МАГАДЛАЛ

 

 

 

 

 

 

 

                                   

Г.Эрдэнэбаатар нарт холбогдох эрүүгийн

                      хэргийн тухай

 

Төв аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч Г.Болормаа даргалж, шүүгч Г.Тэгшсуурь, шүүгч Т.Энхмаа нарын бүрэлдэхүүнтэй

            Прокурор                                                       Г.Энхмаа

Хохирогч Ч.Гүрсэдийн өмгөөлөгч             Л.Түвшинцэнгэл

Шүүгдэгч нарын өмгөөлөгч:                       Ц.Раашзэвэг, Б.Цэцэгмаа,

                                                                        Б.Энхтуяа, Н.Баяр, С.Ариунцацрал

Шүүгдэгч нар                                                 Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Э.Батмөнх,                        Б.Гансэлэм, Д.Отгонбаяр, Б.Цэрэндорж

Нарийн бичгийн дарга                            А.Доржпүрэв нарыг оролцуулан Төв аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2017 оны 03 дугаар сарын 16-ны өдрийн 89 дугаар шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрсөн шүүгдэгч нар, тэдгээрийн өмгөөлөгч нарын гаргасан гомдлоор Г.Эрдэнэбаатар нарт холбогдох эрүүгийн 20815089 дугаартай 23 хавтас хэргийг 2017 оны 04 дүгээр сарын 25-ны өдөр хүлээн авч, шүүгч Т.Энхмаагийн илтгэснээр хянан хэлэлцэв.

1. Монгол Улсын харъяат, 1978 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдөр Төв аймгийн Баяндэлгэр суманд төрсөн, 37 настай, эрэгтэй, бүрэн бус дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, хэрэгт холбогдохын өмнө Хэнтий аймгийн Цэнхэрмандал суманд оршин суух, эхнэр, 1 хүүхдийн хамт амьдрах, улсаас авсан гавьяа шагналгүй, Төв аймгийн шүүхийн 2002 оны 07 дугаар сарын 22-ны өдрийн А/4 дугаартай таслан шийдвэрлэх тогтоолоор ЭХ-ийн 1231.4-өөр 06 жил хорих ялаар шийтгүүлж 2004 оны 08 дугаар сарын 11-ний өдөр хугацааны өмнө тэнсэн суллагдсан, ухаан мэдрэл бүрэн, хэрэг хариуцах чадвартай Боржигон овгийн Галбадрахын Эрдэнэбаатар, /РД:СУ79012876/.

2. Монгол Улсын харъяат, 1964 оны 03 дугаар сарын 05-ны өдөр Өвөрхангай аймгийн Есөнзүйл суманд төрсөн, 51 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, жолооч мэргэжилтэй, хувиараа хөдөлмөр эрхэлдэг, Нийслэлийн Налайх дүүргийн 1 дүгээр хорооны Энгэр шандын 1А-1а тоотод эхнэрийн хамт оршин суух, улсаас авсан гавьяа шагналгүй, ял шийтгэлгүй, ухаан мэдрэл бүрэн, хэрэг хариуцах чадвартай Урианхан овгийн Лхүндэвийн Цэрэнсоном, /РД:НФ64030511/.

3. Монгол Улсын харъяат, 1978 оны 02 дугаар сарын 22-ны өдөр Төв аймгийн Баяндэлгэр суманд төрсөн, 37 настай, эрэгтэй, бүрэн бус дунд боловсролтой, жолооч мэргэжилтэй, “ММНС” ХХК-д өрмийн мастер, Орхон аймгийн Баян-Өндөр сумын Эрдэнэ багийн 33-01 тоотод эхнэр, 2 хүүхдийн хамт оршин суух, улсаас авсан гавьяа шагналгүй, ял шийтгэлгүй, ухаан мэдрэл бүрэн, хэрэг хариуцах чадвартай Боржигон овгийн Энхмаагийн Батмөнх, /РД:НЕ78022276/.

4. Монгол Улсын харьяат, 1981 оны 10 дугаар сарын 29-ний өдөр Нийслэлийн Багануур дүүрэгт төрсөн, 34 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, жолооч мэргэжилтэй, Хэнтий аймгийн Баянмөнх суманд хувь хүний мал малладаг, Хэнтий аймгийн Баянмөнх сумын 2 дугаар багийн нутаг “Тасархай” гэх газар эхнэр, хүүхдийн хамт амьдрах, улсаас авсан гавьяа шагналгүй, 2004 онд Нийслэлийн Баянзүрх дүүргийн шүүхээр ЭХ-ийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар 2 жилийн хорих ялыг тэнсэж мөн хугацаагаар хянан харгалзсан, ухаан мэдрэл бүрэн, хэрэг хариуцах чадвартай Алаг адуу овгийн Бат-Амгалангийн Гансэлэм, /РД:УГ81102913/.

5. Монгол Улсын харьяат, 1978 оны 06 дугаар сарын 11-ний өдөр Хэнтий аймгийн Хэрлэнбаянулаан суманд төрсөн, 37 настай, эрэгтэй, бүрэн бус дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын нутаг Цагаан хад гэх газар байрлах “Тахидаг хайрхан” ХХК-д галчаар ажилладаг, Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын Цагаан хад гэх газар эхнэр, 3 хүүхдийн хамт оршин суух, улсаас авсан гавьяа шагналгүй, Нийслэлийн Багануур дүүргийн шүүхийн 2004 оны 07 дугаар сарын 09-ний өдрийн 58 дугаар шийтгэх тогтоолоор ЭХ-ийн 145 дугаар зүйлийн 145.2-д зааснаар, Хэнтий аймаг дахь сум дундын 1 дүгээр шүүхийн 2005 оны 09 дүгээр сарын 07-ны өдрийн шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар 3 жил 6 сарын хорих ялаар шийтгүүлж 2006 оны 05 дугаар сарын 10-ны өдөр хугацаа дуусч суллагдсан, ухаан мэдрэл бүрэн, хэрэг хариуцах чадвартай Боржигон овгийн Дашдэлэгийн Отгонбаяр, /РД:СЧ78061175/.

6. Монгол Улсын харьяат, 1982 оны 02 дугаар сарын 22-ны өдөр Төв аймгийн Баяндэлгэр суманд төрсөн, 33 настай, эрэгтэй, бага боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, хэрэгт холбогдохын өмнө Төв аймгийн Баяндэлгэр суманд оршин суух, улсаас авсан гавьяа шагналгүй, 1999 онд ЭХ-ийн 123.2 дахь хэсэгт зааснаар 2 жилийн хорих ялыг тэнсэн хянан харгалзсан, Төв аймгийн шүүхийн 2002 оны 07 дугаар сарын 22-ны өдрийн А/4 дугаартай таслан шийдвэрлэх тогтоолоор ЭХ-ийн 1231.4-өөр 10 жил хорих ялаар шийтгүүлж, 2007 оны 01 дүгээр сарын 13-ны өдөр хугацаа дуусч суллагдсан, Нийслэлийн Багануур дүүргийн шүүхийн 2012 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдрийн 73 дугаартай шийтгэх тогтоолоор ЭХ-ийн 181 дүгээр зүйлийн 181.3 дахь хэсэгт зааснаар 6 жилийн хорих ялаар, Нийслэлийн Багануур дүүргийн 2013 оны 01 дүгээр сарын 30-ны өдрийн 18 дугаартай шийтгэх тогтоолоор ЭХ-ийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар 5 жил, мөн хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.1, 57.3 дахь хэсэгт зааснаар өмнөх тогтоолоор оногдуулсан 6 жилийн хорих ялын зарим болох 3 жилийн хорих ялыг нэмж нэгтгэн нийт 8 жилийн хорих ялаар шийтгүүлж 2015 оны 11 дүгээр сарын 05 өдрийн шүүгчийн захирамжаар 2015 оны Өршөөл үзүүлэх тухай хуулиар үлдэх ялыг өршөөн хэлтрүүлсэн, ухаан мэдрэл бүрэн, хэрэг хариуцах чадвартай Боржигон овгийн Бат-Өлзийгийн Цэрэндорж, /РД:НЮ82022218/.

Шүүгдэгч Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Д.Отгонбаяр, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нар нь урьдчилан үгсэж тохиролцож 2006 оны 01 дүгээр сарын 12-ны өдрөөс 2008 оны 04 дүгээр сарын 23-ны өдөр хүртэл хугацаанд 81-14 НАА, 56-31 УБЯ, 42-10 УБВ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслүүдийг хэрэглэн үргэлжлэн болон давтан 52 удаагийн үйлдлээр, Төв аймгийн Сэргэлэн, Архуст, Баяндэлгэр, Баянжаргалан, Баян, Баянцагаан, Эрдэнэ, Хэнтий аймгийн Цэнхэрмандал, Говьсүмбэр аймгийн Баянтал сумд болон Нийслэлийн Налайх, Багануур дүүргийн нутгаас нийт 56 иргэний 309 адууг хулгайлж 146.970.000 төгрөгийн, 44 үхэр хулгайлж 15.590.000 төгрөгийн, 6 тэмээ хулгайлж 3500.000 төгрөгийн буюу нийт 163.060.000 төгрөгийн онц их хэмжээний хохирол учруулсан, шүүгдэгч Б.Цэрэндорж нь Эрүүгийн 20815089 дугаартай хэрэгт шалгагдан батлан даалтанд өгөх таслан сэргийлэх арга хэмжээ авагдсан үедээ 2011 оны 07 дугаар сараас 2012 оны 08 дугаар сарын 28-ны өдрийг хүртэл хугацаанд давтан 5 удаагийн үйлдлээр 5 иргэний 17 тооны адууг хулгайлж 12.000.000 төгрөгийн хохирол учруулсан, шүүгдэгч Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Г.Эрдэнэбаатар нар нь Хэнтий аймгийн Цагдаагийн газарт эрүүгийн 20621176 дугаартай хэрэгт шалгагдан батлан даалтанд өгөх таслан сэргийлэх арга хэмжээ авагдсан байхдаа бүлэглэн, шүүгдэгч Г.Эрдэнэбаатар нь Эрүүгийн 20815089 дугаартай хэрэгт шалгагдан шүүхийн шатанд 2011 оны 07 дугаар сарын 27-ны өдрөөс шүүхээс давтан үйлдлээр оргож 2015 оны 05 дугаар сарын 21-ний өдрийг хүртэл шүүн таслах ажиллагаанаас санаатайгаар зайлхийсэн, шүүгдэгч Д.Отгонбаяр нь тус аймгийн Цагдаагийн газарт эрүүгийн 20815089 дугаартай хэрэгт шалгагдаж батлан даалтанд өгөх таслан сэргийлэх арга хэмжээ авагдсан байхдаа 2009 оны 08 дугаар сарын 03-ны, 2011 оны 01 дүгээр сарын 06, 2015 оны 06 дугаар сарын 15-ны өдөр тус тус мөрдөн байцаалтын ажиллагаанаас давтан үйлдлээр санаатайгаар оргон зайлсан гэмт хэрэгт тус тус холбогджээ.

Төв аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2017 оны 03 дугаар сарын 16-ны өдрийн 89 дугаар шүүхийн тогтоолоор:  1. 2006 оны 6 дугаар сарын 9-ний өдрийн Монгол улсын Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.1.2 дахь хэсэгт зааснаар ялтан Б.Гансэлэмийн 2004 оны 12 дугаар сарын 14-ний өдрийн 623 тоот шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар оногдуулсан 2 жилийн хорих ялыг 2 жилийн хугацаагаар тэнсэж, хянан харгалзсан тэнсэнгийн хугацаанаас үлдсэн хугацааг

- 2006 оны 6 дугаар сарын 9-ний өдрийн Монгол улсын Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.1.3 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Г.Эрдэнэбаатарын 2004 оны 08 сарын 11-ний өдрийн 147 дугаартай шүүгчийн захирамжаар хорих ялаас 01 жил 10 сар 13 хоногийн ялыг хугацаанаас нь өмнө тэнсэн суллагдсан хугацаанаас үлдсэн хугацааг ,

 - 2009 оны Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.1.1 дэх хэсэгт зааснаар Б.Цэрэндоржийн 2002 оны 7 дугаар сарын 22-ны өдрийн Таслан шийдвэрлэх А/4 тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн 1231 дугаар зүйлийн 1231.4 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн ялгүй болох хугацаанаас үлдсэн хугацааг тус тус хэрэгсэхгүй болгож,

           2. Шүүгдэгч Боржигон овгийн Галбадрахын Эрдэнэбаатар, Боржигон овгийн Энхмаагийн Батмөнх, Урианхай овгийн Лхүндэвийн Цэрэнсоном, Алаг адуу овгийн Бат-Амгалангийн  Гансэлэм, Боржигон овгийн Дэшдэлэгийн  Отгонбаяр, Боржигон овгийн Бат-Өлзийгийн Цэрэндорж нарыг урьдчилан үгсэж тохиролцож машин механизм ашиглан, давтан болон үргэлжилсэн үйлдлээр бусдын эд хөрөнгийг хулгайлж бусдад онц их хэмжээний хохирол учруулсан гэмт хэргийг тус тус үйлдсэн,

           -шүүгдэгч Г.Эрдэнэбаатарыг шүүн таслан ажиллагаанаас зориуд зайлсхийсэн, давтан үйлдлээр Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн мөрдөн байцаалтын ажиллагаанаас зориуд зайлсхийсэн,

           - шүүгдэгч Д.Отгонбаярыгдавтан үйлдлээр мөрдөн байцаалтаас зориуд зайлсхийсэн гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцож,

3.Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн 35 дугаар зүйлийн 35.5 дахь хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн 145 дугаар зүйлийн 145.4 дэх хэсэгт зааснаар:

            - шүүгдэгч Г.Эрдэнэбаатарын нэр хөрөнгөөс 500000 төгрөгийн эд хөрөнгийг хурааж, 11 жилийн хорих ялаар,

-шүүгдэгч Б.Цэрэндоржийн нэр хөрөнгөөс 500000 төгрөгийн эд хөрөнгийг хурааж, 11 жилийн хорих ялаар,

          -шүүгдэгч Б.Гансэлэмийн нэр хөрөнгөөс 500000 төгрөгийн эд хөрөнгийг хурааж, 10 жил 6 сарын хугацаагаар хорих ялаар

- шүүгдэгч Э.Батмөнхийн нэр хөрөнгөөс 500000 төгрөгийн эд хөрөнгийг хурааж, 10 жил 10 хоногийн хорих ялаар,

           - шүүгдэгч Д.Отгонбаярын нэр хөрөнгөөс 500000 төгрөгийн эд хөрөнгийг хурааж, 10 жил, 1 хоногийн хорих ялаар,

           Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн 35 дугаар зүйлийн 35.6 дахь хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн 145 дугаар зүйлийн 145.4 дэх хэсэгт зааснаар Л.Цэрэнсономийн нэр хөрөнгөөс 500000 төгрөгийн эд хөрөнгийг хурааж,  10 жил 6 сарын хорих ялаар,

            Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн 261 дүгээр зүйлийн 261.2 дахь хэсэгт зааснаар:

          - шүүгдэгч Г.Эрдэнэбаатарыг 5 жил 1 сарын хорих ялаар,

          -шүүгдэгч Э.Батмөнхийг 5 жил1 сарын хорих ялаар,

          -шүүгдэгч Б.Гансэлэмийг 5 жил1 сарын хорих ялаар,

          -шүүгдэгчД.Отгонбаярыг 5 жил 1 сарын хорих ялаар тус тус шийтгэж,

4. Монгол улсын Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 57 дугаар зүйлийн 57.1 дэхзааснаар Эрүүгийн хуулийн 35 дугаар зүйлийн 35.5 дахь хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн 145 дугаар зүйлийн 145.4 дэх хэсэгт зааснаар ялтан Г.Эрдэнэбаатарт оногдуулсан 11 жилийн хорих ялд Эрүүгийн хуулийн 261 дүгээр зүйлийн 261.2 дахь хэсэгт зааснаар оногдуулсан 5 жил 1сарын хорихялыг багтааж, ялтан Г.Эрдэнэбаатарын биечлэн эдлэх ялыг 11 жилийн хугацаагаар хорих ялаар,

           -Монгол улсын Эрүүгийн хуулийн 35 дугаар зүйлийн 35.5 дахь хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн 145 дугаар зүйлийн 145.4 дэх хэсэгт зааснаар ялтан Э.Батмөнхөд оногдуулсан10 жил 10хоногийн хорих ялд Эрүүгийн хуулийн 261 дүгээр зүйлийн 261.2 дахь хэсэгт зааснаар оногдуулсан 5жил 1 сарын хорих ялыг багтааж, ялтан Э.Батмөнхийн биечлэн эдлэх ялыг 10 жил, 10 хоногийн хорих ялаар,

          - Монгол улсын Эрүүгийн хуулийн 35 дугаар зүйлийн 35.5 дахь хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн 145 дугаар зүйлийн 145.4 дэх хэсэгт зааснаар ялтан Б.Гансэлэмд оногдуулсан10 жил 6 сарын  хорих ялд Эрүүгийн хуулийн 261 дүгээр зүйлийн 261.2 дахь хэсэгт зааснаар оногдуулсан 5 жил 1 сарын хорих ялыг багтааж, ялтан Б.Гансэлэмийн биечлэн эдлэх ялыг 10 жил 6 сарын хорих ялаар,

           -Монгол улсын Эрүүгийн хуулийн 35 дугаар зүйлийн 35.5 дахь хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн 145 дугаар зүйлийн 145.4 дэх хэсэгт зааснаар ялтан Д.Отгонбаярын 10 жил 1 хоногийн хорих ялд Эрүүгийн хуулийн 261 дүгээр зүйлийн 261.2 дах хэсэгт зааснаар оногдуулсан 5 жил 1 сарын хорих ялыг багтааж, ялтан Д.Отгонбаярын биечлэн эдлэх ялыг 10 жил 1 хоногийн хорих ялаар тус тус тогтоож,

5. Монгол улсын Эрүүгийн хуулийн 52 дугаар зүйлийн 52.6 дахь хэсэгт зааснаар ялтан Г.Эрдэнэбаатарт оногдуулсан 11 жилийн хорих ял, ялтан Э.Батмөнхөд оногдуулсан 10 жил 10 хоногийн хорих ял, ялтан Б.Гансэлэмд оногдуулсан 10 жил 6 сарын хорих ял, ялтан Б.Цэрэндоржид оногдуулсан 11 жилийн хорих ял, ялтан Л.Цэрэнсономд оногдуулсан 10 жил 6 сарын хорих ял, ялтан Д.Отгонбаярт оногдуулсан 10 жил 1 хоногийн хорих ялыг чанга дэглэмтэй хорих ангид тус тус эдлүүлж,

6. Монгол улсын Эрүүгийн хуулийн 49 дүгээр зүйлийн 49.2 дахь хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц шүүгдэгч Б.Гансэлэмийн эзэмшлийн /3 000 000 төгрөгний үнэ бүхий/ 56-31 УБА улсын дугаартай эксел маркийн тээврийн хэрэгсэл, Л.Цэрэнсономын эзэмшлийн /4 000 000 төгрөгний үнэ бүхий/ 81-14 НАА улсын дугаартай Киа бонго портер маркийн тээврийн хэрэгсэл, “Гуагум” гэсэн бичигтэй улсын дугааргүй /300 000 төгрөгний үнэ бүхий/ хятад улсад үйлдвэрлэсэн мотоцикль 1 ширхэг зэргийг тус тус хурааж, улсын орлого болгож,

7. Монгол улсын Эрүүгийн хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.1, 59.2 дахь хэсэгт зааснаар ялтан Г.Эрдэнэбаатарын цагдан хоригдсон 1394 хоногийг, ялтан Б.Цэрэндоржийн цагдан хоригдсон 1262 хоногийг, ялтан Б.Гансэлэмийн цагдан хоригдсон 1286 хоногийг, Э.Батмөнхийн  цагдан хоригдсон 1071 хоногийг, ялтан Л.Цэрэнсономийн цагдан хоригдсон 1041 хоногийг, ялтан Д.Отгонбаярын цагдан хоригдсон 1041 хоногийг эдлэх ялд нь тус тус оруулан тооцож,

8. Ялтан Л.Цэрэнсоном нь хохирогч Г.Бат-Отгонд 500000 төгрөгийн, ялтан  Б.Цэрэндорж хохирогч Ж.Ганболдод 800000 төгрөгийн, хохирогч Б.Цэцэгдэлгэрт 500000 төгрөгийн, хохирогч З.Цэндэд 1700000 төгрөгийн хохирол төлж барагдуулсан болохыг тус тус дурдаж,

9. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1 дэх хэсэгт зааснаар хавсралт 1-д тогтоосон хэмжээгээр шүүгдэгч Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Д.Отгонбаяр, Л.Цэрэнсоном нараас хохирлыг гаргуулан хавсралтанд дурдсан нэр бүхий хохирогч нарт тус тус олгож, 

10. Монгол улсын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 88 дугаар зүйлийн 88.1.1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн суран болон мяндсан уяанууд, цагаан өнгийн мяндсан бугуйл, 5 ширхэг хазаар, 3 ширхэг тэлээ зэргийг устгахыг эд мөрийн баримт устгах комисст даалгаж,

11. Монгол улсын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 134 дүгээр зүйлийн 134.1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол Л.Цэрэнсономын эзэмшлийн 2008 оны 05 дугаар сарын 20-ны өдрийн мөрдөн байцаагчийн тогтоолоор Мансарттай 8х10 хэмжээний улаан өнгийн тоосгон байшин, 10х-9 хэмжээтэй палк гадна талаар нь шавардсан шохойдсон граш, 3-н тал хашаа 700мв газар, 2009 оны 09 дүгээр сарын 29-ний өдрийн мөрдөн байцаагчийн тогтоолоор 20х12 хэмжээний нэг давхар мансарттай үйлчилгээний зориулттай 2007 онд баригдаж дууссан тоосгон байшин, 06х08 хэмжээтэй блокоор барьсан нэг давхар байшин, 06х10 хэмжээтэй блокоор барьсан нэг давхар байшин, модон ширээ 6 ширхэг, модон сандал 24 ширхэг, 1 ширхэг 21 инчийн зурагт, газын пилетка 2 ширхэг, будаа агшаагч 2 ширхэг, ус буцалгагч 1 ширхэг, тавганы суурь 24 ширхэг, 1-р хоолны таваг 10 ширхэг, 2-р хоолны таваг 30 ширхэг, цайны аяга 20 ширхэг, халбага 15 ширхэг, сэрээ 15 ширхэг, Монел маркийн угаалгын машин 1 ширхэг, угаалтуур 1 ширхэг, буудлын ширээ 3 ширхэг, япон хөгжим 1 ширхэг, лангуу 2 ширхэг, шилэн нүүртэй хөргөгч 1 ширхэг, хөлдөөгч 1 ширхэг, чингис хивс 2 ширхэг, шар алаг өнгийн хивс 1 ширхэг, цагаан өнгийн Истинг 1 ширхэг, Ниссан Сабирь маркийн 42-10 УБВ улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэл зэргийн битүүмжлэх тогтоолыг тус тус хэвээр үлдээж, 

12. Ялтан Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном, Б.Гансэлэм, Д.Отгонбаяр, Б.Цэрэндорж нарт авсан бусдын батлан даалтанд өгөх таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчилж цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авч эдлэх ялыг 2017 оны 03 дугаар сарын 15-ны өдрөөс эхлэн тоолж, 

            13. Шийтгэх тогтоол танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болох шийтгэх тогтоолд гомдол эсэргүүцэл гаргасан тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж ялтан Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном, Б.Гансэлэм, Д.Отгонбаяр, Б.Цэрэндорж нарт авсан бусдын батлан даалтанд өгөх таслан сэргийлэх арга  хэмжээг өөрчилж, цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авч,

14. Шийтгэх тогтоолд ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардуулснаас хойш 14 хоногийн Төв аймгийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд­ давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдаж шийдвэрлэжээ.

1. Шүүгдэгч Л.Цэрэнсоном давж заалдах шатны шүүхэд гаргасан гомдолдоо: “Лхүндэв овогтой Цэрэнсоном миний бие нь 2008 оноос 2017 он хүртэл 9 жил малын хулгайн хэргээр 145 дугаар зүйлийн 145.4 гэх онц хүнд зүйл ангиар одоог хүртэл яллагдаж маш олон жилийн ял өгч байгаад маш их харамсч сууна. Би анх удаа гэмт хэрэгт холбогдон онц хүнд зүйл ангиар тулган таслагдаж, маш их зовлонг ээж, ах эгч, дүү, хань, үр хүүхэд, ач зээ нартаа эдлүүлж байгаад маш их харамсч сууна. Би ахиж хэзээ ч алдаа гаргахгүй. Иймд ял шийтгэлийг минь хөнгөрүүлж өгнө үү. /10 жил 6 сар/

Миний бие эдгээр хүмүүсээс мах худалдаж авч байсан нь үнэн. Харин эдгээр хүмүүстэй нийлж хулгай хийж байсан удаа байхгүй. Гэтэл намайг хулгай хийсэн мэтээр хамруулан яллаж байгаад маш их гомдолтой байна.

Уг хэргийг үнэн зөвөөр нь ялгаж, салгаж шударгаар шийдэж өгнө гэдэгт итгэж байна” гэжээ.

2. Шүүгдэгч Б.Цэрэндорж давж заалдах шатны шүүхэд гаргасан гомдолдоо: “... миний бие нь 2008 оноос Төв аймгийн цагдаагийн газарт эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145-н хэсэгт зааснаар эрүү үүсгэгдэн шалгагдаж, шийдэгдэхгүй удааширч байгаа учир нь мөрдөн байцаагч Сандагбалиря нь хэргийг шалгахдаа хууль зөрчиж, хууран мэхлэж мөрдөн байцаалт явуулж байна. Алдуул малын тэмдэглэл гэсэн ногоон улбар шар дэвтэр барьж орж ирээд за эндээс Төв аймгийн зүүн сумын малыг хүлээчих тэгвэл чамайг шоронд явуулахгүй чи урд нь Эрдэнэбаатартай хулгай хийгээд шоронд олон жилийн ялтай явж байсан юм байна. Чамайг ар гэргүйг чинь ашиглаад байдаг юм байна. Одоо бид чамд туслана, чи газар сайн мэддэг биздээ гээд Төв аймгийн Сэргэлэн, Эрдэнэ, Архуст, Баян, Баянжаргалан, Баяндэлгэр сумдаас алга болсон малыг хүлээчих. Энд байх хугацаанд чинь юмаар тасдахгүй, дуртай үед чинь гадуур авч явах болно гээд байхаар нь үнэхээр итгэн хүлээ гарын үсэг зур гэх тоолонд зурж байна. Мөн хаанаас ямар мал алдагдаж ямар зүстэй гэдгийг бичиж өгөөд за сайн цээжил хоёр хоногийн дараа өмгөөлөгчтэй байцаалт авна гэдэг байсан энэ бүхнийг цуг цагдан хоригдож байсан хүмүүс мэдэж байгаа. Хоёр хоногийн дараа орж ирээд за одоо байцаалт авах гэж байна бэлэн биздээ гээд цагдан хорих байрнаас гаргаад цагдаагийн хэлтэс дээр аваачаад байцаалт авдаг байсан. Нэг байцаалт авсны дараа гурав хонуулаад зам шалгалтаар авч явсан. Баян суман дээр очоод за хаана малын шулаа гарсан, хэдэн хулгайч барьсан гээд хэсгийн төлөөлөгчтэй нь ярьж архи ууж, хэдэн малаа алдсан хүнээс байцаалт аваад л дараагийн суманд мөн адил байдлаар найм хоног явсан. Хөндлөнгийн гэрч гээд малын хулгайн хэрэгтэй хоригдож байсан Төв аймгийн Эрдэнэ сумын Хийлийн Отгонтөмөр мөн Архуст сумын Төмөрчөдөр гэдэг хүмүүсийг явч яваад энд малын хэрэг гарсан байна уу харсан биз энд гарын үсгээ зур гээд мөн энэ хүмүүсээр малын толгой шийр, яс түүгээд ир хоосон ирвэл шоронд явна гэж мэдээрэй гээд айлган сүрдүүлж гарын үсэг зуруулж авдаг байсан үнэн болно.

Ийм байдлаар энэ хэргийг бий болгож, өдий олон жил амьдралаар минь хохироож байгаад үнэхээр гомдож байна. Мөн Прокурор Сонинмөнх нь хэт яллах талыг барьж улайраад байгаад гайхаж байна. 2012 онд батлан даалтанд байх хугацаандаа Багануур дүүрэгт 181.3, 145.2-т шалгагдаж байхдаа энэ хэрэгтэй нэгтгэж шийдвэрлэж өгөхийг хүсэхэд нэгтгэж өгөөгүй, одоо эдлэсэн ялыг минь оруулж шийдэж болохгүй юмуу гэхээр тэр ямар хамаатай юм бэ? чи ондоо газарт хэрэг хийгээд ял аваад явсан юм байгаа биз надад хамаагүй би энэ хэргийн чинь прокурор гээд өмгөөлөгчийг минь өмгөөллийн үг хэлүүлэхгүй загнаад байсан. Мөн прокурор Сонинмөнх нь шүүхийн хэлэлцүүлэг дээр юм ярихаар татгалзаж байна гээл босоод ирэх, шүүхэд эцсийн үгээ хэлж байхад энэ сурчихсан пизда гээд байсан. Өөрийнхөө муу муухайг хэлчихвий гэсэндээ тэгж бачимдсан юм боловуу арай л прокурор хүнээс гармааргүй авир гаргаад байсан. Ийм хүнээр хувь заяагаа шийдүүлэхэд харамсалтай байна. Хэдий хэрэгтэн байсан ч бүхэл бүтэн шүүхийн өмнө гэртээ байгаа юм шиг авир гаргаж хүнд хэрэгт хүн яллаж болохгүй байхаа. Мөн монголд эд нараас өөр малын хулгайч байхгүй энэ хулгайч нарыг баригдсанаас хойш малын хулгайн хэрэг гараагүй гэх зэргээр хэт яллах талыг бариад дайраад байсан. Энэ яллах дүгнэлтэнд ялаа эдлэж яваа хүний хэрэг орчихсон явж байхад шалгаагүй нь харагдаж байна. Төв аймгийн Архуст сумын иргэн Баярсайхан гэдэг хүний есөн тооны алууг Багануур дүүргийн Хэрлэнбаяр, Цолмон нар авсан гэдгээ хүлээгээд явж байгаа. Үржингийн 4 адуу, Түвшинжаргалын 9 адуу, Даваажавын 5 үхэр зэргийг хулгай хийсэн хүмүүс нь бид тийм хэрэг хийсэн шалгуулмаар байна гэхэд шалгаж өгдөггүй. Миний бие хэрэг хийгээгүй цэвэр цагаан хүн биш, өөрийн хийсэн хэргээ үнэн зөв хүлээгээд зохих ял шийтгэлийг хүлээн анхан шатны шүүхийн хэлэлцүүлэгт ярьж, үнэн зөвийг шалгуулах хүсэлтэй байгаа хэлэх гэхээр прокурор Сонинмөнх яриулахаас татгалзаж байна гээд л босоод ирдэг. Өмгөөлөгч өмгөөлөл явуулж байхад тэнэг мангар юм битгий яриад бай би мэдэж байна. Ийм байдалтай анхан шатны шүүх хуралдаан явагдаж өдий олон жил амьдрал бие мах бодиороо хохирчихоод хүний хийсэн хэргийн төлөө ялтан нэр зүүгээд явах харамсалтай байгаа тул эрхэм шүүгч та бүхнээс хийсэн хэрэг дээр минь шалгаж, шалгуулж өгнө үү. Цэрэндорж миний бие мөрдөн байцаагч Сандагбалиря прокурор Сонинмөнхтэй хуйвалдаж, онц хүнд хэрэгт хүн гүтгэсэн дээ хуулийн хариуцлага хүлээхэд бэлэн байна. Хуулийн өмнө тангараг өргөсөн хүмүүсийг ийм худалч ийм муухай байдаг гэж бодож явсангүй. Дандаа Сандагбалиря, прокурор Сонинмөнх шиг хэрэг бүрдүүлдэг бол ядарсан ар гэр муутай хөөцөлдөөд явах хүнгүй хүнийг ашиглан хэрэг хүлээлгээд сурчихсан юмуу гэдэг бодогдох боллоо. Миний хувь тавилан энэ хоёр хүний тоглоом болон хувирч байх шиг байна. Хэзээ нэгэн цагт хийсэн хүн нь хэргээ хүлээгээд гараад ирэх байх гэж итгэж найдаж байна” гэжээ.

Шүүгдэгч Б.Гансэлэм давж заалдах шатны шүүхэд гаргасан гомдолдоо: “... миний бие нь 2008 оны 05 сарын 17-ны өдрөөс эхлэн Төв аймгийн цагдаагийн газарт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 гэсэн зүйл ангиар эрүүгийн хэрэг үүсгэгдэн шалгуулж өдийг хүрсэн. Энэ хугацаанд бидний 6 хүнд Эрүүгийн хэргийн 145 дугаар зүйлийн 145.4 гэх онц хүнд зүйл ангиар зүйлчлэн Төв аймгийн ЦХБ-нд 2 жил 7 сар 5 хоног хорьж мөн хугацаанд хэргийн холбогдогч Б.Цэрэндоржийг зам шалгалтаар авч явах нэрийн дор УБ-хот Налайх дүүргүүдээр авч яван “баар, буудал”-д хонуулж, “архи, дарс” уулган хууран мэхлэж, бидний эсрэг хуурамч мэдүүлэг өгүүлж байсан болно. Цагдаагийн мөрдөн байцаагч н.Сандагбалеряа нь мөрдөн байцаалтын явцад өөрийн эрх мэдлээ ашиглан намайг болон бусад 5-н хүнийг зодож айлган сүрдүүлж, хэл амаар доромжилж, өөрийн дарамт шахалтан дор мэдүүлэг авч онц хүнд хэргийн материал бүрдүүлж байсан. Миний бие өөрийн үйлдсэн 5-н удаагийн үйлдлээ үнэн зөвөөр удаа дараа мөрдөн байцаалт болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлж байсан.

Мөрдөн байцаагч цагдаагийн а/д Сандагбалеряагийн бүрдүүлсэн буруутай үйл ажиллагаанаас миний бие нь өөрийн хийгээгүй бусдын олон тооны малын хэрэгт яллуулж байна. Энэ хэрэгт миний бие 2006 оноос эхлэн өдийг хүртэл 11 жил болж өнөөдөр 10 жил 6 сарын ял авч байгаадаа маш их харамсч байна. Уг хэргийг үнэн зөвөөр нь шийдэж өгнө үү. Миний биечлэн эдлэх ялыг хөнгөрүүлж өгнө үү” гэжээ.

Шүүгдэгч Э.Батмөнх давж заалдах гомдолдоо: “... миний бие Төв аймгийн цагдаагийн газарт 2008.05.17-ноос ЭХ тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.4-р зүйл ангиар шалгагдаж байгаад 2017.03.16-нд Төв аймаг дахь эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхээс Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145-р зүйлийн 145.4, 261.2 гэсэн зүйл ангиудаар 10 жил 10 хоногийн чанга дэглэмтэй хорих ялаар шийтгэгдсэн юмаа. Энэ хэргийг эхнээс нь шалгаж эхлэхдээ мөрдөн байцаагч прокурор нь хэт нэг талыг барьж ажилласнаас болж энэ хэрэг олон үйлдэл, хохирогч, хохиролтой болсон гэж боддог юм. Учир нь: 1. Биднийг энэ хэрэгт 2008.05.17 өдрөөс цагдан хорьж шалгасан юм. Бид нарыг гэм буруутай нь тогтоогдоогүй байхад 2008 оны 06 сарын дундуур Төв аймгийн ЦХБ-нд МҮОТ-ийн цагдаагийн дуудлага студийнхэн Сандагбалиря байцаагч нар цуг орж ирэн Хэнтий, Дундговь, Налайх, Багануур, Төв аймгийн сумдаас маш олон тооны мал хулгай хийсэн бүлэг хулгайч нар баригдлаа малаа алдсан хүмүүс байвал манай цагдаагийн газарт хандана уу гэж орон даяар 2-оос 3 удаа гаргаснаас хойш энэ мэдээллийн дагуу ойр орчмын сумдын малаа алдсан хүмүүс малчид Төв аймгийн цагдаагийн газарт хандсаныг ихэнхийг нь хохирогчоор тогтоосон. Малаа алдсан малчид тухайн үед нь орон нутгийн цагдаадаа мэдэгдэж хаанаас ямар мал хэзээ алдсан тухай тэмдэглүүлсэн байдаг. Төв аймгийн 2007-2008 оны алдуул малын тэмдэглэл гэж улбар шар, ногоон хоёр хавтастай тэмдэглэлээр мөрдөн байцаагч Сандагбалиря нь надаас хөтөлж, тулган шаардаж, айлган сүрдүүлж, байцаалт авахыг нэг бус удаа оролдож байсан. Энэ талаар хэргийн холбогдогч нар бүгд хэлдэг. Цэрэндорж бол яаж байцаалт авч нотлох баримтыг яаж цуглуулсан талаар тодорхой ярьдаг. Мөрдөн байцаагч, прокурор энэ хэргийг үнэн зөвөөр нь шалгалгүй хэт яллах талыг барьж ажилласан зам шалгалтаар зөвхөн Цэрэндоржийг л авч явдаг байсан. Энэ зургаан хүн бүгд энэ хэргийн холбогдогч юм бол нэг, хоёрыг нь цуг аваад явж яагаад болохгүй байсан нь хэргийн нотлох баримтыг яаж бүрдүүлсэн нь эргэлзээ төрүүлдэг. Намайг зам шалгалтаар явъя гэхээр чамайг хэрэг хүлээвэл авч явна ийм, ийм үйлдэл хэргээ хүлээчих, тэгвэл авч явъя гэдэг байсан. Энэ хэргүүдийг болох үед хаана хэнтэй байснаа шалгуулъя гэхээр чиний тэрийг шалгах шаардлагагүй, чамайг хэргээ хүлээж байцаалт өгөхгүй байсан ч чамайг 10-аас дээш жилийн ял өгүүлээд явуулчихаж чадна гэж заналхийлдэг байсан. Энэ олон тооны малыг хулгайлаагүй гэдгээ анхны байцаалтаас одоог хүртэл хэлж мэдүүлдэг би өөрийн оролцсон 2006 оны 4 үйлдэл буюу 12 тооны адууг хулгайлахад оролцсоноо үнэн зөвөөр нь мэдүүлдэг. Энэ хэргийн холбогдогч байж байгаад гэрч болсон Ж.Цэдэвсүрэнг бас айлган сүрдүүлж байцаалт авсан талаар өөрөө ярьдаг. Гэрч Нямдаваа, Сансар нараас бас айлган сүрдүүлж мэдүүлэг авсан талаар Цэрэндоржийн зам шалгалтаар явж байхад нь авч байсан талаар ярьж байсан. Мөрдөн байцаагчийн энэ хууль зөрчиж байгаа талаар тухайн үед нь холбогдох газруудад нь өргөдөл гомдол гаргаж байсан боловч дорвитой шалгаж өгөөгүй юм. 2010 оны 05 сарын сүүлээр 145.4, 261.2 гэсэн зүйл ангиудаа хүлээн зөвшөөрөөгүйн улмаас өлсгөлөн зарласан юм. Эрдэнэбаатар, Гансэлэм бид 3 өлсгөлөн зарлаад 14 хонож байхад прокурор Сонинмөнх өлсгөлөнгөө тавьчих 261.2 чинь 261.1 болголоо гээд Сандагбалиря байцаагч 261.1 болгон ял өөрчилж сонсгон байцаалт аваад өлсгөлөн тавиулсан юм. Дараа нь буцаад байцаалт авалгүйгээр 261.2 болгосон байсан. Энэ мэтээр мөрдөн байцаагч, прокурор нь Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийг зөрчиж байсан юмаа.

2. 2010 оны 10 сарын 23-нд анхан шатны шүүх хуралд ороход 61 иргэдийн 286 адуу, 48 үхэр, 9 тэмээ, нийт 343 бод мал 203,130,000 төгрөгийн хохиролтой гэж яллаж байсан юм гэтэл 2010 оны 12 сарын 14-ны давж заалдах шатны шүүхээс хэргийг мөрдөн байцаалтанд буцааснаас хойш 2011 оны 02 сарын 14-нд 20 иргэний 34 адуу, 24 үхэр, 29,310,000 төгрөгийн хохиролтой 2015 оны 12 сарын 02 өдөр 115 дугаартай прокурорын тогтоолоор 9 иргэний 4 үхэр, 2,400,000 27 адуу 10,600,000 9 тэмээ-5,400,000 нийт 47,710,000 хохиролтой хэргүүдийг хэрэгсэхгүй болгосон гэдэг мөн алдагдсан малыг тухайн үеийн 2007-2008 оны зах зээлийн жишиг үнэлгээгээр оруулж, хохирогч Сугарын хар алаг морь 45 саяаар үнэлэгдэж байсан нь шинэ үнэлгээгээр 10 сая болж буурсан байтал 2016 оны 11 сарын 7-ны яллах дүгнэлтэнд 56 иргэний 309 адуу 44 үхэр 6 тэмээгээр нийт 163,060,000 төгрөгийн хохиролтой гэж яллаж байна. Малын тооны хасагдаагүй дээр дурдсан хэрэгсэхгүй болсон малын тоо хохирол нь хасагдаагүй байгаа юм.

3. Намайг Хэнтий аймгийн цагдаа нараас оргосон гэж Эрүүгийн хуулийн 261 зүйлийн 261.2-оор ялладаг хирнээ тухайн үед алга болсон малаар давхар хулгайн хэргээр яллаж байгаа нь хууль зөрчиж байна.

Эрдэнэбаатар, Гансэлэм бид гурвыг Налайх дүүргээс Гансэлэмийнхээс 2008 оны 03 сарын 19-нд баривчилж Налайхийн эрүүлжүүлэхэд нэг хонуулаад Багануур дүүрэг рүү авч яваад Багануурын цагдаагийн түр саатуулахад гурав хоног гавтай байлгаж байгаад дөрөв дэх өдөр нь авсан юм. 2008 оны 3 сарын 20-21нд шилжих шөнө Төв аймгийн Баян сумын нутаг Аман худаг гэх газраас Нацагийн 1 тэмээ, Раднаахандын 1 тэмээ, хулгайд алдагдах үед Багануурын цагдаагийн түр саатуулахад байсан юм. Энэ мэтээр маш олон малын хийгээгүй хэрэгт яллагдаж байгаа нь Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 16, 80 дугаар зүйл ангиудийг зөрчиж, Төв аймаг дахь эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн гаргасан шийдвэрийг миний хууль эрх зүйн байдлыг дордуулж байна гэж бодож байгаа учраас энэ хэргийг үнэн зөвөөр нь шийдэж өгнө үү гэж эрхэм давж заалдах шатны шүүх бүрэлдэхүүнээс чин сэтгэлээсээ хүсэж байнаа” гэжээ.

Шүүгдэгч Г.Эрдэнэбаатар давж заалдах гомдолдоо: “... миний бие 2008 оноос эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145.4, 261.2-т зааснаар эрүү үүсгэн шалгагдаж өдий хүрч энэ хэргийн үнэн зөвөөр шалгуулах гэж мөрдөн байцаагч Сандагбалиря, мөрдөн байцаагч Алзахгүйбаатар нарт тавихад шалгах шаардлагагүй тодорхой Цэрэндорж бүх үнэнээ ярьсан чамайг гэрчилж байгаа гээд шалгаж өгөөгүй. Г.Эрдэнэбаатар миний биеийг 2007.11.25, 26-нд шилжих шөнө Төв аймгийн Сэргэлэн сумын иргэн Сугарын хар алаг морьтой 8 тооны адууг хулгайлсан хэргээр анхнаасаа буруу шалгаж эхэлсэн. Мөн миний төрсөн эгч, дүүг минь цагдан хорьж, алдсан малын тэмдэглэл барьж ирээд за эндээс ямар хэрэг яримаар байна. Ярих юм бол эгчийг чинь гаргана, мөн миний эхнэрийг байцаалт өгөхгүй бол хорино гэж айлгаж байгаад миний эсрэг байцаалт авсан байцаагч Сандагбалиря хавтас хэрэгт Багануур дүүргийн иргэн Бат-Өлзийн хэрэг хам болох Батдулам, шар Төрөө гэсэн хүмүүс мах авах нэрээр хулгай хийдэг байсан энэ хүмүүсийг би мэддэг юм. Үүнд гэхэд: Бүргэдбатсүхийн -4 адуу, Үржингийн-4 адуу, Юмжирдуламын-4 адуу, Норолхоогийн-4 адуу, Энхмагнайн 4-6 адуу, Хэнмэдэхийн 2 адуу, Энхтүвшингийн 2-р 3 удаа. Энэ хэргүүдийн 2 үйлдэлд би хамт үйлдсэн. Иймд энэ хүмүүстэй хэргээ шалгуулах хүсэлтэй байна. Мөн 2008 оны 3 сарын 19-нд Төв аймгийн Эрдэнэ сумын иргэн Г.Хийлийн 7 тооны адууг намайг хулгай хийсэн гэж яллах дүгнэлтэнд бичсэн байдаг. Энэ үед би Хэнтий аймгийн цагдаад баригдаад УБ хотын Налайх дүүрэгт 1 хоноод, Багануурын цагдаад 3 хоносон.

2008 оны 11 сарын 10-нд мөрдөн байцаагч Сандагбалиря Төв аймгийн цагдан хорих байранд орж ирээд эхнэр хүүхэд чинь гадаа байна. Би чамайг 2006 оны 07 сарын 7-ноос 2008 оны 04 сарын 28-ны дотор Төв аймгийн Баян, Баяндэлгэр, Эрдэнэ, Сэргэлэн, Архуст, Багануур зэргийн нутгаас бусадтай нийлж хулгай хийсэн гэж мэдүүлэг өгөх юм бол эхнэр хүүхэдтэй чинь уулзуулна гээд гаднаас манай гэр бүлийн хүн хүүхэд хоёрыг оруулж ирсэн. За хэргээ хүлээх юмуу аль эсвэл энэ хоёрыг явуулна гэж дарамталсан. Иймд би байцаалт өгөх болсон юмаа. Мөн нэр цохож Хүрэлбаатар өмгөөлөгчөөс өөр өмгөөлөгчтэй бол би байцаалт авахгүй гэсэн. Иймд би Хүрэлбаатар өмгөөлөгчтэй байцаалт өгсөн. Мөрдөн байцаагч Сандагбалиря миний өөрийн өмгөөлөгчийг оруулахгүй өөрөө нэр цохож байгаа нь хууль зөрчиж байна.

Миний энэ хэргийг үнэн зөв тодорхой шалгаагүй, гэмт хэрэг гарсан үед хэн хаана, хэнтэй байсан, хэн хэн хулгай хийсэн тодорхой шалгаж өгдөггүй. Зөвхөн яллах талыг барьж байна. Жишээ нь: гэмт хэрэг гарсан он, сар, цаг хугацаа гэмт хэрэг үйлдсэн хүний мэдүүлэг, гэрч болон бусад нотлох баримт нар нэгэн зэрэг таарч хэргийг эцэслэн шийдэх ёстой гэж заасан байдаг гэхэд эзэн нь тодорхойгүй олон малын хэрэг дээр яллаж байна. Одоог хүртэл байцаагч Сандагбалиря Цэрэндоржийг дуудан архи цуг ууж мөнгө төгрөг өгч байна.

2017 оны 3 сарын 6-нд архи уулгаж мөнгө өгч байх үеийн зургийг авсан хүнийг мөнгөөр хэрэг үүрүүлж, өөрийнхөө хийсэн зүйлийг нуухыг оролдож бид бүхнийг хохироож байна. Шүүгч та бүхэн үнэн зөвийг олж өгнө үү” гэжээ.

Шүүгдэгч Д.Отгонбаяр давж заалдах гомдолдоо: “Дашдэлэг овогтой Отгонбаяр миний бие нь 2008 оны 05 сарын 18-ны өдрөөс эхлэн Төв аймгийн цагдаагийн газарт ЭХ-ийн тусгай ангийн 145-р зүйлийн 145.2-р эрүү үүсгэгдэн шалгагдаж байгаад, улмаар цагдаагийн ахлах дэслэгч Сандагбалиря нь надад дарамт шахалт үзүүлэн янз бүрийн байдлаар мэдүүлэг авч байсан болно. Ингээд уг мэдүүлгээрээ 145.4 гэх онц хүнд хэрэг тулган шалгаж өдийг хүртэл 2017 оны 03 сарын 15-ныг хүргэсэн. Миний бие өөрийн хийсэн хэргээ үнэн зөвөөр мэдүүлсээр байтал бусдын олон тооны малын хийгээгүй хэрэг тулган онц хүнд хэрэгт яллуулж байгаад маш их харамсаж байна. Би 2008 оны 2 сарын 20-оос хойш Эрдэнэбаатар нарын хүмүүстэй анх таарч өөрийн хийсэн гэх 2 үйлдлээ үнэн зөвөөр мэдүүлсээр байтал намайг 2007 оны 8 сард үйлдэгдсэн гэх хэргүүд дээр хамсаатан болгож ялласан. Тухайн үед Чулууны Отгонбаяр гэх хүн Эрдэнэбаатар нарын хүмүүстэй 2006 онд хэрэг хийсэн байтал намайг болгон бичсэн байдаг. Иймд миний бие 2006-2007 онд үйлдэгдсэн өөрийн хийгээгүй олон тооны малын хэрэгт давхар яллуулж байна. Иймээс энэ бүхнийг үнэн зөвөөр нь ялгаж, салгаж өгнө үү. Би 2006-2007 онд Дорноговийн хар айраг гэх газар жоншин дээр ажиллаж байсан нь үнэн болно. Миний цагдан хоригдсон хугацаа маш их дутуу байна.

2016 оны 3 сарын 22-23 шүүх хурал болоход 1365 хоног хоригдсон байсан, түүнээс хойш 3 сар буюу 93 хоног нэмж хоригдсон нийт 1458 хоног хоригдсон. Гэтэл 2017 оны 3 сарын 15-16-ний шүүх хурлын шийтгэх тогтоол дээр 1041 хоног гэж буруу бодогдон ирсэн миний үе 2008.05.18-аас 2009.08.03 хүртэл, 2009.10.20-оос 2011.01.06 хүртэл, 2011.03.09-өөс 2011.04.09 хүртэл, 2011.06.20-ноос 2011.12.20 хүртэл, 2015.08.21-нээс 2016.06.23 хүртэл хоригдсон нь үнэн болно. Иймд миний цагдан хоригдсон хугацааг үнэн зөвөөр нь шийдэж өгнө үү” гэжээ.

Өмгөөлөгч С.Ариунцацрал давж заалдах гомдолдоо: “...анхан шатны шүүхийн 2017-03-16-ны өдрийн 89 тоот шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрч дараах үндэслэлүүдээр давж заалдах гомдол гаргаж байна.

1. Дээрх шийтгэх тогтооолд миний үйлчлүүлэгч Э.Батмөнх болон шүүгдэгч нарын хэн хэдэн удаагийн үйлдлээр хичнээн тооны мал хулгайлсан байдлыг хөдлөшгүй нотолсон талаар ямар ч баримт дурдаагүй байна. Улмаар тэдний урьдчилсан мөрдөн байцаалтанд буруу зөрүү өгсөн мэдүүлгүүдийг нотлох баримт болгож шийтгэх тогтоолд дурдсан нь хууль зөрчжээ. Шүүгдэгч нар нь удаа дараагийн шүүх хуралдаанд тэднээс хууль бусаар мэдүүлэг авсан талаар мэдүүлдэг боловч тэдний мэдүүлгийг анхан шатны шүүх хүлээн авч хэргийг тал бүрээс нь бодитоор шинжлэн судлаж, үнэн зөвөөр шийдсэнгүй. Мөрдөн байцаалтын шатанд ЭБШХ-ийн 80-р зүйл 80.1.1-д заасны дагуу Э.Батмөнхийн үйлдлийг нотлож чадаагүй зөвхөн хохирогч нарын эх сурвалжаа батлаж чадаагүй мэдээллийг нотлох баримт гэж шийтгэх тогтоолд дурдсан ЭБШХ-ийн 83 зүйл 83.1.2-д зааснаар нэг ч хохирогч Э.Батмөнх хэрхэн гэмт хэрэг үйлдсэн талаар нотолсон зүйл байдаггүй юм.
2. Мөрдөн байцаалтын ажиллагаа явуулахдаа ЭБШХ-ийн 45, 79,80-ийг ноцтой зөрчсөн, хэргийн холбогдогч Цэрэндорж, Цэдэвсүрэн, Гансэлэм нараар гэрчлүүлж Төв аймагтай хиллэдэг аймаг, сумын алдагдсан, эзэнгүй малын хулгайн хэргүүдийг /зараар цуглуулж/ дээрх шүүгдэгч нарыг хулгайлснаар тогтоон олон тооны үйлдэл болон хохирлыг хилсээр хүлээлгэж байна.
3. ЭБШХ-ийн шаардлагыг ноцтой зөрчин хууль бусаар нотлох баримт бүрдүүлсэн нь тодорхой байхад анхан шатны шүүх үүнд нухацтайгаар дүгнэлт хийлгүйгээр яллах дүгнэлтэнд хөтлөгдөн хууль ёсны үндэслэлтэй байх хуулийн зарчмыг зөрчин Э.Батмөнх нарт ял оногдуулсан гэж үзэж байна.
4. Миний үйлчлүүлэгч Э.Батмөнх 4 удаагийн үйлдлээр хамтран оролцсон хэргийн холбогдогч Асалбек, Чимэдийн Отгонбаяр нар нь дээрх хэрэгт яллах дүгнэлтэнд тэднийг хамтран гэмт хэрэг үйлдсэнийг дурдсан боловч тэднийг хэрэгт таталгүй ял завшуулж байна. Э.Батмөнх нь 4 удаагийн үйлдлээр бусдад 2,400,000 төгрөгний хохирол учруулсан байдаг. Гэтэл улсын яллагч 42 удаагийн үйлдлээр 138 сая төгрөгний хохирол учруулснаар 11 жил чангад ял эдлүүлэхээр буюу 10 жил 1 сарын хорих ялаар таслагдсан байдал нь хууль зүйн үндэслэлгүй ба хуулийн өмнө тэгш эрхтэй байх зарчим алдагджээ.
5. Гэмт хэрэг үйлдэхэд оролцсон, ашигласан гэх тээврийн хэрэгслүүдэд огт шинжээчийн дүгнэлт байхгүй, мөн хэргийн газрын үзлэгээр тогтоож нотловол зохих асуудлуудын нотлох чанарыг алдагдуулсан.

Иймд анхан шатны шүүхийн 2017.03.16-ны өдрийн 89 тоот шийтгэх тогтоолыг хүчингүй болгож, Э.Батмөнх нарын хэргийг мөрдөн байцаалтанд буцааж, давж заалдах шатны 37, 71 тоот магадлалуудыг болон түүнээс хойш гарсан давж заалдах ба анхан шатны шүүхийн магадлал, тогтоолыг хангуулах, мөн дээрх хэргийг хуульд заасны дагуу бүрэн хэмжээгээр нотлож, тогтоох боломжгүй гэж үзэж 2017.03.16-ны 89 тоот шийтгэх тогтоолд өөрчлөлт оруулан зөвхөн нотлогдсон, хүлээн мэдүүлж буй малын тоо, хохирлоор ял халдаах боломжтойг анхаарч өгөхийг хүсье гэжээ.

Өмгөөлөгч С.Оюунцэцэг давж заалдах гомдолдоо: “...Төв аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2017.03.16-ны өдрийн 89 дугаартай шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрч дор дурдсан үндэслэлээр давж заалдах гомдол гаргаж байна. Үүнд:

Нэг. Шийтгэх тогтоолд “Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн 35 дугаар зүйлийн 35.6 дах хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн 145 дугаар зүйлийн 145.4 дэх хэсэгт зааснаар Л.Цэрэнсономын нэр хөрөнгөнөөс 500,000 төгрөгийн эд хөрөнгийг хурааж, 10 жил 6 сарын хорих ял, чанга дэглэмд эдлүүлэх”-ээр шийтгэснийг зөвшөөрөхгүй гомдолтой байна. Учир нь. 1. ЭБШХ-ийн 80 дугаар зүйлд заасан хэргийн талаар нотолбол зохих асуудлууд буюу гэмт хэргийг хэдийд хаана яаж үйлдсэн болон гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлыг нотлон тогтоож чадаагүй болох нь:

-Бүх шүүгдэгч, хохирогч, гэрч нар нь Л.Цэрэнсономтой хамт явж хулгай хийж байгаагүй, хулгай хийж байхыг нь хараагүй, үзээгүй гэсэн мэдүүлэг өгснөөс Л.Цэрэнсоном хулгай хийсэн гэх байдал нотлогддоггүй.

-Л.Цэрэнсономын 45 иргэний 293 адууг хулгайлж 140,170,000 төгрөгийн, 34 үхэр хулгайлж 11,890,000 төгрөгийн, 6 тэмээ хулгайлж  3,500,000 төгрөгийн буюу нийт 155,560,000 төгрөгийн онц их хэмжээний хохирол учруулсан гэж яллах дүгнэлтэнд дурдсанг тулгаж нэг бүрчлэн тоолоход 284 адуу байгаа тул 9 адуу илүү, үхэр 35 байгаа тул 1 үхэр дутуу авагдсан тул хохирол бодитой үнэн зөв гараагүй нь тогтоогддог.

2. Б.Цэрэндоржийн “мөрдөн байцаагч Санданбалирия намайг энэ хэргээс оргон зайлуулж хэргийг чинь хэрэгсэхгүй болгоно, хэрэгтэй зүйлээр чинь хангаж өгнө, хүссэн цагт чинь хот дагуулж явна” гэж хэлээд олон малын хулгай бичиж ирээд сайн уншаад тогтоож аваарай чамаас өмгөөлөгчийг чинь суулгаж маргааш байцаалт авна гээд олон удаа ийм байдлаар байцаалт авсан гэх мэдүүлэг болон гаргаж байсан давж заалдах гомдол зэргээс Б.Цэрэндоржийн мэдүүлэгт үндэслэн ялласанд эргэлзээ төрж байна. /11 хх-143 тал/

3. УДШ-ийн 2003.05.05-ны “Эрүүгийн хуулийн 34, 35, 36, 37 дугаар зүйл заалтыг тайлбарлах тухай” 10 тоот тогтоолын 6-д “35.6-д заасан “Хамжигч” гэдэгт бусдын гэмт хэрэг үйлдэхэд зааж зөвлөх, зэвсэг хэрэгсэл өгөх, учрах саадыг арилгах, унаа орон байраар хангах, мэдээлэл өгөх зэргээр гэмт хэрэг үйлдэхэд дэмжлэг үзүүлж, гэмт хэрэг үйлдсэний дараа гэмт этгээд болон гэмт хэрэг үйлдэхэд хэрэглэсэн зэвсэг хэрэгсэл, гэмт хэргийн улмаас олсон эд зүйлийг нуун далдлах, зарж борлуулах, гэмт хэргийн ул мөрийг баллахаар урьдчилан амласан байхыг ойлгоно” гэж заажээ. Гэтэл Л.Цэрэнсоном нь 2000 оноос эхлэн махны ченж хийж бусдаас мах худалдан авч борлуулж байсан нь Л.Цэрэнсономын би мөнгийг нь өгөөд махыг нь авдаг байсан гэх удаа дараагийн мэдүүлэг, гэрч Ш.Энхжаргал, С.Дэлгэрмаа, С.Ганболд нарын махны ченж хийж байсныг нь гэрчлэн мэдүүлсэн мэдүүлгүүдээр нотлогддог юм. Үүнээс махны ченж хийж амьдралаа залгуулж яваа хэн ч гэсэн мах худалдан авч борлуулсанг хулгайн гэмт хэрэгт хамжигчаар оролцсон гэж буруутгах үндэсгүй. Харин Л.Цэрэнсономын үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн 155 дугаар зүйлийн 155.1 дэх зүйл хэсгээр зүйлчлэх нь үндэстэй байсан гэж үзэж байна.

Хоёр. Шийтгэх тогтоолд “Л.Цэрэнсономын эд хөрөнгө болох Мансарттай 8*10 хэмжээний улаан өнгийн тоосгон байшин, 10*9 хэмжээтэй граш, 3-н тал хашаа, 700 мкв газар, 20*12 хэмжээний үйлчилгээний зориулалтай тоосгон байшин, 05*10 м блокоор барьсан нэг давхар байшин, нийтийн хоолны хэрэгслүүдийг битүүмжилсэн тогтоолуудыг хэвээх үлдээх”-ээр шийдсэнд гомдолтой байна. Учир нь: 1. Л.Цэрэнсоном нь 1984 онд эхнэртэйгээ гэр бүл болж 30 гаруй жил амьдрах хугацаандаа бий болгосон эд хөрөнгүүдийг бүгдийг нь хулгайн замаар олсон гэх үндэслэл байхгүй.

2. Битүүмжилсэн эд хөрөнгүүд нь гэр бүлийн гишүүдийн хамтын амьдрал, хөдөлмөрийн үр шимээр бүтсэн тул гэр бүлийн бусад гишүүд эхнэр, хүүхдүүдийнх нь эрх ашгийг бүхэлд нь хөндөн зөрчиж байна.

3. Эрүүгийн хэрэгт авагдсан баримтуудаар зөвхөн 2007 оноос 2008 оны хооронд гэхэд иргэн Батцэцэгээс 2008.08.11-нд 6,000,000 төгрөг, С.Дэлгэрмаагаас 2007.05.25-нд 10,000,000 төгрөг, М.Дашхүүгээс 2008.08.11-нд 10,000,000 төгрөг, “Богд дөл” ХХК Д.Туяахүүгээс 2008.03.26-нд 12,000,000 төгрөг зэээлж зөвхөн нийт 38,000,000 төгрөг зээлж байр байшин барих , бизнес эрхлэхдээ хэрэглэсэн нь батлагддаг юм.

Иймд дээр дурьдсан нөхцөл байдлуудын дагуу шийтгэх тогтоолыг хянан үзэж Л.Цэрэнсономын үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн155 дугаар зүйлийн 155.1 дэх зүйл хэсгээр зүйлчлэн Эрүүгийн хуулийн 72 дугаар зүйлийн 72.1.1 дэх зүйлд заасан хөөн хэлэлцэх хугацаа өнгөрсөн тул үйлдэл холбогдлийг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү” гэжээ.

Өмгөөлөгч Ц.Раашзэвэг давж заалдах гомдолдоо: “Уг шийтгэх тогтоолыг хүлээж аваад танилцахад миний үйлчлүүлэгч Галбадрах овогтой Эрдэнэбаатар холбогдсон хэргийн талаар ялын дүгнэлт нь 2010 оны ялын дүгнэлтээс малын тоо толгойн хувьд бараг зөрүүгүй. Тухайн үед гарсан давж заалдах шатны 37, 71 тоот магадлалуудын заалт болон түүнээс хойш гарсан Анхан шатны ба давж заалдах шатны шүүхийн тогтоол магадлалын заалтыг хангаагүй. 2010 оны ялын дүгнэлтээ хуулбарласан яллагдагч нарын гэм бурууг бодитой тогтоогоогүй хэдхэн хохирогч болон мөрдөн байцаагч Сандагвалериаг гэрч хохирогч асууж хэргийг шүүхэд шилжүүлжээ. Анхан шатны шүүх энэ байдлуулад бүх талаас нь хянаж, яллагдагч нарын гэм бурууг тогтоолгүйгээр миний үйлчлүүлэгч Г.Эрдэнэбаатарт Эрүүгийн хуулийн 145 дугаар зүйлийн 145.4, мөн хуулийн 261 дүгээр зүйлийн 261.2 дах хэсгээр 11-н жил хорих ял ноогдуулсныг хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй тул дор дурьдсан үндэслэлээр давж заалдаж байна. Үүнд:

1. Мөрдөн байцаалтын ажилллагааг явуулахдаа эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 45, 79, 80 дугаар зүйлүүдийн заалтыг ноцтой зөрчиж хэргийн холбогдогч Цэрэндорж, Цэдэвсүрэн, Гансэлэм нараар гэрчлүүлж Төв аймагтай хил нийлдэг аймаг сум дүүргийн алдагдсан бүх малыг /зар мэдээгээр цугларсан/ Эрдэнэбаатар нар хулгайлснаар тогтоож олон тооны малыг эд нарт үндэслэлгүйгээр холбогдуулжээ. Зам шалгалтаар Эрдэнэбаатар, Батмөнх, Гансэлэм нарыг ганц ч удаа авч яваагүй атлаа сэжигтэн, яллагдагч Цэрэндорж, Цэдэвсүрэн нарыг олон удаа авч явж зам шалгалтаар явж хэргийн үйлдлүүдийг тогтоолгосон мэтээр илт хуурамч бичиг баримт үйлдэн тэр хоёрыг буудалд байрлуулж архидах, авгай хүүхэнтэй уулзуулах зэрэг хууль бус ажиллагаа явуулж байсныг Б.Цэрэндорж улсын прокурорт бичсэн төдийгүй давж заалдах шатны болон анхан шатны шүүхэд бичгээр амаар удаа дараалан мэдэгджээ. Цэрэндоржийн удаа дараагийн энэ мэдээллээс дүгнэлт хийхэд мөрдөн байцаагч Сандагвалериа, Сугарзав нар ЭБШХ-ийн шаардлагыг ноцтой зөрчиж хууль бус баримт бүрдүүлсэн нь тов тодорхой байхад анхан шатны шүүх үүнд маш нухацтай дүгнэлт хийлгүйгээр прокурорын ялын дүгнэлтэнд хөтлөгдсөн хууль ёсны ба үндэслэлтэй байх хуулийн заалтыг зөрчиж, Эрдэнэбаатар нарт ял ноогдууллаа гэж Эрдэнэбаатрын өмгөөлөгчийн хувьд гомдол гаргаж байна. Ганцхан варентийг дурдахад Цэрэндорж удаа дараагийн анхан шатны шүүх хуралдаан дээр 10 хүрээгүй үйлдлээ хүлээдгээс үзэхэд тэр Эрдэнэбаатар нарын 50 шахам үйлдлийг гэрчилсэн гэдэг нь үнэхээр үндэслэлгүй байхад түүгээр нотлох баримт болгон Эрдэнэбаатар нарт ял халдааж байгааг яавч зөвшөөрөх боломжгүй байна.
2. Г.Эрдэнэбаатарыг 47 удаагийн үйлдэлд гүйцэтгэгчээр оролцож нийт 53 иргэний 286 адууг хулгайлж 135 080 000 төгрөгийн, 44 үхэр хулгайлж 15 590 000 төгрөгийн, 6 тэмээ хулгайлж 3 500 000 төгрөгийн буюу нийт 154 170 000 төгрөгийн буюу онц их хэмжээний хохирол учруулсан гэж ял халдаасан нь үндэслэлгүй байна. Эдгээр малыг хулгайлсан гэх Эрдэнэбаатарын гарын хээ, гутлын ул мөр, машины дугуйны хээ зэрэг хэргийн газраас олдсон эд мөрийн баримт болох зүйлүүдээс тогтоогдсон нотлох баримт хавтаст хэрэгт алга байна. Хэргийн газраас олдсон хутга, мэс, архи ундааны сав, татсан тамхи, түүний хайрцаг, машины дугуйн хээ, гутлын мөр зэргээр Эрдэнэбаатар нь уг хэргүүдийг үйлдсэн нь тогтоогдсон бол түүн дээр дурьдсан 154 170 000 төгрөгний хохирлыг 53 иргэнд учруулсан гэж ял ноогдуулж болох билээ. Гэтэл ийм шинжлэх ухааны болон криминалистикийн аргаар тогтоогдсон гэмт үйлдэл бараг байхгүй байна. Энэ байдлаас дүгнэлт хийхэд прокурорын яллах дүгнэлт анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоолд хийсэн дүгнэлтүүд няцаагдаж байна.
3. Бат-Өлзийгөөр толгойлуулсан Батдулам, хүргэн Төрөө, шар Төрөө нарын бүлэг хулгайч нарын хулгайлсан олон тооны малыг Эрдэнэбаатарт үндэслэлгүйгээр холбогдуулж байгаа талаар зөвхөн 2017.03-116-ний өдрийн шүүх хуралдаан дээр биш 2010.10.20-22-ний өдрүүдэд болсон шүүх хуралдаан дээр хэлж мэдүүлж байснаас үзвэл Эрдэнэбаатарын баттай мэдэж байсан Батсүхийн 7 адуу, Үржингийн 4 адуу, Ёнжирдуламын 4 адуу, Хэнмэдэхийн 2 адуу, Норолхоон 4 адуу, Энхмагнайн 10 адуу, Энхтүвшин 6 адуу төдийгүй Гүрсэд, Сугар нарын болон бусад иргэдийн олон тооны малыг Эрдэнэбаатар нар биш Бат-Өлзийгийн болон бусад хулгайч нар хулгайлсан байж болохоор байгааг Анхан шатны шүүх анхаарч үзэлгүй 53 иргэний малыг энэ 5 хулгайлснаар дүгнэлт хийж ял халдаасныг зөвшөөрөх боломжгүй.
4. Г.Эрдэнэбаатар дангаараа буюу бусадтай хамтарч 20 хүрэхгүй мал хулгайлснаа хүлээн зөвшөөрч бусад үйлдлүүд өөртөө хамаагүй гэж мөрдөн байцаалтын болон анхан шатны шүүх хуралдаануудад тогтвортой мэдүүлж байгааг шүүх бүрэлдэхүүн анхаарч үзэлгүйгээр улсын яллагчийн ялын шүүмжлэл түүний бичсэн ялын дүгнэлтэнд хөтлөгдөн 286 адуу, 44 үхэр, 6 тэмээг бусадтай бүлэглэн хулгайлсан гэж ял халдаасныг хэлс ташаа гэж үзэж байна. Энэ нь Эрүүгийн хуулийн 10, 13, 54, ЭБШХ-ийн 13, 92 дугаар зүйлийн 92.4, мөн хуулийн 94 дүгээр зүйлүүдийн заалтыг ноцтой зөрчлөө гэж үзэж байна.
5. Миний үйлчлүүлэгч Г.Эрдэнэбаатарын үйлдлийг зөвхөн Б.Цэрэндорж, Цэдэвсүрэн нарын мэдүүлэг, хохирогч нарын сэжиг таамаглал зэргээр гэм бурууг нь нотолж, ял халдааж байгааг яавч зөвшөөрөх боломжгүй байна. Тэгвэл Цэдэвсүрэн гэдэг нь Г.Эрдэнэбаатарын төрсөн дүү тул төрсөн дүүгээр нь гэрчлүүлж төрсөн ахыг нь яллаж байгаа нь үнэхээр зохимжгүй билээ. Б.Цэрэндорж мөрдөн байцаагч Сандагвалерия, малын хулгайн тасгийн дарга Сугарзав нарын ятгалаг гуйлт, хууралтаар худал мэдүүлэг өгч хамт шийтгэгдэж байгаа нөхдөө хилсдүүлсэн үйлдэлдээ ял хүлээхэд гомдолгүй гэдгээ удаа дараа дээш доош нь бичсээр байхад үүнийг анхаарч хууль зүйн үндэслэлдээ дүгнэлт хийх Эрдэнэбаатар нарын холбогдсон хэргүүдийн 90 шахам хувийг Цэрэндорж ганцаараа гэрчилсэн нь үнэхээр нотлох баримт болж чадахгүйг анхан шатны шүүх тунгааж үзээгүй байна. ЭБШХ-ийн 79 дүгээр зүйлийн 79.4 “нотлох баримт цуглуулах, бэхжүүлэх талаар хуульд заасан журмыг зөрчсөн бол эдгээр нь нотлох чадвараа алдах бөгөөд шүүхийн шийдвэрийн үндэслэл болохгүй”, 80 дугаар зүйлийн 80.1.2 “уг гэмт хэргийг хэн үйлдсэн”, 82 дугаар зүйлийн 82.2 “яллагдагч өөрийн гэм бурууг хүлээсэн нь гагцхүү хэрэгт байгаа бусад нотлох баримтаар батлагдвал яллах үндэслэл болно”, 84 дүгээр зүйлийн 84.2 “гэрч мэдүүлгийнхээ эрх сурвалжийг зааж чадаагүй бол тэр нь нотлох баримт болохгүй”, 92 дугаар зүйлийн 92.4 “нотлох баримтыг цуглуулахдаа... тэдний нэр төрийг гутаан доромжлон, хүнлэг бус, хэрцгий харьцах айлган сүрдүүлэх, мэдүүлэг... гаргуулахаар тулган шаардах, хуурч мэхлэх зэрэг хууль бус арга хэрэгсэл хэрэглэхийг хориглоно”, 93 дугаар зүйлийн 93.3 “... ул мөрнөөс хэв, хээ буулгаж авах...” 94 дүгээр зүйлийн 94.1 “хэрэг бүртгэгч, мөрдөн байцаагч, прокурор, шүүх нь цугларсан нотлох баримтыг бүх талаас нь бодит байдлаар нь хянаж үзэх үүрэгтэй”, 95 дугаар зүйлийн 95.1 “хэрэг бүртгэгч, мөрдөн байцаагч, прокурор, шүүх нь тухайн хэрэгт хамааралтай, хуулийн дагуу цуглуулж, бэхжүүлж авсан бүх нотлох баримтыг хэргийг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай эсэхийг бүхэлд нь үнэлнэ”, 95.2 “хэрэг бүртгэгч, мөрдөн байцаагч, прокурор, шүүх нь хууль болон эрх зүйн ухамсрыг удирдлага болгон нотлох баримтыг тал бүрээс нь нягт нямбай, бүрэн гүйцэд, бодит байдлаар нь хянаж үзсэний үндсэн дээр нотлох баримтыг өөрийн дотоод итгэлээр үнэлнэ”, 95.3 “хэрэг бүртгэгч, мөрдөн байцаагч, прокурор, шүүх урьдаас хөдөлбөргүй үнэн гэж тогтоогдсон ямар ч нотлох баримт байж болохгүй” гэсэн зэрэг хуулийн заалтууд ноцтой зөрчигдөж Г.Эрдэнэбаатарын эрх ашгийг ноцтой хохироож байна гэж үзэж байна.
6. Хавтаст хэрэгт авагдсан нотолгоонд тулгуурлаж үндэслэлгүйгээр холбогдуулж байгаа олон тооны мал, хохирогчийн гомдлыг хэрэгсэхгүй болгож батлагдаж нотлогдсон малын тоо толгойгоор ял халдаах ёстой байтал ялын дүгнэлт бичигдсэн бүх хохирогч нарын алдсан малын тоо толгойгоор ял халдаасныг зөвшөөрөх боломжгүй байна.

Иймд дор дурьдсан хүсэлтийг гаргаж байна. Үүнд:

1. Анхан шатны шүүхийн 2017.03.16-ны өдрийн 89 дугаар шийтгэх тогтоолыг хүчингүй болгож, Эрдэнэбаатар нарын хэргийг мөрдөн байцаалтанд буцааж, давж заалдах шатны 37, 71 тоот магадлалуудыг болон түүнээс хойш гарсан давж заалдах ба анхан шатны шүүхийн магадлал тогтоолын заалтуудыг хангуулах,
2. Энэ хэрэг 10 жил шахам мөрдөгдөж хэргийн ул мөр нотолгоог хуульд заасны дагуу бүрэн хэмжээгээр тогтоох боломжгүй гэж үзвэл анхан шатны шүүхийн 2017.03.16-ны өдрийн 89 дугаар шийтгэх тогтоолд өөрчлөлт оруулж, зөвхөн батлагдсан, нотлогдсон миний үйлчлүүлэгч Эрдэнэбаатарын шударгаар хүлээн мэдүүлсэн малын тоо толгойгоор нь ял халдааж өгөхийг хүсэж байна” гэжээ.

Өмгөөлөгч Н.Баяр давж заалдах гомдолдоо: “Шүүгдэгч Л.Цэрэнсоном, Б.Отгонбаяр нарын өмгөөлөгч Н.Баяр би Төв аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2017-03-16-ны өдрийн 89 тоот таслан шийдвэрлэх тогтоолыг үл зөвшөөрч дараах давж заалдах гомдлыг гаргаж байна.

1. Д.Отгонбаяр, Л.Цэрэнсоном нарын болон бусад шүүгдэгч нарын хэн нь хэдэн удаагийн үйлдлээр хичнээн толгой мал хулгайлсныг яаж нотолсон талаар ямар ч баримт дурьдаагүй байна. Харин тэдний урьдчилсан мөрдөн байцаалтанд буруу зөрүү өгсөн мэдүүлгийг нотлох баримт болгон шийтгэх тогтоолд дурьдсан нь хууль зөрчиж байна. Шүүгдэгч нар олон удаагийн шүүх хурал дээр тэднээс хууль бусаар мэдүүлэг авсан талаар мэдүүлсэн боловч тэдний мэдүүлгийг анхан шатны шүүх хүлээн авч хэргийг үнэн зөвөөр шийдсэнгүй.

Мөрдөн байцаалтын шатанд Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 80 дугаар зүйлийн 80.1.1-д заасны дагуу нэг ч үйлдлүүдийг нотлож чадаагүй. Зөвхөн хохирогч нарын эх үүсвэрээ зааж чадаагүй мэдээллийг нотлох баримт гэж шийтгэх тогтоолд дурдсан. ЭБШХ-ийн 83 дугаар зүйлийн 83.1.2-д заасны дагуу нэг ч хохирогч миний үйлчлүүлэгч Д.Отгонбаяр, Цэрэнсоном нарыг гэмт хэрэг үйлдсэн талаар зааж мэдүүлсэн мэдүүлэг байхгүй, мөн өөр нотлох баримт байдаггүй. Шүүхийн тогтоолд заагдсан мяндсан уяануудыг эдгээр шүүгдэгчийнх мөн гэдгийг хэн яаж нотлоод байгаа юм бэ? хэн ч нотолдоггүй.

Харин Цэрэндорж малын тасгийн дарга Сугаржав, мөрдөн байцаагч Сандагбалирья нар зам шалгалтаар ганцааранг нь авч явахдаа малын сэг дээр очиж тэмдэглэл хөтөлдөг. Мөн сумаас алга болсон малыг хүлээ энд байх хугацаанд чинь юмаар таслахгүй. Мөн хаанаас ямар мал алдагдсан, ямар зүстэй, тамгатай болохыг бичиж өгөөд, сайн цээжил 2 хоногийн дараа өмгөөлөгчтэй байцаалт авна гэдэг байсан. Баян суман дээр очоод хаана малын хулгай гарсан талаар хэсгийн төлөөлөгчтэй яриад авч явдаг, тэгээд гарын үсэг зуруулдаг гэх зэргээр удаа дараагийн шүүх хурал хэлж, мөрдөн байцаалтанд буцсан. Гэтэл цагдаагийн байгууллага шалгасан гэх боловч Сугаржав нараас тийм юм болоогүй гэсэн мэдүүлэг авснаас өөр шалгасан зүйл байдаггүй.

Өмнө нь энэ хэрэг шүүхээс мөрдөн байцаалтанд буцаж, прокурор эсэргүүцэл бичсэн боловч давж заалдах шатны хэрэг нотлогдоогүй гэж үзэж мөрдөн байцаалтанд буцаасан. Гэтэл өнөөдөр анхан шатны шүүх яллагдагч нарыг бие биенээ нотолсон мэдүүлэг өгсөн гэж үзэн тэдний анх зөрүүтэй, он сар өдөргүй мэдүүлгүүдийг шийтгэх тогтоолын дүгнэлтийн үндэслэл болголоо гэж үзэж байна.

Өөрөөр хэлбэл өмнөх шүүх хурал дээр шүүгдэгч Д.Отгонбаяр нь а/.2008-03-04-5-нд шилжих шөнө Төв аймгийн Баян сумаас иргэн Цэрэнпилийн 5 үхэр, Отгонбаатарын 3 үхрийг хулгайлсан. б/. 2008-03-16-21-ний хооронд Төв аймгийн Баян сумын нутгаас Нацагийн 1, Раднаахандын 1 тооны үхрийг хулгайлсан нь тогтоогдсон. Энэ нь Д.Отгонбаярын мэдүүлэг, Эрдэнэбаатарын мэдүүлэг, Батмөнхийн мэдүүлгээр болон бусад нотлох баримтаар тогтоогдсон. Сүүлчийн хурал дээр ч үүнийг мэдүүлдэг. Гэтэл түүнд 10 удаагийн үйлдлээр 45 800 000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэж огт үндэслэлгүй дүгнэсэн.

Нэмэлт мөрдөн байцаалтын шатанд 20 иргэний 24 үхэр, 34 адууг хэрэгсэхгүй болгосон нь прокурор, цагдаагийн газрын хийх ёстой ажил. Уг нь  бүх үйлдлийг хэрэгсэхгүй болгох үндэслэлтэй байсан. Яагаад гэвэл энэ хэрэгсэхгүй болгосон үйлдлүүдийг өмнөх яллах дүгнэлтэнд оруулж ирсэн бөгөөд эдгээрийг нотолсон арга барил, нотолгоо нь одоо энэ хүмүүсийг яллаад байгаа хохирогч, гэрчийн мэдүүлэгтэй яг адилхан. Иймд дээрх тооны мал хулгайлсан үйлдлийг хэрэгсэхгүй болгосон нь яллах дүгнэлтэнд дурьдагдсан бусад үйлдлийг ч хэрэгсэхгүй болгож болох байсан гэдгийг харуулж байгаа юм. /шүүгдэгч нарын хүлээн мэдүүлснээс бусад/

Давж заалдах шатны шүүхийн 2010-05-25-ны өдрийн 37 тоот магадлалын заалт биелэгдээгүй учраас 2010-12-14-ний магадлалд энэ талаар тодорхой тусгагдсан. Гэтэл шүүх энэ хоёр магадлалын заалт биелэгдсэн эсэх дээр онцгой анхаарч шийтгэх тогтоол гаргах байтал огт анхаарсангүй. Д.Отгонбаяр, Л.Цэрэнсоном болон бусад шүүгдэгч нарт холбогдох энэ хэргийг шүүгдэгч нарын хүлээн мэдүүлснээс бусад үйлдлүүд нь огт нотлогдоогүй байна. Д.Отгонбаяр нь 2007 онд Дорноговь аймгийн “Хар айраг” гэх газар ажиллаж байсан ба энэ талаар мэдэх гэрч Болорнаст, Дамдинбазар, Оюунчимэг нарыг гэрчээр асуулгах талаар өмнөх шүүх хурал болон мөрдөн байцаалтанд санал хүсэлт гаргасан боловч, ямар ч мөрдөн байцаалтын ажиллагаа хийгдээгүй. Үүнийг заавал шалгаж Д.Отгонбаяр нь 2007 онд хулгайн гэмт хэрэг үйлдсэн эсэхийг тогтоох байсан. Түүнчлэн Отгонбаярт ямар ч үндэслэлгүйгээр ЭХ-ийн 261-ийн 2-д зааснаар ялласан. Д.Отгонбаяр нь батлан даалтанд гараад шударгаар амьдрахын тулд гэр бүлээрээ Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын “Цагаан хад” гэх газар эхнэрийн хамт ажиллаж байсан. Үүнийг гэрч Мөнхчимэг, Жавхлан нарын 2013 оноос “Цагаан хад” гэх газар тогтмол ажиллаж байсан гэж мэдүүлсэн мэдүүлгүүд нотолдог. Д.Отгонбаярыг 2015-05-27-28-нд мөрдөн байцаах газраас утсаар мэдүүлэг өгөх шаардлагатай гэж дуудсан. 2015-06-10-ны үед прокурор Сонинмөнх 88-тай утсаар дуудсан. Тухайн үед Отгонбаяр ажлаа хаяж явж чадаагүй учраас очиж амжаагүй. Ингээд 8-р сард түүнийг барьж хорьсон. Үүнээс үзэхэд Отгонбаярын энэ үйлдлийг давтан оргосон гэж үзэх үндэслэлгүй. Ер нь Отгонбаяр оргон зайлсан зүйл байгаагүй. Хүндэтгэн үзэх шалтгаанаар дуудсан цагт нь ирээгүй. Түүнд хулгай хийхгүйгээр гэр бүлээ тэжээхийн тулд Монгол Улсын аль нэг аймаг, сумд ажил хийхээс өөр аргагүй. Ажлаа хаяад явахаар түүнийг ажлаас нь хална. Ажилгүй болохоор амьдрах аргагүй болно. Мэдээж, цагдаа, прокурорын газраас түүнд ажилтай болгож өгөхгүй нь ойлгомжтой. Нөгөө талаар Д.Отгонбаяр нь даалтанд байх хугацаанд ямар нэг гэмт хэрэг үйлдээгүй. Энэ урт хугацаанд гадаадад гараад явчихаагүй. Энэ нь түүнийг оргон зайлах санаа байгаагүй, харин шударгаар амьдрах хүсэлтэй байсныг нотлож байна. Анхан шатны шүүх Д.Отгонбаярыг ЭХ-ийн 145 дугаар 145.4-д, 261.2-д зааснаар зүйлчилснийг үндэслэлгүй гэж үзэж байгаа тул Д.Отгонбаярт холбогдох хэргийг ЭХ-ийн 261 дүгээр зүйлийн 261.2-д зааснаар зүйлчилж ял оногдуулсныг хэрэгсэхгүй болгож ЭХ-ийн 145 дугаар зүйлийн 145.4-д зааснаар зүйлчилснийг 145.2 болгон хөнгөрүүлэн зүйлчилж хөнгөн ял оноож өгнө үү. Мөн Отгонбаяр нь 2016.03.22 шүүх хурал болоход 1365 хоног хоригдсон байсан. Түүнээс хойш 3 сар буюу 93 хоног хоригдож нийт 1458 хоног хоригдсон. Гэтэл 2017-03-16-ний шийтгэх тогтоолд 1041 хоног цагдан хоригдсон хоног нь дутуу тооцогдсон тул гүйцэд болгож тооцно уу.

Яллах дүгнэлтэнд 61 хохирогчийн мэдүүлэг 126 хүнийг гэрчээр асуусан мэдүүлэг, шүүгдэгчийг эрэн сурвалжилсан тухай тусгагдсан.

Эдгээр нь Цэрэнсоном, Д.Отгонбаяр нарыг яллах нотлох баримт болж чадах уу? гэвэл хуулийн үндэслэлийг нь аваад үзвэл ямар ч нотолгоо болохгүй.

Үүнд: а/. Энэ хэрэгт эрүүгийн хэрэг үүсгэхдээ хуульд заасны дагуу хохирогчдоос цагдаагийн газарт гаргасан өргөдөл, мэдээллийг үндэслэсэн.

Хохирогчдоос мэдүүлэг авахад тэд өгсөн мэдээллийнхээ талаар мэдүүлэг өгсөн. Өөрөөр хэлбэл үхэр малаа алдсан талаар мэдүүлж, олж өгөхийг цагдаагийн байгууллагаас хүссэн. Тийм ч учраас нотлох баримт гэгдэж энэ яллах дүгнэлтэнд бичигдсэн хохирогчийн мэдүүлгүүд нотлох баримт биш юм. Яагаад вэ? гэвэл энэ бол мал алдагдсан тухай мэдүүлдэг. Хуульд зааснаар хохирогчийн мэдүүлэг нь хохирогч шууд эх үүсвэрээ заасан тохиолдолд нотлох баримт болдог. Гэтэл энэ мэдүүлгүүдийн нэг нь ч хэн гэдэг хүн авсан? Хэзээ хаана? Ямар дугаартай машин байсан? гэх мэтээр нотолсон зүйл нэг ч байхгүй. Ийм ч учраас давж заалдах шатны шүүхийн 2010 оны 71 тоот магадлалын 4-д хэн хулгайлсан нь тогтоогдоогүй, малаа алдсан хохирогчийн мэдүүлгийг жагсааж бичсэн гэж дүгнэж бичсэн нь хуулийн шаардлагатай нийцэж байгаа юм.

61 хохирогч 126 гэрчийн мэдүүлэг бүгд тодорхой заасан зүйлгүй, Цэрэнсоном хурдан хөрөнгөжсөн гэж мэдүүлж байгаа мэдүүлгүүд нь таамаглал болохоос хуульд заасан нотолгоо биш юм. Хэрэгт авагдсан нотлох баримтыг шинжилж үзэхэд гэрчүүдийн мэдүүлэг нь хохирогчийн малаа алдсан талаар цагдаад мэдээлсэн мэдээллээс эх үүсвэртэй, өөрөөр хэлвэл мал алдагдсан талаар хохирогчоос сонссоноо, эсхүл мал нядлагдсан газрыг харсан талаар эзэнд нь мэдэгдсэн талаар мэдүүлсэн байдаг. Түүнээс тодорхой эс үүсвэрийн талаар мэдүүлээгүй байдаг. Иймээс нотлох баримтын шаардлага хангахгүй.

Л.Цэрэнсоном бусдаас зээл авч тэрүүгээрээ байшин барилга бариулж аж ахуйн үйл ажиллагаа явуулсан болохоос хулгай хийж хөрөнгөжөөгүй гэдэг нь хавтаст хэрэгт авагдсан түүний бусдаас зээл авсан баримт зэргээр нотлогддог. Гэтэл шүүх энэ эд хөрөнгө хэдийд бий болсон юугаар яаж бүтсэн бэ? хэн хэний дундын өмч вэ? гэдэг дээр огт анхааралгүй түүний хөрөнгийг бүхэлд нь битүүмжилсэн нь гэр бүлийн бусад гишүүдийн өмчлөх эрхийг зөрчиж байна. Цэрэнсоном нь малын мах худалдаж авч байсан болохоос хулгайн хэрэгт оролцоогүй. Олон удаа ч Эрдэнэбаатар нараас мах авч байгаагүй. Гэтэл шүүх бүх үйлдэлд оролцсон гэж үзэж түүнд ял шийтгэл оногдуулсан нь ЭХ-ийн шударга ёсны зарчим. Гэм бурууд тохирсон ял оногдуулах зарчим. Бодитойгоор нотлогдсон тохиолдолд ял шийтгэл оногдуулна гэсэн ЭБШХ-ийн 16-р зүйлийн заалтыг огт хэрэгжүүлсэнгүй. Иймд Цэрэнсономд холбогдох хэргийн зүйлчлэлийг хөнгөрүүлж ЭХ-ийн 155 дугаар зүйлийн 155.1 болгон өөрчлөн зүйлчилж, битүүмжилсэн эд хөрөнгийг хүчингүй болгож өгнө үү.

Энэ хэргийн нотлогоо гэж байгаа баримтууд нь:

-Мөрдөн байцаалтын шатанд алдагдсан малын жагсаалтыг /судалгааг/ хохирогчийн нэр, хулгайлсан хүн, алдагдсан малын үнэлгээтэй хийсэн байдаг. Энэ бол нотолгоо биш. Яагаад гэвэл? Хэн хулгайлсныг тогтоогоогүй байж түүнийгээ нотлох баримт гэж үзэж болохгүй. Харамсалтай энэ үеийн малын хулгайн бүртгэл энэ хавтаст хэрэгт заавал байх ёстой.

-Хавтаст хэрэгт авагдсан гэрэл зургийн үзүүлбэрийг нэгтгэж альбом болгон хэрэгт хавсаргаж ирүүлсэн. Дээрх зураг нь зөвхөн мал алдагдаж, нядлагдсан гэдгийг нотолдог. Мал нядлагдсан газраас авсан уяанууд нь мөн адил.

-Харин хэргийн газраас олдсон ундаа, усны савнаас гарын хээ авч шинжилгээ хийлгээгүй нь чухам юунд вэ? гэдэг нь ойлгогдоогүй.

-энэ болон өмнөх шүүх хурал дээр шүүгдэгч Цэрэндорж нь малын хулгайн тасгийн дарга Сугаржав, м/б-ч Сандагбалирья нар малын хулгайн бүртгэл авчирч түүгээр мэдүүлэг авсан. Эрдэнэбаатар нь дарамталж хүчээр хэрэг хүлээлгэсэн гэх мэтээр мэдүүлсэн. Энэ талаар шүүх хурлын протоколд тэмдэглэгдэгдэж, шүүх хурлын танхимын камерт бичигдсэн тул үзнэ үү.

Л.Цэрэнсоном, Д.Отгонбаяр нарын цагдан хоригдох хоног дууссан тул бусдын батлан даалтанд гаргаж өгнө үү” гэжээ.    

                                             ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоол нь Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 284 дүгээр зүйлийн 284.1-д зааснаар хууль ёсны бөгөөд үндэслэл бүхий байх шаардлага хангасан байна.

Нэг. Шүүгдэгч Э.Батмөнх нь бусадтай урьдчилан үгсэж тохиролцож бүлэглэн 2006 оны 1-р сарын 12-ны өдрөөс 2008 оны 4-р сарын 23-ны өдрийг хүртэл хугацаанд 81-14 НАА, 56-31 УБЯ, 42-10 УБВ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслүүдийг ашиглан 53 удаагийн давтан үйлдэлд гүйцэтгэгчээр оролцон нийт 47 иргэний 264 адуу, 37 үхэр, 6 тэмээг хулгайлж, бүгд 138 490 000  төгрөгийн буюу онц их хэмжээний хохирол учруулсан, Үүнд:

           Төв аймгийн Архуст, Сэргэлэн, Баян, Эрдэнэ, Баяндэлгэр Баянжаргалан сумдын нутгаас

• 2006 оны 01 сарын эхээр Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Ч.Отгонбаяр, Б.Асалбек нартай бүлэглэн Төв аймгийн Архуст сумын “Бэрх” гэх газраас иргэн А.Лхагвасүрэнгийн 3 тооны адууг хулгайлж 1 140 000 төгрөгийн, мөн Архуст сумын нутаг “Бөөрөлжүүт” гэх газраас иргэн С.Одхүүгийн 3 тооны адууг хулгайлж 600 000 төгрөгийн хохирол, / 2 үйлдэл,  6 адуу /
• 2007 оны 11 дүгээр сарын 25-26-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Үнэгт” гэх газраас иргэн Ч.Сугарын хар алаг морийг хулгайлж 10 000 000 төгрөгийн, иргэн Б.Эрдэнэбаярын 7 тооны адууг хулгайлж 7 100 000 төгрөгийн хохирол, /2 үйлдэл 8 адуу  /
• 2008 оны 01 дүгээр сарын 15-16-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын “Үнэгт” гэх газраас иргэн Ч.Сугарын 10 тооны адууг хулгайлж 5 400 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 10 адуу/
• 2007 оны 06 дугаар сарын 20-ноос 23-ны үеэр Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Б.Гансэлэм, Б.Цэрэндорж нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баянжаргалан сумын нутаг Шар булаг гэх газраас иргэн Г.Базаррагчаагийн 7 тооны адууг хулгайлж 2 300 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 7 адуу/
• 2007 оны 10 дугаар 02-03-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Бор өндөр” гэх газраас иргэн Р.Энхмэндийн 2 тооны тэмээг хулгайлж 1 000 000 төгрөгийн хохирол,/1 үйлдэл, 2 тэмээ/
• 2007 оны 10 дугаар сарын 15-16-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баянжаргалан сумын нутаг “Ар шанд” гэх газраас иргэн Д.Цэцэгийн 2 тооны үхрийг хулгайлж 350 000 төгрөгийн, иргэн Д.Цэнгэлийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 400 000 төгрөгийн, иргэн Ц.Эрдэнэбатьн 4 тооны үхрийг хулгайлж 1 100 000 төгрөгийн хохирол, /3 үйлдэл, 7 үхэр/
• 2008 оны 03 дугаар сарын 04-05-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Д.Отгонбаяр, Б.Гансэлэм, Б.Цэрэндорж нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутгаас иргэн Х.Цэрэнпилийн 5 тооны үхрийг хулгайлж 1 920 000 төгрөгийн, иргэн О.Отгонбаатарын 3 тооны үхрийг хулгайлж 1 010 000 төгрөгийн хохирол, /2 үйлдэл 8 үхэр /
•  2008 оны 03 дугаар сарын 16-21-ний хооронд Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном, Д.Отгонбаяр нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Аман худаг” гэх газраас иргэн Х.Нацагийн 1 тооны тэмээг хулгайлж 800 000 төгрөгийн, иргэн Н.Раднаахандын 1 тооны тэмээг хулгайлж 600 000 төгрөгийн хохирол, /2 үйлдэл 2 тэмээ/
• 2008 оны 03 дугаар 27-нд Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Төмөртэй Уул” гэх газраас иргэн С.Дорждэрэмийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 700 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 1 үхэр /
•  2008 оны 04 дүгээр сарын 02-03-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Д.Отгонбаяр, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын “Үнэгтийн зүүн булаг” гэх газраас иргэн О.Түвшинжаргалын 9 тооны адууг хулгайлж, 5 050 000 төгрөгийн хохирол, /1үйлдэл, 9 адуу/
• 2008 оны 04 дүгээр 06-07-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг “Эргэн худаг” гэх газраас иргэн Н.Цэдэн-Ишийн 2 тооны тэмээг хулгайлж 1 100 000 төгрөгийн хохирол,  /1 үйлдэл 2 тэмээ/
• 2008 оны 04 дүгээр сарын 09-10-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Цагаан хяр” гэх газраас иргэн Ө.Шаравсамбуугийн 2 тооны адууг хулгайлж 1 200 000 төгрөгийн хохирол,  /1үйлдэл, 2 адуу/
•  Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Д.Отгонбаяр, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн 2008 оны 04 дүгээр сарын 16-17-нд шилжих шөнө Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг “Бор Өндөр” гэх газраас иргэн П.Жаргалсайханы 10 тооны адууг хулгайлж 8 400 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 10 адуу/
• 2008 оны 04 дүгээр сарын 22-23-нд шилжих шөнө Б.Гансэлэм, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Үнэгт” гэх газраас иргэн Л.Зууннастын 2 тооны  адууг хулгайлж 1 400 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 2 адуу/
• 2007 оны 12 дугаар сарын 24-25-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын 1-р баг "Баруун урт’' гэх газраас иргэн Ц.Даваажавын 5 тооны үхрийг хулгайлж  1 010 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 5 үхэр /
• 2008 оны 03 дугаар сарын 05-06-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Д.Отгонбаяр, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг Хоолтын даваа гэх газраас иргэн Р.Ганхуягийн 10 тооны адууг хулгайлж, /1 үйлдэл 10 адуу/
• 2008 оны 3 сард Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Д.Отгонбаяр, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн мөн нутгаас иргэн Р.Ганхуягийн 8 тооны адуу хулгайлж нийт 8 050.000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 8 адуу/
• 2007 оны 12 сарын үед Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутгаас иргэн Х.Мөнх-Очирын гэрийн гаднаас саарал алаг морийг хулгайлж 300 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 1 адуу/
• 2008 оны 02 дугаар сарын 25-нд Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын 1 дүгээр багийн нутаг Хээхэр буюу “Сант” гэх газраас иргэн Б.Чагнайдоржийн 5 тооны адууг, хулгайлж 1 200 000төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 5 адуу/
• 2007 оны 08 дугаар сарын 04-05-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Ж.Цэдэвсүрэн, Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном, Б.Гансэлэм, Д.Отгонбаяр нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Хашаат” гэх газраас иргэн Б.Чагнайдоржийн 22 тооны адууг хулгайлж 8 150 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 22 адуу/
• 2007 оны 04 дүгээр сарын 02-ны өдөр Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын 2 дугаар багийн нутаг “Магнайн энгэр” гэх газраас иргэн Н.Энхтүвшингийн 2 тооны адууг хулгайлж 700 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 2 адуу/
• 2007 оны 06 дугаар сарын 10-ны өдөр Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Бага үнэгтийн өвөр” гэх газраас иргэн Н.Энхтүвшингийн 2 тооны адууг хулгайлж 700 000 төгрөгийн, /1 үйлдэл 2 адуу/
• 2008 оны 01 сард Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Цагаан нуур”-ын хаваржаанаас иргэн Н.Энхтүвшингийн 2 тооны адууг хулгайлж 900 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 2 адуу/
• 2007 оны 06 дугаар сарын 15-ны үед Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Б.Гансэлэм, Б.Цэрэндорж нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Хуурайн давааны өвөр” Ааруулын бууцанд иргэн Ч.Юмжирдуламын 4 тооны адууг хулгайлж 2 500 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 4 адуу/
• 2007оны 9-р сард Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Д.Отгонбаяр, Б.Гансэлэм, Б.Цэрэндорж нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баянжаргалан сумын Жаргалант багийн нутаг “Шар булаг” гэх газраас иргэн Ч.Гүрсэдийн 45 тооны адууг хулгайлж 9 650 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 45 адуу/
• 2007 оны 02 дугаар 24-25-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг “Ар хустайн ам” гэх газраас иргэн Г.Бат-Отгоны 10 тооны адууг хулгайлж 5 300 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 10 адуу/
• 2007 оны 6 сарын сүүлээр Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Архуст сумын 1 дүгээр багийн нутаг “Улаан хадны зоо” гэх газраас иргэн Ш.Доржсүрэнгийн 3 адууг хулгайлж 2 450 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 3 адуу/
• 2008 оны 04 сард Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Д.Отгонбаяр, Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Архуст сумын нутгаас иргэн С.Батхуягийн 5 тооны адууг хулгайлж 1 450 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 5 адуу/
• 2008 оны 02 дугаар сарын дундуур Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг "Хоолтын цагаан хяр” гэх газраас иргэн Н.Ганболдын 1 үрээг хулгайлж 1 000 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 1 адуу/
• 2008 оны 02 дугаар сард Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Үнэгт зүүн будан” гэх газраас иргэн Д.Мөнхөөгийн 10 тооны адууг хулгайлж  3 700 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 10 адуу/
• 2008 оны 01 дүгээр сарын 04-05-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Б.Цэрэндорж, Н.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Үнэгтийн зүүн булаг” гэх газраас иргэн Ш.Энхболдын 14 тооны адууг хулгайлж 3 100 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 14 адуу/
•  2007 оны 09 сарын сүүлээр Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Баяндэлгэр сумын нутаг “Их худгийн энгэр” гэх газраас иргэн Б.Энхмагнайн 6 тооны адууг хулгайлж 1,680.000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 6 адуу/
• 2007 оны 01 сард Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутгаас иргэн Б.Энхмагнайн 4 тооны адууг хулгайлж 1 120 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 4 адуу/
• 2007 оны 08 дугаар сарын 20-21-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Д.Отгонбаяр, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Дэндгэрийн ар” гэх газраас иргэн А.Үржингийн 4 тооны адууг хулгайлж 1 200 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 4 адуу/
• 2007 оны 02 дугаар сарын 10-11-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баянжаргалан сумын нутаг “Шар булагийн эх” гэх газраас иргэн С.Бүргэдбатсүхийн 7 тооны адууг хулгайлж 2 500 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 7 адуу/
• 2007 оны 10 дугаар сарын 15-ны өдөр Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Цагаан чулуут” гэх газар иргэн Н.Батжаргалын 2 тооны үхрийг хулгайлж 1 000 000 төгрөгийн, иргэн Л.Батсуурийн 4 тооны үхрийг хулгайлж 1 500 000 төгрөгийн, иргэн Т.Бат-Эрдэнийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 500 000 төгрөгийн хохирол, /3 үйлдэл 7 үхэр /
• 2006 оны 11 дүгээр сарын 22-ны өдөр Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Архуст сумын нутаг “Шар хоолой” гэх газраас иргэн Ц.Хэнмэдэхийн 2 тооны адууг хулгайлж 1 900 000 төгрөгийн хохирол /1 үйлдэл 2 адуу/

           Хэнтий аймгийн Цэнхэрмандал сумаас

• 2006 оны 01 дүгээр сарын 19-20-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм Б.Асельбек, Ч.Отгонбаяр нартай бүлэглэн Хэнтий аймгийн Цэнхэрмандал сумын “Нугаар” багийн нутгаас иргэн Б.Жигмэддоржийн 3 тооны адууг хулгайлж  1 140 000 төгрөгийн хохирол, /1үйлдэл 3 адуу/
• 2007 оны 09 дүгээр 13-14-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Хэнтий аймгийн Цэнхэрмандал сумын Нугаар багийн нутаг “Ар хүйтэн” гэх газраас иргэн Б.Чулуунбаатарын 32 тооны адууг хулгайлж 14 400 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 32 адуу/
• 2006 оны 01 дүгээр сарын 29-30-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Б.Асельбек, Ч.Отгонбаяр нартай бүлэглэн Хэнтий аймгийн Цэнхэрмандал сумын Нугаар багийн Тоонот гэх газраас иргэн З.Дэлгэрийн 2 тооны адууг хулгайлж 3 800 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 2 адуу/

Говьсүмбэр аймгийн Баянтал сумаас

• 2007 оны 10 дугаар сарын 10-11-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Д.Отгонбаяр, Л.Цэрэнсоном, Б.Гансэлэм, Б.Цэрэндорж нартай бүлэглэн Говьсүмбэр аймгийн Баянтал сумын нутаг “Лүнгийн овоо” гэх газраас иргэн А.Өлзийхутагын 5 тооны үхрийг хулгайлж 2 050 000 төгрөгийн, иргэн Б.Сэлэнгийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 250 000 төгрөгийн, иргэн А.Нямсүрэнгийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 300 000 төгрөгийн, Ө.Одонхүүгийн 2 тооны үхрийг хулгайлж 700 000 төгрөгийн хохирол, /4 үйлдэл 9 үхэр /

Улаанбаатар хотын Налайх дүүргээс

• 2007 оны 11 дүгээр сарын 19-20-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Б.Цэрэндорж нартай бүлэглэн Улаанбаатар хотын Налайх дүүргээс иргэн Ч.Базарзаяагийн 6 тооны адууг хулгайлж 4 250 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 6 адуу/  тус тус учруулсан

           Мөн шүүгдэгч Э.Батмөнх нь Хэнтий аймгийн Цагдаагийн газарт эрүүгийн хэрэгт шалгагдаж бусдын батлан даалтанд өгөх таслан сэргийлэх арга хэмжээ авагдсан байхдаа яллагдагч Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн, мөрдөн байцаалтын ажиллагаанаас зориуд зайлсхийсэн хэргийг үйлдсэн.

Хоёр. Шүүгдэгч Б.Гансэлэм нь бусадтай урьдчилан үгсэн тохиролцож, бүлэглэн 2006 оны 1-р сарын 12-ны өдрөөс 2008 оны 4-р сарын 23-ны өдрийг хүртэл хугацаанд 81-14 НАА, 56-31 УБЯ, 42-10 УБВ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслүүдийг ашиглан 52 удаагийн давтан үйлдэлд гүйцэтгэгчээр оролцон нийт 46 иргэний 277 адуу, 34 үхэр, 6 тэмээг хулгайлж, 147 160 000төгрөгийн буюу онц их хэмжээний хохирол учруулсан, Үүнд:

            Төв аймгийн Архуст, Сэргэлэн, Баян, Эрдэнэ, Баяндэлгэр Баянжаргалан сумдын нутгаас

• 2006 оны 01 сарын эхээр Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Ч.Отгонбаяр, Б.Асалбек нартай бүлэглэн Төв аймгийн Архуст сумын “Бэрх” гэх газраас иргэн А.Лхагвасүрэнгийн 3 тооны адууг хулгайлж 1 140 000 төгрөгийн, мөн Архуст сумын нутаг “Бөөрөлжүүт” гэх газраас иргэн С.Одхүүгийн 3 тооны адууг хулгайлж 600 000 төгрөгийн хохирол, /2 үйлдэл, 6 адуу /
• 2007 оны 11 дүгээр сарын 25-26-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Үнэгт” гэх газраас иргэн Ч.Сугарын хар алаг морийг хулгайлж 10.000.000 төгрөгийн, иргэн Б.Эрдэнэбаярын 7 тооны адууг хулгайлж 7 100 000 төгрөгийн хохирол, /2 үйлдэл 8 адуу /
• 2008 оны 01 дүгээр сарын 15-16-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын “Үнэгт” гэх газраас иргэн Ч.Сугарын 10 тооны адууг хулгайлж 5 400 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 10 адуу/
• 2007 оны 06 дугаар сарын 20-ноос 23-ны үеэр Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Э.Батмөнх, Б.Цэрэндорж нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баянжаргалан сумын нутаг Шар булаг гэх газраас иргэн Г.Базаррагчаагийн 7 тооны адууг хулгайлж 2 300 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 7 адуу/
• 2007 оны 10 дугаар 02-03-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх,   Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Бор өндөр” гэх газраас иргэн Р.Энхмэндийн 2 тооны тэмээг хулгайлж 1 000 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл, 2 тэмээ/
• 2008 оны 01 дүгээр сарын 17-19-ний хооронд Б.Цэрэндорж, Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын 5 дугаар багийн нутаг “Тамган өндөр” гэх газраас иргэн Г.Хийлийн 7 тооны адууг хулгайлж 3 950 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 7 адуу/
• 2008 оны 03 дугаар сарын 04-05-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Д.Отгонбаяр, Э.Батмөнх, Б.Цэрэндорж нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутгаас иргэн Х.Цэрэнпилийн 5 тооны үхрийг хулгайлж 1 920 000 төгрөгийн, иргэн О.Отгонбаатарын 3 тооны үхрийг хулгайлж 1 010 000 төгрөгийн хохирол, /2 үйлдэл 8 үхэр /
• 2008 оны 03 дугаар сарын 16-21-ний хооронд Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном, Д.Отгонбаяр нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Аман худаг” гэх газраас иргэн Х.Нацагийн 1 тооны тэмээг хулгайлж 800 000 төгрөгийн, иргэн Н.Раднаахандын 1 тооны тэмээг хулгайлж 600 000 төгрөгийн хохирол, /2 үйлдэл 2 тэмээ/
• 2008 оны 04 дүгээр сарын 02-03-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх,  Д.Отгонбаяр, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын “Үнэгтийн зүүн булаг” гэх газраас иргэн О.Түвшинжаргалын 9 тооны адууг хулгайлж, 5 050 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл, 9 адуу/
• 2008 оны 04 дүгээр 06-07-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг “Эргэн худаг” гэх газраас иргэн Н.Цэдэн-Ишийн 2 тооны тэмээг хулгайлж, 1 100 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 2 тэмээ/
• 2008 оны 04 дүгээр сарын 09-10-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Цагаан хяр” гэх газраас иргэн О.Шаравсамбуугийн 2 тооны адууг хулгайлж 1 200 000 төгрөгийн хохирол, /1үйлдэл, 2 адуу/
•  Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Д.Отгонбаяр, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн 2008 оны 04 дүгээр сарын 16-17-нд шилжих шөнө Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг “Бор Өндөр” гэх газраас иргэн П.Жаргалсайханы 10 тооны адууг хулгайлж 8 400 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 10 адуу/
• 2008 оны 04 дүгээр сарын 22-23-нд шилжих шөнө Э.Батмөнх, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Үнэгт” гэх газраас иргэн Л.Зууннастын 2 тооны  адууг хулгайлж 1 400 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 2 адуу/
• 2007 оны 12 дугаар сарын 24-25-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын 1-р баг “Баруун урт’' гэх газраас иргэн Ц.Даваажавын 5 тооны үхрийг хулгайлж  1,010.000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 5 үхэр/
• 2008 оны 03 дугаар сарын 05-06-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Д.Отгонбаяр, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг Хоолтын даваа гэх газраас иргэн Р.Ганхуягийн 10 тооны адууг хулгайлж, /1 үйлдэл 10 адуу/
• 2008 оны 3 сард Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Д.Отгонбаяр, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн мөн нутгаас иргэн Р.Ганхуягийн 8 тооны адуу хулгайлж нийт 8 050 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 8 адуу/
• 2007 оны 12 сарын үед Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутгаас иргэн Х.Мөнх-Очирын гэрийн гаднаас саарал алаг морийг хулгайлж 300 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 1 адуу/
• 2008 оны 02 дугаар сарын 25-нд Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын 1 дүгээр багийн нутаг Хээхэр буюу “Сант” гэх газраас иргэн Б.Чагнайдоржийн 5 тооны адууг, хулгайлж 1 200 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 5 адуу/
• 2007 оны 08 дугаар сарын 04-05-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Ж.Цэдэвсүрэн, Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном, Э.Батмөнх, Д.Отгонбаяр нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Хашаат” гэх газраас иргэн Б.Чагнайдоржийн 22 тооны адууг хулгайлж 8 150 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 22 адуу/
• 2007 оны 04 дүгээр сарын 02-ны өдөр Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын 2 дугаар багийн нутаг “Магнайн энгэр” гэх газраас иргэн Н.Энхтүвшингийн 2 тооны адууг хулгайлж 700.000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 2 адуу/
• 2007 оны 06 дугаар сарын 10-ны өдөр Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Бага үнэгтийн өвөр” гэх газраас иргэн Н.Энхтүвшингийн 2 тооны адууг хулгайлж 700 000 төгрөгийн, /1 үйлдэл 2 адуу/
• 2008 оны 01 сард Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх , Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Цагаан нуур”-ын хаваржаанаас иргэн Н.Энхтүвшингийн 2 тооны адууг хулгайлж 900 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 2 адуу/
• 2007 оны 06 дугаар сарын 15-ны үед Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Э.Батмөнх, Б.Цэрэндорж нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Хуурайн давааны өвөр” Ааруулын бууцанд иргэн Ч.Юмжирдуламын 4 тооны адууг хулгайлж 2 500 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 4 адуу/
• 2007 оны 9-р сард Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Д.Отгонбаяр, Э.Батмөнх,   Б.Цэрэндорж нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баянжаргалан сумын Жаргалант багийн нутаг “Шар булаг” гэх газраас иргэн Ч.Гүрсэдийн 45 тооны адууг хулгайлж 9 650 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 45 адуу/
• 2007 оны 02 дугаар 24-25-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг “Ар хустайн ам” гэх газраас иргэн Г.Бат-Отгоны 10 тооны адууг хулгайлж 5 300 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 10 адуу/
•  2007 оны 6 сарын сүүлээр Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Архуст сумын 1 дүгээр багийн нутаг “Улаан хадны зоо” гэх газраас иргэн Ш.Доржсүрэнгийн 3 адууг хулгайлж 2 450 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 3 адуу/
•  2008 оны 04 сард Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Д.Отгонбаяр, Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх  нартай бүлэглэн Төв аймгийн Архуст сумын нутгаас иргэн С.Батхуягийн 5 тооны адууг хулгайлж 1 450 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 5 адуу/
• 2008 оны 02 дугаар сарын дундуур Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг "Хоолтын цагаан хяр” гэх газраас иргэн Н.Ганболдын 1 үрээг хулгайлж 1 000 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 1 адуу/
•  2008 оны 02 дугаар сард Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх  нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Үнэгт зүүн будан” гэх газраас иргэн Д.Мөнхөөгийн 10 тооны адууг хулгайлж 3 700 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 10 адуу/
• 2008 оны 01 дүгээр сарын 04-05-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Үнэгтийн зүүн булаг” гэх газраас иргэн Ш.Энхболдын 14 тооны адууг хулгайлж 3 100 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 14 адуу/
•  2007 оны 09 сарын сүүлээр Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Баяндэлгэр сумын нутаг “Их худгийн энгэр” гэх газраас иргэн Б.Энхмагнайн 6 тооны адууг хулгайлж 1 680 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 6 адуу/
• 2007 оны 01 сард Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутгаас иргэн Б.Энхмагнайн 4 тооны адууг хулгайлж, 1 120 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 4 адуу/
• 2007 оны 08 дугаар сарын 20-21-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Д.Отгонбаяр, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Дэндгэрийн ар” гэх газраас иргэн А.Үржингийн 4 тооны адууг хулгайлж 1 200 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 4 адуу/
• 2007 оны 02 дугаар сарын 10-11-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баянжаргалан сумын нутаг “Шар булагийн эх” гэх газраас иргэн С.Бүргэдбатсүхийн 7 тооны адууг хулгайлж, 2 500 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 7 адуу/
• 2007 оны 10 дугаар сарын 15-ны өдөр Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх  нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Цагаан чулуут” гэх газар иргэн Н.Батжаргалын 2 тооны үхрийг хулгайлж, 1 000 000 төгрөгийн, иргэн Л.Батсуурийн 4 тооны үхрийг хулгайлж, 1 500 000 төгрөгийн, иргэн Т.Бат-Эрдэнийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 500 000 төгрөгийн хохирол, /3 үйлдэл 7 үхэр/
• 2006 оны 11 дүгээр сарын 22-ны өдөр Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Төв аймгийн Архуст сумын нутаг “Шар хоолой” гэх газраас иргэн Ц.Хэнмэдэхийн 2 тооны адууг хулгайлж 1 900 000 төгрөгийн хохирол, /1үйлдэл 2 адуу/
• 2007 оны 10 дугаар сарын 04-05-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын Хашаат гэх газраас иргэн Ц.Очирхуягийн 5 тооны үхрийг хулгайлж, 2 050 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 5 үхэр /
• 2007 оны 08 дугаар 27-28-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Дэрстхонхор” гэх газраас иргэн Ц.Ганшигхүүгийн 9 тооны адууг хулгайлж 7 150 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 9 адуу/
• 2007 оны 08 дугаар сарын 01-02-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын 1 дүгээр багийн нутаг “Шаварт” гэх газраас иргэн С.Бибадимагийн 9 тооны адууг хулгайлж 2 320 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 9 адуу/

           Хэнтий аймгийн Цэнхэрмандал сум

• 2006 оны 01 дүгээр сарын 19-20-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх  Б.Асельбек, Ч.Отгонбаяр нартай бүлэглэн Хэнтий аймгийн Цэнхэрмандал сумын “Нугаар” багийн нутгаас иргэн Б.Жигмэддоржийн 3 тооны адууг хулгайлж  1 140 000 төгрөгийн хохирол, /1үйлдэл 3 адуу/
• 2007 оны 09 дүгээр 13-14-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Хэнтий аймгийн Цэнхэрмандал сумын Нугаар багийн нутаг “Ар хүйтэн” гэх газраас иргэн Б.Чулуунбаатарын 32 тооны адууг хулгайлж 14 400 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 32 адуу/
• 2006 оны 01 дүгээр сарын 29-30-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Б.Асельбек, Ч.Отгонбаяр нартай  бүлэглэн Хэнтий аймгийн Цэнхэрмандал сумын Нугаар багийн Тоонот гэх газраас иргэн З.Дэлгэрийн 2 тооны адууг хулгайлж 3 800 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 2 адуу/

Говьсүмбэр аймгийн Баянтал сум

• 2007 оны 10 дугаар сарын 10-11-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Д.Отгонбаяр, Л.Цэрэнсоном, Э.Батмөнх, Б.Цэрэндорж нартай бүлэглэн Говьсүмбэр аймгийн Баянтал сумын нутаг “Лүнгийн овоо” гэх газраас иргэн А.Өлзийхутагын 5 тооны үхрийг хулгайлж 2 050 000 төгрөгийн, иргэн Б.Сэлэнгийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 250 000 төгрөгийн, иргэн А.Нямсүрэнгийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 300 000 төгрөгийн, Ө.Одонхүүгийн 2 тооны үхрийг хулгайлж 700 000 төгрөгийн хохирол, /4 үйлдэл 9 үхэр / тус тус учруулсан.

     Мөн шүүгдэгч Б.Гансэлэм нь Хэнтий аймгийн Цагдаагийн газарт эрүүгийн хэрэгт шалгагдаж бусдын батлан даалтанд өгөх таслан сэргийлэх арга хэмжээ авагдсан байхдаа яллагдагч Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн, мөрдөн байцаалтын ажиллагаанаас зориуд зайлсхийсэн хэргийг  үйлдсэн.         

Гурав. Шүүгдэгч Д.Отгонбаяр нь бусадтай урьдчилан үгсэн тохиролцож бүлэглэн 2007 оны 8-р сарын 04-ний өдрөөс 2008 оны 4-р сарын 17-ны өдөр хүртэл хугацаанд 81-14 НАА, 56-31 УБЯ, 42-10 УБВ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслүүдийг ашиглан 15 удаагийн давтан үйлдэлд гүйцэтгэгчээр оролцон нийт 15 иргэний 113 адуу, 17 үхэр, 2 тэмээг хулгайлж, 45 680 000 төгрөгийн буюу онц их хэмжээний хохирол учруулсан, Үүнд:

Төв аймгийн Архуст, Сэргэлэн, Баян, Эрдэнэ, Баяндэлгэр Баянжаргалан сум

• 2008 оны 03 дугаар сарын 04-05-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Б.Цэрэндорж нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутгаас иргэн Х.Цэрэнпилийн 5 тооны үхрийг хулгайлж 1 920 000 төгрөгийн, иргэн О.Отгонбаатарын 3 тооны үхрийг хулгайлж 1 010 000 төгрөгийн хохирол, /2 үйлдэл 8 үхэр/
• 2008 оны 03 дугаар сарын 16-21-ний хооронд Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Аман худаг” гэх газраас иргэн Х.Нацагийн 1 тооны тэмээг хулгайлж 800 000 төгрөгийн, иргэн Н.Раднаахандын 1 тооны тэмээг хулгайлж 600 000 төгрөгийн хохирол, /2 үйлдэл 2 тэмээ/
• 2008 оны 04 дүгээр сарын 02-03-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын “Үнэгтийн зүүн булаг” гэх газраас иргэн О.Түвшинжаргалын 9 тооны адууг хулгайлж, 5 050 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 9 адуу/
• 2008 оны 04 дүгээр сарын 16-17-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг “Бор Өндөр” гэх газраас иргэн П.Жаргалсайханы 10 тооны адууг хулгайлж 8 400 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 10 адуу/
• 2008 оны 03 дугаар сарын 05-06-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг Хоолтын даваа гэх газраас иргэн Р.Ганхуягийн 18 тооны адууг хулгайлж 8 050 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 18 адуу/
• 2007 оны 08 дугаар сарын 04-05-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном, Э.Батмөнх, Ж.Цэдэвсүрэн нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Хашаат” гэх газраас иргэн Б.Чагнайдоржийн 22 тооны адууг хулгайлж 6 985 710  төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 22 адуу/
• 2007 оны 09 дүгээр сарын 25-ны өдөр Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Б.Цэрэндорж нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баянжаргалан сумын Жаргалант багийн нутаг “Шар булаг” гэх газраас иргэн Ч.Гүрсэдийн 45 тооны адууг хулгайлж 9 650 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 45 адуу/
• 2008 оны 04 сард Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Архуст сумын нутгаас иргэн С.Батхуягийн 5 тооны адууг хулгайлж 1 450 000 төгрөгийн хохирол, /1үйлдэл 5 адуу/
• 2007 оны 08 дугаар сарын 20-21-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Дэндгэрийн ар” гэх газраас иргэн А.Үржингийн 4 тооны адууг хулгайлж 1 200 000 төгрөгийн хохирол,/1 үйлдэл 4 адуу/

Говьсүмбэр аймгийн Баянтал сум

• 2007 оны 10 дугаар сарын 10-11-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Б.Цэрэндорж нартай бүлэглэн Говьсүмбэр аймгийн Баянтал сумын нутаг “Лүнгийн овоо” гэх газраас иргэн А.Өлзийхутагын 5 тооны үхрийг хулгайлж 2 050 000 төгрөгийн, иргэн Б.Сэлэнгийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 250 000 төгрөгийн, иргэн А.Нямсүрэнгийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 300 000 төгрөгийн, Б.Одонхүүгийн 2 тооны үхрийг хулгайлж 700 000 төгрөгийн хохирол, /4 үйлдэл 9 үхэр /

Шүүгдэгч Д.Отгонбаяр нь Төв аймгийн Цагдаагийн газарт эрүүгийн 20815089 дугаартай хэрэгт шалгагдаж батлан даалтанд өгөх таслан сэргийлэх арга хэмжээ авагдсан байхдаа 2009.08.03, 2011.01.06, 2015.06.15-ны өдрүүдэд тус тус мөрдөн байцаалтын ажиллагаанаас санаатайгаар оргон зайлсхийсэн хэргийг давтан үйлдсэн.

Дөрөв. Шүүгдэгч Б.Цэрэндорж нь ялтай байх хугацаандаа ганцаараа болон бусадтай урьдчилан үгсэн тохиролцож бүлэглэн 2007 оны 1-р сарын 17-ны өдрөөс 2012 оны 8-р сарын 28-ны өдөр хүртэл хугацаанд 81-14 НАА, 56-31 УБЯ, 42-10 УБВ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслүүдийг ашиглан 57 удаагийн давтан үйлдэлд гүйцэтгэгчээр оролцон нийт 52 иргэний 276 адуу, 45 үхэр, 6 тэмээг хулгайлж, нийт 161 630 000 төгрөгийн буюу онц их хэмжээний хохирол учруулсан, Үүнд:

           Төв аймгийн Архуст, Сэргэлэн, Баян, Эрдэнэ, Баяндэлгэр, Баянжаргалан сумдын нутгаас

• 2007 оны 11 дүгээр сарын 25-26-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Үнэгт” гэх газраас иргэн Ч.Сугарын хар алаг морийг хулгайлж 10 000 000 төгрөгийн, иргэн Б.Эрдэнэбаярын 7 тооны адууг хулгайлж 7 100 000 төгрөгийн хохирол, /2 үйлдэл 8 адуу /
• 2008 оны 01 дүгээр сарын 15-16-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын “Үнэгт” гэх газраас иргэн Ч.Сугарын 10 тооны адууг хулгайлж 5 400 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 10 адуу/
• 2007 оны 06 дугаар сарын 20-ноос 23-ны үеэр Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баянжаргалан сумын нутаг Шар булаг гэх газраас иргэн Г.Базаррагчаагийн 7 тооны адууг хулгайлж 2 300 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 7 адуу/
• 2007 оны 10 дугаар 02-03-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Бор өндөр” гэх газраас иргэн Р.Энхмэндийн 2 тооны тэмээг хулгайлж 1 000 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл, 2 тэмээ/
• 2007 оны 10 дугаар сарын 15-16-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баянжаргалан сумын нутаг “Ар шанд” гэх газраас иргэн Д.Цэцэгийн 2 тооны үхрийг хулгайлж 350 000 төгрөгийн, иргэн Д.Цэнгэлийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 400 000 төгрөгийн, иргэн Ц.Эрдэнэбатьн 4 тооны үхрийг хулгайлж 1 100 000 төгрөгийн хохирол, /3 үйлдэл, 7 үхэр/
• 2007 оны 10 дугаар сарын 15-ны өдөр Г.Эрдэнэбаатартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Цагаан булаг” гэх газраас иргэн Г.Батбаярын 3 тооны үхрийг хулгайлж, 700 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 3 үхэр/
• 2007 оны 10 дугаар сарын 15-ны өдөр Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Цагаан чулуут” гэх газар иргэн Н.Батжаргалын 2 тооны үхрийг хулгайлж 1 000 000 төгрөгийн, иргэн Л.Батсуурийн 4 тооны үхрийг хулгайлж 1 500 000 төгрөгийн, иргэн Т.Бат-Эрдэнийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 500 000 төгрөгийн хохирол, /3 үйлдэл 7 үхэр/
• 2007 оны 12 сарын үед Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутгаас иргэн Х.Мөнх-Очирын гэрийн гаднаас саарал алаг морийг хулгайлж 300 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 1 адуу/
• 2008 оны 03 дугаар сарын 04-05-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Д.Отгонбаяр, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутгаас иргэн Х.Цэрэнпилийн 5 тооны үхрийг хулгайлж 1 920 000 төгрөгийн, иргэн О.Отгонбаатарын 3 тооны үхрийг хулгайлж 1 010 000 төгрөгийн хохирол, /2 үйлдэл 8 үхэр /
• 2008 оны 01 дүгээр сарын 17-19-ний хооронд Б.Гансэлэм, Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын 5 дугаар багийн нутаг “Тамган өндөр” гэх газраас иргэн Г.Хийлийн 7 тооны адууг хулгайлж 3 950 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 7 адуу/
•  2008 оны 03 дугаар сарын 16-21-ний хооронд Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном, Д.Отгонбаяр нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Аман худаг” гэх газраас иргэн Х.Нацагийн 1 тооны тэмээг хулгайлж 800 000 төгрөгийн, иргэн Н.Раднаахандын 1 тооны тэмээг хулгайлж 600 000 төгрөгийн хохирол, /2 үйлдэл 2 тэмээ/
• 2008 оны 03 дугаар 27-нд Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Төмөртэй Уул” гэх газраас иргэн С.Дорждэрэмийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 700 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 1 үхэр /
• 2007 оны 10 дугаар сарын 04-05-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын Хашаат гэх газраас иргэн Ц.Очирхуягийн 5 тооны үхрийг хулгайлж 2 050 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 5 үхэр/
• 2008 оны 04 дүгээр 06-07-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг “Эргэн худаг” гэх газраас иргэн Н.Цэдэн-Ишийн 2 тооны тэмээг хулгайлж 1 100 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 2 тэмээ/
• 2008 оны 04 дүгээр сарын 09-10-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Цагаан хяр” гэх газраас иргэн Ө.Шаравсамбуугийн 2 тооны адууг хулгайлж 1 200 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл, 2 адуу/
• 2007 оны 12 дугаар сарын 24-25-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын 1-р баг “Баруун урт’' гэх газраас иргэн Ц.Даваажавын 5 тооны үхрийг хулгайлж 1 010 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 5 үхэр /
•  2008 оны 03 дугаар сарын 05-06-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Д.Отгонбаяр, Э.Батмөнх Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг Хоолтын даваа гэх газраас иргэн Р.Ганхуягийн 10 тооны адууг хулгайлж, /1 үйлдэл 10 адуу/
• 2008 оны 3 сард Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Д.Отгонбаяр, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн мөн нутгаас иргэн Р.Ганхуягийн 8 тооны адуу хулгайлж нийт 8 050 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 8 адуу/
• 2007 оны 12 сарын үед Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутгаас иргэн Х.Мөнх-Очирын гэрийн гаднаас саарал алаг морийг хулгайлж 300 000 төгрөгийн хохирол, / 1 үйлдэл 1 адуу/
• 2008 оны 02 дугаар сарын 25-нд Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын 1 дүгээр багийн нутаг Хээхэр буюу “Сант” гэх газраас иргэн Б.Чагнайдоржийн 5 тооны адууг, хулгайлж 1 200 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 5 адуу/
• 2007 оны 08 дугаар сарын 04-05-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Д.Отгонбаяр, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном, Ж.Цэдэвсүрэн, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Хашаат” гэх газраас иргэн Б.Чагнайдоржийн 22 тооны адууг хулгайлж 8 150 000  төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 22 адуу/
•  2007 оны 04 дүгээр сарын 02-ны өдөр Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын 2 дугаар багийн нутаг “Магнайн энгэр” гэх газраас иргэн Н.Энхтүвшингийн 2 тооны адууг хулгайлж 700 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 2 адуу/
• 2007 оны 06 дугаар сарын 10-ны өдөр Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Бага үнэгтийн өвөр” гэх газраас иргэн Н.Энхтүвшингийн 2 тооны адууг хулгайлж 700 000 төгрөгийн, /1 үйлдэл 2 адуу/
•  2008 оны 01 сард Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Цагаан нуур”-ын хаваржаанаас иргэн Н.Энхтүвшингийн 2 тооны адууг хулгайлж 900 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 2 адуу/
• 2007 оны 06 дугаар сарын 15-ны үед Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Хуурайн давааны өвөр” Ааруулын бууцанд иргэн Ч.Юмжирдуламын 4 тооны адууг хулгайлж 2 500 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 4 адуу/
• 2007оны 9-р сард Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Д.Отгонбаяр, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баянжаргалан сумын Жаргалант багийн нутаг “Шар булаг” гэх газраас иргэн Ч.Гүрсэдийн 45 тооны адууг хулгайлж 9 650 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 45 адуу/
• 2007 оны 02 дугаар 24-25-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг “Ар хустайн ам” гэх газраас иргэн Г.Бат-Отгоны 10 тооны адууг хулгайлж 5 300 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 10 адуу/
•  2007 оны 6 сарын сүүлээр Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Архуст сумын 1 дүгээр багийн нутаг “Улаан хадны зоо” гэх газраас иргэн Ш.Доржсүрэнгийн 3 адууг хулгайлж 2 450 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 3 адуу/
•  2008 оны 04 сард Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Д.Отгонбаяр, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Архуст сумын нутгаас иргэн С.Батхуягийн 5 тооны адууг хулгайлж 1 450 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 5 адуу/
• 2008 оны 02 дугаар сарын дундуур Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Хоолтын цагаан хяр” гэх газраас иргэн Н.Ганболдын 1 үрээг хулгайлж 1 000 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 1 адуу/
•  2008 оны 02 дугаар сард Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Үнэгт зүүн будан” гэх газраас иргэн Д.Мөнхөөгийн 10 тооны адууг хулгайлж  3 700 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 10 адуу/
• 2008 оны 01 дүгээр сарын 04-05-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Э.Батмөнх, Н.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Үнэгтийн зүүн булаг” гэх газраас иргэн Ш.Энхболдын 14 тооны адууг хулгайлж 3 100 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 14 адуу/
• 2007 оны 01 сард Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутгаас иргэн Б.Энхмагнайн 4 тооны адууг хулгайлж 1 120 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 4 адуу/
• 2007 оны 08 дугаар 27-28-нд шилжих шөнө Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Дэрстхонхор” гэх газраас иргэн Ц.Ганшигхүүгийн 9 тооны адууг хулгайлж 7 150 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 9 адуу/
• Л.Цэрэнсоном, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн 2007 оны 05 дүгээр сарын 26-27-нд шилжих шөнө Төв аймгийн Баян сумын 4 дүгээр багийн нутаг “Ар худагийн гүүр” гэх газраас иргэн Б.Батсүхийн 8 тооны адууг хулгайлж 3 000 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 8 адуу/
• 2007 оны 08 дугаар сарын 01-02-нд шилжих шөнө Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын 1 дүгээр багийн нутаг “Шаварт” гэх газраас иргэн С.Бибадимагийн 9 тооны адууг хулгайлж 2 320 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 9 адуу/
• 2007 оны 03 дугаар сарын 17-18-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг “Ар хуурай” гэх газраас иргэн А.Бат-Эрдэнийн 7 тооны адууг хулгайлж 4 700 000 төгрөгийн хохирол /1 үйлдэл 7 адуу /

           Хэнтий аймгийн Цэнхэрмандалын сумын нутгаас

• 2007 оны 09 дүгээр 13-14-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Хэнтий аймгийн Цэнхэрмандал сумын нутаг “Ар хүйтэн” гэх газраас иргэн Б.Чулуунбаатарын 32 тооны адууг хулгайлж 14 400 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 32 адуу/

Говьсүмбэр аймгийн Баянтал сумын нутгаас

• 2007 оны 10 дугаар сарын 10-11-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Д.Отгонбаяр, Л.Цэрэнсоном, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Говьсүмбэр аймгийн Баянтал сумын нутаг “Лүнгийн овоо” гэх газраас иргэн А.Өлзийхутагын 5 тооны үхрийг хулгайлж 2 050 000 төгрөгийн, иргэн Б.Сэлэнгийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 250 000 төгрөгийн, иргэн А.Нямсүрэнгийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 300 000 төгрөгийн, Б.Одонхүүгийн 2 тооны үхрийг хулгайлж 700 000 төгрөгийн хохирол, /4 үйлдэл 9 үхэр /

Улаанбаатар хотын Налайх,  Багануур дүүргээс

• 2007 оны 12 дугаар сарын 25-26-д шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Улаанбаатар хотын Багануур дүүргээс иргэн Б.Норолхоогийн 4 тооны адууг хулгайлж 2 400 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 4 адуу/

2007 оны 11 дүгээр сарын 19-20-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Улаанбаатар хотын Налайх дүүргээс иргэн Ч.Базарзаяагийн 6 тооны адууг хулгайлж 4 250 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 6 адуу/

Харин ганцаараа

 -2007 оны 01 дүгээр сарын 17-18-нд шилжих шөнө Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Рашаант” гэх газраас иргэн Ч.Эрдэнэбадрахын 1 тооны адууг хулгайлж 1 000 000 төгрөгийн хохирол /1 адуу/

- 2011 оны 07 дугаар сард Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын Галуут багийн нутаг “Овоот булаг” гэх газраас иргэн Г.Эрдэнэчимэгийн 2 тооны адууг хулгайлж 1 400 000 төгрөгийн хохирол, /2 адуу/

- 2011 оны 08 дугаар сарын 03-ны өдөр Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Аялалын ам” гэх газраас иргэн Ж.Ганболдын 2 тооны адууг хулгайлж 800 000 төгрөгийн хохирол, /2  адуу/

- 2011 оны 08 дугаар сарын 30-31-нд шилжих шөнө Хэнтий аймгийн Цэнхэрмандал сумын Нугаар багийн нутаг “Ар нарийн” гэх газраас иргэн  Б.Цэцэгдэлгэрийн 2 тооны адууг хулгайлж 1 000 000 төгрөгийн хохирол, /2 адуу/

- 2011 оны 09 дүгээр сарын 02-ны үед Нийслэлийн Багануур дүүргийн нутаг дэвсгэрээс иргэн З.Цэндийн 2 тооны адууг хулгайлж, 1 700 000 төгрөгийн хохирол, /2 адуу/

-2012 оны 08 дугаар сарын 28-ны өдөр Төв аймгийн Архуст сумын нутаг Ноёншанд гэх газраас иргэн Д.Баярсайханы 9 тооны адууг хулгайлж 7 100 000 төгрөгийн хохирол /9 адуу/ тус тус  учруулсан гэмт хэргийг,

Шүүгдэгч Б.Цэрэндорж нь Төв аймгийн Цагдаагийн газарт Эрүүгийн 208115089 дугаартай хэрэгт шалгагдаж байхдаа батлан даалтанд өгөх таслан сэргийлэх арга хэмжээ авагдсан байхдаа 2009.08.03, 2011.01.06, 2015.06.15, 2016.10.27-ны өдрүүдэд мөрдөн байцаалтын ажиллагаанаас зориуд оргон зайлсхийсэн гэмт хэргийг давтан үйлдсэн.

Тав. Шүүгдэгч Г.Эрдэнэбаатар нь ялтай байх хугацаандаа бусадтай урьдчилан үгсэн тохиролцож  бүлэглэн 2006 оны 1-р сараас 2008 оны 4-р сарын 23-ны өдөр хүртэлх хугацаанд 81-14 НАА, 56-31 УБЯ, 42-10 УБВ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслүүдийг ашиглан 59 удаагийн давтан үйлдэлд гүйцэтгэгчээр оролцон нийт 54 иргэний 287 адуу, 45 үхэр, 6 тэмээг хулгайлж, нийт 154 170 000 төгрөгийн буюу онц их хэмжээний хохирол учруулсан, Үүнд:

           Төв аймгийн Архуст, Сэргэлэн, Баян, Эрдэнэ, Баяндэлгэр, Баянжаргалан сумдын нутгаас

• 2006 оны 01 сарын эхээр Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Ч.Отгонбаяр, Б.Асельбек нартай бүлэглэн Төв аймгийн Архуст сумын “Бэрх” гэх газраас иргэн А.Лхагвасүрэнгийн 3 тооны адууг хулгайлж 1 140 000 төгрөгийн, мөн Архуст сумын нутаг “Бөөрөлжүүт” гэх газраас иргэн С.Одхүүгийн 3 тооны адууг хулгайлж 600 000 төгрөгийн хохирол, / 2 үйлдэл, 6 адуу /
• 2007 оны 11 дүгээр сарын 25-26-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг "Үнэгт” гэх  газраас иргэн Ч.Сугарын хар алаг морийг хулгайлж 10 000 000 төгрөгийн, иргэн Б.Эрдэнэбаярын 7 тооны адууг хулгайлж 7 100 000 төгрөгийн хохирол, /2 үйлдэл 8 адуу/
• 2008 оны 01 дүгээр сарын 15-16-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын “Үнэгт” гэх газраас иргэн Ч.Сугарын 10 тооны адууг хулгайлж 5 400 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 10 адуу/
• 2007 оны 06 дугаар сарын 20-ноос 23-ны үеэр Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баянжаргалан сумын нутаг Шар булаг гэх газраас иргэн Г.Базаррагчаагийн 7 тооны адууг хулгайлж 2 300 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 7 адуу/
• 2007 оны 10 дугаар 02-03-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Бор өндөр” гэх газраас иргэн Р.Энхмэндийн 2 тооны тэмээг хулгайлж 1 000 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл, 2 тэмээ/
• 2007 оны 10 дугаар сарын 15-16-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баянжаргалан сумын нутаг “Ар шанд” гэх газраас иргэн Д.Цэцэгийн 2 тооны үхрийг хулгайлж 350 000 төгрөгийн, иргэн Д.Цэнгэлийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 400 000 төгрөгийн, иргэн Ц.Эрдэнэбатьн 4 тооны үхрийг хулгайлж 1 100 000 төгрөгийн хохирол, /3 үйлдэл, 7 үхэр/
• 2007 оны 10 дугаар сарын 15-ны өдөр Б.Цэрэндоржтой бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын  нутаг “Цагаан булаг” гэх газраас иргэн Г.Батбаярын 3 тооны үхрийг хулгайлж, 700 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 3 үхэр /
• 2007 оны 10 дугаар сарын 15-ны өдөр Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Цагаан чулуут” гэх газар иргэн Н.Батжаргалын 2 тооны үхрийг хулгайлж 1 000 000 төгрөгийн, иргэн Л.Батсуурийн 4 тооны үхрийг хулгайлж 1 500 000 төгрөгийн, иргэн Т.Бат-Эрдэнийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 500 000 төгрөгийн хохирол, /3 үйлдэл 7 үхэр /
• 2007 оны 12 сарын үед Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутгаас иргэн Х.Мөнх-Очирын гэрийн гаднаас саарал алаг морийг хулгайлж 300 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 1 адуу/
• 2008 оны 03 дугаар сарын 04-05-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном, Д.Отгонбаяр, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутгаас иргэн Х.Цэрэнпилийн 5 тооны үхрийг хулгайлж 1 920 000 төгрөгийн, иргэн О.Отгонбаатарын 3 тооны үхрийг хулгайлж 1 010 000 төгрөгийн хохирол, /2 үйлдэл 8 үхэр /
• 2008 оны 01 дүгээр сарын 17-19-ний хооронд Б.Гансэлэм, Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын 5 дугаар багийн нутаг “Тамган өндөр” гэх газраас иргэн Г.Хийлийн 7 тооны адууг хулгайлж 3 950 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 7 адуу/
•  2008 оны 03 дугаар сарын 16-21-ний хооронд Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном, Д.Отгонбаяр нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Аман худаг” гэх газраас иргэн Х.Нацагийн 1 тооны тэмээг хулгайлж 800 000 төгрөгийн, иргэн Н.Раднаахандын 1 тооны тэмээг хулгайлж 600 000 төгрөгийн хохирол, /2 үйлдэл 2 тэмээ/
• 2008 оны 03 дугаар 27-нд Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Төмөртэй Уул” гэх газраас иргэн С.Дорждэрэмийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 700 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 1 үхэр/
• 2007 оны 10 дугаар сарын 04-05-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын Хашаат гэх газраас иргэн Ц.Очирхуягийн 5 тооны үхрийг хулгайлж 2 050 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 5 үхэр/
• 2008 оны 04 дүгээр 06-07-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг “Эргэн худаг” гэх газраас иргэн Н.Цэдэн-Ишийн 2 тооны тэмээг хулгайлж 1 100 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 2 тэмээ/
• 2008 оны 04 дүгээр сарын 09-10-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Цагаан хяр” гэх газраас иргэн Ө.Шаравсамбуугийн 2 тооны адууг хулгайлж 1 200 000 төгрөгийн хохирол, /1үйлдэл, 2 адуу/
• 2007 оны 12 дугаар сарын 24-25-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын 1-р баг “Баруун урт” гэх газраас иргэн Ц.Даваажавын 5 тооны үхрийг хулгайлж 1 010 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 5 үхэр /
•  2008 оны 03 дугаар сарын 05-06-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Д.Отгонбаяр, Э.Батмөнх Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг Хоолтын даваа гэх газраас иргэн Р.Ганхуягийн 10 тооны адууг хулгайлж, /1 үйлдэл 10 адуу/
• 2008 оны 3 сард Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Д.Отгонбаяр, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн мөн нутгаас иргэн Р.Ганхуягийн 8 тооны адуу хулгайлж нийт 8 050 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 8 адуу/
• 2007 оны 12 сарын үед Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутгаас иргэн Х.Мөнх-Очирын гэрийн гаднаас саарал алаг морийг хулгайлж 300 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 1 адуу/
• 2008 оны 02 дугаар сарын 25-нд Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын 1 дүгээр багийн нутаг Хээхэр буюу “Сант” гэх газраас иргэн Б.Чагнайдоржийн 5 тооны адууг, хулгайлж 1 200 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 5 адуу/
• 2007 оны 08 дугаар сарын 04-05-нд шилжих шөнө Ж.Цэдэвсүрэн, Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном, Д.Отгонбаяр нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Хашаат” гэх газраас иргэн Б.Чагнайдоржийн 22 тооны адууг хулгайлж 8 150 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 22 адуу/
•  2007 оны 04 дүгээр сарын 02-ны өдөр Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын 2 дугаар багийн нутаг “Магнайн энгэр” гэх газраас иргэн Н.Энхтүвшингийн 2 тооны адууг хулгайлж 700 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 2 адуу/
• 2007 оны 06 дугаар сарын 10-ны өдөр Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Бага үнэгтийн өвөр” гэх газраас иргэн Н.Энхтүвшингийн 2 тооны адууг хулгайлж 700 000 төгрөгийн, /1 үйлдэл 2 адуу/
•  2008 оны 01 сард Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Цагаан нуур”-ын хаваржаанаас иргэн Н.Энхтүвшингийн 2 тооны адууг хулгайлж 900 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 2 адуу/
• 2007 оны 06 дугаар сарын 15-ны үед Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Хуурайн давааны өвөр” Ааруулын бууцанд иргэн Ч.Юмжирдуламын 4 тооны адууг хулгайлж 2 500 000 төгрөгийн хохирол,/ 1 үйлдэл 4 адуу/
• 2007оны 9-р сард Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном, Д.Отгонбаяр, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баянжаргалан сумын Жаргалант багийн нутаг “Шар булаг” гэх газраас иргэн Ч.Гүрсэдийн 45 тооны адууг хулгайлж 9 650 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 45 адуу/
• 2007 оны 02 дугаар 24-25-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг “Ар хустайн ам” гэх газраас иргэн Г.Бат-Отгоны 10 тооны адууг хулгайлж 5 300 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 10 адуу/
•  2007 оны 6 сарын сүүлээр Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Архуст сумын 1 дүгээр багийн нутаг “Улаан хадны зоо” гэх газраас иргэн Ш.Доржсүрэнгийн 3 адууг хулгайлж 2 450 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 3 адуу/
•  2008 оны 04 сард Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном, Д.Отгонбаяр, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Архуст сумын нутгаас иргэн С.Батхуягийн 5 тооны адууг хулгайлж 1 450 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 5 адуу/
• 2008 оны 02 дугаар сарын дундуур Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Хоолтын цагаан хяр” гэх газраас иргэн Н.Ганболдын 1 үрээг хулгайлж 1 000 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 1 адуу/
•  2008 оны 02 дугаар сард Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Үнэгт зүүн будан” гэх газраас иргэн Д.Мөнхөөгийн 10 тооны адууг хулгайлж 3 700 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 10 адуу/
• 2008 оны 01 дүгээр сарын 04-05-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном, Э.Батмөнх, Н.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Үнэгтийн зүүн булаг” гэх газраас иргэн Ш.Энхболдын 14 тооны адууг хулгайлж 3 100 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 14 адуу/
• 2007 оны 05 дүгээр  сарын 26-27-нд шилжих шөнө Л.Цэрэнсоном, Б.Цэрэндорж, нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын 4 дүгээр багийн нутаг “Ар худагийн гүүр” гэх газраас иргэн Д.Батсүхийн 8 тооны адууг хулгайлж 3 000 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 8 адуу/
• 2007 оны 03 дугаар сарын 17-18-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг “Ар хуурай” гэх газраас иргэн А.Бат-Эрдэнийн 7 тооны адууг хулгайлж 4 700 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 7 адуу/
• 2008 оны 04 дүгээр сарын 02-03-нд шилжих шөнө Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Д.Отгонбаяр, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн  Төв аймгийн Сэргэлэн сумын “Үнэгтийн зүүн булаг” гэх газраас иргэн О.Түвшинжаргалын 9 тооны адууг хулгайлж, 5 050 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл, 9 адуу/
• 2008 оны 04 дүгээр сарын 16-17-нд шилжих шөнө Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Д.Отгонбаяр, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг “Бор Өндөр” гэх газраас иргэн П.Жаргалсайханы 10 тооны адууг хулгайлж 8 400 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 10 адуу/
• 2008 оны 04 дүгээр сарын 22-23-нд шилжих шөнө Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Үнэгт” гэх газраас иргэн Л.Зууннастын 2 тооны адууг хулгайлж 1 400 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 2 адуу/
• 2007 оны 09 сарын сүүлээр Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Баяндэлгэр сумын нутаг “Их худгийн энгэр” гэх газраас иргэн Б.Энхмагнайн 6 тооны адууг хулгайлж 1 680 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 6 адуу/
• 2007 оны 08 дугаар сарын 20-21-нд шилжих шөнө Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Д.Отгонбаяр, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Дэндгэрийн ар” гэх газраас иргэн А.Үржингийн 4 тооны адууг хулгайлж 1 200 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 4 адуу/
• 2007 оны 02 дугаар сарын 10-11-нд шилжих шөнө Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баянжаргалан сумын нутаг “Шар булагийн эх” гэх газраас иргэн С.Бүргэдбатсүхийн 7 тооны адууг хулгайлж 2 500 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 7 адуу/
• 2006 оны 11 дүгээр сарын 22-ны өдөр Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Архуст сумын нутаг “Шар хоолой” гэх газраас иргэн Ц.Хэнмэдэхийн 2 тооны адууг хулгайлж 1 900 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 2 адуу/

           Хэнтий аймгийн Цэнхэрмандал сумаас

• 2006 оны 01 дүгээр сарын 19-20-нд шилжих шөнө Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх  Б.Асельбек, Ч.Отгонбаяр нартай бүлэглэн Хэнтий аймгийн Цэнхэрмандал сумын “Нугаар” багийн нутгаас иргэн Б.Жигмэддоржийн 3 тооны адууг хулгайлж 1 140 000 төгрөгийн хохирол, /1үйлдэл 3 адуу/
• 2007 оны 09 дүгээр 13-14-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Хэнтий аймгийн Цэнхэрмандал сумын  нутаг “Ар хүйтэн” гэх газраас иргэн Б.Чулуунбаатарын 32 тооны адууг хулгайлж 14 400 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 32 адуу/
• 2006 оны 01 дүгээр сарын 29-30-нд шилжих шөнө Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Б.Асельбек, Ч.Отгонбаяр нартай  бүлэглэн Хэнтий аймгийн Цэнхэрмандал сумын Нугаар багийн Тоонот гэх газраас иргэн З.Дэлгэрийн 2 тооны адууг хулгайлж 3 800 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 2 адуу/

Говьсүмбэр аймгийн Баянтал сумын нутгаас

• 2007 оны 10 дугаар сарын 10-11-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Д.Отгонбаяр, Л.Цэрэнсоном, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Говьсүмбэр аймгийн Баянтал сумын нутаг “Лүнгийн овоо” гэх газраас иргэн А.Өлзийхутагын 5 тооны үхрийг хулгайлж 2 050 000 төгрөгийн, иргэн Б.Сэлэнгийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 250 000 төгрөгийн, иргэн А.Нямсүрэнгийн 1 тооны үхрийг хулгайлж, 300 000 төгрөгийн, Б.Одонхүүгийн 2 тооны үхрийг хулгайлж 700 000 төгрөгийн хохирол, /4 үйлдэл 9 үхэр /

Улаанбаатар хотын Налайх, Багануур дүүргийн нутгаас

     2007 оны 12 дугаар сарын 25-26-д шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном нартай бүлэглэн Улаанбаатар хотын Багануур дүүргээс иргэн Б.Норолхоогийн 4 тооны адууг хулгайлж 2 400 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 4 адуу/

• 2007 оны 11 дүгээр сарын 19-20-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Улаанбаатар хотын Налайх дүүргээс иргэн Ч.Базарзаяагийн 6 тооны адууг хулгайлж 4 250 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл  6 адуу/ тус тус учруулсан,

           Мөн шүүгдэгч Г.Эрдэнэбаатар нь  Хэнтий аймгийн Цагдаагийн газарт эрүүгийн хэрэгт шалгагдаж бусдын батлан даалтанд өгөх таслан сэргийлэх арга хэмжээ авагдсан байхдаа яллагдагч Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн, мөрдөн байцаалтын ажиллагаанаас зориуд зайлсхийсэн, эрүүгийн 20815089 дугаартай хэрэгт шалгагдан шүүхээр хэрэг шийдвэрлүүлэх үедээ 2011 оны 07 дугаар сарын 27-ны өдрөөс 2015 оны 05 дугаар сарын 21-ний өдрийг хүртэл шүүхээс оргож шүүн таслах ажиллагаанаас  зориуд зайлсхийсэн хэргийг  давтан  үйлдсэн.

Зургаа. Л.Цэрэнсоном нь бусадтай урьдчилан үгсэн тохиролцож бүлэглэн 2007 оны 1-р сараас 2008 оны 4-р сарын 23-ны өдөр хүртэл хугацаанд  81-14 НАА, 56-31 УБЯ, 42-10 УБВ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслүүдийг ашиглан 55 удаагийн давтан үйлдэлд хамжигчаар оролцон нийт  46 иргэний  294  адуу, 35 үхэр, 6 тэмээг тус тус хулгайлж, нийт 155 560 000 төгрөгийн буюу онц их хэмжээний хохирол учруулсан, Үүнд:

           Төв аймгийн Архуст, Сэргэлэн, Баян, Эрдэнэ, Баяндэлгэр, Баянжаргалан сумдын нутгаас

• 2007 оны 11 дүгээр сарын 25-26-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Үнэгт” гэх газраас иргэн Ч.Сугарын хар алаг морийг хулгайлж 10.000.000 төгрөгийн, иргэн Б.Эрдэнэбаярын 7 тооны адууг хулгайлж 7 100 000 төгрөгийн хохирол, /2 үйлдэл 8 адуу /
• 2008 оны 01 дүгээр сарын 15-16-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын “Үнэгт” гэх газраас иргэн Ч.Сугарын 10 тооны адууг хулгайлж 5 400 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 10 адуу/
• 2007 оны 06 дугаар сарын 20-ноос 23-ны үеэр Б.Цэрэндорж, Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баянжаргалан сумын нутаг Шар булаг гэх газраас иргэн Г.Базаррагчаагийн 7 тооны адууг хулгайлж 2 300 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 7 адуу/
• 2007 оны 10 дугаар 02-03-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Бор өндөр” гэх газраас иргэн Р.Энхмэндийн 2 тооны тэмээг хулгайлж 1 000 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл, 2 тэмээ/
• 2007 оны 10 дугаар сарын 15-16-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баянжаргалан сумын нутаг “Ар шанд” гэх газраас иргэн Д.Цэцэгийн 2 тооны үхрийг хулгайлж 350 000 төгрөгийн, иргэн Д.Цэнгэлийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 400 000 төгрөгийн, иргэн Ц.Эрдэнэбатьн 4 тооны үхрийг хулгайлж 1 100 000 төгрөгийн хохирол, /3 үйлдэл, 7 үхэр/
• 2007 оны 12 сарын үед Б.Цэрэндорж,  Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутгаас иргэн Х.Мөнх-Очирын гэрийн гаднаас саарал алаг морийг хулгайлж 300 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 1 адуу/
• 2008 оны 03 дугаар сарын 04-05-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Г.Эрдэнэбаатар, Д.Отгонбаяр, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутгаас иргэн Х.Цэрэнпилийн 5 тооны үхрийг хулгайлж 1 920 000 төгрөгийн, иргэн О.Отгонбаатарын 3 тооны үхрийг хулгайлж 1 010 000 төгрөгийн хохирол, /2 үйлдэл 8 үхэр /
• 2008 оны 01 дүгээр сарын 17-19-ний хооронд Б.Гансэлэм, Б.Цэрэндорж, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын 5 дугаар багийн нутаг “Тамган өндөр” гэх газраас иргэн Г.Хийлийн 7 тооны адууг хулгайлж 3 950 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 7 адуу/
•  2008 оны 03 дугаар сарын 16-21-ний хооронд Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Г.Эрдэнэбаатар, Д.Отгонбаяр нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Аман худаг” гэх газраас иргэн Х.Нацагийн 1 тооны тэмээг хулгайлж 800 000 төгрөгийн, иргэн Н.Раднаахандын 1 тооны тэмээг хулгайлж 600 000 төгрөгийн хохирол, /2 үйлдэл 2 тэмээ/
• 2008 оны 03 дугаар 27-нд Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Төмөртэй Уул” гэх газраас иргэн С.Дорждэрэмийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 700 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 1 үхэр /
• 2007 оны 10 дугаар сарын 04-05-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын Хашаат гэх газраас иргэн Ц.Очирхуягийн 5 тооны үхрийг хулгайлж 2 050 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 5 үхэр /
• 2008 оны 04 дүгээр 06-07-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг “Эргэн худаг” гэх газраас иргэн Н.Цэдэн-Ишийн 2 тооны тэмээг хулгайлж 1 100 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 2 тэмээ/
• 2008 оны 04 дүгээр сарын 09-10-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Цагаан хяр” гэх газраас иргэн Ө.Шаравсамбуугийн 2 тооны адууг хулгайлж 1 200 000 төгрөгийн хохирол, /1үйлдэл, 2 адуу/
• 2007 оны 12 дугаар сарын 24-25-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын 1-р баг "Баруун урт”' гэх газраас иргэн Ц.Даваажавын 5 тооны үхрийг хулгайлж 1 010 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 5 үхэр /
•  2008 оны 03 дугаар сарын 05-06-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Д.Отгонбаяр, Э.Батмөнх Б.Гансэлэм, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг Хоолтын даваа гэх газраас иргэн Р.Ганхуягийн 10 тооны адууг хулгайлж, /1 үйлдэл 10 адуу/
• 2008 оны 3 сард Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Д.Отгонбаяр, Б.Гансэлэм, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн мөн нутгаас иргэн Р.Ганхуягийн 8 тооны адуу хулгайлж нийт 8 050 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 8 адуу/
• 2007 оны 12 сарын үед Б.Цэрэндорж,  Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутгаас иргэн Х.Мөнх-Очирын гэрийн гаднаас саарал алаг морийг хулгайлж 300 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 1 адуу/
• 2008 оны 02 дугаар сарын 25-нд Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын 1 дүгээр багийн нутаг Хээхэр буюу “Сант” гэх газраас иргэн Б.Чагнайдоржийн 5 тооны адууг, хулгайлж  1 200 000төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 5 адуу/
• 2007 оны 08 дугаар сарын 04-05-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм,   Д.Отгонбаяр, Э.Батмөнх, Г.Эрдэнэбаатар, Ж.Цэдэвсүрэн нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын нутаг “Хашаат” гэх газраас иргэн Б.Чагнайдоржийн 22 тооны адууг хулгайлж 8 150 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 22 адуу/
•  2007 оны 04 дүгээр сарын 02-ны өдөр Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын 2 дугаар багийн нутаг “Магнайн энгэр” гэх газраас иргэн Н.Энхтүвшингийн 2 тооны адууг хулгайлж 700 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 2 адуу/
• 2007 оны 06 дугаар сарын 10-ны өдөр Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Бага үнэгтийн өвөр” гэх газраас иргэн Н.Энхтүвшингийн 2 тооны адууг хулгайлж 700 000 төгрөгийн, /1 үйлдэл 2 адуу/
•  2008 оны 01 сард Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Цагаан нуур”-ын хаваржаанаас иргэн Н.Энхтүвшингийн 2 тооны адууг хулгайлж 900 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 2 адуу/
• 2007 оны 06 дугаар сарын 15-ны үед Б.Цэрэндорж, Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Хуурайн давааны өвөр” Ааруулын бууцанд иргэн Ч.Юмжирдуламын 4 тооны адууг хулгайлж 2 500 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 4 адуу/
• 2007оны 9-р сард Б.Цэрэндорж, Г.Эрдэнэбаатар, Д.Отгонбаяр, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баянжаргалан сумын Жаргалант багийн нутаг “Шар булаг” гэх газраас иргэн Ч.Гүрсэдийн 45 тооны адууг хулгайлж 9 650 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 45 адуу/
• 2007 оны 02 дугаар 24-25-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж,Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг “Ар хустайн ам” гэх газраас иргэн Г.Бат-Отгоны 10 тооны адууг хулгайлж 5 300 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 10 адуу/
•  2007 оны 6 сарын сүүлээр Б.Цэрэндорж,Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Архуст сумын 1 дүгээр багийн нутаг “Улаан хадны зоо” гэх газраас иргэн Ш.Доржсүрэнгийн 3 адууг хулгайлж 2 450 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 3 адуу/
•  2008 оны 04 сард Б.Цэрэндорж, Г.Эрдэнэбаатар, Д.Отгонбаяр, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Архуст сумын нутгаас иргэн С.Батхуягийн 5 тооны адууг хулгайлж 1 450 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 5 адуу/
• 2008 оны 02 дугаар сарын дундуур  Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Хоолтын цагаан хяр” гэх газраас иргэн Н.Ганболдын 1 үрээг хулгайлж 1 000 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 1 адуу/
•  2008 оны 02 дугаар сард Б.Цэрэндорж, Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг “Үнэгт зүүн будан” гэх газраас иргэн Д.Мөнхөөгийн 10 тооны адууг хулгайлж 3 700 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 10 адуу/
• 2008 оны 01 дүгээр сарын 04-05-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Н.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг  “Үнэгтийн зүүн булаг” гэх газраас иргэн Ш.Энхболдын 14 тооны адууг хулгайлж 3 100 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 14 адуу/
• 2007 оны 05 дүгээр сарын 26-27-нд шилжих шөнө Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баян сумын 4 дүгээр багийн нутаг “Ар худагийн гүүр” гэх газраас иргэн Д.Батсүхийн 8 тооны адууг хулгайлж 3 000 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 8 адуу/
• 2007 оны 03 дугаар сарын 17-18-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг “Ар хуурай” гэх газраас иргэн А.Бат-Эрдэнийн 7 тооны адууг хулгайлж 4 700 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 7 адуу /
• 2008 оны 04 дүгээр сарын 02-03-нд шилжих шөнө Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх,  Д.Отгонбаяр, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Сэргэлэн сумын “Үнэгтийн зүүн булаг” гэх газраас иргэн О.Түвшинжаргалын 9 тооны адууг хулгайлж, 5 050 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл, 9 адуу/
• 2008 оны 04 дүгээр сарын 16-17-нд шилжих шөнө Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Д.Отгонбаяр, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг “Бор Өндөр” гэх газраас иргэн П.Жаргалсайханы 10 тооны адууг хулгайлж 8 400 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 10 адуу/
• 2007 оны 01 сард Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутгаас иргэн Б.Энхмагнайн 4 тооны адууг хулгайлж, 1 120 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 4 адуу/
• 2007 оны 09 сарын сүүлээр Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Баяндэлгэр сумын нутаг “Их худгийн энгэр” гэх газраас иргэн Б.Энхмагнайн 6 тооны адууг хулгайлж 1 680 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 6 адуу/
• 2007 оны 08 дугаар сарын 20-21-нд шилжих шөнө Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Д.Отгонбаяр, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Дэндгэрийн ар” гэх газраас иргэн А.Үржингийн 4 тооны адууг хулгайлж 1 200 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 4 адуу/
• 2007 оны 02 дугаар сарын 10-11-нд шилжих шөнө Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баянжаргалан сумын нутаг “Шар булагийн эх” гэх газраас иргэн С.Бүргэдбатсүхийн 7 тооны адууг хулгайлж 2 500 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 7 адуу/
• 2007 оны 08 дугаар 27-28-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм нартай бүлэглэн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг “Дэрстхонхор” гэх газраас иргэн Ц.Ганшигхүүгийн 9 тооны адууг хулгайлж 7 150 000 төгрөгийн хохирол /1 үйлдэл 9 адуу/
• 2007 оны 08 дугаар сарын 01-02-нд шилжих шөнө Б.Гансэлэм, Б.Цэрэндорж нартай бүлэглэн Төв аймгийн Эрдэнэ сумын 1 дүгээр багийн нутаг “Шаварт” гэх газраас иргэн С.Бибадимагийн 9 тооны адууг хулгайлж 2 320 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 9 адуу/

           Хэнтий аймгийн Цэнхэрмандал сумаас

• 2007 оны 09 дүгээр 13-14-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Хэнтий аймгийн Цэнхэрмандал сумын нутаг “Ар хүйтэн” гэх газраас иргэн Б.Чулуунбаатарын 32 тооны адууг хулгайлж 14 400 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 32 адуу/

           Говьсүмбэр аймгийн Баянтал сумын нутгаас

• 2007 оны 10 дугаар сарын 10-11-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Д.Отгонбаяр, Г.Эрдэнэбаатар, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Говьсүмбэр аймгийн Баянтал сумын нутаг “Лүнгийн овоо” гэх газраас иргэн А.Өлзийхутагын 5 тооны үхрийг хулгайлж 2 050 000 төгрөгийн, иргэн Б.Сэлэнгийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 250 000 төгрөгийн, иргэн А.Нямсүрэнгийн 1 тооны үхрийг хулгайлж 300 000 төгрөгийн, Б.Одонхүүгийн 2 тооны үхрийг хулгайлж 700 000 төгрөгийн хохирол, /4 үйлдэл 9 үхэр /

Улаанбаатар хотын Налайх, Багануур дүүргийн нутгаас

2007 оны 12 дугаар сарын 25-26-д шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Г.Эрдэнэбаатар нартай бүлэглэн Улаанбаатар хотын Багануур дүүргээс иргэн Б.Норолхоогийн 4 тооны адууг хулгайлж 2 400 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл 4 адуу/

         2007 оны 11 дүгээр сарын 19-20-нд шилжих шөнө Б.Цэрэндорж, Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх нартай бүлэглэн Улаанбаатар хотын Налайх дүүргээс иргэн Ч.Базарзаяагийн 6 тооны адууг хулгайлж 4 250 000 төгрөгийн хохирол, /1 үйлдэл  6 адуу/ учруулсан гэмт хэрэг тус тус  үйлдсэн болох нь нэр бүхий хохирогч, гэрч, шүүгдэгч нарын мөрдөн байцаалтын болон шүүхийн хэлэлцүүлэгдсэн өгсөн мэдүүлгүүд, хэрэг учралын газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэл болон гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд,таньж олуулах ажиллагааны тэмдэглэл, шүүгдэгч Б.Цэрэндоржийн болон шүүгдэгч Г.Эрдэнэбаатар нарын мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэлүүд, эд зүйлийн үнэлгээ тогтоосон акт  зэрэг хуульд заасан журмын дагуу хавтас хэрэгт бэхжүүлэгдэн, шүүх хуралдаанд хэлэлцэгдсэн нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогдсон, энэ талаар шүүхийн хийсэн дүгнэлт хэргийн жинхэнэ байдалтай нийцсэн үндэслэл бүхий болжээ. 

Харин шүүхийн шийтгэх тогтоол болон яллах дүгнэлтэд

шүүгдэгч Э.Батмөнх нь “53 удаагийн үйлдэлд  47 иргэний, 37 үхэр” гэхийг “42 удаагийн үйлдэлд 44 иргэний, 36  үхэр” гэж,

шүүгдэгч Б.Гансэлэм нь “52 удаагийн үйлдэлд, 46 иргэний” гэхийг “41 удаагийн үйлдэлд, 44 иргэний ” гэж,

шүүгдэгч Д.Отгонбаяр нь “15 удаагийн үйлдэлд 113 адуу” гэхийг “10 удаагийн үйлдэлд 105  адуу” гэж

шүүгдэгч Б.Цэрэндорж нь “57 удаагийн үйлдэлд, 276 адуу, 45 үхэр” гэхийг “45 удаагийн үйлдэлд, 275 адуу, 44 үхэр” гэж

шүүгдэгч Г.Эрдэнэбаатар нь “59 удаагийн үйлдэлд 54 иргэний 287 адуу 45 үхэр” гэхийг “47 удаагийн үйлдэлд 53 иргэний 286 адуу, 44 үхэр” гэж

шүүгдэгч Л.Цэрэнсоном нь “55 удаагийн үйлдэлд, 46 иргэний 294 адуу, 35 үхэр” гэхийг “42 удаагийн үйлдэлд 45 иргэний 293 адуу, 34 үхэр” гэж үйлдэл, иргэн, адуу, үхрийн талаарх тооцоог нэмж нэгтгэхдээ  тооцооллын хувьд алдаатай бичсэн байх тул   магадлалаар зөвтгөж бичсэн болно. 

Шүүгдэгч нар болон тэдгээрийн өмгөөлөгч Ц.Раашзэвэг, С.Оюунцэцэг, С.Ариунцацрал, Н.Баяр нарын давж заалдах гомдлын хянаж үзэхэд:

1.Бусдын малыг хулгайлах гэмт хэрэгт үйлдэхэд унаа, орон байраар хангах, малыг зарж борлуулах зэргээр Л.Цэрэнсоном дэмжлэг үзүүлсэн болон хамжигчаар оролцсон болох нь:

мөрдөн байцаалтын шатанд байцаагдсан шүүгдэгч Б.Цэрэндоржийн /4-р хх-206-210/, 5-р хх-3-14, 187-190, 7-р хх-219-248, 12-р хх-8-11/ болон 2010 оны 10 дугаар сарын 20-ны өдрийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлсэн /11-р хх-43/ мэдүүлгүүд, шүүгдэгч Б.Отгонбаяр /4-р хх-211-213, 5-р хх-106-107, 117-118,187-190/, шүүгдэгч Г.Эрдэнэбаатар /4-р хх-21-29/, шүүгдэгч Б.Гансэлэм /4-р хх-217-219,5-р хх-198-202/, шүүгдэгч Э.Батмөнх / 5-р хх-204-207/ нарын удаа дараагийн мэдүүлгүүд,

Гэрч Б.Сансарын “...2006 оны намраас эхлэн 2008 оны 4-р сар хүртэл адуу нядалж өгч байсан. Соном дандаа л Налайх дүүргийн...650 тоот хашааны дотор байрлалтай грашид адуу төхөөрүүлдэг байсан...мөн дуулахаар чимээгүй бай гээд уурладаг мал нядлаад дуусахаар тус грашны шалыг элсээр асгарсан цусыг нь аргилуулдаг... цус сэвс хийсэн поошигтой зүйлээ цэнхэр өнгийн Вонго машинд ачуулаад Налайх дүүргийн Цайз цахын хогын цэг дээр асгадаг байсан...тэр хүмүүс нэг удаагийн үйлдлээр адууг миний бодлоор оруулан ирэх үедээ доод тал нь 8 толгой дээд тал нь 10-12 тооны дандаа тарган сувай адуу оруулж ирдэг байсан...сүүлдээ нэг л сэжигтэй байгаад шөнө адууг нядлуулаад байхаар нь хулгайн адуу байж магадгүй ....Цагдаагийн газар хэлсэн гэсэн... өглөө эрт 05-06 цагийн үед уурхай орж нүүрс ухахаар явган Сономын гэрийн урдуур явж байхад Соном цэнхэр өнгийн вонго машин дээрээ мах ачаад ногоон өнгийн брезинтээр хучсан хот руу явж байдаг” гэсэн / 9-р хх-6-7/

Гэрч Ж.Цэдэвсүрэнгийн “...тэд нар бараг л өдөр алгасахгүй машин мотоциклтой хөдөө яваад адуу, үхэр хулгай хийж ирээд Соном гэх хүнд өгч байсан...Соном тэр мөнгөөрөө уг барилгуудыг бариулж байсан нь үнэн...барилга барьж байхад барилгын материал дуусаад хүрэхгүй болохоор тэр нөгөө хэдийг мал хулгай хийж ирэхийг шаардаж байсан ...ер нь энэ хэргийг Эрка ах л Сономтой хамт зохион байгуулдаг байсан Соном машин тэрэг болон бусад хэрэгслээр нь грашаар хангаагүй бол тэд нар ийм ихээр адуу мал хулгай хийж чадахгүй л байсан...” гэсэн /4-р хх-42-44/,

Гэрч Ц.Энхтөрийн “..Эрка гар утсаар Соном гэх хүнтэй яриад ...тэгтэл тэр ирсэн ...тэгээд буцаж явахдаа хүн амьтангүй газраар яваад ирээрэй гэсэн..Эрка надад хэлэхдээ Соном гэх хүнд бид их олон тооны адууг хулгай хийж авчирсан нэгийг нь 100 000 төгрөгөөр өгдөг тэр цааш нь их өндөр үнээр зардаг юм ... гэж байсан.. тэр Сономын граж бол байнга мал нядладаг бололтой аймаар байсан” гэсэн   /5-р хх-142/,

-гэрч Д.Солинце, /5-р хх-152/, Б.Ганхуяг, /5-р хх-153/, гэрч Г.Тогоохүү /5-р хх-158/,гэрч Ж.Давааням /5-р хх-161/, гэрч Т.Нямдаваа /5-р хх-101/ мэдүүлгүүд болон хэрэгт авагдсан бусад нотлох баримтуудаар тогтоогдож байна.

Өөрөөр хэлбэл бусдын олон тооны малыг хулгайлах гэмт хэрэг санаатай үйлдэхэд Л.Цэрэнсоном өөрийн эзэмшлийн 1995 онд үйлвэрлэгдсэн Киа Бонго маркын ачааны цэнхэр өнгийн тээврийн хэрэгслийг өгсөн, хулгайн хийсэн газраа төхөөрсөн махыг нь уг тээврийн хэрэгслээр ачиж зөөвөрлөсөн, тууж авчирсан малыг Л.Цэрэнсономын Налайх дүүргийн 1-р хорооны хашаанд байрлах гражинд нь төхөөрсөн, төхөөрсөн махыг зарж борлуулсан, төлбөр хөлс төлсөн зэргээр гэмт хэрэгт хамтран оролцсон оролцооны талаар шүүгдэгч, гэрч нараас тогтвортой мэдүүлсний зэрэгцээ  хэрэгт авагдсан баримтаар нотлогдсон байна. 

Түүнчлэн тэрээр Налайхын зам дээр зогсож махны ченж хийдэг байсан, 2007 оноос хойш гэнэт байшин барьж, машин унах болсон талаар гэрч Д.Бараан-Осор, Б.Сансар, Б.Намхай, Д.Давга, Г.Төмөрбаатар, Т.Болд, М.Баатар, А.Ганболд Х.Цогбаяр, С.Дэлгэрмаа, С.Ганболд нарын мэдүүлгүүдээр  тогтоогдож байна.

Мөн өмгөөлөгч С.Оюунцэцгийн давж заалдах гомдолд дурьдсан 2007 оноос 2008 оны хооронд гэхэд иргэн Батцэцэгээс 6 000 000 төгрөг, С.Дэлгэрмаагаас 10 000 000 төгрөг, М.Дашхүүгээс 10 000 000 төгрөг, Богд дөл ХХК Д.Туяахүүгээс 12 000 000 төгрөг, нийт 38 000 000 төгрөг зээлсэн гэсэн нь тогтоогдохгүй байх бөгөөд энэ нь мөрдөн байцаалтын шатанд Л.Цэрэнсоном нь ямар арга замаар хөрөнгөтэй болсон талаарх асуултанд “...би энэ талаар санахгүй байна”, “мэдэхгүй” гэж хариулсан, тэрээр 2010 оны 2 дугаар сарын 09-ны өдөр мөрдөн байцаалтанд “...Дашхүүгээс 16 сая төгрөг, Ганболдоос 10 сая төгрөг авч байсан” / 4-р хх-223/  гэж 2 хүнээс л мөнгө зээлсэн хэмээн мэдүүлэг өгсөн, гэрч С.Ганболдын “...Цэрэнсономд мөнгө зээлээд түүнийгээ аваагүй байгаа гэж худлаа ярьсан, мөн эхнэр Дэлгэрмаа мөнгө зээлсэн гэж худлаа ярьсан” /4-р хх-230-232/ гэх мэдүүлгээр үгүйсгэгдэж байна. 

Иймээс гэмт хэргийн улмаас бусдад онц их хэмжээний хохирол учирсан, хохирол төлбөрөөс 500 000 төгрөг төлөгдсөн, иргэний нэхэмжлэл болон хохирол нөхөн төлүүлэлтийг хангах зорилгоор мөрдөн байцаагчийн 2009 оны 9 дүгээр сарын 29-ны өдрийн эд хөрөнгө битүүмжлэх тогтоолоор битүүмжилсэн Л.Цэрэнсономын эзэмшлийн үл хөдлөх хөрөнгө, эд зүйлүүдийн битүүжлэлийг шүүх Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 134 дүгээр зүйлийн 134.1-д заасныг баримтлан шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үлдээхээр шийдвэрлэсэн нь буруу биш байна.

           Иймд шүүгдэгч Л.Цэрэнсономын “...Миний бие эдгээр хүмүүсээс мах худалдаж авч байсан нь үнэн. Харин эдгээр хүмүүстэй нийлж хулгай хийж байсан удаа байхгүй. Гэтэл намайг хулгай хийсэн мэтээр хамруулан яллаж байгаад маш их гомдолтой байна” гэсэн болон түүний өмгөөлөгч С.Оюунцэцэг, Н.Баярт нарын гомдлыг хангах үндэслэлгүй байна.

2.Шүүгдэгч Г.Эрдэнэбаатар нь мөрдөн байцаалтын шатанд 2006 оны 3 дугаар сарын 19 /7-р хх-184-189/, 2008 оны 6 дугаар сарын 10, 19, /7-р хх-194-196,/ 7 дугаар сарын 8, /7-р хх-197 /11 дүгээр сарын 11 /7-р хх-203-207/, 2009 оны 10 дугаар сарын 8 /4-р хх-21-29/, 2010 оны 2-р сарын 9 /4-р хх-221/ өгсөн болон шүүхийн  хэлэлцүүлэгт үйлдсэн хэргийн талаар /11-р хх-40-68/, удаа дараа тогтворгүй өөр өөрөөр мэдүүлдэг, тухайлбал “... би урьд өгсөн мэдүүлгээ хүлээн зөвшөөрөхгүй, Хүрэлбаатар өмгөөлөгч худлаа хуурч байгаад надаар гарын үсэг зуруулсан, 10 удаагийн үйлдэлээ хүлээн зөвшөөрч байна”, “2006 оны 4 үйлдэлтэй нийлээд 18 үйлдэл болж байгаа байх” гэх мэдүүлэг, хэрэгт авагдсан бусад баримтуудаар тэрээр хулгайн  гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь хөтөлбөргүй нотлогддог бөгөөд түүний өмгөөлөгч Ц.Раашзэвгийн “...Г.Эрдэнэбаатар дангаараа буюу бусадтай хамтарч 20 хүрэхгүй мал хулгайлсанаа хүлээн зөвшөөрч...тогтвортой мэдүүлэг” гэсэн гомдол үндэслэлгүй байна. 

3. 2009 оны 11 дүгээр сарын 23-ны өдрийн №29 тоот Төв аймгийн прокурорын тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.4 дэх хэсэгт зааснаар эрүүгийн хэрэг үүсгэсэн 20815089 дугаартай Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм Б.Аселбек, Ч.Отгонбаяр нарт холбогдох хэргээс Ч.Отгонбаяр, Б.Аселбек нарын бүлэглэн бусдын мал хулгайлсан гэх хэргийг 2009 оны 07 дугаар сарын 09-ны өдөр батлагдсан Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1 дэх хэсэгт заасан үндэслэлээр хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэсэн /4-р хх-155/ байх тул өмгөөлөгч С.Ариунцацралын “...Миний үйлчлүүлэгч Э.Батмөнх 4 удаагийн үйлдлээр хамтран оролцсон хэргийн холбогдогч Асалбек, Чимэдийн Отгонбаяр нар нь дээрх хэрэгт яллах дүгнэлтэнд тэднийг хамтран гэмт хэрэг үйлдсэнийг дурдсан боловч тэднийг хэрэгт таталгүй ял завшуулж байна” гэх гомдол үндэслэлгүй байна. 

4. Төв аймгийн Цагдаагийн газрын мөрдөн байцаагч ахлах дэслэгч Д. Сандагбалирятай холбогдуулан Б.Цэрэндорж, Г.Эрдэнэбаатар, Э.Батмөнх, Б.Гансэлэм нараас удаа дараа гомдол гаргасан байх ба Улсын Ерөнхий прокурорын дэргэдэх мөрдөн байцаах алба 2011 оны 2-р сарын 15-ны өдрийн №53 тоот хариу мэдэгдэх хуудсаар, Улсын Ерөнхий прокурорын дэргэдэх Мөрдөн байцаах албанаас гомдол шилжүүлснийг Төв аймгийн  прокурорын газар хүлээн авч шалгаж гомдолд дурьдсан байдал тогтоогдоогүй гэж үзэж 2011 оны 3-р сарын 9-ны өдрийн №44 тоот хариу мэдэгдэх хуудсаар тус тус мэдэгдсэн,/12-р хх-106-117/, иргэн Б.Цэрэндоржийн гаргасан гомдолд Эрүүгийн хэрэг үүсгэхээс татгалзах тухай прокурорын тогтоол /12-р хх-118/ гарсан, Б.Цэрэндорж болон түүний өмгөөлөгч С.Сувдмаа, шүүгдэгч Г.Эрдэнэбаатар нараас тайлбар авсан /12-р хх-112-116/ нотлох баримтууд хэрэгт авагдсан байна.

Дээрх баримтуудаас үзвэл шүүгдэгч нарын гомдолтой холбогдуулан мөрдөн байцаагч Д.Сандагбалиряд эрүү үүсгэн шалгаад гэмт хэргийн бүрэлдхүүнгүй  гэсэн үндэслэлээр эрүүгийн хэрэг үүсгэхээс татгалзаж шийдвэрлэсэн, гомдолд эрх бүхий байгууллагаас хариу өгсөн байх бөгөөд Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 36 дугаар зүйлийн 36.3-д заасан яллагдагч нарын эрхийг зөрчсөн гэх байдал  тогтоогдохгүй байх тул шүүгдэгч Б.Цэрэндорж, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх,Г.Эрдэнэбаатар нараас мөрдөн байцаагч Д.Сандагбалирягийн мөрдөн шалгах ажиллагаатай холбогдуулан гаргасан  давж заалдах гомдлууд үндэслэлгүй байна.

Мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн Б.Цэрэндоржийн мэдүүлгийг үндэслэн түүний санаачлагаар мэдүүлгийг газар дээр шалгах ажиллагааг 2008 оны 6 дугаар сарын 13, 9 дүгээр сарын 15, 12 дугаар сарын 12-ны өдрүүдэд хийж мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тухай тэмдэглэл, /4-р хх-98-100,104,9-р хх-150-154/ үйлдсэн байх ба ингэхдээ Б.Цэрэндоржийн өөрийнхөн гэмт хэрэг үйлдсэн газраа зааж өгсөн газарт шалгаж ажиллагаа хийсэн, эд мөрийн баримт олдсон зэргээс үзвэл мөрдөн байцаагчийн зүгээс зааж зааварласан гэж үзэх үндэслэлгүй, Эрүүгийн байцаан шийтгэх тухай хуулийн 153 дугаар зүйлд заасны дагуу шалгах ажиллагаа хийгдэж, тэмдэглэл үйлдэж, фото зургаар бэхжүүлсэн байна.  

Иймд шүүгдэгч нарын “...Б.Цэрэндоржийг зам шалгалтаар авч явах нэрийн дор УБ-хот Налайх дүүргүүдэд авч яван баар буудалд хонуулж, архи дарс уулган хууран мэхэлж, бидний эсрэг хуурамч мэдүүлэг өгүүлж байсан” гэх гомдлууд  үндэслэлгүй.

 Мөн Б.Цэрэндоржийг Төв аймгийн Архуст сумын иргэн Баярсайханы 9 адуу, Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын Дэндгэр гэх газраас иргэн А.Үржингийн 4 адуу, Сэргэлэн сумын Үнэгт гэх газраас иргэн О.Түвшинжаргалын 9 адууг хулгайлсан  гэх үйлдэлд буруутгаж, гэм буруутайд тооцож прокуророос яллах дүгнэлт үйлдээгүй, дүгнэлтэд огт дурдаагүй, байх тул түүний дээрх нэр дурдсан иргэдтэй холбогдуулан гаргасан “...Төв аймгийн Архуст сумын иргэн Баярсайханы 9 адууг Багануур дүүүргийн Хэрлэнбаяр, Цолмон нар авсан гэдгээ хүлээгээд байгаа Үржингийн 4 адуу, Түвшинжаргалын 9 адуу зэргийг хулгай хийсэн хүмүүс нь бид тийм хэрэг хийсэн шалгуулмаар байна гэхэд шалгаж өгдөггүй” гэх гомдол үндэслэлгүй байна.

Харин Сэргэлэн сумын Баруун урт гэх газраас иргэн Ц.Даваажавын 5 үхрийг Б.Цэрэндорж, Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Б.Гансэлэм, Э.Батмөнх нар бүлэглэн хулгайлсан болох нь 2010 оны 02-р сарын 03-ны өдөр мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн шүүгдэгч Б.Цэрэндоржийн “...Сэргэлэн сумын Үнэгтийн тэндээс их олон тооны үхэр дундаас 5 үнээг хулгайлан авч газар дээр нь нядлаад махыг нь Цэрэнсономын цэнхэр өнгийн Бонго, Гансэлэмийн саарал эксель машинуудаар тээвэрлэн, Налайхад оруулж, Цэрэнсономд 1 үхрийг 200 000 төгрөгөөр бодож өгсөн.Энэ үйлдэлд Гансэлэм, Эрдэнэбаатар, Батмөнх, бид нар 4 үүлээ явсан. Энэ үхэр сүүлд нь Даваажав гэдэг хүнийнх гэдгийг байцаалтын үед мэдсэн. Энэ газраа дараа нь зам шалгалтаар явж байхдаа зааж өгч байсан “ / 4-р хх-206/ гэх мэдүүлэг болон хэрэгт авагдсан бусад баримтуудаар тогтоогдож байх тул Б.Цэрэндоржийн “...Даваажавын 5 үхэр хулгай хийсэн хүмүүс нь бид тийм хэрэг хийсэн шалгуулмаар байна гэхэд шалгаж өгдөггүй” гэх гомдол  үндэслэлгүй байна.

5. Мөрдөн байцаалтын шатанд прокурорын 2011 оны 2 дугаар сарын 14-ний өдрийн 45, 2015 оны 12 дугаар сарын 02-ны өдрийн 115 дугаар тогтоолуудаар яллагдагч нарын үйлдлээс 29 иргэний, 48 үхэр, 9 тэмээ, 61 адуу хулгайлж, бусдад нийт 39 910 000 төгрөгийн хохирол учруулсан болох нь нотлогдоогүй гэсэн үндэслэлээр  яллагдагч нарт холбогдох уг үйлдлийг Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 208 дугаар зүйлийн 208.1.2 дах хэсэгт зааснаар хэрэгсэхгүй болгосон байна.

Уг шийдвэр гаргаснаас хойшхи хугацаанд прокуророос хэрэгт авагдсан нотлох баримтын хүрээнд дээрхи хэрэгсэхгүй болгосон үйлдэл, хохирлыг хасч тооцож 2011 оны 6 дугаар сарын 28, 10 дугаар сарын 20, 2015 оны 12 дугаар сарын 04, 2016 оны 11 дүгээр сарын 07-ний өдрүүдэд нийт 4 удаа яллах дүгнэлт үйлдэж, хэргийг шийдвэрлүүлэхээр шүүхэд шилжүүлж байсан байх тул шүүгдэгч Э.Батмөнхийн “...дээр дурдсан хэрэгсэхгүй болсон малын тоо хохирол нь хасагдаагүй байгаа юм” гэх гомдол үндэслэлгүй.

1. Шүүгдэгч Б.Цэрэндоржийн “Баян сумын 12 дугаар тоочигын зүүн урд талаас 2 тэмээг газар дээр нь нядласан. Энэ тэмээг нядалахад Эрдэнэбаатар, Гансэлэм, Батмөнх бид 4 явсан...махаа Налайхад Цэрэнсономд өгсөн. Дараа нь зам шалгалтаар явж байгаад би өөрөө хэргийн газраа зааж өгсөн.тэгэхэд 2 тэмээний толгой нь хэргийн газар дээрээ байсан” гэх мэдүүлэг,шүүгдэгч Г.Эрдэнэбаатарын “... Энэ хэргийг Батмөнх, Гансэлэм, Цэрэндорж бид 4 үйлдсэн. 2008.03 сарын үед Налайхаас гараад Төв аймгийн Баян сумын төвөөс урагш яваад шөнө 2 тэмээ байхаар нь нядалж толгой ширийг нь  хаяад махыг нь авч Цэрэнсономд өгсөн... тэмээ хүрэн цагаан зүстэй байх шиг байсан хамартай бурантагтай” гэх мэдүүлэг/ 7-р хх-206/, хохирогч Х.Нацагийн “...2008.03.21-ний орой 21 цагийн үед Бямбын хүү Үүрцайх ...залгаад танай тэмээ...12-р зөрлөгөөс баруун урагшаа “Аман худаг” гэх газар шулаад толгой тавхайг хаяад явсан байна гэж ярьсан” гэх мэдүүлэг, хохирогч Н.Раднаахандын “...3-р сарын 21-ний 11, 12 цагийн орчим манай охин Мөнхөө утсаар ... Аман худгийн жалганд манай тэмээг Нацаг гуайн тэмээтэй шулаад толгой, тавхайг нь орхиод явсан байна” гэх мэдүүлгүүд, гэрч Б.Жамсранжав, Б.Үүрцайх нарын мэдүүлгүүд, хэргийн газрын үзлэг хийсэн баримт, мэдүүлгийг газар дээр шалгасан тэмдэглэл, эд мөрийн баримтыг фото зургаар бэхжүүлсэн баримт зэргээр шүүгдэгч Э.Батмөнхийн “...2008 оны 3 сарын 20-21нд шилжих шөнө Төв аймгийн Баян сумын нутаг Аман худаг гэх газраас Нацагийн 1 тэмээ, Раднаахандын 1 тэмээ, хулгайд алдагдах үед Багануурын цагдаагийн түр саатуулахад байсан юм” гэх гомдол нь  үгүйсгэгдэж байна.

 Өөрөөр хэлбэл хугацааны хувьд хохирогч нарын улаан хүрэн ат, цагаан ингэ зэргийг шулагдсан байдалтай олдсон өдөр буюу 2008 оны 3-р сарын 20-21-ний өдөр гэж гэмт хэрэг гарсан өдрийг тогтоож яллах дүгнэлт үйлдсэн нь  шүүгдэгч нарыг 2 тэмээ хулгайлаагүй, тэдгээрийг гэм буруугүй гэж үзэх үндэслэл болохгүй.  

1. Хохирогч Г.Хийлийн “...2008.01.17-ны өдөр адуугаа гэрээсээ баруун урагшаа гаргачихаад ...2008.01.19-нд хайгаад олоогүй юм” гэсэн, шүүгдэгч Б.Цэрэндоржийн “... Эрдэнэ сумаас өвөл байх ...7 тооны адууг хулгайлан унаж яваад Налайх оруулан нядласан. Тэр адууг хулгайлах үед  би өөрийн өмсөж явсан савхин бээлийнхээ өрөөснийг хаяихсан... Хийл 7 адуугаа алдсан гэх газраас хар өнгийн савхин бээлий олдсон гэж ярьсан ...тэгээд би мэдсэн. Энэ адууг хулгайлахад Эрдэнэбаатар, Гансэлэм, Батмөнх бид 4 явсан” гэх /4-р хх-207/ мэдүүлэг, 2008 оны 11-р сарын 11-ний өдөр мөрдөн байцаалтын шатанд Г.Эрдэнэбаатараас “...2008.оны 1 сарын 17-ны үед Налайхаас гараад Эрдэнэ сумын Тамган өндөр гэх газарт очиж тэнд байсан 7 адуунаас Цэрэндорж бид 2 хээр морь, хул морийг барьж унаад бусдыг нь барьж хөтлөөд Налайх оруулаад Цэрэнсономын гражинд оруулж нядлаад махыг нь Цэрэнсономд өгсөн” /7-р хх-207/ гэх мэдүүлэг 2008 оны 3-р сарын 21-ний өдөр Хэрэг учралын газар үзлэг хийсэн тэмдэглэл, фото зураг /9-р хх-78-84/ зэрэгт хэрэгт авагдсан бусад нотлох баримтуудаар 2008 оны 01 сарын 18-19-ны өдрүүдэд Г.Эрдэнэбаатар, Б.Цэрэндорж, Л.Цэрэнсоном, Б.Гансэлэм нар нь бүлэглэн  Төв аймгийн Эрдэнэ сумын иргэн Г.Хийлийн 7 тооны адууг хулгайлсан болох нь тогтоогдож байна.

          Харин  гэмт хэрэг үйлдсэн хугацааг яллах дүгнэлтэнд “2008 оны 1 сарын 19” гэхийг “2008 оны 3 сарын 19” гэж сарыг буруу бичсэн нь хэлбэрийн төдий алдаа байх тул шүүгдэгч Г.Эрдэнэбаатарын “...Энэ үед би Хэнтий аймгийн цагдаад баригдаад УБ-хотын Налайх дүүрэгт 1 хоноод, Багануурын цагдаад 3 хоносон” гэх гомдлыг хүлээн авах  үндэслэлгүй.     

 Эрүүгийн хуулийн 29 дүгээр зүйлд зааснаар гэмт хэрэг үйлдэх үед буюу 2006 оны 1 сарын 12-ны өдрөөс 2008 оны 4 дүгээр сарын 23-ны өдөр хүртэлх хугацаанд шүүгдэгч нар урьдчилан үгсэж тохиролцож, машин механизм ашиглан, давтан үйлдлээр бусдын эд хөрөнгийг хулгайлж 169 645 710 төгрөгийн хохирол учруулсан үйлдлүүдийн хохирлыг хэмжээг Засгийн газрын 2006 оны 2 дугаар сарын 8-ны өдрийн 14, 2007 оны 1 дүгээр сарын 10-ны өдрийн 12, 9 дүгээр сарын 27-ны өдрийн 240, 12 дугаар сарын 26-ны өдрийн 350 дугаар тогтоолуудаар хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг тогтоосоноор тооцоход хохирлын онц их хэмжээнд хамаарч байх тул энэ талаархи анхан шатны шүүхийн дүгнэлт зөв байна.  

         Дээрх байдлуудаас дүгнэн үзвэл 2008 оноос эхлэн мөрдөн шалгагдаж байгаа энэ хэрэгт Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 80 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих асуудлыг хангалттай шалгаж тодруулсан, шүүх прокуророос шилжүүлсэн яллах дүгнэлт, хавтас хэрэгт авагдсан нотлох баримтын  хүрээнд, шүүх хуралдаанд шинжлэн судлагдсан нотлох баримтыг өөрсдийн дотоод итгэлээр үнэлэн гэмт хэргийн үйл баримтыг тогтоосон, гэм хорын хохирлыг үндэслэлтэй шийдвэрлэсэн байх ба хэргийн зүйлчлэл зөв, Эрүүгийн хуулийг буруу хэрэглээгүй, Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийг ноцтой зөрчөөгүй, шүүгдэгч нарт оногдуулсан ял шийтгэл нь тэдгээрийн гэм бурууд тохирсон байна.

         Иймд шүүгдэгч нар болон тэдгээрийн өмгөөлөгч нарын давж заалдах гомдлуудыг хүлээн авах боломжгүй байна. 

      Харин хавтаст хэрэгт авагдсан баримтаас үзэхэд шүүгдэгч Д.Отгонбаярын цагдан хоригдсон хоногийг тооцоход 2008.05.18-2009.07.31-ны өдөр хүртэл 439 хоног, 2009.11.18-наас 2011.01.06-ны өдөр хүртэл 414 хоног, 2011.03.09-2011.04.20-ны өдөр хүртэл 43 хоног, 2011.06.28-2011.11.15-ны өдөр хүртэл 141 хоног, 2015.08.21-2016.06.23 өдөр хүртэл 308 хоног нийт 1345 хоног цагдан хоригдсон байх тул шийтгэх тогтоолд зохих өөрчлөлт оруулах нь зүйтэй байна гэж үзлээ.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 315 дугаар зүйлийн 315.1.4, 325 дугаар зүйлүүдийг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Төв аймаг дахь сум дундын эрүүгийн анхан шатны шүүхийн 2017 оны 03 дугаар сарын 16-ны өдрийн 89 дугаар шийтгэх тогтоолын Тогтоох хэсгийн 7 дах заалтын “ялтан Д.Отгонбаярын цагдан хоригдсон 1041” гэснийг “ялтан Д.Отгонбаярын цагдан хоригдсон 1345” гэж өөрчилж, шийтгэх тогтоолын тогтоох хэсгийн бусад заалтыг хэвээр үлдээсүгэй. 

2. Шүүгдэгч Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Д.Отгонбаяр, Б.Гансэлэм нар болон тэдгээрийн өмгөөлөгч Ц.Раашзэвэг, С.Оюунцэцэг, Н.Баяр, С.Ариунцацрал нарын давж заалдах гомдлыг хэрэгсэхгүй болгосугай.

3. Шүүгдэгч Г.Эрдэнэбаатар, Л.Цэрэнсоном, Б.Цэрэндорж, Э.Батмөнх, Д.Отгонбаяр, Б.Гансэлэм нарт урьд авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжүүлсүгэй.

  4. Давж заалдах шатны шүүх хэрэг хянан хэлэлцэхдээ эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийг ноцтой зөрчсөн, эрүүгийн хуулийг буруу хэрэглэсэн гэж үзвэл ялтан болон хохирогч тэдгээрийн өмгөөлөгч, Улсын ерөнхий прокурор магадлал гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор хяналтын журмаар гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                                   Г.БОЛОРМАА

 

                                        ШҮҮГЧИД                                    Г.ТЭГШСУУРЬ

 

                                                                                                Т.ЭНХМАА