Монгол Улсын Шүүхийн шийдвэрийн цахим сан

Шийдвэрийн мэдээлэл

Шүүх	Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүх
Шүүгч	Чулуунбаатарын Цэнд
Хэргийн индекс	101/2023/02665/И
Дугаар	210/МА2024/00441
Огноо	2024-03-04
Маргааны төрөл	Хөдөлмөрийн хуулиар бусад,

Холбоотой шийдвэрүүд

Шүүгч: Төмөрбаатарын Ганчимэг
Дугаар: 101/ШШ2023/05636
Огноо: 2023-12-19

Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн Магадлал

2024 оны 03 сарын 04 өдөр

Дугаар 210/МА2024/00441

*******

*******2024 *******03 ******* 04 ******* ******* 210/МА2024/00441 ******* *******

Ж.*******гийн*******нэхэмжлэлтэй

иргэний*******хэргийн*******тухай

Нийслэлийн*******Иргэний*******хэргийн*******давж*******заалдах*******шатны*******шүүхийн*******шүүгч*******С.Энхбаяр*******даргалж,*******шүүгч*******Ц.Алтанцэцэг,*******Ч.Цэнд*******нарын*******бүрэлдэхүүнтэй*******тус*******шүүхийн*******танхимд*******хийсэн*******иргэний*******хэргийн*******шүүх*******хуралдаанаар*******

Баянзүрх*******дүүргийн*******Иргэний*******хэргийн*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******2023*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******19-ний*******өдрийн*******101/ШШ2023/05636*******дугаар*******шийдвэртэй,

Нэхэмжлэгч:*******Ж.*******гийн*******нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч:*******“*********************-ын******************************************”*******НҮТББ-д*******холбогдох,

*********************-ын******************************************ийн*******удирдах*******зөвлөлийн*******2023*******оны*******01*******дүгээр*******сарын*******18-ны*******өдрийн*******4*******дүгээр*******тогтоолыг*******хүчингүй*******болгуулах,*******Ж.*******г****************************-ын******************************************ийн*******Үндэсний*******захирлын*******албан*******тушаалд*******эгүүлэн*******тогтоолгох,*******ажилгүй*******байсан*******хугацааны*******цалин*******гаргуулах,*******нийгмийн*******болон*******эрүүл*******мэндийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******нөхөн*******төлүүлэх*******тухай*******иргэний*******хэргийг*******нэхэмжлэгчийн*******давж*******заалдах*******журмаар*******гаргасан*******гомдлыг*******үндэслэн*******шүүгч*******Ч.Цэндийн*******илтгэснээр*******хянан*******хэлэлцэв.

Шүүх*******хуралдаанд:*******Нэхэмжлэгч*******Ж.*******,*******нэхэмжлэгчийн*******өмгөөлөгч*******Б.Ургамалцэцэг,*******Л.Баасан,*******хариуцагчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******Ц.Мөнхбат,*******шүүх*******хуралдааны*******нарийн*******бичгийн*******дарга*******Ц.Нандинцэцэг*******нар*******оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ*******нь:

1.*******Нэхэмжлэгчийн*******нэхэмжлэл,*******үндэслэлийн*******агуулга:

1.1.*******Өндөр*******насны*******тэтгэвэр*******тогтоолгох*******насанд*******хүрээгүй*******тухайд:*******“*********************-ын*******Хүүхдийн****************************”-ийн*******Удирдах*******зөвлөлийн*******2023*******оны*******01*******дүгээр*******сарын*******18-ны*******өдрийн*******№4*******дугаар*******тогтоолоор*******Жамбалын**************г*******өндөр*******насны*******тэтгэвэрт*******гарах*******нас*******болсон*******тул...үүрэгт*******ажлаас*******нь*******чөлөөлсүгэй*******гэжээ.

Нийгмийн*******даатгалын*******сангаас*******олгох*******тэтгэвэр,*******тэтгэмжийн*******тухай*******хуулийн*******4*******дүгээр*******зүйлийн*******4.1-д*******...нийтдээ*******20-иос*******доошгүй*******жил*******тэтгэврийн*******даатгалын*******шимтгэл*******төлсөн*******бөгөөд*******65*******нас*******хүрсэн*******бол*******өндөр*******насны*******тэтгэвэр*******тогтоолгон*******авах*******эрхтэй.*******Харин*******20-иос*******доошгүй*******жил*******шимтгэл*******төлсөн*******бөгөөд*******60*******нас*******хүрсэн*******эрэгтэй,*******55*******нас*******хүрсэн*******эмэгтэй*******даатгуулагч*******өөрөө*******хүсвэл*******өндөр*******насны*******тэтгэвэр*******тогтоолгон*******авч*******болно*******гэж*******заасан*******байдаг.*******Миний*******бие*******1963*******оны*******04*******дүгээр*******сарын*******01-ний*******өдөр*******төрсөн,*******тухайн*******тогтоол*******гарах*******үед*******59*******настай,*******өндөр*******насны*******тэтгэвэрт*******гарах*******насанд*******хүрээгүй*******байсны*******зэрэгцээ*******өндөр*******насны*******тэтгэвэрт*******гарах*******ямар*******ч*******хүсэлт*******гаргаагүй*******болно.

1.2.*******Ажилтныг*******чөлөөлсөн*******тогтоол*******хуульд*******нийцээгүй*******тухайд:*******“*********************-ын*******Хүүхдийн****************************”-ийн*******Удирдах*******зөвлөлийн*******2023*******оны*******№4*******дүгээр*******тогтоолын*******хууль*******зүйн*******үндэслэл*******нь*******Хөдөлмөрийн*******тухай*******хуулийн*******78*******дугаар*******зүйлийн*******78.1.9*******дэх*******заалтыг*******үндэслэн*******гарчээ.*******Гэвч*******Хөдөлмөрийн*******тухай*******хуулийн*******78*******дугаар*******зүйлийн*******78.1.9-д*******хөдөлмөр*******эрхлэлтийн*******харилцааг*******цуцлах*******санаачилгыг*******ажилтан,*******ажил*******олгогчийн*******аль*******нэг*******нь*******гаргасан*******бол*******хөдөлмөр*******эрхлэлтийн*******харилцаа*******дуусгавар*******болгохоор*******заасан*******байна.*******Гэхдээ*******хөдөлмөр*******эрхлэлтийн*******харилцааг*******ажилтан*******миний*******бие*******дуусгавар*******болгох*******хүсэл*******зориг*******байгаагүй*******болно.*******Хэрэв,*******ажил*******олгогч*******өөрийн*******санаачилгаар*******хөдөлмөрийн*******харилцааг*******цуцалсан*******бол*******Хөдөлмөрийн*******тухай*******хуулийн*******80*******дугаар*******зүйлийн*******80.1-д*******заасан*******үндэслэлийн*******аль*******нэг*******нь*******үндэслэх*******ёстой*******байсан.

1.3.*******“*********************-ын*******Хүүхдийн****************************”-ийн*******Удирдах*******зөвлөлийн*******2023*******оны*******№4*******дүгээр*******тогтоолын*******хууль*******зүйн*******үндэслэл*******нь*******Төрийн*******бус*******байгууллагын*******тухай*******хуулийн*******11*******дүгээр*******зүйлийн*******11.4*******дэх*******заалтыг*******үндэслэжээ.*******Гэтэл,*******Төрийн*******бус*******байгууллагын*******тухай*******хуулийн*******11*******дүгээр*******зүйлийн*******11.4-д*******“Удирдах*******зөвлөлийн*******гишүүн*******нь*******үүргээ*******гүйцэтгэх*******явцад*******гаргасан*******зардлын*******нөхөн*******төлбөрөөс*******бусад*******цалин,*******аливаа*******шагнал*******авахгүй”*******гэсэн*******заалт*******байна.*******Өөрөөр*******хэлбэл,*******“*********************-ын*******Хүүхдийн****************************”-ийн*******Удирдах*******зөвлөлийн*******тогтоол*******хууль*******хэрэглээний*******алдаатай,*******хууль*******бус*******тушаал*******байна.

Иймд,*******“*********************-ын*******Хүүхдийн****************************”-ийн*******Удирдах*******зөвлөлийн*******2023*******оны*******01*******дүгээр*******сарын*******18-ны*******өдрийн*******№4*******дүгээр*******тогтоол*******бүхэлдээ*******хууль*******бус*******тул*******хүчингүй*******болгож*******Ж.*******г*******“*********************-ын*******Хүүхдийн****************************”-ийн*******Үндэсний*******захирлын*******албан*******тушаалд*******эгүүлэн*******тогтоож,*******ажилгүй*******байсан*******хугацааны*******цалинг*******гаргуулж,*******мөн*******хугацаанд*******хамаарах*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл,*******эрүүл*******мэндийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******нөхөн*******төлүүлж*******өгнө*******үү*******гэжээ.*******

2.*******Хариуцагчийн*******хариу*******тайлбар,*******татгалзлын*******агуулга:

2.1.*******“*********************-ын*******Хүүхдийн*******хотхон**************”*******нь*******1949*******онд*******Австри*******улсын*******Имст-д*******Херманн*******Гмайнер*******үндэслэн*******байгуулж*******байсан*******дэлхий*******дахинд*******үйл*******ажиллагаа*******явуулж*******буй*******байгууллага*******болно.***********************************хотхон*******нь*******янз*******бүрийн*******шалтгааны*******улмаас*******эцэг,*******эхээ*******алдан*******өнчирсөн,*******мөн*******эцэг,*******эхтэйгээ*******хамт*******амьдрах*******боломжгүй*******болж*******шинэ*******гэр*******бүл*******хэрэгтэй*******болсон*******хүүхдүүдийг***********************************хотхонд*******алдагдсан*******гэр*******бүлийг*******нь*******орлохуйц*******өөрийн*******гэсэн*******гэр*******бүлтэй*******болгох*******зорилготой*******ашгийн*******бус*******Нийгэмд*******үйлчилдэг*******төрийн*******бус*******байгууллага*******юм.*******Ж.**************нь*******“*********************-ын*******Хүүхдийн****************************”*******НҮТББ-ын*******гүйцэтгэх*******захирлаар*******ажиллаж*******байсан*******болно.

2.2.*******“*********************-ын*******Хүүхдийн****************************”*******НҮТББ-ын*******Удирдах*******зөвлөлийн*******2023*******оны*******01*******дүгээр*******сарын*******18-ны*******өдрийн*******№4*******дүгээр*******тогтоолоор*******Ж.*******гийн*******хөдөлмөр*******эрхлэлтийн*******харилцааг*******цуцалсан.Тус*******Удирдах*******зөвлөлийн*******тушаалын*******үндэслэх*******хэсэг*******нь*******Төрийн*******бус*******байгууллагын*******тухай*******хуулийн*******11*******дүгээр*******зүйлийн*******11.1,*******11.4*******дэх*******хэсэгт*******зааснаар*******үүрэгт*******ажлаас*******чөлөөлсөн.*******Төрийн*******бус*******байгууллагын*******тухай*******хуулийн*******11*******дүгээр*******зүйлийн*******11.4*******дэх*******хэсэгт*******зааснаар*******Удирдах*******зөвлөл*******нь*******гүйцэтгэх*******захирлыг*******томилох,*******чөлөөлөх*******эрхтэй*******байна.*******Ж.**************нь*******төрийн*******бус*******байгууллагын*******гүйцэтгэх*******захирал*******тул*******Хөдөлмөрийн*******тухай*******хуулийг*******заавал*******баримталсан*******байхыг*******шаардахгүй.*******Төрийн*******бус*******байгууллагын*******удирдах*******зөвлөлөөс*******түүнийг*******чөлөөлөх*******хуульд*******заасан*******эрхтэй*******байх*******тул*******тухайн*******харилцааг*******зохицуулсан*******хууль*******буюу*******төрийн*******бус*******байгууллагын*******тухай*******хуулийг*******баримталсан*******болно.*******

2.3.*******Ж.**************нь*******удирдах*******зөвлөлийн*******дарга,*******бусад*******удирдах*******зөвлөлийн*******гишүүд*******рүү*******өндөр*******насны*******тэтгэвэрт*******гарах*******талаар*******цахим*******шуудан*******бичиж,*******гагцхүү*******тэтгэмж*******дээр*******тохиролцоогүй*******болно.*******Дээрх*******мэйл*******буюу*******цахим*******шуудангаар*******түүнийг*******өөрөө*******тэтгэвэрт*******гарах*******хүсэл*******зоригоо*******илэрхийлсэн*******гэж*******үзсэн.*******Хөдөлмөрийн*******тухай*******хуулийн*******78.1.9*******дэх*******хэсэгт*******зааснаар,*******мөн*******хуулийн*******82*******дугаар*******зүйлийн*******82.5*******дахь*******хэсэгт*******зааснаар*******эрх*******зүйн*******харилцаа*******бий*******болсон*******гэж*******үзэх*******үндэслэлтэй.

2.4.*******Ж.**************нь*******өндөр*******насны*******тэтгэвэрт*******гарах*******хүсэлтээ*******цахимаар*******илэрхийлэхдээ*******60*******сартай*******тэнцэх*******хэмжээний*******тэтгэмжийг*******ажил*******олгогчоос*******нэхсэн*******нь*******Монгол*******улсын*******түүхэнд*******байхгүй,*******мөн*******өнчин*******хүүхдүүд,*******гэр*******бүлтэйгээ*******амьдрах*******боломжгүй*******болсон*******хүүхдүүдийг*******асардаг*******байгууллагын*******хувьд*******байж*******боломжгүй,*******ямар*******ч*******сэтгэлгүй*******үйлдэл*******болно.

Иймд*******удирдах*******зөвлөлийн*******тогтоол*******нь*******хэлбэрийн*******болон*******агуулгын*******(Хууль*******зүйн)*******шаардлагыг*******хангаж*******байх*******тул*******нэхэмжлэлийг*******бүхэлд*******нь*******хүлээн*******зөвшөөрөхгүй,*******Ж.*******гийн*******шүүхэд*******гаргасан*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагыг*******бүхэлд*******нь*******хэрэгсэхгүй*******болгож*******өгөхийг*******хүсэж*******байна.

2.5.*******“*********************-ын*******Хүүхдийн****************************”*******НҮТББ*******нь*******2004*******оны*******6*******дугаар*******сарын*******18-ны*******өдөр*******тус*********************захирлаар,*******2008*******оны*******5*******дугаар*******сарын*******12-ны*******өдөр*******нэхэмжлэгч*******Ж.*******г*******тус*********************үндэсний*******захирлаар*******томилсон*******бөгөөд*******тус*******байгууллагад*******20*******жил*******ажиллаж*******байгаа*******юм.*******Ж.*******тай*******хөдөлмөрийн*******гэрээг*******2018*******оны*******5*******дугаар*******сарын*******12-ны*******өдөр*******байгуулсан*******бөгөөд*******уг*******гэрээний*******3*******дугаар*******зүйлд*******2018*******оны*******05*******дугаар*******сарын*******12-ны*******өдрөөс*******2023*******оны*******5*******дугаар*******сарын*******12-ны*******өдрийг*******хүртэл*******5*******жилийн*******хугацаатай*******байгуулснаас*******үзэхэд*******1999*******онд*******мөрдөгдөж*******байсан*******Хөдөлмөрийн*******тухай*******хуулийн*******22*******дугаар*******зүйлд*******зааснаар*******нэхэмжлэгчтэй*******контрактын*******гэрээний*******эрх*******зүйн*******харилцаа*******үүссэн.*******

Нэхэмжлэгчтэй*******байгуулсан*******контрактын*******гэрээ*******нь*******шинэчилсэн*******Хөдөлмөрийн*******хууль*******мөрдөгдөж*******эхэлсэн*******2022*******оноос*******өмнө*******байгуулагдсан*******тул*******1999*******онд*******мөрдөгдөж*******байсан*******Хөдөлмөрийн*******тухай*******хуулийн*******зохицуулалтыг*******баримтална.*******

“*********************-ын*******Хүүхдийн****************************”*******НҮТББ-ын*******Удирдах*******зөвлөл*******нэхэмжлэгчийн*******ажлаас*******чөлөөлөх*******тушаалыг*******гаргахдаа*******Иргэний*******хуулийн*******3*******дугаар*******зүйлийн*******3.2,*******3.3-д*******зааснаар*******нарийвчилсан*******зохицуулалтыг*******хэрэглэсэн.*******

Нэхэмжлэгчтэй*******байгуулсан*******хөдөлмөрийн*******/контракт/*******гэрээний*******хугацаа*******2023*******оны*******5*******дугаар*******сард*******дуусгавар*******болсон.*******Өөрөөр*******хэлбэл*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******ажиллагааны*******явцад*******гэрээний*******хугацаа*******дуусгавар*******болсон.*******

Ажилд*******эгүүлэн*******тогтоолгох*******шаардах*******эрх*******дуусгавар*******болсон*******тул*******ажилд*******эгүүлэн*******тогтоох*******боломжгүй.*******Ажилгүй*******байсан*******хугацааны*******нөхөн*******олговрыг*******контрактын*******гэрээ*******дуусгавар*******болсон*******үе*******хүртэл*******олгох*******боломжтой*******гэжээ.

3.*******Анхан*******шатны*******шүүхийн*******шийдвэрийн*******тогтоох*******хэсгийн*******агуулга:*******

Хөдөлмөрийн*******тухай*******хуулийн*******158*******дугаар*******зүйлийн*******158.2.2,*******127*******дугаар*******зүйлийн*******127.1,*******43*******дугаар*******зүйлийн*******43.2.7-д*******тус*******тус*******заасныг*******үндэслэн*******хариуцагч*******“*********************-ын*******Хүүхдийн****************************”*******/НҮТББ/-ээс*******ажилгүй*******байсан*******хугацааны*******цалин*******хөлстэй*******тэнцэх*******олговорт*******40,885,882*******төгрөгийг*******гаргуулж*******нэхэмжлэгчид*******олгож,*******уг*******олговроос*******нийгмийн*******болон*******эрүүл*******мэндийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******суутган*******төлж,*******дэвтэрт*******бичилт*******хийхийг*******хариуцагчид*******даалгаж,*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагаас*******үлдэх*******ажилд*******эгүүлэн*******тогтоолгох,*******73,688,283*******төгрөгт*******холбогдох*******хэсгийг*******хэрэгсэхгүй*******болгож,

Улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжийн*******тухай*******хуулийн*******7*******дугаар*******зүйлийн*******7.1.1,*******41*******дүгээр*******зүйлийн*******41.1.5-д*******тус*******тус*******заасныг*******баримтлан*******нэхэмжлэгч*******улсын*******тэмдэгтийн*******хураамж*******төлөхөөс*******чөлөөлөгдсөн*******болохыг*******дурдаж,*******Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******56*******дугаар*******зүйлийн*******56.2,*******60*******дугаар*******зүйлийн*******60.1-д*******тус*******тус*******зааснаар*******хариуцагчаас*******362,379*******төгрөгийг*******гаргуулж*******улсын*******орлогод*******оруулж*******шийдвэрлэжээ.

4.*******Нэхэмжлэгчийн*******давж*******заалдах*******журмаар*******гаргасан*******гомдлын*******агуулга:*******

Шүүх*******хавтаст*******хэрэгт*******цугларсан*******нотлох*******баримтуудыг*******бүх*******талаас*******нь*******эргэлзээгүй*******бодитойгоор*******үнэлж*******дүгнэсэнгүй.*******

4.1.*******2018*******оны*******05*******дугаар*******сарын*******12-ны*******өдөр*******миний*******бие*******хөдөлмөрийн*******гэрээ*******байгуулан*******ажилласныг*******шүүх*******хөдөлмөрийн*******контрактад*******тооцохоор*******үндэслэлгүй*******дүгнэсэн*******атлаа*******Удирдах*******зөвлөлийн*******2023*******оны*******01*******дүгээр*******сарын*******18-ны*******04*******тоот*******тогтоолын*******хууль*******зүйн*******үндэслэлийг*******контрактын*******агуулгаар*******үнэлээгүй*******байна.*******Уг*******тогтоолд*******Ж.*******г*******ажлаас*******чөлөөлөхдөө*******Улсын*******Дээд*******шүүхийн*******2006*******оны*******07*******дугаар*******сарын*******03-ны*******өдрийн*******33*******дугаар*******тогтоолын*******15*******дугаар*******зүйлд*******заасан*******хөдөлмөрийн*******тухай*******хуулийн*******тодорхой*******зүйл*******заалтыг*******баримтлах*******зохицуулалтыг*******зөрчсөн*******байна.*******

4.2.*******Шүүхийн*******шийдвэрт*******04*******тоот*******тогтоолыг*******хууль*******бус*******гэж*******дүгнэсэн*******атлаа*******өмнөх*******ажилд*******эгүүлэн*******тогтоолгох*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагыг*******хэрэгсэхгүй*******болгож,*******ажилгүй*******байсан*******хугацааны*******олговрыг*******2023*******оны*******05*******дугаар*******сарын*******12-ны*******өдрөөр*******хязгаарласан*******зэрэг*******нь*******өөр*******хоорондоо*******зөрчилдсөн*******Хөдөлмөрийн*******тухай*******хуулийн*******127*******дугаар*******зүйлийг*******илтэд*******зөрчсөн*******юм.

4.3.*******Шүүх*******миний*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгчийн*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******ажиллагаанд*******өмгөөлөгчтэй*******оролцох*******эрхийг*******нь*******хэрэгжүүлээгүй,*******хууль*******эрх*******зүйн*******туслалцаа*******авах*******эрхээр*******хангаагүй.*******

Иймд*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагыг*******хангах*******шийдвэр*******гаргаж*******өгнө*******үү*******гэжээ.

5.*******Давж*******заалдах*******журмаар*******гаргасан*******гомдолд*******хариуцагчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгчийн*******гаргасан*******тайлбарын*******агуулга:*******

5.1.*******2018*******оны*******5*******дугаар*******сарын*******12-ны*******өдөр*******байгуулагдсан*******контрактын*******гэрээнд*******талууд*******2022*******оны*******01*******дүгээр*******сарын*******01-ний*******өдрөөс*******хойш*******өөрчлөлт*******оруулаагүй.*******Тийм*******учраас*******Хөдөлмөрийн*******тухай*******хуулийн*******шинэчилсэн*******найруулгыг*******дагаж*******мөрдөх*******журмын*******тухай*******хуульд*******зааснаар*******хугацааны*******хувьд*******1999*******оны*******Хөдөлмөрийн*******тухай*******хуулийг*******баримтална*******гэсэн*******шүүхийн*******шийдвэр*******үндэслэл*******бүхий*******байна.*******

5.2.*******1999*******оны*******Хөдөлмөрийн*******тухай*******хуулийн*******25*******дугаар*******зүйлийн*******25.2*******дахь*******хэсэгт*******зааснаар*******контрактын*******гэрээ*******5*******жил*******байдаг.*******Нэхэмжлэгч*******2008*******оны*******5*******дугаар*******сарын*******12-ны*******өдөр*******ажилд*******орсон,*******хэрэгт*******ажилд*******томилсон*******тушаал*******бий.*******Үүнээс*******хойш*******2013*******оны*******5*******дугаар*******сарын*******12-ны*******өдөр,*******2018*******оны*******5*******дугаар*******сарын*******12-ны*******өдөр*******тус*******тус*******5*******жилийн*******хугацаагаар*******контрактын*******гэрээ*******байгуулсан.*******

5.3.*******Компанийн*******тухай*******хуулийн*******83*******дугаар*******зүйлд*******зааснаар*******энэ*******тохиолдолд*******талуудын*******хооронд*******контрактын*******гэрээ*******байгуулагдсан*******байна*******гэж*******шүүх*******дүгнэсэн*******нь*******хуульд*******нийцэж*******байна.*******

1999*******оны*******Хөдөлмөрийн*******тухай*******хуулийн*******129*******дүгээр*******зүйлийн*******129.1*******дэх*******хэсэгт*******зааснаар*******эрх*******нь*******зөрчигдсөн*******буюу*******зөрчигдсөн*******гэдгийг*******мэдсэн,*******мэдэх*******боломжтой*******байсан*******өдрөөс*******хойш*******3*******сарын*******дотор*******шүүхэд*******гомдлоо*******гаргах*******ёстой.*******2018*******оны*******05*******дугаар*******сарын*******18-ны*******өдрөөс*******хойш*******хугацаатай*******гэрээ*******байгуулах*******эсэх*******асуудлаар*******нэхэмжлэгч*******шүүхэд*******нэхэмжлэл*******гаргаж*******байгаагүй.*******

5.4.*******Төрийн*******бус*******байгууллагын*******тухай*******хуулийн*******11*******дүгээр*******зүйлийн*******11.4*******дэх*******хэсэгт*******зааснаар*******Төлөөлөн*******удирдах*******зөвлөл*******нь*******гүйцэтгэх*******захирлыг*******томилж,*******чөлөөлөх*******эрх*******нь*******байгаа.*******Тийм*******учраас*******анхан*******шатны*******шүүх*******2023*******оны*******05*******дугаар*******сарын*******12-ны*******өдөр*******хүртэлх*******ажилгүй*******байсан*******хугацааны*******цалин*******хөлсийг*******тооцож*******шаардах*******эрх*******дуусгавар*******болсон*******гэж*******дүгнэсэн*******нь*******хууль*******зүйн*******үндэслэлтэй.*******

5.5.*******Мөн*******нэхэмжлэгч*******тал*******шүүх*******хуралдаанд*******өмгөөлөгч*******авах*******хүсэлт*******гаргаагүй.*******Харин*******нэхэмжлэгчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгчийн*******зүгээс*******н.Анхзаяа*******гэдэг*******өмгөөлөгч*******авсан,*******хурал*******нь*******давхардсан*******гэж*******тайлбарладаг.*******Гэтэл*******өмгөөлөгч*******нь*******өөрөө*******хүсэлтээ*******гаргаагүй,*******хурал*******давхардсан*******талаар*******ямар*******ч*******баримт*******байгаагүй.*******Иргэний*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******ажиллагаа*******нь*******диспозитив*******зарчмын*******дагуу*******явагддаг.*******Шүүх*******хуралдаан*******давхацсан*******талаар*******баримт*******байгаагүй*******учраас*******хүсэлтийг*******хангахгүй*******орхисон*******нь*******хуульд*******нийцсэн.*******

Иймд*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******шийдвэрийг*******хэвээр*******үлдээж*******өгнө*******үү*******гэжээ.

ХЯНАВАЛ:

1.*******Давж*******заалдах*******шатны*******шүүх*******нэхэмжлэгч*******талын*******гаргасан*******гомдлын*******хүрээнд*******хэргийг*******хянан*******үзээд*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******шийдвэрийг*******хэвээр*******үлдээж,*******гомдлыг*******хангахгүй*******орхив.*******

2.*******Нэхэмжлэгч*******Ж.**************нь*******хариуцагч*******“*********************-ын*******Хүүхдийн****************************”*******НҮТББ-д*******холбогдуулан*******тус*******холбооны*******удирдах*******зөвлөлийн*******2023*******оны*******01*******дүгээр*******сарын*******18-ны*******өдрийн*******4*******дугаар*******тогтоолыг*******хүчингүй*******болгуулах,*******урьд*******эрхэлж*******байсан****************************-ын******************************************ийн*******Үндэсний*******захирлын*******албан*******тушаалд*******эгүүлэн*******тогтоолгох,*******ажилгүй*******байсан*******хугацааны*******цалин,*******хөлстэй*******тэнцэх*******олговорт*******114,574,165*******төгрөг*******гаргуулан,*******нийгмийн*******болон*******эрүүл*******мэндийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******нөхөн*******төлүүлэх*******тухай*******нэхэмжлэл*******гаргасныг*******хариуцагч*******эс*******зөвшөөрч*******маргажээ.*******

3.*******Анхан*******шатны*******шүүх*******хэргийн*******нотлох*******баримтыг*******Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******40*******дүгээр*******зүйлийн*******40.1,*******40.2*******дахь*******хэсэгт*******заасан*******журмын*******дагуу*******үнэлж,*******нэхэмжлэгчийн*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагын*******зарим*******хэсгийг*******хангаж,*******зарим*******хэсгийг*******хэрэгсэхгүй*******болгож*******шийдвэрлэхдээ*******Хөдөлмөрийн*******тухай*******хуулийн*******холбогдох*******зохицуулалтыг*******зөв*******тайлбарлан*******хэрэглэсэн*******байна.*******

4.*******Нэхэмжлэгч*******Ж.**************шүүхийн*******шийдвэрийг*******эс*******зөвшөөрч,*******давж*******заалдах*******журмаар*******гомдол*******гаргасныг*******шүүх*******бүрэлдэхүүн*******хангах*******үндэслэл*******тогтоогдохгүй*******байна.*******

4.1.*******“***************************************************************”*******НҮТББ-ын*******удирдах*******зөвлөл,*******Ж.**************нар*******2018*******оны*******5*******дугаар*******сарын*******12-ны*******өдөр*******“Хөдөлмөрийн*******гэрээ”*******нэртэй*******гэрээ*******байгуулж,*******гэрээгээр*******Ж.*******гийн*******үндэсний*******захирлын*******албан*******тушаалын*******хүрээнд*******гүйцэтгэх*******ажил,*******үүрэг,*******ажил*******олгогчийн*******өмнө*******хүлээх*******үүрэг,*******цалин*******хөлс,*******олгох*******урамшуулал,*******хангамж*******зэрэг*******нөхцөлийг*******харилцан*******тохиролцжээ.*******Талууд*******гэрээг*******5*******жилийн*******хугацаатай*******байгуулсан*******байна.*******/хх-125-136,157-158/*******

Анхан*******шатны*******шүүх*******дээрх*******гэрээний*******агуулга,*******хугацаа*******зэргийг*******харгалзан*******үзээд*******талуудын*******хооронд*******онцгой*******нөхцөл*******бүхий*******хөдөлмөрийн*******гэрээ*******байгуулагдсан*******гэж*******дүгнэхдээ******* Хөдөлмөрийн*******тухай*******хуулийн*******65*******дугаар*******зүйлийн*******65.1*******дэх*******хэсэгт*******заасныг*******зөв*******тайлбарлан*******хэрэглэжээ.*******

4.2.*******“***************************************************************”*******НҮТББ-ын*******Төлөөлөн******* удирдах*******зөвлөл*******нь*******2023*******оны*******01*******дүгээр*******сарын*******18-ны*******өдрийн*******04*******дугаартай*******“Ажлаас*******чөлөөлөх*******тухай”*******тогтоол*******гаргаж“өндөр*******насны*******тэтгэвэрт*******гарах*******нас*******болсон”*******гэх*******үндэслэлээр*******Ж.*******г*******үүрэгт*******ажлаас*******нь*******чөлөөлсөн*******байна.*******/хх-171/

1994*******оны*******Нийгмийн*******даатгалын*******сангаас*******олгох*******тэтгэвэр,*******тэтгэмжийн*******тухай*******хуулийн*******4*******дүгээр*******зүйлийн*******4.1*******дэх*******хэсэгт*******“Даатгуулагч*******нь*******нийтдээ*******20-иос*******доошгүй*******жил*******тэтгэврийн*******даатгалын*******шимтгэл*******төлсөн*******бөгөөд*******65*******нас*******хүрсэн*******бол*******өндөр*******насны*******тэтгэвэр*******тогтоолгон*******авах*******эрхтэй.*******Харин*******20-иос*******доошгүй*******жил*******шимтгэл*******төлсөн*******бөгөөд*******60*******нас*******хүрсэн*******эрэгтэй,*******55*******нас*******хүрсэн*******эмэгтэй*******даатгуулагч*******өөрөө*******хүсвэл*******өндөр*******насны*******тэтгэвэр*******тогтоолгон*******авч*******болно.”******* гэж*******заажээ.*******Хариуцагч*******байгууллагын*******Хөдөлмөрийн*******дотоод*******журмын*******4.11.1-т*******“Тэтгэвэрт*******гарах*******нас*******60*******нас*******байна.*******Тухайн*******ажилтан*******тэтгэвэрт*******гарах*******хугацааг*******сунгахыг*******хүсэж*******болох*******бөгөөд*******Үндэсний*******захирал*******нь*******Хотхоны*******захирлын*******санал*******болгосноор**************-ын*******гэр*******бүлийн*******хэрэгцээг*******харгалзан*******Ерөнхийлөгчийн*******зөвшөөрлөөр*******уг*******хугацааг*******2*******жилээр*******сунгахаар*******шийдвэрлэж*******болно”*******гэж*******журамласан*******нь*******дээрх*******хуулийн*******зохицуулалтад*******нийцсэн*******байна.

4.3.*******Нэхэмжлэгч*******Ж.**************нь*******2023*******оны*******01*******дүгээр*******сарын*******18-ны*******өдрийн*******байдлаар*******59*******нас*******8*******сартай*******байсан*******буюу*******өндөр*******насны*******тэтгэвэр*******тогтоолгох*******эрх*******үүсээгүй*******байсан*******болох*******нь*******хэргийн*******баримтаар*******тогтоогдсон.*******/хх-9/

Хариуцагч*******тал*******“...*******Ж.**************өндөр*******насны*******тэтгэвэр*******тогтоолгох*******хүсэлт*******гаргасан”*******гэсэн*******тайлбараа*******баримтаар*******нотлоогүй*******байна.*******/хх-30/*******

Иймд*******нэхэмжлэгч*******Ж.*******г*******үүрэгт*******ажлаас*******нь*******чөлөөлж,*******онцгой*******нөхцөл*******бүхий*******хөдөлмөрийн*******гэрээг*******цуцалсан*******хариуцагч*******“*********************-ын*******Хүүхдийн*******хотхон**************”*******НҮТББ-ын*******Төлөөлөн *******удирдах*******зөвлөлийн*******2023*******оны*******01*******дүгээр*******сарын*******18-ны*******өдрийн*******04*******дугаартай*******тогтоол*******нь*******Хөдөлмөрийн *******тухай*******хуулийн*******78*******дугаар*******зүйлийн*******78.1.9,*******1994*******оны*******Нийгмийн*******даатгалын*******сангаас*******олгох*******тэтгэвэр,*******тэтгэмжийн*******тухай*******хуулийн*******4*******дүгээр*******зүйлийн*******4.1*******дэх*******хэсэгт*******заасныг*******зөрчсөн*******хууль*******бус*******шийдвэр*******гэж*******үзнэ.*******Энэ*******талаарх*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******дүгнэлт*******үндэслэл*******бүхий*******байх*******тул*******“ажил*******олгогчийн*******хууль*******бус*******ажиллагаанд*******шүүх*******үнэлэлт*******хийгээгүй”*******гэх*******нэхэмжлэгчийн*******гомдлыг*******хангахгүй.*******

5.*******Талуудын*******хооронд*******байгуулагдсан*******онцгой*******нөхцөл*******бүхий*******хөдөлмөрийн*******гэрээний*******хугацаа*******2023*******оны*******5*******дугаар*******сарын*******12-ны*******өдөр*******дууссан*******байна.*******Хариуцагч*******тал*******“*******…*******гэрээг*******сунгах*******эсэх*******асуудал*******нь*******гэрээний*******талуудын*******эрх*******буюу*******ажил*******олгогч*******тухайн*******үедээ*******ч*******гэрээ*******сунгах*******агуулгыг*******илэрхийлээгүй,*******одоо*******ч*******гэсэн*******гэрээг*******сунгах*******хүсэл*******зориг*******байхгүй*******…”*******гэж*******шүүх*******хуралдаанд*******тайлбарлажээ.*******

Анхан*******шатны*******шүүх,*******зохигчийн*******тайлбар,*******талуудын*******байгуулсан*******онцгой*******нөхцөл*******бүхий*******хөдөлмөрийн*******гэрээний*******хугацаа*******зэргийг*******харьцуулан*******үзээд*******“талуудын*******хооронд*******байгуулагдсан*******гэрээний*******хугацаа*******дууссан”*******гэх*******үндэслэлээр******* ажилд*******эгүүлэн*******тогтоолгох*******тухай*******нэхэмжлэгчийн*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагад*******холбогдох*******хэсгийг*******хэрэгсэхгүй*******болгож*******шийдвэрлэснийг*******буруутгах*******боломжгүй.*******

Мөн*******ажилгүй*******байсан*******хугацааны*******цалин,*******хөлстэй*******тэнцэх*******нөхөн*******олговор*******тооцохдоо*******нэхэмжлэгчийг*******ажлаас*******чөлөөлсөн*******2018*******оны*******05*******дугаар*******сарын*******12-ны*******өдрөөс*******гэрээний*******хугацаа*******дууссан*******2023*******оны*******05*******дугаар*******сарын*******12-ны*******өдрийг*******хүртэлх*******хугацаагаар*******хязгаарласан*******нь*******Хөдөлмөрийн*******тухай*******хуулийн*******127*******дугаар*******зүйлийн*******127.1*******дэх*******хэсэгт*******заасантай*******харшлаагүй*******гэж*******үзлээ.*******

6.*******Шүүх*******2023*******оны*******11,*******12,*******2024*******оны*******01*******дүгээр*******сард*******авсан*******цалин,*******хөлсний*******дүнгээс*******нэхэмжлэгчийн*******дундаж*******цалин*******хөлсийг*******тодорхойлж*******40,885,882*******төгрөг*******гаргуулж,*******нэхэмжлэлээс*******үлдэх*******73,688,283*******төгрөгт*******холбогдох*******хэсгийг*******хэрэгсэхгүй*******болгож*******шийдвэрлэсэнд*******хариуцагч*******гомдол*******гаргаагүй*******тул*******уг*******шийдлийг*******хэвээр*******үлдээх*******нь*******талуудын*******зарчимд*******нийцнэ.*******

*******

7.*******Анхан*******шатны*******шүүх,*******нэхэмжлэгчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******С.Бүрдэнэжаргалын*******гаргасан*******хүсэлтийг*******тус*******тус*******үндэслэн*******шүүх*******хуралдааныг*******2*******удаа*******хойшлуулсан*******байна.*******/хх-182-184,*******191,*******192/*******

Нэхэмжлэгчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгчөөс*******2023*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******19-ний*******өдөр*******“шүүх*******хуралдаанд*******өмгөөлөгчтэй*******оролцох,*******мөн*******өмгөөлөгч*******шүүх*******хуралдаан*******давхцсан”*******гэх*******үндэслэлээр*******шүүх*******хуралдааныг*******дахин*******хойшлуулах*******хүсэлт*******гаргасныг*******анхан*******шатны*******шүүх*******хангахаас*******татгалзаж*******шийдвэрлэснийг*******буруутгах*******хуулийн*******үндэслэлгүй*******байна.*******Учир*******нь*******нэхэмжлэгчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгчийн*******зүгээс*******өмгөөлөгч*******Д.Анхзаяатай*******хууль*******зүйн*******туслалцаа*******үзүүлэх*******гэрээ*******байгуулсан,*******өмгөөлөгчийн*******хурал*******давхацсан*******талаарх*******баримтаа*******шүүхэд*******гаргаж*******өгөөгүй*******байна.*******Иймд*******шүүх*******хэргийн*******оролцогчийн*******хуулиар*******олгогдсон*******эрх*******ноцтой*******зөрчигдсөн*******гэж*******дүгнэх*******боломжгүй.*******

Дээр*******дурдсан*******үндэслэлээр*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******шийдвэрийг*******хэвээр*******үлдээж,*******нэхэмжлэгчийн*******гаргасан*******гомдлыг*******хангахгүй*******орхихоор*******шүүх*******бүрэлдэхүүн*******тогтов.*******

Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******167*******дугаар*******зүйлийн*******167.1.1-д*******заасныг*******удирдлага*******болгон*******ТОГТООХ*******нь:

1.*******Баянзүрх*******дүүргийн*******Иргэний*******хэргийн*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******2023*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******19-ний*******өдрийн*******101/ШШ2023/05636*******дугаар*******шийдвэрийг*******хэвээр*******үлдээж,*******нэхэмжлэгчийн*******давж*******заалдах*******гомдлыг*******хангахгүй*******орхисугай.

2.*******Улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжийн*******тухай*******хуулийн*******41*******дүгээр*******зүйлийн*******41.1.5-д*******зааснаар*******нэхэмжлэгч*******давж*******заалдах*******журмаар*******гомдол*******гаргахдаа*******улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжаас*******чөлөөлөгддөг*******болохыг*******дурдсугай.

3.*******Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******167*******дугаар*******зүйлийн*******167.3,*******172*******дугаар*******зүйлийн*******172.1*******дэх*******хэсэгт*******зааснаар*******магадлал*******танилцуулан*******сонсгомогц*******хүчинтэй*******болох*******бөгөөд*******зохигч,*******гуравдагч*******этгээд,*******тэдгээрийн*******төлөөлөгч*******буюу*******өмгөөлөгч*******магадлалыг*******эс*******зөвшөөрвөл*******гардан*******авсан,*******эсхүл*******хүргүүлснээс*******хойш*******14*******хоногийн*******дотор*******хяналтын*******журмаар*******Улсын*******Дээд*******шүүхэд*******гомдол*******гаргах*******эрхтэй*******болохыг*******дурдсугай.

4.*******Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******119*******дүгээр*******зүйлийн*******119.4,*******119.7*******дахь*******хэсэгт*******тус*******тус*******заасны*******дагуу*******магадлалыг*******танилцуулан*******сонсгож,*******14*******хоног*******өнгөрснөөс*******хойш*******14*******хоногийн*******дотор*******шүүхэд*******хүрэлцэн*******ирж*******магадлалыг*******гардан*******авах*******үүргээ*******биелүүлээгүй*******нь*******хяналтын*******журмаар*******гомдол*******гаргах*******хугацааг*******тоолоход*******саад*******болохгүй*******бөгөөд*******шүүх*******хуралдаанд*******оролцоогүй*******талд*******гардуулснаар*******гомдол*******гаргах*******хугацааг*******тоолохыг*******тайлбарласугай.

ДАРГАЛАГЧ*******ШҮҮГЧ ******* ******* ******* С.ЭНХБАЯР

******* ******* ШҮҮГЧИД******* ******* Ц.АЛТАНЦЭЦЭГ

*******Ч.ЦЭНД