МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хур*******дааныг шүүгч М.Батзориг би дарг*******ж, тус шүүхийн шүүх хур*******дааны 2 дугаар танхимд хийсэн шүүх хур*******даанаар,

Нэхэмжлэгч: А б т******* ХХК

Хариуцагч: Татварын ерөнхий газрын харьяа Том татвар төлөгчийн газрын татварын улсын байцаагч Ц.О*******, Г.Б

Маргааны төрөл: Татварын улсын байцаагч нарын 2022 оны 06 дугаар сарын 29-ний өдрийн НА-212200000*******1 тоот Нөхөн ногдуул*******тын актын тэмдэглэх хэсгийн 1.1, 1.2, 2.1, 2.2 дахь хэсгийг хүчингүй болгуулах-ыг хүссэн маргааныг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хур*******даанд: Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч О.Ц, нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Д.Б, хариуцагч Татварын ерөнхий газрын дэргэдэх Том татвар төлөгчийн газрын татварын улсын байцаагч Г.Б, Ц.О*******, хариуцагч нарын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ц.Т, шүүх хур*******дааны нарийн бичгийн дарга Б.Х*******иунаа нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ НЬ:

Нэхэмжлэгчээс шүүхэд бичгээр гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагадаа:

Татварын улсын байцаагч нарын 2022 оны 06 дугаар сарын 29-ний өдрийн НА-212200000*******1 тоот Нөхөн ногдуул*******тын актын тэмдэглэх хэсгийн 1.1, 1.2, 2.1, 2.2 дахь хэсгийг хүчингүй болгуулах-ыг хүссэн шаардлага бүхий нэхэмжлэл гаргасан байна.

 

Нэхэмжлэгчээс 2023 оны 06 дугаар сарын 12-ны өдрийн шүүхэд бичгээр гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлдээ: 1.1 НА-212200000*******1 тоот нөхөн ногдуул*******тын актын тэмдэглэх хэсгийн 1.1-д заасан 2018 оны экспортолсон 29 770,*******6 тонн, 2019 оны 1-3 саруудад экспортолсон 8 285,23 тонн, нийт 38 028,69 тонн хайлуур жоншийг экспортод гарган борлуулахдаа 2018 онд 16 566 120 782.67 төгрөг, 2019 онд 7 1*******1 918 2*******5,*******1 төгрөг, нийт 23 708 039 028,08 төгрөгийн борлуул*******тын үнэлгээтэй ашигт м*******тм*******д АМНАТ-ын үндсэн төлбөр ногдуулаагүй зөрчлийн тухай:

1. 1. Татварын улсын байцаагч нар "жишиг үнээр бус, гэрээний үнээр АМНАТ

тооцсон"-ыг "ашигт м*******тм*******д АМНАТ-ын үндсэн төлбөр тооцоогүй гэж томьёолон зөрчилд тооцон нөхөн татвар, торгууль, *******данги ногдуулахдаа Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7 дугаар зүйлийн *******7.3.1, ******* 7.3.2 дахь за*******тыг үндэслэл болгожээ. Эдгээр за*******тууд Монгол Улсын Үндсэн Хуулийн Цэцийн их суудлын 2019 оны 10 дугаар сарын 30-ны хур*******дааны 0******* тоот тоолоор Үндсэн хууль зөрчсөн нь нэгэнт тоогдсон тул Монгол улсын Үндсэн хуулийн Жаран зургаадугаар зүйлийн *******-д "Хууль, зарлиг, Улсын Их Хур*******, Ерөнхийлөгчийн бусад шийдвэр, түүнчлэн засгийн газрын шийдвэр, Монгол Улсын олон улсын гэрээ нь Үндсэн хуульд нийцээгүй гэж Үндсэн хуулийн цэц шийдвэр гаргав******* зохих хууль, зарлиг, батламж, шийдвэр хүчингүй болно" гэж заасны дагуу дээрх хугацаанд уг хуулийн за*******туудыг дагаж мөрдөх үүрэггүй гэж үзэж байна.

1.2. Татварын ерөнхий хуулийн 28 дугаар зүйлийн 28.1-д зааснаар "татвар төлөгч холбогдох татварын хуулиар төлбөл зохих татварын ногдлоо өөрөө тодорхойлж, хуулиар тон хугацаанд төлнө" гэж. Монгол улсын Үндсэн хуулийн Арван долоодугаар зүйлийн 3-д "хуулиар ногдуулсан *******бан татвар төлөх" үндсэн үүргийг онцлон тунхагласан байдаг. Татвар төлөгч бид Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7 дугаар зүйлийн *******7.2.1-д зааснаар хөрш орнууд болох ОХУ, БНХАУ-ын зах зээлийн үнэ буюу гэрээний үнийг мөрдөж АМНАТ ногдуулан төлсөн. Иймд Сангийн яамнаас зарласан, зах зээлийн үнээс хэт өндөр, Үндсэн хууль зөрчсөн, сайдын туша*******аар тон "жишиг үнэ"-ийг мөрдөх үүрэггүй гэж үзэж байна.

1.3. 2018 оны хувьд бид өөрийн ашигл*******тын тусгай зөвшөөрөл бүхий т*******байгаас зөвхөн 1133,6 тонн жонш олборлож экспортолсон ба бусад 28 636,95 тонн жоншийг М ХХК болон гар аргаар ашиг м*******тм******* олборлогч нөхөрлөлүүдээс худ*******дан авч экспортод гаргасан. Энэхүү худ*******дан ав*******т, тэдгээрт өмнөх шатанд төлсөн АМНАТ-ыг тооцож хас*******т хийлгүй зөвхөн га*******ийн мэдээлэл, жишиг үнэд суурилан татварын тооцооллыг шууд бус аргаар тодорхойлжээ. Энэ нь Сангийн сайдын 2019 оны 12 сарын 27-ны өдрийн 29******* тоот туша*******аар батлагдсан татварын ногдлыг жишиг үнийн аргаар тодорхойлох журмыг /3.9/ мөрдөөгүй тул дээрх татварын улсын байцаагч нарын шийдвэрийг хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй.

1.*******. Зөрчлөөр тооцсон үндэслэлдээ Засгийн газрын 201******* оны 7 сарын *******-ны өдрийн 220 тоот тоолоор бат*******сан АМНАТ-ийн хувийг тооцох, төлбөр ногдуулах аргачл******* -ыг дурдсан байх ба Засгийн газрын 2019 оны 09 дүгээр сарын 0*******-ны өдрийн 3******* тоот тоолоор хүчингүй болсон уг аргачл*******ыг татварын улсын байцаагч нар үндэслэл болгон хэрэглэсэн нь хууль бус байна. Энэ нь татвар төлөгчийн хууль ёсны эрх ашгийг ноцтой зөрчиж байна.

 

2. НА-212200000*******1 тоот нөхөн ногдуул*******тын актын тэмдэглэх хэсгийн 1.2-д заасан 2019 оны *******-12 саруудад экспортолсон 17 *******81,9******* тонн, 2020 онд экспортолсон 9 256,*******7 тонн, нийт 26738,*******1 тонн, хайлуур жоншийг экспортод гарган борлуулахдаа 2019 онд 5 158 23******* 365.02 төгрөг, 2020 онд 3 257 651 873,06 төгрөг, нийт 8 *******15 6 238,08 төгрөгийн борлуул*******тын үнэлгээг дутуу тооцож, АМНАТ-ын үндсэн төлбөр ногдуулаагүй зөрчлийн тухай:

2.1 Дээрх зөрчлүүд нь энэ гомдлын 1-д заасантай ижил агуулгатай байх тул энэ гомдлын 1.1-1.3-д заасан үндэслэлээр мөн хүлээн зөвшөөрөх боломжгүйг давтан илэрхийлж байна.

2.2. Дээрх зөрчлүүдэд нөхөн төлбөр ногдуулсан үндэслэлдээ Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7 дугаар зүйлийн *******7.5, *******7.8 дахь за*******т, Засгийн газрын 2011 оны 06 дугаар сарын 22-ны өдрийн 1******* тоот тоолоор бат*******сан "Ашигт м*******тм*******ын хүдэр, баяжм*******, бүтээгдэх хүний боловсруул*******тын түвшинд тавигдах шаардлага, ангил*******, тооцох үндсэн зарчим аргачл*******-ыг дурдсан нь АМНАТ ногдуулах борлуул*******тын үнэлгээ, жишиг үнэтэй холбоогүй, харин өсөн нэмэгдэх хувь хэмжээтэй холбоотой байна. Энэ нь захиргааны акт - НА-212200000*******1 тоот нөхөн ногдуул*******тын акт нь хуульд нийцээгүй болохыг нотолж байна.

2.3. Зөрчлөөр тооцсон үндэслэлдээ засгийн газрын 2011 оны 06 дугаар сарын 22-ны өдрийн 1******* тоот тоолоор бат*******сан "Ашигт м*******тм*******ын хүдэр, баяжм*******, бүтээгдэхүүний боловсруул*******тын түвшинд тавигдах шаардлага, ангил*******, тооцох үндсэн зарчим аргачл*******"-ыг дурджээ. Гэвч энэхүү тоолын жонш, жоншны баяжм*******тай холбоотой за*******тууд нь Засгийн газрын 2013 оны 0******* дүгээр сарын 06-ны өдрийн 131, 2015 оны 12 дугаар сарын 1*******-ны өдрийн ******* тоот тоолоор тус тус өөрчлөгдөж хүчингүй болсон байна.

2.*******. 2019-2020 онуудад бид өөрийн тусгай зөвшөөрөл бүхий т*******байгаас олборлолт хийгээгүй бөгөөд гар аргаар жонш олборлогч нөхөрлөл, хувь хүмүүсээс худ*******дан ав*******т хийж, зохих боловсруул*******т хийсний үндсэн дээр экспортолсон. Иймд Засгийн газрын 2019 оны *******65 дугаар тоолын хавср*******т "Ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөрийн хувийг тооцох, төлбөр ногдуулах, тайлагнах, төлөх журам"-ын 3.*******-3.5-д зааснаар ашигт м*******тм*******ыг дотоодын зах зээлээс худ*******дан авч шууд, эсхүл ашигт агуулгыг нэмэгдүүлэн баяжм*******, бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэн экспортлоход төлбөрийг давхардуулан ногдуулахгүй бөгөөд тухайн ашигт м*******тм*******д төлбөр ногдуулах үнэлгээ, хувь хэмжээнээс хамаарч Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7.18-д заасан төлбөрийн баримт болон мөн хуулийн *******7.19-д заасны дагуу суутган төлсөн тайлан мэдээг үндэслэн өмнө нь ногдуулсан, суутган төлсөн төлбөрийг хасаж тооцох үүрэгтэй. Энэ тооцооллыг хийлгүй төлбөр тоожээ.

2.5 Жишиг үнээс АМНАТ тооцохдоо ам доллароос төгрөгт хөрвүүлэх ханшийг М*******ны сарын дундаж ханшийг авч тооцоолсон нь *******даатай байна. Экспортод гаргасан өдөр тус бүрийн ханшаар тооцоогүй байна. Энэ тооцооллын *******дааг Маргаан таслах зөвлөл хүлээн зөвшөөрч дахин тооцоолол хийлгэхээр хурлыг 1 удаа хойшлуулж байсан. Дахин тооцооллоор зөрүү гарсан хэдий ч Маргаан таслах зөвлөл актыг хэвээр бат*******сан нь татвар төлөгчийн хууль ёсны эрх ашгийг зөрчсөн шийдвэр болсон.

3. НА-212200000*******1 тоот нөхөн ногдуул*******тын актын тэмдэглэх хэсгийн 2.1-д заасан 2018 оны экспортолсон 29 770.*******6 тонн, 2019 оны 1-3 саруудад экспортолсон 8 285,23 тонн, нийт 38 028.69 тонн хайлуур жоншийг экспортод гарган борлуулахдаа 2018 онд 16 566 120 782.67 төгрөг, 2019 онд 7 1*******1 918 2*******5,*******1 төгрөг, нийт 23 708 039 028,08 төгрөгийн борлуул*******тын үнэлгээтэй ашигт м*******тм*******д АМНАТ-ын нэмэлт төлбөр ногдуулаагүй зөрчлийн тухай:

3.1. АМНАТ-ын нэмэлт хувь хэмжээг тооцохдоо одоогоор хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа Засгийн газрын 2015 оны ******* дугаар тоолоор бат*******сан "Ашигт м*******тм*******ын хүдэр, баяжм*******, бүтээгдэхүүний боловсруул*******тын түвшинд тавигдах шаардлага, ангил*******, тооцох үндсэн зарчим, аргачл*******"-ын 2.******* дэх за*******тын 6-д заасан "Хайлуур жоншны баяжм*******"-ын ангиллаар тооцоогүй байна. Энэ аргачл*******д газрын хэвлийгээс олборлосон уулын чулуулгийг физик болон механик аргаар боловсруулж, хүдэр дэх агуулгыг нь дээшлүүлсэн 75-92%-ийн агуулгатай жоншны хүдрийг баяжм*******"-аар тооцохоор тон. Нөхөн ногдуул*******тын актад манай экспортыг хайлуур жонш, жоншны хүдрээр тооцон нэмэлт хувийг ойролцоогоор 5 хувиар тооцсоноос тооцооллын илт *******даа гарсан байна. Манай экспортын дийлэнх хэсгийг гар аргаар ангилсан 75% -аас дээш агуулгатай жонш эзэлдэг ба энэ нь га*******ийн мэдүүлэг, лабораторийн дүгнэлтээр нотлогдоно.

*******. HA-212200000*******1 тоот нөхөн ногдуул*******тын актын тэмдэглэх хэсгийн 2.2-д заасан 2019 оны *******-12 саруудад экспортолсон 17 *******81,9******* тонн, 2020 онд экспортолсон 9 256,*******7 тонн, нийт 26 738.*******1 тонн, хайлуур жоншийг экспортод гарган борлуулахдаа 2019 онд 5 158 23******* 365.02 төгрөг, 2020 онд 3 257 651 873,06 төгрөг, нийт 8 *******15 6 238,08 төгрөгийн борлуул*******тын үнэлгээтэй ашигт м*******тм*******д АМНАТ-ын нэмэлт төлбөр ногдуулаагүй зөрчлийн тухай:

*******.1. Дээрх зөрчил нь энэ гомдлын 3-д заасантай ижил агуулгатай байна. АМНАТ-ын нэмэлт хувь хэмжээг тооцохдоо өнөө хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа Засгийн газрын 2015 оны ******* дугаар тоолоор бат*******сан "Ашигт м*******тм*******ын хүдэр, баяжм*******, бүтээгдэхүүний боловсруул*******тын түвшинд тавигдах шаардлага, ангил*******, тооцох үндсэн зарчим, аргачл*******"-ын 2.******* дэх за*******тын 6-д заасан Хайлуур жоншны баяжм*******"-ын ангиллаар тооцоогүй байна. Энэ аргачл*******д газрын хэвлийгээс олборлосон уулын чулуулгийг физик болон механик аргаар боловсруулж, хүдэр дэх агуулгыг нь дээшлүүлсэн 75-92%-ийн агуулгатай жоншны хүдрийг "баяжм*******"-аар тооцохоор тон. Нөхөн ногдуул*******тын актад манай экспортыг Ашиг м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7.5-ын 7 буюу "хайлуур жонш, жоншны хүдэр"-ээр тооцсоноос тооцооллын илт *******даа гарсан байна. Манай экспортын дийлэнх хэсгийг 75%-аас дээш агуулгатай жонш эзэлдэг. Энэ тооцооллыг 2018-2020 оны ачилт, га*******ийн мэдүүлэг, лабораторийн дүгнэлт тус бүрээр нотлох баримтын хамтаар хүргүүлж байна.

Иймд дээрх тайлбарыг үндэслэн Татварын улсын байцаагчдын үйлдсэн НА-212200000*******1 тоот Нөхөн ногдуул*******тын актын тэмдэглэх хэсгийн 1.1, 1.2, 2.1, 2.2 дахь хэсгийг хүчингүй болгон өөрчилж, нөхөн татвар, торгууль, *******дангийн дүнг бууруулж өгөхийг хүсье гэжээ.

Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч О.Ц 2023 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдрийн шүүх хур*******даанд гаргасан тайлбартаа: Би давхцуулахгүйгээр 2 зүйл нэмж тайлбарлая. Би хуульч хүн биш. Би татварын мэргэшсэн зөвлөх. Ойлгож байгаа үндэслэлээ тайлбарлая. Сая шүүгчийн яриад байгаа нэмэлт өөрчлөлт орохоос өмнө хуучин хуулиар 2019 оны 10 дугаар сараас өмнө ямар хууль байсан бэ гэвэл *******7.1 дэх за*******тад ашигт м*******тм*******ын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч нь уурхайн эдэлбэрээс олборлож, худ*******дсан эсвэл худ*******дахаар ачуулсан болон ашигласан бүх төрлийн бүтээгдэхүүний борлуул*******тын үнэлгээнээс тооцож ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөрийг улсын төсөвт төлнө гэсэн за*******ттай. Өөрөөр хэлбэл ашигт м*******тм*******ын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч нь өөрийнхөө уурхайн эдэлбэр, өөрийнхөө лицензтэй т*******байгаасаа олборлож, худ*******дсан эсвэл худ*******дахаар ачуулсан гэж байгаа юм. Тэгэхээр лицензтэй мөртөө өөрийн т*******байгаасаа биш хүний т*******байд олборлосон ашигт м*******тм*******ыг экспортолбол юу гэж үзэх вэ гэдэг ойлголт үүсээд байна гэж би ингэж харж байгаа юм. Энэ дээр хэрвээ ашигт м*******тм*******ын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч нь өөрийнх нь лицензтэй т*******байгаас биш бусдын т*******байгаас олборлосон ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөрийг худ*******даж аваад экспортод боловсруулсан ч, боловсруулаагүй ч гаргах юм бол тухайн ашигт м*******тм*******д нь ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөр ногдохгүй юм шиг хуучин хуулийг нь ойлгож уншиж байгаа юм. Хоёр дахь нь, хариуцагч нарын тайлбарлаж байгаатай холбоотой. Заав******* ч үгүй нэмэлт тайлбар хэлэхгүй бол болохгүй. Хариуцагч нарын хувьд ингэж хэлээд байна. Хуулийн за*******туудыг тодорхой хэлээд Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7 дугаар зүйлийг 18-д нь хэрвээ урд шатанд нь хэн нэг нь тухайн ашигт м*******тм*******ыг олборлосон байх юм бол ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөрийн тайлан, төлбөрийн баримтуудыг нь 2 нөхцөл байж хасдаг гэж байна. Хуулийг нь уншаад үзэх юм бол ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөрийн тайланг үндэслэж хасна гэсэн зүйл байдаггүй. Ер нь л урд шатанд нь оролцсон нь цахим баримтаар нотлогдож байх юм бол хасаж өгнө гэсэн тайлбар байгаа. Тийм учраас шүүх дээр бид нар жонштой холбоотой маргаан үүсгэчихсэн байгаа 20 гаруй газрууд байгаа байх. Манайх бол хамгийн анхных нь ч байж магадгүй. Тийм учраас энэ дээр бид нар хариуцлагатай оролцохгүй бол бас бусад гомдол гаргасан хүмүүстээ бид нар сөрөг нөлөө үзүүлэх магадл*******тай гэдэг үүднээс би дахиж тайлбарлаж байна. Хоёрт нь хариуцагч нар хэлээд энэ Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7.2.1 дээр жишиг үнийг барина гээд биччихсэн гэж, жишиг үнэ гэсэн зүйл байхгүй шүү. Хуульч нараа, та нар бас сайн бодолцоорой. Энд олон улсын зах зээлийн үнийг баримтлан үнэлгээг нь тооно гэсэн байгаа. Тийм учраас бид нар хариуцлагатай байгаа учраас хуулийн үгийг шүүгчид үнэн үгээр нь тайлбарламаар байна. Жонштой холбоотой эрх зүйн зохицуул*******т нь бүрэн байсан учраас зах зээлийн үнэлгээг нь тодорхойлох боломжтой гэж байгаа юм. Жонш бол хамгийн будилаантай. Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7 дугаар зүйл дээр нэмэлт төлбөр ногдуулах хүснэгт байгаа. Бүх ашигт м*******тм******* бол нэг нэг хүснэгтэд байгаа. Алт, мөнгө, цайр гээд жонш дээр очихоор хоёр хүснэгттэй. Хайлуур жоншны хүдэр, баяжм*******, эсвэл жоншны баяжм******* /флотацийн баяжм*******/ гээд нийтдээ 2 хүснэгтэд, тэр нь ахиад 2 задарчихсан гэх мэтээр маш төвөгтэй. Энийг нь янз бүрээр, Засгийн газрын тоол, Сангийн сайдын туша*******, Татварын ерөнхий газрын даргын туша******* болон аргачл*******, заавар, журмаар зохицуулах гэж хэд хэдэн оролдлого хийгээд манай татварын байцаагч нар аргаа бараад, акт тавихдаа бид нар зовж байж тавьсан болов уу гэж бодож байна. Байцаагч нарыг буруутгахад тун төвөгтэй. Миний үзэж байгаагаар баримт*******сан журам, зааврууд бүгдээрээ асууд*******тай. Нэг жишээ хэлье. Сая Ц.О******* байцаагч бид нар 70-тай жонш ороод ирэх юм бол 75-тай нь хувь тэнцүүлээд, 75-тай нь 100 юм бол 70-тай нь хэд вэ гээд пропорцлоод, томьёо гаргаад боддог гэж хэлж байна. Жишээлбэл, хувь тэнцүүлж боддог энэ журам нь байцаагч нарын түрүүн хэлсэн Засгийн газрын *******65 дугаар тоол. Энэ нь 2019 оны 12 дугаар сарын 25 гэж 2001 оноос бараг мөрдөгдсөн журам шүү дээ. Бид нар чинь 2018, 2019 оны юм ярьж байгаа. Өмнөх 3******* гэж Засгийн газрын тоолыг хувь тэнцүүлэх 2019 оны 09 дүгээр сарын 0*******-нд бас гарч байсан. Үндсэн хуулийн цэцэд явж байхад энэ чинь хүчин төгөлдөр бус гээд хүчингүй болчихсон гэх мэт жонштой холбоотой тооцоолол хийх аргачл******* тодорхой биш, маш төвөгтэй. Түрүүн дурдсан 2011 оны 1******* дугаар тоолоор бат*******сан аргачл*******ыг бид мөрдсөн гэдэг. Энд 5 удаа өөрчлөлт орсон. Хамгийн сүүлийн хувилбараар юу болсон гэдгийг хүснэгтэд хийж үзээд ч гэсэн тооцоолоход тун төвөгтэй байгаа. Байцаагч нар хүлээн зөвшөөрөх байх. Хугацаа нь урагшаа, хойшоо болчихсон. Жоншных нь нэг агуулга нь 75, 92-ыг л зааглаад байдаг. Бусдыг нь яах юм гэдэг нь тодорхойгүй гэх мэтчилэн маш тодорхойгүй орчинд байцаагч нар ажиллаж маш хүндрэлтэй, эргэлзээтэй акт тавьсан гэж би бодож байна. Тийм учраас би тайлбарыг анхаар*******тай сонсож шийдвэрээ гаргана уу гэж хүсэж байна.

Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгчөөс 2023 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдрийн шүүх хур*******даанд гаргасан тайлбартаа: Би хариуцагч т*******ын гаргасан тайлбартаа холбогдуулаад дараах 2 зүйлийг хэлье. Ц.Т төлөөлөгчийн гаргаж байгаа сы баримтуудаас хууль хэрэглээний хувьд нэг зүйлийг миний хувьд хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй байна. Энэ татвар төлөгчийн тухайд бусад татвар төлөгчтэй холбоотой асууд******* дээр нэг зүйлээр онцлог байгаа юм. Хэдийгээр энэ компани тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч ч гэсэн өөрийнхөө тусгай зөвшөөрөлтэй т*******байгаасаа ашигт м*******тм******* олборлодоггүй. Түүнийгээ экспортод гаргадаггүй онцлой. Энэ бол зөвхөн гар аргаар жонш олборлогчид болон бусдаас, тухайн тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч этгээдээс худ*******даж аваад экспортод гаргадаг этгээд байна. Энэ этгээд хэзээ Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7.1-д зааснаар хэзээ татвар төлөгч, өөрөөр хэлбэл нөөц ашигласны төлбөр төлөгч болсон бэ гэдгийг тоох нь нэгдүгээрт ач холбогдолтой байна гэж харж байгаа юм. Хуульд зааснаар 2019 оны 11 дүгээр сарын 22-ны өдөр Ашигт м*******тм*******ын тухай хуульд Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэр гарсантай холбогдуулаад өөрчлөлт орсон. Энэ өөрчлөлт 11 дүгээр сарын 25-ны өдрөөс мөрдөгдсөн гэдэг. Өөрөөр хэлбэл энэ хуулийн өөрчлөлт буюу нийтдээ сая Ц.Т төлөөлөгчийн хэлж байгаачлан 3 субъект энэ ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөр төлөгч болсон. Энэ нь 2019 оны 11 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар, энэ хуулиас хойш энэ этгээд буюу татвар төлөгч нөөц ашигласны төлбөр төлөгч мөн юм байна гэж төлбөр төлөгч болж татвар ногдуулах үүрэгтэй болсон гэсэн үг. Харин үүнээс өмнөх хугацаанд нөөц ашигласны төлбөр төлөх боломжгүй, үүрэггүй байсан гэж харж байгаа. Харин сая хариуцагчийн төлөөлөгчийн тухайд 2019 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдрийн хуулиар буюу тухайн хууль дээр ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөр төлөгч, сая хэлсэн худ*******дсан, экспортод гаргасан, ачуулсан гэдэг өөрчлөлт орсон. Энэ өөрчлөлтөөс өмнө зөвхөн тусгай зөвшөөрөл эзэмших тусгай зөвшөөрөлтэй т*******байгаасаа олборлосон тохиолдолд төлбөр төлдөг зохицуул*******ттай байсан. Энэ зохицуул*******ттай холбоотой хэсэг дээр 2019 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдөр өөрчлөлт ороод, энэ өөрчлөлтөөр татвар төлөгчийг өөрөөр хэлбэл А б т******* ХХК-ийг төлбөр төлөгч болсон гэж үзэж байгаа нь буруу. Яагаад гэвэл үүнээс хойш 2019 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдрийн хуулийг Үндсэн хуулийн цэц 2019 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдөр хүчингүй болгосон. Энэ хооронд үүсэж байгаад үйлчлэхгүй гэсэн үг. Үндсэн хуулийн цэц дээр миний мэдэхийн тухайн үед гаргаж байсан энэ чиглэлийн тодорхой суд*******гаа байдаг юм байна. Манай Татварын ерөнхий газраас ч гэсэн тухайн үед хэрвээ Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэр ч гэсэн тоол гээд байгаа. Татварын ерөнхий газраас гаргасан тайлбар ч байгаа. Энэ үед бид давхардуулан ногдуулахгүй гэдэг тайлбарууд. Өнөөдрийн манай мөрдөгдөж байгаа 2006 онд батлагдсан Ашигт м*******тм*******ын тухай хуульд өөрчлөлт орсон. Энэ өөрчлөлтөөр зөвхөн тусгай зөвшөөрлөөс гадна худ*******даж авсан, ачуулсан зэрэг бүгд орсон. Энэ дээр тодорхой татвар төлөгч нар маргаан үүсгэснээс болоод 2019 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдөр Үндсэн хуулийн цэц энэ өөрчлөлтийн тусгай зөвшөөрлөөс бусдыг нь бүгдийг нь хүчингүй болгосон. Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7 дугаар зүйлд орсон 3.1 болон өөрчлөлт орсон хэсгийг нь хүчингүй болгосон. Хүчингүй болсонтой холбогдуулаад 3 янзын зүйлийг 2019 оны 11 дүгээр сарын 22-ны өдрийн нэмэлт өөрчлөлтөөр оруулсан. Тэрний нэг дэх нь ашиг м*******тм*******ын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч, хоёр дахь нь ашигт м*******тм******* экспортод гаргасан этгээд гэдэгт нь манайх хамаарч байгаа. Хэзээнээс хамаарч ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөр төлөгч болох үүрэг хүлээсэн бэ гэвэл 2019 оны 11 дүгээр сарын 22-ноос хойш. Өнөөдрийн маргаан бүхий акт яасан бэ гэвэл 2018 оноос 2021 оныг дууст******* хугацаанд ш*******гасан. Сы хэлээд байгаа, нэхэмжлэгчийн маргаад байгаа хэсэг 1.1 чинь 2018 ондоо ч үүсгээд, ногдуулаад, 2019 он дээр нь ч ногдуулсан. Миний харж байгаа нь хууль хэрэглээний хувьд Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэрийн дагуу 2018 он бүхэлдээ, 2019 оны 11 дүгээр сарын 25-ны өдрийг хүртэл энэ хуулийн үйлчлэх хүртэл хугацаанд нөөц ашигласны төлбөр төлөх үүрэг хүлээхгүй байна гэж үзэж байна. Тийм учраас энэ хэсгээрээ төлбөрийн хэмжээ багасах боломжтой гэж харж байна.

Хариуцагчаас 2022 оны 06 дугаар сарын 30-ны өдрийн шүүхэд бичгээр ирүүлсэн хариу тайлбартаа: А б т******* ХХК-аас 2022 оны 06 сарын 29-ний өдрийн НА-212200000*******1 дугаартай Нөхөн ногдуул*******тын актыг эс зөвшөөрч Нийслэл дэх захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхэд ирүүлсэн гомдолд дараах тайлбарыг гаргаж байна. Татвар төлөгчөөс ирүүлсэн гомдол:

1. НА-212200000*******1 тоот нөхөн ногдуул*******тын актын тэмдэглэл хэсгийн 1.1-д заасан 29,770.*******6 тонн, 2019 оны 1-3 дугаар сард 8,258.23 тонн, нийт 38,028.69 тонн хайлуур жоншийг экспортод гарган борлуулахдаа 2018 онд 16,566,120,782.67 төгрөг, 2019 онд 7,1*******1,918,2*******5.*******1 төгрөг, нийт 23,708,039,028.08 төгрөгийн борлуул*******тын үнэлгээтэй ашигт м*******тм*******д АМНАТ-ын үндсэн төлбөр ногдуулаагүй зөрчлийн тухай:

1.1 "Татварын улсын байцаагч нар "жишиг үнээр" бус, харин "гэрээний үнээр АМНАТ тооцсон"-ыг aшигт м*******тм*******д АМНАТ-ын үндсэн төлбөр тооцоогүй гэж томьёолон" зөрчилд тооцон нөхөн татвар, торгууль, *******данги ногдуулахдаа Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7 дугаар зүйлийн *******7.3.1, *******7.3.2 дахь за*******тыг үндэслэл болгожээ. Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7 дугаар зүйлийн *******7.3.1, *******7.3.2 дахь за*******тыг үндэслэл болгожээ. Эдгээр за*******тууд Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн их суудлын 2019 оны 10 дугаар сарын 30-ны хур*******дааны 0******* тоот тоолоор Үндсэн хууль зөрчсөн нь нэгэнт тоогдсон тул Монгол улсын Үндсэн хуулийн Жаран зургаадугаар зүйлийн *******-д Хууль, зарлиг, Улсын Их Хур*******, Ерөнхийлөгчийн бусад шийдвэр, түүнчлэн Засгийн газрын шийдвэр, Монгол Улсын олон улсын гэрээ нь Үндсэн хуульд нийцээгүй гэж Үндсэн хуулийн цэц шийдвэр гаргав******* зохих хууль, зарлиг, батламж, шийдвэр хүчингүй болно" гэж заасны дагуу дээрх хугацаанд уг хуулийн за*******туудыг дагаж мөрдөх үүрэггүй гэж үзэж байна" гэсэн гомдолд:

Хариу тайлбар:

А б т******* ХХК нь ашигт м*******тм*******ын ашигл*******тын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч бөгөөд ашигт м*******тм*******ын тусгай зөвшөөрөл эзэмшдэггүй боловч ашиг м*******тм******* ашиглаж буй аж ахуйн нэгж нь 2019 оны 03 сарын 26-ны өдөр батлагдсан Ашигт м*******тм*******ын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн дагуу 2019 оны 0******* сарын 07-ны өдрөөс эхлэн /дагаж мөрдөх хугацаа/ 2019 оны 10 сарын 30-ны өдрийг хүртэл хугацаанд, харин Ашигт м*******тм*******ын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийг дагаж мөрдөх журмын тухай хуулийн 1 дүгээр зүйлд зааснаар 2019 оны 11 сарын 22-ны өдөр батлагдсан Ашигт м*******тм*******ын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийг 2019 оны 10 сарын 30-ны өдрөөс хойш хугацаанд тус тус хугацааны хувьд тас*******д*******гүй дагаж мөрдөж ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөр ногдуулахаар заасан. Иймд дээрх Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэр нь тусгай зөвшөөрөл эзэмшдэггүй этгээдэд хамаар*******тай, мөн хугацааны хувьд тас*******д*******гүй байхаар Ашигт м*******тм*******ын тухай хуульд заасан. Иймд бид хүчингүй болсон хуулийг хэрэглээгүй хуулийн дагуу төлбөл зохих татварыг хуулийн дагуу ногдуулсан.

1.2 Татварын ерөнхий хуулийн 28 дугаар зүйлийн 28.1-д зааснаар "татвар төлөгч холбогдох татварын хуулиар төлбөл зохих татварын ногдлоо өөрөө тодорхойлж, хуулиар тон хугацаанд төлнө" гэж, Монгол улсын Үндсэн хуулийн Арвандолоодугаар зүйлийн 3-д Монгол улсын иргэн нь "хуулиар ногдуулсан *******бан татвар төлөх" үндсэн үүргийг онцлон тунхагласан байдаг. Татвар төлөгч бид Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7 дугаар зүйлийн *******7.2.1-д зааснаар хөрш орнууд болох ОХУ, БНХАУ-ын зах зээлийн үнэ буюу гэрээний үнийг мөрдөж АМНАТ ногдуулан төлсөн. Иймд Сангийн яамны зарласан үнээс хэт өндөр, Үндсэн хууль зөрчсөн, сайдын туша*******аар тон "жишиг үнэ"-ийг мөрдөх үүрэггүй гэж үзэж байна." гэсэнд гомдолд:

Хариу тайлбар:

А б т******* ХХК нь Ашигт м*******тм*******ын газраас 2012 оны 10 сарын 22-ний өдөр 30 жилийн хугацаагаар Сүхбаатар аймгийн Сүхбаатар сумын Зараа нэртэй газарт 9******* гектар т*******бай бүхий уурхайн т*******байд дугаар 01719*******А тоот ашигт м*******тм*******ын тусгай зөвшөөрөл эзэмшдэг. Тус компани нь 2018 онд 29,770.*******6 тонн, 2019 оны 1-3 дугаар сард 8,258.23 тонн, нийт 38,028.69 тонн хайлуур жоншийг экспортод гарган борлуулахдаа 2018 онд 16,566,120,782.67 төгрөг, 2019 онд 7,1*******1,918,2*******5.*******1 төгрөг, нийт 23,708,039,028.08 тонн жоншийг экспортод гарган борлуулсан. Дээрх борлуулсан ашигт м*******тм*******д Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7 дугаар зүйлийн *******7.1. Доор дурдсан этгээд ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөр төлөгч байна:

*******7.1.1.ашигт м*******тм*******ын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч;

*******7.1.2.ашигт м*******тм******* экспортолсон этгээд; гэснийг үндэслэн ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөр /цаашид АМНАТ гэх/ ногдуулсан.

Компанийн хувьд татварын *******банд АМНАТ-ын тайлангаар 2018 онд 18,987.50 тонн, 2019 онд 20,799.77 тонн, 2020 онд 9,256.*******7 тонн, 2021 онд х , нийт *******9,0*******3.*******7 тонныг экспортолсон, борлуулсан гэж тайлагнасан байдаг. Мөн АМНАТ тооцох борлуул*******тын үнэлгээг гэрээний үнээс тооцож төлсөн нь Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7.2.1 экспортод бүтээгдэхүүн гаргасан бол олон улсын худ*******даанд хүлээн зөвшөөрөгдсөн тухайн сарын дунджийг тоох зарчмыг үндэслэн тухайн бүтээгдэхүүний, эсхүл түүнтэй адил төстэй бүтээгдэхүүний олон улсын зах зээлийн үнийг баримтлан, *******7.3.3. "энэ хуулийн *******7.3.1, *******7.3.2-т зааснаас бусад бүх төрлийн ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөр тухайн бүтээгдэхүүний борлуул*******тын үнэлгээний 5.0 Хувь гэснийг зөрчсөн тул 2018 онд 30,2*******7,0*******.*******58.20 төгрөг, 2019 онд 10,971,5,255.69 төгрөг, нийт *******1,218,630,713.89 төгрөгийн борлуул*******тын үнэлгээний орлогод ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны үндсэн төлбөр, мөн хуулийн *******7.5. Энэ хуулийн *******7.3.3-т заасан хувь дээр тухайн бүтээгдэхүүний зах зээлийн үнийн өсөлт, боловсруул*******тын түвшнгээс хамаарч доор дурдсан хувийг нэмэгдүүлж тооцно" *******7.8. Энэ хуулийн *******7.5, *******7.17-д заасан хүдэр, баяжм*******, бүтээгдэхүүний боловсруул*******тын түвшинд тавигдах шаардлага, ангил*******, тооцох үндсэн зарчим, аргачл*******ыг геологи, уул уурхайн болон санхүүгийн асууд******* эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын сан*******ыг үндэслэн Засгийн газар бат*******на" Засгийн газрын 2011 оны 06 дугаар сарын 22-ны өдрийн 1******* дугаар тоолын хавср*******таар батлагдсан "ашигт м*******тм*******ын хүдэр, баяжм*******, бүтээгдэхүүний боловсруул*******тын түвшинд тавигдах шаардлага, ангил*******, тооцох үндсэн зарчим, аргачл*******" гэж заасныг баримтлан АМНАТ-ыг ногдуулсан.

1.3 2018 оны хувьд бид өөрийн ашигл*******тын тусгай зөвшөөрөл бүхий т*******байгаас зөвхөн 1133,6 тонн жонш олборлож экспортолсон ба бусад 28 636,95 тонн жоншийг М ХХК болон гар аргаар ашиг м*******тм******* олборлогч нөхөрлөлүүдээс худ*******дан авч экспортод гаргасан. Энэхүү худ*******дан ав*******т, тэдгээрт өмнөх шатанд төлсөн АМНАТ-ыг тооцож хас*******т хийлгүй зөвхөн га*******ийн мэдээлэл, жишиг үнэд суурилан татварын тооцооллыг шууд бус аргаар тодорхойлжээ. Энэ нь Сангийн сайдын 2019 оны 12 сарын 27-ны өдрийн 29******* тоот туша*******аар батлагдсан татварын ногдлыг жишиг үнийн аргаар тодорхойлох журмыг /3.9/ мөрдөөгүй тул дээрх татварын улсын байцаагч нарын шийдвэрийг хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй гэсэнд гомдолд

Хариу тайлбар:

Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7 дугаар зүйлийн *******7.7-д заасан АМНАТ-ыг давхардуул*******гүй ногдуулахын тухайд, тухайн татвар төлөгч ашигт м*******тм*******ын өөрөө олборлоогүй, бусдаас /тусгай зөвшөөрөлтэй этгээдээс/ худ*******дан авсан тохиолдолд тухайн тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч борлуулагчийн төлсөн АМНАТ-ыг хасаж тооцохоор хуулиар зохицуулсан бөгөөд татвар төлөгч тайландаа "Дамжуулан борлуулагч этгээдийн өмнөх шатанд ногдуулсан АМНАТ" баганад тайлагнах үүрэгтэй. Татвар төлөгчийн гомдолд дурдсан өмнөх шатны төлсөн АМНАТ-ыг буюу "М XXK болон гар аргаар ашигт м*******тм******* олборлогч нөхөрлөлүүдээс" авсан гэх жоншинд М ХХК-ийн ногдуулж төлсөн АМНАТ-ыг татварын цахим тайлангийн системд илгээж, бат*******гаажуулсан тайланг үндэслэн хасч тооцсон. Харин татвар төлөгч тайландаа Межикбриджээс авсан жоншны тоо хэмжээг тусгаагүй байсан.

Татварын ерөнхий хуулийн 36.3. Татварын ногдлыг жишиг үнийн аргаар тодорхойлох журмыг санхүү, төсвийн асууд******* эрхэлсэн засгийн газрын гишүүн бат*******на. Гэсний дагуу Сангийн сайдын 2019 оны 12 сарын 27-ны өдрийн 29******* тоот туша*******аар бат*******сан "Татварын ногдлыг жишиг үнийн аргаар тодорхойлох журам"-ын 1-р зүйл 1.1. Татварын еренхий хуулийн 36 дугаар зүйлд заасны дагуу татварын

ногдлыг тодорхойлох боломжгүй тохиолдолд татварын *******ба татвар төлөгчийн татварын ногдлыг жишиг үнийн аргаар тооцоолж, татварын хян*******т ш*******г*******т хийн нөхөн ногдуул*******тын акт үйлдэхтэй холбогдох харилцааг зохицуулахад энэ журмын зорилго оршино. 1.2. Жишиг үнийн арга гэж Татварын ерөнхий хуулийн 6.1.11-т тодорхойлсныг ойлгоно.

Татвар төлөгч экспортод гаргасан ашигт м*******тм*******ыг гэрээний үнээр тооцож АМНАТ төлсөн нь Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн /2006 оны / *******7 дугаар зүйлийн *******7.1. Ашигл*******тын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч нь уурхайн эдэлбэрээс олборлож худ*******дсан, эсхүл худ*******дахаар ачуулсан болон ашигласан бүх төрлийн бүтээгдэхүүний борлуул*******тын үнэлгээнээс тооцож ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөрийг улсын төсөвт төлнө, *******7.2 Энэ хуулийн *******7.1-д заасан борлуул*******тын үнэлгээг дараах журмаар тооцно, "*******7.2.1 экспортод бүтээгдэхүүн гаргасан бол олон улсын худ*******даанд хүлээн зөвшөөрөгдсөн тухайн сарын дунджийг тоох зарчмыг үндэслэн тухайн бүтээгдэхүүний, эсхүл түүнтэй адил төстэй бүтээгдэхүүний олон улсын зах зээлийн үнийг баримтлан;" гэж заасны дагуу хариуцлага ногдуулсан.

1.******* Зөрчлөөр тооцсон үндэслэлдээ Засгийн газрын 201******* оны 7 сарын *******-ны өдрийн 220 тоот тоолоор бат*******сан АМНАТ-ийн хувийг тооцох, төлбөр ногдуулах аргачл******* -ыг дурдсан байх ба Засгийн газрын 2019 оны 09 дүгээр сарын 0*******-ны өдрийн 3******* тоот тоолоор хүчингүй болсон уг аргачл*******ыг татварын улсын байцаагч нар үндэслэл болгон хэрэглэсэн нь хууль бус байна. Энэ нь татвар төлөгчийн хууль ёсны эрх ашгийг ноцтой зөрчиж байна. гэсэнд гомдолд

Хариу тайлбар:

Татварын ерөнхий хуулийн *******1.2.Татварын *******ба татварын хян*******т ш*******г*******тыг ерөнхий болон тусгай удирдамж, томилолтой хийх бөгөөд бүрэн, эсхүл хэсэгчилсэн хэлбэрээр олон улсын жишиг, хууль тоомжид нийцүүлэн хэрэгжүүлнэ. Татварын хян*******т ш*******г*******тын үйл ажиллагааны журам-ын 3.5. "Төрийн *******баны бусад байгууллагуудтай тусгай удирдамжаар хамтарсан хян*******т ш*******г*******т хийж болно." гэж заасны дагуу татварын ерөнхий газар, Мэргэжлийн хян*******тын ерөнхий газрын даргын хамтран бат*******сан хян*******т ш*******г*******т хийх тусгай удирдамжийн хүрээнд Татварын ерөнхий хууль, Ашигт м*******тм*******ын тухай хууль болон холбогдох бусад хууль тоомжийн хэрэгжилтэд хэсэгчилсэн хян*******т ш*******г*******тыг удирдамжид заасан ажлын хүрээнд тус компанийн 2018-2021 оны *******бан татварын ногдуул*******т төлөлтийн байд*******д хян*******т ш*******г*******т хийж гүйцэтгэсэн. Тухайн хугацаанд хүчин төгөлдөр үйлчилж байсан Засгийн газрын тоолыг баримтлан хариуцлага ногдуулсан.

2. НА-212200000*******1 тоот нөхөн ногдуул*******тын актын тэмдэглэх хэсгийн 1.2-д заасан 2019 оны *******-12 саруудад экспортолсон 17 *******81,9******* тонн, 2020 онд экспортолсон 9 256,*******7 тонн, нийт 26738,*******1 тонн, хайлуур жоншийг экспортод гарган борлуулахдаа 2019 онд 5 158 23******* 365.02 төгрөг, 2020 онд 3 257 651 873,06 төгрөг, нийт 8 *******15 6 238,08 төгрөгийн борлуул*******тын үнэлгээг дутуу тооцож, АМНАТ-ын үндсэн төлбөр ногдуулаагүй зөрчлийн тухай:

2.1 Дээрх зөрчлүүд нь энэ гомдлын 1-д заасантай ижил агуулгатай байх тул энэ гомдлын 1.1-1.3-д заасан үндэслэлээр мөн хүлээн зөвшөөрөх боломжгүйг давтан илэрхийлж байна.

2.2. Дээрх зөрчлүүдэд нөхөн төлбөр ногдуулсан үндэслэлдээ Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7 дугаар зүйлийн *******7.5, *******7.8 дахь за*******т, Засгийн газрын 2011 оны 06 дугаар сарын 22-ны өдрийн 1******* тоот тоолоор бат*******сан "Ашигт м*******тм*******ын хүдэр, баяжм*******, бүтээгдэх хүний боловсруул*******тын түвшинд тавигдах шаардлага, ангил*******, тооцох үндсэн зарчим аргачл*******-ыг дурдсан нь АМНАТ ногдуулах борлуул*******тын үнэлгээ, жишиг үнэтэй холбоогүй, харин өсөн нэмэгдэх хувь хэмжээтэй холбоотой байна. Энэ нь захиргааны акт - НА-212200000*******1 тоот нөхөн ногдуул*******тын акт нь хуульд нийцээгүй болохыг нотолж байна.

Хариу тайлбар:

Ашиг м*******тм*******ын тухай хууль /2006 оны/-ийн *******7 дугаар зүйлийн *******7.1 Ашигл*******тын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч нь уурхайн эдэлбэрээс олборлож худ*******дсан, эсхүл худ*******дахаар ачуулсан болон ашигласан бүх төрлийн бүтээгдэхүүний борлуул*******тын үнэлгээнээс тооцож ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөрийг улсын төсөвт төлнө" гэснийг үндэслэн АМНАТ ногдуулсан. Татварын хян*******т ш*******г*******таар бид га*******ийн мэдээ болон татвар төлөгчийн ирүүлсэн баримтад үндэслэн ш*******г*******тыг хийсэн. Ингэхдээ Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7 дугаар зүйл, хуулийг хэрэгжүүлэхтэй холбогдон гарсан Засгийн газрын тоолын дагуу төлбөр ногдуулсан. Түүнээс биш хуульд заагаагүй төлбөр ногдуулсан мэтээр татварын *******ба, татварын байцаагч руу хандсан гомдол гаргаж байгаа нь татвар төлөгч өөрөө хуулиа илт зөрчсөн болохыг харуулж байна. Энд Хууль хэрэглээний ямар нэг зөрүүтэй ойлголт болон тооцооллын ямар нэг *******даа байхгүй.

2.3. Зөрчлөөр тооцсон үндэслэлдээ засгийн газрын 2011 оны 06 дугаар сарын 22-ны өдрийн 1******* тоот тоолоор бат*******сан "Ашигт м*******тм*******ын хүдэр, баяжм*******, бүтээгдэхүүний боловсруул*******тын түвшинд тавигдах шаардлага, ангил*******, тооцох үндсэн зарчим аргачл*******"-ыг дурджээ. Гэвч энэхүү тоолын жонш, жоншны баяжм*******тай холбоотой за*******тууд нь Засгийн газрын 2013 оны 0******* дүгээр сарын 06-ны өдрийн 131, 2015 оны 12 дугаар сарын 1*******-ны өдрийн ******* тоот тоолоор тус тус өөрчлөгдөж хүчингүй болсон байна. гэсэнд гомдолд:ф

Хариу тайлбар:

Засгийн газрын 2011 оны 06 дугаар сарын 22-ны өдрийн 1******* тоот тоол өнөөдрийг хүртэл хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа. Засгийн газрын 2013 оны 0******* дүгээр сарын 06-ны өдрийн 131, 2015 оны 12 дугаар сарын 1*******-ны ******* тоот тоолоор нэмэлт өөрчлөлт орсон.

2.*******. 2019-2020 онуудад бид өөрийн тусгай зөвшөөрөл бүхий т*******байгаас олборлолт хийгээгүй бөгөөд гар аргаар жонш олборлогч нөхөрлөл, хувь хүмүүсээс худ*******дан ав*******т хийж, зохих боловсруул*******т хийсний үндсэн дээр экспортолсон. Иймд Засгийн газрын 2019 оны *******65 дугаар тоолын хавср*******т "Ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөрийн хувийг тооцох, төлбөр ногдуулах, тайлагнах, төлөх журам"-ын 3.*******-3.5-д зааснаар ашигт м*******тм*******ыг дотоодын зах зээлээс худ*******дан авч шууд, эсхүл ашигт агуулгыг нэмэгдүүлэн баяжм*******, бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэн экспортлоход төлбөрийг давхардуулан ногдуулахгүй бөгөөд тухайн ашигт м*******тм*******д төлбөр ногдуулах үнэлгээ, хувь хэмжээнээс хамаарч Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7.18-д заасан төлбөрийн баримт болон мөн хуулийн *******7.19-д заасны дагуу суутган төлсөн тайлан мэдээг үндэслэн өмнө нь ногдуулсан, суутган төлсөн төлбөрийг хасаж тооцох үүрэгтэй. Энэ тооцооллыг хийлгүй төлбөр тоожээ. гэсэнд гомдолд:

Хариу тайлбар:

Гомдлын 1.3 дэх хэсэгт гаргасан тайлбарт дурдсанчлан өмнөх шатанд ногдуулан төлсөн нь Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7.7.Ашигт м*******тм*******ыг шууд, эсхүл ашигт агуулгыг нэмэгдүүлэн баяжм*******, бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэн экспортлоход төлбөрийг давхардуулан ногдуулахгүй бөгөөд тухайн ашигт м*******тм*******д төлбөр ногдуулах үнэлгээ, хувь хэмжээнээс хамаарч энэ хуулийн *******7.18-д заасан төлбөрийн баримт, *******7.19-д заасны дагуу суутган ногдуулсан тайланг үндэслэн өмнө нь ногдуулсан төлбөрийг хасаж тооцно.

*******7.18. Ашигт м*******тм*******ын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч болон ашигт м*******тм******* дамжуулан борлуулсан этгээд ашигт м*******тм******* худ*******дсан, худ*******дахаар ачуулсан тухай бүр татварын хууль тоомжид заасан төлбөрийн баримт үйлдэх бөгөөд уг төлбөрийн баримтад ашигт м*******тм*******ын нэр төрөл, ангил*******, тоо хэмжээ, борлуул*******тын үнэлгээ, ногдуулсан ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөрийн дүнг тусгасан байна.

*******7.19.Ашигт м*******тм*******ын тусгай зөвшөөрөл эзэмшдэггүй этгээдээс ашигт м*******тм******* худ*******дан авсан энэ хуулийн *******7.1.3-т зааснаас бусад төлбөр төлөгч нь худ*******дан авсан ашигт м*******тм*******д ногдох ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөрийг суутган авах бөгөөд *******7.10, *******7.11-д заасны дагуу тайлагнаж төсөвт төлнө. Гэснийг үндэслэн цахим тайлангийн систем дэх тайлан болон төлбөрийн баримтыг үндэслэн өмнөх шатанд төлсөн АМНАТ-ийг хасаж тооцсон. А б т******* ХХК-ийн дотоодоос худ*******дан авсан жоншны тайлангаас үзэхэд Межикбридж ХХК-аас өөр цахим тайлангийн е-тах.mta.mn системд илгээн бат*******гаажуулсан АМНАТ төлөгчийн мэдээлэл байхгүй байсан.

2.5 Жишиг үнээс АМНАТ тооцохдоо ам доллароос төгрөгт хөрвүүлэх ханшийг М*******ны сарын дундаж ханшийг авч тооцоолсон нь *******даатай байна. Экспортод гаргасан өдөр тус бүрийн ханшаар тооцоогүй байна. Энэ тооцооллын *******дааг Маргаан таслах зөвлөл хүлээн зөвшөөрч дахин тооцоолол хийлгэхээр хурлыг 1 удаа хойшлуулж байсан. Дахин тооцооллоор зөрүү гарсан хэдий ч Маргаан таслах зөвлөл актыг хэвээр бат*******сан нь татвар төлөгчийн хууль ёсны эрх ашгийг зөрчсөн шийдвэр болсон. гэсэн гомдолд:

Хариу тайлбар:

Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7.2. Энэ хуулийн *******7.16-д заасан борлуул*******тын үнэлгээг дараах журмаар тооцно: *******7.2.1.экспортод бүтээгдэхүүн гаргасан бол олон улсын худ*******даанд хүлээн зөвшөөрөгдсөн тухайн сарын дунджийг тоох зарчмыг үндэслэн тухайн бүтээгдэхүүний, эсхүл түүнтэй адил төстэй бүтээгдэхүүний олон улсын зах зээлийн үнийг баримтлан;" гэж заасан, мөн Татварын ерөнхий газрын даргын 2019 оны А/6******* тоот туша*******аар бат*******сан АМНАТ-ын тайлангийн маягтын 3-р хавср*******т "Экспортод гаргасан жонш, төмөр, гянтболд, манганы хүдэр, баяжм*******д ногдуулсан АМНАТ-ын мэдээ /Т*******/ тайланд "Монгол банкнаас зарласан ам.долларын сарын дундаж ханш"-аар тооцдог. Татвар төлөгчийн хувьд дээрх батлагдсан маягтын дагуу тайлагнадаг. Тиймээс өдрийн ханшаар тооцоолол хийх нь харин ч хууль, батлагдсан эрх зүйн актыг зөрчсөн үйлдэл болно.

3. НА-212200000*******1 тоот нөхөн ногдуул*******тын актын тэмдэглэх хэсгийн 2.1-д заасан 2018 оны экспортолсон 29 770.*******6 тонн, 2019 оны 1-3 саруудад экспортолсон 8 285,23 тонн, нийт 38 028.69 тонн хайлуур жоншийг экспортод гарган борлуулахдаа 2018 онд 16 566 120 782.67 төгрөг, 2019 онд 7 1*******1 918 2*******5,*******1 төгрөг, нийт 23 708 039 028,08 төгрөгийн борлуул*******тын үнэлгээтэй ашигт м*******тм*******д АМНАТ-ын нэмэлт төлбөр ногдуулаагүй зөрчлийн тухай:

3.1. АМНАТ-ын нэмэлт хувь хэмжээг тооцохдоо одоогоор хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа Засгийн газрын 2015 оны ******* дугаар тоолоор бат*******сан "Ашигт м*******гм*******ын хүдэр, баяжм*******, бүтээгдэхүүний боловсруул*******тын түвшинд тавигдах шаардлага, ангил*******, тооцох үндсэн зарчим, аргачл*******"-ын 2.******* дэх за*******тын 6-д заасан "Хайлуур жоншны баяжм*******"-ын ангиллаар тооцоогүй байна. Энэ аргачл*******д газрын хэвлийгээс олборлосон уулын чулуулгийг физик болон механик аргаар боловсруулж, хүдэр дэх агуулгыг нь дээшлүүлсэн 75-92%-ийн агуулгатай жоншны хүдрийг баяжм*******"-аар тооцохоор тон. Нөхөн ногдуул*******тын актад манай экспортыг хайлуур жонш, жоншны хүдрээр тооцон нэмэлт хувийг ойролцоогоор 5 хувиар тооцсоноос тооцооллын илт *******даа гарсан байна. Манай экспортын дийлэнх хэсгийг гар аргаар ангилсан 75% -аас дээш агуулгатай жонш эзэлдэг ба энэ нь га*******ийн мэдүүлэг, лабораторийн дүгнэлтээр нотлогдоно. гэсэнд гомдолд:

Хариу тайлбар:

Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7.5.Энэ хуулийн *******7.3.3-т заасан хувь дээр тухайн бүтээгдэхүүний зах зээлийн үнийн өсөлт, боловсруул*******тын түвшнгээс хамаарч доор дурдсан хувийг нэмэгдүүлж тооцно гэж заасны дагуу жоншны хувьд 75-аас доош агуулгатай жоншинд нэмэлт хувь тооцохдоо зах зээлийн үнээс хамаарч 1-5 хувь, харин 75-аас дээш агуулгатай жоншинд 0,90-*******,5 хувь тооцохоор хуульд заасан байдаг. Нэмэлт хувийн тооцооллыг нотлох баримтын шаардлага хангуулан хүргүүлж байна.

*******. HA-212200000*******1 тоот нөхөн ногдуул*******тын актын тэмдэглэх хэсгийн 2.2-д заасан 2019 оны *******-12 саруудад экспортолсон 17 *******81,9******* тонн, 2020 онд экспортолсон 9 256,*******7 тонн, нийт 26 738.*******1 тонн, хайлуур жоншийг экспортод гарган борлуулахдаа 2019 онд 5 158 23******* 365.02 төгрөг, 2020 онд 3 257 651 873,06 төгрөг, нийт 8 *******15 6 238,08 төгрөгийн борлуул*******тын үнэлгээтэй ашигт м*******тм*******д АМНАТ-ын нэмэлт төлбөр ногдуулаагүй зөрчлийн тухай:

*******.1. Дээрх зөрчил нь энэ гомдлын 3-д заасантай ижил агуулгатай байна. АМНАТ-ын нэмэлт хувь хэмжээг тооцохдоо өнөө хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа Засгийн газрын 2015 оны ******* дугаар тоолоор бат*******сан "Ашигт м*******тм*******ын хүдэр, баяжм*******, бүтээгдэхүүний боловсруул*******тын түвшинд тавигдах шаардлага, ангил*******, тооцох үндсэн зарчим, аргачл*******"-ын 2.******* дэх за*******тын 6-д заасан Хайлуур жоншны баяжм*******"-ын ангиллаар тооцоогүй байна. Энэ аргачл*******д газрын хэвлийгээс олборлосон уулын чулуулгийг физик болон механик аргаар боловсруулж, хүдэр дэх агуулгыг нь дээшлүүлсэн 75-92%-ийн агуулгатай жоншны хүдрийг "баяжм*******"-аар тооцохоор тон. Нөхөн ногдуул*******тын актад манай экспортыг Ашиг м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7.5-ын 7 буюу "хайлуур жонш, жоншны хүдэр"-ээр тооцсоноос тооцооллын илт *******даа гарсан байна. Манай экспортын дийлэнх хэсгийг 75%-аас дээш агуулгатай жонш эзэлдэг. Энэ тооцооллыг 2018-2020 оны ачилт, га*******ийн мэдүүлэг, лабораторийн дүгнэлт тус бүрээр нотлох баримтын хамтаар хүргүүлж байна. Иймд дээрх тайлбарыг үндэслэн Татварын улсын байцаагчдын үйлдсэн НА-212200000*******1 тоот Нөхөн ногдуул*******тын актын тэмдэглэх хэсгийн 1.1, 1.2, 2.1, 2.2 дахь хэсгийг хүчингүй болгон өөрчилж, нөхөн татвар, торгууль, *******дангийн дүнг бууруулж өгөхийг хүсье. гэсэнд гомдолд:

Хариу тайлбар: Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7.5.Энэ хуулийн *******7.3.3-т заасан хувь дээр тухайн бүтээгдэхүүний зах зээлийн үнийн өсөлт, боловсруул*******тын түвшнээс хамаарч доор дурдсан хувийг нэмэгдүүлж тооцно" *******7.8.Энэ хуулийн *******7.5, *******7.17-д заасан хүдэр, баяжм*******, бүтээгдэхүүний боловсруул*******тын түвшинд тавигдах шаардлага, ангил*******, тооцох үндсэн зарчим, аргачл*******ыг геологи, уул уурхайн болон санхүүгийн асууд******* эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын сан*******ыг үндэслэн Засгийн газар бат*******на" Засгийн газрын 2011 оны 06 дугаар сарын 22-ны өдрийн 1******* дугаар тоолын хавср*******таар батлагдсан "ашигт м*******тм*******ын хүдэр, баяжм*******, бүтээгдэхүүний боловсруул*******тын түвшинд тавигдах шаардлага, ангил*******, тооцох үндсэн зарчим, аргачл*******-заасныг үндэслэн тооцсон. 1*******-р тоол хүчин төгөлдөр хэвээр байгаа гэдгийг дахин тэмдэглэе. Гомдлын тайлбарын 2.3 дахь хэсэгт Засгийн газрын тоолыг дэлгэрэнгүй тайлбараар оруулсан болно. Нэмэлт хувийн тооцооллыг нотлох баримтын шаардлага хангуулан хүргүүлж байна гэжээ.

Хариуцагч Ц.О******* 2023 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдрийн шүүх хур*******даанд гаргасан тайлбартаа: Нэхэмжлэгч т******* 1******* дугаар тоолыг хүчингүй болсон гэж хэллээ 1******* дугаар тоол хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа. Харин 2 удаа энэ хайлуур жоншны баяжм*******ын хүдэр дээр агуулгын хувьд өөрчлөлт орсон. Тэр агуулгын өөрчлөлт нь 1******* дугаар тоолоор 75-92 хувь нь баяжм*******, 75-аас доош бол хүдэр гэсэн ангил*******д байсан бол 2 удаагийн өөрчлөлтийн дараа буцаад ******* дугаар тоолоор энэ хэвээрээ, агуулга нь адилхан 75-92 хувь бол баяжм******* хүдэр, 75-аас доош бол хүдрийн ангил*******д орно гэсэн. Бид нэмэлт төлбөрийг авахдаа энэ агуулгын хувиас хамаарч *******65 дугаар тоол дээр заасан хувь тэнцүүлж тооцно гээд, жишээлбэл 70 хувьтай гарлаа гэж бодоход энэ 75-ыг хувь тэнцүүлж нэмэлт төлбөр ногдуулахдаа 70-д нь ногдуулж бодож байгаа гэсэн үг. Энэ нь *******65 дугаар тоолын 2.2 дээр хувь тэнцүүлэх зарчмаар борлуул*******тын үнэлгээг тооцно гэж зохицуулсан журмаар авсан.

Хариуцагч нарын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөс 2023 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдрийн шүүх хур*******даанд гаргасан нэмэлт тайлбартаа: А б т******* ХХК-ийн тухайд тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч. 2018-2021 оныг дууст*******х хугацааны ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөр төлөлтийн байд*******д нь ш*******г*******т хийгээд хариуцлага ногдуулсан. А б т******* ХХК нь 2006 онд батлагдсан 2019 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдрийг хүртэл хүчин төгөлдөр үйлчилж байсан Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7.1 дэх хэсэгт заасны дагуу тусгай зөвшөөрөл эзэмших субъект болохынхоо хувьд худ*******дахаар ачуулсан ашигт м*******тм*******даа ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөр төлөх эрх зүйн үндэслэл байгаа. Энэ үндэслэлийн дагуу бид ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөрийг 2018 он дээр ногдуулсан. 2019 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдрөөс хуульд нэмэлт өөрчлөлт орж ашигт м*******тм*******ын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч мөн экспортод бүтээгдэхүүн гаргасан экспортлогч этгээд ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөр төлөх эрх зүйн үндэслэл бий болсон. Энэ 2 үндэслэлийг хоёуланг нь А б т******* ХХК хангаж байгаа. Энэ хуулийн шаардлага нөхцөлийг хангаж байгаагийнхаа хувьд ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөр төлөх эрх зүйн үндэслэл тоогдож байгаа. 2018 онд өөрийн болон хүний т*******байгаас олборлосон, мөн бусдаас худ*******даж авсан эсэхээс үл хамаараад тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчийн худ*******дахаар ачуулсан ашигт м*******тм*******д ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөрийг ногдуулахаар хуулийн зохицуул*******т хэрэгжиж байгаа нөхцөлд гол шаардлага нь өөрийн т*******байгаас олборлосон уу, үгүй юу гэдэг үндсэн нөхцөл хуульд тавигдаагүй. Энэ асуудлаар мөн шүүх дээр арван хэдэн компани 2012 оноос хойш 2016 оныг дууст******* маргаан үүсгээд нэг мөр болсон ойлголт. Шүүхээр нэгэнт маргаан эцэслэн шийдвэрлэгдээд тсон энэ үйл баримттай холбогдуулаад бид 2018 онд ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөр төлөлтийн байд******* дээр хариуцлага хүлээлгэсэн. Энэ бол хуулийг зөрчсөн үйлдэл биш. Мөн энэ маргаан бол өмнө нь шийдэгдэж байсан гэдгийг дурдах нь зүйтэй байна. М ХХК-ийн хас*******т хийсэн, хийгээгүй тухайд 2018 онд Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулиараа хас*******т хийхгүй, хийх зохицуул*******т байхгүй. Хас*******т хийх зохицуул*******т 2019 оны 11 дүгээр сарын 25-ны өдрөөс л хэрэгжиж байгаа. Өнөөдөр заав******* байхгүй юмыг хасуулах гээд, бид нар үнэхээр амьдр******* дээр нэг ийм юм байсан, тэгэхээр нь хассан юм гээд би түрүүн тайлбарласан. Тэрийг маань өлгөж аваад хас*******т хийх гээд ийм баримт ч байхгүй байна гэж байна. Байсан ч хас*******т хийх хуулийн зохицуул*******т байхгүй. 2018 он дээр бол давхард******* үүссэн, үүсээгүй гэдэг асууд******* яригдахгүй. Татварын улсын байцаагч хэрэв хас*******т хийсэн бол хуулиараа ярив******* бас буруу л үйлдэл, үйл ажиллагаа хийсэн гэсэн үг. Тэгэхээр үүн дээр бид амьдр******* дээр гардаг зүйл учраас байцаагч нар хас*******т хийсэн ч юм уу, ийм юм байгаа байх гэж бодож байна. Ер нь бол хас*******т хийх хуулийн зохицуул*******т байхгүй шүү. Дараагийн асууд******* бол ашигт м*******тм*******ын төлбөрийг тооцох. *******65 дугаар тоолоор батлагдсан энэ тоолыг бариад хувь тэнцүүлчихсэн байна гээд байгаа юм. *******65-аас өмнө 201******* оны 220 дугаар тоол хүчин төгөлдөр үйлчилж байсан. Үүний нэгдүгээр хавср*******тын 2.1.1 дээр төмрийн хүдэр, нүүрснээс бусад ашигт м*******тм*******ыг өөрөө эсхүл бусдаар дамжуулж экспортолсон тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчийн тухайн сард гаргасан ашигт м*******тм*******ын бүтээгдэхүүний борлуул*******тын үнэлгээг төсвийн асууд******* эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын цахим хуудсанд мэдээлсэн, тухайн сард баримтлах зах зээлийн үнийг үндэслэн тооно гэж заасан. Энэ бол процесс ажиллагаа. Бид энэ аргачл*******аар татвар ногдуулаад байгаа юм биш. Бид нар Ашигт м*******тм*******ын тухай хуульд заасны дагуу борлуул*******тын 5 хувиар нь ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөрийг ногдуулж байгаа юм Энэ бол хуульд заасан ажиллагаа. Энэ тоол журам аргачл*******аар юуг хийгээд байгаа вэ гэвэл энэ 5 хувийн төлбөрийг тооцохтой холбоотой процесс ажиллагаануудыг л хэрэгжүүлээд байгаагаас биш үүгээр төлбөр ногдуулж байгаа юм биш. Тухайн компанийн тухайд сая байцаагч нар ч хэлсэн. Бид нар төсвийн асууд******* эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага Сангийн яамны цахим хуудаст мэдээлэгдсэн тухайн сард баримтлах зах зээлийн үнэд үндэслэсэн гэж байгаа юм. Энэ үзлэгийг сайт дээр тавина гээд Засгийн газар нь Сангийн яаманд эрхийг нь олгосон. Сангийн яамны тэнд ажлын хэсэг ажилладаг. Тэр ажлын хэсгээс цахим хуудсанд сар болгон борлуул*******тын зах зээлийн үнийг тоож өгдөг. Тэрийг үндэслээд байцаагчийн тавьсан байцаагчийг шууд буруутай байдлаар үгүйсгэх, буруутгах боломж байхгүй. Хэрэв тэр дүнг буруу байсан гэх юм бол тухайн сард нь Сангийн яамны цахим сайтад тавих үүрэгтэй, эрхтэй этгээдүүдтэй маргаан үүсгэх нөхцөл нь нээлттэй байсан. Гэтэл өнөөдөр тийм асууд******* үүсгээгүй байж байцаагчийн цахимд хуудаст тавигдсан дүнг үндэслээд, чи буруу тавьчихлаа гэсэн байна. Байцаагч тэрийг тавиагүй. Зах зээлийн үнийг байцаагч тоогоогүй. Үүнийг татварын улсын байцаагчийн акттай уялдуулж, буруу зөрүү гэдэг асуудлыг ярих боломжгүй зүйл. Буруутай зүйл байхгүй. Би түрүүн хэлээд л байгаа. Ашигт м*******тм*******ыг, жоншийг ангиллаар нь 3 ангилдаг. Хүдэр, баяжм*******, бүтээгдэхүүн. Бүх ашигт м*******тм******* дээр энэ 3 ангил******* явагддаг. Төмөр дээр ч, зэс дээр ч, жонш дээр ч явагддаг. Агуулгын хувь хэмжээг нь хэн зааж өгч байна вэ гэвэл Га*******ийн төв лабораторийн шинжилгээний дүн нь гаргаж ирээд байгаа юм. Тэр шинжилгээний дүнг үндэслээд байцаагч энэ 55 хувийн, энэ 70 хувийн, энэ 90 хувийн агуулгатай юм байна гэж тоогоод түүнтэйгээ уялдуулаад энэ хүдэр юм байна, энэ баяжм******* юм байна, энэ бүтээгдэхүүн юм байна гэдгийг ялгаад байгаа юм. Тэр нь юугаар тодорхойлогдож байна гэвэл 1******* дугаар тоолоор батлагдсан аргачл*******. Бусдаар байцаагч тэрийг энэ хүдэр, энэ баяжм******* юм байна гэж тоохгүй. Үнэхээр 75-аас доош байх юм бол хүдэртээ л ороод явна. 75-аас дээш байх юм бол баяжм*******даа л ороод явна. Энэ хоёроос дээш байв******* бүтээгдэхүүндээ орно. Энэ нь тодорхой зохицуул*******т юм. Байцаагч үүнийг өөрөө буруу зөрүү гэж ялгах юм байхгүй. Тэр нь Га*******ийн төв лабораторийн шинжилгээний дүнгээр батлагдаад гараад ирсэн юм. Га*******ийн төв лабораторийн дүнд үндэслээд энийг баяжм******* юм байна, хүдэр юм байна гэдэг ангил*******д хамааруулаад, дараа нь борлуул*******тын үнэлгээг нь тооцох, борлуул*******тын үнэлгээ тооцсонтой холбоотойгоор төлбөр гарч ирж байгаа. Энэ нь 3, ******* шат дамжлагатайгаар ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөрөө авч байгаа юм. Тэгэхээр процесс ажиллагаануудыг татварын улсын байцаагчийн үүрэг хүлээлгэж байгаа хуулийн за*******ттай нь холбож буруутгах эрх зүйн үндэслэл байхгүй. Бид ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны 5 хувийн төлбөрийг ногдуулахтай холбоотой процессыг л хэрэгжүүлээд байгаа юм. Бусдаар үүгээр бид 5 хувийн төлбөр тавиад байгаа биш. Энэ асуудлуудыг ялгаж с*******гах нь зүйтэй. Шүүхийн судлан шинжлэх хүрээнээс хэтэрсэн зүйл үүн дээр хон ч байхгүй. М ХХК-ийхийг 2018 онд хасах ёсгүй байсан. Магадгүй үүнтэй адилтгаж үзээд байгаа бол бид хасаад өгсөн зүйл байгаа бол байцаагч дээрээ улсын төсвийг хохироосон гэдгээр тэндээ асуудлуудаа яриад явна. Бусдаар хас*******т хийх эрх зүйн зохицуул*******т хуульд байхгүй учраас энэ нь шүүхийн шинжлэн судлах хүрээнээс хэтэрсэн зүйл байхгүй. Га*******ийн экспортын мэдээг хянах, гаргах эрх нь га*******ийн байгууллагад байдаг. Га*******ийн байгууллагаас 2 т******* авч байгаа. Татвар төлөгч ч авч байгаа. Байгууллага ч авч байгаа. Нэг л суд*******гаан дээр явагдаж байгаа учраас түүн дээр маргаан байхгүй. Шинжилгээний дүнг мөн адил Га*******ийн төв лабораторийн шинжилгээний дүнг татвар төлөгчид ч байгаа, татварын *******банд ч байгаа. Үүн дээр мөн маргаан байхгүй. Тийм учраас шүүхийн шинжлэн судлах хүрээнээс хэтэрсэн нэг зүйл ч байхгүй. Нотлох баримт дутуу байна, хассан хасаагүй гэдэг асууд******* ярих юм бол угаасаа хасах ёсгүй байсан. Тэрийг байцаагч нар хассан юм байв******* бид дотооддоо яриад хариуцлага тооцох асуудлыг нь дотооддоо шийдэх асууд*******. Үүн дээр татвар төлөгчид ямар нэгэн эрх зүйн үр дагавар үүсэхгүй гэж харж байна. Тийм учраас нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэж өгнө үү. Тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчийн т*******байгаас олборлосон эсэх асууд******* нэгэнт шүүхээр тсон кэйс гарсан. Тэрийг өөрийнхөө т*******байгаас олборлосон бол ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөр төлнө. Олборлоогүй бол ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөр төлөхгүй гэсэн хуулийн зохицуул*******т байхгүй. Худ*******дахаар ачуулсан бол, тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч бол ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөр төлнө гэсэн тодорхой зохицуул*******т байгаа. Тийм учраас үүн дээр эргэлзэх зохицуул*******т байхгүй гэж харж байна.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

Нэхэмжлэгч А б т******* ХХК нь Том татвар төлөгчийн газрын татварын улсын байцаагч Ц.О*******, Г.Б нарын 2022 оны 06 дугаар сарын 29-ний өдрийн НА-212200000*******1 тоот Нөхөн ногдуул*******тын акт-ын тэмдэглэх хэсгийн 1.1, 1.2, 2.1, 2.2 дахь хэсгийг хүчингүй болгож, төлбөрийн хэмжээг багасгах-ыг хүссэн шаардлага бүхий нэхэмжлэлийг анх гаргасан.

Шүүх хур*******даанд нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч болон өмгөөлөгч нь Том татвар төлөгчийн газрын татварын улсын байцаагчдын 2022 оны 06 дугаар сарын 29-ний өдрийн НА-212200000*******1 тоот Нөхөн ногдуул*******тын акт-ын тэмдэглэх хэсгийн 1.1, 1.2, 2.1, 2.2 дахь хэсгийг хүчингүй болгуулах гэж нэхэмжлэлийн шаардлагаа тодруулсан болно.

Татварын ерөнхий газрын харьяа Том татвар төлөгчийн газрын Татварын хян*******т ш*******г*******тын хэлтсийн улсын байцаагч Ц.О*******, Г.Б нарын 2022 оны 06 дугаар сарын 29-ний өдрийн НА-212200000*******1 тоот Нөхөн ногдуул*******тын актаар А б т******* ХХК-ийн 2018 оны 1 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс 2021 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийг дууст*******х хугацааны *******бан татварын ногдуул*******т, төлөлтийн байд*******д татварын хян*******т ш*******г*******т хийж, нийт 5,2,792,*******76.59 төгрөгийн төлбөр төлүүлэхээр акт тон байна.

Дээрх НА-212200000*******1 тоот Нөхөн ногдуул*******тын актыг эс зөвшөөрөн А б т******* ХХК нь Татварын ерөнхий газрын дэргэдэх Маргаан таслах зөвлөлд гомдол гаргасан байх ба тус Маргаан таслах зөвлөлийн 2023 оны 3 дугаар сарын 23-ны өдрийн 12 дугаар тоолоор НА-212200000*******1 тоот Нөхөн ногдуул*******тын актыг хэвээр бат*******ж шийдвэрлэсэн байна.

Шүүх дараах үндэслэлүүдээр нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэлээ.

Үүнийг тайлбарлав*******:

Нэхэмжлэгч нь нөхөн ногдуул*******тын актаар нөхөн татвар, торгууль, *******данги ногдуулахдаа Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7 дугаар зүйлийн *******7.3.1, ******* 7.3.2 дахь за*******тыг үндэслэл болгожээ. Эдгээр за*******тууд Монгол Улсын Үндсэн Хуулийн Цэцийн их суудлын 2019 оны 10 дугаар сарын 30-ны хур*******дааны 0******* тоот тоолоор Үндсэн хууль зөрчсөн нь нэгэнт тоогдсон тул Монгол улсын Үндсэн хуулийн Жаран зургаадугаар зүйлийн *******-д "Хууль, зарлиг, Улсын Их Хур*******, Ерөнхийлөгчийн бусад шийдвэр, түүнчлэн засгийн газрын шийдвэр, Монгол Улсын олон улсын гэрээ нь Үндсэн хуульд нийцээгүй гэж Үндсэн хуулийн цэц шийдвэр гаргав******* зохих хууль, зарлиг, батламж, шийдвэр хүчингүй болно" гэж заасны дагуу дээрх хугацаанд уг хуулийн за*******туудыг дагаж мөрдөх үүрэггүй гэж үзэж байна. гэсэн үндэслэлээр маргаж байна.

Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7 дугаар зүйлийн *******7.1 дэх хэсэгт Ашигл*******тын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч нь уурхайн эдэлбэрээс олборлож худ*******дсан, эсхүл худ*******дахаар ачуулсан болон ашигласан бүх төрлийн бүтээгдэхүүний борлуул*******тын үнэлгээнээс тооцож ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөрийг улсын төсөвт төлнө. гэж заасан байсныг Ашигт м*******тм*******ын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай 2019 оны 3 дугаар сарын 26-ны өдрийн хуулиар Ашигт м*******тм******* худ*******дсан, худ*******дахаар ачуулсан, ашигласан хуулийн этгээд болон М*******, түүнээс эрх олгосон арилжааны банканд *******т тушаасан этгээд нь ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөр төлөгч байх ба ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөрийг худ*******дсан, худ*******дахаар ачуулсан, ашигласан бүх төрлийн ашигт м*******тм*******ын борлуул*******тын үнэлгээнээс тооцож улсын төсөвт төлнө." гэж өөрчлөн найруулсан байна.

Дээрх хуулийн *******7 дугаар зүйлийн *******7.1 дэх хэсгийн "Ашигт м*******тм******* худ*******дсан, худ*******дахаар ачуулсан, ашигласан хуулийн этгээд ... нь ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөр төлөгч байх ба ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөрийг худ*******дсан, худ*******дахаар ачуулсан, ашигласан бүх төрлийн ашигт м*******тм*******ын борлуул*******тын үнэлгээнээс тооцож улсын төсөвт төлнө." гэснийг Үндсэн хуулийн цэцийн 2019 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдрийн 0******* дүгээр тоолоор хүчингүй болгосон байна.

Улмаар Ашигт м*******тм*******ын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай 2019 оны 11 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар тус хуулийн *******7 дугаар зүйлийн *******7.1 дэх хэсгийг

"*******7.1.Доор дурдсан этгээд ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөр төлөгч байна:

*******7.1.1.ашигт м*******тм*******ын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч;

*******7.1.2.ашигт м*******тм******* экспортолсон этгээд;

*******7.1.3.М*******, түүнээс эрх олгосон арилжааны банканд *******т тушаасан этгээд гэж өөрчилсөн байна.

Дээрх хуулийн *******7 дугаар зүйлийн *******7.1 дэх хэсэгт заасан зохицуул*******тын өөрчлөлтүүдээс үзэхэд, уг зохицуул*******тыг Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн 2019 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдрийн 0******* дүгээр тоолоор хүчингүй болгосон хэдий ч тус *******7 дугаар зүйлийн *******7.1 дэх хэсэг Үндсэн хуулийн цэцийн 2019 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдрийн 0******* дүгээр тоол гарах хүртэл хүчин төгөлдөр үйлчилж байсан, хүчин төгөлдөр үйлчилж байгаа хууль тоомжийг иргэн, хуулийн этгээд дагаж мөрдөх үүрэгтэй.

Иймд Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7 дугаар зүйлийн *******7.1 дэх хэсгийг Үндсэн Хуулийн Цэцийн 2019 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдрийн 0******* дүгээр тоолоор хүчингүй болгосон тул дээрх хугацаанд уг хуулийн за*******туудыг дагаж мөрдөх үүрэггүй гэж нэхэмжлэгч маргаж байгаа нь хууль зүйн үндэслэлгүй гэж шүүх үзлээ.

Мөн дээр тайлбарласан хуулийн зохицуул*******тын өөрчлөлтүүдийн агуулгаас үзэхэд, Ашигт м*******тм*******ын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай 2019 оны 3 дугаар сарын 26-ны өдрийн хуулийн өөрчлөлтөөс өмнө ч тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч нь өөрийн уурхайн эдэлбэрээс олборлож худ*******дсан, эсхүл өөрийн т*******байгаас биш бусдын уурхайн эдэлбэрээс худ*******дахаар ачуулсан *******ь *******ь тохиолдолд ялгаагүй ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөр төлөгч байхаар зохицуулсан байна гэж шүүх дүгнэлээ.

Иймээс дээр тайлбарласан үндэслэлээс үзэхэд, 2018 оны хувьд бид өөрийн ашигл*******тын тусгай зөвшөөрөл бүхий т*******байгаас зөвхөн 1133,6 тонн жонш олборлож экспортолсон ба бусад 28 636,95 тонн жоншийг М ХХК болон гар аргаар ашиг м*******тм******* олборлогч нөхөрлөлүүдээс худ*******дан авч экспортод гаргасан тул бусдаас худ*******даж авч экспортод гаргасан жоншид манайх ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөр төлөх ёсгүй гэсэн агуулгаар тайлбарлаж байгаа нэхэмжлэгчийн тайлбарыг шүүх хүлээн авах үндэслэлгүй байна.

Нэхэмжлэгч нь ...хөрш орнууд болох ОХУ, БНХАУ-ын зах зээлийн үнэ буюу гэрээний үнийг мөрдөж АМНАТ-аа төлсөн, Сангийн яамнаас зарласан, зах зээлийн үнээс хэт өндөр, Үндсэн хууль зөрчсөн, сайдын туша*******аар тон "жишиг үнэ"-ийн дагуу манайд төлбөр ногдуулсан нь хууль бус гэсэн агуулгаар маргаж байгаа нь үндэслэлгүй байна.

Учир нь Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7 дугаар зүйлийн *******7.2.1-д экспортод бүтээгдэхүүн гаргасан бол олон улсын худ*******даанд хүлээн зөвшөөрөгдсөн тухайн сарын дунджийг тоох зарчмыг үндэслэн тухайн бүтээгдэхүүний, эсхүл түүнтэй адил төстэй бүтээгдэхүүний олон улсын зах зээлийн үнийг баримтлан; гэж заасан байх ба хариуцагч нь уг зохицуул*******тын дагуу гэрээний үнээр бус, харин тус хуулийн зохицуул*******тын дагуу олон улсын зах зээлийн үнийг баримтлан төлбөр тон байх тул хариуцагчийн үйлдэл хуульд нийцсэн байна.

Нэхэмжлэгч нь Зөрчлөөр тооцсон үндэслэлдээ Засгийн газрын 201******* оны 7 сарын *******-ны өдрийн 220 тоот тоолоор бат*******сан АМНАТ-ийн хувийг тооцох, төлбөр ногдуулах аргачл******* -ыг дурдсан байх ба Засгийн газрын 2019 оны 09 дүгээр сарын 0*******-ны өдрийн 3******* тоот тоолоор хүчингүй болсон уг аргачл*******ыг татварын улсын байцаагч нар үндэслэл болгон хэрэглэсэн нь хууль бус байна. Энэ нь татвар төлөгчийн хууль ёсны эрх ашгийг ноцтой зөрчиж байна гэж маргаж байгаа нь үндэслэлгүй байна.

Учир нь Засгийн газрын 201******* оны 7 дугаар сарын 0*******-ний өдрийн 220 дугаар тоолоор Ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөрийн хувийг тооцох, төлбөр ногдуулах аргачл*******ыг бат*******сан ба тус аргачл*******ыг Засгийн газрын 2019 оны 9 дүгээр сарын 0*******-ний өдрийн 3******* дугаар тоолоор хүчингүй болгож шинэчлэн бат*******сан байна.

Улмаар 2019 оны 12 дугаар сарын 25-ны өдрийн *******65 дугаар тоолоор Ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөрийн хувийг тооцох, төлбөр ногдуулах, тайлагнах, төлөх журам"-ыг шинэчлэн бат*******сан байна.

Иймд дээрх Засгийн газрын тоолуудаар батлагдсан аргачл*******ын дагуу тухайн цаг хугацаанд, тухайн цаг үед хүчинтэй байсан аргачл*******ын дагуу ашигт м*******тм*******ын нөөц ашигласны төлбөрийг нөхөн ногдуулсан гэсэн агуулгаар тайлбарлаж байгаа хариуцагчийн тайлбар үндэслэлтэй байна.

Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7 дугаар зүйлийн *******7.5-д Энэ хуулийн *******7.3.3-т заасан хувь дээр тухайн бүтээгдэхүүний зах зээлийн үнийн өсөлт, боловсруул*******тын түвшнээс хамаарч доор дурдсан хувийг нэмэгдүүлж тооцно:, *******7.8-д Энэ хуулийн *******7.5, *******7.17-д заасан хүдэр, баяжм*******, бүтээгдэхүүний боловсруул*******тын түвшинд тавигдах шаардлага, ангил*******, тооцох үндсэн зарчим, аргачл*******ыг геологи, уул уурхайн болон санхүүгийн асууд******* эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын сан*******ыг үндэслэн Засгийн газар бат*******на. гэж тус тус заасан байна.

Засгийн газрын 2011 оны 6 дугаар сарын 22-ны өдрийн 1******* дугаар тоолоор батлагдсан "Ашигт м*******тм*******ын хүдэр, баяжм*******, бүтээгдэхүүний боловсруул*******тын түвшинд тавигдах шаардлага, ангил*******, тооцох үндсэн зарчим, аргачл*******"-ыг бат*******ж, тус тоолд Засгийн газрын 2013 оны 131, 2015 оны ******* дугаар тоолуудаар тус тус нэмэлт, өөрчлөлт орсон ба тус 1******* дугаар тоол одоо хүчин төгөлдөр үйлчилж байх тул Засгийн газрын 2011 оны 1******* дугаар тоолын батлагдсан жонш, жоншны баяжм*******тай холбоотой за*******тууд хүчингүй болсон гэсэн агуулгаар нэхэмжлэгч тайлбарлаж байгаа нь үндэслэлгүй.

Мөн нэхэмжлэгч нь 2018 оны 1 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс 2021 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийг хүртэл хугацаанд 75 хүртэлх хувийн агуулгатай хайлуур жоншны хүдэр, 75-92 хувийн агуулгатай хайлуур жоншны баяжм******* экспортолсон болох нь хэрэгт цугларсан га*******ийн экспортын мэдээ, га*******ийн мэдүүлгүүдээр тоогдож байна.

Иймд хариуцагч татварын улсын байцаагчид нь дээрх Засгийн газрын 2011 оны 1******* дугаар тоолын дагуу экспортод гаргасан хайлуур жоншны хүдэр, баяжм*******ын агуулгын хувьд үндэслэн акт тон нь үндэслэлтэй байна.

Нэхэмжлэгч нь .... Засгийн газрын 2019 оны *******65 дугаар тоолын хавср*******таар батлагдсан журмын дагуу экспортлоход төлбөрийг давхардуулан ногдуулахгүй бөгөөд суутган төлсөн тайлан мэдээг үндэслэн өмнө нь ногдуулсан, суутган төлсөн төлбөрийг хасаж тооцох үүрэгтэй. Энэ тооцооллыг хийлгүй төлбөр тон гэж тайлбарлаж байх хэдий ч хариуцагч нь цахим тайлангийн систем дэх тайлан болон төлбөрийн баримтыг үндэслэн өмнөх шатанд төлсөн АМНАТ-ийг хасаж тооцсон. А б т******* ХХК-ийн дотоодоос худ*******дан авсан жоншны тайлангаас үзэхэд Межикбридж ХХК-аас өөр цахим тайлангийн е-тах.mta.mn системд илгээн бат*******гаажуулсан АМНАТ төлөгчийн мэдээлэл байхгүй байсан, бусад иргэн, аж ахуй нэгжээс төлсөн төлбөрийн баримт болон суутган төлсөн тайлан мэдээ байхгүй байсан, ийм баримт байв******* нэхэмжлэгч өөрөө татварын хян*******т ш*******г*******тад гаргаж өгөх үүрэгтэй гэсэн агуулгаар хариуцагч тайлбарлаж байх тул нэхэмжлэгчийн дээрх тайлбарыг шүүх хүлээн авах үндэслэлгүй байна.

Дээрх үндэслэлүүдээр нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэлээ.

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106.1, 106.3.1*******-д заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

1. Ашигт м*******тм*******ын тухай хуулийн *******7 дугаар зүйлийн *******7.1 дэх хэсэг, *******7.2 дахь хэсгийн *******7.2.1, *******7.5, *******7.8 дахь хэсэгт заасныг тус тус баримтлан Татварын ерөнхий газрын харьяа Том татвар төлөгчийн газрын татварын улсын байцаагч Ц.О*******, Г.Б нарын 2022 оны 06 дугаар сарын 29-ний өдрийн НА-212200000*******1 тоот Нөхөн ногдуул*******тын акт-ын тэмдэглэх хэсгийн 1.1, 1.2, 2.1, 2.2 дахь хэсгийг хүчингүй болгуулах-ыг хүссэн шаардлага бүхий нэхэмжлэгч А б т******* ХХК-ийн нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

2. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******7 дугаар зүйлийн *******7.1, 51 дүгээр зүйлийн 51.1-д заасныг тус тус баримтлан нэхэмжлэгч А б т******* ХХК-ийн улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 70200 /д*******ан мянга хоёр зуу/- төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

3. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 11******* дүгээр зүйлийн 11*******.1-д зааснаар хэргийн оролцогч, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч энэхүү шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авснаас хойш 1******* хоногийн дотор Захиргааны хэргийн давж за*******дах шатны шүүхэд давж за*******дах гомдол гаргах эрхтэй.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ М.БАТЗОРИГ