З******* ******* ******* ******* *******

*******ын нэхэмжлэлтэй иргэний

хэргийн тухай

 

Ховд аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн иргэний хэргийн шүүх хуралдааныг шүүгч Н.Мөнхжаргал даргалж, шүүгч Л.Алтан, Ерөнхий шүүгч Н.Туяа нарын бүрэлдэхүүнтэй хийж,

Ховд аймгийн Булган сум дахь Сум дундын шүүхийн 2021 оны 03 ******* сарын 29-ны өдрийн 154/ШШ2021/00076 ******* шийдвэртэй, З******* ******* ******* ******* ******* *******ын  нэхэмжлэлтэй, Ховд аймаг, Булган  сум, *******  багт оршин суух, ******* регистрийн *******тай,   овогт ын *******ид холбогдох, иргэний хэргийг хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн давж заалдах журмаар гаргасан гомдлыг үндэслэн, 2021 оны 07 ******* сарын 19-ны өдөр хүлээн авч, Ерөнхий шүүгч Н.Туяагийн илтгэснээр тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Хосбаяр, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн даргаар Л.Мөнхцоож нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Нэхэмжлэлийн шаардлага: Төрд учирсан хохирол 11,000,000 төгрөг гаргуулах тухай.

 

Нэхэмжлэлийн агуулга: З******* ******* жанжин штабын даргын 2020 оны 12 ******* сарын 25-ны өдрийн А/551 тоот тушаал, З******* ******* 325 ******* ангийн захирагчийн 2021 оны 02 ******* сарын 05-ны өдрийн А/08 тоот тушаалуудын дагуу Монгол улсын Дээд шүүхийн хяналтын шатны иргэний хэргийн шүүхийн 2019 оны 03 ******* сарын 14-ний өдрийн 001/ХТ2019/00366 ******* тогтоолын дагуу төрд учруулсан хохирлыг уг шийдвэр гаргасан буруутай албан тушаалтнаар төлүүлнэ гэж заасны дагуу төрд учруулсан хохирол болох 11.000.000 /Арван нэгэн сая/ төгрөгийг тухайн үеийн албан тушаалтнаар нь гаргуулж өгнө үү” гэжээ.

 

Хариуцагч хариу тайлбартаа: З******* Хүчний ******* ******* ******* салбараас надад холбогдуулан шүүхэд гаргасан хохирол нөхөн төлүүлэх тухай нэхэмжлэлийг хүлээн авч танилцсан.  Миний бие нь нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрөхгүй байна. Учир нь миний бие нь 2016 онд дээрх салбарын захирагчийн албан тушаалд ажиллаж байхдаа З******* ******* Жанжин Штабын даргын 2015 оны 12 ******* сарын 31-ний өдрийн Б/755 ******* тушаалыг үндэслэн тухайн үед гэрээт харуулын үүрэг гүйцэтгэж байсан С.Оюунбаатарыг орон тоо байхгүй, цалингийн сан  хүрэлцэхгүй байгаа үндэслэлээр салбарын захирагчийн зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлэн шийдвэрлэж, ажлаас чөлөөлөх тушаал гаргаж байсан. Жанжин штабын даргын 2015 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийн Б/755 ******* тушаал нь гэрээт харуулын албан тушаалыг ахлагч месттэй болгож, улмаар хуучин ажиллаж байсан хүмүүсийг чөлөөлөхгүйгээр шууд өөр хүмүүсийг томилсон учир хуучин ажиллаж байсан ажилтнуудыг ажлаас нь чөлөөлөх тушаал гаргасан” гэжээ.

Ховд аймгийн Булган сум дахь Сум дундын шүүхийн 2021 оны 03 ******* сарын 29-ны өдрийн 154/ШШ2021/00076 ******* шийдвэрээр:”  1. Иргэний хуулийн 497.1, 498 ******* зүйлийн 498.5-д зааснаар хариуцагч Г.*******оос төрд учирсан хохирол 11,000,000 төгрөг гаргуулан З******* ******* ******* ******* ******* *******од олгож, 2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 ******* зүйлийн 56.1, 60 ******* зүйлийн 60.1-д зааснаар хариуцагчаас улсын тэмдэгтийн хураамжид 190.950 төгрөгийг гаргуулан улсын орлогод оруулж шийдвэрлэжээ.

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн давж заалдсан гомдлын агуулга: Хариуцагч нь 2016 онд З******* ******* ******* ******* ******* салбарын захирагчаар ажиллаж байхдаа гэрээт харуулчин орон тоонд ажиллаж байсан С.Оюунбаатарыг ажлаас чөлөөлөх тушаал гаргаж ажлаас нь чөлөөлсөн. Гэтэл С.Оюунбаатар нь иргэний журмаар нэхэмжлэл гаргаж уг хөдөлмөрийн маргаан нь нэхэмжлэгчийн талд шийдвэрлэгдсэн байдаг.

Гэвч 2015 онд З******* ******* жанжин штабын даргын тушаалаар тухайн орон тоонд өөр хүнийг энгийнээр томилсон бөгөөд нэг орон тоонд 2 хүнийг давхардуулан ажиллуулах боломжгүй учир хариуцагч нь Жанжин штабын даргын бүтэц орон тоог өөрчлөх тухай, туршилтын хугацаагаар ажилд томилох тухай зэрэг тушаалуудыг удирдлага болгон С.Оюунбаатарыг Захирагчийн зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлж өөрт нь танилцуулан тухайн ажлаас чөлөөлсөн байдаг /дээрх тушаалууд хэрэгт хавсаргагдсан/ ба миний бие дараах үндэслэлүүдээр дээрх шийдвэрт гомдол гаргаж байна.

1.2015 онд хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байсан төрийн албаны тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.2.7-д “Хууль тогтоомжид заасан бүрэн эрхээ хэрэгжүүлэх явцад гаргасан алдааны улмаас учруулсан хохирлыг төр хариуцна” гэж заасны дагуу уг хохирлыг төр хариуцах ёстой гэж үзэж байна.

2. Жанжин Штабын дарга нь 2015 оны 12 ******* сарын 31-ний өдрийн Б/755 ******* тушаалаар нэг орон дээр хүн ажиллаж байхад түүнийг чөлөөлөлгүйгээр давхардуулан цэргийн гэх нэрээр хүн энгийнээр томилж С.Оюунбаатарын хөдөлмөрлөх эрхэд хууль бусаар шууд халдсан гэж үзэж байна.

3. Анхан шатны шүүхэд нотлох баримт хэрэгт авахуулах тухай хүсэлтүүд гаргасан боловч зарим нотлох баримтуудыг үндэслэлгүйгээр хэрэгт хавсаргахаас татгалзаж холбогдох байгууллагаас гаргуулаагүй зэрэгт гомдолтой байна. Иймд Ховд аймгийн Булган сум дахь сум дундын шүүхийн 2021 оны 03 ******* сарын 29-ний өдрийн 154/ШШ2021/00076 ******* шийдвэрийг хүчингүй болгож өгнө үү” гэжээ.

 

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

Нэхэмжлэгч З******* ******* ******* ******* ******* ******* нь төрд учирсан хохирол 11.000.000 төгрөг гаргуулах тухай шаардлагыг Г.*******ид холбогдуулан гаргажээ.

Нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэсэн анхан шатны шүүхийн шийдвэр нь Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 116 ******* зүйлийн 116.2-д заасан шаардлагыг хангаагүй байна.

             Хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудаас үзвэл шүүх нотлох баримт бүрдүүлэх  болон үнэлэхдээ Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38 ******* зүйлийн 38.6, 38.9 дэх хэсэг, мөн хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1,40.2 дахь хэсгүүдийг зөрчсөн байна.

Тодруулбал, хариуцагч, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нь нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаа татгалзлын үндэслэлээ тайлбарлаж, З******* ******* ******* ******* *******  *******ын 2015, 2016 онд батлагдсан бүтэц, орон тооны талаархи баримтуудыг тухайн байгууллагаас гаргуулах тухай хүсэлт гаргасан байх бөгөөд шүүх уг хүсэлтийг “орон тоо, бүтэц, батлагдсан төсөв нь тухайн байгууллагадаа байхгүй, төв байгууллагадаа хадгалагдан архивлагдаж байдаг” гэх үндэслэл зааж, хүсэлтийг хангахаас татгалзаж  шийдвэрлэсэн нь Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38 ******* зүйлийн 38.9 дэх хэсэгт заасан нотлох баримтыг шаардан авахаас татгалзах “хэрэгт хамааралгүй, нотолгооны ач холбогдолгүй, хуулиар зөвшөөрөгдөөгүй” гэх аль нэг үндэслэлд хамаарахгүй байна.  

          Анхан шатны шүүх хэргийн оролцогчийн нотлох баримт гаргуулах тухай хүсэлтийг хууль зүйн үндэслэлгүй татгалзаж шийдвэрлэсэн нь Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 40 ******* зүйлийн 40.3 дахь хэсэгт заасан “шүүхэд урьдаас хөтөлбөргүй үнэн гэж тогтоогдсон ямар ч нотлох баримт байж болохгүй”, мөн хуулийн 116 ******* зүйлийн 116.3 дахь хэсэгт заасан “Шийдвэрийг анхан шатны шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтын үндсэн дээр гаргана” гэх хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журмыг зөрчсөн,  мөн хуулийн 25 ******* зүйлийн 25.2.2 дахь заалт, 38 ******* зүйлийн 38.6 дахь хэсэгт заасан хэргийг хянан шийдвэрлэхэд зайлшгүй шаардлагатай нотлох баримт нь төр, байгууллага, хувь хүний нууцтай холбоотой, өөр улс, орон нутагт байгаа учраас зохигч тэдгээрийг өөрөө олж авах боломжгүй, түүнчлэн туршилт,үзлэг, таньж олуулах, шинжилгээ хийлгэх, гэрчийн мэдүүлэг авах тохиолдолд нотлох баримтыг шүүхээр бүрдүүлүүлэх  хэргийн оролцогчийн эрх  ноцтой зөрчигджээ.

           З******* ******* ******* ******* ******* салбарын захирагч Г.*******ийн 2016 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн Б/05 ******* тушаалаар С.Оюунбаатарыг гэрээт харуулын ажлаас чөлөөлснийг Ховд аймгийн Булган сум дахь сум дундын шүүхийн 2018 оны 07 ******* сарын 16-ны өдрийн 154/ШШ/2021/00250 ******* шийдвэрээр С.Оюунбаатарыг ажилд нь эгүүлэн тогтоож, түүнд ажилгүй байсан хугацааны цалин хөлстэй тэнцэх олговорт 13.761.515 төгрөгийг З******* ******* ******* ******* ******* салбараас гаргуулахаар шийдвэрлэсэн, анхан шатны шүүхийн энэхүү шийдвэрийг Ховд аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2018 оны 10 ******* сарын 02-ны өдрийн 44 дүгээр магадлал, Монгол Улсын Дээд шүүхийн хяналтын шатны шүүхийн иргэний хэргийн шүүх хуралдааны 2019 оны 03 ******* сарын 14-ний өдрийн 001/хт2019/00366 ******* тогтоолоор хэвээр үлдээж шийдвэрлэсэн, энэ талаархи шүүхийн шийдвэр, магадлал, тогтоолууд хэрэгт авагдсан байна.

           Иргэний хуулийн  498 ******* зүйлд зааснаар төрийн албан хаагчийн бусдад учруулсан гэм хорыг арилгасан  байгууллага өөрт учирсан хохирлыг тухайн гэм буруутай этгээдээс шаардах эрхтэй боловч уг төрийн албан хаагчийн буруутай үйлдэл /эс үйлдэхүй/ нотлох баримтаар бүрэн нотлогдож байгаа эсэх талаар шүүх эрх зүйн дүгнэлт хийж шийдвэрлэх атал анхан шатны шүүх хариуцагч Г.*******ийн тушаалаар С.Оюунбаатар нь үндэслэлгүйгээр ажлаас чөлөөлөгдсөн нь шүүхийн шийдвэрээр тогтоогдсон үйл баримт гэж дүгнэсэн нь учир дутагдалтай байна.           

           Иймд дээрх үндэслэлүүдээр анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож, хэргийг дахин шийдвэрлүүлэхээр мөн шүүхэд буцааж, хариуцагчийн төлөөлөгчийн давж заалдах журмаар гаргасан гомдлыг хүлээн авч шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж давж заалдах шатны шүүх бүрэлдэхүүн дүгнэлээ.

Хуульд зааснаар хариуцагч тал нь   давж заалдах журмаар гомдол гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 190.950 төгрөгийг шүүгчийн захирамжаар буцааж олгох үндэслэлтэй байна.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 167 ******* зүйлийн 167.1.5.-т заасныг удирдлага болгож ТОГТООХ нь:

1. Ховд аймгийн Булган сум дахь сум дундын шүүхийн 2021 оны 03 ******* сарын 29-ний өдрийн 154/ШШ2021/00076 ******* шийдвэрийг хүчингүй болгож, хэргийг дахин шийдвэрлүүлэхээр буцааж, хариуцагчийн төлөөлөгч Б.Хосбаярын давж заалдах журмаар гаргасан гомдлыг хүлээн авсугай.

2.   Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.3-д   зааснаар хариуцагч талын давж заалдах журмаар гомдол гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 190.950 төгрөгийг шүүгчийн захирамжаар Г.*******ид буцаан олгосугай.

 3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 167 ******* зүйлийн 167.5, 172 ******* зүйлийн 172.2.-т зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч давж заалдах шатны шүүхийн энэ магадлалд анхан болон давж заалдах шатны шүүх хуулийг зөрүүтэй хэрэглэсэн, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны ноцтой зөрчил гаргасан нь шүүхийн шийдвэрт нөлөөлсөн,  шүүх хуулийг Улсын дээд шүүхийн албан ёсны тайлбараас өөрөөр тайлбарлаж хэрэглэсэн гэх үндэслэлээр магадлалыг гардан авсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор хяналтын журмаар Улсын Дээд шүүхэд гомдол гаргах эрхтэйг тайлбарласугай.

 

 

 

 

                     ДАРГАЛАГЧ,  ШҮҮГЧ                                    Н.МӨНХЖАРГАЛ 

 

                  ШҮҮГЧИД                                 Л.АЛТАН

 

                                                                    Н.ТУЯА

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  З******* ******* ******* ******* *******

*******ын нэхэмжлэлтэй иргэний

хэргийн тухай

 

Ховд аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн иргэний хэргийн шүүх хуралдааныг шүүгч Н.Мөнхжаргал даргалж, шүүгч Л.Алтан, Ерөнхий шүүгч Н.Туяа нарын бүрэлдэхүүнтэй хийж,

Ховд аймгийн Булган сум дахь Сум дундын шүүхийн 2021 оны 03 ******* сарын 29-ны өдрийн 154/ШШ2021/00076 ******* шийдвэртэй, З******* ******* ******* ******* ******* *******ын  нэхэмжлэлтэй, Ховд аймаг, Булган  сум, *******  багт оршин суух, ******* регистрийн *******тай,   овогт ын *******ид холбогдох, иргэний хэргийг хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн давж заалдах журмаар гаргасан гомдлыг үндэслэн, 2021 оны 07 ******* сарын 19-ны өдөр хүлээн авч, Ерөнхий шүүгч Н.Туяагийн илтгэснээр тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Хосбаяр, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн даргаар Л.Мөнхцоож нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Нэхэмжлэлийн шаардлага: Төрд учирсан хохирол 11,000,000 төгрөг гаргуулах тухай.

 

Нэхэмжлэлийн агуулга: З******* ******* жанжин штабын даргын 2020 оны 12 ******* сарын 25-ны өдрийн А/551 тоот тушаал, З******* ******* 325 ******* ангийн захирагчийн 2021 оны 02 ******* сарын 05-ны өдрийн А/08 тоот тушаалуудын дагуу Монгол улсын Дээд шүүхийн хяналтын шатны иргэний хэргийн шүүхийн 2019 оны 03 ******* сарын 14-ний өдрийн 001/ХТ2019/00366 ******* тогтоолын дагуу төрд учруулсан хохирлыг уг шийдвэр гаргасан буруутай албан тушаалтнаар төлүүлнэ гэж заасны дагуу төрд учруулсан хохирол болох 11.000.000 /Арван нэгэн сая/ төгрөгийг тухайн үеийн албан тушаалтнаар нь гаргуулж өгнө үү” гэжээ.

 

Хариуцагч хариу тайлбартаа: З******* Хүчний ******* ******* ******* салбараас надад холбогдуулан шүүхэд гаргасан хохирол нөхөн төлүүлэх тухай нэхэмжлэлийг хүлээн авч танилцсан.  Миний бие нь нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрөхгүй байна. Учир нь миний бие нь 2016 онд дээрх салбарын захирагчийн албан тушаалд ажиллаж байхдаа З******* ******* Жанжин Штабын даргын 2015 оны 12 ******* сарын 31-ний өдрийн Б/755 ******* тушаалыг үндэслэн тухайн үед гэрээт харуулын үүрэг гүйцэтгэж байсан С.Оюунбаатарыг орон тоо байхгүй, цалингийн сан  хүрэлцэхгүй байгаа үндэслэлээр салбарын захирагчийн зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлэн шийдвэрлэж, ажлаас чөлөөлөх тушаал гаргаж байсан. Жанжин штабын даргын 2015 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийн Б/755 ******* тушаал нь гэрээт харуулын албан тушаалыг ахлагч месттэй болгож, улмаар хуучин ажиллаж байсан хүмүүсийг чөлөөлөхгүйгээр шууд өөр хүмүүсийг томилсон учир хуучин ажиллаж байсан ажилтнуудыг ажлаас нь чөлөөлөх тушаал гаргасан” гэжээ.

Ховд аймгийн Булган сум дахь Сум дундын шүүхийн 2021 оны 03 ******* сарын 29-ны өдрийн 154/ШШ2021/00076 ******* шийдвэрээр:”  1. Иргэний хуулийн 497.1, 498 ******* зүйлийн 498.5-д зааснаар хариуцагч Г.*******оос төрд учирсан хохирол 11,000,000 төгрөг гаргуулан З******* ******* ******* ******* ******* *******од олгож, 2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 ******* зүйлийн 56.1, 60 ******* зүйлийн 60.1-д зааснаар хариуцагчаас улсын тэмдэгтийн хураамжид 190.950 төгрөгийг гаргуулан улсын орлогод оруулж шийдвэрлэжээ.

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн давж заалдсан гомдлын агуулга: Хариуцагч нь 2016 онд З******* ******* ******* ******* ******* салбарын захирагчаар ажиллаж байхдаа гэрээт харуулчин орон тоонд ажиллаж байсан С.Оюунбаатарыг ажлаас чөлөөлөх тушаал гаргаж ажлаас нь чөлөөлсөн. Гэтэл С.Оюунбаатар нь иргэний журмаар нэхэмжлэл гаргаж уг хөдөлмөрийн маргаан нь нэхэмжлэгчийн талд шийдвэрлэгдсэн байдаг.

Гэвч 2015 онд З******* ******* жанжин штабын даргын тушаалаар тухайн орон тоонд өөр хүнийг энгийнээр томилсон бөгөөд нэг орон тоонд 2 хүнийг давхардуулан ажиллуулах боломжгүй учир хариуцагч нь Жанжин штабын даргын бүтэц орон тоог өөрчлөх тухай, туршилтын хугацаагаар ажилд томилох тухай зэрэг тушаалуудыг удирдлага болгон С.Оюунбаатарыг Захирагчийн зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлж өөрт нь танилцуулан тухайн ажлаас чөлөөлсөн байдаг /дээрх тушаалууд хэрэгт хавсаргагдсан/ ба миний бие дараах үндэслэлүүдээр дээрх шийдвэрт гомдол гаргаж байна.

1.2015 онд хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байсан төрийн албаны тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.2.7-д “Хууль тогтоомжид заасан бүрэн эрхээ хэрэгжүүлэх явцад гаргасан алдааны улмаас учруулсан хохирлыг төр хариуцна” гэж заасны дагуу уг хохирлыг төр хариуцах ёстой гэж үзэж байна.

2. Жанжин Штабын дарга нь 2015 оны 12 ******* сарын 31-ний өдрийн Б/755 ******* тушаалаар нэг орон дээр хүн ажиллаж байхад түүнийг чөлөөлөлгүйгээр давхардуулан цэргийн гэх нэрээр хүн энгийнээр томилж С.Оюунбаатарын хөдөлмөрлөх эрхэд хууль бусаар шууд халдсан гэж үзэж байна.

3. Анхан шатны шүүхэд нотлох баримт хэрэгт авахуулах тухай хүсэлтүүд гаргасан боловч зарим нотлох баримтуудыг үндэслэлгүйгээр хэрэгт хавсаргахаас татгалзаж холбогдох байгууллагаас гаргуулаагүй зэрэгт гомдолтой байна. Иймд Ховд аймгийн Булган сум дахь сум дундын шүүхийн 2021 оны 03 ******* сарын 29-ний өдрийн 154/ШШ2021/00076 ******* шийдвэрийг хүчингүй болгож өгнө үү” гэжээ.

 

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

Нэхэмжлэгч З******* ******* ******* ******* ******* ******* нь төрд учирсан хохирол 11.000.000 төгрөг гаргуулах тухай шаардлагыг Г.*******ид холбогдуулан гаргажээ.

Нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэсэн анхан шатны шүүхийн шийдвэр нь Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 116 ******* зүйлийн 116.2-д заасан шаардлагыг хангаагүй байна.

             Хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудаас үзвэл шүүх нотлох баримт бүрдүүлэх  болон үнэлэхдээ Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38 ******* зүйлийн 38.6, 38.9 дэх хэсэг, мөн хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1,40.2 дахь хэсгүүдийг зөрчсөн байна.

Тодруулбал, хариуцагч, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нь нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаа татгалзлын үндэслэлээ тайлбарлаж, З******* ******* ******* ******* *******  *******ын 2015, 2016 онд батлагдсан бүтэц, орон тооны талаархи баримтуудыг тухайн байгууллагаас гаргуулах тухай хүсэлт гаргасан байх бөгөөд шүүх уг хүсэлтийг “орон тоо, бүтэц, батлагдсан төсөв нь тухайн байгууллагадаа байхгүй, төв байгууллагадаа хадгалагдан архивлагдаж байдаг” гэх үндэслэл зааж, хүсэлтийг хангахаас татгалзаж  шийдвэрлэсэн нь Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38 ******* зүйлийн 38.9 дэх хэсэгт заасан нотлох баримтыг шаардан авахаас татгалзах “хэрэгт хамааралгүй, нотолгооны ач холбогдолгүй, хуулиар зөвшөөрөгдөөгүй” гэх аль нэг үндэслэлд хамаарахгүй байна.  

          Анхан шатны шүүх хэргийн оролцогчийн нотлох баримт гаргуулах тухай хүсэлтийг хууль зүйн үндэслэлгүй татгалзаж шийдвэрлэсэн нь Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 40 ******* зүйлийн 40.3 дахь хэсэгт заасан “шүүхэд урьдаас хөтөлбөргүй үнэн гэж тогтоогдсон ямар ч нотлох баримт байж болохгүй”, мөн хуулийн 116 ******* зүйлийн 116.3 дахь хэсэгт заасан “Шийдвэрийг анхан шатны шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтын үндсэн дээр гаргана” гэх хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журмыг зөрчсөн,  мөн хуулийн 25 ******* зүйлийн 25.2.2 дахь заалт, 38 ******* зүйлийн 38.6 дахь хэсэгт заасан хэргийг хянан шийдвэрлэхэд зайлшгүй шаардлагатай нотлох баримт нь төр, байгууллага, хувь хүний нууцтай холбоотой, өөр улс, орон нутагт байгаа учраас зохигч тэдгээрийг өөрөө олж авах боломжгүй, түүнчлэн туршилт,үзлэг, таньж олуулах, шинжилгээ хийлгэх, гэрчийн мэдүүлэг авах тохиолдолд нотлох баримтыг шүүхээр бүрдүүлүүлэх  хэргийн оролцогчийн эрх  ноцтой зөрчигджээ.

           З******* ******* ******* ******* ******* салбарын захирагч Г.*******ийн 2016 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн Б/05 ******* тушаалаар С.Оюунбаатарыг гэрээт харуулын ажлаас чөлөөлснийг Ховд аймгийн Булган сум дахь сум дундын шүүхийн 2018 оны 07 ******* сарын 16-ны өдрийн 154/ШШ/2021/00250 ******* шийдвэрээр С.Оюунбаатарыг ажилд нь эгүүлэн тогтоож, түүнд ажилгүй байсан хугацааны цалин хөлстэй тэнцэх олговорт 13.761.515 төгрөгийг З******* ******* ******* ******* ******* салбараас гаргуулахаар шийдвэрлэсэн, анхан шатны шүүхийн энэхүү шийдвэрийг Ховд аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2018 оны 10 ******* сарын 02-ны өдрийн 44 дүгээр магадлал, Монгол Улсын Дээд шүүхийн хяналтын шатны шүүхийн иргэний хэргийн шүүх хуралдааны 2019 оны 03 ******* сарын 14-ний өдрийн 001/хт2019/00366 ******* тогтоолоор хэвээр үлдээж шийдвэрлэсэн, энэ талаархи шүүхийн шийдвэр, магадлал, тогтоолууд хэрэгт авагдсан байна.

           Иргэний хуулийн  498 ******* зүйлд зааснаар төрийн албан хаагчийн бусдад учруулсан гэм хорыг арилгасан  байгууллага өөрт учирсан хохирлыг тухайн гэм буруутай этгээдээс шаардах эрхтэй боловч уг төрийн албан хаагчийн буруутай үйлдэл /эс үйлдэхүй/ нотлох баримтаар бүрэн нотлогдож байгаа эсэх талаар шүүх эрх зүйн дүгнэлт хийж шийдвэрлэх атал анхан шатны шүүх хариуцагч Г.*******ийн тушаалаар С.Оюунбаатар нь үндэслэлгүйгээр ажлаас чөлөөлөгдсөн нь шүүхийн шийдвэрээр тогтоогдсон үйл баримт гэж дүгнэсэн нь учир дутагдалтай байна.           

           Иймд дээрх үндэслэлүүдээр анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож, хэргийг дахин шийдвэрлүүлэхээр мөн шүүхэд буцааж, хариуцагчийн төлөөлөгчийн давж заалдах журмаар гаргасан гомдлыг хүлээн авч шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж давж заалдах шатны шүүх бүрэлдэхүүн дүгнэлээ.

Хуульд зааснаар хариуцагч тал нь   давж заалдах журмаар гомдол гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 190.950 төгрөгийг шүүгчийн захирамжаар буцааж олгох үндэслэлтэй байна.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 167 ******* зүйлийн 167.1.5.-т заасныг удирдлага болгож ТОГТООХ нь:

1. Ховд аймгийн Булган сум дахь сум дундын шүүхийн 2021 оны 03 ******* сарын 29-ний өдрийн 154/ШШ2021/00076 ******* шийдвэрийг хүчингүй болгож, хэргийг дахин шийдвэрлүүлэхээр буцааж, хариуцагчийн төлөөлөгч Б.Хосбаярын давж заалдах журмаар гаргасан гомдлыг хүлээн авсугай.

2.   Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.3-д   зааснаар хариуцагч талын давж заалдах журмаар гомдол гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 190.950 төгрөгийг шүүгчийн захирамжаар Г.*******ид буцаан олгосугай.

 3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 167 ******* зүйлийн 167.5, 172 ******* зүйлийн 172.2.-т зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч давж заалдах шатны шүүхийн энэ магадлалд анхан болон давж заалдах шатны шүүх хуулийг зөрүүтэй хэрэглэсэн, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны ноцтой зөрчил гаргасан нь шүүхийн шийдвэрт нөлөөлсөн,  шүүх хуулийг Улсын дээд шүүхийн албан ёсны тайлбараас өөрөөр тайлбарлаж хэрэглэсэн гэх үндэслэлээр магадлалыг гардан авсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор хяналтын журмаар Улсын Дээд шүүхэд гомдол гаргах эрхтэйг тайлбарласугай.

 

 

 

 

                     ДАРГАЛАГЧ,  ШҮҮГЧ                                    Н.МӨНХЖАРГАЛ 

 

                  ШҮҮГЧИД                                 Л.АЛТАН

 

                                                                    Н.ТУЯА

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   Иймд дээрх үндэслэлүүдээр анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож, хэргийг дахин шийдвэрлүүлэхээр мөн шүүхэд буцааж, хариуцагчийн төлөөлөгчийн давж заалдах журмаар гаргасан гомдлыг хүлээн авч шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж давж заалдах шатны шүүх бүрэлдэхүүн дүгнэлээ.

Хуульд зааснаар хариуцагч тал нь   давж заалдах журмаар гомдол гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 190.950 төгрөгийг шүүгчийн захирамжаар буцааж олгов.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 167 ******* зүйлийн 167.1.5.-т заасныг удирдлага болгож ТОГТООХ нь:

1. Ховд аймгийн Булган сум дахь сум дундын шүүхийн 2021 оны 03 ******* сарын 29-ний өдрийн 154/ШШ2021/00076 ******* шийдвэрийг хүчингүй болгож, хэргийг дахин шийдвэрлүүлэхээр буцааж, хариуцагчийн төлөөлөгч Б.Хосбаярын давж заалдах журмаар гаргасан гомдлыг хүлээн авсугай.

2.   Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.3-д   зааснаар хариуцагч талын давж заалдах журмаар гомдол гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 190.950 төгрөгийг шүүгчийн захирамжаар Г.*******ид буцаан олгосугай.

 3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 167 ******* зүйлийн 167.5, 172 ******* зүйлийн 172.2.-т зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч давж заалдах шатны шүүхийн энэ магадлалд “анхан болон давж заалдах шатны шүүх хуулийг зөрүүтэй хэрэглэсэн”, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны ноцтой зөрчил гаргасан нь шүүхийн шийдвэрт нөлөөлсөн”, “шүүх хуулийг Улсын дээд шүүхийн албан ёсны тайлбараас өөрөөр тайлбарлаж хэрэглэсэн” гэх үндэслэлээр магадлалыг гардан авсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор хяналтын журмаар Улсын Дээд шүүхэд гомдол гаргах эрхтэйг тайлбарласугай.

 

 

 

 

                     ДАРГАЛАГЧ,  ШҮҮГЧ                                    Н.МӨНХЖАРГАЛ 

 

                  ШҮҮГЧИД                                 Л.АЛТАН

 

                                                                    Н.ТУЯА