*******, *******, *******,  нарт холбогдох эрүүгийн хэргийн тухай

                                                  Хэргийн индекс 166/2022/05/Э

Дархан-Уул аймгийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн ерөнхий шүүгч Б.Манлайбаатар даргалж, шүүгч Б.Эрдэнэхишиг, шүүгч Ц.Амаржаргал нарын бүрэлдэхүүнтэй тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанд:

            Төв аймгийн прокурорын газрын ахлах прокурор /цахимаар/

             Хохирогч: О.******* /цахимаар/

             Нарийн бичгийн дарга С.Хулганаа нарыг оролцуулан

Дархан-Уул аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Б.Ихтамир даргалж хийсэн шүүх хуралдааны 2022 оны 10 дугаар сарын 13-ны өдрийн 338 дугаар шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрч бичсэн прокурорын эсэргүүцэл болон хохирогч О.*******ын гаргасан давж заалдах гомдлоор шүүгдэгч *******, *******, *******, нарт холбогдох дугаартай эрүүгийн хэргийг 2022 оны 12 дугаар сарын 08-ны өдөр хүлээн авч, шүүгч Ц.Амаржаргалын илтгэснээр хянан хэлэлцэв.

1.Монгол Улсын иргэн, овогт , оны 07 дугаар сарын 09-ний өдөр Увс аймгийн Хяргас суманд төрсөн, настай, эрэгтэй, тусгай дунд боловсролтой, сантехникч мэргэжилтэй, “” ХХК-нд жолооч ажилтай, ам бүл 5, аав, ээж, 2 дүүгийн хамт Дархан-Уул аймаг, Дархан сумын 5 дугаар багийн Үйлдвэрийн тоотод оршин суух, хэрэг хариуцах чадвартай, урьд ял шийтгэлгүй. /РД: *******/,

2.Монгол Улсын иргэн, овгийн , оны 09 дүгээр сарын 01-ний өдөр Увс аймгийн Завхан суманд төрсөн, настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, хүнд машин механизмын оператор мэргэжилтэй, “” ХХК-д түгээлтийн жолооч ажилтай, ам бүл 4, аав, ээж, дүүгийн хамт Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүрэг, дүгээр хороо, тоотод оршин суух, хэрэг хариуцах чадвартай, урьд ял шийтгэлгүй. //,

3.Монгол Улсын иргэн, Боржигон овгийн , оны 02 дугаар сарын 12-ны өдөр Улаанбаатар хотод төрсөн, настай, эрэгтэй, бүрэн бус дунд боловсролтой, “” ХХК-д барилгын мужааны ажилтай, ам бүл 3, эхнэр, охины хамт Дархан-Уул аймаг, Дархан сум, 5 дугаар баг, 20 дугаар хороолол, тоотод оршин суух, түр оршин суух хаяг-Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, 12 дугаар хороо, тоот, хэрэг хариуцах чадвартай, урьд ял шийтгэлгүй /РД: *******/,

4.Монгол Улсын иргэн, овгийн , оны 02 дугаар сарын -ны өдөр Увс аймгийн Өлгий суманд төрсөн, настай, эрэгтэй, бүрэн бус дунд боловсролтой, авто засварчин, “” ХХК-д барилга угсралтын ажилтай, ам бүл 5, аав, ээж, 2 дүүгийн хамт Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүрэг, 9 дүгээр хороо, тоотод оршин суух, хэрэг хариуцах чадвартай, урьд ял шийтгэлгүй. /РД: *******/

Төв аймгийн прокурорын газраас шүүгдэгч , *******, ******* нар нь бүлэглэн 2020 оны 01 дүгээр сарын 09-нөөс 10-нд шилжих шөнө Төв аймаг, Зуунмод сумын дугаар багийн дүгээр байрны гадна зогсоол дээрээс иргэн гийн улсын дугаартай “Тоёота Приус” маркийн тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч д 822.300 төгрөгийн хохирол,

-шүүгдэгч *******, *******, нар нь бүлэглэн 2020 оны 01 сарын 08-аас 09-нд шилжих шөнө Хэнтий аймаг, Бор-Өндөр сумын 2 дугаар баг, тоотод оршин суух, иргэн ийн байрны гадаа зогсоол дээр байсан “Тоёота Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн нүүрсэн янданг хулгайлж, хохирогч д 700.000 төгрөгийн хохирол,

-шүүгдэгч *******, *******, нар нь бүлэглэн 2020 оны 01 сарын 08-аас 09-нд шилжих шөнө Хэнтий аймаг, Бор-Өндөр сумын 2 дугаар баг, тоотод оршин суух иргэнын байрны гадаа зогсоол дээр байсан “Тоёота Приус” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн нүүрсэн янданг хулгайлж, хохирогчд 700.000 төгрөгийн хохирол,

-шүүгдэгч *******, *******, нар нь бүлэглэн 2020 оны 01 сарын 08-аас 09-нд шилжих шөнө Хэнтий аймаг, Бор-Өндөр сумын 1 дүгээр баг, 41 дүгээр байрны гадна ил зогсоол дээр байсан иргэн ын эзэмшлийн “Тоёота Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч т 700.000 төгрөгийн хохирол,

-шүүгдэгч *******, *******, нар нь бүлэглэн 2020 оны 01 сарын 08-аас 09-нд шилжих шөнө Хэнтий аймаг, Бор-Өндөр сумын 2 дугаар баг, 48 дугаар байрны гадна талаас иргэн гийн эзэмшлийн улсын дугаартай “Тоёота Приус 20” маркийн тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч д 700.000 төгрөгийн хохирол,

-шүүгдэгч *******, *******, нар нь бүлэглэн 2020 оны 01 сарын 08-аас 09-нд шилжих шөнө Хэнтий аймаг, Бор-Өндөр сумын 2 дугаар баг, 51 дүгээр байрны гадна ил зогсоол дээр байсан иргэн эзэмшлийн “Тоёота Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч д 700.000 төгрөгийн хохирол,

-шүүгдэгч *******, *******, , ******* нар нь бүлэглэн 2019 оны 12 дугаар сарын 29-нөөс 30-нд шилжих шөнө Говьсүмбэр аймаг, Сүмбэр сумын 3 дугаар багийн нутаг дэвсгэр, Найрамдал хотхоны 2 дугаар байрны гаднах зогсоол дээр байсан иргэн гийн эзэмшлийн улсын дугаартай “Тоёота Приус” маркийн автомашины 1 ширхэг дугуй, янданг хулгайлж, хохирогч д 980,000 төгрөгийн хохирол,

-шүүгдэгч *******, *******, , ******* нар нь бүлэглэн 2019 оны 12 дугаар сарын 29-нөөс 30-нд шилжих шөнө Говьсүмбэр аймаг, Баянтал сумын нэгдүгээр багийн нутаг дэвсгэр, 154 дүгээр байрны гаднах зогсоол дээр байсан иргэн ийн эзэмшлийн улсын дугаартай “Тоёота Приус 20” маркийн тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч ид 850.000 төгрөгийн хохирол,

-шүүгдэгч *******, *******, , ******* нар нь бүлэглэн 2020 оны 1 дүгээр сарын 11-нээс 12-нд шилжих шөнө Говьсүмбэр аймаг, Сүмбэр сумын 1 дүгээр багийн нутаг дэвсгэр, 101 дүгээр байрны гаднах зогсоол дээр байсан О.Одмандах эзэмшлийн улсын дугаартай “Тоёота Приус 20” маркийн тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч О.*******ад 800.000 төгрөгийн хохирол,

-шүүгдэгч *******, *******, , ******* нар нь бүлэглэн 2019 оны оны 12 дугаар сарын 29-нөөс 30-нд шилжих шөнө Говьсүмбэр аймаг, Сүмбэр сумын 1 дүгээр багийн нутаг дэвсгэр, Төмөр замын 103 дугаар байрны гаднах зогсоол дээр байсан ын эзэмшлийн улсын дугаартай “Тоёота Приус 20” маркийн тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч т 900.000 төгрөгийн хохирол,

-шүүгдэгч *******, нар нь бүлэглэн 2020 оны 01 сарын 05-наас 06-нд шилжих шөнө Сэлэнгэ аймаг, Сайхан сумын 2 дугаар багийн нутаг дэвсгэр 17, 19, -р байрны дунд байрлах зогсоол дээр байсан иргэн ын эзэмшлийн “Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн нүүрсэн шүүртэй янданг хулгайлж, хохирогч од 800.000 төгрөгийн хохирол,

-шүүгдэгч *******, нар нь бүлэглэн 2020 оны 01 сарын 05-наас 06-нд шилжих шөнө Сэлэнгэ аймаг, Сайхан сумын 2 дугаар багийн нутаг дэвсгэр 17, 19, байрны дунд байрлах зогсоол дээр байсан иргэн ын эзэмшлийн “Тоёота Приус 20 маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн нүүрсэн шүүртэй янданг хулгайлж, хохирогч т 950.000 төгрөгийн хохирол,

-шүүгдэгч *******, нар нь бүлэглэн 2020 оны 01 дүгээр сарын 05-аас 06-нд шилжих Сэлэнгэ аймаг, Сайхан сумын 2 дугаар багийн нутаг дэвсгэр 17, 19, дүгээр байрны дунд байрлах зогсоол дээр байсан иргэн ын эзэмшлийн “Тоёота приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн нүүрсэн шүүртэй янданг хулгайлж, хохирогч од 800.000 төгрөгийн хохирол,

-шүүгдэгч *******, нар нь бүлэглэн 2020 оны 01 сарын 05-наас 06-нд шилжих шөнө Сэлэнгэ аймаг, Сайхан сумын 2 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт 17, 19, дүгээр байрны дунд байрлах зогсоол дээр байсан иргэн эзэмшлийн “Тоёота Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн нүүрсэн шүүртэй янданг хулгайлж, хохирогч ******* 450.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч *******, *******, нар нь бүлэглэн 2020 оны 01 сарын 03-наас 04-нд шилжих шөнө Сэлэнгэ аймаг, Сайхан сумын 1 дүгээр багийн нутаг дэвсгэр 11 дүгээр байрны урд байрлах зогсоол дээр байсан иргэн ийн эзэмшлийн “Тоёота Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн нүүрсэн шүүртэй янданг хулгайлж, хохирогч ид 800.000 төгрөгийн хохирол,

-шүүгдэгч , *******, ******* нар нь бүлэглэн 2019 оны 12 сарын 26-наас -нд шилжих шөнө Дундговь аймаг, Сайнцагаан сумын 7 дугаар багийн нутаг дэвсгэрээс иргэн ын эзэмшлийн “Тоёота Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч ад 1.000.000 төгрөгийн хохирол,

-Шүүгдэгч , *******, ******* нар нь бүлэглэн 2019 оны 12 дугаар сарын 26-наас -нд шилжих шөнө Дундговь аймаг, Сайнцагаан сумын 7 дугаар багийн нутаг дэвсгэрээс иргэн ын эзэмшлийн “Тоёота Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч од 1.000.000 төгрөгийн хохирол,

-шүүгдэгч , *******, ******* нар нь бүлэглэн 2019 оны 12 сарын 26-наас -нд шилжих шөнө Дундговь аймаг, Сайнцагаан сумын 7 дугаар багийн нутаг дэвсгэрээс иргэн гийн эзэмшлийн “Тоёота Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч д 1.000.000 төгрөгийн хохирол,

-шүүгдэгч , *******, ******* нар нь бүлэглэн 2019 оны 12 сарын 26-наас -нд шилжих шөнө Дундговь аймаг, Сайнцагаан сумын 7 дугаар багийн нутаг дэвсгэрээс иргэн гийн эзэмшлийн “Тоёота Приус 20” маркийн дугаартай тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч д 1.000.000 төгрөгийн хохирол,

-шүүгдэгч , *******, ******* нар нь бүлэглэн 2019 оны 12 сарын 26-наас -нд шилжих шөнө Дундговь аймаг, Сайнцагаан сумын 7 дугаар багийн нутаг дэвсгэрээс Дундговь аймгийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын эзэмшлийн “Тоёота приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын хууль ёсны төлөөлөгч 750.000 төгрөгийн хохирол,

-шүүгдэгч , *******, ******* нар нь бүлэглэн 2019 оны 12 сарын 28-наас 29-нд шилжих шөнө Төв аймаг, Зуунмод сумын Номт 1 дүгээр багийн 17 дугаар байрны гадаа зогсоолд байрлуулсан иргэн ын эзэмшлийн “Тоёота Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч т 756.000 төгрөгийн хохирол,

-шүүгдэгч , *******, ******* нар нь бүлэглэн 2019 оны 12 сарын 28-наас 29-нд шилжих шөнө Төв аймаг, Зуунмод сумын Номт 1 дүгээр багийн 17 дугаар байрны гадаа зогсоолд байрлуулсан иргэн гийн эзэмшлийн “Тоёота Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч д 822.300 төгрөгийн хохирол,

-шүүгдэгч нь 2022 оны 01 дүгээр сарын -ны өдөр Дархан-Уул аймаг, Дархан сум, 4 дүгээр баг, 7 дугаар байрны гадна түүний эзэмшлийн улсын дугаартай “Соната 7” маркийн тээврийн хэрэгсэлд сууж үйлчлүүлсэн г согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэн биеэ хянах чадваргүй болсныг далимдуулан хувцасны халааснаас нь “” маркийн гар утас, зүүн гарын дунд хуруунаас нь зэрэг эд зүйлсийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар хууль бусаар авч 1.100.000 төгрөгийн хохирол тус тус учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

Дархан-Уул аймгийн Прокуророос шүүгдэгч *******, *******, , ******* нарын үйлдлүүдийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2.4 дэх  хэсэгт зааснаар зүйлчлэн яллах дүгнэлт үйлдэж, хэргийг шүүхэд шилжүүлжээ.

Дархан-Уул аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх:

-Шүүгдэгч *******, *******, , ******* нарыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2.4 дэх хэсэгт заасан Хулгайлах гэмт хэргийг машин механизм ашиглаж үйлдсэн гэм буруутайд тооцож,

-Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2.4.т зааснаар шүүгдэгч ийг 4 /дөрөв/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар, шүүгдэгч *******, ******* нарыг тус бүр 3 /гурав/ жил 6 /зургаа/ сарын хугацаагаар хорих ялаар, шүүгдэгч *******ыг 2 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар тус тус шийтгэж,

-Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.6 дугаар зүйлийн 4.т зааснаар шүүгдэгч , , *******, ******* нарт оногдуулсан хорих ялыг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэхээр,

-Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.5 дугаар зүйлийн 1.д зааснаар шүүгдэгч , *******, , ******* нараас тус бүр 3.875 төгрөг гаргуулан улсын орлого болгохоор,

-Шүүгдэгч нар нь цагдан хоригдсон хоноггүй, тэднээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, хэрэгт битүүмжилсэн хөрөнгөгүй, эд мөрийн баримтаар хураагдсан эд зүйлгүй болохыг дурдаж,

-Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1.д зааснаар шүүгдэгч оос 5.5.751 төгрөг гаргуулж, хохирогч ад 333.000 төгрөг, од 333.000 төгрөг, д 333.000 төгрөг, д 333.000 төгрөг, Дундговь аймгийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт 0.000 төгрөг, д 36.150 төгрөг, т 2.000 төгрөг, д 5.000 төгрөг, т 2.000 төгрөг, ид 2.500 төгрөг, ид 266.667 төгрөг, од 400.000 төгрөг, д 475.000 төгрөг, од 400.000 төгрөг, 2.000 төгрөг, д 3.000 төгрөг,д 3.000 төгрөг, д 3.334 төгрөг, д 3.000 төгрөг, д 4.100 төгрөг,

Шүүгдэгч *******ээс 5.401.651 төгрөг гаргуулж, хохирогч ад 333.000 төгрөг, од 333.000 төгрөг, д 333.000 төгрөг, д 333.000 төгрөг, Дундговь аймгийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт 0.000 төгрөг, д 186.150 төгрөг, т 2.000 төгрөг, д 5.000 төгрөг, т 2.000 төгрөг, ид 2.500 төгрөг, ид 266.667 төгрөг, од 400.000 төгрөг, д 475.000 төгрөг, од 400.000 төгрөг, 2.000 төгрөг, д 3.000 төгрөг,д 3.000 төгрөг, д 3.334 төгрөг, д 3.000 төгрөг,

Шүүгдэгч *******гаас 752.001 төгрөг гаргуулж, хохирогч 2.000 төгрөг, д 3.334 төгрөг, ид 266.667 төгрөг тус тус олгож, шүүгдэгч ******* нь бусдад төлөх төлбөргүй болохыг дурдаж,

-Хохирогч О.*******, нар нь гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй, шүүгдэгч *******, ******* нар нь О.*******ад төлсөн мөнгөө буцаан нэхэмжлэх эрхтэй болохыг тус тус дурдаж,

-20 оны 07 дугаар сарын 02-ны өдрийн Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.2-т зааснаар шүүгдэгч т оногдуулсан хорих ялыг 04 жилийн хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар, шүүгдэгч д оногдуулсан хорих ялыг 03 жил 06 сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар, шүүгдэгч *******т оногдуулсан хорих ялыг 03 жил 06 сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар, шүүгдэгч *******од оногдуулсан хорих ялыг 02 жилийн хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар тус тус сольж,

-Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч т оногдуулсан зорчих эрхийг хязгаарлах ялын хязгаарлалтыг эрх бүхий байгууллагын хяналтад өөрийн оршин суугаа газар болох Дархан-Уул аймаг, Дархан сумын нутаг дэвсгэрээс гарахгүй байхаар, шүүгдэгч *******, *******, ******* нарт оногдуулсан зорчих эрхийг хязгаарлах ялын хязгаарлалтыг эрх бүхий байгууллагын хяналтад өөрийн оршин суугаа газар болох Улаанбаатар хотын нутаг дэвсгэрээс гарахгүй байхаар тус тус тогтоож,

-Шүүгдэгч нар нь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 173., 174 дүгээр зүйлд тус тус заасан үндэслэлээр зорчих эрхийг хязгаарлах ял эдлэх нөхцөл, журмыг өөрчлүүлэх хүсэлтээ эрх бүхий байгууллагад гарган шийдвэрлүүлэх эрхтэй болохыг дурдаж,

-Шүүгдэгч нар нь шүүхээс тогтоосон хязгаарлалтыг зөрчсөн, оногдуулсан зорчих эрхийг хязгаарлах ялыг биелүүлээгүй бол ялтны зорчих эрхийг хязгаарлах ялын эдлээгүй үлдсэн хугацааны нэг хоногийг хорих ялын нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг мэдэгдэж,

-Шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосноор хүчинтэй болох ба тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч , *******, , ******* нарт урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлэхээр зааж шийдвэрлэжээ.

            Прокурор бичсэн эсэргүүцэлдээ:

           Анхан шатны шүүхээс шүүгдэгч т эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ 20 оны 07 дугаар сарын 02-ны өдрийн Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.2-т зааснаар оногдуулсан 4 жилийн хугацаагаар хорих ялыг мөн хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар сольж шийдвэрлэсэн нь үндэслэлгүй.

            20 оны 07 дугаар сарын 02-ны өдрийн Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 3 дугаар зүйлийн 3.1.2 дахь хэсэгт “20 оны 06 дугаар сарын -ний өдрийн цаг 00 минутаас өмнө 2015 оны 12 дугаар сарын 03-ны өдөр баталсан Эрүүгийн хуульд заасан гэмт хэрэг үйлдсэн” бол Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийг хэрэглэхээр заажээ.

            Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэргийн шинжийг хэд хэдэн удаагийн үйлдэл, эс үйлдэхүйгээр хангасан байвал үргэлжилсэн нэг гэмт хэрэг үйлдсэнд тооцно” гэж хуульчилсан байна.

            Шүүгдэгч ийн үйлдсэн гэмт хэрэг нь үргэлжилсэн нэг гэмт хэрэг бөгөөд сүүлчийн үйлдсэн гэмт хэрэг нь 2022 оны 01 дүгээр сарын -ны өдөр үйлдэгдэж төгссөн болох нь хавтаст хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудаар тогтоогдсон байна.

            Прокуророос шүүгдэгч т Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.4 дэх заалтад зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж шүүхэд шилжүүлснийг тус шүүхээс 20 оны 07 дугаар сарын 02-ны өдрийн Өршөөл үзүүлэх тухай хуульд хамруулж, шүүгдэгчид оногдуулсан 4 жилийн хугацаагаар хорих ялыг мөн хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар сольж шийдвэрлэсэн нь Эрүүгийн хууль болон Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийг буруу хэрэглэсэн гэж дүгнэхээр байна.

            Иймд Дархан-Уул аймаг дахь Сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2022 оны 10 дүгээр сарын 13-ны өдрийн 338 дугаар шийтгэх тогтоолыг хүчингүй болгуулж, анхан шатны шүүхээр хэргийг дахин хэлэлцүүлэхээр дээд шатны прокурорын эсэргүүцэл бичив... гэжээ.

              Хохирогч О.******* давж заалдах гомдолдоо:

...Анхан шатны шүүх шийтгэх тогтоол гаргахдаа хохирогч миний биеийг шүүгдэгч нарт 400.000 төгрөг буцааж төлөх ёстой гэсэн анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоолын заалтыг хүлээн зөвшөөрөхгүй байна. Учир нь: байцаагчид байцаалт өгсөн бөгөөд миний алдсан нүүрсэн янданг буцааж өгөхөд нь “миний яндан” гэж бодон авсан боловч маргааш нь машин засварт очиход машин явахгүй, бензин үнэртээд байсан учир засварт очиход “энэ янданг гагнуур хийсэн, гагнаас нь хуучирсан, энэ таны яндан чинь болохгүй байна” гэсэн учир дахин байцаагч тэй уулзаж байцаалт өгч гомдол гаргасан. Үүний дагуу миний гомдлыг үндэслэн үнэлгээ хийгдэж, 800.000 төгрөгөөр үнэлсэн.

Дархан-Уул аймагт анхан шатны шүүх хурал хэзээ, хаана болохыг надад мэдэгдээгүй. Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд онлайнаар оролцоно... гэжээ.

Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцсон Төв аймгийн прокурорын газрын ахлах прокурор дүгнэлтдээ:

Илтгэгч шүүгч гомдлын агуулгыг дэлгэрэнгүй уншиж танилцууллаа. Тухайн үйлдсэн гэмт хэргээс т холбогдох хэргийн үйлдэл нь 2022 оны 01 дүгээр сарын -ны өдөр буюу өршөөл үзүүлэх цаг хугацаанаас хойш үйлдэгдсэн байхад, Өршөөл үзүүлэх тухай хууль хэрэглэж хорих ялыг дүйцүүлэн зорчих эрхийг хязгаарлах нь үндэслэлгүй юм. Шүүгдэгч ийн үйлдэл нь хэд хэдэн удаагийн үргэлжилсэн гэмт хэрэг үйлдсэнээр илэрнэ. Анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоолыг хүчингүй болгож, үндэслэл бүхий дүгнэлт гаргаж өгнө үү гэв.

Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцсон хохирогч О.******* тайлбартаа:

Анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоолыг хүлээн авч, Дархан-Уул аймагт шийдэгдсэн талаар мэдсэн. Би хэргийг Төв аймагт хэрэг шийдэгдэнэ гэж бодож байсан. Надад Дархан-Уул аймаг дахь сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхээс хэргийн материалтай танилцуулах талаар ямар нэг мэдэгдэл өгөөгүй. Шийтгэх тогтоолтой танилцахад хохирогч миний бие шүүгдэгч нарт 400.000 төгрөгийг төлөх тухай шийтгэх тогтоол гарсан байсан, энэ шийтгэх тогтоолыг хүлээн зөвшөөрөхгүй байна. Миний автомашины янданг хулгайлж, буцааж өгсөн. Би автомашинаа засварын газар үзүүлэхэд автомашины янданг миний машины яндан биш гэж засварын газраас хэлсэн. Мөн миний 2 дах удаа гаргаж өгсөн гомдол хавтаст хэрэгт байхгүй байсан учир анхан шатны шүүхээс торгууль тавьсан байна. Иймд шалгуулах хүсэлтэй байна. Миний хувьд хавтаст хэрэгтэй танилцаагүй, анхан шатны шүүхээс хурлын тов надад мэдэгдээгүй,  миний 2 дах удаа өгсөн мэдүүлэг хавтаст хэрэгт байхгүй байгаа тул хэргийг дахин мөрдөн байцаалтад буцааж өгнө үү, хохирлыг төлөхгүй, хүлээн зөвшөөрөхгүй байна гэв.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Төв аймгийн прокуророос шүүгдэгч , *******, ******* нарыг бүлэглэн 2020 оны 01 дүгээр сарын 09-нөөс 10-нд шилжих шөнө Төв аймаг, Зуунмод сумын дугаар багийн дүгээр байрны гадна зогсоол дээрээс иргэн гийн улсын дугаартай “Тоёота Приус” маркийн тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч д 822.300 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч *******, *******, нарыг бүлэглэн 2020 оны 01 сарын 08-аас 09-нд шилжих шөнө Хэнтий аймаг, Бор-Өндөр сумын 2 дугаар баг, тоотод оршин суух, иргэн ийн байрны гадаа зогсоол дээр байсан “Тоёота Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн нүүрсэн янданг хулгайлж, хохирогч д 700.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч *******, *******, нарыг бүлэглэн 2020 оны 01 сарын 08-аас 09-нд шилжих шөнө Хэнтий аймаг, Бор-Өндөр сумын 2 дугаар баг, тоотод оршин суух иргэнын байрны гадаа зогсоол дээр байсан “Тоёота Приус” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн нүүрсэн янданг хулгайлж, хохирогчд 700.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч *******, *******, нарыг бүлэглэн 2020 оны 01 сарын 08-аас 09-нд шилжих шөнө Хэнтий аймаг, Бор-Өндөр сумын 1 дүгээр баг, 41 дүгээр байрны гадна ил зогсоол дээр байсан иргэн ын эзэмшлийн “Тоёота Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч т 700.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч *******, *******, нарыг бүлэглэн 2020 оны 01 сарын 08-аас 09-нд шилжих шөнө Хэнтий аймаг, Бор-Өндөр сумын 2 дугаар баг, 48 дугаар байрны гадна талаас иргэн гийн эзэмшлийн улсын дугаартай “Тоёота Приус 20” маркийн тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч д 700.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч *******, *******, нарыг бүлэглэн 2020 оны 01 сарын 08-аас 09-нд шилжих шөнө Хэнтий аймаг, Бор-Өндөр сумын 2 дугаар баг, 51 дүгээр байрны гадна ил зогсоол дээр байсан иргэн эзэмшлийн “Тоёота Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч д 700.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч *******, *******, , ******* нарыг бүлэглэн 2019 оны 12 дугаар сарын 29-нөөс 30-нд шилжих шөнө Говьсүмбэр аймаг, Сүмбэр сумын 3 дугаар багийн нутаг дэвсгэр, Найрамдал хотхоны 2 дугаар байрны гаднах зогсоол дээр байсан иргэн гийн эзэмшлийн улсын дугаартай “Тоёота Приус” маркийн автомашины 1 ширхэг дугуй, янданг хулгайлж, хохирогч д 980,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч *******, *******, , ******* нарыг бүлэглэн 2019 оны 12 дугаар сарын 29-нөөс 30-нд шилжих шөнө Говьсүмбэр аймаг, Баянтал сумын нэгдүгээр багийн нутаг дэвсгэр,          154 дүгээр байрны гаднах зогсоол дээр байсан иргэн ийн эзэмшлийн улсын дугаартай “Тоёота Приус 20” маркийн тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч ид 850.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч *******, *******, , ******* нарыг бүлэглэн 2020 оны 1 дүгээр сарын 11-нээс 12-нд шилжих шөнө Говьсүмбэр аймаг, Сүмбэр сумын 1 дүгээр багийн нутаг дэвсгэр, 101 дүгээр байрны гаднах зогсоол дээр байсан О.******* эзэмшлийн улсын дугаартай “Тоёота Приус 20” маркийн тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч О.*******ад 800.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч *******, *******, , ******* нарыг бүлэглэн 2019 оны оны 12 дугаар сарын 29-нөөс 30-нд шилжих шөнө Говьсүмбэр аймаг, Сүмбэр сумын 1 дүгээр багийн нутаг дэвсгэр, Төмөр замын 103 дугаар байрны гаднах зогсоол дээр байсан ын эзэмшлийн улсын дугаартай “Тоёота Приус 20” маркийн тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч т 900.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч *******, нарыг бүлэглэн 2020 оны 01 сарын 05-наас 06-нд шилжих шөнө Сэлэнгэ аймаг, Сайхан сумын 2 дугаар багийн нутаг дэвсгэр 17, 19, -р байрны дунд байрлах зогсоол дээр байсан иргэн ын эзэмшлийн “Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн нүүрсэн шүүртэй янданг хулгайлж, хохирогч од 800.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч *******, нарыг бүлэглэн 2020 оны 01 сарын 05-наас 06-нд шилжих шөнө Сэлэнгэ аймаг, Сайхан сумын 2 дугаар багийн нутаг дэвсгэр 17, 19, байрны дунд байрлах зогсоол дээр байсан иргэн ын эзэмшлийн “Тоёота Приус 20 маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн нүүрсэн шүүртэй янданг хулгайлж, хохирогч т 950.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч *******, нарыг бүлэглэн 2020 оны 01 дүгээр сарын 05-аас 06-нд шилжих Сэлэнгэ аймаг, Сайхан сумын 2 дугаар багийн нутаг дэвсгэр 17, 19, дүгээр байрны дунд байрлах зогсоол дээр байсан иргэн ын эзэмшлийн “Тоёота приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн нүүрсэн шүүртэй янданг хулгайлж, хохирогч од 800.000 төгрөгийн хохирол,

-шүүгдэгч *******, нарыг бүлэглэн 2020 оны 01 сарын 05-наас 06-нд шилжих шөнө Сэлэнгэ аймаг, Сайхан сумын 2 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт 17, 19, дүгээр байрны дунд байрлах зогсоол дээр байсан иргэн Л.*******ийн эзэмшлийн “Тоёота Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн нүүрсэн шүүртэй янданг хулгайлж, хохирогч ******* 450.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч *******, *******, нарыг бүлэглэн 2020 оны 01 сарын 03-наас 04-нд шилжих шөнө Сэлэнгэ аймаг, Сайхан сумын 1 дүгээр багийн нутаг дэвсгэр 11 дүгээр байрны урд байрлах зогсоол дээр байсан иргэн ийн эзэмшлийн “Тоёота Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн нүүрсэн шүүртэй янданг хулгайлж, хохирогч ид 800.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч , *******, ******* нарыг бүлэглэн 2019 оны 12 сарын 26-наас -нд шилжих шөнө Дундговь аймаг, Сайнцагаан сумын 7 дугаар багийн нутаг дэвсгэрээс иргэн ын эзэмшлийн “Тоёота Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч ад 1.000.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч , *******, ******* нарыг бүлэглэн 2019 оны 12 дугаар сарын 26-наас -нд шилжих шөнө Дундговь аймаг, Сайнцагаан сумын 7 дугаар багийн нутаг дэвсгэрээс иргэн ын эзэмшлийн “Тоёота Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч од 1.000.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч , *******, ******* нарыг бүлэглэн 2019 оны 12 сарын 26-наас -нд шилжих шөнө Дундговь аймаг, Сайнцагаан сумын 7 дугаар багийн нутаг дэвсгэрээс иргэн гийн эзэмшлийн “Тоёота Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч д 1.000.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч , *******, ******* нарыг бүлэглэн 2019 оны 12 сарын 26-наас -нд шилжих шөнө Дундговь аймаг, Сайнцагаан сумын 7 дугаар багийн нутаг дэвсгэрээс иргэн гийн эзэмшлийн “Тоёота Приус 20” маркийн дугаартай тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч д 1.000.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч , *******, ******* нарыг бүлэглэн 2019 оны 12 сарын 26-наас -нд шилжих шөнө Дундговь аймаг, Сайнцагаан сумын 7 дугаар багийн нутаг дэвсгэрээс Дундговь аймгийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын эзэмшлийн “Тоёота приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын хууль ёсны төлөөлөгч 750.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч , *******, ******* нарыг бүлэглэн 2019 оны 12 сарын 28-наас 29-нд шилжих шөнө Төв аймаг, Зуунмод сумын Номт 1 дүгээр багийн 17 дугаар байрны гадаа зогсоолд байрлуулсан иргэн ын эзэмшлийн “Тоёота Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч т 756.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч , *******, ******* нарыг бүлэглэн 2019 оны 12 сарын 28-наас 29-нд шилжих шөнө Төв аймаг, Зуунмод сумын Номт 1 дүгээр багийн 17 дугаар байрны гадаа зогсоолд байрлуулсан иргэн гийн эзэмшлийн “Тоёота Приус 20” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн янданг хулгайлж, хохирогч д 822.300 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-шүүгдэгч ийг 2022 оны 01 дүгээр сарын -ны өдөр Дархан-Уул аймаг, Дархан сум, 4 дүгээр баг, 7 дугаар байрны гадна түүний эзэмшлийн улсын дугаартай “Соната 7” маркийн тээврийн хэрэгсэлд сууж үйлчлүүлсэн г согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэн биеэ хянах чадваргүй болсныг далимдуулан хувцасны халааснаас нь “” маркийн гар утас, зүүн гарын дунд хуруунаас нь зэрэг эд зүйлсийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч 1.100.000 төгрөгийн хохирол тус тус учруулсан гэж Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2.4.т заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан тус тус яллах дүгнэлт үйлдэж хэргийг хянан шийдвэрлүүлэхээр шүүхэд шилжүүлжээ.

Анхан шатны шүүх хэргийг хүлээн авч хянан хэлэлцээд, шүүгдэгч *******, *******, , ******* нарыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2.4.т заасан Хулгайлах гэмт хэргийг машин механизм ашиглаж үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, шүүгдэгч ийг 4 жилийн хугацаагаар хорих ялаар, шүүгдэгч *******, ******* нарыг тус бүр 3 жил 6 сарын хугацаагаар хорих ялаар, шүүгдэгч *******ыг 2 жилийн хугацаагаар хорих ял тус тус шийтгэж, оногдуулсан хорих ялыг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэх, шүүгдэгч нараас тус бүр 3.875 төгрөг гаргуулан улсын орлого болгохоор, шүүгдэгч оос нийт 5.5.751 төгрөг гаргуулж, үүнээс хохирогч ад 333.000 төгрөг, од 333.000 төгрөг, д 333.000 төгрөг, д 333.000 төгрөг, Дундговь аймгийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт 0.000 төгрөг, д 36.150 төгрөг, т 2.000 төгрөг, д 5.000 төгрөг, т 2.000 төгрөг, ид 2.500 төгрөг, ид 266.667 төгрөг, од 400.000 төгрөг, д 475.000 төгрөг, од 400.000 төгрөг, 2.000 төгрөг, д 3.000 төгрөг,д 3.000 төгрөг, д 3.334 төгрөг, д 3.000 төгрөг, д 4.100 төгрөг гаргуулах,

шүүгдэгч *******ээс нийт 5.401.651 төгрөг гаргуулж, үүнээс хохирогч ад 333.000 төгрөг, од 333.000 төгрөг, д 333.000 төгрөг, д 333.000 төгрөг, Дундговь аймгийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт 0.000 төгрөг, д 186.150 төгрөг, т 2.000 төгрөг, д 5.000 төгрөг, т 2.000 төгрөг, ид 2.500 төгрөг, ид 266.667 төгрөг, од 400.000 төгрөг, д 475.000 төгрөг, од 400.000 төгрөг, 2.000 төгрөг, д 3.000 төгрөг,д 3.000 төгрөг, д 3.334 төгрөг, д 3.000 төгрөг гаргуулах,

шүүгдэгч *******гаас нийт 752.001 төгрөг гаргуулж, үүнээс хохирогч 2.000 төгрөг, д 3.334 төгрөг, ид 266.667 төгрөг тус тус олгох, шүүгдэгч ******* нь бусдад төлөх төлбөргүй болохыг дурдаж, хохирогч О.*******, нар нь гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй, шүүгдэгч *******, ******* нар нь О.*******ад төлсөн мөнгөө буцаан нэхэмжлэх эрхтэй болохыг тус тус дурдаж, 20 оны 07 дугаар сарын 02-ны өдрийн Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.2.т зааснаар шүүгдэгч т оногдуулсан хорих ялыг 04 жилийн хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар, шүүгдэгч д оногдуулсан хорих ялыг 03 жил 06 сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар, шүүгдэгч *******т оногдуулсан хорих ялыг 03 жил 06 сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар, шүүгдэгч *******од оногдуулсан хорих ялыг 02 жилийн хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар тус тус сольж, шүүгдэгч т оногдуулсан зорчих эрхийг хязгаарлах ялын хязгаарлалтыг эрх бүхий байгууллагын хяналтад өөрийн оршин суугаа газар болох Дархан-Уул аймаг, Дархан сумын нутаг дэвсгэрээс гарахгүй байхаар, шүүгдэгч *******, *******, ******* нарт оногдуулсан зорчих эрхийг хязгаарлах ялын хязгаарлалтыг эрх бүхий байгууллагын хяналтад өөрийн оршин суугаа газар болох Улаанбаатар хотын нутаг дэвсгэрээс гарахгүй байхаар тус тус тогтоож, тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч нарт урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлэхээр зааж шийдвэрлэжээ. 

Давж заалдах шатны шүүх прокурорын эсэргүүцэл болон хохирогч О.*******ын гаргасан давж заалдах гомдлыг үндэслэн шүүгдэгч *******, *******, , ******* нарт холбогдох хэргийг шүүх хуралдаанаар хэлэлцэж, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.1 дүгээр зүйлийн 1., 3.т заасны дагуу хэргийн бүх ажиллагаа, шийдвэрийг бүхэлд нь хянаж үзвэл шүүгдэгч нар нь дээрх гэмт хэргүүдийг үйлдсэн болох нь хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудаар хөдөлбөргүй, эргэлзээгүй нотлогдож тогтоогдсон  байна.

Анхан шатны шүүхээс болсон хэргийн үйл баримтад үндэслэлтэй дүгнэлт хийсэн, шүүгдэгч *******, *******, , ******* нарын үйлдсэн гэмт хэргийг зүйлчилсэн Эрүүгийн хуулийн зүйл, хэсэг зөв, шүүгдэгч нарт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2.4.т заасан ял оногдуулсан байх боловч шүүгдэгч нь үргэлжилсэн нэг гэмт хэрэг үйлдсэн бөгөөд сүүлчийн 2022 оны 01 дүгээр сарын -ны өдөр Дархан-Уул аймаг, Дархан сумын 4 дүгээр багийн 7 дугаар байрны гадна өөрийн эзэмшлийн улсын дугаартай “Соната 7” маркийн тээврийн хэрэгсэлд сууж үйлчлүүлсэн иргэн г согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэснээс биеэ хянах чадваргүй болсныг далимдуулан хувцасны халааснаас нь “” маркийн гар утас, зүүн гарын дунд хуруунаас нь зэрэг эд зүйлсийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар хууль бусаар авч 1.100.000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэрэг нь 2022 оны 01 дүгээр сарын -ны өдөр үйлдэгдэж төгссөн болох нь хавтаст хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудаар тогтоогдсон байхад үүнийг анхаарахгүйгээр түүнд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ 20 оны 07 дугаар сарын 02-ны өдрийн Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.2.т зааснаар оногдуулсан 4 жилийн хугацаагаар хорих ялыг мөн хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар сольж шийдвэрлэсэн нь үндэслэлгүй.

            20 оны 07 дугаар сарын 02-ны өдрийн Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 3 дугаар зүйлийн 3.1.2 дахь хэсэгт “20 оны 06 дугаар сарын -ний өдрийн цаг 00 минутаас өмнө 2015 оны 12 дугаар сарын 03-ны өдөр баталсан Эрүүгийн хуульд заасан гэмт хэрэг үйлдсэн” бол Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийг хэрэглэхээр заасан, түүнчлэн Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3.т “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэргийн шинжийг хэд хэдэн удаагийн үйлдэл, эс үйлдэхүйгээр хангасан байвал үргэлжилсэн нэг гэмт хэрэг үйлдсэнд тооцно” гэж хуульчилсан.

Иймд шүүхээс шүүгдэгч ийн үйлдсэн гэмт хэргийг 20 оны 07 дугаар сарын 02-ны өдрийн Өршөөл үзүүлэх тухай хуульд хамруулж, шүүгдэгчид оногдуулсан 4 жилийн хугацаагаар хорих ялыг мөн хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар сольж шийдвэрлэсэн нь Эрүүгийн хууль болон Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийг буруу хэрэглэсэн гэж үзнэ.

Шүүгдэгч т холбогдох хэргийн зүйлчлэл өөрчлөгдөхгүй хэдий ч түүнд анхан шатны шүүхээс Монгол Улсын Их хурлаас 20 оны 07 дугаар сарын 02-ны өдөр баталсан Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.2.т заасныг баримтлан шүүгдэгчид оногдуулсан хорих ялыг зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар сольсныг давж заалдах шатны шүүх нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.9 дүгээр зүйлийн 1.4.т зааснаар анхан шатны шүүхээс оногдуулсан ялыг хүндрүүлж ял оногдуулах байдлаар өөрчлөлт оруулах боломжгүй, эрхгүй байна.  

Иймд шүүгдэгч ийн эрх зүйн байдлыг дордуулахгүйн тулд анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоолыг хүчингүй болгож, хэргийг дахин хэлэлцүүлэхээр мөн шүүхэд буцаах нь зүйтэй гэж давж заалдах шатны шүүх хуралдаанаас шийдвэрлэв.

            Энэ талаар бичсэн прокурорын эсэргүүцэл үндэслэлтэй.

Шүүгдэгч нарт холбогдох хэргийг мөрдөн шалгасны эцэст анхан болон давж заалдах шатны шүүхэд эрүүгийн 9 хавтастай хэрэг ирсэн ба 7-р хавтаст хэргийн 9-9-р талд болон 8-р хавтаст хэргийн 001-011-р талуудад хэрэгт мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулсан мөрдөгч нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 8.3 дугаар зүйлийн 2.т заасныг удирдлага болгон “Хохирогч /түүний хууль ёсны төлөөлөгч, өмгөөлөгч /-ийг мэдээллээр хангасан тухай тэмдэглэл үйлдэж, хэргийн бүх хохирогч нарт мөрдөн байцаалтын ажиллагаа дуусаж, хэргийг шүүхэд шилжүүлэх саналтай хүргүүлж байгаагаа мэдэгджээ.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 8.3 дугаар зүйлийн 2.т зааснаар мөрдөгч нь мөрдөн шалгах ажиллагааг дуусахад хэргийг шүүхэд биш прокурорт шилжүүлсэн талаар мэдэгдэх байсан бөгөөд дээрх байдлаар мэдэгдсэн мэдэгдлийг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 32.1 дүгээр зүйлд  2.т зааснаар хэргийн хохирогч нарт хэргийн материалыг танилцуулсан гэж үзэх боломжгүй, түүнчлэн анхан шатны шүүх хохирогч О.*******ад шүүх хуралдаан хэзээ, хаана болох товыг мэдэгдээгүй, хэргийн материал танилцуулаагүй нь дээрх хуулийн 8.2 дугаар зүйлд заасан хохирогчийн эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад эдлэх эрхийг зөрчсөн гэж үзэх тул хохирогч О.*******ын гаргасан давж заалдах гомдлыг хүлээн авах үндэслэлтэй.

 Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.5 дугаар зүйлийн 1.2., 1.3., 39.7 дугаар зүйлийн 1.3., 39.9 дүгээр зүйлийн 2.т заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

        1.Дархан-Уул аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2022 оны 10 дугаар сарын 13-ны өдрийн 338 дугаар шийтгэх тогтоолыг хүчингүй болгож, хэргийг дахин хэлэлцүүлэхээр мөн шүүхэд буцаасугай.

         2.Прокурорын эсэргүүцэл болон хохирогч О.*******ын гаргасан давж заалдах гомдлыг хүлээн авсугай.

         3.Хэргийг анхан шатны шүүхээр хэлэлцтэл шүүгдэгч , *******, , ******* нарт урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

        4. Давж заалдах шатны шүүх Эрүүгийн хуулийг зөрүүтэй хэрэглэсэн, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн нь шүүхийн шийдвэрт нөлөөлсөн, шүүх хуулийг Улсын Дээд шүүхийн албан ёсны тайлбараас өөрөөр тайлбарлаж хэрэглэсэн гэж үзвэл хэргийн оролцогчид болон тэдний өмгөөлөгч магадлалыг гардуулсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор хяналтын журмаар гомдол гаргах, прокурор, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

 

                         ДАРГАЛАГЧ

                         ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                                      Б.МАНЛАЙБААТАР

                                 ШҮҮГЧИД                                                   Б.ЭРДЭНЭХИШИГ

                                                                                                                  Ц.АМАРЖАРГАЛ