Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийдвэр

2023 оны 08 сарын 18 өдөр

Дугаар 184/ШШ2023/02034

 


МОНОЛ УЛСЫН НРИЙН ӨМНӨӨС

 

дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Д.Уранзул даргалж, тус шүүхийн танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар,

 

Нэхэмжлэгч: Улаанбаатар хот, ******* дүүрэг, ******* дугаар хороо, ******* дугаар хороолол, ******* байр, ******* тоот хаягт оршин суух, ******* овогт ******* ******* /рд:*******/-ын нэхэмжлэлтэй,

 

Хариуцагч: Улаанбаатар хот, дүүрэг, дугаар хороо, гудамж, тоот хаягт оршин суух, овогт ******* /рд:/-т холбогдох,

 

Худалдах, худалдан авах гэрээний үүрэгт ,250,000 төгрөг гаргуулах тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

 

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгч .*******, хариуцагч Ц.*******, хариуцагчийн өмгөөлөгч ., гэрч ., шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга О.эрэлтуяа нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

1.Нэхэмжлэгч шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: ...Ц.******* миний бие .*******тай 2022 оны 06 сарын 02-ны өдөр 6 бүртгэлийн дугаартай зээлээр худалдах худалдан авах гэрээ байгуулан KIA маркийн Bongo Frontier загварын ачааны автомашиныг худалдан авсан. Талууд гэрээний зүйлийн үнийг тухайн үеийн зах зээлийн үнэлгээнд /гаалийн бичигтэй, дугаар аваагүй автомашин байсан/ үндэслэн 20,500,000 төгрөгөөр үнэлж тохиролцсон ба гэрээний бусад нөхцөлийг харилцан тохиролцсоны үндсэн дээр хүлээн зөвшөөрч гарын үсэг зурж, нотариатаар гэрчлүүлсэн. эрээнд заасны дагуу худалдан авагч нь гэрээ байгуулах өдөр буюу 2022 оны 06 сарын 02-ны өдөр 5,000,000 төгрөгийг урьдчилгаа төлбөрт төлж гэрээний зүйлийг өөрийн эзэмшилд шилжүүлэн эзэмшиж ашиглах, үлдэгдэл төлбөрийг 2022 оны 07 сарын *******-ны дотор хэсэгчлэн төлж барагдуулах үүрэг хүлээсэн. Худалдан авагч нь үлдэгдэл төлбөрөөс нэг ч төгрөг төлөөгүй ба худалдагчтай эргэж уулзах, утсаар холбогдох, хугацаа сунгуулах ямар нэгэн оролдлого огт хийлгүйгээр өдийг хүрлээ. 20 оны 0 сарын 02-ны өдөр худалдан авагчийн 90070905 дугаарт холбогдон шүүхэд хандаж хэргийг шийдүүлэх болсноо дуулгахад ирж уулзан гэрээний үүргийг хүлээн авах эрхгүй, гэрээнд ямар ч холбогдолгүй хүнтэй холбогдон тухайн этгээдийн дансанд төлбөр шилжүүлсэн гэхчлэн ямар ч нотолгоогүй, утга учиргүй тайлбар тавьсан. эрээний .1-д зааснаар худалдан авагч тал нь 2022 оны 07 сарын *******-ны дотор 15,500,000 төгрөгийг төлөх үүрэг хүлээсэн. Үүнээс нэг ч төгрөгийн төлөлт хийгээгүй. Үндсэн төлбөр 15,500,000 төгрөгийн үлдэгдэлтэй байна. эрээний .6-д зааснаар худалдан авагч нь гэрээний хугацаа хэтрүүлсэн тохиолдолд гүйцэтгээгүй үүргийн үнийн дүнгээс хоног тутам 0,5 хувийн алданги төлөх үүрэгтэй. Алдангийг гэрээний хугацаа дууссан өдрөөс буюу 2022 оны 07 сарын *******-ны өдрөөс 20 оны 0 сарын 09-ний өдрийг хүртэл бодоход алдангид 15,500,000 төгрөгийг*0.5 хувь=77,500 төгрөг /нэг хоногийн алданги/, нийт 77,500 төгрөг*228 хоног=*******,670,000 төгрөгийн алданги байна. Худалдагч тал Монгол Улсын Иргэний хуулийн 2 дугаар зүйлийн 2. дэх хэсэгт заасны дагуу дээр бодогдсон алдангийг гүйцэтгээгүй үүргийн үнийн дүнгийн 50 хувь буюу 7,750,000 төгрөгөөр бодон нэхэмжилж байна. Иймд хариуцагч Ц.*******аас гэрээний үндсэн үүргийн 15,500,000 төгрөг, алдангид 7,750,000 төгрөг, нийт ,250,000 төгрөгийг гаргуулж өгнө үү гэв.

 

2.Хариуцагч шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан хариу тайлбартаа: ...Би хөдөө ажил хийх шаардлагаар ачааны машин хайсан. Тухайн үед надад бэлэн мөнгө байгаагүй тул 2022 оны 6 сарын 02-ны өдөр эхнэрийн ахаасаа урьдчилгаа төлөөд, үлдсэн мөнгийг нь цувуулаад төлөх машин хэрэгтэй байна гээд асуусан. Ах найз болох .тайгаа намайг холбож өгсөн. Ингээд ахын найз болох .тай холбогдож машин асуухад .******* гэх хүн дээр очоод уулз гэсэн. .*******аас 2002 онд үйлдвэрлэсэн, Bongo Frontier маркийн 2022 онд орж ирсэн автомашиныг 20,500,000 төгрөгөөр худалдаж авахаар тохиролцож урьдчилгаа 5,000,000 төгрөгийг .*******ын данс руу шилжүүлэн автомашиныг нь авч явсан. Би 7 сарын *******-ны дотор үлдэх 15,500,000 төгрөгийг төлөх ёстой байсан боловч ажил хөдөө зогссоноос болоод хугацаандаа мөнгөө төлж чадаагүй байсан. 2022 оны 08 сард ахын найз . надтай байнга холбогдон машины төлбөр нэхэж байсан. 2022 оны 08 сарын *******-нд өөрийн төрсөн дүү Ц.анцогтын данснаас *******,000,000 төгрөгийг .ын Хаан банкны дансанд /50086961/ шилжүүлсэн. Тухайн үед зуучлагч . нь өдөр бүр холбоотой байж над руу шилжүүл гэдэг байсан. Надад манай эхнэрийн ах гэж хэлсэн болохоор би ийм зүйл болно гэж бодоогүй. Би зүгээр биз дээ ахад хэлсэн үү гэх мэтээр тухайн үед асууж байсан. Тэгэхэд зүгээр ээ гэж байсан. Тэгээд хөдөө ажил маань дуусч хотод ирэхэд . нь би чиний өмнөөс бүх мөнгийг чинь төлөөд дууссан, одоо надад үлдэх 5,500,000 төгрөгөө төлнө шүү гээд хэлсэн. Би тухайн үед .******* ахад миний өмнөөс төлбөр төлсөн байна гэж бодсон. 5,500,000 төгрөгийг .д төлнө гэж бодоод явж байсан боловч мөнгөний бололцоогүйгээс төлж чадахгүй яваад байсан. Ингээд . надаас үлдэгдэл мөнгө нэхээд байсан тул би 20 оны 02 сарын 08-ны өдөр 200,000 төгрөг, 2-ний өдөр *******0,000 төгрөг, ингээд нийт *******,*******0,000 төгрөгийг .д шилжүүлсэн. Би ажлаасаа мөнгө авч чадаагүй байна гэж хэлээд боломжоороо өгье гэж тохиролцсон. Ингээд нийтдээ 15,*******0,000 төгрөг төлсөн 5,200,0000 төгрөг дутуу гээд явж байтал сая сард .******* ах надаас мөнгөө нэхээд ирсэн. Би .д *******,*******0,000 төгрөгийг төлсөн талаараа хэлтэл тэр талаар огт мэдээгүй гээд шүүхэд өгсөн байсан. Би .аас *******,*******0,000 төгрөгийг аваад ахад өгнө, одоо үлдэх 5,200,000 төгрөгийг төлөхийг зөвшөөрч байна. Алданги 7,750,000 төгрөгийг хүлээн зөвшөөрөхгүй, .аас болоод ийм байдалд орсон гэв.

.Хавтаст хэрэгт авагдсан баримтын тухайд: Нэхэмжлэгч талаас, Улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримт, .*******ын иргэний үнэмлэхийн лавлагаа, Зээлээр худалдах, худалдан авах гэрээ, .*******ын Хаан банкны депозит дансны дэлгэрэнгүй хуулга,

 

 

Хариуцагч талаас: Ц.анцогтын Хаан банкны депозит дансны хуулга, Д.Ононгийн Хаан банкны депозит дансны дэлгэрэнгүй хуулга зэрэг бичмэл баримтуудыг цуглуулсан байна.

 

Шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн зохигчдын тайлбар, татгалзал, хэрэгт авагдсан бичмэл нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад,

 

ҮНДСЛХ нь:

 

.Нэхэмжлэгч .******* нь Ц.*******т холбогдуулан зээлээр худалдах, худалдан авах гэрээний үүрэгт ,250,000 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийг шүүхэд гаргажээ.

 

5.Нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хэсгийг хангаж шийдвэрлэх хууль зүйн үндэслэлтэй.

 

Нэхэмжлэгч нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ ...2022 оны 06 сарын 02-ны өдөр тээврийн хэрэгсэл зээлээр худалдах худалдан авах гэрээ байгуулсан. эрээний үлдэх төлбөрт 15,500,000 төгрөг, үүргээ хугацаандаа биелүүлээгүй 228 хоногийн алдангид 7,750,000 төгрөг, нийт ,250,000 төгрөг гаргуулна... хэмээн тайлбарлав.

 

Хариуцагч ...нэхэмжлэгчээс 20,500,000 төгрөгөөр автомашин худалдан авч, 5,000,000 төгрөгийг тухайн өдөр төлсөн, үлдэх 15,500,000 төгрөгөөс *******,*******0,000 төгрөгийг төлсөн тул 5,200,000 төгрөгийг төлөхийг хүлээн зөвшөөрч, харин алдангид шаардсан 7,750,000 төгрөгийг зөвшөөрөхгүй гэж маргав.

 

6..******* нь 2022 оны 06 сарын 02-ны өдөр бүртгэлийн 6 дугаартай Зээлээр худалдах, худалдан авах гэрээ-г Ц.*******тай байгуулжээ. эрээгээр худалдагч .******* нь арлын KNHDP52K85811 дугаартай, Kia, Bongo Frontier маркийн, цагаан өнгийн, 2002 онд үйлдвэрлэгдсэн, ачааны зориулалттай тээврийн хэрэгслийг худалдан авагчид шилжүүлэх, худалдан авагч Ц.******* хөрөнгийг хүлээн авч, төлбөрийг хэсэгчлэн төлөхөөр харилцан тохиролцжээ. /хх-5,6х/

 

Талуудын хооронд байгуулагдсан гэрээгээр автомашины үнэ 20,500,000 төгрөг байх ба төлбөрөөс 5,000,000 төгрөгийг худалдан авагч төлж, үлдэх 15,500,000 төгрөгийг 2022 оны 07 сарын *******-ны өдөр бөөнд нь төлж барагдуулахаар тохиролцжээ. Худалдах, худалдан авах гэрээний үнэ, төлбөрийн үлдэгдлийн хэмжээнд талууд маргаагүй ба харин 15,500,000 төгрөгөөс *******,*******0,000 төгрөгийг нэхэмжлэгч .*******ын эхнэрийн төрсөн ах гэх .аар дамжуулан төлсөн хэмээн маргав.

 

7.Талуудын байгуулсан гэрээ Зээлээр худалдах, худалдан авах гэрээ нэртэй хэдий боловч гэрээнд Иргэний хуулийн 26 дугаар зүйлийг 26.2.-т заасан төлбөл зохих хүүгийн хэмжээний талаар тохиролцоогүй тул мөн хуулийн 2 дугаар зүйлийн 2.1-т заасан худалдах, худалдан авах гэрээ байгуулагдсан гэж үзнэ.

 

Иргэний хуулийн дугаар зүйлийн .2.1, 196 дугаар зүйлийн 196.1.2-т зааснаар талууд хүсэл зоригоо илэрхийлсэн баримт бичигт гарын үсэг зурснаар гэрээ байгуулагдсан гэж тооцно. эрээний гол нөхцөлийн талаар харилцан тохиролцож, хуульд заасан шаардлагыг хангасан гэрээ байгуулагджээ.

Зохигчдын хооронд байгуулагдсан гэрээ хүчин төгөлдөр тул гэрээнд заасан үүргээ талууд биелүүлэх, зохих ёсоор биелүүлээгүй тохиолдолд гэрээнээс татгалзах, гэрээг цуцлах, үр дагаврыг шаардах эрхтэй байна.

 

8.Хариуцагч нь Ц.анцогтын Хаан банк дахь дахь данснаас 2022 оны 08 сарын *******-ны өдөр *******,000,000 төгрөг, Д.Ононгийн мөн Хаан банк дахь данснаас 20 оны 02 сарын 08-ны өдөр 200,000 төгрөг, 02 сарын 2-ний өдөр *******0,000 төгрөгийг тус тус 50086961 тоот дансанд шилжүүлсэн байх ба уг дансыг . эзэмшдэг болох нь гэрч .ын мэдүүлгээр тогтоогдов.

 

Ц.******* нь бусдын үгэнд итгэж автомашины төлбөрийг .д шилжүүлсэн нь ойлгомжгүй бөгөөд насанд хүрсэн, эрхзүйн бүрэн чадамжтай иргэн гэрээнд заасан дансанд төлбөрийг шилжүүлэлгүйгээр, .*******ын зөвшөөрөлгүйгээр бусдад төлбөр төлснийг үүргээ зохих ёсоор гүйцэтгэсэн гэж үзэх боломжгүй юм. Мөн шүүх хуралдаанд хууль сануулан мэдүүлэг авсан гэрч . нь уг мөнгийг нэхэмжлэгчийн зөвшөөрөлгүйгээр, түүнд хэлэлгүйгээр хариуцагчаас авсан болохоо мэдүүлдэг.

 

Тиймээс тээврийн хэрэгсэл худалдан худалдан авах гэрээний үндсэн үүрэг болох дутуу төлсөн 15,500,000 төгрөгийг хариуцагчаас гаргуулах нь зүйтэй гэж үзлээ.

 

9.Талуудын байгуулсан гэрээний .6-д гэрээнд заасан хугацаа хэтрүүлсэн тал нь хоног тутамд гүйцэтгээгүй үүргийн үнийн дүнгийн 0.5 хувиар алданги төлөхөөр тусгажээ.

 

Иргэний хуулийн 2 дугаар зүйлийн 2.1-т хүлээсэн үүргээ гүйцэтгээгүй буюу зохих ёсоор гүйцэтгээгүй тал хууль болон гэрээнд зааснаар нөгөө талдаа төлөх ёстой мөнгөн төлбөрийг анз гэнэ, 2.6-д хууль болон гэрээнд заасан хугацаа хэтрүүлсэн тал нь хоног тутамд гүйцэтгээгүй үүргийн үнийн дүнгийн 0,5 хувиас хэтрэхгүй хэмжээгээр төлөхөөр тогтоосон анзыг алданги гэнэ гэж заасан.

 

Нэхэмжлэгч нь хариуцагчийн гүйцэтгээгүй үүрэг 15,500,000 төгрөгөөс 228 хоногийн алдангид 7,750,000 төгрөг шаардсан.

 

Иргэний хуулийн 2 дугаар зүйлийн 2.8-д анзын хэмжээ илт их байвал хэргийн нөхцөл байдлыг харгалзан шүүх түүнийг багасгаж болох-оор заасан бөгөөд хариуцагчийн бусдад итгэн төлбөр төлсөн байдал, төлбөрийн үлдэгдэлд маргахгүй байгаа байдлыг харгалзан үзэж шүүх бүрэн эрхийнхээ хүрээнд нэхэмжлэгчийн алдангид шаардсан 7,750,000 төгрөгийг 50 хувиар багасгаж, алдангид хариуцагчаас ,875,000 төгрөгийг гаргуулах нь зөв гэж үзэв.

 

Хариуцагч нь өөрт учирсан хохирлоо буруутай этгээдээс шаардахад энэхүү шийдвэр саад болохгүй болохыг дурдаж байна.

 

*******.Дээрх үндэслэлүүдээр нэхэмжлэгч .*******аас хариуцагч Ц.*******т холбогдуулан гаргасан ,250,000 төгрөгийн шаардлагаас 19,75,000 төгрөгийг хангаж, нэхэмжлэлээс ,875,000 төгрөгийг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэв.

 

11.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 60 дугаар зүйлийн 60.1, 56 дугаар зүйлийн 56.2, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1-т зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 27,200 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас улсын тэмдэгтийн хураамжид 25,825 төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгчид олгох нь зөв байна.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.1, 115.2.2, 116, 118 дугаар зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон

 

ТОТООХ нь:

 

1.Иргэний хуулийн 2 дугаар зүйлийн 2.1, 2 дугаар зүйлийн 2.6, 2.8 дахь хэсэгт заасныг баримтлан хариуцагч Ц.*******аас худалдах, худалдан авах гэрээний үүрэгт 19,75,000 төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгч .*******т олгож, нэхэмжлэлээс үлдэх ,875,000 төгрөгийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгосугай.

2.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 60 дугаар зүйлийн 60.1, 56 дугаар зүйлийн 56.2, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1-т зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 27,200 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч Ц.*******аас улсын тэмдэгтийн хураамжид 25,825 төгрөг гаргуулан нэхэмжлэгч .*******т олгосугай.

. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 120 дугаар зүйлийн 120.2-д зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй бөгөөд зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шийдвэрийг гардан авснаас хойш 1 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргаж болох ба хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119., 119.7-д зааснаар шийдвэрийг гардан аваагүй нь гомдол гаргах хугацааг хуульд заасан журмын дагуу тоолоход саад болохгүйг тайлбарласугай.

 

 

 

 

 

ДАРАЛА ШҮҮ Д.УРАНЗУЛ