Б*******, С*******, Ч******* дүүргийн Иргий хэргийн анхан шатны тойргийн шүүхийн шүүгч Б.У******* дгалж, тус шүүхийн танхимд хийс шүүх хуралдаана

 

Нэхэмжлэгч: Улаанбаат хот, Б******* дүүргийн **** тоот хаягт байрлах Ж******* ******* ХХК /РД:*******/-ийн нэхэмжлэлт*******,

 

Хиуцагч: Улаанбаат хот, Б******* дүүргийн **** тоот хаягт байрлах К******* ХХК /РД:/-д холбогдох,

Гэрэий үүрэгт 372,369,750 төгрөг ггуулах, гэрэий зүйл заалт дахь хэсгийг хүчин төгөлдөр бусад тооцуулах тухай нэхэмжлэлт*******,

Гэрэий үүргийн гүйцэтгэлд илүү шилжүүлс 68,680,000 төгрөг буцаан ггуулах, гэрэий үүрэг гүйцэтгэгдээгүйгээс гсан здал 234,000,000 төгрөг, шинжээчид төлсөн здал 13,000,000 төгрөг, нийт 315,680,000 төгрөгийг нэхэмжлэгчээс ггуулах, 602,830,250 төгрөгийн НӨАТ-ын шивэлт хийхийг нэхэмжлэгчид даалгах тухай хиуцагчийн сөрөг нэхэмжлэлт******* иргий хэргийг хянан хэлэлцэв.

 

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгчийн төлөөлөгч Ү.Ш, нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Ж.У, хиуцагчийн төлөөлөгч З.Б, хиуцагчийн итгэмжлэгдс төлөөлөгч Я.Э, хиуцагчийн өмгөөлөгч Д.Д, гэрч Ө.З шүүх хуралдааны нийн бичгийн дга Л.Мдбулган н оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Нэхэмжлэгч шүүхэд ггасан нэхэмжлэл болон шүүх хуралдаанд ггасан тайлбтаа: Манай компани 2020 оны 3 дугаа сын 20-ны өдөр К******* ХХК-тай ын далангийн хоолой бих туслан гүйцэтгэх гэрээ-г байгуулан Т -З чиглэлийн ын ПК250+780-ПК256+520 дахь км-т 5.74 км далангийн уртад байрлах 10 ш бетон хоолойн ажлыг чанын өндөр гүйцэтгэлт*******гээр хийж, 2020 оны 06 сын 20-нд бүр дуусгасан. 2020 оны 10 сын 05 өдөр Монгол улсын З З Бүтэ Байгуулалтын Дэмжлэгийн Газтай тооцоо нийл эцсийн байдла дээрх 10 хоолойн ажлыг ажил гүйцэтгэлийн акт үйлд хүлээлг өгсөн. Тус төслийн захиалагч Монгол ТӨХК-өөс дээрх 10 хоолойн ажлын санхүүжилтийг 2020 оны 10 сд К******* ХХК-д бүр шилжүүлс байхад өнөөдрийг хүртэл манай компанид төлөх төлбөрийн үлдэгдэлийг тооцоо болох 372,369,750 төгрөгийг өгөөгүй.

2020 оны 3 дуга сын 20-ны өдрөөс 2020 оны 6 дуга сын 15-ны өдөр хүртэл нийт 690,080,000 төгрөг Я.Эийн данснаас Ж******* ******* ХХК-ийн данс руу орсон байдаг. Үүнийг задлаад хэлбэл Ж******* ******* ХХК-ийн дансанд 271,000,000 төгрөг, мөн манайхтай хамтран ажилласан компанийн дансанд 802,030,250 төгрөг, Ү.Г хувийн данс руу 54,600,000 төгрөг ингээд нийтдээ 1,127,630,250 төгрөгийг К******* ХХК-иас манай компани авсан хагдаж байна.

Хиуцагч талаас тайлблахдаа хуучин мөнгөн дүнгээсээ тооцож төлбөр нэхэмжилж байна гэдэг тайлбыг хэлж байна. Бид 1,670,381,952 төгрөгөөс тооцож 160,000,000 төгрөг нь 10 хувь болж үлдс. Ингээд 1,510,381,952 төгрөг манай компанид шилжих ёстой. К******* ХХК-аас тооцсон дүн буюу 1,127,630,250 төгрөгийг бид нт төлсөн. Одоо үлдэгдэл төлбөр 372,369,750 төгрөг байна. Буцаан дүүргэлтийн ажлын хөлс 230 сая төгрөг байсан гэж хиуцагч талаас хэлж байгаа ч 2020 оны ын хоолойн ажлыг гүйцэтгэх акт байдаг. э актыг К******* ХХК болон З хүчний бүтэ байгуулалтын дэмжлэгийн газраас баталгаажуулсан байдаг. д гэрэий үнийн дүн 1,673,407,208 төгрөг үүнээс буцаан дүүргэлт нь 28,411,410.40 төгрөг байгаа юм. Гүйцэтгэгчээс шилжүүлэх дүн 25,265,940 төгрөг байна гэдэг байдла К******* ХХК-тай тооцоо нийлчихс байгаа юм. Буцаан дүүргэлт гэдэг бол явах даланг сэтлэж хоолойг суулгаж буцаж даланг дүүргэх юм. Буцаан дүүргэлтийн ажлын үнэ хөлсийг анхнаасаа тохирч актандаа тусгасан байна. Дээд болон хажуу талын дүүргэлтийн тусдаа ажлын хөлс байхгүй. Зөвхөн буцаан дүүргэлтийн ажлын хөлс гэж байгаа юм. Буцаан дүүргэлтийг хиуцагч тал хийс нь үн. К******* ХХК нь 2020 оны 6-р сын 20-ны өдөр э буцаан дүүргэлтийн ажлынхаа хөлс болох 28,411,410 төгрөгийг авчихсан байгаа. Манай оронд нь сэтэлгээг хийс. Гэрэд сэтэлгээ хийх гэдэг зүйл байгаагүй. Бид хоолой тавихад бэлдэх тэр ажлыг хийж гүйцэтгэх байсан. Дээд талын дүүргэлтийг манай компани хийс. Хоёр талын дүүргэлтийг хиуцагч хийс байдаг. э ажил дуусчихсан ч бид 1 жил 6 сын хугацаанд үлдэгдэл төлбөрөө авч чадахгүй явж байна. Тусгай зөвшөөрөлийн тухайд туслан гүйцэтгэх компани нь өөрсдөө тусгай зөвшөөрөлт******* байх ёстой байсан. Сонгон шалгуулалтад 8 компани орсон байсан эдгээр компаниуд нь бүгд тусгай зөвшөөрөлт******* байж э ажлыг хувааж авч байгаа юм. Бид зөвхөн хоолойг аваачиж тавих байсан. Хин хиуцагч талаас өөрсдөө мэргэжлийн инженер тусгай зөвшөөрөлийнхөө хүрэд ажлаа шалгаад явах ёстой байсан. Тусгай зөвшөөрлийн тала гэрэд дурдаагүй, тусгах шадлагагүй байсан. Бид бол зөвхөн газ шорооны ажлыг л хийс. Хиуцагч тал бүр мөнгө авсан б зүгээс ажлаа бүр гүйцэтгэлт*******гээр хийж гүйцэтг хүлээлгэж өгсөн. Иргий хуулийн 343 дуга зүйлийн 343.1 дэх зүйл ажил гүйцэтгэх гэрээгээр ажил гүйцэтгэгч нь захиалагчийн буюу өөрийн материала гэрэд заасан ажлыг хийж гүйцэтгэх захиалагч нь уг ажлын үр дүнг хүлэ авч хэлэлц тохирсон хөлсийг өгөх үүргийг тус тус хүлээ гэж заасан байдаг. Ажил гүйцэтгэх гэрэий зүйл гүйцэтгэс ажлын үр дүн байна. Тухайн үед манай компани хүн хүч машин техникийг бүгдийг өөрсдөөсөө ггаж ажлыг хийж гүйцэтгэс. Манай компанийн тухайд эрхийн доголдол байсан бол ерөнхий гүйцэтгэгч нь э ажлыг хүлээж авахгүй байх байсан. Тэгэхээр э доголдолтой хтой ям нэг бимт болон мгаан байхгүй. э төсөл нь Засгийн газраас хэрэгжүүлс төсөл байсан учир гүйцэтгэгч компаниудтай нууцын гэрээ байгуулсан байх. Хин К******* ХХК болон Ж******* ******* ХХК нын хооронд байгуулагдсан гэрээ нь нууцад хамаахгүй. Хиуцагч тал 296,000,000 төгрөгийн зөрүү гсан учраас бид э их төлбөрийг төлөх боломжгүй болсон юм аа гэдэг зүйлийг ярьж байна. Бодит байдал дээр гэрэий үнийн дүн 1,966,000,000 төгрөг байхад э дүнгээс бодогдож суутгаж авах мөнгөнүүд тогтоогдож байгаа юм. Захиалагч байгууллагаас 224,213,660 төгрөгийг суутгаж авах байсан. Үүнд захиалагчийн хяналтын здал 2 хувь буюу 39,335,730 төгрөг, магадлашгүй ажлын здал 2 хувь буюу 39,335,730 төгрөг, норма нормативын здал 0,4 хувь 7,867,146 төгрөг, удирдлагын здал буюу З хүчний жанжин штабын суутгал нь 137,667,054 төгрөг нийт 224,213,660 төгрөг байсан. Гэтэл гэрээ шинэчлэгдэж дүн гэрэий дүн 1,670,381,952 төгрөг болж өөрчлөгдсөн. Ингээд э дүнгээр бодоход захиалагчийн хяналтын здал 2 хувь 21,286,268 төгрөг, магадлашгүй ажлын здал 2 хувь 21,286,268 төгрөг, норма, нормативын здал 0,4 хувь 5,898,391 төгрөг, удирдлагын здал 54,020,977 төгрөг болж буурсан байгаа юм. Ингээд нийт суутгал 102,491,904 төгрөг болсон. Гэрэий дүнгээс 121,721,756 төгрөгийн зөрүү гч байгаа юм. Ингээд нийт зөрүүнээс хасаж тооцохоор гэрэий үнийн дүн буюу 174,682,782 төгрөг болж буурч байгаа юм. Тэгэхээр бид буурсан дүнгээс нэхэмжилж байгаа.

Мөн э буурсан дүн нь манай ажлын хөлсийг багасгах үндэслэл болохгүй бөгөөд нэхэмжлэлийн шадлага болон гэрэд ям ч хамаалгүй.

Иймд Иргий хуулийн 208 дуга зүйлийн 208.1-т заасныг үндэсл К******* ХХК болон Ж************** ХХК нын хооронд 2020 оны 03 сын 20 өдрийн ын далангийн хоолой бих туслан гүйцэтгэх гэрээ-ний үүргийн гүйцэтгэлд К******* ХХК-иас 372,369,750Т-ийг ггуулж өгнө үү.

2020 оны 03 дуга сын 20-ны өдрийн хиуцагч ын далангийн хоолой бих туслан гүйцэтгэх №20/03 дугатай гэрэий 1 дүгээр зүйлийн 1.4 Б тал нь нийт 10 ширхэг ын далангийн хоолой бих бөгөөд тухайн ажпын төсөв нийт 1,500,000,000 төгрөг байх ба хоолойн дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажил үүнд хамана хэмээх заалтын дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажил гэх хэсгийг хүчин төгөлдөр бусад тооцуулах тухай нэхэмжлэлийн нэмэгдүүлс шадлага ггасан.

2020 оны 03 дуга сын 20-ны өдрийн хиуцагч ын далангийн хоолой бих туслан гүйцэтгэх №20/03 дугатай гэрэий 1 дүгээр зүйлийн 1.4 Б тал нь нийт 10 ширхэг ын далангийн хоолой бих бөгөөд тухайн ажпын төсөв нийт 1 500 000 /нэг тэрбум т зуун сая/ төгрөг байх ба хоолойн дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажил үүнд хамана хэмээх заалтын дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажил гэх хэсгийг хүчин төгөлдөр бусад тооцуулах тухай нэхэмжлэлийн нэмэгдүүлс шадлага ггасан.

Учир нь гэрэий 1.4 дүгээрх заалтанд орсон дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажил гэх агуулгыг Ж******* ******* ХХК хийх үүрэг хүлээгээгүй, хиуцагч компани яалтай түрг, шуурхай гэрээгээ хийхийг шадаж ажлынх нь газт хэвлэс гэрэ дээр манайх гын үсэг зурж, тамга тэмдэг дж гэрээ байгуулагдсан.

Өөрөөр хэлбэл, дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажлыг тусгай зөвшөөрөл бүхий компани хийж гүйцэтгэх хууль зүйн зохицуулалттай байдгаас шалтгаалан хоолойн дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажил нь хоолойн ажпаас тусдаа төсөвт******* хийгдэж далангийн гүйцэтгэлийн дагуу төлбөр тооцоо нь гүйцэтгэгч компаниуд руу шилжс байдаг. Хоолойн ажлыг туслан гүйцэтгэх гэрэий дагуу хийж гүйцэтгэс компани хоолойн 2 хажуу талын буцаан дүүргэлтийн ажпыг хийж гүйцэтгэдэг нь э төрлийн ажил хэргийн хүрэд тогтоосон жишиг бөгөөд хоолой бьсан компаниуд дээд талын далангийн ажлыг хийж гүйцэтгээгүй болно.

Иймд иргий эрх зүйн суурь зчим, гэрээ байгуулах чөлөөт байдлын зчмыг ноцтой зөрчиж хэт нэг талын эрх ашгийг хамгаалсан гэрэий зүйл, заалт оруулж ноцтой төөрөгдүүл гын үсэг зурж, үүнээс улбаалан үндэслэлгүйгээр ажлын хөлсийг төлөхгүй байх шалтгаан бий болсон тул нэхэмжпэлийн шадлагыг нэмэгдүүлс гэв.

 

Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч шүүх хуралдаанд ггасан тайлбтаа: Ж******* ******* ХХК, К******* *******ч ХХК н билгын туслах төмрөөр хашаа, хайс, хаалт хийх гадаад худалдаа автомашина ачаа тээвэрлэх үйл ажиллагаа явуулдаг. Ж******* ******* ХХК 2020 оны 03 дуга сын 20-ны өдөр К******* *******ч ХХК-тай ын далангийн хоолойг бих туслан гүйцэтгэх гэрээг байгуулан Т толгой, З чиглэлийн ын ПК 250780, ПК256520 дахь км дэх 5,74 км далангийн уртад байрлах 10 ширхэг бетон хоолойн ажлыг хийж гүйцэтгэхээр гэрээ байгуулсан. 2020 оны 06 дуга сын 20-ны өдөр бүр дуусгасан. 2020 оны 10 дуга сын 05-ны өдөр Монгол Улсын З штабын бүтэ байгуулалтын дэмжлэгийн газтай тооцоо нийл эцсийн байдла ажлыг хүлээлгэж өгсөн. Гэрэий дагуу К******* *******ч ХХК 372,369,750 төгрөгийг Ж******* ******* ХХК-д шилжүүлж өгөх ёстой байтал өнөөдрийг хүртэл хугацаанд шилжүүлж өгөөгүй. Хэргийг 2020 оны 01 дүгээр сын 12-ны өдөр Б******* дүүргийн Иргий хэргийн анхан шатны шүүх хуралдаана шийдвэрлээд нэхэмжлэлийн шадлагыг бүхэлд нь хангасан. Давж заалдах шатны шүүхээс нэхэмжлэлийн шадлагын хүрэд гэрэийхээ зүйл заалтыг дэлгэргүй тайлблаад хиуцагчийн тайлблаад байгаа тайлбтай хтойгоор асуудлыг тодруулаха давж заалдах шатны шүүхээс буцаасан. Нэхэмжлэлийн шадлагыг хангаж шийдвэрлэж өгнө үү гэв.

 

Хиуцагчийн төлөөлөгч шүүхэд болон шүүх хуралдаанд ггасан хиу тайлбтаа: 2019 оноос З-Ттолгой чиглэлийн 414.6 км ын дэд бүтцийг бих томоохон төсөл хэрэгжиж эхэлс. Уг төслийн захиалагча Монголын ТӨХК, ерөнхий гүйцэтгэгчээр З хүчний жанжин штаб, түүнийг төлөөлж З хүчний бүтэ байгуулалтын дэмжлэгийн газ, хин манай компанийн бусад 6 компанитай нийлж консорциум хэлбэрээр тухайн төслийн туслан гүйцэтгэгчээр ажилласан.

Манай компанийн хувьд ын суурь бүтэц угсрах /далан, хоолой бих/ зөвшөөрлийг зохих ёсоор эзэмшиж байсны хувьд өөрсдийн хиуцаж байсан буюу гэрээл хийж байсан хэсэг болох Д аймгийн М сумын нутагт ПК 250+780 - ПК 256+520 дахь км-т 10 ширхэг бетон хоолой бих ажлыг авсан. Гэрээ консорциумын толгой компани болох Б " ХХК-и ерөнхий гүйцэтгэгчт******* /Бүтэ байгуулалтын дэмжпэгийн газ/ хийгдс. Уг хоолой бих ажлын эрхийг авсны даа манай компанид туслан гүйцэтгэгчээр орж ажиллах хүсэлтийг долоон аж ахуйн нэгж тавьсан юм. Бид ирс аж ахуйн нэгжүүдт******* нэг бүрчл уулзаж 70/30 гэс хьцаа буюу нийт төсөвт өртгийн 70 хуви туслан гүйцэтгэгч ажлаа гүйцэтгэж 30 хувь нь ерөнхий гүйцэтгэгчид үлдэх хувилбыг бүх санал өгсөн компаниудад өгч байсан юм. Гүйцэтгэгч буюу манай компанид чухам яагаад 30 хувь нь үлдэхээр бид санал тооцоолол хийс бэ гэхээр ажлын нийт төсөвт өртгөөс олон төрлийн суутгал хийгддэг. Үүнд: Захиалагчийн хяналтын здал 2%, Магадлашгүй ажлын здал 2%, Норм, нормативын сан 0,4%, Баталгаат хугацааны 5% нийт 9.4% суутгалыг ажлын хөлснөөс суутгуулдаг. Түүнчл НӨАТ-ын 10%, аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татв 10%-ийг оруулан тооцоод гүйцэтгэгч өөрөө тодорхой хэмжэий ашиг хдаг жишиг болсон тооцоолол юм. Дээрх суутгалуудыг нэхэмжлэгчийн ггаж доод бүтэц-хоолойн ажлын гүйцэтгэл №1 гэс нэрт******* бимтаас тодорхой хж болно. Гэтэл 2020 оны 03 дуга сын 04-ний өдөр Ерөнхий захирал З.Бийн хүрг З нь мгаж буй талын захирал гэх Ү.Г дагуулан манай ажил дээр орж ирс юм. Ерөнхий захирлын зүгээс надад хандан манай хүрг байгаа юм найзуудтайгаа хамтран э ажлыг сонирхож хийе гэс санал тавьж байна. Аль болохоор дэмжиж ажиллах хэрэгт******* байна. Ажлын хөлсний хьцааг нийт төсөвт өртгийн дүнгээс 75/25 гэс хьцаага тооцьё гэс санал хэлс юм. Компанийн удирлагууд учраас бид аливаа шийдвэрийг зөвлөлдөж ггадаг. Ингээд саналыг би хүлэ зөвшөөрч гэрээг байгуулан Ерөнхий захирлыг төлөөлөн би гын үсэг зурж баталгаажуулсан. Манай компанийн зүгээс нэгт гэрээ байгуулсан учраас туслан гүйцэтгэгчийг бүх тала дэмжин ажиллах байр суурийг анхнаасаа бимтлан ажилласан. Учир нь Ж************** ХХК-ийн хийх ажлаас үүсс аливаа үүрэг хиуцлагыг Ерөнхий гүйцэтгэгчийн өмнө манай компани хиуцах ёстой. Гэрээ ёсоор туслан гүйцэтгэгч нь засв үйлчилгээ, сэлбэг хэрэгсэл, түлш шатахуун болон ажил үүрэг гүйцэтгэхт******* холбогдож гах бусад бүх здлыг өөрсдөө бүр хиуцаха зохицуулсан. Тээвэрлэлт, хадгалалт, хангалт, түгээлт зэрэг бүх эрсдэл, үүргийг өөр дээрээ манай компани авч ажилласан. 2020 оны 03 дуга сын 20-ны өдөр манай компани туслан гүйцэтгэгч Ж************** ХХК-тай 20/03 дуга бүхий гэрээ хийс бөгөөд э үед ерөнхий гүйцэтгэгч Б ХХК-с манайд яригдаж буй 10 ширхэг бетон хоолойн төсөв өгөхдөө үнийн дүнг 1,996,786,490 төгрөг байха мэдээлс. э үнийн дүнгээс дээр яригдсан 75/25 -ын зчма тооцож гэрэий үнийн дүнг 1,500,000,000 төгрөгөөр тогтож гэрээг үзэглэс юм.

Ингээд ажил үргэлжлэх явцад З хүчний жанжин штабаас хоолойн ажлын үнэлгээ хэт өндөр байна анхны гэрээ хүчин төгөлдөр бус үнэлгээгээ дахин нягталж оруулж ир гэс шадлага тавьж хоолойн ажлын хөлс өгөхгүй хугацаа их алдагдуулсан. э хооронд манай зүгээс далангийн ажлын санхүүжилтээс аль болох бололцоогоороо туслан гүйцэтгэгчид өгч ажлыг тасалдалгүй явуулж байсан. Ингээд удаа даа буюу 4-5 удаа төсөв хийж өгсөн ч ЗХЖШ-ын зүгээс зөвшөөрөхгүй байсны улмаас эцэстээ туслан гүйцэтгэгч Ж************** ХХК-тай зөвшилцөж байгаад нийт ажлын үнэлгээг 1,673,407,208 төгрөг байха зөвшөөрч баталгаажуулсан юм.

Үндсдээ анх яригдаж байсан дүнгээс 323,379,282 төгрөгөөр бууж батлагдсан гэс үг. Хамсалтай нь д яригдаж буй хоолойн ажлаас манай компани маш их алдагдал хүлээс бөгөөд туслан гүйцэтгэгчийн буруутай үйлдэл, ажпыг тасалдалгүй явуулах техник тоног төхөөрөмж, хүн хүчний бололцоогүй байдал зэрэг олон шалтгаан нөхцөл үүнд маш их нөлөөлсөн. Талуудын хооронд байгуулсан гэрэий 1.4-т Б тал нь 10 ширхэг ын далангийн хоолой бих бөгөөд хоолойн дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажил үүнд хамана гэс заалт бий. Хамсалтай нь гэрээгээр хүлээс э үүргээ туслан гүйцэтгэгч биелүүлэх боломжгүй нөхцөл байдалтай байснаас манай компани э ажлыг өөрсдөө гүйцэтгэс бөгөөд үүнд маш их хэмжэий здал гсан юм. Хоолойн дээд талын далангийн дүүргэлтэд хичнэ хугацаа орсон, ям ям техник тоног төхөөрөмжүүд ажилласан, уг хугацаанаас үүд нийт далангийн ажил хэдий хэр хугацаага хойшлогдсон, хугацаанаас үүд компани хичнэ төгрөгний торгууль, хохиролд орсон, далангийн дүүргэлтэд ажилласан машин механизмын шатахууны тооцоо зэргийг гэрчүүдийн мэдүүлгээр тогтоох боломжтой.

Мөн тусгай зөвшөөрөл бүхий хуулийн этгээдийн хийх ёстой ажлыг нэхэмжлэгч тал хийс нь хууль зүйн талаасаа тухай нь хуульд тавигдсан шадлага хангахгүй хүчин төгөлдөр бус гэрээ болсон.

Нэхэмжлэгч талаас гэрэий үнийн дүн өөрчлөгдсөнийг хүлэ зөвшөөрч байна. 4,419,491,251 төгрөгийн үнийн дүн бүхий гэрээг Б ХХК-тай байгуулсан. Өөрөөр хэлбэл 10 хоолой болон Ө аймгийн Манлай сумын далангийн хоёр ажлыг нийлүүлс гэрээ хийгдс юм. Бид нотлох бимта хоёр далангын гүйцэтгэлийн акт ггаж өгсөн. Тухайн гүйцэтгэлийн акт дээр далан хоолой хийж гүйцэтгэс тухай бимт байгаа. Үүн дээр 2,458,115,170 төгрөгийн далангийн ажил байгаа юм. Б ХХК-тай байгуулсан 4,419,491,251 төгрөгийн гэрэий үнийн дүнд далан болон хоолойн ажил багтсан байгаа юм. 4,419,491,251 төгрөгөөс далангийн ажлын хөлс 2,458,115,170 төгрөгийг хасаха тухайн үед хийс 10 хоолойны ажлын анхны үнийн дүн 1,961,377,081 төгрөг байнсан. Анх ийм дүнт******* ажил санал болгохоор талууд тохирсон байгаа юм. Ингэж явса эцсийн дүн нь 1,673,407,208 төгрөгөөр батлагдсан. Хоолойн буцаан дүүргэлт гэдэг хоолойны хоёр далавчийг л дүүргэх зай байдаг. Дээд талын далангийн дүүргэлт гэдэг нь үндсдээ хоолойн дээрээ далан бих асуудал байдаг. Бид тай хамтч ажлаад 10 жил болж байна. э хугацаанд ям нэг бусдыг хохироосон үйл ажиллагаа явуулж байгаагүй. Далангийн дээд талын дүүргэлийг гэрэий 1.4 т заасны дагуу нэхэмжлэгч тал хийх ёстой байсан боловч манай тал өөрийн техник ажиллах хүчээ ггаж хийс байдаг. Үүнт******* хтойгоор тооцооны хавсралтыг ггаж өгсөн байгаа. Ингээд бид э ажлыг хоёр сд хийс гэж дунджа тооцоход 223 сая төгрөгийн асуудал байсан. Гэрэд гэрэий үнийн дүн өөрчлөгдөхөд төсөв өөрчлөгдөнө гэж, мөн гэрэд заасны дагуу эхүү төсвийг талууд тохиролцоно гэж тус тус заасан байдаг. Ингээд бид төсвийн тала тохиролцох тал дээр хугацаа алдаж тохиролцоонд хүрч чадахгүй явса байгаад шүүх дээр ирс асуудал байгаа юм.

Ж************** ХХК-иас манай К******* ХХК-д холбогдуулан хууль зүйн үндэслэлгүй нэхэмжлэл гган удаан хугадаанд шийдвэрлэгдэхгүй явж байгаа нь хиуцагч гэгдэх манай компанийн эрх ашгийг ч хөндсөн процесс болж байна. Шүүхийн мгаантай байдал нь компанийн үйл ажиллагаанд сөргөөр нөлөөлж, тендер болон бусад томоохон төсөл хөтөлбөрүүдэд оролцоход бэрхшээл учруулж орлого олох боломжийг мөн хааса байна.

Ж************** ХХК-иас манай К******* ХХК-д холбогдуулан хууль зүйн үндэслэлгүй нэхэмжлэл гган удаан хугадаанд шийдвэрлэгдэхгүй явж байгаа нь хиуцагч гэгдэх манай компанийн эрх ашгийг ч хөндсөн процесс болж байна. Шүүхийн мгаантай байдал нь компанийн үйл ажиллагаанд сөргөөр нөлөөлж, тендер болон бусад томоохон төсөл хөтөлбөрүүдэд оролцоход бэрхшээл учруулж орлого олох боломжийг мөн хааса байна.

Нэхэмжлэгчийн зүгээс 2024 оны 03 дуга сын 18-ны өдөр нэхэмжлэлийн шадлагаа нэмэгдүүл талуудын хооронд 2020 оны 03 дуга сын 20-ны өдөр байгуулагдсан №20/03 дугатай ын далангийн хоолой бих туслан гүйцэтгэх гэрэий 1.4-т заасан .. .хоолойн дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажил үүнд хамана... гэс хэсгийг хүчин төгөлдөр бус гэж тооцуулаха шадлага ггасантай танилцав.

Хэрэг мгааныг өмнө нь анхан болон давж заалдах шатны шүүхээр хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явагдаж байх үед нэхэмжлэгчийн зүгээс э шадлагыг ггах боломжтой байсан боловч ггаагүй явж ирс. Хин хиуцагчийн зүгээс хоолойн дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажил хийхэд гсан здлыг шинжээч томилуулах хүсэлт гган ггуулсан бөгөөд тухайн здлыг үгүйсгэх зорилготой хууль зүйн тактик гэж үзэж байна.

Мгаан шийдвэрлэх ажиллагаанд оролцож байгаа талууд тухайн мгааны үйл бимтын тала бодитой, үн зөв тайлб өгөх хуули хүлээс үүрэгт*******.

Талуудын хооронд гэрээ байгуулагдах үеийн нөхцөл байдлын тала итгэмжлэгдс төлөөлөгч Н.Бум-Эрдийн зүгээс дэлгэргүй тайлбласан нь түүнээс шүүхэд өгсөн хиу тайлб болон шүүх хуралдааны тэмдэглэлд дэлгэргүй тусгагдсан болно.

Тухайн үед уг ажлыг хийхээр 4-5 компани саналаа ирүүлж байсан бөгөөд Ж************** ХХК-ийг сонгож, гэрэий төслийг тухайн үед танилцуулж гэрэд өөрчлөлт оруулах шадлагатай саналаа тусгаж болно гэдгийг мэдэгдэж хэлж байсан нь бодит үн юм. Түрг шуурхай гэрээгээ хийхийг шадаж шахсан зүйл огт байхгүй.

Туслан гүйцэтгэгч тал гэрэий бүх нөхцөлийн тала сайт мэдэж байсан төдийгүй төөрөгдөж дүүрс нөхцөл байх үндэсгүй. Хэрэв үнэхээр гэрэий нөхцөлийн тала ноцтой төөрөгдсөн, дүүрс бол тухайн этгээд Иргий хуулийн 58.6-д заасны дагуу төөрөгдсөн болохоо мэдмэгц нөгөө тавдаа мэдэгдэх үүрэгт*******. Гэтэл Ж************** ХХК- ийн зүгээс үнэхээр гэрэий нөхцөлийн тала төөрөгдөж, дүүрс бол түүнийгээ мэдэх боломжтой хангалттай хугацаа өнгөрсөн, мөн тэр тухай мэдэгдэх боломжтой байсан гэж үзэж байна.

Иймд нэхэмжлэлийн шадлагыг хэрэгсэхгүй болгоно уу гэв.

 

Хиуцагч шүүхэд ггасан сөрөг нэхэмжлэл болон шүүх хуралдаанд ггасан тайлбтаа:

1-рт.Гэрэий үүргийн гүйцэтгэлд илүү шилжүүлс 68,680,000төгрөгийг буцаан ггуулах,

2-рт. Гэрээгээр хүлээс үүргээ биелүүлээгүй буюу хоолойн дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажил хийхэд гсан здал болох 234,000,000 төгрөгийг шинжээчийн дүгнэлтээр блжсана хиуцагчаас ггуулах,

3-рт. Захиалагч К******* ХХК-иас хүлэ авсан төлбөрийн НӨАТ-ын дутуу шивэлт болох 602,830,250 төгрөгт ногдох НӨАТ-ын шивэлтийг хийлгэхээр Ж**************" ХХК-д даалгах,

4-рт. Далан дүүргэлтийн ажилд шинжээчийн баг томилож ажилуулсан здал болох 13,000,000 төгрөг, 315,680,000 төгрөгийг ггуулах, 602,830,250 төгрөгийн НӨАТ-ын дутуу шивэлтийгЖапан ******* ХХК-с даалгуулаха сөрөг нэхэмжлэл ггасан.

Манай К Ч ХХК нь 2010 оноос хойш ААН, иргэдийн захиалга 30 гуй салб бьсан ын ууган компаниудын нэг юм. ын доод бүтэц буюу далан хоолой бих ажил 2019 - 2020 онд хийгдс бөгөөд манай компани нь Д аймгийн М сумын нутаг дэвсгэрт 10ш бетон хоолой, далангийн дүүргэлт хийх ажлыг зөвшөөрлийн дагуу авч туслан гүйцэтгэгчээр Ж**************" ХХК-ыг сонгон 2020 оны 03 дуга сын 20-ны өдөр тус компанийн гүйцэтгэх захирал Ү.Гт******* туслан гүйцэтгэх 20\30 дугатай гэрээ байгуулж ажилласан. Ж************** ХХК-тай гэрэий дагуу тохирсон хөлсийг холбогдох данса нь шилжүүл өгч дуусгаад, төслийн гүйцэтгэлээ улсын комисст хүлээлг өгч тооцоо нийлс акт үйлд төлбөрийг баталгаажуулсан байдаг. Уг төслийн Ерөнхий гүйцэтгэгч болох З хүчний бүтэ байгуулалтын дэмжлэгийн газ болон Б ХХК-иас удаа даа анх тохирсон үнийн дүнгийн төсөвт зөрүү өөрчлөлтүүд гсан тул залруулга тайлбыг дахин ггаж ирүүл гэж шадаж байсан тул захирал Ганеүхийн хамт олон дахин төсвийн санал хийж оруулж байгаад эцэсл 2020 оны 10 сд анх тохирсон 1.966.786 .490 төгрөгний үнийн дүнгээсээ буурч 1.673.407 төгрөг болсон байдаг. Ж************** ХХК-ийн захирал Г нь дээрхи үнийн дүн буурсан тала мэдс боловч , хуучин хийс гэрэий дүн болох 1,500,000 төгрөгөөр тооцоогоо хийнэ гэж муйхлан зүтгэсээр байгаа бөгөөд хуульд нийцүүл хийс гэрэий заалтаа биелүүлдэггүй, тухайн ажлыг хийж гүйцэтгэх тусгай зөвшөөрөлгүй, хүн хүчний нөөц бололцоогүй, техник хэрэгсэл байхгүй гэдгийгээ мэдсээр байж ашиг хонжоо олох зорилгоор төслийн ажлыг гацааж зогсоон удаашруулсан тул га буюу манай компаний зүгээс шадагатай здал болон техник хэрэгсэлүүд нэмж өгөөд дээрхи хоолойн ажлыг хийлгэж дуусгасан юм. Нэг ёсондоо гэрэий дагуу тэдний хийх ёстой ажпын 30 гуй хувийг бид н хийс. Өөрөөр хэлбэл Ж************** ХХК нь 2020.03.20 ны өдөр хийс 20\03 дугатай гэрэий 1 дүгээр зүйлийн 1.4 д Б тал нь нийт 10ш ын далангийн хоолой бих бөгөөд тухайн ажлын төсөв нь 1.500.000.000 төгрөг байх ба хоолойн дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажил үүнд хамана гэж заасныг зөрчсөн юм. Ингээд манай компани нь хоолойн дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажлыг өөрсдийн хөрөнгө, хүчээр хийж дуусгасан болно. Ж************** ХХК нь бүх авах ёстой тооцоогоо хийж дуусгасан мөртлөө ямч үндэслэлгүй 372 ,369,750 төгрөг шилжүүл өгөхийг удаа даа шадаж, манай ХХК-ы хууль ёсны ашиг сонирхолд ноцтой хор уршиг учруулаад зогсохгүй улма 2021 оны 08 дуга сын 31 ны өдөр -ийн ИХАШШ-д дээрхи тоо бүхий мөнгөний тала нэхэмжлэл ггахдаа хэргийг хянан шийдвэрлэхэд гол нотлох бимт болох гэрэий хавсралт бүхий хэсгийг шүүхэд ггаж өгөхгүй зориуд нууж, Г нь шүүхэд үн зөв мэдүүлэг өгөхөө илэрхийлж баталгаа ггасны даа зориуд худал мэдүүлэг өгсөнөөр ИХАШШ Ж************** ХХК-ийн нэхэмжлэлийг хангаж шийдвэрлэс боловч э нь 2022 оны 04 дүгээр сын 04-ний өдрийн Нийслэлийн иргий хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 210\ МА2022| 00633 дугатай магадлала дээрхи гэрэий хавсралтыг ггаж өгөөгүй , нотлох бимт хангалттай биш байна гэдэг үндэслэлээр анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэрэгсэхгүй болгосон юм.

2020 оны 09 сын 30-ны өдөр талууд хоорондын тооцоо нийлс акт үйлдэж 79,000,000 төгрөг тохиролцсон боловч б зүгээс гэрээ дүгн тооцоо нийлс тухайн актыг үйлдсээс хойш 147.680.000 төгрөг шилжүүлс байдаг. 68.680.000 төгрөг илүү шилжүүлс нь бимта тогтоогддог. Иймд эхүү здалыг ггуулаха нэхэмжлэлийн нэгдүгээр шадлагыг ггаж байгаа юм.

Хоёрдуга шадлагын хувьд талуудын хооронд байгуулагдсан гэрэий заалтын дагуу хоолойн дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажлыг гүйцэтгэгч Ж************** ХХК хийж гүйцэтгэх үүрэг хүлээс боловч тухайн ажлыг э компани явцын дунд гүйцэтгэж чадахгүй нь нэгт тодорхой болсон тул манай компани өөрийн хүн хүч, хөрөнгө здал, техник тоног төхөөрөмжөөр хийж гүйцэтгэс болно. Үүнийг хэрэгт авагдсан нотлох бимтууд, талууд ын тайлб, гэрч нын мэдүүлэг хангалттай нотолдог юм. Тухайн ажлыг хийж гүйцэтгэхэд гсан здалыг бодитой, үндэслэлт*******, хуулийн дагуу тогтоох үүднээс шинжээч томилуулан талуудыг байлцуулан дүгнэлт ггасан бөгөөд тухайн дүгнэлтээр уг ажлын здал 234.000.000 төгрөг болж байгааг нэхэмжилж байгаа юм.

Гуравдуга шадлагын хувьд манай компани 10 хооолойн ажлын санхүүжилтэд нийт /1.336.911.172 /төгрөг хүлэ авсан бөгөөд үүнээс /1.191.310.250 /төгрөгийн гүйцэтгэгч Ж************** ХХК-д шилжүүлс байдаг. Гэтэл Ж************** ХХК манай хүлэ авсан мөнгөнөөс илүү мөнгө нэхэж байгаа нь ям ч хуулийн үндэслэлгүй юм. Түүнчл төлбөр хүлэ авсан дүнд ногдох НӨАТ-ын бичилтийн холбогдох санхүүгийн салбт мөрдөгдөж байгаа хууль тогтоомжийн дагуу манай компанид шивэх ёстой байсан боловч өнөөг 602.830.250 төгрөгийн НӨАТ-ын шивэлтийг дутуу хийс нь манай компанид татвын өр болон ирээд байна. Иймд дээрх мөнгөн дүнд ногдох татвын дутуу шивэлтийг гүйцэ шивэхийг Ж************** ХХК-д даалгуулаха нэхэмжлэлийн шадлага ггаж байгаа болно гэв.

 

Нэхэмжлэгч сөрөг нэхэмжлэлд ггасан хиу тайлб, шүүх хуралдаанд ггасан тайлбтаа: Ж************** ХХК компани К компанитай 2020 оны 03 сын 20 ны өдөр хийс гэрэий дүн болох 1 500 000 /Нэг тэрбум т зуун сая / төгрөгийн дүнгээс К ХХК-аас шилжүүлс төлбөр тооцоог хасаж 372 369 750 төгрөгийн авлагатай болохыг дансны хуулга , хэргийн материалд өгсөн бимтуудын дагуу тодорхойлж ггасан. Банкны дансны хуулга шилжүүлс төлбөр болон гэрэий үнийн дүн мгашгүй үн зөв болохыг 2021 онд Б******* дүүргийн иргий хэргийн анхан шатны шүүхээр удаа даа шалгаж 2022 оны 01 сын 12 ны өдрийн хурлын шийдвэрээр 372 369 750 төгрөгийн авлагатай болохыг тогтоосон болно.

- Ж************** ХХК ийн ПК-250+780-ПК256+520 дахь байршилд хийж гүйцэтгэс 10 цэгийн бетон хоолойн ДООД БҮТЭЦ-ХООЛОЙН АЖЛЫН ЕҮЙЦЭТЕЭЛ№1 ажил хүлээлцс актан дээр К компани үндс захиалагч Монголын аас хүлэ авсан мөнгөний дүн 2020.06.20 ны байдла 1 621 911 027 буюу 47 460 535 төгрөгийн үлдэгдэл тооцоотой болохыг талууд зөвшөөрч захирал Б гын үсэг зурж тамгаа дан баталгаажуулсан байна. Хавсгасан ажлын гүйцэтгэл актан дээрх 1 621 911 027 төгрөг авсан нь тодорхой байхад санхүүжилтэд авсан мөнгө 1 336 911 172 гэж нэхэмжлэл дээрээ оруулсан байгаа нь санаатай худал нэхэмжлэл үүсгэж байгааг нь хуулж байна.

Хоёр. Ж************** ХХК ийн данс руу 2020.03.20-2020.04.26 ныг хүртэл 271 000 000 сая төгрөгийг шилжүүлж бусад төлбөрийг манай компаний хамаал бүхий В орд компаний данс руу 2020 оны 05 сын 01 нээс эхл шилжүүлс. Ж************** ХХК ийн дансанд 79 000 000 төгрөгийг шилжүүлээд бусад төлбөрийг В ХХК-ийн данс руу шилжүүлэхээр тохиролцсоны дагуу

79 000 000 төгрөгийн акт үйлдс . эхүү актын дүнгээс үндэслэж илүү шилжүүлс гэх 68 680 000 төгрөг нэхэмжилж байгаа нь нийт ажлын төсөв болон шилжүүлс мөнгөт******* огт уялдахгүй байна.

Хиуцагч тал хоолойн дээд талын ажлын здал болох 234 000 000 Ж************** компанид өгөх ёстой 372 369 750 төгрөгнөөс хасуулж тооцно гэж 2021 оноос хойш бүх шатны хурал дээр ярьса ирс . Үүний дагуу дээд талын хоолойн ажлыг аль тал нь хийх ёстойг тодорхойлохоор Б ХХК-аас лавлагаа авах , шинжээч томилох гэх мэтээр хурлын шийдвэр гч байсан . Гэвч э удаан хугацааны даа гэт манай компаниас авлагатай мэтээр нэхэмжлэл ггаж ирж байгаа нь үндэслэлгүй болохыг хэрэгт хавсгасан бимтуудад тодорхой хагдана.

Хоолойн дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажил хийхэд гсан здал болох 234 000 000 төгрөгийг хиуцагчаас ггуулах нэхэмжлэл нь даах шалтгаанууда үндэслэлгүй бөгөөд б хооронд иргий хуулийн 343 дуга зүйлийн 343.1 .Ажил гүйцэтгэх гэрээгээр ажил гүйцэтгэгч нь захиалагчийн буюу өөрийн материала гэрэд заасан ажил гүйцэтгэх, захиалагч нь уг ажлын үр дүнг хүлэ авч, хэлэлц тохирсон хөлс төлөх үүргийг тус тус хүлээ гэж заасан хилцаа үүсс.

Иймд сөрөг нэхэмжлэлийн шадлагыг иргий хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дуга зүйлийн 115.3 нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгох заасны дагуу хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

 

Хиуцагчийн өмгөөлөгч шүүх хуралдаанд ггасан тайлбтаа: Нэхэмжлэгч тал нэхэмжлэлийн үндс шадлагаа Иргий хуулийн 38 дуга зүйлд заасна нэхэмжлэлийн шадлагыг нотлох бимта өөрөө цуглуулж нотлох үүрэгт*******. 372,000,000 төгрөг яаж ям учиртай задалсан байх тала тайлблаж чадсангүй. Гэрэий 1.4-т д заасныг нэхэмжлэгч тал тайлблахдаа гэрээг ноцтой тойрогдуулсан мэтээр тайлблаж хэлээд байна. Урьдчилаад хэд хэд удаа уулзаж ажлын объектууд дээр очиж судалж өөрт нь ашигтай байсан учраас хүлэ зөвшөөрч гын үсэг зурсан. Ноцтойгоор төөрөгдүүлс, хүчин төгөлдөр бус гэх мэт гуйвуулж тайлблаад байна. Хийх ёсгүй ажлаа дуусах үеэр мэдс гэх мэт зүйл яриад байна. Мгаан бүхий гэрэий 1.4-т давж заалдах шатын шүүхээс буцсан үндс шалтгаан нь гэрэий хавсралт гэдэг нотлох бимт алга, мгагч тал гэрэий хавсралтаа ггаагүйгээс 2 компанийн хийх ажил нь тодорхойгүй байна гэдэг шалтгаана магадлал дээр хүчингүй болж байгаа. Магадлал гаад 1, 2 жилийн даа өнөөдрийн шүүх хуралдаан хүртэл тухайн гэрэий хавсралтыг ггаж ирэх тала ям ч нотлох бимтыг шүүхэд одоо хүртэл өгөөгүй. Хавсралт байсан нь тогтоогдож байгаа учраас давж заалдах шатын шүүх хаад хавсралт байгаа гэж үзэж байгаа. Хавсралт дотор оруулаагүй бол гч ирэхгүй байсан. 2020 онд хийс гэрээ нь ерөнхий гэрээ байгаа юм. Хавсралтыг оруулж өгснөөр 2 компанийг хийх ажил тодорхой болж өгдөг. Нэхэмжлэлийн шадлагыг хангах ям ч үндэслэл алга байна. Ажил нь ерөнхий гэрэээс хахад тодорхой байдаг. Нэхэмжлэлийн шадлагын гол нотлох бимт болсон тухайн компанийг хийх ёстой ажлыг нотлох гол бимт нь хавсралт байсан. Нотлох бимт байхгүйгээс болоод нэхэмжлэлийн шадлага нь хангах ям ч хууль зүйн үндэслэл боломж алга гэдгийг тодруулж байна. Нэхэмжлэгчээс удаа даа магадлал дээр буцаж ирснээс хойш ям нотлох бимт өгөв гэхээр э тала бол ям ч бимт өгөөгүй. Манай сөрөг нэхэмжлэлийг өгснөөр бүх юмыг мэдэж байгаа мэтээр гэт ноцтой төөрөгдөлд орчихсон мэтээр тайлблаж байгаа нь хууль зүйн хувьд үндэслэлгүй байна. Хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дуга зүйлийн 115.2.3-д заасна нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү. Хиуцагч талын сөрөг нэхэмжлэлийн шадлагыг бүхэлд нь дэмжиж байна.

 

НӨАТ-ын асуудла хиуцагч өөрийнхөө шилжүүлс 1,192,000,000 төгрөгөөс НӨАТ-ын шивэлт хийгээгүй гэж үзэж байна. Анх Ж******* ******* ХХК-д данснаас мөнгөө өгөөд явж байсан. Тэгтэл В орд гээд компани ороод ирс. э компаниас хойш Ж******* ******* ХХК өгч байхдаа шивж байсан. Г, З гээд хувь хүмүүс ороод ирж байгаа үеэс эхлээд тус компани нь Ж******* ******* ХХК НӨАТ-аа шивэхээ больчихсон гэдэг. Үлдэгдэл НӨАТ-ын шивэлт байхгүй гэдэг үндэслэлээр сөрөг нэхэмжлэл ггаж байгаа. Эрх бүхий байгууллагад эрүүгийн цагдаагийн газт татв төлөхөөс зайлсхийс гэдэг гомдол ггачихсан явж байгаа гэв.

 

Хэрэгт авагдсан нотлох бимтууд.

 

Нэхэмжлэгчээс: нэхэмжлэл, улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн бимт, Ж******* ******* ХХК-ийн улсын бүртгэлийн гэрчилгэий хуулб, компанийн дүрэм, гүйцэтгэх захирлын талах лавлагаа, 2020 оны 3 сын 20-ны өдрийн 20/03 тоот ын далангийн хоолой бих туслан гүйцэтгэх гэрээ, доод бүтэц-хоолойн ажлын гүйцэтгэлийн төсвийн бимт, мөнгө хүлэ авсан материалын тооцоо гэх бимт, 2021 оны 6 сын 21-ний өдрийн №45 дугатай албан бичиг, шуудан хүргэлтийн бимт, банкны дансны хуулга, нэхэмжлэлийн нэмэгдүүлс шадлага, улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн бимт, Б.Нямжгалд олгосон 2024.03.21№07 итгэмжлэл, Д.М олгосон 2024.09.30№56 итгэмжлэл, сөрөг нэхэмжлэлд ггасан хиу тайлб,

Хиуцагчаас: компанийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээ,2019 оны 7 сын 16-ны өдрийн Т толгой-З чиглэлийн  ын доод бүтэц, далан, хоолойн бих ажлыг туслан гүйцэтгэх гэрээ, 2020 оны 3 сын 05-ны өдрийн Т толгой-З чиглэлийн  ын доод бүтэц, далан, хоолойн бих ажлыг туслан гүйцэтгэх гэрээ, хөдөлмөрийн гэрээ, тооцооны үлдэгдлийн баталгаа, хамтран ажиллах санамж бичиг, здлын төсөв, төсөлт өртгийн товчоо, тооцооллын хүснэгт, Я.Эийн эзэмшлийн банкны дансны хуулга, шилжүүлгийн бимтууд, машин механизма ажил гүйцэтгүүлэх гэрээ, К******* *******ч ХХК Хоолойн тоо хэмжээ баталгаажуулах 2020 он, Б ХХК-ийн 2022.08.12№22/47 тоот албан бичиг, К******* *******ч ХХК-ийн 2022.07.25№ЕЗ-22/39 албан бичиг, Ө аймгийн Ц сумын нутагт орших Ттолгой нүүрсний ордоос д аймгийн сайншанд сумын з өртөө хүртэлх 416.165 км ын төсөл, З хүчний Билга-инженерийн цэргийн удирдах газрын 2022.08.02№1118 тоот албан бичиг, Ус өнгөрүүлэх хоолойн билга угсралтын ажлын захиалагчийн хяналтын дүгнэлт, нэмэгдүүлс нэхэмжлэлийн шадлагад ггасан хиу тайлб, Я.Эээс Б С, Ө З, Б Н, Үнхүү Г нт болон В ХХК-д тус тус мөнгө шилжүүлс шилжүүлгийн бимтууд, өмгөөлөгч Д.Дт******* байгуулсан Хууль зүйн туслалцаа үзүүлэх гэрээ, Я.Эт олгосон 2025.03.11 итгэмжлэл, нэхэмжлэгч Ж******* ******* ХХК болон төлөгч К******* *******ч ХХК-ийн үйлдс тооцооны үлдэгдлийн баталгаа, төлбөрийн бимтууд, мөнгө шилжүүлгийн бимтууд, Я.Эийн эзэмшдэг банк дахь дансны хуулга, сөрөг нэхэмжлэл, улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн бимт зэрэг нотлох бимтуудыг тус тус ггаж өгсөн байна.

Хэргийн оролцогчийн хүсэлтээр шүүх бүрдүүлс нотлох бимтууд: Хөрөнгийн үнэлгэий Д ХХК-ийн Шинжээчийн тайлан, дүгнэлт

 

Шүүх хуралдаана нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэл, хиуцагчийн сөрөг нэхэмжлэл, талуудын тайлб, хэрэгт авагдсан бичгийн нотлох бимтуудыг шинжл судлаад

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

 

 

1. Шүүх, нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэл, хиуцагчийн сөрөг нэхэмжлэлийн шадлагын зим хэсгийг тус тус хангах үндэслэлт******* гэж үзлээ.

2. Нэхэмжлэгч Ж******* ******* ХХК нь К*******   ХХК-д холбогдуулан гэрэий үлдэгдэл төлбөр 372,369,750 төгрөг ггуулах нэхэмжлэлийн шадлага, 2020 оны 03 дуга сын 20-ны өдрийн хиуцагч ын далангийн хоолой бих туслан гүйцэтгэх №20/03 дугатай гэрэий 1 дүгээр зүйлийн 1.4 Б тал нь нийт 10 ширхэг ын далангийн хоолой бих бөгөөд тухайн ажпын төсөв нийт 1,500,000,000 төгрөг байх ба хоолойн дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажил үүнд хамана хэмээх заалтын дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажил гэх хэсгийг хүчин төгөлдөр бусад тооцуулах тухай нэмэгдүүлс шадлага ггасан.

3. Хиуцагч нь нэхэмжлэлийн шадлагыг бүхэлд нь эс зөвшөөрч, Гэрэий үүргийн гүйцэтгэлд илүү шилжүүлс 68,680,000 төгрөг буцаан ггуулах, гэрэий үүрэг гүйцэтгэгдээгүйгээс гсан здал 234,000 төгрөг, шинжээчийн баг томилж ажиллуулсан здал 13,000,000 төгрөг, нийт 315,680,000 төгрөгийг нэхэмжлэгчээс ггуулах, 602,830,250 төгрөгийн НӨАТ-ын шивэлт хийхийг нэхэмжлэгчид даалгуулах тухай сөрөг нэхэмжлэл ггаж, талууд мгаж байна.

4. Нэхэмжлэгч нь нэхэмжлэлийн шадлагын үндэслэлээ дор дурдсана тайлбласан.

Талуудын хооронд 2020 оны 3 дуга сын 20-ны өдөр байгуулагдсан ын далангийн хоолой бих туслан гүйцэтгэх гэрээ-ний үүргийн дагуу 1,500,000,000 төгрөгийн төлбөрөөс үлдэгдэл төлбөр болох 372,369,750 төгрөгийг хиуцагч төлөөгүй гэж тодорхойлж байна.

Нэхэмжлэгч нь 1-р хавтаст хэргийн 12-р талд авагдсан К******* *******ч ХХК-иас хүлэ авсан мөнгө мөнгө материалын тооцоо хэмээх Я.Эйин хувийн данснаас мөнгө шилжүүлс гэх хүснэгтийг үндэслэл болгож, гэрээт ажлын төлбөр 1,5 тэрбумаас дутуу төлсөн 372,369,750 төгрөг ггуулаха шадсан.

5. Гэрэий хавсралт ба гүйцэтгэх ажлын жагсаалт нотлох бимта хэрэгт авагдаагүй, хавсралт үйлдс, эс үйлдс гэж талууд зөрүүт******* тайлблаж байх боловч гэрэд заасан ажил гүйцэтгэгдээд одоо гүүрийн хоолойн ашиглалтын билгын нормын зөвшөөрөгдөх хүлцлийн хэмжэд байгааг, ажил хүлээлцс ба норм стандт хангасан болохыг шинжээч Д ХХК-ийн Шинжээчийн тайлан, дүгнэлт-д дүгнэс тул гэрэий дагуу гүйцэтгэгдэх ажлын нэр, бүрдэл хэсгийн тала нотлох бимтгүй байгаа нь нэхэмжлэлийн шадлыг шийдвэрлэхэд саад болохгүй гэж үзэв.

6. Хиуцагч нь гэрэий хавсралтыг манай ажилтан н.Б үйлдс, нөгөө талтайгаа хамт үйлдс, уг хавсралтыг нэхэмжлэгч авчихаад буцааж өгөөгүй гэх боловч өөрсдөө үйлдс гэх хавсралттай хтой бимтыг шүүхэд ггаж өгөх боломжгүй гэж үзэх үндэслэл тогтоогдоогүй.

7. Зохигч талуудын хооронд 2020 оны 3 дуга сын 20-ны өдөр №20/03 тоот ын далангийн хоолой бих туслан гүйцэтгэх гэрээ байгуулагдаж, нэг талаас З-Ттолгой чиглэлийн ын 250+780-256+520 км газт 5.74 км далангийн уртад байрлах 10 ш бетон хоолойн ажлыг хийж гүйцэтгэх /хоолойн дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажил хамаах/, ажлын нийт төсөв 1,500,000,000 төгрөг гэж, нөгөө талаас ажлын хөлс төлөх үүргийг хилцан хүлээс болох нь зохигчдын тайлб, тус гэрээгээр тогтоогдож байна. /1-р х.х-ийн 9-10 дуга тал/

8. Тус гэрэий агуулга буюу талуудын илэрхийлс хүсэл зоригийн илэрхийлэл, зорилгоос үзэхэд, талуудын хооронд Иргий хуулийн 343 дуга зүйлийн 343.1 дэх хэсэгт заасан ажил гүйцэтгэх гэрээ байгуулагдсан байх бөгөөд гэрээ хүчин төгөлдөр, талуудын хооронд үүрэг үүсс байна.

9. Нэхэмжлэгчээс гэрэий дагуу тохиролцсон үнэ нь 1,500,000,000 төгрөг гэж тайлблаж байх бөгөөд үүнээс Ж******* ******* ХХК-ийн эзэмшлийн данса 271,000,000 төгрөг, компанийн хамаал бүхий хуулийн этгээд болох В орд ХХК-ийн данса 802,030,250 төгрөг, гүйцэтгэх захирла ажиллаж байсан Д.Г эзэмшлийн хаан банкны данса 54,600,000 төгрөг нийт 1,127,630,250 төгрөгийг хүлэ авсан гэж тодорхойлж тооцоолол болох банкны дансны хуулгыг ггаж өгсөн байх бөгөөд хиуцагч талаас тооцоололын үнийн дүнгийн хэмжээт******* мгаж өөрийн тооцооллын бимтыг мөн ггаж өгсөн байна. /1-р хх-ийн 14-31/

10. Мөн хиуцагч тал гэрэий гол нөхцөл болох ажлын хөлсний дүнг хүлэ зөвшөөрөхгүй гэж мгаж байх бөгөөд Ерөнхий гүйцэтгэгч Б ХХК-иас 10 ширхэг бетон хоолойн төсвийг Ж******* ******* ХХК-тай гэрээ байгуулах үед 1,996,789,490 төгрөг байха төсөвлөсний дагуу гэрэий нийт үнийн дүнг 75:25 хувийн хьцаатай байха тооцож 75 хувьтай тцэх үнэ буюу 1,500,000,000 төгрөг байха гэрэий үнийг тохиролцсон. Хин ажлын явцад дээрх ажлын төсөв 1,673,407,208 төгрөг болж буурсан буюу анхны төсвөөс 323,379,282 төгрөгөөр багассан тул э хэмжээгээр ажлын хөлс буурсан. Иймд 1,673,407,208 төгрөгийн үнийн дүнгийн 75 хувьтай тцэх ажлын хөлс 1,255,055,406 төгрөг болсон тул нэхэмжлэлийн шадлагыг хүлэ зөвшөөрөхгүй гэж мгаж байна.

11. э хиу тайлбаа гэрэий 5.6, 4.1 дэх заалтууд болон хэрэгт өгсөн бимтууда нотлогдоно гэж тайлбласан.

12. Иргий хуулийн 344 дүгээр зүйлийн 344.1 дэх хэсэгт хуульд өөрөөр заагаагүй бол гүйцэтгэс ажлын хөлсний хэмжээ болон хөлс төлөх га, журам, хугацааг талууд тохиролцон тодорхойлно гэж зохицуулсан.

13. Талуудын хооронд байгуулсан ын далангийн хоолой бих туслан гүйцэтгэх гэрэий 1.4-т ...тухайн ажлын төсөв нийт 1,500,000,000 төгрөг байна...гэж, 2.2-т Ерөнхий гүйцэтгэгчээс санхүүжилт орсноос хойш 5-10 хоногийн дотор А тал ажлын хөлсийг Б талын хилцах дансанд шилжүүл тооцоо хийнэ гэж заажээ.

14. Хиуцагчийн тайлбын үндэслэл болсон гэрэий 4.1 дэх заалтад гэтийн буюу давагдашгүй хүчин /гал түймэр, үер, байгаль цаг агаын нөхцөл байдал, төрийн холбогдох байгууллагын шийдвэр зэрэг талуудын хэмжэээс хэтэрс шалтгаан/-ийн улмаас үүссэх хохирлыг талууд өөрсдөө хиуцана гэж тохиролцсон байна.

15. Иргий хуулийн 198 дуга зүйлийн 198.1-д гэрээг тайлблахдаа түүний үгийн шууд утгыг анхана гэж заасан.

16. Дээрх гэрэий заалта хиуцагчийн хиу тайлбын үндэслэл болсон ажлын төсөвт өртөг буурсан тохиолдолд гэрэий үнэ буюу ажлын хөлсний хэмжэд өөрчлөлт орохоор талууд гэрээгээр тохиролцсон гэж үзэх агуулга тогтоохгүй байх бөгөөд э заалт гэтийн буюу давагдашгүй хүчин зүйлийн улмаас учирсан хохирлыг хиуцах тала тохиролцсон агуулгатай байна.

17. Хин төсөвт өртгийн хэмжээ өөрчлөгдөх нөхцөл байдал буюу субьектийн хүсэл зоригийн улмаас үүсэх нөхцөл байдал нь гэтийн буюу давагдашгүй хүчин зүйлд хамаахгүй юм.

18. Гэрэий 5.6-д ажлын тоо хэмжээ аливаа хүчин зүйлсээс хамаан өөрчлөгдөх тохиолдолд гэрэий ажлын хөлсний үнэлгээг талууд хицан тохиролцсон шийдвэрлэ гэж заасан байна.

19. Иргий хуулийн 220 дуга зүйлийн 220.1 дэх хэсэгт гэрээ байгуулах үндэслэл болсон нөхцөл байдал гэрээ байгуулсны даа илтэд өөрчлөгдсөн, ийнхүү өөрчлөгдөхийг талууд урьдчилан мэдэж байсан бөгөөд гэрээ байгуулахгүй байх буюу өөр га байгуулах боломжтой байсан бол гэрээг өөрчлөгдсөн нөхцөл байдалд нийцүүлэхийг талууд хилцан шадах эрхт******* гэж заасан.

20. Хэрэгт авагдсан бимта доод бүтэц-хоолойн ажлын гүйцэтгэлийн төсөв 1,673,407,208 төгрөгөөр төсөвлөгдсөн үйл бимт тогтоогдож байх хэдий ч хиуцагчийн 1,966,786,490 төгрөг /шүүх хуралдаан дээр 1,961,377,081 төгрөг гэж тайлбласан/-ийн төсөвт өртөгийн 75 хувьтай тцэх хэмжээгээр гэрэий үнийг тооцсон буюу э үнэ буурсан, өөрчлөгдсөн тохиолдолд өөрчлөгдсөн үнийн дүнгийн 75 хувьтай тцэх хэмжээгээр ажлын хөлсийг тооцохоор тохиролцсон гэж үзэх үйл бимт тогтоогдохгүй байна. /1-р хх-ийн 11 дүгээр тал/

21. Тодруулбал, хэрэгт авагдсан нотлох бимт буюу талуудын хооронд байгуулагдсан гэрэий агуулга, хүсэл зоригийн илэрхийлэлээс үзэхэд гэрэий гол нөхцөл болох ажлын хөлсийг 1,500,000,000 төгрөгөөр тооцож тохиролцсон гэж үзэх үндэслэл тогтоогдож байх бөгөөд гэрээ байгуулсын даа гэрэий гол нөхцөл болох ажлын хөлсний хэмжээ өөрчлөгдсөн гэж үзэх үйл бимт тогтоогдохгүй байна гэж үзлээ.

22. Хиуцагч нь Я.Эийн эзэмшдэг хувь хүний данснаас гэрээт ажлын төлбөрүүдийг шилжүүлдэг болохоо зөвшөөрсөн. Хин хуулийн этгээд хоорондын гэрээт******* хтой, зохигч талуудын хооронд байгуулагдсан гэрээт******* хтой төлбөрт 1,192,000,000 төгрөг шилжүүлс гэх тайлбаа нотлох бимта нотлоогүй. Хиуцагч компани төлбөр гүйцэтгэс гэж үзэх үндэслэл тогтоогдоогүй.

23. Гэрэий үнийн дүн буурсан гэх боловч гэрэд өөрчлөлт оруулж талууд хилцан тохиролцож тодорхой гэрээ бичиг бимт үйлдээгүй.

24. Дээр дурдсана тогтоогдож буй гэрэий үнийн дүнг 1,5 тэрбум төгрөгөөс 372,369,750 төлөгдөөгүй байх тул уг хиуцагчаас ггуулж нэхэмжлэгчид олгоно.

25. Хиуцагч нь нягтлан Л.хжгал гэж хүний үйлдс Ж************** ХХК-тай хтой тооцоо гэх хүснэгт ба Я.Эийн дансны хуулга, мөнгөн шилжүүлгийн бимтыг ггасан боловч үүнд дурдагдсан З Ж**************, З С, С гэж хүснэгтэд тусгасан гүйлгээ нь дансны хуулгад Ж************** гэх утга бичигдс байх боловч талуудын хооронд байгуулагдсан 1,5 тэрбумын дүнт******* гэрээт******* хамаатай гэж үзэх үндэслэл тогтоогдоогүй. Өөрөөр хэлбэл, Ө.З, Б.С н нь Ж************** ХХК-д төлөх төлбөрийг тус компанийн нэрийн өмнөөс авсан гэж үзэх үндэслэл тогтоогдсонгүй.

26. Нэхэмжлэгчийн нэмэгдүүлс нэхэмжлэлийн шадлага болох Гэрэий 1.4-т заасан хоолойн дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажил үүнд хамана гэж заасныг хүчин төгөлдөр бус гэж үзэх үндэслэл тогтоогдоогүй.

27. Тодруулбал, нэхэмжлэгчийн нэмэгдүүлс шадлагын үндэслэл болох иргий эрх зүйн суурь зчим, гэрээ байгуулах чөлөөт байдлын зчмыг ноцтой зөрчиж хэт нэг талын эрх ашгийг хамгаалсан гэрэий зүйл, заалт оруулж ноцтой төөрөгдүүл гын үсэг зурж, үүнээс улбаалан үндэслэлгүйгээр ажлын хөлсийг төлөхгүй байх шалтгаан бий болсон... гэж үзэх үндэслэлийг нэхэмжлэгч нотлоогүйн дээр талууд хилцан тохиролцож, хоолойн дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажил үүнд хамана гэж гэрэий 1.4-т заасан нь хиуцагчийн зүгээс нэхэмжлэгчийг төөрөгдүүлс, гэрээ байгуулах чөлөөт байдлыг зөрчсөн гэж үзэх үндэслэл нотлогдоогүй.

28. Иргий хуулийн 25 дуга зүйлийн 25.2.2, 38 дуга зүйлийн 38.1 дэх хэсэгт заасна нэхэмжлэгч нэхэмжлэлийн шадлага, үндэслэлээ өөрөө нотлох, холбогдох бимтыг ггаж өгөх, хиуцагч хиу тайлбаа мөн өөрөө нотлох, мөн холбогдох бимтыг ггаж өгөх үүрэгт*******.

29. Хиуцагчийн сөрөг нэхэмжлэлийн тухайд.

- Сөрөг нэхэмжлэлийн шадлагын Илүү төлсөн гэх 68,680,000 төгрөг ггуулах шадлага үндэслэлгүй байх тул хэрэгсэхгүй болгоно.

Нэхэмжлэгч Ж******* ******* ХХК болон төлөгч К******* *******ч ХХК нь Тооцооны үлдэгдэлийн баталгааг үйлдэж, 79,000,000 төгрөгийн тооцоо нийлс бимттай /1-р хавтаст хэргийн 194/ боловч 68,680,000 төгөргийг илүү төлсөн гэх ...мөнгө шилжүүлс жагсаалт ба Я.Эийн эзэмшдэг банкны дансны хуулганд буй мөнгөн шилжүүлэгүүд Ө.З, Ү.Г, Б.Сд шилжүүлс гэх шилжүүлгүүд нь талуудын байгуулсан ажил гүйцэтгэх гэрээт******* хтой гэж үзэх үндэслэлгүй. 79,000,000 төгрөгийн тооцоо нийлс бимтад чухам ям бимтыг үндэслэл болгосноо дурдаагүй тул 68,680,000 төгрөгийг хиуцагч илүү төлсөн гэж үзэхгүй.

- Сөрөг нэхэмжлэлийн шадлагын 234,000,000 ггуулах шадлагын тухайд. Талуудын байгуулсан ын далангийн хоолой бих туслан гүйцэтгэх гэрээ-ний 1.4-т заасна нийт 10 ширхэг ын далангийн хоолой биха тохиролцсон бөгөөд хоолойн дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажил нь уг хоолой бих ажилд хамааха гэрэд тусгагдсан боловч Ж******* ******* ХХК уг ажлыг гүйцэтгээгүй.

Хиуцагч К******* *******ч ХХК нь уг дээд талын далангийн дүүргэлтийг гүйцэтгэс болох нь зохигч талуудын тайлба тогтоогдсон бөгөөд уг ажил нь хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны үед томилогдсон шинжээч Д ХХК-ийн дүгнэлтээр 234,023,700 төгрөгийн бодит здалтай, ажил гүйцэтгэгдээд одоо гүүрийн хоолойн ашиглалтын билгын нормын зөвшөөрөгдөх хүлцлийн хэмжэд байгааг, ажил хүлээлцс ба норм стандт хангасан болох нь тогтоогдсон тул хиуцагч 234,000,000 төгрөгийг нэхэмжлэгчээс ггуулаха шадсан нь үндэслэлт******* байна.

Тодруулбал, Талуудын байгуулсан ын далангийн хоолой бих туслан гүйцэтгэх гэрээ-ний 1.4-т заасан ажлыг гүйцэтгэгч тал Ж******* ******* ХХК гүйцэтгээгүйгээс, захиалагч тал К******* *******ч ХХК гүйцэтгэж, дээр дурдсан здал ггасан нь тогтоогдсон тул Иргий хуулийн 227 дуга зүйлийн 227.3.-т Үүрэг гүйцэтгүүлэгчээс гсан здал, эд хөрөнгийн алдагдал буюу гэмтэл, үүрэг гүйцэтгэгч үүргээ гүйцэтгэс бол үүрэг гүйцэтгүүлэгчид зайлшгүй орох байсан орлогыг хохиролд тооцно. гэж заасна уг здлыг Ж******* ******* ХХК-иас ггуулж К******* *******ч ХХК-д олгоно.

- Сөрөг нэхэмжлэлийн шадлагын 602,830,250 төгрөгт ногдох НӨАТ-ын шивэлт буюу төлбөрийн бимт бичүүлэх шадлагын хувьд хиуцагч нь уг шадлагатай хтой гомдлыг цагдаагийн байгуллагад гган шалгуулж байгаа гэх бөгөөд мөрдөн шалгах ажиллагаатай хтой бимтыг цагдаагаас авч чадаагүйгээ тайлбласан.

Зохигчийн тайлб нь хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд ач холбогдолтой бөгөөд Иргий хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 42 дуга зүйлийн 42.1.-д Зохигчийн шүүхэд ггасан тайлб бодит үнд нийцс байна., 42.2.-т Зохигч нэг талын ггасан тайлб, нотлох бимтын тала эсрэг тал өөрийн тайлбаа холбогдох нотлох бимтын хамт ггаж болно. гэж заасна, НӨАТ-ын төлбөрийн бимт шивээгүй асуудла цагдаагийн байгууллагад хандаж, шалгуулж байгаа гэх хиуцагчийн тайлбыг үгүйсгэх үндэслэлгүй байна.

Иргий хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 65 дуга зүйлийн 65.1.8-д заасна, уг нэхэмжлэлт******* хтой хэргийг эрүүгийн журма шалгаж байгаа бол нэхэмжлэлийг хүлэ авахаас татгалзах бөгөөд мөн хуулийн 117 дуга зүйлийн 117.1.-д э хуулийн 65.1.8, -д заасан үндэслэл хэргийг шүүх хуралдаана хэлэлцэх үед тогтоогдвол хэргийг хэрэгсэхгүй болгоно. гэж заасна сөрөг нэхэмжлэлийн уг шадлагыг хүлэ авахаас татгалзаж, холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгох нь зүйт*******.

- Сөрөг нэхэмжлэлийн шадлагын Шинжээчийн здал 13,000,000 төгрөг ггуулах шадлагын тухайд, Иргий хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 53 дуга зүйлд Нөхөн төлүүлэх шүүхийн здлын тала зохицуулсан бөгөөд хуулийн 53 дуга зүйлийн 53.1.-д Шүүхээс ггасан даахь здлыг зохигчоор нөхөн төлүүлнэ:, 53.1.1.-т шинжээч, орчуулагч, хэлмэрчийн тээвэр, байр, хоолны здал, шүүхийн тогтоол, шүүгчийн захирамжа гүйцэтгэс ажил үүрэгт ажилд нь хамаахгүй бол ажлын хөлс; гэж заасан.

Хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны үед хицуагч К******* *******ч ХХК-ийн ггасан хүсэлтийг шүүх хангаж, Б******* дүүргийн Иргий хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн 2023 оны 3 дуга сын 03-ны өдрийн № дүгээр захирамжа Д ХХК-ийг шинжээчээр томилж, шинжээчийн ажлын хөлсийг хиуцагч К******* *******ч ХХК-иас ггуулж шинжээчид төлүүлэхээр шийдвэрлэс тул уг төлбөрийг нэхэмжлэгчид ногдуулах үндэслэлгүй.

 

Иргий хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дуга зүйлийн 115.1, 115.2.2 дахь хэсэг, 116, 117, 118 дуга зүйлд заасныг удирдлага болгон

 

ТОГТООХ нь:

 

1. Иргий хуулийн 343 дуга зүйлийн 343.1, 56 дуга зүйлийн 56.1.1, 227 дуга зүйлийн 227.3 дэх хэсэгт заасныг бимтлан хиуцагч хиуцагч К******* ХХК-иас 372,369,750 төгрөг ггуулж, нэхэмжлэгч Ж******* ******* ХХК-д олгож, нэхэмжлэгч Ж******* ******* ХХК-иас 234,000,000 төгрөг ггуулж хиуцагч К******* *******ч ХХК-д олгож, Талуудын байгуулсан ын далангийн хоолой бих туслан гүйцэтгэх гэрээ-ний 1.4-т заасан хоолойн дээд талын далангийн дүүргэлтийн ажил үүнд хамана гэж заасныг хүчин төгөлдөр бусд тооцуулах нэхэмжлэлийн шадлага болон хиуцагчийн сөрөг нэхэмжлэлийн шадлагын 81,680,000 төгрөгт холбогдох хэсгийг тус тус хэрэгсэхгүй болгосугай.

2. Иргий хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 65 дуга зүйлийн 65.1.8-д заасна, хиуцагчийн сөрөг нэхэмжлэлийн 602,830,250 төгрөгт ногдох НӨАТ-ын шивэлт буюу төлбөрийн бимт бичүүлэх шадлагыг хүлэ авахаас татгалзаж, холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгосугай.

3. Иргий хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай 56 дуга зүйлийн 56.2, 59 дүгээр зүйлийн 59.1, 60 дуга зүйлийн 60.1 дэх хэсэг, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дуга зүйлийн 7.1.1 дэх хэсэгт заасныг бимтлан нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 2,089,998 төгрөг, хиуцачаас улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 1,806,550 төгрөгийн 1,736,350 төгрөгийг улсын төсвийн орлогод хэвээр үлдээж, хиуцагч К******* *******ч ХХК-иас улсын тэмдэгтийн хураамж 2,089,998 төгрөгийг ггуулж нэхэмжлэгч Ж******* ******* ХХК-д, нэхэмжлэгч Ж******* ******* ХХК-иас улсын тэмдэгтийн хураамж 1,327,950 төгрөг ггуулж, Б******* дүүргийн Татвын хэлтсийн данснаас 70,200 төгрөгийг ггуулж хиуцагч К******* *******ч ХХК-д тус тус олгосугай.

4. Иргий хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 120 дуга зүйлийн 120.2 дахь хэсгүүдэд заасна э шийдвэр нь танилцуулан сонсгомогц хүчинт******* болох бөгөөд зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл түүнийг гдан авсан эсхүл хүргүүлс өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргий хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол ггах эрхт******* болохыг дурдсугай.

 

 

 

 

ДГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Б.УНДРАА