МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Е шүүгч Н.Дуламсүрэн даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны 4 дүгээр танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар,

 

Нэхэмжлэгч: Л.Э, Ч.Б, Ж.Ч, Д.Э

 

Хариуцагч: С******* д дарга,

 

Хариуцагч: У б е г,

 

Хариуцагч. с н аж а у г

 

Гуравдагч этгээд: Б.А нарын хоорондын С******* д даргын 2010 оны 6 дугаар сарын 02-ны өдрийн ******* дугаартай захирамжийн Б.Ат холбогдох хэсэг болон Б.Аийн нэр дээр хийгдсэн 2013 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн Ү-22 дугаартай бүртгэл, Өмчлөх эрхийн 00 дугаартай У б гэрчилгээг хүчингүй болгуулах үндсэн нэхэмжлэлтэй, С******* д даргын 2015 оны 11 дүгээр сарын 27-ны өдрийн А/492 дугаар захирамжийн Ж.Чт холбогдох хэсгийг хүчингүй болгох, Нийслэлийн Өмч хувьчлалын товчооны 2014 оны 7 дугаар сарын 28-ны өдрийн 11 дүгээр тогтоолын Л.Эад холбогдох хэсгийг хүчингүй болгуулах бие даасан шаардлага бүхий маргааныг хянан хэлэлцэв.

 

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгч Л.Э, Ж.Чийн эрх залгамжлагч Л.Б, Ч.Б, нэхэмжлэгч Д.Эын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Д.Э, нэхэмжлэгч Ч.Бгийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Ш, нэхэмжлэгч нарын өмгөөлөгч П.А, хариуцагч с н аж а у газрын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Д.Н, хариуцагч С******* д даргын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Н.А, хариуцагч У б е газрын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.И, гуравдагч этгээд Б.А, гэрч В.Б, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Э.Н нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Нэхэмжлэгч Л.Э, Ч.Б, Ж.Ч /Л.Б/, Д.Э нараас С******* д даргын 2010 оны 6 дугаар сарын 02-ны өдрийн ******* дугаартай захирамжийн Б.Ат холбогдох хэсгийг хүчингүй болгуулах, Б.Аийн нэр дээр хийгдсэн 2013 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн Ү-22 дугаартай бүртгэл болон, Өмчлөх эрхийн 00 дугаартай У б гэрчилгээг хүчингүй болгуулах-аар,

 

1.            Гуравдагч этгээд Б.Аээс С******* д даргын 2015 оны 11 дүгээр сарын 27-ны өдрийн А/492 дугаар захирамжийн Ж.Чт холбогдох хэсгийг хүчингүй болгох, Нийслэлийн Өмч хувьчлалын товчооны 2014 оны 7 дугаар сарын 28-ны өдрийн 11 дүгээр тогтоолын Л.Эад холбогдох хэсгийг хүчингүй болгуулах-аар бие даасан шаардлага гарган тус тус маргаж байна.

 

С******* д даргын 2010 оны 6 дугаар сарын 02-ны өдрийн Г эзэмших иргэн, аж а нэгж байгууллагад г эзэмших эрх олгох тухай ******* дугаар захирамжаар 1 дүгээр хавсралтад заасан нэр бүхий 61 иргэнд иргэний а зориулалтаар эзэмших эрх олгохоор захирамжилсан, уг захирамжийн хавсралтын 31-д Б.А багтжээ.

 

3. Нэхэмжлэгч .Э, Ч.Б, Ж.Ч /Л.Б/, Д.Э нар нь нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ:

 

3.1 С******* д 13 дугаар хорооны Рашааны 8 дугаар гудамж, Нын худалдааны байранд 1993, 2003, 2006 оноос хойш амьдарч байгаа оршин суугчид юм. Уг байрыг хувьчлалын бичгээр өөрийн өмчид шилжүүлэн авсан бөгөөд уг бичиг нь нэхэмжлэгч тус бүрд хадгалагдаж байгаа юм. Мөн тухайн газрыг өмчлөхөөр хэд хэдэн удаа холбогдох байгууллагуудад хандсан боловч н эзэмшлийн г гэсэн үндэслэлээр г эмчлэх өргөдлийг удаа дараа буцааж байсан.

 

3.2 2016 онд тухайн газрыг өмчлөхөөр дахин хүсэлт гаргахад С******* д даргын 2010 оны 06 дугаар сарын 02-ны өдрийн ******* дугаартай захирамжийн дагуу дээрх айлуудын 319м талбай бүхий г нь Б.А гэх иргэний эзэмшилд байгаа тухай олж мэдсэн. Тэгэхээр уг захирамжид дурдсан Д.Ат холбогдох хэсгийг хүчингүй болгуулах хүсэлтэй байна. Уг газрын гэрчилгээг өөрийн нэр дээр гаргасан Б.А гэгч нь тухайн үед манай хороонд амьдарч байгаагүй, бид огт танихгүй Энэ асуудлаар С******* д даргын Тамгын г болон Нийслэлийн өмчийн харилцааны г, д эмч газрын харилцааны албанд тус тус хандсан бөгөөд Б.А гэгч нь М У Иргэний болон Газрын тухай хуулиудыг зөрчиж, С******* д өмч газрын харилцааны алба нь г өмчлөх эрхийн гэрчилгээ олгохдоо дээрх хуулиудыг зөрчиж, уг захирамжийг гаргасан байх үндэслэлтэй тул холбогдох хэсгийг хүчингүй болгуулах хүсэлтэй байна гэжээ.

 

4. Нэхэмжлэгч нарын өмгөөлөгч шүүх хуралдаа дээр гаргасан нэмэлт тайлбартаа:

 

4.1 С******* д даргын 2010 оны ******* дугаар захирамжаар Б.Ат холбогдуулан гаргасан 319 м талбайг С******* д 13 дугаар хороо, рашааны 8 дугаар тоот, нын худалдааны байр гэх байдлаар алдаа дутагдалтай хаяг олгож газрын эрхийг олгосон гэж үзэж байна.

 

Эдгээр иргэдийн тухайн г амьдарч байгаа бодит нөхцөл байдлыг тогтоохгүйгээр С******* д Г зохион байгуулах албанаас зөвхөн гуравдагч этгээдийн гаргасан хүсэлт болон бичгийн нотлох баримтуудад үндэслэж газрын эрх үүссэн байдаг. Тухайн эрхийг үүсгэсэн баримт нь у б байгууллагаас эрх үүсгэсэн нөхцөл байдал байдаг. С******* д Г зохион байгуулах алба болон С******* д дарга тухайн шийдвэрийг гаргахдаа бодит нөхцөл байдал, тухайн г амьдарч байгаа иргэдийн хууль ёсны эрх, ашиг сонирхлыг судлаагүй, хүсэлтэд үндэслэж шийдвэр гаргасан учраас тус шийдвэр гарсан. Маргаан бүхий захиргааны акт гарахад нэхэмжлэгч иргэд тухайн г амьдарч байсан.

 

4.2 С******* д Г зохион байгуулах алба болон С******* д даргын ******* дүгээр захирамж гарах үндэслэл болсон баримт бичиг нь Үл хөдлөх хөрөнгийн у б үйл ажиллагаа буюу шийдвэр байдаг.

 

Үл хөдлөх хөрөнгийн у бүртгэлд гуравдагч этгээд хүсэлт гаргахдаа үнэн зөв баримт өгөөгүй. Тус баримтыг нэхэмжлэгч нарыг зүгээс хуурамч баримт гэж үздэг. У б үйл ажиллагаа, төрийн байгууллагаас гаргаж байгаа шийдвэр нь У б е хуульд зааснаар бодит байдлын судалгаа хийгдсэн байх ёстой.

 

Тухайн үед хүчин төгөлдөр байсан орон с хувьчлах шийдвэр дээр үндэслэж, эзэмшиж байгаа Л.Эын нөхцөл байдал нь хуулиар хамгаалагдах нөхцөл байдал нь зөрчигдөж, у б шийдвэр нь Б.Аийн нэр дээр гарсан. Бодит байдал дээр иргэн Б.Аийн маргаангүй нөхцөл байдал нь нын худалдааны байрны 8-н тоот нь Б.Аийн эзэмшилд байгаа гэдэг нь маргаагүй нөхцөл байдал байгаа. Гэтэл У б е г эдгээр нөхцөлийг шалган тогтоогоогүйгээс зөвхөн 8-н тоотыг мэдэлдээ авах эрхтэй байсан этгээдэд бүхэлд нь рашааны-8 гэх хаягтайгаар үл хөдлөх эд хөрөнгийн эрхийн у бүртгэл үүсгэсэн нь хууль бус болно.

 

4.3 У б е газрын шийдвэр гаргах гол үндэслэл болсон баримт нь 2013 оны 3 дугаар сарын 29-ний өдрийн М н ХК-ийн тухайн үеийн гүйцэтгэх захирал н.Б******* гэх хүний гарын үсэгтэй баримт байх ба хавтаст хэргийн 29 дүгээр хуудсанд авагдсан бөгөөд У б е газраас тус баримт ирсэн. У б е газрын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч тайлбарлахдаа у бүртгэл үүсэх болсон үндсэн нөхцөл байдал нь М н ХК-ийн 2013 оны 3 дугаар сарын 29-ний өдрийн 1011 дугаартай тодорхойлолт бичиг буюу тухайн үед гүйцэтгэх захирал н.Б******* гэх хүний тамга тэмдэгтэйгээр Б.А гэх хүний өмчлөх эрх үүсгэсэн гол баримт гэж ирүүлдэг. Гэтэл тус баримт нь шүүхэд ирүүлсэн М н ХК-ийн хууль ёсны эрхийн баримттай зөрдөг. Тухайн үед н.Б******* гэх гүйцэтгэх захирал байгаагүй М н ХК-ийн тухайн үеийн захирлын хүү нь байх бөгөөд 2022 оноос хойш гүйцэтгэх захирал болсон. 2013 оны 3 дугаар сарын 29-ний өдөр эрх нь үүсээгүй байсан гэв.

 

4.4 Гуравдагч этгээд иргэн Б.Аийн төрийн захиргааны байгууллагуудад өгсөн хүсэлт, өргөдөл зэрэг нь үндэслэлтэй, үнэн зөв байсан эсэх. Гаргаж өгч байсан нотлох баримт нь бодит нөхцөл байдалтай нийцэж байсан эсэх. Захиргааны байгууллагуудад тухайн хүсэлт, үндэслэлд нь хуульд заасны дагуу ажиллагаа хийж, хянан шинжилж, нягтлан тогтоох үүргээ хэрэгжүүлсэн эсэх. Хэрэгжүүлээгүй эсэх гэсэн нөхцөл байдал дээр шүүхийн дүгнэлт ирэх байх. Энэ нөхцөлд захиргааны байгууллагын шийдвэрийн үндэслэл болсон баримт нь 2013 оны М н ХК-ийн тодорхойлолт гэх баримт нь бодит байдалтай нийцэхгүй байна. Хавтаст хэргийн 106 болон 107 дугаар талд авагдсан У б е газраас ирүүлсэн баримтад 2011 оны 5 дугаар сарын 26-ны өдөр М н хувьцаат кпани нь М н хязгаарлагдмал хувьцаат кпани болж өөрчлөгдөн байгуулагдсан байна. 2013 оны 3 дугаар сард М н хувьцаат кпани гэж байхгүй болсон байхад М н хувьцаат кпанийн тодорхойлолт нь өмчлөх эрхийг нотолж байгаа үндсэн баримт юм гэж хуулиар хүлээсэн үүргээ зөрчиж өмчлөх эрхийг үүсгэсэн байна. Захиргааны байгууллага тухайн үеийн нөхцөл байдал дээр цахим мэдээллийн бүртгэл дээр эдгээр нөхцөл баримтыг шалган тогтоох болжгүй байсан нөхцөл дээр тухайн үеийн өргөдөл хүсэлтийг шийдвэрлэсэн захиргааны актууд гаргасан байна. Энэ нөхцөл байдал ил болсноор захиргааны байгууллагын үйл ажиллагаа хуульд заасан журмын дагуу хийгдээгүй болох нь тогтоогдож байна гэж үзэж байна гэв.

 

5 Гуравдагч этгээд Б.А бие даасан шаардлагын үндэслэлээ:

 

5.1 Би нын худалдааны байгууллагад тасралтгүй 18 жил ажилласан. 1992 онд У нын худалдааны г хувьчлагдаж М н ХК болж өөрийн эрхийн бичгээр хувьцаа эзэмшигч болсон.

 

1994 онд уг нын худалдааны ажилчдын байрыг эрхийн бичгээр худалдаж авсан. Нэхэмжлэл гаргаж байгаа иргэд С******* д 13 дугаар хороо, Рашаантын 8 дугаар гудамжинд байрлах Нын худалдааны ажилчдын байранд хууль бусаар, үнэ төлбөргүй өнөөдрийг хүртэл оршин сууж байгаа юм. Миний бие өөрийн бүх баримтыг газрын алба, үл хөдлөх эд хөрөнгийн б байгууллагад гарган өгч Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн у б тухай хуулийн дагуу газрыг эрхийн у 22 дугаарт бүртгүүлж гэрчилгээ авсан болно.

 

5.2 С******* д дарга хууль бусаар нотлох баримтгүй, үндэслэлгүйгээр захирамж гаргаж хууль ёсны өмчлөгч миний эрхийг зөрчсөн байх тул С******* д даргын 2015 оны 11 дүгээр сарын 27-ны өдрийн а/492 дугаар захирамжийн Ж.Чт 133 м.кв газрыг эзэмшүүлэхээр олгосон холбогдох хэсгийг хүчингүй болгуулах,

 

5.3 Төрийн өмчийн бус бусдын хөрөнгийг үндэслэлгүйгээр иргэнд хувьчилсан байх тул Нийслэлийн өмч хувьчлалын товчооны 2014 оны 7 дугаар сарын 28-ны өдрийн 11 дүгээр тогтоолоор Л.Эад С******* д 13 дугаар хороо, Рашаантын 8 дугаар гудамж, нын худалдааны байрны ******* 24 м.кв сыг хувьчилсан тогтоолыг хүчингүй болгуулах.

 

5.4 Би хуулийн дагуу эдгээр орон сыг хувьчилж авсан бөгөөд 980 төгрөгөөр нийтдээ 5 байр худалдаж авч байсан. Миний өмгөөлөгч Хөгжлийн банкны хуралд сууж байгаа учраас шүүх хуралд өмгөөлөгчтэйгөө оролцох хүсэлтэй байна. Нэхэмжлэгчийн зүгээс гэрч оролцуулах хүсэлт гаргахад шүүх хуралдаан хойшилно гэж үзэж хүсэлтээ гаргаагүй гэв.

 

6. с н аж а у газрын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Д.Н шүүх хуралдаан дээр гаргасан нэмэлт тайлбартаа:

 

6.1 С******* д 13 дугаар рашааны 8 дугаар гудамжны нын худалдааны байрны 9-н тоотыг Л.Эад 2014 оны 7 дугаар сарын 28-ны өдрийн 11 дүгээр тогтоолоор хувьчилсан.

 

Мөн тус байрны *******ыг Д.Эад 2021 оны 12 дугаар сарын 13 дугаар тогтоолоор тус тус хувьчилсан байгаа. Эдгээр н байрнууд нь Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газраас олгосон орон с хувьчлах бичигтэй.

 

с хувьчлах хуулийн дагуу хувьчилсан гэх үзэж байгаа. Өнөөдрийн байдлаар хувьчлуулах тухай хүсэлтийг тус байрны 10 тоотын иргэн Б.Ш гаргасан, Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газраас баримт бичгээ авчирсан бөгөөд арай хувьчлагдаагүй байгаа. Харин Ж.Чийн хувьд өв нээгдээгүй байгаа тул холбогдох баримтууд нь ирээгүй байгаа.

 

6.2 1990 оны хувьчлалаар у үйлдвэрийн газруудын эзэмшлийн орон сууд тухайн үед хувьчлагдаж хэн нэгэнд дамжуулж байсан хэдий ч хэн нэгэнд өмчлөх эрх үүсэлгүй 2014 он хүртэл н орон сууд нийтээрээ хаягдсан байсан. Үүнийг Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын г болон Нийслэлийн орон с хувьчлах товчоо бодлогоороо 2014 онд түр журам гаргаж, 2018 онд Нийслэлийн орон с хувьчлах товчооны ажиллах журамд заалт оруулах байдлаар эмхлэн цэгцэлж н орон суудыг хувьчилсан. Үүний нэг жишээ нь нын худалдааны 4 айл байгаа.

 

6.3 с хувьчлах хууль болон Нийслэлийн орон с хувьчлах товчооны дүрэм журамд заасны дагуу эзэмших эрхээ авсан эдгээр иргэдэд оногдох газрыг нь хууль ёсны дагуу олгох талаар шүүх онцгойлон шийдвэрлэж өгнө үү? гэв.

 

7. С******* д даргын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Н.А шүүх хуралдаан дээр гарган нэмэлт тайлбартаа:

 

7.1/. С******* д 13 дугаар хороо рашааны 8 дугаар гудамжны 8 дугаар тоот 316 м.кв газрыг иргэн Б.А 2010 онд г эзэмших хүсэлт гаргасны дагуу 2010 оны С******* д даргын ******* дугаар захирамжаар г эзэмших эрх олгосон байдаг.

 

Г эзэмших эрх олгохдоо манай албаны зүгээс Газрын харилцаа геодези зураг зүйн газрын 2008 оны 83 дугаар тушаалыг баримталж ажилладаг. Тус тушаал нь бид нар эхлээд г хүссэн баримт бичгээ авах бөгөөд баримт бичгийг авсны дараа суурин судалгаа хийдэг. Суурин судалгаа гэдэг нь тухайн г ямар нэгэн хориглолт, хамгаалалтын бүсэд байгаа эсэхийг мэдээллийн сангаас шүүж үздэг.

 

7.2 Мөн хээрийн судалгааг тухайн г эзэмшигчийн г дээр очиж кадастрын зураг болон хүсэлт ирүүлсэн г мөн эсэх дээр судалгаа хийдэг. Үүний дараа д даргад танилцуулж, г эзэмшүүлэх эсэх талаар шийддэг.

 

Гуравдагч этгээд нь 2010 онд манай албанд хүсэлт гаргахдаа өмнө нь амьдарч байсан г гэж хандахад г эзэмшүүлэх эрх олгосон байдаг. 2015 онд иргэн Ж.Ч нь 133 м.кв гт г эзэмших эрх хүсэж С******* д Г зохион байгуулах албанд хандаж суурин судалгаа хийлгэхэд иргэн Б.Аийн гтай давхацсан шийдвэрлэх болжгүй гэх асуудал үүссэнээс уг маргаан эхэлсэн. С******* д даргын 2010 оны ******* дугаар захирамж гарч 15 жилийн хугацаагаар 319 м.кв газрыг эзэмшүүлсэн бөгөөд мэдээллийн санд бүртгэлтэй, эрх зүйн хувьд хүчин төгөлдөр захирамж байгаа гэв.

 

8. У б е газрын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.И шүүх хуралдаан дээр гаргасан нэмэлт тайлбартаа

 

8.1 Иргэн Б.А нь 2013 оны 6 дугаар сарын 3-ны өдөр б байгууллагад хандахдаа бүргүүлэхийг хүссэн хүсэлт, иргэний үнэмлэхийн хуулбар болон 2013 оны 3 дугаар сарын 29-ний өдрийн 10/11 албан бичиг, С******* д Г зохион байгуулах албаны 2010 оны 8 дугаар сарын 16-ны өдрийн 06 тоот г эзэмших эрхийн гэрчилгээ, кадастрын зураг зэргийг бүрдүүлж өмчлөлийн гэрчилгээг гаргуулан авсан. Иймд өмчлөх эрх хүчин төгөлдөр байгаа. Бодит нөхцөл байдлыг үндэслэж түүний хүрээнд шийдвэрлүүлэх саналтай байна. гэв.

 

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

Шүүх энэ хэрэгт хуульд заасан журмын дагуу цугларсан бичгийн нотлох баримтууд, нэхэмжлэгч хариуцагч гуравдагч этгээд, тэдгээрийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нараас шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбар зэргийг шинжлэн судалж үнэлээд нэхэмжлэгч Л.Э, Ч.Б, Ж.Ч /эрх залгамжлагч Л.Б/, Д.Э нараас гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагуудыг бүхэлд нь хангаж, гуравдагч этгээдийн гаргасан бие даасан шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэв. Үүнд:

 

Нэхэмжлэгч Л.Э, Ч.Б, Ж.Ч /Л.Б/, Д.Э нар тус шүүхэд хандаж гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ ...нэхэмжлэгчид Нын худалдааны байранд 1993, 2003, 2006 оноос хойш амьдарсаар байхад бидэнд мэдэгдэлгүй орон сыг Б.Ат олгосон нь буруу, бид хуулийн дагуу хувьчилж авсан гэж тодорхойлсныг хариуцагч С******* д даргын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч ...Б.Аийн гаргасан хүсэлтийг үндэслэн эзэмшүүлэх захирамжийг хуулийн дагуу гаргасан үндэслэлээр эс зөвшөөрч, гуравдагч этгээд бие даасан шаардлагын үндэслэлээ ...би нын худалдааны байгууллагад тасралтгүй олон жил ажилласан ба нын худалдааны г хувьчлагдаж эрхийн бичгээр хувьцаа эзэмшигч болж худалдаж авсан...нэхэмжлэл гаргаж байгаа иргэд Нын худалдааны ажилчдын байр буюу миний байранд хууль бусаар, үнэ төлбөргүй өнөөдрийг хүртэл оршин сууж байгаа...төрийн өмчийн бус бусдын хөрөнгийг үндэслэлгүйгээр иргэдэд хувьчилсан байна гэж тодорхойлсныг хариуцагч с н аж а газрын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч ...эдгээр н байрнууд нь Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газраас олгосон орон с хувьчлах эрхийн бичигтэй гэх үндэслэлээр, У б е газрын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөс ...Б.Аийн хүсэлт, М н кпанийн тодорхойлолт бусад баримтыг үндэслэн өмчлөлийн гэрчилгээг гаргасан...өмчлөх эрх хүчин төгөлдөр байгаа гэх үндэслэлээр тус тус эс зөвшөөрч маргаж байна.

 

Нэг. Нэхэмжлэгч Л.Э, Ч.Б, Ж.Ч /эрх залгамжлагч Л.Б/, Д.Э нараас гаргасан С******* д даргын 2010 оны 6 дугаар сарын 02 /09 гэх засвартай/-ны өдрийн ******* дүгээр захирамжийн Б.Ат холбогдох хэсгийг хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлийн үндсэн шаардлагын тухайд:

 

Нэхэмжлэгч Л.Э нь С******* д 13 дугаар хороо, Рашааны 8 дугаар гудамж, Нын худалдааны байрны *******од оршин суудаг, байшингийн суурь хэсгээр 28 м2, 30 м2 г, нийт 58 м2 хэмжээгээр Б.Аийн гтай давхацсан, 2014 оны 7 дугаар сарын 28-ны өдрийн 11 дүгээр тогтоолоор НХБ * байр * тоот 1 өрөө орон сыг өмчлөх эрхтэй болсон гэх,

 

Нэхэмжлэгч Ч.Б мөн байрны 10 тоотод оршин суудаг, байшингийн суурь хэсгээр 28 м2, газрын 30м2, нийт 58 м2 хэмжээгээр Б.Аийн гтай давхацсан гэх, /Нэхэмжлэгч Ч.Б нь Б.Шгийн төрсөн хүү бөгөөд тухайн хаягт хамт амьдардаг/

 

Нэхэмжлэгч Д.Э нь мөн байрны *******од оршин суудаг, байшингийн суурь хэсгээр 33,1 м2 давхцалтай гэх,

 

Нэхэмжлэгч Ж.Ч тус байрны 7 тоотод оршин сууж байгаад 2022 оны 9 дүгээр сарын 02-ны өдөр нас барсан, байшингийн суурийн 28 м2 хэсгээр Б.Аийн гтай давхацсан гэх үндэслэлүүдээр тус тус маргасан.

 

Маргаан бүхий захиргааны акт болох С******* д даргын 2010 оны 6 дугаар сарын 02 /09 гэх засвартай/-ны өдрийн ******* дүгээр захирамжаар иргэний а зориулалтаар 1 дүгээр хавсралтад заагдсан 61 иргэнд г эзэмших эрх олгохоор шийдвэрлэсний 31-д Бийн А, 13 дугаар хороо, рашааны 8, НХБ /нын худалдааны байр/ 319 м2 талбай бүхий газрыг 15 жилийн хугацаатай эзэмшүүлэх, нэгж талбарын ******* дугаар гэж заажээ.

 

Хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудаас үзвэл Б.А нь 2010 оны 4 дүгээр сарын 12-ны өдөр С******* д Газрын албанд хандаж С******* д 13-р хороо, Нын худалдааны ажилчдын байрны газрын гэрчилгээ олгоно уу /эзэмшлийн/ гэсэн хүсэлт гаргаж, хүсэлтдээ С******* д газрын албаны мэргэжилтэн Ж.Аын үйлдсэн, нэгж талбарын ******* дугаар бүхий, 319 м2 талбай бүхий газрын кадастрын зураг хавсаргасан, тус кадастрын зурагт Б.Аийн хүсэлт болгож буй г нь нэхэмжлэгч нарын амьдарч буй Нын худалдааны байр болон гадна талбайг бүхэлд нь оруулж үйлдэгдсэн ба иргэний үнэмлэхийн хуулбар, 2010 оны 4 дүгээр сарын 12-ны өдрийн, ХААН банкны 2005-2009 оны газрын төлбөр-7000 төг, гэрчилгээний үнэ-10000 төг төлсөн баримтуудыг хавсаргаж хүргүүлсэн байна.

 

Түүнчлэн тухайн үйл баримт болохоос өмнө буюу 2009 оны 12 дугаар сарын 02-ны өдөр нэхэмжлэгч Д.Эд 0275108 дугаар бүхий Гэр бүлийн хамтын хэрэгцээний зориулалтаар г эзэмших эрхийн гэрчилгээ олгогдсон, тухайн гэрчилгээ хуулийн хүчин төгөлдөр буюу Д.Эд С******* д 13 дугаар хороо, Рашааны 8, Нын худалдааны байр-11 хаягт орших 32 м2 газрыг 15 жилийн хугацаатай эзэмших эрх олгогдсоноос гадна шүүхийн маргаан үргэлжилж байх хугацаанд буюу 2021 оны 12 дугаар сарын 14-ний өдрийн 0 дугаар бүхий Нийслэлийн орон с хувьчлах товчооны 13 дугаар тогтоолоор С******* д 13 дугаар хороо, НХБ-8 хаягт орших *******ын 25 м2 2 өрөө орон сыг Д.Э /Д.Эын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч/-д өмчлүүлж өмчлөх эрхийн гэрчилгээ олгогдсон,

 

Мөн нэхэмжлэгч Ж.Ч нь 2015 оны 3 дугаар сарын 02-ны өдөр хүсэлт гаргаж, түүндээ холбогдох баримтыг хавсаргаснаар С******* д даргын 2015 оны 11 дүгээр сарын 27-ны өдрийн А/492 дугаар захирамжаар түүнд Рашааны ******* тоот хаягт орших 133 м2 талбайг 15 жилийн хугацаатай эзэмшүүлэхээр шийдвэрлэж улмаар Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газрын 2021 оны 7 дугаар сарын 20-ны өдрийн 362 дугаар с эзэмших эрхийн бичгээр Рашааны 8, НХБ-7 тоот хаягт орших 25 м2 талбай бүхий орон с эзэмших эрх олгогдсон, түүний амьдран сууж буй орон сны суурийн 28 м2 нь Б.Аийн гтай давхцалтай,

 

Нэхэмжлэгч Ч.Бгийн тухайд, С******* д даргын 2007 оны 4 дүгээр сарын 12-ны өдрийн Г эзэмшүүлэх, ашиглуулах, эзэмшил газрыг бусдын нэр дээр шилжүүлэх, баталгаажуулах болон эзэмшил газрын хугацаа сунгах тухай 104 дүгээр захирамжаар Ч.Бд Рашаант ******* байршилд 209 м2 газрыг эзэмших эрхтэйгээр 15 жилийн хугацаатай олгож, улмаар 2069 м2 газрын хууль ёсны өмчлөгчөөр Ч.Б, Б.Ш нарыг эрхийн у б Г-2 дугаарт бүртгэж гэрчилгээ олгосон, уг орон с нь суурийн 30 м2 хэмжээгээр Б.Аийн гтай давхцалтай, /Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газрын 2023 оны 01 дүгээр сарын 12-ны өдрийн 1107 дугаар бүхий с эзэмших эрхийн бичгийг Ч.Бгийн ээж Б.Шд олгосон/

 

Нэхэмжлэгч Л.Э нь Төрийн өмчийн хорооны 2014 оны 6 дугаар сарын 10-ны өдрийн 261 тоот с эзэмших эрхийн бичгийг үндэслэн Рашааны 8, НХБ *******ыг эзэмшиж байгаад Нийслэлийн орон с хувьчлах товчооны 2014 оны 7 дугаар сарын 28-ны өдрийн 01 дугаар Өмчлөх эрхийн гэрчилгээг үндэслэн тус орон сны 24 м2 талбайг үл хөдлөх эд хөрөнгийн эрхийн у б Ү-2 дугаарт өмчлөгчөөр бүртгэгдсэн, мөн нэхэмжлэгч нар нь Нын худалдааны байр гэх н байранд олон жил амьдран сууж байгаа нь гэрч В.Бгийн шүүх хуралдаанд гаргасан мэдүүлгээр тус тус тогтоогдсон, гуравдагч этгээд Б.А нь тухайн орон сны 8 тоотыг эзэмшдэг, эдгээр үйл баримтуудын талаар хэргийн оролцогчид маргаагүй.

 

Газрын тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.3-д Хүсэлт гаргасан г нь бусдын эзэмшиж, ашиглаж байгаа гтай ямар нэг хэмжээгээр давхцаагүй байна гэж, 32.2-т Иргэн энэ хуулийн 32.1-д заасан хүсэлтэд дараахь зүйлийг тусгана:, 32.5-д Хүсэлт, түүнд хавсаргасан баримт бичгийг сумын газрын даамал, аймаг, нийслэл, д газрын алба нягтлан хянаж, шаардлага хангаагүй бол энэ талаархи үндэслэлийг хүсэлт гаргагч этгээдэд мэдэгдлээр өгч, бүртгэлээс хасна гэж тус тус заасан.

 

Түүнчлэн нэхэмжлэгчийн гаргасан г эзэмших хүсэлтийн дагуу шийдвэр гаргахаас өмнө тухайн г дээр хээрийн судалгаа хийх үүрэгтэй байсан боловч захиргааны байгууллага энэ ажиллагааг орхигдуулснаас нэхэмжлэгч иргэдийн амьдран сууж буй орон с, түүний орчны газрыг бүхэлд нь Б.Ат эзэмшүүлэхээр шийдвэрлэсэн нь хууль бус гэж үзэхээр байна.

 

Өөрөөр хэлбэл, Б.А нь С******* д Газрын албанд С******* д 13-р хороо, Нын худалдааны ажилчдын байрны газрын гэрчилгээ олгоно уу /эзэмшлийн/ гэсэн хүсэлт гаргасан нь иргэн үү, аж а нэгж үү гэдэг нь тодорхойгүй, өөрөө тухайн байршилд амьдардаггүй, Нын худалдааны ажилчдын байрны газрыг ямар учраас иргэн Б.А эзэмших хүсэлт гаргаж байгаа нь ойлгжгүй, энэ нь баримт бичгийн бүрдэл дутуу гэж үзэхээр байхад захиргаа үүнийг нягтлан шалгах үүргээ биелүүлээгүй Газрын тухай хуулийн 32 дугаар зүйлийн 32.5-д заасныг зөрчсөн байна.

 

Нөгөө талаар тухайн байранд он удаан жил амьдран сууж буй иргэдийн нөхцөл байдал, тэдний эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг шалгаж тогтоолгүйгээр Б.Ат уг н байрны орчны болон суурийн газрыг бүхэлд нь эзэмшүүлэхээр шийдвэрлэсэн нь бодит нөхцөл байдалд тохироогүй, энэ нь Захиргааны е хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.2.5-д зорилгодоо нийцсэн, бодит нөхцөлд тохирсон, шийдвэр нь үндэслэл бүхий байх зарчимд нийцэхгүй шийдвэр болжээ.

 

Иймд С******* д даргын 2010 оны 6 дугаар сарын 02 /09 гэх засвартай/-ны өдрийн ******* дүгээр захирамжийн Б.Ат холбогдох хэсэг хууль зүйн үндэслэлгүй, нэхэмжлэгч нарын эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн байх тул хүчингүй болгох нь зүйтэй гэж шүүх дүгнэв.

 

Хоёр. Нэхэмжлэгч нараас гаргасан Б.Ат холбогдох 2013 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн Ү-22 дугаартай бүртгэл болон Өмчлөх эрхийн 00 дугаартай у б гэрчилгээг хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлийн нэмэгдүүлсэн шаардлагын тухайд:

 

Хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудаас үзвэл Б.Аээс 2013 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдөр у б байгууллагад хандаж С******* д 13 дугаар хороо, Рашаантын 8-25 /НХБ гэдгийг засварласан/ үл хөдлөх эд хөрөнгийг анх удаа у бүртгэлд бүртгүүлэх мэдүүлэг гаргаж /мэдүүлэгт үл хөдлөх хөрөнгийн хэмжээ, төрөл, үнийг заагаагүй, газраас бусад үл хөдлөх эд хөрөнгийг анхны удаа бүртгүүлж баталгаажуулах гэж тэмдэглэсэн/, мэдүүлэгт ...25 тоот нэг бүр нь 30 м2 талбайтай байрыг 1992 онд Нын худалдаанаас худалдан авч амьдарч байна, нийт 150 м2 байранд үл хөдлөхийн гэрчилгээ олгоно уу гэх өргөдөл,

 

М н ХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Г.Б*******гийн гарын үсэг бүхий, 2013 оны /сүүлийн тоо нь засвартай/ 3 дугаар сарын 29-ний өдрийн 10/11 дугаар бүхий С******* д газрын албанд тодорхойлолт гаргах нь гэх С******* д 13 дугаар хороонд байрлах У нын худалдааны газрын ажилчдын байрыг 1992 онд Нын 4 дүгээр дэлгүүр Дөрвөн уул хоршооны Б.Ат худалдсан гэх тодорхойлолт, 319 м2 талбайгаар үйлдсэн 2010 оны 8 дугаар сарын 16-ны өдрийн кадастрын зураг, Б.Ат олгогдсон 2010 оны 8 дугаар сарын 16-ны өдрийн ******* дүгээр Г эзэмших эрхийн гэрчилгээ, тухайн байрны фото зураг, бэлэн мөнгөний хүлээн авах акт гэх 1993 оны 4 дүгээр сарын 10-ны өдрийн 000163 дугаар бүхий М н ХК Бадамгарав Дөрвөн уул хоршооноос байрны мөнгөнд 980 төгрөг тушаасан баримт /хүлээлгэн өгсөн Б.А гарын үсгээ зурсан/ зэргийг хавсаргаж өгчээ.

 

Эдгээрийг үндэслэн у б байгууллага Б.Аийг С******* д 13 дугаар хороо, рашааны 8 дугаар гудамжны НХБ тоотод байршилтай, 150 м2 талбайтай үл хөдлөх эд хөрөнгийн хууль ёсны өмчлөгчөөр Ү-22 дугаарт бүртгэж өмчлөх эрхийн 00 тоот гэрчилгээг 2013 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдөр олгосон байна.

 

Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн у б тухай хуулийн /2003 оны/ 13 дугаар зүйлийн 13.5-д Мэдүүлэгт энэ хуулийн 17.1-д заасан зүйлийг тусгах бөгөөд дараахь баримт бичгийг хавсаргана 13.5.1-д тухайн этгээд уг үл хөдлөх эд хөрөнгийг өмчлөх эрхтэйг нотолсон баримт бичиг; 13.5.3-т тухайн газрыг уг этгээдэд өмчлүүлсэн тухай эрх бүхий байгууллагын шийдвэр болон түүнээс олгосон гэрчилгээ; 13.5.4-т г эзэмших, ашиглах эрхийн гэрээ болон гэрчилгээний хуулбар; 13.5.7-д өмчлөгчийн иргэний үнэмлэхийн хуулбар, өмчлөгч нь хуулийн этгээд бол хуулийн этгээдийн у б гэрчилгээний хуулбар;, 13.5.8-д энэ хуулийн 3 дугаар зүйлд заасан эрхийг бүртгүүлэхийг хүссэн этгээдийн өргөдөл.13.6.Хуульд тусгайлан заасан бол мэдүүлэгт хавсаргах баримт бичгийн хуулбарыг нотариатаар гэрчлүүлсэн байна гэж тус тус нарийвчлан заажээ

 

Түүнчлэн уг хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.1-д У бүртгэгч дараахь үндэслэл байвал мэдүүлгийг хүлээн авахаас татгалзаж, ийнхүү татгалзсан үндэслэлийг мэдүүлэг гаргагчид тайлбарлан, холбогдох материалыг буцааж өгнө, 14.1.1-д мэдүүлэг гаргагч нь тухайн үл хөдлөх эд хөрөнгийг өмчлөгч гэдгийг баттай нотлох баримт байхгүй бол; 14.1.6-д энэ хуульд заасан мэдүүлэгт хавсаргавал зохих баримт бичгийг хавсаргаагүй бол гэж заасан.

 

Гэтэл Б.Аээс у бүртгэлд бүртгүүлэхээр гаргасан мэдүүлэгт хавсаргасан баримтуудаас үзэхэд Нын худалдааны байр гэх үл хөдлөх эд хөрөнгө нь шинээр бий болоогүй, харин Б.А нь бусдаас худалдаж авсан гэх байдлаар өргөдөлдөө тодорхойлсон атлаа энэ талаар баримт ирүүлээгүй, ирүүлсэн гэх нотлох баримтууд нь хангалтгүй, тухайн байрны өмчлөгч нь Б.А болохыг нотолсон баттай баримтгүй, хуулийн этгээд /Дөрвөн уул хоршоо/ худалдан авсан гэх баримтыг хавсаргаж ирүүлсэн нь хуулийн 13.5-д заасан баримт дутуу байхад зөвхөн Г.Б*******гийн гарын үсэг бүхий албан бичгийг үндэслэж өмчлөх эрхийн гэрчилгээ олгосон нь хууль зүйн үндэслэлгүй гэж шүүх дүгнэв.

 

Тухайлбал М н ХХК-ийн у б лавлагаанаас үзвэл тухайн кпанид Г.Б******* нь 2007 оны 4 дугаар сарын 11-ний өдрөөс 2013 оны 6 дугаар сарын 04-ний өдөр хүртэл Гүйцэтгэх захирлаар ажилласан байх ба үүнээс үзвэл 1992 онд тус кпанийн бусдад худалдсан хөрөнгийн талаар тодорхойлсон түүний тодорхойлолт бодитой биш буюу сүүлд нөхөж олгосон албан бичиг гэж үзэх үндэслэлтэй.

 

Эдгээрээс үзвэл хариуцагч у б байгууллага нь тухайн үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөгч Б.А гэдгийг баттай нотолж холбогдох баримтыг ирүүлээгүй, энэ нь хуульд заасан у бүртгэлд бүртгэхээс татгалзах үндэслэл үүссэн байхад татгалзаагүй нь хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.1-д заасныг зөрчсөн гэж үзэхээр байна.

 

Нөгөө талаар маргаан бүхий үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээг Б.Ат олгох үед нэхэмжлэгч нар нь тухайн орон санд амьдарсаар байсан, нэхэмжлэгч Ч.Б, Д.Э нарын тухайд орон с өмчлөх болон орон с эзэмших эрхийн бичгээ зохих баримтыг бүрдүүлж өгсний үндсэн дээр эрх бүхий байгууллагаас авсан байсан нь хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудаар тогтоогдсон болно.

 

Иймд нэхэмжлэгч нараас гаргасан Б.Ат холбогдох 2013 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн Ү-22 дугаартай бүртгэл болон Өмчлөх эрхийн 00 дугаартай у б гэрчилгээг хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлийн нэмэгдүүлсэн шаардлагыг хангаж Б.Ат олгогдсон 2013 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн Ү-22 дугаартай бүртгэл болон Өмчлөх эрхийн 00 дугаар бүхий Өмчлөх эрхийн гэрчилгээ-г хүчингүй болгох нь зүйтэй гэж шүүх үзлээ.

 

Гурав. Гуравдагч этгээд Б.Аээс гаргасан С******* д даргын 2015 оны 11 дүгээр сарын 27-ны өдрийн А/492 дугаар захирамжийн Ж.Чт холбогдох хэсгийг хүчингүй болгуулах бие даасан шаардлагын тухайд:

 

2015 оны 3 дугаар сарын 02-ны өдөр иргэн Ж.Чээс С******* д 13 дугаар хорооны даргаар уламжлуулан С******* д Газрын албанд хандан ...С******* д 13 дугаар хорооны Рашаан-8 нын худалдааны байрны 7 тоотод 1993 оноос хойш ам бүл 12 амьдарч байна. Тухайн хаяг дахь 133 м2 газрыг миний нэр дээр эзэмшүүлж өгнө үү гэх хүсэлт гаргаж, түүндээ С******* д 13 дугаар хорооны даргын тодорхойлолт эдлэн газрын у тоо б хуудас, эргэлтийн цэгийг гт бэхэлсэн нэгж талбарын газрын зураг, кадастрын зураг зэргийг хавсаргаж өгсөн,

 

Улмаар С******* д даргын 2015 оны 11 дүгээр сарын 27-ны өдрийн Иргэний а зориулалтаар г эзэмших эрх шинээр олгохыг баталгаажуулах тухай А/492 дугаар захирамжаар тус д нутаг дэвсгэрт иргэний а зориулалтаар г эзэмшиж буй 36 иргэний г эзэмших эрхийг хавсралтаар баталсан байх ба хавсралтын 10-д Жамцын Чт 13 дугаар хороо, Рашааны ******* байршилд 133 м2 талбайн хэмжээтэй газрыг 15 жилийн хугацаатай эзэмшүүлэхээр шийдвэрлэсэн байх боловч г эзэмших эрхийн гэрчилгээ олгогдоогүй, уг захирамж хуулийн хүчин төгөлдөр байгаа болох нь тус тус тогтоогдов.

 

Түүнчлэн Газрын харилцаа геодези зурагзүйн газраас ирүүлсэн лавлагаа баримтаас үзвэл гуравдагч этгээд Б.А болон иргэн Ж.Ч нарын эзэмших эрх бүхий г нь 133 м2 талбайгаар давхцаж байх ба 2021 оны 7 дугаар сарын 20-ны өдөр Ж.Чт Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газраас С******* дүүрэг, 13 дугаар хороо, рашаан 8 нхб 7 тоот 2 өрөө орон 25 м2 талбайд с эзэмших эрхийн 862 дугаар бичгийг олгосон, гуравдагч этгээд Б.А нь тухайн хаягт оршин сууж байгаагүй талаар хэргийн оролцогчид маргадаггүй.

 

Газрын тухай хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 21.5-д Д дарга газрын харилцааны талаар дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:, 21.5.3-т энэ хуулийн 21.2.3-т зааснаас бусад газрыг д иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаас баталсан тухайн жилийн г зохион байгуулалтын төлөвлөгөөний дагуу энэ хуулийн 21.2.2-т заасныг баримтлан, д хэмжээнд иргэн, аж а нэгж, байгууллагад эзэмшүүлэх, ашиглуулах асуудлыг шийдвэрлэж, зохион байгуулах., мөн хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.3-т Хүсэлт гаргасан г нь бусдын эзэмшиж, ашиглаж байгаа гтай ямар нэг хэмжээгээр давхцаагүй байна. гэж тус тус заасан.

 

Түүнчлэн Газрын тухай хуулийн 32 дугаар зүйлийн 32.2-т Иргэн энэ хуулийн 32.1-д заасан хүсэлтэд дараахь зүйлийг тусгана: гэж заасанчлан Ж.Чийн г эзэмших хүсэлт болон түүнд хавсаргаж хүргүүлсэн баримтууд нь дээрх хуулийн 32.2.1-32.2.3-д заасанд нийцсэн байна.

 

Эдгээрээс дүгнэвэл шүүхийн энэ шийдвэрээр нэхэмжлэгч иргэдийн оршин сууж амьдарч буй байрны орчны болон байшингийн суурийн газрыг бүхэлд нь оролцуулан Б.Ат газрыг эзэмшүүлэхээр шийдвэрлэсэн анхны захирамж болох С******* д даргын 2010 оны 6 дугаар сарын 02 /09 гэх засвартай/-ны өдрийн ******* дүгээр захирамжийн холбогдох хэсэг хууль зүйн үндэслэлгүй болох нь тогтоогдсон, мөн Ж.Чээс өөрийнхөө амьдран сууж буй хаягт орших газрыг хуульд заасан журмын дагуу эзэмшихээр хүсэлтээ гаргаж, улмаар С******* д даргын 2015 оны 11 дүгээр сарын 27-ны өдрийн А/492 дугаар захирамжаар 133 м2 талбай бүхий газрыг түүнд эзэмшүүлэхээр шийдвэрлэсэн нь хууль зүйн үндэслэлтэй, энэ захирамжийн улмаас гуравдагч этгээд Б.Аийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхол зөрчигдөөгүй гэж шүүх дүгнэв.

 

Нөгөө талаар Б.А нь тухайн орон с болон түүний орчны газрыг бүхэлд нь эзэмшихээр хүсэлт гаргаснаар түүнд эзэмших эрх олгогдсон боловч уг г дээр Ж.Ч нь гэр бүлийн хамт амьдарч байгааг мэдэж байсан атлаа өнөөдрийг хүртэлх хугацаанд Ж.Чт г эзэмших эрх олгосон захирамжийн талаар маргаан үүсгээгүй, Ж.Чийн хууль бус эзэмшлээс эд хөрөнгөө /газраа/ чөлөөлүүлэх талаар нэхэмжлэлийн шаардлага гаргаж байгаагүйг дурдах нь зүйтэй.

 

Иймд Газрын тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.3-т Хүсэлт гаргасан г нь бусдын эзэмшиж, ашиглаж байгаа гтай ямар нэг хэмжээгээр давхцаагүй байна гэж заасныг баримтлан С******* д даргын 2015 оны 11 дүгээр сарын 27-ны өдрийн А/492 дугаар захирамжийн Ж.Чт холбогдох хэсгийг хүчингүй болгуулах тухай бие даасан шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгох хууль зүйн үндэслэлтэй гэж шүүх үзсэн болно.

 

Дөрөв. Гуравдагч этгээд Б.Аээс гаргасан Нийслэлийн өмч хувьчлах товчооны 2014 оны 7 дугаар сарын 28-ны өдрийн 11 дүгээр тогтоолын Л.Эад холбогдох хэсгийг хүчингүй болгуулах бие даасан шаардлагын тухайд:

 

Хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудаас үзвэл нэхэмжлэгч Л.Э нь 2014 оны 4 дүгээр сарын 18-ны өдөр Улаанбаатар хот, С******* дүүрэг, 13 дугаар хороо, Рашааны 8 дугаар гудамж Нын худалдааны ******* хаягт 27 м2 газрын эргэлтийн цэгүүдийг нь гт бэхэлсэн нэгж талбарын зургийг К ХХК-иар үйлдүүлэн ...хувьчилж авах хүсэлтээ гаргаснаар Нийслэлийн с хувьчлах товчооны 2014 оны 7 дугаар сарын 28-ны өдрийн 11 дүгээр тогтоолоор с хувьчлах товчооны мөн өдрийн хурлын тэмдэглэлийг үндэслэн...хүсэлт гаргасан иргэдэд одоо эзэмшиж байгаа орон суудыг нь хувьчлахыг зөвшөөрч шийдвэрлэсэн байх ба уг тогтоолын хавсралтын Байгууллагууд хэсгийн 18-д Л.Эад НХБ 8 байр ******* 1 өрөө орон с гэж тэмдэглэж уг сыг өмчлүүлэхээр 01 дугаар гэрчилгээ олгосон байна.

 

Төрийн болон орон нутгийн өмчийн тухай хуулийн 11 дүгээр зүйлийн 4-т Засгийн газраас баталсан жагсаалтын дагуу эд хөрөнгийг хувьчлах ажлыг зохион байгуулж, гүйцэтгэлийг тайлагнах эрхийг Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын гт олгож, с хувьчлах тухай хуулийн 3 дугаар зүйлийн 2-т "орон с хувьчлах" гэж төрийн өмчийн н зориулалттай орон сны байшингийн с /өрөө/ -ыг түүнийг хууль ёсоор эзэмшиж байгаа с эзэмшигчдийн өмчлөлд шилжүүлэхийг; хэлэхээр, 9 дүгээр зүйлийн 1-д Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын г нь төрийн өмчийн орон с хувьчлах ажлыг зохион байгуулж хэрэгжүүлэх, биелэлтэд нь хяналт тавих; 2-т орон с хувьчлах товчоог аймаг, нийслэлийн даргатай зөвшилцөн аймаг, сум, нийслэл, дүүрэгт байгуулах 3-д орон с хувьчлах товчооны ажиллах журмыг энэ хуульд нийцүүлэн тогтоох эрхтэй гэж,, хуулийн 11 дүгээр зүйлийн 2-т с хувьчлах товчоо нь эзэмшиж байгаа саа хувьчлан авах тухай иргэнээс гаргасан өргөдлийг хүлээн авах эрхтэйг тус тус заажээ.

 

Түүнчлэн с хувьчлах товчооны ажиллах журам-ын 2.1.2-т Иргэдийн эзэмшиж байгаа саа хувьчлан авах өргөдлийг хүлээж авах, уг с хувьчлагдах нөхцөл хангагдсан эсэхийг тодорхойлох, 2.1.7-д Хувьчлагдах нөхцөл хангагдсан сыг эзэмшигчийн саналыг үндэслэн хувьчлах тухай шийдвэр гаргах гэж, 3.5-д Хуралд нийт гишүүдийн дийлэх олонх оролцсоноор хурлыг хүчинтэйд тооцно гэж тус тус заажээ.

 

Хууль болон журмын дээрх заалтуудаас үзвэл Л.Э нь өөрийн амьдран сууж буй орон саа хувьчилж авахаар зохих журмын дагуу эрх бүхий этгээдэд хандаж хүсэлтээ гаргаж түүнд холбогдох баримтуудыг хавсарган өгснөөр Нийслэлийн с хувьчлах товчооны 2014 оны 7 дугаар сарын 28-ны өдрийн 11 дүгээр тогтоолоор түүнд НХБ 8 байр ******* хаягт орших 1 өрөө орон сыг өмчлүүлэхээр шийдвэрлэсэн нь хууль зүйн үндэслэлтэй, уг тогтоолын Л.Эад холбогдох хэсгийн улмаас нэхэмжлэгчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхол зөрчигдөөгүй гэж шүүх дүгнэв.

 

Гуравдагч этгээд нь бие даасан шаардлагын үндэслэлээ ...Нийслэлийн орон с хувьчлах товчоонд н байрыг хувьчлах эрх олгогдоогүй гэж тодорхойлсон ба с хувьчлах товчооны ажиллах журмын 1.1-д Энэ журмын зорилго нь төрийн өмчийн орон сыг с хувьчлах тухай хуулийн дагуу хувьчлах ажлыг бэлтгэлийг хангаж, хувьчлах ажлын зохион байгуулах үүрэг бүхий с хувьчлах товчоо (цаашид товчоо гэх)-г байгуулах, эрх, үүргийг тогтоох, үйл ажиллагаа болон түүнтэй холбогдсон бусад харилцааг зохицуулахад оршино гэж зааснаар хариуцагч нь тухайн үйл ажиллагааг эрхлэх чиг үүрэг бүхий субъект мөн байна.

 

Иймд гуравдагч этгээд Б.Аээс гаргасан Нийслэлийн өмч хувьчлах товчооны 2014 оны 7 дугаар сарын 28-ны өдрийн 11 дүгээр тогтоолын Л.Эад холбогдох хэсгийг хүчингүй болгуулах бие даасан шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэсэн болно.

 

Гуравдагч этгээд Б.Аээс шүүх хуралдааны хэлэлцүүлгийн шатанд өмгөөлөгчтэйгөө оролцох хүсэлт гаргасан боловч уг хүсэлт нь нэгдүгээрт хүсэлт хэлэлцэх шатанд гаргаагүй, хоёрдугаарт гуравдагч этгээд Б.А өмгөөлөгч сонгох, өмгөөлөгчтэйгөө хуралдаанд оролцох талаар өмнө нь удаа дараа хүсэлт гаргаж байсныг шүүх удаа дараа хангаж шийдвэрлэж байсан, гуравдугаарт түүний өмгөөлөгч нь Хөгжлийн банкны гэх эрүүгийн хэрэгт оролцож байгаа талаарх баримт нь шүүх хуралдаан эхлэхээс өмнө ирээгүй, өөрөөр хэлбэл өмгөөлөгч хүндэтгэн үзэх шалтгаантай байсан эсэх нь шүүхэд мэдэгдээгүй байсан зэрэг шалтгааныг үндэслэн хүсэлтийг хангаагүй, өмгөөлөгч оролцуулахгүйгээр шийдвэрлэснийг дурдах нь зүйтэй.

 

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106.1, 106.3, 106.3.12, 106.3.14-т заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

1.            Газрын тухай хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 21.5.3, 31 дүгээр зүйлийн 31.3, 32 дугаар зүйлийн 32.1, Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн у б тухай хуулийн /2003 оны/ 14 дүгээр зүйлийн 14.1.1, 14.1.6-д заасныг тус тус баримтлан нэхэмжлэгч Л.Э, Ч.Б, Ж.Ч, Д.Э нараас С******* д дарга, У б е гт тус тус холбогдуулан гаргасан С******* д даргын 2010 оны 6 дугаар сарын 02-ны өдрийн ******* дугаартай захирамжийн Б.Ат холбогдох хэсэг болон Б.Аийн нэр дээр хийгдсэн 2013 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн Ү-22 дугаартай бүртгэл, Өмчлөх эрхийн 00 дугаартай У б гэрчилгээг хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж, С******* д С******* д даргын 2010 оны 6 дугаар сарын 02-ны өдрийн ******* дугаартай захирамжийн Б.Ат холбогдох хэсэг болон Б.Аийн нэр дээр хийгдсэн 2013 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн Ү-22 дугаартай бүртгэл, Өмчлөх эрхийн 00 дугаартай У б гэрчилгээг тус тус хүчингүй болгосугай.

 

2.             Төрийн болон орон нутгийн өмчийн тухай хуулийн 11 дүгээр зүйлийн 4, с хувьчлах тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 1, 2-т заасныг тус тус баримтлан гуравдагч этгээд Б.Аээс гаргасан С******* д даргын 2015 оны 11 дүгээр сарын 27-ны өдрийн А/492 дугаар захирамжийн Ж.Чт холбогдох хэсгийг хүчингүй болгох, Нийслэлийн Өмч хувьчлалын товчооны 2014 оны 7 дугаар сарын 28-ны өдрийн 11 дүгээр тогтоолын Л.Эад холбогдох хэсгийг хүчингүй болгуулах тухай бие даасан шаардлагуудыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

3.             Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 47 дугаар зүйлийн 47.1, У тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.2-т заасны дагуу нэхэмжлэгч нараас у тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 70200 төгрөгийг төсвийн орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас 70200 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч нарт олгосугай.

 

4.             Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 47 дугаар зүйлийн 47.1, 51 дүгээр зүйлийн 51.1-д заасны дагуу гуравдагч этгээдээс у тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 70200 /далан мянга хоёр зуу/ төгрөгийг у орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

 

Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 114 дүгээр зүйлийн 114.1-д заасны дагуу хэргийн оролцогчид, тэдгээрийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нь шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах журмаар гдол гаргах эрхтэй.      

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ  Н.ДУЛАМСҮРЭН