Улаанбаатархот

МОНГОЛУЛСЫННЭРИЙНӨМНӨӨС

СүхбаатардүүргийнИргэнийхэргийнанханшатнышүүхийншүүгчД.Солонгодаргалж,тусшүүхийншүүххуралдаанытанхимдхийсэншүүххуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч:*******оршинсуух,105дугаардундсургуульдбагш,*******овогт**************нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч:“Арддаатгал”ХХК-д*******холбогдох,

31.042.847төгрөггаргуулахтухайиргэнийхэргийгхянанхэлэлцэв.

Шүүххуралдаанд:

Нэхэмжлэгчийнитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгч*******,

Хариуцагчийнитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгч*******,

шүүххуралдаанынарийнбичгийндаргаЦ.Золбоонароролцов.

                                                                                      ТОДОРХОЙЛОХнь:

Нэхэмжлэгч*******шүүхэдгаргасаннэхэмжлэлдээболонитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгч*******шүүххуралдаандтайлбарлахдаа-Иргэн*******нь2014оны11сарын05өдөрХаанбанктай№ЗГ574дугаар“Оронсууцныипотекийнзээлийнгэрээ”байгуулсанбөгөөдзээлийнхэмжээ56.574.480төгрөгбөгөөд“Арддаатгал”ХХК,“ХаанБанк”ХХКболон*******наргурванталтДаатгалынгэрээг2014оны11сарын11өдөрбайгуулсан.

“ХаанБанк”ХХКболон“Арддаатгал”ХХК-ийнхоорондбайгуулсанДаатгалынзуучлалынүйлчилгээгээрхамтранажиллах833дугаартайгэрээний1.3-т“Даатгалынкомпаниболондаатгуулагчийнхоорондбайгуулах“Даатгалынгэрээтбаталгаа”/Хавсралт2/ньэнэхүүгэрээнийхавсралтадзаасаннөхцөлтэйижилбайхбөгөөдэнэхүүгэрээнийсалшгүйхэсэгбайна.”гэжзаасан.

,болон*******нарынбайгуулсанДаатгалынгэрээний11.2-т“Даатгалынгэрээтбаталгааньэнэхүүгэрээнийсалшгүйхэсэгболно”гэжээ.Энддурдсан“Зээлдэгчийнэрсдлийндаатгалынгэрээтбаталгааны/№30514002462/ЗээлдэгчийнэрсдлийндаатгалынхамгаалалтхэсэгтЗээлдэгчхөдөлмөрийнчадвараа70батүүнээсдээшхувиаралдахэрсдэл”гэжзаажөгсөн.Түүнчлэн,даатгуулагч*******тэйбайгуулсанДаатгалынбаталгаатгэрээ,даатгалынгэрээнднэмэлтөөрчлөлторуулахтухай2015.01.22өдрийн 30514002462-1тоотгэрээний1.1.2-тДаатгалынтохиолдолүүсэхэдолгохнөхөнтөлбөрийгдаатгалынтохиолдолүүсэхүеийнзээлийнтөлбөрийнүлдэгдэлдүнгээстооцохбаүндсэнзээлдэгч*******56%,хамтранүүрэггүйцэтгэгчБ.Угтахбаяр44%байхаартогтов”гэжзаасан.Дээрхүндэслэлээрдаатгуулагч*******ньдээрхзаалтуудынхолбогдохматериалуудыгбүрдүүлж“АрдДаатгал”ХХК-дөгсөн.ГэтэлтускомпаниДаатгуулагчийнхөдөлмөрийнчадвартогтоосонакт6сарааргарсантулуг6сардхамаарахзээлийнүлдэгдлээс56%-иартооцожүндэслэлгүйгээрнөхөнтөлбөролгосон.ДаатгуулагчүүнийгхүлээнзөвшөөрөөгүйтулСанхүүгийнзохицуулаххороондхандажгомдолгаргахад2016.04.20өдөр9/1336тоотбичгээр“АрдДаатгал”ХХК-дхариуөгөхдөөТанайкомпанидаатгуулагч*******ийгшулуунгэдэснийхортхавдаргэсэноношоорНийгмийндаатгалынхэлтэсийндэргэдэхХөдөлмөрмагадлахкомиссыншийдвэрээр6сарынхугацаатайхөдөлмөрийнчадваралдалтыг90%-иартогтоождаатгалынхолбогдохгэрээнийзээлбуцаантөлөххуваарийндагуухөдөлмөрийнчадваралдсан6сарынхугацаанызээлийнүндсэнтөлбөрийн56%-иартооцожнөхөнтөлбөролгосонньүндэслэлгүйбайна.ИймдСанхүүгийнзохицуулаххорооныэрхзүйнбайдлынтухайхуулийн33дугаарзүйлийн33.1дэххэсэг,Даатгальнтухайхуулийн82дугаарзүйлийн82.1,ХаанбанктайбайгуулсанДаатгалынзуучлалынүйлчилгээгээрхамтранажиллах833тоотгэрээний2.8-ийгтустусүндэслэндаатгуулагч*******тдутууолгосондаатгалыннөхөнтөлбөрийголгожтусХороонддаатгалыннөхөнтөлбөролгосонэсэхталаараа2016оны5сарын04өдрийндоторэргэнмэдэгдэнэүү”гэсэнутгатайхариуг“АрдДаатгал”ХХК-дөгсөн.

“АрдДаатгал”ХХКньөнөөдрийгхүртэлсанхүүгийнзохицуулаххорооболондаатгуулагчидхариуөгөөгүй,асуудлыгшийдвэрлэжөгөөгүйбайгааучирдаатгуулагчшүүхэдхандажасуудлыгшийдвэрлүүлэхийгхүссэнболно.

Эрүүлмэндийисайд,Нийгмийнхамгаалал,хөдөлмөрийнсайдын2008.12.17өдрийн274/135дугаархамтарсантушаалын1-рхавсралтаарЕрдийнөвчнөөсшалтгаалсанхөдөлмөрийнчадваралдалтынхувьхэмжээхугацаатогтоосон.Үүний7-рзүйлдМэсзаслынөвчин,7.47.Хортхавдрынулмаасуушиг,ходоод,элэг,бөөр,шулуунгэдэсзэрэгэрхтэнтайрсанбааваххагалгаахийлгэсэнболхийлгэснийдараах3-5жилдхөдөлмөрийнчадваралдалт70-90%байхаартогтоосон.

Гэхдэээрхбүхийбайгууллагахортхавдароноштойтохиолдолд6сараарсунгалтхийжявдагтулбайнгынхөдөлмөрийнчадваралдалт90%-тайгэсэнбичиггаргахболомжгүй.МөнДаатгалынгэрээболонДаатгалынгэрээтбаталгаандхөдөлмөрийнчадваралдалтынхугацаагогтдурдаагүй,үндсэнзээлийнүлдэгдлээстооцожнөхөнтөлбөролгохоорзаасанболовчдаатгалынтохиолдолүүссэнийдарааиймбайдлаардаатгуулагчиднөхөнтөлбөрзөвбодожолгохгүйбайгаагДаатгалынгэрээнийүүргээзөрчижбайнагэжүзэжбайна.

“АрдДаатгал”ХХКньнэхэмжлэгчтэйбайгуулсанДаатгалынгэрээгээзөрчиждаатгуулагчийгхохироожбайхтулгэрээнийүүрэгт31.042.847төгрөгийгнэхэмжилжшүүхэдхандсан.

Хариуцагчийнтайлбарыгсонслоо,*******хавдарөвчтэйбайснаануундарагдуулждаатгалддаатгуулсанмэттайлбаргаргажбайна, *******ньөвчтэйбайснаамэдээгүй,2015.6.20өдөрөвчтэйгэдгээмэдсэн,2015.01.22өдөрдаатгалхийлгэсэнбайдаг.2016.01.22өдөргэрээдуусгаварболохучраасэрхбүхийбайгууллагабуюуэмнэлгийндүгнэлтээрхөдөлмөрийнчадваралдалтынхугацаагтогтоосонбагэрээнийхүчинтэйбайххугацаандногдохзээлийггэрээнийхэмжээгээрнөхөнтөлбөртөлөхүндэстэй.Хариуцагчнь,*******т479.415төгрөгийголгосонбайдагболовчяажбодожолгосонньойлгомжгүйбайгаатулхуульдзааснааршийдвэрлэжөгнөүү гэв.

Хариуцагч“Арддаатгал”ХХКшүүхэдирүүлсэнхариутайлбартааболонитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгч*******шүүххуралдаандтайлбарлахдаа-*******нь2014оны11дүгээрсарын05өдөрХААНБанкнаасипотекийнзээлавсанбөгөөдХААНБанкныдаатгалынзуучлалынүйлчилгээгээрдамжуулж2014оны11дүгээрсарын11өдөр“АрдДаатгал”ХХК-тайзээлдэгчийнэрсдлийндаатгалынгэрээбайгуулсан.

Хан-УулдүүргийнНийгмийндаатгалынхэлтсийндэргэдэхэмнэлэгхөдөлмөрийнмагадлахкомиссыншийдвэрээриргэн*******ньхөдөлмөрийнчадвараа90хувьалдсангэдгийгтогтоосон.Иргэнийхөдөлмөрийнчадваралдалтынхувь,хугацаатогтоосонактаархөдөлмөрийнчадваралдалтынхугацааг6capбайнагэжээ.

Хөдөлмөрийнчадварньөвчин,эмгэгийнбайдал,анатоми,морфологи,үйлажиллагааныөөрчлөлт,алдагдалзэрэгньэмчилгээнийүрдүндболонтодорхойхугацааныдарааилааршинсайжирахбуюуэдгэрчхөдөлмөрийнчадварньнөхөнсэргээгдэхболомжтойюм.

Нийгмийндаатгалынхэлтсийндэргэдэхэмнэлэгхөдөлмөрийнмагадлахкомиссньактынхугацаасунгахболсунгагдсанхугацаагаартохирсонхувьхэмжээгээрдаатгалыннөхөнтөлбөролгохньхуульзүйнүндэслэлтэйгэж“АрдДаатгал”ХХК-ийннөхөнтөлбөрийналбанаасшийдвэрлэсэн.Эрхбүхийбайгууллаганьиргэн*******ийгхөдөлмөрийнчадваралдалтыгхугацаагүйгээралдсангэжшийдвэрлээгүй,зөвхөн6сараархөдөлмөрийнчадварааалдсангэждүгнэсэнбайхаддаатгалыннөхөнтөлбөрийгбүрэнхэмжээгээролгохньДаатгалынтухайхууль,даатгалынгэрээ,даатгалынашиголохгүйбайхзарчимтайзөрчилдөхболно.

ТиймээсДаатгалынтухайхууль,даатгалынсуурьзарчмындагуудаатгалыннөхөнтөлбөрийгхөдөлмөрийнчадваралдсанхугацаагаарбуюу6сарынхугацаанынөхөнтөлбөрийголгохоорбайна.

*******өвчтэйбайснаануундарагдуулсанбайхмагадлалтай,Даатгалынтухайхуулийн8.5.2-дхудалмэдүүлсэн,хуурамчматериалбүрдүүлсэнболдаатгалыннөхөнтөлбөравахэрхгүйболохбанэхэмжлэгчзээлийгбүрэнхэмжээгээртөлүүлэхгэжбайгааньашиголохзорилготоймэтхарагдажбайгаабадаатгуулагчньбодитхохирлыгнэхэхэрхтэй.

Хэрэвэрхбүхийбайгууллаганьактынхугацаагсунгахболсунгагдсанхугацаагааргэрээндзаасандаатгалыннөхөнтөлбөролгоно.Мөнгэрээнддаатгалынтохиолдолүүсэхүеийнзээлийнтөлбөрийнүлдэгдэлдүнгээстооцоннөхөнтөлбөртөлөхөөртохирсонбайгаатулүндсэнзээлийнтөлбөрийгдаатгалынбайгууллагатөлөхёстой.Тиймээсүндсэнзээлболох479.415төгрөгийгбодожолгосон,гэтэлнэхэмжлэгчзээлийнгэрээдуусаххүртэлххугацаанытөлбөрийгнэхэжбайгааньүндэсгүй.

Иймд*******тэрхбүхийбайгуулагынхөдөлмөрийнчадваралдсанхугацаандногдоххэмжээтэйхувьтэнцүүлэндаатгалыннөхөнтөлбөролгохньхуульднийцэжбайхтулнэхэмжлэлийгбүхэлдньзөвшөөрөхгүйгэв.

            Зохигчийнтайлбархэрэгтбайгаабичгийнбаримтуудыгшинжлэнсудлаад

                                                                                          ҮНДЭСЛЭХнь:

Нэхэмжлэгч*******,хариуцагч“Арддаатгал”ХХК-дхолбогдуулждаатгалыннөхөнтөлбөрт31.042.847төгрөггаргуулахтухайнэхэмжлэлийгшүүхэдгаргажээ.

Иргэнийхуулийн431дүгээрзүйлийн431.1,431.2дахьхэсэгтзааснааршаардахэрхтэйбанэхэмжлэлийншаардлагынзаримхэсгийгхангахньзүйтэйгэжүзлээ.

Нэхэмжлэгч*******,ХААНбанктай“оронсууцныипотекийнзээлийнгэрээ”байгуулан56.574.480төгрөгийгавахдаа, 2014оны11дүгээрсарын11өдөр“АрдДаатгал”ХХК-тайүлхөдлөххөрөнгийндаатгалынгэрээ,зээлийнэрсдлийндаатгалынгэрээтустусбайгуулсанбазээлдэгчийн“зээлбуцаантөлөххуваарь”хэрэгтавагдсанбайна./х.х.6,33тал/

Зээлийнэрсдлийндаатгалынгэрээгээр,зээлдэгчхөдөлмөрийнчадвараа70батүүнээсдээшхувиаралдахэрсдэл”–ийгталуудтохирсонбаэнэхүүгэрээнд2015.01.22өдөрнэмэлтөөрчлөлторуулжтусгэрээний1.1.2-д“даатгалынтохиолдолүүсэхэдолгохнөхөнтөлбөрийгдаатгалынтохиолдолүүсэхүеийнзээлийнтөлбөрийнүлдэгдэлдүнгээстооцохбаүндсэнзээлдэгч*******56хувь,хамтранүүрэггүйцэтгэгчБ.Угтахбаяр44хувьбайхаартогтов”гэжтохиролцжээ./х.х.  32тал/

Нэхэмжлэгч******* ньшулуунгэдэснийхортхавдароноштойгоормэсажилбарторжхөдөлмөрийнчадваралдалт90хувиартогтоосонболохнь2015.07.01өдрийн“Хөдөлмөрчадваралдалтынхувь,хугацаатогтоосонакт”-аартогтоогдожбайхбөгөөд2015.06.26өдрөөс2015.12.26өдөрхүртэл,2015.12.26өдрөөс2016.06.26өдөрхүртэл,2016.06.26өдрөөс2017.06.26өдрийгхүртэлХөдөлмөрчадваралдалтыг90хувиарНийгмийндаатгалынхэлтсийндэргэдэхэмнэлэгхөдөлмөрийнмагадлахкомиссыншийдвэрээртустуссунгасанболохньнотлогдожбайна.

 /х.х. 29-31тал/

Нэхэмжлэгч*******ньдаатгалынтохиолдолүүссэнүеийнзээлийнүлдэгдлийн56хувиарбодожнийт31.042.847төгрөгийгнэхэмжилжбайгаа,

Хариуцагчньашиглаагүйзээл,зээлийнхүүнэхэмжилжбайгааньүндэслэлгүй,даатгалынгэрээнийхүчинтэйбайххугацаандногдохзээлийнгэрээнийхэмжээгээрнөхөнтөлбөртөлөхүндэстэйгэжмэтгэлцэжбайна.

Хариуцагчнөхөнтөлбөрт479.415төгрөгтөлсөндталуудмаргаагүй,

Зээлдэгчийнэрсдлийндаатгалынгэрээ2014.11.11өдрөөс2015.11.11өдөрхүртэлхугацаатайбайгуулагдсан,2015.01.22өдөргэрээнднэмэлтөөрчлөлторуулснаар зээлдэгч*******даатгалынтохиолдолүүссэнүед56хувийнзээлийнүлдэгдэлхариуцахаартохирсон,нэмэлтгэрээньдаатгалынүндсэнгэрээнийхамтүйлчилнэгэжтохирсонбайхтул2015.11.11өдөрдаатгалынгэрээдуусгаварболсонгэжүзэхүндэстэй.Өөрөөрхэлбэл*******ийнхөдөлмөралдалтынхувьхэмжээг2015.06.26өдөртогтоосонньдээрхбаримтуудаартогтоогдожбайгаа,гэрээнийхугацаа2015.11.11өдөрдууссанбайна.

Иргэнийхуулийн431дүгээрзүйлийн431.1-д“Даатгалынгэрээгээрдаатгагчньдаатгалынтохиолдолбийболоходдаатгуулагчидучирсанхохиролбуюухэлэлцэнтохирсондаатгалыннөхөнтөлбөрийгтөлөх,даатгуулагчньдаатгалынхураамжтөлөхүүргийгтустусхүлээнэ”,431.2-д“Даатгалынзүйлньэдхөрөнгө,иргэдийнамьнас,эрүүлмэнд,түүнчлэнхуульдхаршлаагүйэдийнбусашигсонирхолбайна”хэмээнзаасантулхариуцагчхуульдзааснаарнэхэмжлэгчиднөхөнтөлбөртөлөхүндэстэй.

Иймд2015.06.26өдрөөс2015.11.11өдрийгхүртэлхугацааныүндсэнзээл,зээлийнхүүнийт2.904.956төгрөгийн56хувьболох1.626.775төгрөгийгхариуцагчтөлөхүүрэгтэйбаүүнээстөлсөн479.415төгрөгийгхасчтооцоннийт1.147.360төгрөгийгхариуцагчаасгаргуулж,нэхэмжлэгчидолгохньхуульзүйнүндэслэлтэйгэжүзлээ.

/5сар16хоногийнзээл2.904.956төгх56% =1.626.775т-479.415т =1.147.360т гаргуулах,31.042.847т–1.147.360т =29.895.487т хэрэгсэхгүй/

Иймдхариуцагч“Арддаатгал”ХХК-иаснийт1.147.360төгрөгийггаргуулж,нэхэмжлэгч*******толгож,нэхэмжлэлийншаардлагаас29.895.487төгрөгтхолбогдоххэсгийгхэрэгсэхгүйболгохньзүйтэйбайна.   

Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн115дугаарзүйлийн115.1,115.2.2,116,118дугаарзүйлдзаасныгудирдлагаболгон

ТОГТООХнь:

1.Иргэнийхуулийн431дүгээрзүйлийн431.1,431.2дахьхэсэгтзааснаархариуцагч“Арддаатгал”ХХК-иаснийт1.147.360төгрөгийггаргууланнэхэмжлэгч*******толгож,нэхэмжлэлийншаардлагаас29.895.487төгрөгтхолбогдоххэсгийгхэрэгсэхгүйболгосугай.

2.Улсынтэмдэгтийнхураамжийнтухайхуулийн7дугаарзүйлийн7.1.1,Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн57дугаарзүйлийн57.1,60дугаарзүйлийн60.1дэххэсэгтзааснаарнэхэмжлэгчийнулсынтэмдэгтийнхураамжидтөлсөн313.165төгрөгийгулсынорлогодхэвээрүлдээж,хариуцагч“Арддаатгал”ХХК-иасулсынтэмдэгтийнхураамж32.100төгрөгийггаргуулж нэхэмжлэгч*******толгосугай.

3.Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн119дүгээрзүйлийн119.4,119.7дахьхэсэгтзааснаарзохигч,тэдгээрийнтөлөөлөгч14хоногийндоторшүүхэдхүрэлцэниржшийдвэрийгөөрөөгарданавахбашийдвэрийггарданаваагүйньгомдолгаргаххугацаагхуульдзаасанжурмындагуутоолоходсаадболохгүйгдурдсугай.

4.Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн120дугаарзүйлийн  120.2дахьхэсэгтзааснаарзохигч,тэдгээрийнтөлөөлөгчшийдвэрийггарданавснаасхойш14хоногийндоторНийслэлийнИргэнийхэргийндавжзаалдахшатнышүүхэд гомдолгаргахэрхтэйболохыг дурдсугай.

ДАРГАЛАГЧ,ШҮҮГЧ                         Д.СОЛОНГО