Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Н.Да*******динсүрэн даргалж, шүүхийн шүүх хуралдааны 4 дүгээр танхи*******д хийж,

Нэхэ*******жлэгч: “Э” ХХК

Хариуцагч: Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтсийн дарга

Нэхэ*******жлэлийн шаардлага: “Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтсийн даргын 2017 оны 6 дугаар сарын 14-ний өдрийн 319 дүгээр шийдвэрийн “Э” ХХК-д холбогдох хэсгийг хүчингүй болгох, “Э” ХХК-ийн ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгохыг хүссэн NE-****** /ХА-****** / дугаартай өргөдлийн дагуу ******* ай*******гийн Цогт су*******ын Б******* нэртэй газарт 2443.81 гектар талбайд ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгохыг Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтэст даалгах” тухай шаардлага бүхий нэхэ*******жлэлтэй захиргааны хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: нэхэ*******жлэгчийн итгэ*******жлэгдсэн төлөөлөгч Н.Н , С.М, хариуцагчийн итгэ*******жлэгдсэн төлөөлөгч Э.Б, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга М.Чингис нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэ*******жлэгч “Э” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал Б.О шүүхэд гаргасан нэхэ*******жлэлдээ: “Манай ко*******пани ******* ай*******гийн Цогт су*******ын Б******* нэртэй газарт 2443.81 гектар талбайд ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл хүссэн өргөдлийг 2015 оны 11 дүгээр сарын 06-ны өдөр Ашигт *******алт*******алын газар/хуучин нэр/-ын Кадастрын хэлтэст гаргасныг өргөдлийн бүртгэлийн NЕ-****** /ХА-****** / дугаарт бүртгэн хүлээн авсан. Тус өргөдлийг 20 хоногийн дотор шийдвэрлэж хариу өгөх учир өргөдлийг хэрхэн шийдвэрлэсэн талаар 2015 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрөөс хойш асууж лавлана уу гэж өргөдлийг бүртгэн хүлээн авсан н.Мөнхзул гэх ажилтан хэлсэн. Гэвч өргөдлийн хариугаа авахаар Кадастрын хэлтсээс асууж тодруулах бүрд тодорхой шийдвэр гараагүй байна гэдэг хариуг 2016 оны 2, 3 сар хүртэл өгсөн.

Гэтэл саяхан 2017 оны 6 дугаар сарын 20-ны өдөр *******анай ко*******панийн хаягаар Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтсээс хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгохоос татгалзсан шийдвэр гарсан тухай *******эдэгдлийг шуудангаар хүлээн авснаар Кадастрын хэлтсийн даргын 2016 оны 6 дугаар сарын 14-ний өдрийн 319 дүгээр шийдвэрээр *******анай ко*******панид хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгохоос татгалзсан болохыг *******эдсэн.

Манай ко*******панийн зүгээс ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл хүсч 2015 оны 11 дүгээр сарын 06-ны өдөр Ашигт *******алт*******алын газар /хуучин/-ын Кадастрын хэлтэст гаргасан NЕ-***** /ХА-****** / дугаартай өргөдлийг тус хэлтсээс 1 жил 8 сар гаран хугацааны дараа шийдвэрлэсэн Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтсийн энэ хариуцлагагүй шийдвэр нь хүлээн зөвшөөрөх боло*******жгүй хууль бус шийдвэр байна.

Ашигт *******алт*******алын тухай хуулийн 19 дүгээр зүйлийн 19.2-т “Төрийн захиргааны байгууллага энэ хуулийн 19.1-д заасан ажиллагааг гүйцэтгэсний үндсэн дээр өргөдлийг бүртгэснээс хойш ажлын хорин өдөрт багтаан дараах шийдвэрийн аль нэгийг гаргана”, 19.2.2-т “хүсэлтэд дурдсан талбай нь энэ хуулийн 19.1.4-д заасан талбайтай давхцаагүй бол хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгохыг *******эдэгдэх” гэж заасны дагуу 2015 оны 11 дүгээр сарын 06-ны өдөр *******анай ко*******панийн гаргасан NЕ-****** /ХА-****** / дугаартай өргөдлийг  ажлын 20 өдөрт багтаан 2015 оны 12 дугаар сарын 04-ний өдрийн дотор шийдвэрлэх үүрэгтэй байсан. Энэхүү хуулиар тогтоосон хугацаанд шийдвэр гаргалгүй хууль зөрчсөн.

Түүнчлэн Ашигт *******алт*******алын газар /хуучин нэрээр/-ын Кадастрын хэлтсээс Ашигт *******алт*******алын тухай хуулийн 19 дүгээр зүйлийн 19.2.2-т зааснаар “хүсэлтэд дурдсан талбай нь энэ хуулийн 19.1.4-д заасан талбайтай давхцаагүй бол хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгохыг *******эдэгдэх” шийдвэр гаргах боло*******жтой байсаар байтал ******* ай*******гийн Засаг даргын 2015 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн 261 дугаартай “Ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл хүсч гаргасан өргөдөлд өгөх “санал”-ыг үндэслэн *******анай ко*******панид ашигт *******алт*******алын тусгай зөвшөөрөл олгохоос татгалзсан шийдвэр гаргасан нь хууль зүйн үндэслэлгүй ю*******.

Тус кадастрын хэлтсээс *******анай ко*******панийн гаргасан NE-****** /ХА-****** / дугаартай өргөдлийн дагуу ******* ай*******гийн Цогт су*******ын Б******* нэртэй газарт 2443.81 гектар талбайд ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгох боло*******жтой болохыг шалган тогтоож, ******* ай*******гийн Засаг даргад илгээсэн 2015 оны 11 дүгээр сарын 10-ны өдрийн 6/8946 дугаар *******эдэгдэлдээ тодорхой дурдсан байдаг. Ашигт *******алт*******алын тухай хуулийн 19 дүгээр зүйлийн 19.3-д “Энэ хуулийн 19.2.2, 19.2.5-д заасны дагуу тусгай зөвшөөрөл олгох боло*******жтой гэж үзсэн бол төрийн захиргааны байгууллага нь энэ талаар тухайн ай*******аг, нийслэлийн Засаг даргад бичгээр *******эдэгдэх бөгөөд түүнд энэ хуулийн 17.1-д заасны дагуу хийгдсэн талбайн зургийг хавсаргана.” гэснээс үзэхэд тусгай зөвшөөрөл олгох боло*******жгүй гэж үзвэл ай*******аг, нийслэлийн Засаг даргаас саналыг асуухаар *******эдэгдэл хүргүүлэхгүй болох нь харагддаг. Гэтэл Кадастрын хэлтэс тусгай зөвшөөрөл олгох боло*******жтой гэдгийг тогтоосон хирнээ ай*******гийн Засаг даргаас ирүүлсэн я*******ар ч үндэслэлгүй саналыг үндэслэн тусгай зөвшөөрөл олгохоос татгалзсан.

******* ай*******гийн Засаг даргын зүгээс *******анай ко*******панийн гаргасан өргөдлийн дагуу тусгай зөвшөөрөл олгохыг зөвшөөрөхгүй байгаа санал нь хуульд заасан я*******ар нэгэн үндэслэлийг тогтоогоогүй бөгөөд Ашигт *******алт*******алын тухай хуулийн 19 дүгээр зүйлийн 19.5-д заасан шаардлагыг хангаагүй санал. Ий******* хууль зүйн үндэслэлгүй саналыг үндэслэн Кадастрын хэлтсээс *******анай ко*******панид ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгохоос татгалзсан шийдвэр гаргасан нь хууль бус ю*******.

Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтэс нь Ашигт *******алт*******алын тухай хуулийн 11 дүгээр зүйлийн 11.1.15-д заасны дагуу “ашигт *******алт*******алын хайгуулын болон ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл хүссэн өргөдлийг хүлээн авч бүртгэх, шийдвэрлэх;”, 11.2-т “Төрийн захиргааны байгууллагын геологийн асуудал хариуцсан нэгж нь энэ зүйлийн 11.1.1-11.1.7, уул уурхайн асуудал хариуцсан нэгж нь энэ зүйлийн 11.1.8-11.1.12, кадастрын асуудал хариуцсан нэгж нь энэ зүйлийн 11.1.13-11.1.23-д заасан асуудлыг эрхэлнэ.” Гэж тус тус заасны дагуу ******* ай*******гийн Цогт су*******ын Б******* нэртэй газарт 2443.81 гектар талбайд ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл хүсч тус хэлтэст гаргасан NE-****** /ХА-****** / дугаартай өргөдлийг хүлээн авч шийдвэрлэх чиг үүрэгтэй төрийн захиргааны байгууллага ю*******. Энэ чиг үүргээ хэрэгжүүлэх хүрээнд ******* ай*******гийн Засаг даргын дээрх хуульд заагаагүй үндэслэлээр тусгай зөвшөөрөл олгохоос татгалзсан хариуг хэлэлцэж үзээд үндэслэлгүй татгалзсан хариу бол түүнийг шийдвэрийнхээ үндэслэл болгохгүй байх эрх хэ*******жээтэй.

Манай ко*******панид ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгохоос татгалзсан Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтсийн 319 дүгээр шийдвэр нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 16.3-д заасан хөдлөх, үл хөдлөх хөрөнгө шударгаар авах, эзэ*******ших эрх, 16.12-д заасан төрийн байгууллага, албан тушаалтанд өргөдөл, го*******длоо гаргаж хуулийн дагуу шийдвэрлүүлэх эрх, Иргэдээс төрийн байгууллага, албан тушаалтанд гаргасан өргөдөл, го*******длыг шийдвэрлэх тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.5, 7 дугаар зүйлийн 7.1.3-д заасан “...төрийн байгууллага, албан тушаалтанд гаргасан өргөдлөө үндэслэлтэй шийдвэрлүүлэх эрх, Ашигт *******алт*******алын тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1, 18 дугаар зүйлийн 18.1, 19.2-т заасан хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олж авах, энэ талаарх өргөдлөө хууль ёсоор шийдвэрлүүлэх эрх, 21 дүгээр зүйлд заасан хайгуулын тусгай зөвшөөрөл эзэ*******шигчийн эрхийг тус тус зөрчиж, хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олж авах, эзэ*******ших эрхийг хязгаарласан.

Манай ко*******паниас Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтсийн даргын 2017 оны 6 дугаар сарын 14-ний өдрийн 319 дүгээр шийдвэрт холбогдуулан 2017 оны 7 дугаар сарын 16-ны өдөр Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газарт го*******дол гаргаж, Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтсийн даргын 2017 оны 6 дугаар сарын 14-ний өдрийн 319 дүгээр шийдвэрийн “Э” ХХК-д холбогдох хэсгийг хүчингүй болгох, ******* ай*******гийн Цогт су*******ын Б******* нэртэй газарт 2443.81 гектар талбайд ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл хүссэн *******анай ко*******панийн NЕ-****** /ХА-****** / дугаартай өргөдлийг хуулийн дагуу шийдвэрлэж, хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгож өгөхийг хүссэн. Гэвч Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын дарга *******анай го*******длыг хүлээн аваад Кадастрын хэлтсийн 319 дүгээр шийдвэрийг хуульд нийцсэн гэж үзэж, го*******длыг хангахаас татгалзаж шийдвэрлэсэн хариуг 2017 оны 8 дугаар сарын 03-ны өдөр *******анай хаягаар ирүүлснийг бид хүлээн авсан.

Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын дарга *******анай ко*******панийн го*******длыг хангахаас татгалзахдаа “Ай*******аг, нийслэлийн Засаг даргаас дэ*******жихгүй санал ирүүлсэн тул өргөдлийг хянан шийдвэрлэхтэй холбогдуулан Кадастрын хэлтсээс Захиргааны ерөнхий хуулийн 27 дугаар зүйлд заасны дагуу сонсох ажиллагааг хийсэн байна. Сонсох ажиллагааг Захиргааны ерөнхий хуулийн 27.2.2 дахь заалтын хүрээнд хийж Өдрийн сонины 2017 оны 041 дугаарт олон нийтэд *******эдээлэн хүргэсэн. Сонсох ажиллагаанд танай ко*******пани нь бичгээр болон а*******аар тайлбар ирүүлээгүй байна.” гэсэн.

Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын даргаас ирүүлсэн дээрх хариунд дурдагдсан сонсох ажиллагааг судалж үзвэл уг сонсох ажиллагаа нь хуульд заасан шаардлага хангаагүй, хууль бус сонсох ажиллагаа байна.

Кадастрын хэлтсийн даргын 319 дүгээр шийдвэрээр хайгуулын тусгай зөвшөөрөл хүссэн өргөдлийг татгалзаж шийдвэрлэсэн байдаг бөгөөд *******анай ко*******панийн өргөдөл гаргасан ******* ай*******гийн Цогт су*******ын Б******* нэртэй газарт 2443.81 гектар талбайд ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл хүссэн өргөдөлтэй давхацсан өргөдөл буюу өргөдөл гаргагч байхгүй учир Захиргааны ерөнхий хуулийн 27 дугаар зүйлийн 27.2.2-т зааснаар сонсох ажиллагаа явуулсан нь хууль зүйн үндэслэлгүй ю*******. 

Мөн уг сонсох ажиллагаа нь Ашигт *******алт*******алын тухай хуульд заасан хайгуулын тусгай зөвшөөрөл хүссэн өргөдлийг шийдвэрлэх хугацааг хэтрүүлсэн ажиллагаа байх тул *******анай ко*******панид хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгохоос татгалзсан Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтсийн даргын 2017.06.14-ний өдрийн 319 дүгээр шийдвэрийн *******анай ко*******панид холбогдох хэсгийг хууль зүйн үндэслэлтэй гэж үзэх боло*******жгүй.

Ий*******д Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтсийн даргын 2017 оны 6 дугаар сарын 14-ний өдрийн 319 дүгээр шийдвэрийн “Э” ХХК-д холбогдох хэсгийг хүчингүй болгож, “Э” ХХК-ийн ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгохыг хүссэн NE-****** /ХА-****** / дугаартай өргөдлийн дагуу ******* ай*******гийн Цогт су*******ын Б******* нэртэй газарт 2443.81 гектар талбайд ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгохыг Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтэст даалгаж өгнө үү” гэжээ.

Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтсийн даргын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч Ж.Бат*******агнай шүүхэд гаргасан хариу тайлбартаа: “Монгол Улсын Засгийн газраас 2014 оны 7 дугаар сарын 28-ны өдрийн “Хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгох талбайн солбицлыг тогтоох тухай" 239 тогтоол, 2015 оны 12 дугаар сарын 21-ний өдрийн “Ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрлийн талбайн солбицлын тухай" 511 дүгээр тогтоолыг тус тус батлан гаргасан.

Дээрх тогтоолыг үндэслэн ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрлийг өргөдлийн болон сонгон шалгаруулалтын жур*******аар шинээр олгох ажлыг төрийн захиргааны байгууллага зохион байгуулж хэрэгжүүлэн ажиллаж байна.

“Э” ХХК нь ******* ай*******гийн Цогт су*******ын нутаг Б******* нэртэй 2443.81 гектар бүхий талбайд ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл хүсэж өргөдөл гарган NЕ-****** дугаарт бүртгүүлжээ.

Тухайн өргөдлийг Кадастрын хэлтэс хүлээн аваад Ашигт *******алт*******алын тухай хуулийн 19 дүгээр зүйлийн 19.1.3, 19.1.4-д заасан шүүлт хийж хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгох боло*******жтой гэж үзэн *******өн хуулийн 19.3-т заасны дагуу санал авах *******эдэгдлийг ******* ай*******гийн Засаг даргад 2015 оны 11 дүгээр сарын 10-ны өдрийн 6/8946 албан бичгээр хүргүүлсэн.

******* ай*******гийн Засаг даргын 2015 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдөр NЕ-****** өргөдөлд дурдсан солбицол бүхий талбайд хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгохыг дэ*******жихгүй 261 дүгээр санал ирүүлсэн байна.

Монгол Улсын Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хууль, Газрын тухай хуульд заасан бүрэн эрхийн хүрээнд орон нутгаас ирүүлсэн санал /захиргааны акт/-ыг хууль ёсны эсэхийг тогтоох эрх хэ*******жээ тус агентлагт хуулиар олгогдоогүй болно.

Түүнчлэн Ашигт *******алт*******алын тухай хуулийн 19 дүгээр зүйлийн 19.6-д заасны дагуу орон нутгаас “дэ*******жсэн” санал ирсэн тохиолдолд хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгох үндэслэлтэй болно.

Ай*******аг, нийслэлийн Засаг даргаас дэ*******жээгүй санал ирүүлсэн тул өргөдлийг хянан шийдвэрлэхтэй холбогдуулан Кадастрын хэлтсээс Захиргааны ерөнхий хуулийн 27 дугаар зүйлд заасны дагуу сонсох ажиллагааг хийсэн байна.

Захиргааны ерөнхий хуулийн 27 дугаар зүйлийн хуулийн 27.2.2-д “хорин нэг буюу түүнээс дээш тооны этгээдийг сонсохоор бол энэ хуулийн 20.1-д заасан төлөөлөгчид шууд хүргүүлэх, эсхүл тухайн орон нутагт хүргэх боло*******жтой хэвлэл *******эдээллийн хэрэгсэл, шуудан болон тэдгээрт урьдчилан *******эдэгдэх бусад арга хэрэгслийг ашиглан хүргүүлэх” заалтын хүрээнд сонсох ажиллагааг хийж Өдрийн сонины 2017 оны 02 дугаар сарын 15-ны өдрийн №041 дүгээрт нийтэлж олон нийтэд хүргэж ажилласан.

Энэхүү сонсох ажиллагаанд “Э” ХХК нь бичгээр болон а*******аар тайлбар гаргаж ирүүлээгүй.

Ашигт *******алт*******алын тухай хуулийн 11 дүгээр зүйлийн 11.1.16, 19 дүгээр зүйлийн 19.5, Захиргааны ерөнхий хуулийн 27 дугаар зүйл, 92 дугаар зүйлийн 92.2, 94 дүгээр зүйлийн 94.1, Иргэдээс төрийн байгууллага, албан тушаалтанд гаргасан өргөдөл, го*******длыг шийдвэрлэх тухай хуулийн 16 дугаар зүйлийн 16.1, 17 дугаар зүйлийг тус тус үндэслэн Кадастрын хэлтсийн даргын 2017 оны 06 дугаар сарын 14-ний өдрийн 319 дүгээр шийдвэрээр NЕ-****** өргөдөлд хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгохоос татгалзаж шийдвэрлэсэн болно.

Ий*******д “Э” ХХК-ийн Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтсийн даргын 2017 оны 6 дугаар сарын 14-ний өдрийн дүгээр шийдвэрээс “Э******* ******* Э******* И*******” ХХК-д холбогдох хэсгийг хүчингүй болгож, ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл хүссэн NЕ-26887 тоот өргөдлийн дагуу тусгай зөвшөөрөл олгохыг Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтэст даалгах тухай нэхэ*******жлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэж өгнө үү.” гэжээ.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

“Э” ХХК-иас Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтсийн даргад холбогдуулан гаргасан “Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтсийн даргын 2017 оны 6 дугаар сарын 14-ний өдрийн 319 дүгээр шийдвэрийн “Э” ХХК-д холбогдох хэсгийг хүчингүй болгох, “Э” ХХК-ийн ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгохыг хүссэн NE-****** /ХА-****** / дугаартай өргөдлийн дагуу ******* ай*******гийн Цогт су*******ын Б******* нэртэй газарт 2443.81 гектар талбайд ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгохыг Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтэст даалгах” тухай нэхэ*******жлэлийн шаардлагын хүрээнд, энэ хэрэгт хуульд заасан жур*******ын дагуу авагдаж, шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох бари*******туудыг үнэлж хэргийг хянан шийдвэрлэлээ.

“Э” ХХК нь ******* ай*******гийн Цогт су*******ын нутагт орших Б******* нэртэй 2443.81 гектар талбайд ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл хүссэн өргөдөл гаргасныг Ашигт *******алт*******алын газрын /хуучин нэрээр/ Кадастрын хэлтэс 2015 оны 11 дүгээр сарын 06-ны өдөр хүлээн авч, өргөдлийн бүртгэлийн NE-****** дугаарт бүртгэсэн байна. 

Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтсийн дарга “Э” ХХК-ийн хайгуулын тусгай зөвшөөрөл хүссэн талбайд тусгай зөвшөөрөл олгох боло*******жтой гэж үзэн Ашигт *******алт*******алын тухай хуулийн 19 дүгээр зүйлийн 19.3-д заасны дагуу ******* ай*******гийн Засаг даргаас санал авахаар 2015 оны 11 дүгээр сарын 10-ны өдрийн 6/8946 дугаар *******эдэгдлийг хүргүүлжээ. 

Ашигт *******алт*******алын тухай хуулийн 19 дүгээр зүйлийн 19.2-т “Төрийн захиргааны байгууллага энэ хуулийн 19.1-д заасан ажиллагааг гүйцэтгэсний үндсэн дээр өргөдлийг бүртгэснээс хойш ажлын 20 өдөрт багтаан дараахь шийдвэрийн аль нэгийг гаргана: ... 19.2.2.хүсэлтэд дурдсан талбай нь энэ хуулийн 19.1.4-д заасан талбайтай давхцаагүй бол хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгох боло*******жтойг *******эдэгдэх;” гэж зааснаас үзвэл Ашигт *******алт*******алын газрын Кадастрын хэлтэс хуулийн хугацаанд тусгай зөвшөөрөл олгох боло*******жтой талаар шийдвэр гарган ******* ай*******гийн Засаг даргад *******эдэгдэл хүргүүлсэн нь 20 өдөрт багтаан шийдвэр гаргах зохицуулалтыг зөрчөөгүй байна. 

******* ай*******гийн Засаг дарга 2015 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдөр тус ай*******гийн Цогт су*******ын нутаг дэвсгэрт Б******* нэртэй 2443.81 гектар талбайд тусгай зөвшөөрөл олгохыг “дэ*******жихгүй” гэсэн 261 дүгээр санал ирүүлснийг үндэслэн Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтсийн даргын 2017 оны 6 дугаар сарын 14-ний өдрийн 319 дүгээр шийдвэрээр хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгохоос татгалзсан нь Ашигт *******алт*******алын тухай хуулийн 11 дүгээр зүйлийн 11.1.16-д “ашигт *******алт*******алын хайгуулын болон ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл хүссэн өргөдлийг хүлээн авч бүртгэх, шийдвэрлэх;”, 19 дүгээр зүйлийн 19.4-д “Ай*******аг, нийслэлийн Засаг дарга ... 30 хоногийн дотор төрийн захиргааны байгууллагад хариу өгөх бөгөөд энэ хугацаанд хариу өгөөгүй бол тухайн саналыг зөвшөөрсөн гэж үзнэ.”, *******өн зүйлийн 19.6-д “Ай*******аг, нийслэлийн Засаг дарга энэ хуулийн 19.2.2, 19.2.5-д заасан саналыг дэ*******жсэн хариу өгсөн бол төрийн захиргааны байгууллага тухайн талбайд хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгох шийдвэр гаргаж, тусгай зөвшөөрлийн эхний жилийн төлбөрийг *******өн хуулийн 34.1-д заасан хугацаанд төлөх тухай өргөдөл гаргасан этгээдэд *******эдэгдэнэ.” гэж тус тус заасантай нийцжээ. 

Учир нь хуулийн дээрх зохицуулалтыг Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтэс ай*******аг, нийслэлийн Засаг дарга 30 хоногийн дотор “дэ*******жсэн” санал өгсөн эсхүл санал өгөөгүй бол тусгай зөвшөөрөл олгох бөгөөд харин хуулийн хугацаанд “дэ*******жихгүй” санал өгсөн бол тусгай зөвшөөрөл олгохоос татгалзана гэж ойлгоно. 

Ий*******д Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтсийн дарга хуульд заасан 20 өдрийн дотор тусгай зөвшөөрөл олгох боло*******жтой эсэхийг шийдвэрлэн ай*******гийн Засаг даргаас санал авч 2017 оны 319 дүгээр шийдвэрээр тусгай зөвшөөрөл олгохоос татгалзсаныг буруутгах хуулийн үндэслэлгүй байна.  

Ашигт *******алт*******алын тухай хуулийн 19 дүгээр зүйлийн 19.5-д “Ай*******аг, нийслэлийн Засаг дарга зөвхөн хуульд заасан үндэслэлээр хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгохоос татгалзсан хариу өгч болно.”, Ашигт *******алт*******алын газрын даргын 2015 оны 01 дүгээр сарын 23-ны өдрийн а/07 дугаар тушаалаар  батлагдсан “Ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгох үйл ажиллагааны дотоод заавар”-ын Дөрөв дэх хэсгийн 4.3-д  “Ай*******аг, нийслэлийн Засаг даргаас хууль зүйн үндэслэлтэй “дэ*******жихгүй” санал ирүүлсэн тохиолдолд ... хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгохоос татгалзсан шийдвэр, *******эдэгдлийн төсөл боловсруулан ... *******эдэгдлийг тус газрын бичиг хэргээр да*******жуулан өргөдөл гаргагчид *******эдэгдэнэ.” 4.5-д “Ай*******аг, нийслэлийн Засаг даргаас хууль зүйн үндэслэлгүй “дэ*******жихгүй” санал ирүүлсэн тохиолдолд ... хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгох шийдвэр ... боловсруулан ... *******эдэгдлийг өргөдөл гаргагчаар гарын үсэг зуруулан хүлээлгэн өгнө. ...” гэж зааснаас үзвэл ай*******аг, нийслэлийн Засаг даргаас ирүүлсэн “дэ*******жихгүй” санал нь хуульд нийцсэн байх учиртай бөгөөд Засаг даргын саналын хууль зүйн үндэслэлтэй эсэхийг төрийн захиргааны байгууллага дүгнэх үндэслэлгүй болох нь доорх байдлаар тогтоогдож байна. 

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Гучин най*******дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт “Засгийн газар төрийн хуулийг биелүүлж, аж ахуй, нийгэ*******, соёлын байгуулалтыг удирдах нийтлэг чиг үүргийн дагуу дараахь үндсэн бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ: 1/ Үндсэн хууль, бусад хуулийн биелэлтийг улс даяар зохион байгуулж хангах;...”, Засгийн газрын тухай хуулийн 3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт “Засгийн газар Монгол Улсын хуулийг биелүүлж, аж ахуй, нийгэ*******, соёлын байгуулалтыг удирдах нийтлэг чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ.” гэж тус тус заасны дагуу Үндсэн хууль, бусад хуулийн биелэлтийг улс даяар зохион байгуулж, хангах нь Засгийн газар болон гүйцэтгэх эрх *******эдлийн бүх байгууллагад ха*******аарах үүрэг ю*******.

Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газар нь Засгийн газрын тухай хуулийн 183 дугаар зүйлийн 1-д заасны дагуу байгуулагдсан Засгийн газрын агентлаг бөгөөд Үндсэн хууль бусад хуулийг биелүүлэх үүрэгтэй төрийн захиргааны байгууллага тул Засаг даргаас ирүүлсэн “дэ*******жихгүй” санал хууль зүйн үндэслэлтэй эсэхэд дүгнэлт хийх чиг үүрэггүй ю*******.

Харин Үндсэн хуулийн Дөчин долдугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Монгол Улсад шүүх эрх *******эдлийг гагцхүү шүүх хэрэгжүүлнэ.”, Дөчин есдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Шүүгч хараат бус байж, гагцхүү хуульд захирагдана.”, Шүүхийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.3-д “Шүүх хүчин төгөлдөр болсон, албан ёсоор нийтлэгдсэн хууль, Монгол Улсын олон улсын гэрээг хэрэглэнэ.” гэж тус тус зааснаар шүүх хүн, хуулийн этгээдийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн эсэхийг тухайн этгээдээс гаргасан нэхэ*******жлэлийн хүрээнд хүчин төгөлдөр болсон, албан ёсоор нийтлэгдсэн хууль, Монгол Улсын олон улсын гэрээг хэрэглэх за*******аар шүүх эрх *******эдлийг хэрэгжүүлдэг. 

Засаг даргын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгохтой холбогдуулан гаргаж буй санал нь гадагш чиглэсэн, нийтийн эрх зүйн хүрээнд үүссэн тодорхой нэг тохиолдлыг зохицуулж, эрх зүйн үр дагавар бий болгосон байдлаараа Захиргааны ерөнхий хуулийн 37 дугаар зүйлийн 37.1-д заасан захиргааны актын шинжийг бүрэн агуулжээ.

Захиргааны хэргийн шүүх нь захиргааны байгууллагын хууль бус үйл ажиллагааны ул*******аас зөрчигдсөн, эсхүл зөрчигдөж болзошгүй эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлоо ха*******гаалуулахаар гаргасан нэхэ*******жлэлийн хүрээнд хуулиар харьяалуулсан хэргийг хянан шийдвэрлэдэг тул өөрт харьяалагдаагүй асуудлаар буюу ай*******гийн Засаг даргын тусгай зөвшөөрөл олгохыг дэ*******жээгүй саналд дүгнэлт өгөх боло*******жгүй ю*******.

Захиргааны ерөнхий хуулийн 26 дугаар зүйлийн 26.1-д “Захиргааны акт, захиргааны гэрээг батлан гаргахын ө*******нө эрх, хууль ёсны ашиг сонирхол нь хөндөгдөж болзошгүй этгээдэд захиргааны шийдвэр гаргахад ач холбогдол бүхий нөхцөл байдлын талаар тайлбар, санал гаргах боло*******ж олгоно.”, 27 дугаар зүйлийн 27.1-д “Захиргааны шийдвэр гаргах захиргааны байгууллага эрх, хууль ёсны ашиг сонирхол нь хөндөгдөж байгаа этгээдийг тодорхойлно.”, 27.2-т “Сонсох ажиллагааны талаарх *******эдэгдлийг эрх, хууль ёсны ашиг сонирхол нь хөндөгдөж байгаа этгээдэд дараах байдлаар хүргүүлнэ:

27.2.1.хорь буюу түүнээс доош тооны этгээдийг сонсохоор бол *******эдэгдлийг этгээд тус бүрд шууд хүргүүлэх;

27.2.2.хорин нэг буюу түүнээс дээш тооны этгээдийг сонсохоор бол энэ хуулийн 20.1-д заасан төлөөлөгчид шууд хүргүүлэх, эсхүл тухайн орон нутагт хүргэх боло*******жтой хэвлэл *******эдээллийн хэрэгсэл, шуудан болон тэдгээрт урьдчилан *******эдэгдэх бусад арга хэрэгслийг ашиглан хүргүүлэх” гэж заажээ. 

Хариуцагч Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтсийн дарга 2017 оны 6 дугаар сарын 14-ний өдрийн 319 дүгээр шийдвэрээр Засаг даргын дэ*******жээгүй саналд үндэслэн нийт 56 ко*******панийн өргөдөлд тусгай зөвшөөрөл олгохоос татгалзсан байна. 

Уг шийдвэрийг гаргахын ө*******нө “Өдрийн сонин”-ы 2017 оны 02 дугаар сарын 15-ны өдрийн 041 (5608) дугаарт Ашигт *******алт*******алын тухай хуулийн 19 дүгээр зүйлийн 19.5 дахь хэсэгт заасныг үндэслэн шийдвэр гаргахтай холбогдуулан Захиргааны ерөнхий хуулийн 26, 27 дугаар зүйлд заасны дагуу сонсох ажиллагаа явуулахыг аж ахуйн нэгж, байгууллагуудад *******эдэгдсэний дотор нэхэ*******жлэгч ко*******пани багтжээ. 

Ийнхүү *******эдэгдсэний дагуу шийдвэр гаргасныг Захиргааны ерөнхий хуулийн 26 дугаар зүйлийн 26.1-д заасан санал гаргах боло*******ж олгох, 27 дугаар зүйлийн 27.2.2-т заасан хэвлэл *******эдээллийн хэрэгсэл ашиглан хүргүүлэх зэрэгт нийцсэн гэж үзлээ.

Дээрх нөхцөл байдлуудаас дүгнэвэл хариуцагч Ашигт *******алт*******ал газрын тосны газрын Кадастрын хэлтэс хуульд заасан хугацааны дотор хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгох боло*******жтой талаар шийдвэр гаргаж, ай*******гийн Засаг даргаас санал авахаар *******эдэгдэл хүргүүлэхэд ******* ай*******гийн Засаг дарга 30 хоногийн дотор тусгай зөвшөөрөл олгохыг дэ*******жихгүй талаар санал ирүүлснийг үндэслэн тусгай зөвшөөрөл олгохоос татгалзсан хариуцагчийн шийдвэр Ашигт *******алт*******алын тухай хуульд нийцсэн байх тул нэхэ*******жлэгчийн нэхэ*******жлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэлээ. 

 

          Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106.1, 106.3, 106.3.14 дэх хэсгийг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

1. Ашигт *******алт*******алын тухай хуулийн 11 дүгээр зүйлийн 11.1.16, 19 дүгээр зүйлийн 19.2, 19.6-д заасныг тус тус бари*******тлан нэхэ*******жлэгч “Э” ХХК-ийн “Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтсийн даргын 2017 оны 6 дугаар сарын 14-ний өдрийн 319 дүгээр шийдвэрийн “Э” ХХК-д холбогдох хэсгийг хүчингүй болгох, “Э” ХХК-ийн ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгохыг хүссэн NE-****** /ХА-****** / дугаартай өргөдлийн дагуу ******* ай*******гийн Цогт су*******ын Б******* нэртэй газарт 2443.81 гектар талбайд ашигт *******алт*******алын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгохыг Ашигт *******алт*******ал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтэст даалгах” тухай шаардлага бүхий нэхэ*******жлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

2. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 47 дугаар зүйлийн 47.1, 51 дүгээр зүйлийн 51.1-д зааснаар нэхэ*******жлэгчээс улсын тэ*******дэгтийн хураа*******жид төлсөн 70200 /далан *******янга хоёр зуун/ төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 114 дүгээр зүйлийн 114.1–д зааснаар хэргийн оролцогчид болон тэдгээрийн итгэ*******жлэгдсэн төлөөлөгч, ө*******гөөлөгч нар шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл гардан авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах шатны шүүхэд го*******дол гаргах эрхтэй.

 

 

 

ШҮҮГЧ                                         Н.ДАМДИНСҮРЭН