2023 *******2 2******* *******84/ШШ2024/000*******0

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Д.Уранзул даргалж, тус шүүхийн танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар,

 

Нэхэмжлэгч: Улаанбаатар хот, ******* дүүрэг, ******* дүгээр хороо, ******* ******* 7/******* тоот хаягт оршин байх, ******* ******* ХХК /рд:534*******469/-ийн нэхэмжлэлтэй,

 

Хариуцагч: Улаанбаатар хот, Сонгинохайрхан дүүрэг, *******2 дугаар хороо, тоот хаягт оршин суух, овогт //-д холбогдох,

 

Зээлийн гэрээний үүрэгт *******8,695,888.95 төгрөг гаргуулах тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

 

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч , , хариуцагч Т. шүүх хуралдааны нарын бичгийн дарга Д.Баасанхүү нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

*******.Нэхэмжлэгч шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл, түүний итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: ...Хариуцагч Т.аас зээлийн гэрээний үүрэгт *******8,695,888.95 төгрөгийг гаргуулахаар нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасан. ******* *******ны ******* дүүрэг, бага ******* 7/******* хаягт орших төв салбараас зээлдэгч Т. нь 20*******3 оны 09 сарын *******6-ны өдөр 296 дугаар Цалингийн барьцаат зээлийн гэрээг 24 сарын хугацаатай, жилийн *******6,8 хувийн хүүтэй байгуулан 8,000,000 төгрөгийн зээл авсан. Цалингийн барьцаат зээлийн гэрээний дагуу 20*******3 оны 09 сарын *******6-ны өдөр зээлдэгч Т.ын ******* *******ны *******097000*******478 дугаар харилцах дансанд 8,000,000 төгрөгийг шилжүүлж зээлийг бодитойгоор бүрэн олгосон. Зээл авах үед зээлдэгч нь ******* *******ны Байгууллагын *******ны газар үйл ажиллагааг дэмжих албаны гэрээний мэргэжилтнээр ажилладаг байсан. Төлбөрийг сар бүр төлж байсан 20*******3 оны *******0 сард 399,3*******6 төгрөг, 20*******3 оны ************** сард 396,940 төгрөг, 20*******3 оны *******2 сард 396,245 төгрөг, 20*******4 оны 0******* сараас төлбөрийн зөрчил үүсэж 20*******4 оны 0******* сард зээлийн хүү *******8,035 төгрөг, 20*******4 оны 05 сард зээлийн хүү 299,950 төгрөг, 20*******4 оны *******2 сард үндсэн зээл *******00,000 төгрөг, 2022 оны 05 сард үндсэн зээл 500,000 төгрөг тус тус төлөөд мөн хугацаанаас хойш төлөлт хийгээгүй байна. ******* *******наас зээлийн төлбөрийг төлөх мэдэгдэл хүргүүлэх, тэмдэглэл хөтлөх, зээлдэгчтэй утсаар холбогдох болон биечлэн уулзалт хийж зээлийн төлбөрийг бүрэн төлж дуусгах шаардлага тавьж байсан боловч тухайн хугацаанд гэрээнд заасан үүргээ үл биелүүлж ирсэн. Зээлдэгч нь 296 дугаартай барьцаат зээлийн гэрээ байгуулснаас хойш үндсэн зээлд *******,43*******,6*******0.22 төгрөг, хүүд 654,795.97 төгрөг, нэмэгдүүлсэн хүүд 25,664.53 төгрөг, нийт 2,**************2,070.72 төгрөг төлсөн. Үүнээс хойш нэхэмжлэгч нь тодорхой хугацаанд холбоо барихгүй алга болсон тул нэхэмжлэгч нь ******* дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхэд 20*******6 оны 06 сарын 06-ны өдөр иргэний эрх зүйн маргаанд хариуцагчаар оролцвол цохих этгээд болох Т.ыг эрэн сурвалжлуулах тухай хүсэлт гаргасан. 20*******8 оны 06 сарын 06-ны өдрийн *******82/ШШ20*******8/0*******2*******5 дугаар шүүгчийн захирамж гарсан. Сонгинохайрхан дүүргийн Цагдаагийн гуравдугаар хэлтсээс 2022 оны 04 сарын *******5-нд Т.ыг Сонгинохайрхан дүүргийн *******2 дугаар хороо, тоотод оршин суудаг болохыг тогтоосон тул шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан. Иймд хариуцагчаас үндсэн зээлд 6,568,389.78 төгрөг, үндсэн хүүд *******0,364,542.09 төгрөг, нэмэгдүүлсэн хүүд *******,762,957.09 төгрөг, нийт *******8,695,888.95 төгрөгийг гаргуулж өгнө үү гэв.

 

2.Хариуцагч Т. шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: ...Миний хувьд нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэсэгчлэн эс зөвшөөрч байна. Би цалингийн барьцаат зээлийн гэрээг байгуулсан. Тус зээлийн гэрээний дагуу үүргээ биелүүлэх боломжгүй болсон. Би 20*******5 оны 05 сард *******ны Байгууллагын *******ны газарт гэрээний мэргэжилтнээр ажилд орсон. 20*******3 оны 07 сард ******* нь дампуураад ******* *******тай нэгтгэгдсэн. Энэ үеэс *******ны бүх ажилтан ******* *******анд шилжсэн. 20*******3 оны 07 дугаар сард ******* *******тай хөдөлмөрийн гэрээ шинэчлэн байгуулаад ******* *******ны Байгууллагын *******ны газарт гэрээний мэргэжилтнээр албан ёсоор шилжин ажилласан. Тухайн үед бид нарыг *******ны албан тушаалтнуудыг хуучин албан тушаалд нь хэвээр ажиллуулна, та нар сандрах хэрэггүй гэж тайвшруулж байсан. Тухайн байгууллагын *******ны газар гэдэг нь *******ны гол үүргийг гүйцэтгэдэг алба байдаг. Энэ газрын албан тушаалд ажиллана гэдэг нь төрийн оролцоотой *******ны хувьд чухал албан тушаал байсан юм шиг байна. Тухайн үед ямар нэгэн алдаа дутагдал гаргаагүй байхад *******наас ирсэн ажилтнуудыг нэг нэгээр нь сольж эхэлсэн. Жишээ нь тухайн үед *******наас шилжиж ирсэн байгууллагын газрын захирал н.Ундраа гэдэг хүнийг ******* *******ны Байгууллагын *******ны газрын зээлийн газрын захирлаар ажиллуулахаар тушаал бууруулж, *******ны зээлийн хэлтсийн захирал байсан хүнийг ахлах болгож тушаал бууруулсан. Энэ мэтээр шахаж эхэлсэн. н.Ундраа захирал намайг *******анд анх орж байхад ажилд авч байсан хүн. Гэтэл тэр хүн ажлаас гарчихаар нь доод албан тушаалтнуудыг нь солих ажиллагаа хийж эхэлсэн. Тухайн үед ******* *******ны Байгууллагын *******ны захирал нь гишүүний хүү гэх гэдэг хүн ирсэн. Тэр хүн нь Сангийн яаманд мэргэжилтэн хийж байгаад ******* *******ны байгууллагын *******ны газрын захирлаар ирсэн. Хэрвээ би ажиллаж байгаад гарсан бол зээлээ хэвийн төлөөд явах боломжтой байсан. Тухайн үед Сангийн яам болон Хөгжлийн *******наас хадгаламж ороод ирсэн байсан. Тухайн хадгаламжууд нь нийлээд *******50,000,000,000 гаран төгрөгийн гэрээ байсан. Тэр гэрээ дээр нь хаа ч байхгүй өндөр хүүг төрийн байгууллагуудад өгнө гэсэн гэрээ байсан. Одоо ч тэр гэрээ нь надад хадгалаастай байгаа. Үүнийг намайг хяна гэхээр нь би манай байгууллага өөрөө хуулийн хэлтэстэй, тэр хуулийн хэлтсээрээ дамжуулаад хянах ёстой гээд гэрээг хянахгүй гэдгээ хэлсэн. Гэтэл Сангийн яам намайг ажлаа өг гэсэн. ******* *******ны дотоод журмаараа 30 хоногийн дотор ажил хүлээлцэхээр заасан байдаг. Гэтэл өргөдлөө өгсөн өдөр нь Сангийн яамнаас миний ажлыг авна гээд хүн ирсэн. Би ингэж дарамтлуулж байхаар ажлаа өгсөн дээр юм байна гээд ажлаас гарах хүсэлтээ өгсөн. Тухайн үед би хууль дүрэм журмаа сайн судлаагүй, мэддэггүй байсан. Тэр үед намайг ажлаа өгөхгүй бол ажилгүйдлийн тэтгэмж олдохгүй, тийм болохоор ажлаас гарах хүсэлтээ өг гэсний үндсэн дээр би хүсэлтээ өгч байсан. Ингээд би нэг өдрийн дотор ажилгүй болсон. Энэ нь миний хувийн асуудал л даа, гэхдээ энэ байгууллагын хууль бус үйл ажиллагаа байгаад байна. Би 8,000,000 төгрөгийн зээл авсан дээр маргаан байхгүй. Нэхэмжлэгч тал миний төлсөн зээлийн талаар дэлгэрэнгүй тайлбарлаж байна. Энэ зээл нь цалингаас шууд суутгаж авах ёстой зээл байсан. 20*******4 оны 0******* сараас төлбөрийн зөрчил үүссэн гэж хэлж байна. Тухайн үед надтай холбоо барих гэж оролдсон, уулзалт хийсэн гэх тэмдэглэл үйлдсэн гэдэг. 2020 онд надтай уулзсан гэдэг нь худлаа. Нэхэмжлэгч нар нь тухайн үед эрэн сурвалжлуулаад олдсон бол шүүхдээ хандах ёстой байсан болов уу гэж бодож байна. Өөрсдөө тэмдэглэл үйлдээд надаар гарын үсэг хүртэл зуруулаагүй байж уулзсан гэж ярьж байна. Хавтаст хэргийн 9 дүгээр хуудсанд ******* *******ны тусгай активын хэлтэст өргөдөл гаргах нь гэсэн миний бичсэн өргөдөл байдаг. Энэ нь 20*******4 оны *******2 сард *******00,000 төгрөг төлөхдөө бичиж өгсөн өргөдөл. Энэ өргөдөлдөө 20*******5 оны 02 сарын *******0-ны өдрийн дотор *******,500,000 төгрөгийг төлж барагдуулна гэсэн байдаг. Энэ хүмүүс нь одоо ярихдаа зээлийн төлбөрөө хүлээн зөвшөөрөөд төлж байсан тул одоо ч гэсэн хүлээн зөвшөөрч байгаа гэсэн агуулгаар яриад байдаг. Гэтэл Иргэний хуулийн 75 дугаар зүйлд хөөн хэлэлцэх хугацааны талаар дурдсан байдаг. Иргэний хуулийн 75 дугаар зүйлийн 75.2.*******-т гэрээний үүрэгтэй холбоотой шаардлага гаргах хөөн хэлэлцэх хугацаа гурван жил байна гэж заасан байдаг. Нэхэмжлэгч тал нь тайлбартаа 20*******4 оноос хойш зээлээ төлөхгүй байж байгаад 2022 оны 05 сард үндсэн зээл 500,000 төгрөг төлсөн гэж тайлбарлаж байна. Би нэхэмжлэгч талыг өөрөө олоод энэ асуудлаа цэглэе, энэ асуудлыг шийдэхэд боломжтой болсон байна, *******0,000,000 төгрөгийн дотор би хүлээн зөвшөөрөх боломжтой болсон гэсэн зүйлийг хэлсэн. Ямар нэгэн зээлийн нэмэгдүүлсэн хүү болон хүү нь тухайн байгууллагыг хөрөнгөжүүлэх хэрэгсэл биш байдаг. Зээлийн гэрээний дагуу тухайн зээлээс шаардах эрх нь зээлийн гэрээний үүрэг шаардах эрх нь би төлж чадахгүй боллоо гэдгээ бичсэн өдрөөс буюу 20*******4 оны *******2 сард хавтаст хэргийн 9 дүгээр талд авагдсан энэ баримтыг бичсэн гэж бодоход 20*******5 оны 02 сарын *******0-ны өдрөөс эхлэн нэхэмжлэгч тал нь шаардах эрхээ хэрэгжүүлэх эрхтэй байсан. Шаардлага гаргах хөөн хэлэлцэх хугацаа нь Иргэний хуулийн 75 дугаар зүйлийн 75.2.*******-т зааснаас 3 жил гэж үзэх юм бол 20*******8 оны 02 сарын *******0-ны өдрийн дотор нэхэмжлэлээ шүүхэд гаргах үндэслэлтэй байсан. Мөн дээрээс нь гэрээний үүргээ биелүүлэхтэй холбоотой мэдэгдлийг 20*******4 оны 03 сарын *******3-ны өдөр гаргасан гэж байна. Би тус зээлийн гэрээг байгуулахдаа Сонгинохайрхан дүүргийн *******2 дугаар хороо, 2 дугаар байр, тоот хаягт байж байсан. Намайг цагдаагийн байгууллагаар эрэн сурвалжлуулаад олсон юм шиг зүйлийг ярьж байна. 20*******3 оны 09 сарын *******6-ны өдрийн зээлийн гэрээн дээр хүртэл энэ хаяг маань бичээстэй, өнөөдрийг хүртэл амьдарч байгаа. Тэгэхээр нэхэмжлэгч талын намайг хайсан гэдэгт нь эргэлзэж байна. Мөн дээрээс нь миний талаар Google дээр миний нэрийг бичээд үзэхэд л бүх мэдээлэл маань гарч ирнэ. 20*******8 оны 09 сараас эхлэн би тодорхой хэмжээний эрх зүйн туслалцааны ажлыг сошиал хаягаар өнөөдрийг хүртэл идэвхтэй явуулсан. Энэ хугацаанд манайг олохгүй байсан гэдэг нь худлаа. Иймд олж чадахгүй байснаасаа болоод хугацаа алдсан юм шиг зүйлийг ярьж байна. Надтай Сонгинохайрхан дүүргийн шүүхээс ярьсан. Би өмгөөллийн хууль зүйн туслалцаа үзүүлдэг тул шүүх хуралдаантай үедээ гар утсаа авч чаддаггүй. Тэрнээс биш би ямар нэгэн байдлаар зугтаасан зүйл байхгүй. ******* дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхэд намайг эрэн сурвалжлуулахаар өгсөн гэж байна. Гэхдээ надтай тус шүүхээс холбоо бариагүй. Би Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүх дээр дуудагдаж ирээд одоо л хэргийн материалтай танилцаж байна. Би шүүхэд дуудагдсан үедээ ирээд хэргийн материалтай танилцаад намайг эрэн сурвалжилж байсан юм байна гэдгийг мэдсэн. Хуучин Зоос *******ны байранд ******* *******ны төв нь байдаг. Төв салбараас миний санаж байгаагаар тухайн үед зээлийн гэрээ байгуулаагүй. Тухайн үед ажиллаж байсан ажилтныг олох гээд чадсангүй. Тухайн үед намайг орж ирээд гарын үсгээ зураарай гэж байсан нь санагдаад байна. Тэр үед намайг ажлаас халж байсан тул би тухайн гэрээнд гарын үсэг зураагүй. Намайг ажлаас халах ажиллагаа нь *******-2 өдрийн тодор хийгдсэн зүйл биш. Бүхэл бүтэн 3 сарын дотор намайг дарамталж байсан. Тэр үед энэ ажилтайгаа л үлдье гэж бодож байсан. 09 сарын үед ажлаасаа гар, чамтай үргэлжлүүлэн ажиллах боломж байхгүй гэх зүйл яригдаж байсан. Тухайн үед намар болж байсан тул байр орон сууцны асуудал шийдэх асуудал гарч байсан. Нарийн ярих юм бол энэ авсан зээлээрээ өмнө нь авсан байсан ******* бус санхүүгийн байгууллагын зээлийг дараад үлдэгдэл мөнгөөр нь байрны түрээсээ өгч байсан. Тэгэхээр зээлийн гэрээний гарын үсэгтэй санал нийлэхгүй байна. Би мөнгийг нь бол авсан, миний цалингаас бол суутгагдаад явж байсан. Гэхдээ тухайн зээлийн гэрээг надтай бичгээр байгуулаагүй. Өөрөө хэлбэл би өөрийн гарын үсгээ танина. Хавтаст хэрэгт байгаа миний бичсэн 20*******4 оны *******2 сарын өргөдөл дээрээс миний гарын үсэг тодорхой харагдана. Би ийм гарын үсэгтэй болоод *******0 жил болж байгаа. Гэтэл би 20*******3 онд тийм гарын үсэг зурсан гээд нэхэмжлэгч тал нь өөрсдийн алдаагаа засах гээд зурсан юм шиг байна. Үүн дээр нь шинжээчийн дүгнэлт гарсан. Энэ бүх зүйл дээр засвар хийгээд намайг гэрээ хийсэн гэж хэлээд байна. Иймд би нэхэмжлэлийн шаардлага болох *******2,806,374,95 төгрөгийг хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй. Би нэхэмжлэгч талд нийт төлсөн 2,**************2,070 төгрөгийг үндсэн зээл 8,000,000 төгрөгөөс хасаж, төлөөгүй байгаа 5,889,5*******4 төгрөгийг төлөхөд татгалзах зүйлгүй. Иймд нэхэмжлэлийн хэсэгчилсэн татгалзлыг хангаж өгнө үү гэв.

 

3.Хавтаст хэрэгт авагдсан баримтын тухайд, Нэхэмжлэгчээс: Улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримт, ******* *******наас , нарт олгосон итгэмжлэл, ******* ******* ХХК-ийн хуулийн этгээдийн гэрчилгээг нотариатаар батлуулсан хуулбар, 20*******3 оны 09 сарын *******6-ны өдрийн 296 дугаартай Барьцаат зээлийн гэрээ, 20*******4 оны 03 сарын *******3-ны өдрийн мэдэгдэл, ******* *******ны тусгай активын хэлтэст гаргасан Т.ын өргөдөл, ТАА-аас зээлдэгчээс холбоо барьсан тэмдэглэл, Т.ын 20*******3 оны 0******* сарын 0*******-ний өдрөөс, 2022 оны *******2 сарын 27-ны өдрийн тоот цалингийн зээлийн дансны хуулга, Зээл, хүүний тооцооны хуудас, ******* дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 20*******8 оны 06 сарын 06-ны өдрийн *******82/ШШ20*******8/0*******2*******5 дугаартай шийдвэрийн хуулбар, Сонгинохайрхан дүүрэг дэх Цагдаагийн газрын гуравдугаар хэлтсийн 2022 оны 04 сарын *******5-ны өдрийн 26з^3-3/*******667 дугаартай албан бичиг, ******* *******ны 202******* оны 03 сарын 04-ний өдрийн *******8/*******04******* дугаартай албан бичиг, 2020 оны 07 сарын 28-ны өдрийн 28-ны өдрийн *******8/4835 дугаартай албан бичиг, 2020 оны 0******* сарын 07-ны өдрийн *******9/**************3 дугаартай албан бичиг, Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 20*******8 оны 0******* сарын 04-ний өдрийн *******84/ШЗ20*******8/004*******8 дугаартай шүүгчийн захирамж, ******* *******ны 2020 оны 09 сарын *******4-ний өдрийн *******8/5696 дугаартай албан бичиг,

 

Хариуцагчаас: Т.ын нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн талаарх тодорхойлолт,

 

Шүүхийн журмаар: ******* ******* ХХК-ийн 20*******3 оны 09 сарын 06-ны өдрийн дугаартай журам шинэчлэн батлах тухай тушаал, хавсралт, ******* *******ны ажилтны зээлийн журам, Шүүх шинжилгээний ерөнхий газрын 2023 оны ************** сарын 03-ны өдрийн дугаартай Шинжээчийн дүгнэлт зэрэг бичмэл баримтуудыг цуглуулсан байна.

 

Шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн зохигчдын тайлбар, хэрэгт цугларсан бичмэл нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад,                                            

 

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

4.******* ******* ХХК нь хариуцагч Т.ад холбогдуулан зээлийн гэрээний үүрэгт *******8,695,888.95 төгрөг гаргуулах нэхэмжлэлийг шүүхэд гаргав.

 

Нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хэсгийг хангаж шийдвэрлэх хууль зүйн үндэслэлтэй.

 

5.Нэхэмжлэгч нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ ...талуудын хооронд 20*******3 оны 09 сарын *******6-ны өдөр 296 тоот зээлийн гэрээ байгуулагдсан тул үндсэн зээлийн үлдэгдэл 6,568,389.78 төгрөг, хүү *******0,364,542.09 төгрөг, нэмэгдүүлсэн хүү *******,762,957.09 төгрөг, нийт *******8,695,888.95 төгрөгийг гэрээний үүрэгт зээлдэгч Т.аас шаардана... хэмээн тайлбарлав.

 

Хариуцагч ...гэрээний хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан, зээлдэгчтэй зээлийн гэрээг бичгээр байгуулаагүй тул хүү тооцох үндэслэлгүй, нийт төлсөн мөнгийг үндсэн зээлээс хасаж тооцон 5,889,5*******4 төгрөгийг төлөхөд татгалзахгүй хэмээн нэхэмжлэлийн зарим хэсгийг эс зөвшөөрч маргав.

 

6.******* ******* ХХК нь 20*******3 оны 09 сарын *******6-ны өдөр Т.тай 296 дугаартай Барьцаат зээлийн гэрээ-г /цалингийн зээл/ байгуулжээ. Гэрээгээр 8,000,000 төгрөгийг жилийн *******6,8 хувийн хүүтэйгээр, 24 сарын хугацаатайгаар зээлж авсан байна.

 

Талуудын хооронд Иргэний хуулийн 45******* дүгээр зүйлд заасан зээлийн гэрээний харилцаа үүссэн ба гэрээ хүчин төгөлдөр байна. Зээлийн гэрээгээр нэхэмжлэгч ******* ******* ХХК-д Иргэний хуулийн 45******* дүгээр зүйлийн 45*******.*******, 452 дугаар зүйлийн 452.2, 453 дугаар зүйлийн 453.******* дэх хэсэгт зааснаар шаардах эрх үүсэх бөгөөд зээлдэгч Т.аас зээлийн гэрээний үүргийг нэхэмжлэгч шаардсан. Гэрээний хугацаа 24 сар буюу 20*******5 оны 09 сарын *******6-ны өдөр дуусахаар байжээ.

 

Зээлдэгч Т. нь ******* *******ны Байгууллагын *******ны газарт Үйл ажиллагааг дэмжих албаны гэрээний мэргэжилтнээр ажилладаг байсан ба *******ны Ажилтны зээлийн журам-ын дагуу хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр цалингийн зээл авсан боловч 20*******3 оны *******2 сард өөрийн хүсэлтээр ажлаас чөлөөлөгдсөн үйл баримтын талаар талууд тайлбарладаг.

 

Талуудын хооронд байгуулсан гэрээний 5 дугаар зүйлд гэрээний үүргийг зөрчих, гэрээг цуцлах үндэслэлийг тодорхой заасан байх бөгөөд 5.*******.2-т Зээлдэгчийн ажил олгогчтой байгуулсан хөдөлмөрийн болон түүнтэй адилтгах гэрээ цуцлагдсан, дуусгавар болсон /шалтгаан хамаарахгүй/ тохиолдолд ******* гэрээг дангаараа хугацаанаас нь өмнө цуцалж, зээлийн төлбөрийг бүхэлд нь шаардах эрхтэй, мөн гэрээний 3 дугаар зүйлийн 3.*******.8-д ******* энэхүү гэрээний 5.*******-д дурдсан үндэслэл бий болсон тохиолдолд зээлдэгчтэй байгуулсан зээлийн гэрээг цуцалж, зээлийг эргэн төлүүлэх эсэх болон зээл нь хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр олгогдсон бол тухайн үеийн *******ны мөрдөж буй ерөнхий нөхцөлийн дагуу цалингийн зээлийн хүүг нэмэгдүүлэн гэрээг үргэлжлүүлэх эсэхийг нэг талын санаачилгаар бие даан шийдвэрлэнэ гэж заажээ.

 

Мөн ******* *******ны гүйцэтгэх захирлын 20*******3 оны 09 сарын *******6-ны өдрийн тоот тушаал, түүний хавсралт болох Ажилтны зээлийн журам-ын 6 дугаар зүйлийн 6.7-д Ажилтан ажил олгогчийн болон өөрийн санаачилгаар ажлаас чөлөөлөгдөх тохиолдолд ажилтны аль ч зээлийг тухайн зээлийн гэрээнд заасан хугацаанд энгийн харилцагчийн ижил төрлийн зээлд тухайн үеийн нөхцөлөөр нь шилжүүлж, гэрээнд өөрчлөлт оруулах-аар заасан байна.

 

7.Нэхэмжлэгч нь 20*******7 оны *******2 сарын 0*******-ний өдөр хариуцагчид холбогдуулан нэхэмжлэл гаргасан боловч хариуцагч хаягтаа байхгүй байсан тул 20*******8 оны 03 сард ******* дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхэд хариуцагчийг эрэн сурвалжлуулахаар нэхэмжлэл гаргаснаар хөөн хэлэлцэх хугацаа тасалдсан хэмээн тайлбарлаж Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүчгийн 20*******8 оны 0******* сарын 04-ний өдрийн *******84/ШЗ20*******8/004*******8 дугаар Хэргийг хэрэгсэхгүй болгох тухай захирамж, ******* дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 20*******8 оны 06 сарын 06-ны өдрийн *******84/ШШ20*******8/0*******245 дугаар шийдвэрийг баримтаар ирүүлсэн.

 

Талуудын байгуулсан гэрээний 5 дугаар зүйлийн 5.*******.2-т зааснаар Т. 20*******3 оны *******2 сард ажлаас чөлөөлөгдсөнөөр гэрээ цуцлагдсан гэж үзэх ба 20*******3 оны *******2 сарын хэдний өдөр хариуцагч ажлаас чөлөөлөгдсөн талаар зохигчид санахгүй байна хэмээн тайлбарлах тул гэрээ цуцлагдсан хугацааг Иргэний хуулийн 72 дугаар зүйлийн 72.*******-т заасан хугацаа тооцох хугацааг тоолохдоо тогтоосон он, сар, өдрөөс, эсхүл уул хугацаа улиран өнгөрсөн буюу үйл явдал болж өнгөрсний дараах өдөр, цагаас эхлэн тоолно журмаар 20*******4 оны 0******* сарын 0*******-ний өдрөөс зээлдэгчийн шаардах эрхийн хөөн хэлэлцэх хугацааг тооцох нь зөв байна.

 

Дээрх 20*******4 оны 0******* сарын 0*******-ний өдрөөс Иргэний хуулийн 75 дугаар зүйлийн 75.2.*******-т заасан гэрээний үүрэгтэй холбоотой шаардлага гаргах хөөн хэлэлцэх хугацааг тооцвол 20*******7 оны 0******* сарын 0*******-ний өдрөөр хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан гэж үзнэ.

 

Өөрөөр хэлбэл нэхэмжлэгч нь анх 20*******7 оны *******2 сарын 0*******-ний өдөр шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан нь даруй хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссанаас хойш нэхэмжлэл гаргасан гэж үзэхээр байна.

 

Тиймээс хариуцагчийн хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан гэх татгалзал үндэслэлтэй болно.

 

8.Хариуцагч нь 20*******3 оны 09 сарын *******6-ны өдрийн 296 дугаартай Барьцаат зээлийн гэрээ-нд гарын үсэг зураагүй тул хүү, нэмэгдүүлсэн хүүг төлөхгүй, өмнө төлсөн мөнгийг үндсэн зээл 8,000,000 төгрөгөөс хасаж тооцон 5,889,5*******4 төгрөгийг төлөхөд татгалзахгүй хэмээн тайлбарладаг.

 

Шүүх шинжилгээний ерөнхий газрын 2023 оны ************** сарын 03-ны өдрийн дугаартай Шинжээчийн дүгнэлт-ээр 20*******3 оны 09 сарын *******6-ны өдрийн 296 дугаартай Барьцаат зээлийн гэрээ, гэрээний хавсралт ******* гэсэн баримтуудын зээлдэгч буюу барьцаалуулагч гэсний доор Т. гэсний дээр зурсан гарын үсгүүд нь хариуцагч Т.ын гарын үсгийн загваруудтай хоорондоо тохирч байгаа болохыг тогтоожээ.

 

Тиймээс хариуцагчийн гэрээнд гарын үсэг зураагүй гэх татгалзал үндэслэлгүй тул хариуцагчаас гэрээний хугацаанд төлсөн хүү 654,795.97 төгрөг, нэмэгдүүлсэн хүү 25,664.53 төгрөгийг үндсэн зээлээс хасаж тооцох үндэслэлгүй.

 

Иргэний хуулийн 82 дугаар зүйлийн 82.******* дэх хэсэгт Хөөн хэлэлцэх хугацаа өнгөрсөн бол үүрэг гүйцэтгэгч үүрэг гүйцэтгэхээс татгалзах эрхтэй гэж заасан ба нэхэмжлэгч нь хуульд заасан 3 жилийн хөөн хэлэлцэх хугацааг хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр хэтрүүлж нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасан ба хариуцагч нэгэнт үндсэн зээлийн үлдэгдлийг төлөхийг зөвшөөрсөн тул 8,000,000 төгрөгөөс гэрээний хугацаанд төлсөн үндсэн зээл *******,43*******,6*******0.22 төгрөгийг хасаж, үлдэх 6,568,389.78 төгрөгийг хариуцагчаас гаргуулж, хүү болон нэмэгдүүлсэн хүүнд шаардсан *******2,*******27,499.*******8 төгрөгийг хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан үндэслэлээр хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэв.

 

9.Нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хэсгийг хангасантай холбогдуулан нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 25*******,430 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас 6,568,389.78 төгрөгт ногдох улсын тэмдэгтийн хураамжид *******20,044 төгрөг гаргуулан нэхэмжлэгчид олгох нь зөв байна.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн **************5 дугаар зүйлийн **************5.*******, **************5.2.2, **************6, **************8 дугаар зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон,

 

ТОГТООХ нь:

 

*******.Иргэний хуулийн 75 дугаар зүйлийн 75.2.*******, 45******* дүгээр зүйлийн 45*******.******* дэх хэсэгт заасныг баримтлан хариуцагч Т.аас зээлийн гэрээний үүрэгт 6,568,389.78 төгрөг гаргуулж ******* ******* ХХК-д олгож, нэхэмжлэлээс үлдэх *******2,*******27,499.*******8 төгрөгийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгосугай.

2.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 60 дугаар зүйлийн 60.*******, 56 дугаар зүйлийн 56.2, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.*******.*******-д зааснаар нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 25*******,430 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч Т.аас улсын тэмдэгтийн хураамжид *******20,044 төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгчид олгосугай.

3.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн **************9 дүгээр зүйлийн **************9.2, *******20 дугаар зүйлийн *******20.2-д зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц  хүчинтэй болох бөгөөд зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шийдвэрийг гардан авснаас хойш *******4 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргаж болох ба хуулийн **************9 дүгээр зүйлийн **************9.4, **************9.7-д зааснаар шийдвэрийг гардан аваагүй нь гомдол гаргах хугацааг хуульд заасан журмын дагуу тоолоход саад болохгүйг тайлбарласугай.

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                 Д.УРАНЗУЛ