2023 оны 10 сарын 13 өдөр                Дугаар 183/ШШ2023/03181                Улаанбаатар хот 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны******* шүүгч Г.Төрболд даргалж, тус******* шүүх хуралдааны 5 дугаар танхимд хийсэн иргэний хэргийн шүүх хуралдаанаар:

 

Нэхэмжлэгч: Д.Б

 

Нэхэмжлэгч: Б.т

 

Нэхэмжлэгч: Б.Д нарын нэхэмжлэлтэй

 

Хариуцагч: НШ газар,

 

Хариуцагч: ЕШГ арт холбогдох

 

Шийдвэр******* албаны дарга, Ерөнхий******* гүйцэтгэгчийн 2022 оны 04 дүгээр сарын 18-ны өдрийн******* дугаар “Төлбөр төлөгчийн гадаадад зорчих эрх түдгэлзүүлэх тухай тогтоол”-ыг хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлтэй иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

 

Шүүх хуралдаанд:

Нэхэмжлэгч нарын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн өмгөөлөгч Б.М,

Хариуцагч НШ итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Н.Н,

Хариуцагч ШШЕГ итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Э.Б,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга М.Ангармаа нар оролцов.

 

Хавтаст хэргийг 2023 оны 07 дугаар сарын 17-ны өдөр хүлээн авав.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

1.Нэхэмжлэгч *******,*******,******* нарын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нь*********************************** болон Шүүхийн************** газрын******* албаны дарга, Ерөнхий******* гүйцэтгэгч нарт холбогдуулан******* албаны дарга, Ерөнхий******* гүйцэтгэгчийн 2022 оны 04 дүгээр сарын 18-ны өдрийн******* дугаар “Төлбөр төлөгчийн гадаадад зорчих эрх түдгэлзүүлэх тухай тогтоол”-ыг хүчингүй болгуулах шаардлага бүхий нэхэмжлэл гаргаж, нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ дараах байдлаар тодорхойлж байна. Үүнд:

1.1.Шийдвэр******* албаны дарга, Ерөнхий******* гүйцэтгэгчийн 2022 оны 04 дүгээр сарын 18-ны өдрийн******* дугаар “Төлбөр төлөгчийн гадаадад зорчих эрх түдгэлзүүлэх тухай тогтоол”-оор *******,*******,******* нарын гадаад зорчих эрхийг түдгэлзүүлсэн. Төлбөр төлөгчид************** гарснаас хойш 150,000,000 төгрөгийг төлбөр авагчид төлсөн хэдий ч тэдний гадаад зорчих эрхийг түдгэлзүүлсэн нь Шүүхийн************** тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлд заасныг зөрчсөн гэж үзэж байна гэжээ.

 

2.Хариуцагч Шүүхийн************** газрын******* албаны дарга, Ерөнхий******* гүйцэтгэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нь нэхэмжлэлийн шаардлагыг эс зөвшөөрч, татгалзлын үндэслэлээ дараах байдлаар тайлбарлаж байна. Үүнд:

2.1.Нэхэмжлэлийн шаардлага хууль зүйн үндэслэлгүй буюу ямар үндэслэлээр хүчингүй болгуулах, ямар журам зөрчсөн талаар тайлбарлаагүй, нэхэмжлэлдээ дурдаагүй.

2.2.Шүүхийн************** тухай хуульд 2020 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдөр өөрчлөлт орсон. Тус хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.1 дэх хэсэгт “Тавин сая төгрөгөөс дээш хөрөнгийн шаардлага бүхий******* баримт бичгийн шаардлагыг тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй, эсхүл тэжээн тэтгэх үүргээ 3 сараас дээш хугацаагаар биелүүлээгүй төлбөр төлөгчийн гадаад зорчих эрхийг дараах үндэслэлээр түдгэлзүүлж болно” гэж тусгайлан заасан. Хууль санаачлагчийн зүгээс 50,000,000 төгрөгөөс дээш бол гадаадад зорчих эрхийг түдгэлзүүлнэ гэдэг байдлаар баталсан гэв.

 

3.Хариуцагч**************************** газрын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Н.Нямдаваа нь нэхэмжлэлийн шаардлагыг эс зөвшөөрч, итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн тайлбарыг дэмжиж байна гэв.

 

Нэхэмжлэгч талаас******* албаны дарга, Ерөнхий******* гүйцэтгэгчийн 2022 оны 04 дүгээр сарын 18-ны өдрийн******* дугаар “Төлбөр төлөгчийн гадаадад зорчих эрх түдгэлзүүлэх тухай тогтоол”-ын**************************** газрын “Хуулбар үнэн” тэмдгээр баталгаажуулсан хуулбар, Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны******* шүүгчийн 2023 оны 02 дугаар сарын 14-ний өдрийн 183/ШЗ2023/0**** дугаар захирамж, Хууль зүйн туслалцаа үзүүлэх гэрээ,

 

Хариуцагч**************************** газраас “Шийдвэр гүйцэтгэлийн хувийн хэрэг” гэх нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, Дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны 2 дугаар******* 2015 оны 06 дугаар сарын 18-ны өдрийн дугаар Шүүхийн******* хуудасны нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, Дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны 2 дугаар******* шүүгчийн 2015 оны 03 дугаар сарын 03-ны өдрийн дугаар захирамжийн нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар,******* ажиллагааг үүсгэх тухай 2015 оны 06 дугаар сарын 28-ны өдрийн дугаар тогтоолын нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, Төлбөр төлөгчийн гадаад зорчих эрх түдгэлзүүлэх тухай 2020 оны 03 дугаар сарын 23-ны өдрийн дугаар тогтоолын нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, Төлбөр төлөгчийн гадаад зорчих эрх түдгэлзүүлэх тухай 2021 оны 03 дугаар сарын 30-ны өдрийн/1 дугаар тогтоолын нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, Төлбөр төлөгчийн гадаад зорчих эрх түдгэлзүүлэх тухай 2021 оны 03 дугаар сарын 26-ны өдрийн дугаар мэдэгдэх хуудасны нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, гүйцэтгэгчийн 2021 оны 03 дугаар сарын 25-ны өдрийн тэмдэглэлийн нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, төлбөр төлөгч *******ы гадаадад зорчих эрхийг түдгэлзүүлэх тухай 2021 оны 03 дугаар сарын 26-ны өдрийн саналын нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар,**************************** газрын 2021 оны 03 дугаар сарын 29-ний өдрийн дугаар албан бичгийн нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны******* 2022 оны 06 дугаар сарын 03-ны өдрийн 183/ШШ2022/0**** дугаар*******ийн нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар,******* Иргэний хэргийн давж заалдах******* 2022 оны 08 дугаар сарын 24-ний өдрийн 210/МА2022/0**** дугаар магадлалын нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар,******* ажиллагаа дуусгавар болсон тухай 2022 оны 06 дугаар сарын 29-ний өдрийн дугаар тогтоолын нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, “Голомтбанк” ХХК-ийн 2022 оны 06 дугаар сарын 24-ний өдрийн дугаар албан бичгийн нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, “Голомтбанк” ХХК-ийн 2022 оны 06 дугаар сарын 29-ний өдрийн дугаар албан бичгийн нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар,**************************** газрын 2022 оны 06 дугаар сарын 29-ний өдрийн дугаар албан бичгийн нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны******* 2018 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдрийн 183/ГХ2018/0**** дугаар******* хуудасны нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны******* шүүгчийн 2018 оны 07 дугаар сарын 24-ний өдрийн 183/ШШ2018/0**** дугаар захирамжийн нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны******* шүүгчийн 2018 оны 09 дүгээр сарын 18-ны өдрийн 183/ШЗ2018/***** дугаар захирамжийн нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар,******* ажиллагаа үүсгэх тухай 2018 оны 09 дүгээр сарын 25-ны өдрийн дугаар тогтоолын нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар зэргийг нотлох баримтаар тус тус гаргаж өгсөн.

 

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

1.Нэхэмжлэгч *******,*******,******* нарын нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгох нь зүйтэй гэж үзлээ.

 

2.Нэхэмжлэгч нар нь******* албаны дарга, Ерөнхий******* гүйцэтгэгчийн 2022 оны 04 дүгээр сарын 18-ны өдрийн******* дугаар “Төлбөр төлөгчийн гадаадад зорчих эрх түдгэлзүүлэх тухай тогтоол”-оор *******,*******,******* нарын гадаад зорчих эрхийг түдгэлзүүлэхдээ Шүүхийн************** тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлд заасныг зөрчсөн буюу 59 дүгээр зүйлийн 59.1.1-59.1.3-т заасан үндэслэл үүсээгүй байхад түдгэлзүүлсэн гэж тодорхойлж байна.

 

3.Хариуцагч нарын зүгээс нэхэмжлэлийн шаардлагыг эс зөвшөөрч, татгалзлын үндэслэлээ Шүүхийн************** тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.1 дэх хэсэгт “Тавин сая төгрөгөөс дээш хөрөнгийн шаардлага бүхий******* баримт бичгийн шаардлагыг тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй, эсхүл тэжээн тэтгэх үүргээ 3 сараас дээш хугацаагаар биелүүлээгүй төлбөр төлөгчийн гадаадад зорчих эрхийг дараах үндэслэлээр түдгэлзүүлж болно” гэж заасныг зөвхөн тэжээн тэтгэх үүргээ 3 сараас дээш хугацаагаар биелүүлээгүй төлбөр төлөгчийн хувьд 59 дүгээр зүйлийн 59.1.1-59.1.3-т заасан үндэслэлтэй тохиолдолд, тавин сая төгрөгөөс дээш хөрөнгийн шаардлага бүхий******* баримт бичгийн шаардлагыг тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй төлбөр төлөгчийн хувьд 59.1.1-59.1.3-т заасан үндэслэл бүрдсэн байхыг шаардахгүй гэж ойлгож хэрэглэнэ гэж тайлбарлаж байна.

 

4.Зохигчдын тайлбар, түүний үндэслэлээ тодорхойлсон байдлаас үзэхэд талуудын хооронд Шүүхийн************** тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.1 дэх хэсэгт заасныг хэрхэн тайлбарлаж, хэрэглэх талаар буюу хууль хэрэглээний хувьд маргаантай байна.

 

5.Хэрэгт авагдсан болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн баримт, талуудын тайлбарын хүрээнд дараах үйл баримт тогтоогдож байна.

 

5.1.Төлбөр төлөгч *******,*******,******* нарын гадаад зорчих эрхийг 2022 оны 02 дугаар сарын 21-ний өдрийн дугаар тогтоолоор 2022 оны 4 дүгээр сарын 15-ны өдрийг хүртэл сэргээсэн буюу энэ үйл баримтын талаар зохигчийн хэн аль маргаангүй (хавтаст хэргийн 4 дэх тал)

5.2.Шийдвэр******* албаны дарга, Ерөнхий******* гүйцэтгэгчийн 2022 оны 04 дүгээр сарын 18-ны өдрийн******* дугаар “Төлбөр төлөгчийн гадаадад зорчих эрх түдгэлзүүлэх тухай тогтоол”-оор төлбөр төлөгч *******,*******,******* нарын гадаад зорчих эрхийг сэргээсэн хугацаа дууссан үндэслэлээр 2022 оны  04 дүгээр сарын 18-ны өдрөөс эхлэн гадаад зорчих эрхийг дахин түдгэлзүүлж, уг тогтоолыг, 20290123 дугаартай******* баримт бичигт хавсаргахаар заажээ. (хавтаст хэргийн 4 дэх тал)

5.3.Төлбөр төлөгч *******д холбогдох бүртгэлийн дугаартай******* баримт бичигт явуулах************** ажиллагаа дуусгавар болсон. (хавтаст хэргийн 45 дахь тал)

5.4.Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны******* шүүгчийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 07-ны өдрийн захирамжаар зээлийн гэрээний үүрэгт 1,816,916,692.88 төгрөгийг гаргуулж, барьцаа хөрөнгөөс үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулахаар*******лэсэн,************** ажиллагааны явцад 150,000,000 төгрөгийг төлбөр авагчид төлсөн. (хавтаст хэргийн 1 дэх тал)

 

6.Нэхэмжлэгч нар шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ “...Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны******* шүүгчийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 07-ны өдрийн 183 дугаар захирамжаар хэргийг хэрэгсэхгүй болгож, “Голомтбанк” ХХК-ийн зээлийн гэрээний үүрэгт 1,816,916,692.88 төгрөгийг гаргуулж, барьцаа хөрөнгөөс үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулахаар*******лэсэн... Төлбөр төлөгчид************** гарснаас хойш 150,000,000 төгрөгийг төлбөр авагчид төлсөн хэдий ч тэдний гадаад зорчих эрхийг түдгэлзүүлсэн нь Шүүхийн************** тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлд заасныг зөрчсөн...” гэж дурдсанаас үзэхэд (хавтаст хэргийн 1 дэх тал) нэхэмжлэгч нарт холбогдох************** ажиллагаа дуусгавар болоогүй үргэлжилж байгаа гэж дүгнэлээ.

 

7.Нэгэнт нэхэмжлэгч нарт холбогдох********************* ажиллагаа явагдаж байгаа,******* баримт бичгийн шаардлага нь 50,000,000 төгрөгөөс илүү буюу 1,816,916,692.88 төгрөгийн шаардлага байгаа, уг шаардлагыг тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй байгаа тохиолдолд Шүүхийн************** тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.1 дэх хэсэгт “Тавин сая төгрөгөөс дээш хөрөнгийн шаардлага бүхий******* баримт бичгийн шаардлагыг тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй, эсхүл...” гэж заасны дагуу төлбөр төлөгчдийн буюу нэхэмжлэгч *******,*******,******* нарын гадаадад зорчих эрхийг түдгэлзүүлснийг буруутгах боломжгүй юм.

 

8.Тодруулбал, нэхэмжлэгч нарын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн зүгээс Шүүхийн************** тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.1.1-59.1.3-т заасан үндэслэл тогтоогдоогүй байхад гадаадад зорчих эрх түдгэлзүүлсэн нь үндэслэлгүй гэж нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ тодорхойлсныг шүүх үндэслэлгүй гэж үзлээ.

 

9.Учир нь Шүүхийн************** тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.1 дэх хэсэгт заасан “эсхүл” гэдгийг “нэг бол” гэсэн утгаар ойлгож хэрэглэх буюу тавин сая төгрөгөөс дээш хөрөнгийн шаардлага бүхийн******* баримт бичгийн шаардлагыг тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй төлбөр төлөгчийн гадаад зорчих эрхийг түдгэлзүүлнэ, нэг бол тэжээн тэтгэх үүргээ 3 сараас дээш хугацаагаар биелүүлээгүй төлбөр төлөгчийн гадаадад зорчих эрхийг 59.1.1-59.1.3-т заасан үндэслэлээр түдгэлзүүлж болно гэж тайлбарлаж хэрэглэх нь зүйтэй. Энэ талаарх хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн тайлбар үндэслэлтэй байна.

 

10.Иймд “Төлбөр төлөгчийн гадаад зорчих эрх түдгэлзүүлэх тухай”******* албаны дарга, Ерөнхий******* гүйцэтгэгчийн 2022 оны 04 дүгээр сарын 18-ны өдрийн******* дугаар тогтоолыг хүчингүй болгуулах тухай нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож*******лэх нь зүйтэй байна.

 

11.Нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож*******лэсэнтэй холбоотойгоор нэхэмжлэгч нарын улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 70,200 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээв.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан*******лэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.2.3, 116, 118 дугаар зүйлд заасныг удирдлага болгон

 

ТОГТООХ нь:

 

1.Шүүхийн************** тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан хариуцагч*********************************** болон Шүүхийн************** газрын******* албаны дарга, Ерөнхий******* гүйцэтгэгч нарт холбогдох “Төлбөр төлөгчийн гадаад зорчих эрх түдгэлзүүлэх тухай”******* албаны дарга, Ерөнхий******* гүйцэтгэгчийн 2022 оны 04 дүгээр сарын 18-ны өдрийн******* дугаар тогтоолыг хүчингүй болгуулах тухай нэхэмжлэгч *******,*******,******* нарын нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

2.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан*******лэх тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.2-т заасныг тус тус баримтлан нэхэмжлэгч нарын улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 70,200 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

 

3.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан*******лэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2 дахь хэсэгт зааснаар******* нь танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох бөгөөд мөн хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.7, 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч нар энэхүү*******ийг эс зөвшөөрвөл уг*******ийг гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор******* Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй, хуульд заасны дагуу*******ийг гардан аваагүй нь гомдол гаргах хугацааг хуульд заасан журмын дагуу тоолоход саад болохгүйг дурдсугай.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                     Г.ТӨРБОЛД