,

 

 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  

 

 

 

                                                                             

Д.Сгийн нэхэмжлэлтэй

иргэний хэргийн тухай

 

Хөвсгөл аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн иргэний хэргийн шүүх хуралдааныг шүүгч Б.Сосорбарам даргалж, шүүгч Б.Оюунцэцэг, Н.Баярхүү нарын бүрэлдэхүүнтэй, нарийн бичгийн дарга Б.Алтаншагай, нэхэмжлэгч Д.С, нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Д.Содномдорж, хариуцагч Б.Днарыг оролцуулан хийсэн хуралдаанаар

Хөвсгөл аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2020 оны 2 дугаар сарын 18-ны өдрийн 404 дүгээр шийдвэртэй,                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           

Нэхэмжлэгч: Д.Сгийн нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: Б.Д-д холбогдох зээлийн төлбөр 572,000 /таван зуун далан хоёр мянга/ төгрөг гаргуулах тухай  маргаантай иргэний хэргийг нэхэмжлэгч болон түүний өмгөөлөгчийн давж заалдах гомдлыг үндэслэн 2020 оны 4 дүгээр сарын 03-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Нэхэмжлэгч Д.С шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: ... 2016 оны 12 дугаар сарын сүүлээр намайг Хөвсгөл аймгийн Төмөрбулаг сумын Чандмань хүүхдийн цэцэрлэгт цэвэрлэгчийн ажлаа хийж гүйцэтгэж байтал манай нутгийн зүс таних эмэгтэй болох Б.Дирж уулзаад “Танд би амархан мөнгөтэй болох, амьдрал ахуйгаа хурдан дээшлүүлэх арга зам санал болгоё. “Жи тайм” гэх сүлжээнд гишүүнээр элсчихвэл энэ бүх хүсэл чинь биелэх болно. Бүр цаашлаад таны үр хүүхдүүдэд хүртэл бэлэглэнэ” гэх мэтээр олон зүйл яриад мөнгө нэхээд байсан. ... Тэгэхээр нь миний хувьд түүний энэхүү хүсэлт, гуйлтанд нь итгэж найдаад 2017 оны 1 дүгээр сарын 02-ны өдөр хүү Төрбатыгаа хамтран зээлдэгчээр сонгон сумынхаа Төрийн банкнаас сарын 1.8 хувийн хүүтэй 1,000,000 төгрөгийг зээлээр авсан.  Тэгээд иргэн Б.Дэлгэрсайханд 572,000 төгрөгийг тухайн өдөрт нь бэлнээр тоолж түүний гэрт нь хүлээлгэн өгсөн. ... Гэвч тэр өдрөөс хойш миний мөнгө нэмэгдэж надад буцаж орох нь битгий хэл үндсэн мөнгө болох 572,000 төгрөг ч одоо хүртэл буцаж олгогдоогүй байна. Манай дүү н.Нарангэрэл тухайн үед “Жи тайм” сүлжээний талаар надад хэлж байсан. Гэхдээ дүү маань “та өөрөө мэд” гэж хэлж байсан. Иймээс би дүүгийнхээ ятгалганд орж мөнгө өгөөгүй. Харин Б.Днь 572,000 төгрөгийг 2 сарын дараа 5,000,000 төгрөг болгож өгнө гэж хэлсэн учир би Б.Д-д мөнгө зээлсэн. Иймд хариуцагч Б.Д-аас 572,000 төгрөгийг гаргуулж өгнө үү гэжээ.

Хариуцагч Б.Дшүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: 2017 оны 11 дүгээр сард Мөрөн сумын Классик төвийн 2 давхарт Казакстан улсаас орж ирсэн “Жи тайм” гэх амьжиргаа дэмжих төсөл Монголд үйл ажиллагаа явуулах албан ёсны зөвшөөрөл аваад ажиллаж байна. Дэлхийн 100 гаруй оронд үйл ажиллагаагаа явуулдаг. Манай төсөлд хамрагдсанаар мөнгөтэй болж амьжиргаагаа дээшлүүлэх боломжтой гэсэн сургалт хийж би итгэж үнэмшээд элсэж орсон.

... Цагдаагийн газраас “Жи тайм”-д орсон хүмүүсийн мөнгийг битүүмжилсэн гэж мэдэгдэл хийж, элссэн хүмүүс өргөдлөө бичиж өг гэсэн. Үүний дагуу би бүх хүмүүст хэлсэн. Тэгээд өргөдлийг нь аваад цагдаад авчирч өгсөн боловч цагдаа “та хүний өмнөөс өргөдөл өгөхгүй, өөрсдөө биеэр ирж өг гэж хэл” гэсэн. ... “Жи тайм”-д орсон болохоос би хүмүүсийн мөнгийг авч ашиглаж, завшиж идээд уучихсан зүйл байхгүй.  Миний хувьд Д.Сгийн мөнгийг хувийн хэрэгцээнд аваагүй учир би төлж чадахгүй.  Би ч өөрөө энэ хэргийн улмаас хохирсон. Энэ сүлжээний бизнестэй холбоотой эрүүгийн хэрэг Улаанбаатар хотод шалгагдаж байгаа юм байна лээ.

Иймд уг хэргийг шалгаж дууссаны дараа “Жи тайм” гэх корпорациас Д.С болон миний хохирлыг барагдуулах байх гэж бодож байна. Иймд нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй байна гэжээ.

Хөвсгөл аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүх 2020 оны 2 дугаар сарын 18-ны өдрийн 404 дүгээр шийдвэрээр Иргэний хуулийн 281 дүгээр зүйлийн 281.1-д зааснаар Б.Дэлгэрсайханд холбогдох 572,000 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэгч Д.Сгийн нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 60 дугаар зүйлийн 60.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1-д зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 17.810 /арван долоон мянга найман зуун арав/ төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээхээр шийдвэрлэжээ.

Нэхэмжлэгч Д.С болон түүний өмгөөлөгч Д.Содномдорж нар давж заалдах гомдолдоо: ... Нэхэмжлэгч Д.С нь 2017 оны 1-р сарын 02-ны өдөр хариуцагч Б.Дэлгэрсайханд 572,000 төгрөгийг зээлүүлсэн байдаг. Энэ тухай хариуцагч Б.Данхан шатны шүүх хурал дээр маргаагүй байдаг. Хариуцагч Б.Днь “... нэхэмжлэгч Д.Сгийн төрсөн дүү Д.Нарангэрэл нь “Жи Тайм” сүлжээнд элссэн бөгөөд эгч нь хамт элссэн” гэж маргадагч хавтаст хэрэгт нэхэмжлэгч Д.С нь “Жи тайм” сүлжээнд элссэн тухай нотлох баримт байдаггүй. Нэхэмжлэгч Д.С нь “би сүлжээнд элсээгүй, нутгийн танил бизнесмэн бүсгүй Б.Д572,000 төгрөг зээлээч гэхэд нь итгээд би өгсөн” гэдгийг шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлсэн байдаг. Учир нь “Жи тайм” сүлжээнд элсэн ороход 2,200,000 төгрөгөөс дээш мөнгөөр элсдэг тухай хариуцагч Б.Дшүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлсэн. 572,000 төгрөгийн зээлийн гэрээг нэхэмжлэгч Д.С, хариуцагч Б.Днар бичгээр байгуулаагүй ч амаар тохиролцсон байдаг. Хариуцагч Б.Д572,000 төгрөг зээлэхдээ би үндсэн мөнгийг чинь 5,000,000 төгрөг болгож өгнө гэж амлалт өгч байсан. Анхан шатны шүүх хариуцагч Б.Дэлгэрсайханд 572,000 төгрөгийг зээлсэн гэх үйл баримт хавтас хэрэгт цугларсан нотлох баримт болон зохигчийн тайлбараар тогтоогдохгүй байна гэж үзсэнд гомдолтой байна.  Хариуцагч Б.Д572,000 төгрөгийг зээлж авснаа хүлээн зөвшөөрч байдгийг анхан шатны шүүх анхаарч үзээгүйд гомдолтой байна. Хэрэв нэхэмжлэгч Д.Сг “Жи тайм” сүлжээнд элссэн эсэх дээр нотлох баримт байхгүйг анхан шатны шүүх анхаарч үзээгүй орхигдуулсан байна.

Иймд Хөвсгөл аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2020 оны 2 дугаар сарын 18-ны өдрийн 404 дугаартай шийдвэрийг хүчингүй болгож, иргэн Д.Сгийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж шийдвэрлэж өгнө үү гэжээ.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

Анхан шатны шүүх нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэсэн нь үндэслэлгүй байх тул шүүхийн шийдвэрт өөрчлөлт оруулах нь зүйтэй байна.

Нэхэмжлэгч Д.С нь хариуцагч Б.Д-д холбогдуулан зээлийн төлбөрт 572 000 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасныг хариуцагч нь “Д.С нь сайн дурын үндсэн дээр “Жи тайм” гэх сүлжээнд элсье гэхээр нь мөнгийг нь авч бүртгэлийг нь хийж өгсөн ба бид ч ах дүүгээрээ элсэн орж хохирсон. Сүлжээнд сайн дураараа элсэн орж өгсөн мөнгийг нь би өөртөө авч ашиглаж завшаагүй тул нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү” гэж маргажээ.

Анхан шатны шүүх “Зохигч нэхэмжлэлийн шаардлага болох 572 000 төгрөгийг өгсөн, авсан үйл баримтад маргаагүй ба харин дээрх мөнгө нь зээлийн төлбөр мөн эсэхэд, өөрөөр хэлбэл хариуцагч Б.Днь нэхэмжлэгчийн нэхэмжилсэн 572 000 төгрөгийг “Жи тайм” гэх сүлжээний бизнест Д.Сгийн оруулсан хөрөнгө юм гэж тайлбарлаж нэхэмжлэлийн шаардлагыг зөвшөөрөхгүй байгаа болно. ...нэхэмжлэгч нь нэхэмжлэлийнхээ шаардлагыг баримтаар нотлох үүрэгтэй бөгөөд нотлох баримтыг шүүхэд гаргасан тохиолдолд хариуцагч татгалзлаа нотлох, холбогдох баримтаа шүүхэд гаргаж өгөх үүрэгтэй бөгөөд нэхэмжлэгч шаардлагаа нотолж чадаагүй тохиолдолд хариуцагчид ийм үүрэг үүсэхгүй юм” гэх дүгнэлт хийж нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэсэн байна.

Зохигчийн хооронд 2017 оны 1 дүгээр сарын 02-ны өдөр 572 000 төгрөгийг өгч авалцсан үйл баримт нь нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэл, зохигчийн тайлбараар тогтоогджээ.

Харин хариуцагч нь дээрх 572 000 төгрөгийг зээлж аваагүй, “Жи тайм” гэх сүлжээнд Д.Сг элсье гэхээр нь мөнгийг нь авч бүртгэлийг нь хийж өгсөн гэж нэхэмжлэлийн шаардлагыг үгүйсгэсэн боловч тэрээр Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.2.2, 38 дугаар зүйлийн 38.1-д зааснаар нэхэмжлэлийн шаардлагыг үгүйсгэх үндэслэл, шаардлага түүнтэй холбоотой баримтыг шүүхэд гаргаж өгөх үүргээ биелүүлээгүй байна.

Шүүх хавтаст хэргийн 12 дугаар хуудсанд авагдсан комьпютерийн дэлгэц дээр гаргасан орос бичвэртэй хэсгийг хэвлэсэн баримтыг үндэслэн нэхэмжлэгч Д.Сг “Жи тайм” гэх сүлжээнд элссэн “arvijikh76” гэсэн логин нэр авсан гэж үзэн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэсэн нь шийдвэр хууль ёсны бөгөөд үндэслэл бүхий байх тухай Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 116 дугаар зүйлийн 116.2-т заасан шаардлагад нийцээгүй байна.

Дээрх баримт нь нотлох баримтын шаардлага хангахгүйн дээр нэхэмжлэгч Д.Сг 572 000 төгрөгөө “Жи тайм” гэх сүлжээнд оруулсан гэдгийг нотлохгүй юм.

Нөгөөтэйгүүр Д.Сг бэлнээр 572 000 төгрөгийг хариуцагч Б.Дэлгэрсайханд хүлээлгэж өгсөн гэдгийг хариуцагч үгүйсгээгүй тул энэхүү 572 000 төгрөгийг буцаан шаардах эрх нь нэхэмжлэгчид үүснэ.

Иймд хариуцагч Б.Дэлгэрсайханаас 572 000 төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгч Д.Сд олгохоор шүүхийн шийдвэрт өөрчлөлт оруулж шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж шүүх бүрэлдэхүүн үзлээ.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 167 дугаар зүйлийн 167.1.2-т заасныг удирдлага болгох ТОГТООХ нь:

1. Хөвсгөл аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2020 оны 2 дугаар сарын 18-ны өдрийн 155ШШ2020/000404 дугаартай шийдвэрийн “Тогтоох нь:” хэсгийн 1 дэх заалтыг “1. Иргэний хуулийн 281 дүгээр зүйлийн 281.1-д зааснаар хариуцагч Б.Д-аас 572 000 /таван зуун далан хоёр мянга/ төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгч Д.Сд олгосугай.” гэж, 2 дахь заалтын “үлдээсүгэй.” гэснийг “үлдээж, хариуцагч Б.Д-аас 17 810 /арван долоон мянга найман зуун арав/ төгрөг гаргуулж, нэхэмжлэгч Д.Сд олгосугай.” гэж тус тус өөрчилж, шийдвэрийн бусад заалтыг хэвээр үлдээсүгэй.

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.3-т зааснаар нэхэмжлэгч Д.Сгийн давж заалдах гомдол гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжид тушаасан 17 810 /арван долоон мянга найман зуун арав/ төгрөгийг шүүгчийн захирамжаар буцаан олгосугай.

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 167 дугаар зүйлийн 167.5-д зааснаар давж заалдах шатны шүүхийн магадлалд энэ хуулийн 172.2-т заасан үндэслэлээр зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч магадлалыг гардан авсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор хяналтын журмаар гомдол гаргах эрхтэйг дурдсугай.

 

 

               ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                     Б.СОСОРБАРАМ

                                 ШҮҮГЧИД                                     Б.ОЮУНЦЭЦЭГ

                                                                                       Н.БАЯРХҮҮ