2017         06           27                                                      92

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

     Дорнод аймаг дахь Сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Ү.Одгэрэл даргалж ту шүүхийн шүүх хуралдааны "А" танхимд нээлттэй явуулан эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдаанд;

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Ө.Саранчимэгийг уулган, Улын яллагч Ц.Оюун-Эрдэнэ

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч М.Энхтуяа

Хохирогч

Иргэний нэхэмжлэгч Б.

Иргэний хариуцагч Ө.

Шүүгдэгч ******* нарыг оролцуулан,

Тээврийн прокурорын газраа Монгол Улын Эрүүгийн хуулийн тугай ангийн 215 дугаар зүйлийн 215.1 дэх хээгт зааан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллагдагчаар татах тогтоол баталж ирүүлэн ******* овогт ******* холбогдох эрүүгийн 201724000050 дугаартай хэргийг 2017 оны 06 арын 13-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгч ******* овогт Минжээгийн , Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан уманд 1981 оны 09 арын 05-ны өдөр төрөн, 36 натай, эрэгтэй, Монгол Улын иргэн /РД:*******/, бүрэн бу дунд боловролтой, мэргэжилгүй, эрхэлэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 3, эцэг, хүүгийн хамт амьдрах, Дорнод аймгийн Хэрлэн умын 4 дүгээр багийн Зангиатын 2 дугаар гудамжны 16 тоотод оршин уух, улаа аван гавьяа шагналгүй, ял шийтгүүлж байгаагүй, бие эрүүл.

Шүүгдэгч ******* нь 2016 оны 12 арын 07-ны өдрийн 16 цагийн орчимд БНХАУ-ын Хөлөнбуйр аймгийн Алтан-Эмээл хошууны замд Итана маркийн ДОР дугаартай тээврийн хэрэглийг жолоодож явахдаа Монгол Улын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 8.2 дахь хээгт зааан “Эрэг хөдөлгөөнтэй хоёр эгнээгээр зорчдог замд гүйцэж түрүүлэх буюу тойрон гарахаа буад тохиолдолд эрэг ургал өрөхийг хориглоно” гээн заалтыг зөрчөнөө ******* жолоодон яван ******* ДОР дугаартай тээврийн хэрэглийг мөргөний улмаа зорчигч *******, ******* нарын бие махбодид хөнгөн, *******, нарын бие махбодид хүндэвтэр гэмтэл ту ту учруулан гэмт хэрэгт холбогджээ. /Яллагдагчаар татах тогтоолд бичэнээр/

ТОДОРХОЙЛОХ НЬ:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн удлав. Үүнд:

Шүүгдэгч ******* шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ: 2016 оны 12 арын 06-ны өдөр Алтан-Эмээлээ 4 хүн аваад Монгол руу бэр эгч ийн эзэмшлийн “Istana” маркийн ДОР улын дугаартай тээврийн хэрэглийг жолоодож гаран. Тэгээд ертөнцийн зүгээр зүүнээ баруун чиглэлд Алтан-Эмээлээ 10 гаруй километр газарт айжруулан шороон замаар замын энхэл донхол хараад 30 км цагийн хурдтай явж байхад миний баруун талаа ногоон өнгийн “Istana” маркийн машин орж ирэн. Би “баруун гар талаар зөрөөд өнгөрөх юм байлгүй” гэж бодоод явж байхад гэнэт баруун гар тийшээгээ жолоогоо дараад миний урдуур орж ирээд миний машины урд хээг нөгөө машины зүүн хажуу хэгээр мөргөлдөөд хоёр машин хоёулаа ертөнцийн зүгээр урагшаагаа хараад зогон. Бэр эгч Хятад улын цагдаа, түргэнд дуудлага өгөн. Алтан-Эмээлийн цагдаа ирээд хэмжилт хийгээгүй, зураг авч байгаад бид хоёрын бичиг баримтыг аваад яваад өгөн. Нөгөө машины жолооч бид хоёр хоорондоо тохиролцоод “Монголдоо очоод шийдвэрлүүлнэ” гээн өргөдөл гаргаж өгөөд бичиг баримтаа аваад  яван. Тухайн үед Алтан-Эмээлийн цагдаа нар “хоёулаа буруутай байна” гэж байан.

Би гэдэг хүнтэй зах дээр уулзахад “чи надад 600,000 төгрөг өг. Тэгвэл чиний талд гэрчийн мэдүүлэг өгнө” гэж хэлэн. Тэр үед би, “600,000 төгрөгийг хуваагаад өгье” гэхэд, “би бөөн мөнгө авна хувааж авахгүй” гээн. Би д “би ажил хийхгүй байгаа шүү дээ” гэхэд, “одоо яах вэ дээ, чиний эрэг мэдүүлэг өгнө” гэж хэлэн юм гэв.

 

Хохирогч шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ: Би 2016 оны 12 арын 07-ны өглөө Манжуур руу хөдөлөн. БНХАУ-ын хил гараад 70 гаран км явж байхад өөдөө ургал өрөөд цагаан өнгийн “Istana” маркийн тээврийн хэрэгэл хүрч ирэхээр нь миний ууж яван тээврийн хэрэглийн жолооч нь баруун гар тийш жолооны хүрдээ эргүүлээд замаа гарахад эрэг ургалаа ирэн “Istana” маркийн тээврийн хэрэглийг мөргөөн. Би жолоочийн ард талын уудал дээр ууж байан болохоор болон зүйлийн талаар мэднэ. Тэгээд оол болны дараа түргэн ирээд намайг машинаа гаргаад эмнэлэгт хүргээн. Уг олоо болоод би Хятадын эмнэлэгт өөрийн зардлаар эмчлүүлэн. Намайг эмчлүүлж байх үед жолооч “бие чинь ямар байна” гэж нэг ч удаа аууж байгаагүй. Эмчилгээний зардал 900,000 төгрөгөө нэхэмжилж байна гэв.

Иргэний нэхэмжлэгч Б. шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ: “Алтан-Эмээл орох замд өөдөө цагаан өнгийн “Istana” маркийн тээврийн хэрэгэл ирэн. Би дээрээ ирж байан нь үнэн. Миний өөдөө тээврийн хэрэгэл ирж байан болохоор би баруун гар тал руугаа даран. Оол замын гадна болон. “Монголдоо шийдвэрлүүлье” гэж хэлээд бичиг баримтуудаа гуйж байгаад аван. Хятад цагдаа нар “50, 50 хувийн буруутай гэж хэлээгүй, хүмүүийнхээ хохирлыг яаж барагдуулах талаар тохиролцоорой” гэж хэлж байан. Би зүгээр байж байгаад машинаа эвдлүүлэн болохоор машины завар, элбэгийн төлбөр 4000000 төгрөгийг нэхэмжилж байна. Би Хятадад байх хугацаандаа машинаа янзлуулан гэв.

   Иргэний хариуцагч Ө. шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ: Би өөрийн нөхөр хамаатны дүү *******ыг ажилгүй болохоор нь тодорхой хэмжээний цалин өгөөд өөрийн эзэмшлийн “Istana” маркийн тээврийн хэрэглийг бариулж байан. Тухайн өдөр Алтан-Эмээлээ гараад 10 орчим км явж байхад машины ард та хийх чимээ гарахаар нь т хандан “ард байгаа хүрз чинь цонхны шил хагалж байгаа юм биш үү” гэхэд, зогож хараад “зүгээр байна” гээд буцаад уугаад машинаа ааах гэхэд аахгүй байан. Гэтэл машины аккумлятор хөндийрөн байан. Тэгээд янзлаад, машинаа ааагаад хурдаа ч авч амжаагүй байхад өөдөө нэлээд хурдтай “Istana” маркийн тээврийн хэрэгэл ирээд өргөн замын зүүн гар талыг барьж яваад өнгөрөх гэж байгаад огцом баруун гар тийш жолооны хүрдээ эргүүлээд манай машинтай мөргөлдөн. Манай жолооч яаж ч даран байан мөргөлдөх байан. Тэгээд хоёр машин хоёулаа урагшаа хараад зогон. Алтан-Эмээлийн цагдаа нар ирээд “жолооч нар 50, 50 хувийн буруутай байна, хаана шийдвэрлүүлэх юм бэ, эндээ шийдвэрлүүлнэ гэвэл жолоочийн үнэмлэхийг хурааж авна” гэхээр нь би, “Монголдоо шийдвэрлүүлье” гээн. Тэгэхэд тэр цагдаа нар “бичиг баримтуудаа маргааш өглөө ирээд аваарай” гэж хэлээд яван. Хоёр жолооч машинаа нааш цааш нь болгоон. машинаа чирээд авчиран байан. бид хоёр орой нь очоод машинаа аван.

Хятадын эмнэлэгт бэртэж гэмтэн хүмүүт өвчин намдаах тариа хийлгэх гэхэд тэр хүмүү мөнгөгүй болохоор нь би хятадаа аван байан будаагаа буцааж өгөөд тэдгээр хүмүүийн шинжилгээг авахуулж, өвчин намдаах тариаг нь тариулан. Өөрийн зүгээ нийт 1250000 төгрөгийн эмчилгээг тэр хүмүүт зарцуулан байан. Би Монголдоо ирээд тэр мөнгийг маань өгөх байх гээн өгөөгүй. Оюунзул эгч “Улаанбаатар хот руу эмчилгээ хийлгэхээр явна, намайг онгоцоор явуул” гээд бухимдаад байан. Одоо бодоход би ба хохирогч байан байгаа байхгүй юу. Би Алтан-Эмээлээ , нарыг авч ирэн. Монголдоо ирээд “би онгоцоор явна шүү” гэж хэлэхээр нь руу залгаад “энэ хүн чинь онгоцоор явна гэнэ, онгоц нь бэлэн үү” гэхэд “юу яриад байгаа юм бэ? Миний машиныг хэзээ янзлах гэж байна даа” гэж хэлээд хэл амаар доромжлоод байхаар нь утаа таалан. Дорнодоо Манжуурын замд явдаг машины жолооч нарт “ гэдэг хүн хохирлыг төлнө” гэж ярьж яван байан. Ингэж худлаа хэлж болохгүй гэв.

Хохирогч ******* мөрдөн байцаалтад өгөн мэдүүлэгтээ: "…2016 оны 12 арын 07-ны өдөр ногоон өнгийн “Istana” маркийн тээврийн хэрэглээр бид ертөнцийн зүгээр баруунаа зүүн чиглэлд явж байан. Намайг дуг хийх зуур машинд байан хүмүү гэнэт “хүүеээ” гээд хашгирахаар нь би эрээд харахад манай машины яг урдаа цагаан өнгийн “Istana” маркийн машин ирж байхаар нь манай машины жолооч баруун гар тийшээгээ жолоогоо даран чинь нөгөө цагаан “Istana” дагуулж зүүн гар тийшээгээ дараад манай машины зүүн урд хээг рүү мөргөөн. Би тухайн үед жолоочийн арын уудал дээр ууж байан. Хүмүү машинаа буухад би бууж чадахгүй байан.

Уг олоо болж миний аарцаг хугаран, толгой бөөр маш ихээр доргион, зүүн хөлний өвдөгний дотор талын мах тааран, зүүн хөлний өвдөгний гадна талд хөхөрөн, эгч 800 билүү, 1800 юань өгөн байан …" гэжээ. /1-р хавта 21-24/

 Иргэний нэхэмжлэгч ******* мөрдөн байцаалтад өгөн мэдүүлэгтээ: “...БНХАУ-ын Алтан-Эмээл хошууны зочид буудлын үүднээ “Istana” маркийн ДОР улын дугаартай тээврийн хэрэгэлд ууж Дорнод аймаг руу явахаар болон. Алтан-Эмээлээ 10 орчим км зайд явж байгаад машин унтраад зогоход жолооч бууж машинаа үзэж байнаа “аккумлятор алаад байна” гээд байан. Удалгүй машинаа ааагаад явж байтал өөдөө “Istana” маркийн ******* ДОР улын дугаартай тээврийн хэрэгэл ирж байхад жолоочийн хажууд ууж яван “эхний машин хил гараад ирж байна шүү дээ” гэж байан...Гэтэл нөгөө машин өөдөө дөхөж ирээд баруун гар тийш жолооны хүрдээ эргүүлээд ертөнцийн зүгээр урагшаа дарахад миний ууж байан “Istana” маркийн ДОР улын дугаартай тээврийн хэрэглийн жолооч ******* жолооны хүрдээ зүүн гар тийшээ буюу ертөнцийн зүгээр урагш даран...Эмчилгээний зардал болох 1000000 төгрөгийг нэхэмжилж байна...” гэжээ. /1-р хавта 162-169/

Иргэний нэхэмжлэгч ******* мөрдөн байцаалтад өгөн мэдүүлэгтээ: “...Би албан ажлаар явж байгаад зам тээврийн оолд орон. Тухайн үед Улаанбаатар хотоо Ховд аймаг хоорондох яван зардал, эмчилгээний зардалд 500000 төгрөг нэхэмжилж байна...” гэжээ. /1-р хавта 159/

Шүүхийн шинжилгээний Үндэний хүрээлэнгийн шинжээчийн 2017 оны 01 арын 09-ний өдрийн 111 тоот дүгнэлтэд: "1.*******ийн биед баруун умдаг яны дээд алаа хугаран гэмтэл тогтоогдлоо. 2.*******ийн биед учиран гэмтэл нь хатуу мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүгэгдэн байна. 3.Уг гэмтэл нь ШЭГЗТ журмын 2.3.1-д заанаар гэмтлийн хүндэвтэр зэрэгт хамаарна. 4.Цаашид энгийн хөдөлмөрийн чадварт нөлөөлөхгүй болно" гэжээ. /1-р хавта 92/

Ховд аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2017 оны 01 арын 31-ний өдрийн 65 тоот дүгнэлтэд: 1.*******ийн биед гэмтэл учиран байна. 2.П.Цээпилийн биед тархи доргилт, хүзүү, зүүн эгэм, зүүн хөлийн шилбэний хэгээр цу хуралт болон зөөлөн эдийн няцрал гэмтэл тогтоогдлоо. 3.*******ийн биед учиран гэмтлүүд нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр цохигдох, мөргөлдөх, унахад үүэн байх боломжтой. 4.*******ийн биед үүэн дээрх гэмтлүүд нь Хууль зүйн айд, эрүүл мэндийн айдын хамтаран тушаалаар баталан 2014 оны “Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журам”-ын 2.4.1-д...гэмтэл, түүнээ үүэн эд эрхтний үйл ажиллагааны хямрал нь эрүүл мэндийг дөрвөн долоо хоногоо доош хугацаагаар арниулан /түр/ гэх шалгуур шинж тогтоогдон тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. 5.Цаашид эрүүл мэнд болон ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар алдалтанд удаан хугацаагаар нөлөөлөхгүй” гэжээ. /1-р хавта 96-97/

Дорнод аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2017 оны 01 арын 23-ны өдрийн 54 тоот дүгнэлтэд: "1.ын биед 4 хавирганы хугарал, тархи доргилт, зүүн бугалганы зөөлөн эдийн няцрал гэмтэл тогтоогдлоо. 2.Дээрх тогтоогдон гэмтлүүд нь хатуу мохоо зүйлийн олон удаагийн үйлчлэлээр үүгэгдэн хуучин гэмтлүүд байна. 3.Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.3.1-д заанаар тогтоогдон 4 хавирганы хугарал гэмтэл нь эрүүл мэндийг удаан хугацаагаар арниулах тул гэмтлийн хүндэвтэр зэрэгт хамаарна. 4.Цаашид эрүүл мэнд энгийн хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдантанд нөлөөлөх ээх нь эмчилгээ эдгэрэлтээ хамаарна" гэжээ. /1-р хавта 103/

Дорнод аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2017 оны 03 арын 31-ний өдрийн 169 тоот дүгнэлтэд: "1.*******гийн биед зүүн өвдөг, цээжинд зөөлөн эдийн няцрал гэмтэл тогтоогдлоо. 2.Дээрх тогтоогдон гэмтлүүд нь хатуу мохоо зүйлийн 2- доошгүй удаагийн үйлчлэлээр үүэн байх боломжтой хуучин гэмтлүүд байна. 3.Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д заанаар тогтоогдон гэмтлүүд нь эрүүл мэндийг түр хугацаагаар арниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. 4.Цаашид эрүүл мэнд энгийн хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдантанд нөлөөлөхгүй" гэжээ. /1-р хавта 173/

Хохирогч /1-р хавта 49-51/, Иргэний нэхэмжлэгч Б. /1-р хавта 80-82, 168-170/, ******* /1-р хавта 89-90/, ******* /1-р хавта 161-164/, Иргэний хариуцагч Ө. /1-р хавта 62-63/, Гэрч Ш.Довууч /1-р хавта 66-69/, М.Наанжаргал /1-р хавта 72-73/, Д.Цэнгэлмаа /1-р хавта 74-75/, Н.Тунгалаг /1-р хавта 76-77/, Я.Минжээ /1-р хавта 78-79/, Б.Мөнхтулга /1-р хавта 87-88/, Н.Бямбацагаан /1-р хавта 184-185/ нарын болон шүүгдэгч *******ын эжигтэн, яллагдагчаар /1-р хавта 109, 192-193/ мөрдөн байцаалтад өгөн мэдүүлгүүд, Эрүүгийн хэрэг үүгэх тогтоол /1-р хавта 1/, Гэрэл зургийн үзүүлэлт /1-р хавта 13-18, 69-70, 122-123/, Тээврийн хэрэглийн лавлагаа /1-р хавта 118/, Жолоочийн үнэмлэх хүчинтэй ээх баримт /1-р хавта 12 /, Ховд аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2017 оны 01 арын 31-ний өдрийн 66 тоот /1-р хавта 100-101/, Дорнод аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2017 оны 03 арын 31-ний өдрийн 170 тоот дүгнэлтүүд /1-р хавта 175/, Эд хөрөнгө битүүмжлэх тогтоол, тэмдэглэл /1-р хавта 132-134/, Эд зүйлийн үнэлгээ /1-р хавта 135/, Урьд ял шийтгэгдэн ээхийг шалгах хууда /1-р хавта 110, 195/, Хохирогч *******гийн өвчтөний түүх /1-р хавта 209-224/, хохирлын баримтууд /1-р хавта 28-48, 52-60, 241-250, 2-р хавта 1-6/, шүүгдэгчийн жолоочийн үнэмлэхний хуулбар /1-р хавта 194/ зэрэг болон тухайн  хэрэгт  хамааралтай,  хуулийн  дагуу  цуглуулж,  бэхжүүлж  аван  буад  нотлох баримтуудыг шинжлэн удлав.

Шүүгдэгч ******* нь 2016 оны 12 арын 07-ны өдрийн 16 цагийн орчимд БНХАУ-ын Хөлөнбуйр аймгийн Алтан-Эмээл хошууны замд “Istana” маркийн ДОР дугаартай тээврийн хэрэглийг жолоодон явахдаа Монгол Улын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 8.2 дахь хээгт зааан “Эрэг хөдөлгөөнтэй хоёр эгнээгээр зорчдог замд гүйцэж түрүүлэх буюу тойрон гарахаа буад тохиолдолд эрэг ургал өрөхийг хориглоно” гээн заалтыг зөрчөнөө ******* жолоодон яван ******* ДОР дугаартай тээврийн хэрэглийг мөргөний улмаа зорчигч *******, ******* нарын бие махбодид хөнгөн, *******, нарын бие махбодид хүндэвтэр гэмтэл ту ту учруулан гэмт хэрэг үйлдэн гэм буруутай болох нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн удалан:

Шүүгдэгч *******ын яллагдагчаар өгөн “...Би явж байан замаа голлож яван. Миний яван зам 3 метрийн өргөнтэй зам байан...” гэх /1-р хавта 192-193/ мэдүүлгийг давхар нотолж тухайн үйл баримт /факт/-ыг нүдээр харан хохирогч *******ийн “...Би эрээд харан чинь яг манай машины урдаа нэг “Istana” маркийн машин орж ирж байхаар нь манай машины жолооч зугтаагаад баруун гар тийшээ жолоогоо даран чинь нөгөө цагаан “Istana” дагуулаад зүүн гар тийшээгээ дараад манай машины зүүн урд хээг рүү мөргөөн...Цагаан Istana-гийн зорчигч болох Нанаа эгч...”угаааа манай машины буруу” гэж байан...” гэх /1-рхавта 21-24/, хохирогч ын “...Өөдөө ургал өрөөд цагаан өнгийн “Istana” маркийн тээврийн хэрэгэл хүрч ирэхээр нь миний ууж яван ******* дугаартай “Istana” машины жолооч баруун гар тийшээ хүрдээ эргүүлээд замаа гарахад эрэг ургалаа ирэн дугаартай “Istana” маркийн тээврийн хэрэгэл мөргөж зогон...Манай машиныг ургал өрж ирж мөргөөн...” гэх /1-р хавта 50-51/, Иргэний нэхэмжлэгч ******* “...Өөдөө буюу эрэг ургалаа  “Istana” маркийн автомашин ороод ирэхээр нь тоормо гишгээд баруун гар тийшээ жолоогоо дараад замаа гарч байхад миний машины зүүн урд талаа мөргөөд, хойд хэгээрээ машины зүүн хойт хээгт ба мөргөөд зэрэгцээд урагшаагаа хараад зогон...” гэх /1-р хавта 80-82, 169-170/, Иргэний нэхэмжлэгч *******ийн “... гэх жолоочийн ******* ДОР Istana машинтай явж байхад урдаа ирж байан Istana машин бид нарын өмнөө ургал өрж орж ирээд бид нарын ууж яван машинтай мөргөлдөн...” гэх /1-р хавта 89-90/, шүүгдэгч *******ын жолоодож яван автомашинд зорчигчоор ууж яван иргэний нэхэмжлэгч *******гийн “...иргэн нь манай машины буруу юм чинь би Монголд очоод эмчилгээний зардлыг өгнө гэж хэлж байан. Тэгээд бид нар хоорондоо ярилцаад Монголд ирж учир зүйгээ олохоор болон...Миний ууж яван тээврийн хэрэгэл уг замын гол хэгээр явж байан... /1-р хавта 162-164/...Би тухайн оол болны дараа жолоочид хандаж “чи яаан тэнэг залуу вэ” гэж хэлж байан. гэдэг эмэгтэй “манай жолоочийн буруу” гэж хэлж байан...” гэх /1-р хавта 182-183/, Гэрч Н.Бямбацагааны “миний ууж яван... дугаартай машин...өөдөө нь очоод л мөргөчих шиг болон...” гэх /1-р хавта 184-185/, гэрч Ш.Довууч /1-р хавта 66-68/, М.Наанжаргал /1-р хавта 72-73/ мэдүүлгүүдээр шүүгдэгч *******ын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 8.2-т зааан “...эрэг ургал өрөхийг хориглоно...” гээн заалтыг зөрчөн гэм буруутай үйлдэл нь зам тээврийн оол болох шууд шалтгаан болон гэж үзэх үндэтэй байна.

Мөн жолооч *******ын буруутай үйлдэл нь ******* жолоодож яван ногоон өнгөтэй “Istana” маркийн ******* ДОР улын дугаартай автомашин  шулуун замын хөдөлгөөнд орон байан, мөн жолооч ******* нөгөө жолоочийн ургалд хөдөлгөөнд оролцож байан болох нь жолооч *******ын жолоодож яван автомашины зорчигч, цагаан өнгөтэй “Istana” маркийн ДОР улын дугаартай тээврийн хэрэглийн жинхэнэ өмчлөгч, иргэний хариуцагч Ө.ийн мэдүүлэн “...машины аккумлятор хөндийрөн байан бөгөөд янзлаад ааагаад хурдаач авч амжилгүй явж байхад өөдөө “Istana” маркийн ******* ДОР улын дугаартай тээврийн хэрэгэл...ирээд өргөн замын зүүн гар талыг барьж яваад өнгөрөх гэж байгаад огцом баруун гар тийш жолооны хүрдээ эргүүлээд манай машинтай мөргөлдөн...Жолооч ******* нь наанд хүрэн, өөрөө хэрэг хариуцах чалвартай...би...бэртэж гэмтэн хүмүүт эмчилгээний зардалд 1250000 төгрөг зарцуулан...” гэх /1-р хавта 62-63/ мэдүүлгээр давхар нотлогдож байна гэж үзлээ.

 

Энэ олын улмаа ногоон өнгөтэй “Istana” маркийн ******* ДОР улын дугаартай автомашинд зорчигчоор явж байан *******ийн биед “баруун умдаг яны дээд алаа хугаран”, ын биед “4 хавирганы хугарал” бүхий ту ту хүндэвтэр гэмтэл, иргэний нэхэмжлэгч *******, ******* нарын биед ту ту хөнгөн гэмтэл, “Istana” маркийн ******* ДОР улын дугаартай тээврийн хэрэгэлд хохирол учиран байх бөгөөд энэ хавтат хэрэгт хуульд зааан арга хэрэглээр цуглуулж, бэхжүүлж аван хохирогч, гэрч, иргэний нэхэмжлэгч болон иргэний хариуцагч нарын мэдүүлгүүд, Шүүхийн шинжилгээний Үндэний хүрээлэнгийн шинжээчийн 2017 оны 01 арын 09-ний өдрийн 111 тоот  /1-р хавта 92/, Дорнод аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2017 оны 01 арын 23-ны өдрийн 54 тоот /1-р хавта 103/, 2017 оны 03 арын 31-ний өдрийн 169 тоот /1-р хавта 173/, Ховд аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2017 оны 01 арын 31-ний өдрийн 65 тоот  /1-р хавта 96-97/ дүгнэлтүүд, өвчтөний түүх, Эд зүйлийн үнэлгээ /1-р хавта 250, 2-р хавта 1-6/, Хохирлын баримтууд зэргээр ту ту тогтоогдож байх ба шүүгдэгч *******ын дээрх гэм буруутай үйлдэл, учиран хохирлын хооронд шууд шалтгаант холбоотой байна гэж үзнэ.

Шүүгдэгч *******ын үйлдэн гэмт хэрэгт Тээврийн прокурорын газраа зүйлчилж ирүүлэн хуулийн зүйлчлэл тохирон, хэрэгт цугларан нотлох баримтын хүрээнд буюу Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 246 дугаар зүйлийн 246.1-д заанаар…шүүхэд шилжүүлэн хэргийн хэмжээний дотор гэм буруугийн ауудлыг шийдвэрлэх боломжтой гэж шүүх үзлээ.

Иймд шүүгдэгч *******ыг хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль тогтоомж зөрчөний улмаа будын бие махбодид хүндэвтэр гэмтэл учруулан гэмт хэрэг үйлдэн гэм буруутайд тооцох хууль зүйн үндэлэлтэй байна.

              Гэвч дээрх гэмт хэрэг нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 17 дугаар зүйлийн 17.1.1-д заанаар хөнгөн гэмт хэргийн ангилалд багтах ба хөнгөн гэмт хэрэг үйлдэнээ хойш зургаан ар өнгөрөн байх тул мөн хуулийн 72 дугаар зүйлийн 72.1.1-д заанаар шүүгдэгч *******т холбогдох хэргийг хэрэгэхгүй болгож, түүнийг эрүүгийн хариуцлагаа чөлөөлөх үндэтэй байна.

              Шүүгдэгч *******ын жолоодож яван цагаан өнгийн “Istana” маркийн ДОР улын дугаартай тээврийн хэрэглийн жинхэнэ өмчлөгч нь Ө. болон тээврийн хэрэглийн өмчлөгч Ө. өөрөө жолооч *******т уг тээврийн хэрэглийг шилжүүлэн өгөн  болох нь иргэний хариуцагч, шүүгдэгч нарын мэдүүлэг, тээврийн хэрэглийн лавлагаа /1-р хавта 118/ зэргээр нотлогдон тогтоогдож байна.

               Тиймээ гэмт хэргийн улмаа будад учиран гэм хорыг арилгах үүргийг өмчлөгч буюу иргэний хариуцагч Ө. хариуцан арилгах үүрэг хүлээнэ.

              Шүүх гэмт хэргийн улмаа учиран гэм хорын хохирол буюу иргэний нэхэмжлэлийн үндэлэл, нотлогдон байдлыг хавтат хэргийн хэмжээнд шинжлэн удалж дүгнэвэл,

              Хохирогч нь энэхүү олын улмаа учиран хохиролтой холбогдуулж 1169391 төгрөгийн, хохирогч ******* 1417961 төгрөгийн, иргэний нэхэмжлэгч ******* 1200000 төгрөгийн, иргэний нэхэмжлэгч Б. 4068680 төгрөгийн нотлох баримтыг хэрэгт ту ту ирүүлжээ. 

              Хохирогч ын 1169391 төгрөгийн нэхэмжлэлээ Монгол улад эмчилгээ хийлгээн зардлын 312500 төгрөг, БНХАУ-д эмчилгээ хийлгээн зардлын 516764 төгрөгийг нийт 656764 төгрөгийг, хохирогч *******ийн 1417961 төгрөгийн нэхэмжлэлээ онгоцны болон эмчилгээний зардлын 813358 төгрөгийг, иргэний нэхэмжлэгч ******* нэхэмжлэлээ элбэгийн үнэ 1200000 төгрөг, заварын хөл 2863680 төгрөг, нийт 4063680 төгрөгийг, бүгд 5533802 төгрөгийг иргэний хариуцагч Ө.ээ гаргуулж хохирогч, иргэний нэхэмжлэгч нарт ту ту олгож, харин хохирогч ын нэхэмжлэлээ бариачид бариулны зардал 125000 төгрөг, барааны үнэ 47300 төгрөг, шатахууны үнэ 130000 төгрөг /нотлох баримтын шаардлага хангаагүй нэргүй, хэнд зориулагдан нь тодорхойгүй, давхар баримтаар нотлогдоогүй/, бүгд 302300 төгрөгийг, хохирогч *******ийн нэхэмжлэлээ 285203 төгрөгийг /нотлох баримтын шаардлага хангаагүй/  иргэний нэхэмжлэгч *******гийн 1200000 төгрөгийг /орчуулгагүй/, иргэний нэхэмжлэгч *******ийн 500000 төгрөг /нотлох баримт ирүүлээгүй/-ийг ту ту иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар нэхэмжлэх эрхтэйгээр хэлэлцэхгүй орхиж, нэхэмжлэлийн шаардлагаа хохирогч ын юанийн зөрүү 37827 төгрөг, тооцооны зөрүү  172500 төгрөг, нийт 210327 төгрөгийг, хохирогч *******ийн хоол, цайны үнэ 319400 төгрөгийг,  иргэний нэхэмжлэгч ******* тооцооны зөрүү 5000 төгрөгийг ту ту хэрэгэхгүй болгож шийдвэрлэх зүйтэй гэж үзлээ.

Шүүгдэгч нь энэ хэрэгт цагдан хоригдоогүй, эд мөрийн баримт болон баримт бичиг хураагдаж ирээгүй, гэмт хэргийн улмаа учруулан хохирол арилаагүй болохыг ту ту дурдаж, иргэний хариуцагч Ө.ийн эзэмшлээ цагаан өнгийн “Istana” маркийн ДОР улын дугаартай тээврийн хэрэгэл битүүмжилэн эд хөрөнгө битүүмжлэх тогтоолыг хэвээр үлдээвэл зохино.

Монгол Улын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 248 дугаар зүйлийн 248.1.1, 283, 286, 297, 298 дугаар зүйлд зааныг ту ту удирдлага болгон ТОГТООХ НЬ:

1. Шүүгдэгч ******* овогт Минжээгийн ыг хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль тогтоомж зөрчөний улмаа будын бие махбодид хүндэвтэр, хөнгөн гэмтэл учруулан гэмт хэрэг үйлдэн гэм буруутайд тооцугай.

2. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 72 дугаар зүйлийн 72.1.1-д заанаар шүүгдэгч *******ыг эрүүгийн хариуцлагаа чөлөөлж, Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 24.1.2-т зааан “хөөн хэлэлцэх хугацаа дууан” үндэлэлээр түүнд холбогдох Эрүүгийн хуулийн тугай ангийн 215 дугаар зүйлийн 215.1 дэх хээгт зааан гэмт хэргийг хэрэгэхгүй болгоугай.

3. Шүүгдэгч нь энэ хэрэгт цагдан хоригдоогүй, эд мөрийн баримт болон баримт бичиг хураагдаж ирээгүй болохыг ту ту дурдугай.

4. Монгол Улын Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 499 дүгээр зүйлийн 499.1, 499.4, 510 дугаар зүйлийн 510.1-д заанаар иргэний хариуцагч Боржигон овогт Өлзийн ээ 5533802 /таван ая таван зуун гучин гурван мянга найман зуун хоёр/ төгрөг гаргуулж 656764 /зургаан зуун тавин зургаан мянга долоон зуун жаран дөрөв/ төгрөгийг Дорнод аймгийн Хэрлэн умын 6 дугаар багийн Буйрын 1-3 тоотод оршин уух, хохирогч Нэмэх овогт Оорын Оюунзул /РД:ЖЭ68072963/-д,  813358 /найман зуун арван гурван мянга гурван зуун тавин найм/ төгрөгийг Улаанбаатар хот Баянзүрх дүүргийн 17 дугаар хороо Холбоо толгой 45 дугаар гудамжны 1027 тоотод оршин уух, хохирогч Боржигин тайж овогт Болдбаатарын /РД:ХД87050501/-т,  4063680 /дөрвөн ая жаран гурван мянга зургаан зуун ная/ төгрөгийг Дорнод аймгийн Хэрлэн умын 4 дүгээр багийн 45-1 тоотод оршин уух, иргэний нэхэмжлэгч Шувуучин овогт Баатарын /РД:ЖЮ74060677/-д ту ту олгож,

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 122 дугаар зүйлийн 122.1, 122.3-т заанаар хохирогч ын нэхэмжлэлийн шаардлагаа 302300 төгрөг, хохирогч *******ийн нэхэмжлэлийн шаардлагаа 285203 төгрөг, иргэний нэхэмжлэгч *******гийн 1200000 төгрөг, иргэний нэхэмжлэгч *******ийн 500000 төгрөгийг ту ту нотлох баримтаа бүрдүүлж иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар нэхэмжлэх эрхтэйгээр хэлэлцэхгүй орхиж, хохирогч ын нэхэмжлэлээ 210327 төгрөг, хохирогч *******ийн нэхэмжлэлээ 319400 төгрөг, иргэний нэхэмжлэгч ******* нэхэмжлэлээ 5000 төгрөгийг ту ту хэрэгэхгүй болгоугай.

 

            5. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 134 дүгээр зүйлийн 134.1-д заанаар иргэний харицагч Ө.ийн эзэмшлээ 7000000 /долоон ая/ төгрөгийн үнэлгээтэй цагаан өнгийн “Istana” маркийн ДОР улын дугаартай тээврийн хэрэгэл битүүмжилэн хэрэг бүртгэгчийн 2017 оны 01 арын 26-ны өдрийн “Эд хөрөнгө битүүмжлэх тогтоол”-ыг хэвээр үлдээүгэй.

6. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 299 дүгээр зүйлийн 299.3-т заанаар  энэ тогтоол танилцуулан онгоноор хүчинтэй болох бөгөөд хүчин төгөлдөр болох хүртэл шүүгдэгчийн батлан даалтад байх талан эргийлэх арга хэмжээг хэвээр үлдээүгэй.

7. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 303 дугаар зүйлийн 303.1-д заанаар энэхүү тогтоолыг э  зөвшөөрвөл  шүүгдэгч, хохирогч, оролцогч нар  шийтгэх тогтоолыг гардан авнаа хойш 14 хоногийн дотор Дорнод аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улын яллагч, дээд шатны прокурор ээргүүцэл бичих эрхтэй болохыг мэдэгдүгэй.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ                          Ү.ОДГЭРЭЛ