Баянхонгор  аймаг  дахь  Сум  дундын  эрүүгийн  хэргийн  анхан  шатны  шүүхийн  шүүх  хуралдааныг    шүүгч  Ч.Байгалмаа  даргалж 

Улсын  яллагч:  Г.Цогтмагнай

Нарийн  бичгийн  дарга  В.Ундрах-Оргил, 

Хохирогч  О.Д ,  түүний  өмгөөлөгч  Б.Бурмаа

Шүүгдэгч  Э.Э  ,  түүний  өмгөөлөгч  Х.Мөнхбаатар  нарыг  оролцуулан  тус  шүүхийн  шүүх  хуралдааны  танхимд  хийсэн  шүүх  хуралдаанаар 

Аймгийн  прокурорын  газраас  Эрүүгийн  хуулийн  тусгай  ангийн  27.10  дугаар  зүйлийн  1-т  зааснаар  шүүгдэгч  Э.Э  д  холбогдуулан  яллах  дүгнэлт  үйлдэж  ирүүлсэн  2014002730222  дугаартай  хэргийг  2020  оны  05  дугаар  сарын  16-ны  өдөр  хүлээн  авч    хянан  хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн  биеийн  байцаалт

 

1.Монгол  улсын  иргэн,  1971  оны  05  дугаар  сарын  03-ны  өдөр  Баянхонгор  аймгийн  Бууцагаан  суманд  төрсөн,  50  настай,  эмэгтэй,  дээд  боловсролтой,  нягтлан  бодогч  мэргэжилтэй,  Тэнгэр  даатгал  ХХК-ны  Баянхонгор  аймаг  дахь  салбарын  даатгалын  мэргэжилтэн  ажилтай,  ам  бүл  3,  овогт  Э.Энхээ, 

 

Үйлдсэн  хэргийн  талаар

Шүүгдэгч  Э.Э    нь  2020  оны  03  дугаар  сарын  05-ны  өдөр  24-80  БНХ  улсын  дугаартай  Тоёото  Приус-10  маркийн  авто  машиныг  жолоодож  явахдаа  хөдөлгөөний  аюулгүй  байдлын  тухай  хууль,  түүнд  нийцүүлэн  гаргасан  захиргааны  актыг  зөрчсөний  улмаас  Баянхонгор  аймгийн  Баян-Овоо  сумын  2  дугаар  багийн  нутаг  дэвсгэр  “Нарийны  гүүрнээс”  10  км  зайтай  газар  онхолдож  зам  тээврийн  осол  гаргаж  тус  авто  машинд  зорчиж  явсан  иргэн  О.Д гийн  биед  хүндэвтэр  хохирол  учруулсан  гэмт  хэрэгт  холбогджээ.  /яллах  дүгнэлтэнд  бичигдсэнээр/

ТОДОРХОЙЛОХ  НЬ:

Талуудын  хүсэлтээр  хэрэгт  авагдсан  яллах  болон  хөнгөрүүлэх,  цагаатгах  талын  нотлох  баримтуудыг  тал  бүрээс  нь  бүрэн  бодитойгоор  шинжлэн  судалж,  хэргийг  шүүх  хуралдаанаар  хянан  хэлэлцэв.  Үүнд:

 

Шүүгдэгч  Э.Э  гийн  мөрдөн  байцаалтад  өгсөн

...  Л.Одхүү  айлд  байхдаа  согтууруулах  ундааны  зүйл  хэрэглэсэн  байсан  учир  би  Бөмбөгөр  сумын  төвөөс  гарахдаа  тухайн  тээврийн  хэрэгслийг  жолоодож  явж  байтал  миний  жолоодон  явсан  тээврийн  хэрэгслийн  араас  нэг  цагаан  өнгийн  тээврийн  хэрэгсэл  хурдтай  гүйцэж  түрүүлэн  шахаж  орж  ирсэн.  Би  гэнэт  хажуугаар  авто  машин  орж  ирэхээр  нь  баруун  тал  руугаа  дарж  замын  хөвөө  рүү  орсон.  Би  жалга  харагдахаар  нь  буцаагаад  зүүн  гар  тал  руугаа  дараад  зам  руугаа  орохдоо  тормозоо  гишгэлээ  гэтэл  хаазаа  андуураад  гишгэж  эсрэг  урсгалд  орж  замын  хажуу  руу  унасан.  Миний  жолоодон  явсан  тээврийн  хэрэгслийн  урд  салхины  шил  хагарч  урд  купер  зүүн  талын  их  гэрэл  хагарч  зүүн  талын  карлон  дотогш  чихэгдэж  2  талын  толь  сууриараа  хугарч  дээвэр  хэсэг  дотогш  цөмөрсөн.  Дотор  салоны  хэсэг  гэмтэлтэй...  Дугаарыг  нь  хараагүй  харах  ч  нөхцөл  боломж  байхгүй  байсан.  Цагаан  өнгийн  л  машин  байсан.  Суудлын  жижиг  авто  машин  би  бодохдоо  Приус-20  маркийн  авто  машин  байсан  гэж  бодож  байна…  гэх  мэдүүлэг  /хх-ийн  18-19,  75/, 

 

Хохирогч  О.Д гийн    шүүхийн  хэлэлцүүлэгт  өгсөн

Осол  болохын  өмнө  өдөр  Баянхонгор  аймгийн  Бөмбөгөр  сумаас  аймаг  руу  ирэх  гэхэд  манай  аав  Одхүү  архи  уусан  согтуу  байсан  учир  тэр  өдрөө  гараагүй.  Маргааш  өглөө  нь  аймаг  руу  ирэхэд  Э.Э    машин  жолоодож  явахад  хажуугаар  цагаан  өнгийн  машин  өнгөрөөд  эрэг  рүү  манай  машин  унасан  байх,  юу  болсныг  сайн  мэдэхгүй  би  ухаан  алдсан  байсан.  Ухаан  ороод  сэргэхэд  аав  туслаарай  гээд  орилж  байсан,  приүс  маркийн  машинтай  түргэн  тусламжийн  эмнэлэг  дээр  ирсэн.  Эмнэлэг  дээр  ирэхэд  эрүү,  нүүрний  мэс  заслын  эмч  Улаанбаатар  хот  руу  яаралтай  эмчилгээнд  яв  гэж  хэлсэн.  Улаанбаатар  хотод  1  дүгээр  эмнэлэгт  оношлуулаад,  төрийн  тусгай  албан  хаагчдын  эмнэлэгт  очиж  хэвтэн  эмчлүүлсэн.  Эхний  очиж  үзүүлсэн  эмч  5  шүдийг  чинь  авахуулах  юм  байна,  ямар  найдваргүй  талаар  хэлж  байсан,  дараа  нь  төрийн  тусгай  албан  хаагчийн  эрүү  нүүрний  мэс  заслын  эмч  шүдийг  чинь  тогтоогоод  үзье  залуу  хүүхэд  учир  бороолж  магадгүй  гэж  хэлсэн.  Шүднүүдээ  тогтоолгоод  сар  гаруй  явсан  болсны  дараа  дахин  үзүүлэхэд  найдваргүй  тул  импелант  буюу    шүд  суулгах  талаар  хариу  өгсөн.  Шүдний  суулгац  суулгаад  оёдол  тавиулсны  дараа  дахин  оёдол  нь  задраад  шүүх  хуралд  ирхээсээ  өмнө  оёдол  тавиулсан.  Миний  яс  бэхжисний  дараа  имплант  шүдээ  суулгана.  Шүднээс  гадна  би  тархиндаа  уйланхайтай  болсон,  тархины  уйланхайнаас  болоод  шөнө  нойр  хүрдэггүй,  үүрээр  5-6  хооронд  унтдаг.  Сүүлийн  үед  их  мартамхай,  мөн  нүдний  доод  талын  ухархай  яс  цөмөрсөн  байсан  гэв.

 

Хохирогч  О.Д гийн    мөрдөн  байцаалтад  өгсөн 

...Би  2020  оны  03  дугаар  сарын  05-ны  өдрийн  12  цагийн  орчимд  Баянхонгор  аймгийн  Баян-Овоо  сумын  Нарийны  гүүрний  орчимд  зам  тээврийн  осолд  орсон.  Тухайн  үед  манай  аав  Л.Одхүүгийн  эзэмшлийн  Тоёота  приус-10  маркийн  тээврийн  хэрэгслийг  хамтран  амьдрагч  Э.Э    нь  жолоодож  явсан.  Манай  аав  Л.Одхүү  нь  тээврийн  хэрэгслийн  урд  суудал  дээр  харин  би  арын  суудал  дээр  суучихсан  явж  байсан.  Тухайн  үед  бид  хэдийн  явж  байсан  тээврийн  хэрэгслийн  хажуугаар  цагаан  өнгийн  суудлын  тээврийн  хэрэгсэл  хажуугаар  орж  иртэл  манай  автомашиныг  жолоодож  явсан  Э.Э    нь  сандраад  замын  хажуу  руу  дарах  шиг  болтол  онхолдож  би  ухаан  алдсан.  Би  ухаан  алдаад  эргээд  сэртэл  тээврийн  хэрэгслийн  дотор  байж  байсан.  Тухайн  үед  манай  аав  Л.Одхүү,  Э.Э    эгч  нар  нь  туслаарай  гэж  орилж  байгаа  нь  сонсогдсон.  Төд  удалгүй  нэг  жижиг  суудлын  автомашин  ирж  зогсоод  бид  хэдийг  аймгийн  төв  рүү  эмнэлэг  рүү  хүргэж  өгсөн.  Миний  толгой  өвдөнө  баруун  нүдний  ухархай  хэсэг  цөмөрсөн  мөн  миний  урд  талын  5  шүд  хугарсан.  Би  тухайн  зам  тээврийн  осол  гардаг  өдөр  шууд  Улаанбаатар  хот  руу  хамаатны  эгч  Буянхишигийн  хамт  явсан.  Улаанбаатар  хотод  1  дүгээр  эмнэлэгт  анхан  шатны  шинжилгээ,  зураг  авахуулсныхаа  дараа  Төрийн  тусгай  албан  хаагчдын  нэгдсэн  эмнэлэгт  хэвтэн  эмчлүүлсэн.  Миний  доод  шүднүүдийг  бэхэлсэн.  Би  2020  оны  03  дугаар  сарын  06-ны  өдрөөс  03  дугаар  сарын  16-ны  өдрийг  хүртэл  хугацаанд  хэвтэн  эмчлүүлсэн  эмнэлгээс  гараад  гэрийн  дэглэмд  гам  барьсан.  Би  Улаанбаатар  хотоос  04  дүгээр  сарын  27-ны  өдөр  ирээд  өнөөдөр  аймгийн  нэгдсэн  эмнэлгийн  мэдрэлийн  тасагт  хэвтэн  эмчлүүлж  байна.  Эрүүл  саруул  байсан  хүн  эрүүл  мэндээрээ  хохирч  байгаад  гомдолтой  байна.  Цаашид  миний  эрүүл  мэндийн  хувьд  зарцуулагдах  зардлыг  гаргуулна  гэж  бодож  байна...  Миний  зүүн  нүдний  ухархайн  доторх  хана  1.1  см  урттай  0.5  см  гүн  цөмөрсөн,  хугарсан  цаашид  эдгэлээ  гэхэд  хонхойж  орж  магадгүй  гэсэн  мөн  миний  доод  5  шүд  хугарсан  цаашид  эдгэлээ  гэхэд  хонхойж  орж  магадгүй  гэсэн.  Мөн  миний  5  шүд  хугарсан.  Эрүүн  дээрээ  2  оёдол  тавиулсан  толгойндоо  томографын  зураг  авахуулахад  зүүн  талын  дотор  капсулд  1.4x0.9x0.6  см  хэмжээтэй  уйланхайт  голомтот  өөрчлөлттэй  болсон  байна  гэсэн.  Би  эрүүл  мэнд  гоо  сайхнаараа  хохирсон  миний  зүгээс  зөвхөн  шүдээ  янзлуулах  мөнгийг  нэхэмжилнэ...  Би    Улаанбаатар  хотод  “Саяан  дент”  шүдний  эмнэлэгт  үзүүлэхэд  миний  5  шүдийг  шинээр  суулгана  1  шүдийг  нь  2.500.000  төгрөг  гэсэн  бас  яс  нөхөх  хагалгаа  хийнэ  гэсэн  тэр  нь  2  талдаа  1.800.000  төгрөг  гэсэн  би  өмнө  нь  мэдүүлэг  дээрээ  7.500.000  төгрөг  нэхэмжилнэ  гэсэн  тухайн  үед  сайн  судлаагүй  хагалгаа  хийлгэн  гэж  мэдээгүй  байсан  учраас  7.500.000  төгрөг  нэхэмжилсэн.  Харин  одоо  нийтдээ  14.300.000  төгрөг  нэхэмжилж  байна.  Хохирлыг  минь  түргэн  шуурхай  барагдуулж  өгч  шийдэж  өгнө  үү.  Хагалгаа  хурдан  хийлгэхгүй  бол  болохгүй  гэж  байсан.  Надад  одоо  өөрт  минь  хагалгаа  хийлгэх  шүдээ  суулгуулах  мөнгө  байхгүй…  гэх  мэдүүлэг  /хх-ийн  17,  68,  69/, 

 

Гэрч  Л.Одхүүгийн  мөрдөн  байцаалтад  өгсөн 

  …  Би  2020  оны  03  дугаар  сарын  05-ны  өдөр  11  цагийн  орчимд  Баянхонгор  аймгийн  Бөмбөгөр  сумаас  аймгийн  төв  орохоор  хамтран  амьдрагч  Э.Э    өөрийн  төрсөн  охин  О.Д   нарын  хамт  Тоёота  приус-10  маркийн  24-80  БНХ  улсын  дугаартай  тээврийн  хэрэгсэлтэй  аймгийн  төв  рүү  гарсан.  Би  тухайн  үед  согтууруулах  ундааны  зүйл  хэрэглэсэн  байсан  учир  тээврийн  хэрэгслийн  жолоог  барилгүй  хамтран  амьдрагч  Э.Э  гээр  жолоодуулаад  явж  байтал  Нарийны  гүүрний  наахан  талд  тээврийн  хэрэгсэл  хажуугаар  гүйцэж  түрүүлэх  үед  замаас  гарч  буцаад  зам  руугаа  орох  гэж  огцом  дарсны  улмаас  эсрэг  урсгалд  замын  хажуу  тал  руу  унасан.  Миний  баруун  талын  өвдөгний  яс  цууралттай,  зүүн  хөлийн  хэсэг  хөндүүртэй,  зүүн  талын  хавирга  хөндүүртэй  байгаа...  Тэр  тээврийн  хэрэгслийн  улсын  дугаарыг  харж  чадаагүй  ямар  ч  байсан  цагаан  өнгийн  суудлын  авто  машин  байсан  Приус-30    аркийн  тээврийн  хэрэгсэл  байсан  байх…  гэх  мэдүүлэг  хх-ийн  20-21,  71/, 

 

Баянхонгор  аймаг  дахь  цагдаагийн  газрын  замын  цагдаагийн  тасгийн  шинжээч  замын  цагдаагийн  тасгийн  зохицуулагч,  цагдаагийн  ахлах  дэслэгч  С.Наран-Амгалангийн  2020  оны  04  дүгээр  сарын  21-ний  өдрийн  26  дугаар..

1.Тухайн  зам  тээврийн  осол  нь  “Тоёота  приус-10”  маркийн  24-80  БНХ  улсын  дугаартай  тээврийн  хэрэгслийг  жолоодон  явсан  жолооч  Боржигон  овогт  Энэбишийн  Энхээ  /РД:ВЭ71050345/-ын  буруутай  үйлдлээс  гарсан  байх  үндэслэлтэй  байна.

2.Тухайн  зам  тээврийн  осолд  замын  зохион  байгуулалт,  нөхцөл  байдал  нөлөөлөөгүй  байна.

3.Цагдаагийн  байгууллагын  жолоочийн  мэдээллийн  нэгдсэн  сангаас  зам  тээврийн  осолд  холбогдсон  жолоочийн  лавлагааг  шүүж  үзэхэд  Боржигон  овогт  Энэбишийн  Энхээ  /РД:71050345/  нь  тээврийн  хэрэгсэл  жолоодох  В  ангиллын  421233  дугаарын  хүчинтэй  үнэмлэхтэй  байна.

Боржигон  овогт  Энэбишийн  Энхээ  /РД:ВЭ71050345/  нь  Монгол  Улсын  Замын  хөдөлгөөний  дүрмийн  12.3.-т  ...Жолооч  хөдөлгөөнд  аюул,  саад  тулгарахыг  мэдсэн  үед  тээврийн  хэрэгслийн  хурдыг  хасаж,  зайлшгүй  тохиолдолд  зогсоох  арга  хэмжээ  авна  гэсэн  тус  тус  заалтыг  зөрчсөн  тул  зам  тээврийн  осол  гарахад  нөлөөлсөн  байна..  гэх  дүгнэлт  /хх-ийн    31-32/, 

Баянхонгор  аймгийн  шүүхийн  шинжилгээний    албаны  2020  оны  04  дүгээр  сарын  30-ны  өдрийн  261  дугаар  шинжээчийн

1.О.Д гийн  биед  доод  эрүүний  түүшин  сэртэн  болон  зүүн  нүдний  ухархайн  дотор  ханын  хугарал,  зовхи,  эрүү,  уруулд  шарх,  цус  хуралт,  зөөлөн  эдийн  няцрал  гэмтэл  тогтоогдлоо.

2.Дээрх  гэмтэл  нь  мохоо  зүйлийн  үйлчлэлээр  үүсгэгдэх  ба  тухайн  хэрэг  болсон  гэх  цаг  хугацаанд  учирсан  байх  боломжтой.

3.Дээр  гэмтэл  нь  шүүх  эмнэлгийн  гэмтлийн  зэрэг  тогтоох  журмын  2.3.1-т  зааснаар  эрүүл  мэндийг  удаан  хугацаагаар  сарниулах  тул  гэмтлийн  хүндэвтэр  зэрэгт  хамаарна.

4.Цаашид  ерөнхий  хөдөлмөрийн  чадвар  алдалтанд  тогтонги  нөлөөлөх  эсэх  нь  гэмтлийн  эдгэрэлт,  эмчилгээний  үр  дүнгээс  хамаарна  гэх…  дүгнэлт  /хх-ийн  47-48/, 

-  Эрүүгийн  хэрэг  үүсгэж,  яллагдагчаар  татах  тухай  прокурорын  тогтоол  /  хх-/,  ийн03-04/,    хэрэг  бүртгэлийн  хэрэг  нээх  тухай  прокурорын  тогтоол  /  хх-ийн  07/,  Гэмт  хэргийн  газарт  үзлэг  хийсэн  тэмдэглэл  гэрэл  зургийн  үзүүлэлт  /хх-ийн22-23,  26-27/,  осол  гарсан  газар  дээр  хийсэн  хэмжилтийн  бүдүүвч  /хх-ийн  28/,  яаралтай  тусламжийн  хуудас  52-54,  жолоочийн  согтууруулах  ундаа,  мансууруулах  эм,  сэтгэцэд  нөлөөлөх  бодис  хэрэглсэн  эсэхийг  шалгасан  тухай  тэмдэглэл  /  хх-ийн  60/,  шүүгдэгч  Э.Э  гийн  эд  хөрөнгөтэй  эсэх  лавлагаа  /  хх-ийн  77/,  гэрлэлтийн  бүртгэлийн  лавлагаа  /  хх-ийн  78/,  шүүгдэгч  Э.Э  гийн  иргэний  үнэмлэхний  лавлагаа  /хх-ийн  79/,  Баянхонгор  аймгийн  Баянхонгор  сумын  6  дугаар  багийн  засаг  даргын  тодорхойлолт  /  хх-ийн  880/,  шүүгдэгч  Э.Э  гийн  эрүүгийн  хариуцлага  хүлээж  байсан  эсэхийг  шалгах  хуудас  /хх-ийн  81/,  амбулаториор  эмчлүүлэгсдийн  карт  /  хх-ийн  82-86/  зэрэг  нотлох  баримтуудыг  шинжлэн  судалсан  болно.

 

Шүүхийн  хэлэлцүүлэгт  шинжлэн  судлагдсан  дээрх  нотлох  баримтууд  нь  энэ  хэрэгт  хамааралтай,  хуульд  заасан  үндэслэл  журмын  дагуу  хэрэгт  цугларч  бэхжүүлсэн,  шүүгдэгч  болон    хохирогч,  гэрч  нараас  мэдүүлэг  авахдаа  Эрүүгийн  хэрэг  хянан  шийдвэрлэх  ажиллагааны  журам,  шаардлага  зөрчөөгүй,  мөрдөн  шалгах  ажиллагааны  явцад  хэрэг  хянан  шийдвэрлэх  ажиллагааны  оролцогчийн  хуулиар  хамгаалагдсан  эрхийг  хассан  буюу  хязгаарласан  зөрчил  тогтоогдоогүй  тул  шүүх  тэдгээр  баримтыг  хэрэг  хянан  шийдвэрлэхэд  ач  холбогдолтой,  хамаарал  бүхий  талаас  нь  үнэлж  прокурорын  шүүхэд  шилжүүлсэн  хэргийн  хүрээнд  шүүгдэгчийн  гэм  буруугийн  талаар  дүгнэлт  хийж  холбогдох  хэргийг  хянан  шийдвэрлэх  боломжтой.

Шүүгдэгч  Э.Э    нь  2020  оны  03  дугаар  сарын  05-ны  өдөр  24-80  БНХ  улсын  дугаартай  Тоёото  Приус-10  маркийн  авто  машиныг  жолоодож  явахдаа  хөдөлгөөний  аюулгүй  байдлын  тухай  хууль,  түүнд  нийцүүлэн  гаргасан  захиргааны  актыг  зөрчсөний  улмаас  Баянхонгор  аймгийн  Баян-Овоо  сумын  2  дугаар  багийн  нутаг  дэвсгэр  “Нарийны  гүүрнээс”  10  км  зайтай  газар  онхолдож  зам  тээврийн  осол  гаргаж  тус  авто  машинд  зорчиж  явсан  иргэн  О.Д гийн  биед  хүндэвтэр  хохирол  учруулсан  гэмт  хэрэг  үйлдсэн  болох  нь 

Шүүгдэгч  Э.Э  гийн  ...  гэнэт  хажуугаар  авто  машин  орж  ирэхээр  нь  баруун  тал  руугаа  дарж  замын  хөвөө  рүү  орсон,  би  жалга  харагдахаар  нь  буцаагаад  зүүн  гар  тал  руугаа  дараад  зам  руугаа  орохдоо  тормозоо  гишгэлээ  гэтэл  хаазаа  андуураад  гишгэж  эсрэг  урсгалд  орж  замын  хажуу  руу  унасан.…  гэх  мэдүүлэг  /хх-ийн  18-19,  75/, 

Хохирогч  О.Д гийн..    зүүн  нүдний  ухархайн  доторх  хана  1.1  см  урттай  0.5  см  гүн  цөмөрсөн,  хугарсан  цаашид  эдгэлээ  гэхэд  хонхойж  орж  магадгүй  гэсэн  мөн  миний  доод  5  шүд  хугарсан  цаашид  эдгэлээ  гэхэд  хонхойж  орж  магадгүй  гэсэн.  Мөн  миний  5  шүд  хугарсан.  Эрүүн  дээрээ  2  оёдол  тавиулсан  толгойндоо  томографын  зураг  авахуулахад  зүүн  талын  дотор  капсулд  1.4x0.9x0.6  см  хэмжээтэй  уйланхайт  голомтот  өөрчлөлттэй  болсон  байна  гэсэн.  Би  эрүүл  мэнд  гоо  сайхнаараа  хохирсон  миний  зүгээс  зөвхөн  шүдээ  янзлуулах  мөнгийг  нэхэмжилнэ..…  гэх  мэдүүлэг  /хх-ийн  17,  68,  69/, 

Гэрч  Л.Одхүүгийн  …  Миний  баруун  талын  өвдөгний  яс  цууралттай,  зүүн  хөлийн  хэсэг  хөндүүртэй,  зүүн  талын  хавирга  хөндүүртэй  байгаа...  …  гэх  мэдүүлэг  хх-ийн  20-21,  71/, 

Баянхонгор  аймаг  дахь  цагдаагийн  газрын  замын  цагдаагийн  тасгийн  шинжээч  замын  цагдаагийн  тасгийн  зохицуулагч,  цагдаагийн  ахлах  дэслэгч  С.Наран-Амгалангийн  2020  оны  04  дүгээр  сарын  21-ний  өдрийн  26  дугаар...Боржигон  овогт  Энэбишийн  Энхээ  /РД:ВЭ71050345/  нь  Монгол  Улсын  Замын  хөдөлгөөний  дүрмийн  12.3-т  Жолооч  хөдөлгөөнд  аюул,  саад  тулгарахыг  мэдсэн  үед  тээврийн  хэрэгслийн  хурдыг  хасаж,  зайлшгүй  тохиолдолд  зогсоох  арга  хэмжээ  авна...  гэсэн  тус  тус  заалтыг  зөрчсөн  тул  зам  тээврийн  осол  гарахад  нөлөөлсөн  байна..  гэх  дүгнэлт  /хх-ийн    31-32/, 

Баянхонгор  аймгийн  шүүхийн  шинжилгээний    албаны  2020  оны  04  дүгээр  сарын  30-ны  өдрийн  261  дугаар  шинжээчийн  ....О.Д гийн  биед  доод  эрүүний  түүшин  сэртэн  болон  зүүн  нүдний  ухархайн  дотор  ханын  хугарал,  зовхи,  эрүү,  уруулд  шарх,  цус  хуралт,  зөөлөн  эдийн  няцрал  гэмтэл  тогтоогдлоо,...гэмтлийн  хүндэвтэр  зэрэгт  хамаарна…  гэх  дүгнэлт  /хх-ийн  47-48/  зэрэг  хэрэгт  авагдсан  болон  бичгийн  нотлох  баримтаар  хангалттай  нотлогдож  байна.

 

Аймгийн  прокурорын  газраас  Эрүүгийн  хуулийн  тусгай  ангийн  27.10  дугаар  зүйлийн  1-т  зааснаар  шүүгдэгч  Э.Э  д  яллах  дүгнэлт  үйлдэж  ирүүлсэн  хэргийн  зүйлчилж  байгаа  нь  хэргийн  бодит  байдалд  нийцсэн,  Эрүүгийн  хуулийг  зөв  хэрэглэсэн    байх  тул  шүүхээс  Э.Э    нь  авто  тээврийн  хэрэгслийн  жолооч  хөдөлгөөний  аюулгүй  байдлын  тухай  хууль,  түүнд  нийцүүлэн  гаргасан  захиргааны  хэм  хэмжээний  актыг  зөрчсөний  улмаас  хүний  эрүүл  мэндэд  хүндэвтэр  хохирол  учруулах  гэмт  хэрэг  үйлдсэн  гэм  буруутайд  тооцож,  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  1.2  дугаар  зүйлийг  баримтлан  мөн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  1.4  дүгээр  зүйлийн  1-д  заасан  эрүүгийн  хариуцлага  хүлээлгэх  зарчимд  тулгуурлан,  хуулинд  заасан  хариуцлага  оногдуулах  үндэслэлтэй  гэж  үзлээ. 

 

Энэ  гэмт  хэргийн  объектив  талын  заавал  байх  шинж  нь  гэм  буруутай  этгээд  болох  жолоочийн  хууль  тогтоомж  зөрчсөн  үйлдэл  ба  хохирогчийн  эрүүл  мэндэд  учирсан  хүндэвтэр  гэмтэл  хоёрын  хоорондын  шалтгаант  холбоо  юм.

  Жолооч  Э.Э    нь  Монгол  Улсын  Замын  хөдөлгөөний  дүрмийн  12.3-т  Жолооч  хөдөлгөөнд  аюул,  саад  тулгарахыг  мэдсэн  үед  тээврийн  хэрэгслийн  хурдыг  хасаж,  зайлшгүй  тохиолдолд  зогсоох  арга  хэмжээ  авна...  гэсэн  тус  тус  заалтыг  зөрчсөн  улмаас  онхолдож  зорчигч  О.Д гийн  эрүүл  мэндэд  хүндэвтэр  хохирол  учруулсан  нь  хэргийн  үйл  баримтуудаар  тогтоогдсон  тул  шүүгдэгчийн  үйлдэл,  түүний  улмаас  үүссэн  хор  уршиг  хоёр  хоорондоо  шалтгаант  холбоотой.

    Шүүгдэгч  Э.Э  гийн  Монгол  Улсын  Замын  хөдөлгөөний  дүрмийн  заалт  зөрчсөн  үйлдэл,  Шүүх  эмнэлгийн  гэмтлийн  зэрэг  тогтоох  журмын  2.3.1-д  зааснаар  хохирогчид  учирсан  гэмтэл  нь  “...  эрүүл  мэндийг  удаан  хугацаагаар  сарниулах  тул  гэмтлийн  хүндэвтэр  зэрэгт  хамаарна    ...”  гэх  дүгнэлт  /хх-ийн    31-32,  47-48  /  зэргээр  уг  гэмт  хэргийн  объектив  талын  шинжүүд  хангагдсан.

Шүүгдэгч  Э.Э  г  эрүүгийн  хариуцлага  хүлээж  байсан  эсэхийг  шалгах  хуудсанд  Цагдаагийн  Ерөнхий  газрын  МСТ-ийн  ял  шийтгэлийн  мэдээллийн  санд  бүртгэгдээгүй  байх  тул  түүнийг  анх  удаа    гэмт  хэрэг  үйлдсэн  гэж  дүгнэв. 

 

Шүүгдэгч  Э.Э    нь  замын  хөдөлгөөний  дүрмийг  зөрчсөн  үйлдэл  нь  гэм  буруугийн  болгоомжгүй  хэлбэртэй  бөгөөд  тээврийн  хэрэгслийн  хөдөлгөөний  улмаас  ямар  нэгэн  хор  уршиг  учрах  боломжтойг  урьдчилан  мэдсэн  боловч  түүнийг  гаргахгүй  байж  чадна  гэж  тооцож  үйлдсэн  гэж  үзнэ.

Шүүгдэгч  Э.Э    нь  хэргийн  нөхцөл  байдал  гэм  буруугийн  талаар  маргаагүй,  өөрийн  гэм  бурууг  хүлээн  зөвшөөрсөн  болохыг  тус  тус  тэмдэглэх  нь  зүйтэй.

Шүүгдэгч  Э.Э    нь  анх  удаа  гэмт  хэрэг  үйлдсэнийг  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  6.5  дугаар  зүйлийн  1.1-д  зааснаар  хөнгөрүүлэх  нөхцөлд  байдалд  тооцож,  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  6.6  дугаар  зүйлд  заасан  хүндрүүлэх  нөхцөл  байдал  тогтоогдохгүй  байна. 

Шүүгдэгч    Э.Э  д  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  1.2  дугаар  зүйлийн  1-т  заасан  “…  гэмт  хэрэг  түүнд  хүлээлгэх  хариуцлагыг  энэ  хуулиар  тодорхойлно…”  мөн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  1.3  дугаар  зүйлийн  1-т  заасан  “…  Эрүүгийн  хариуцлага  нь  тухайн  хүний  үйлдсэн  гэмт  хэргийн  нийгмийн  аюулын  шинж  чанар,  хэр  хэмжээ  гэм  буруугийн  хэлбэрт  тохирсон  байна…”  гэж  заасан  ба  шүүх  эрүүгийн  хариуцлага  гарцаагүй  байх,  эрүүгийн  хариуцлага  нь  гэмт  хэргийн  нийгмийн  аюулын  шинж  чанар,  хэр  хэмжээ,  гэм  буруугийн  хэлбэрт  тохирсон  байх,  гэмт  хэргийн  улмаас  зөрчигдсөн  эрхийг  сэргээх,  хохирлыг  нөхөн  төлүүлэх,  гэмт  хэрэг  үйлдсэн  хүнийг  цээрлүүлэх,  гэмт  хэргээс  урьдчилан  сэргийлэхэд  орших  шударга  ёсны  болоод  гэм  буруугийн  зарчимд  нийцүүлэн  Эрүүгийн  хуулийн  тусгай  ангийн  27.10  дугаар  зүйлийн  1-т  зааснаар  шүүгдэгч  Э.Э  гийн  гэмт  хэрэг  үйлдсэн  нөхцөл  байдал,  учирсан  хохирол  хор  уршгийн  шинж  чанар,  түүний  хувийн  байдал  болон  шүүгдэгч  Э.Э    нь  “Тэнгэр  даатгал”  ХХК-ийн  Баянхонгор  аймаг  дахь  салбарын  даатгалын  мэргэжилтэн  ажилтай,  сар  бүр  700000    төгрөг  цалинтай  буюу  тогтмол  орлоготой  боловч  шүүгдэгчийн  шүүхийн  хэлэлцүүлэгт...  Хас  болон  бусад  банкнаас  3  төрлийн  зээлттэй,  тухайн  зээлийг  цалингаар  төлдөг,  өөр  орлогогүй...  өгсөн  мэдүүлэг  болон  шүүгдэгч  нь  хохирогчийн  эрүүл  мэндийн  хувьд  зарцуулагдах  эмчилгээний  зардал  буюу  хохиролд  тусламж  дэмжлэг  үзүүлээгүй  шүүхээс  оногдуулах  торгох  ял  биелэгдэх  боломжгүй  зэргийг  харгалзан  шүүхээс  шүүгдэгч  Э.Э  д  тухайн  зүйл  ангид  заасан  нийтэд  тустай  ажил  хийлгэх  ял  оногдуулах  нь  зүйтэй  гэж  үзлээ.

Хохирогч  О.Д   нь  Э.Э  гийн  үйлдлийн  улмаас  учирсан  гэмтэлд  эмчилгээ  хийлгэсэн  талаар  нотлох  баримтаар  14.832.000  төгрөг  нэхэмжилсэн  бөгөөд    шүүгдэгч  Э.Э    нь  хэрэг  хянан  шийдвэрлэх  ажиллагааны  явцад  хохирогч  О.Д д  200000  төгрөгийг  өгсөн  байх  тул  нэхэмжлэлийн  шаардлагаас  хасч,    шүүгдэгч  Э.Э  гээс  14.632.000  төгрөг  гаргуулж,  хохирогч  О.Д д  олгож  шийдвэрлэх  зүйтэй  байна. 

Хохирогч  О.Д   нь  цаашид  эмчилгээ  хийлгэсэн  нотлох  баримтаа  бүрдүүлэн  иргэний  хэрэг  шүүхэд  хянан  шийдвэрлэх  ажиллагааны  журмаар  гомдол  гаргах  эрхтэй  болохыг  дурдаж,  шүүгдэгч  Э.Э    нь  цагдан  хоригдсон  хоноггүй,  хэрэгт  эд  мөрийн  баримтаар  хураагдсан  болон  битүүмжилсэн  зүйлгүй,  түүний  бичиг  баримт  шүүхэд  шилжиж  ирээгүй,  гаргавал  зохих  хэрэг  хянан  шийдвэрлэх  ажиллагааны  зардалгүй    болохыг  тус  тус  дурдав.

Эрүүгийн  хэрэг  хянан  шийдвэрлэх  тухай  хуулийн  36.2  дугаар  зүйлийн  1,2,3,4,    36.6,  36.7  дугаар  зүйлийн  2.1,  2.3,2.4,  36.7  дугаар  зүйлийн  3.1,  3.2,    36.8,  36.10  дугаар  зүйлүүдэд  заасныг  тус  тус  удирдлага  болгон                 

ТОГТООХ  НЬ  :

1.  Шүүгдэгч овогт  Э.Э  автотээврийн  хэрэгслийн  жолооч  хөдөлгөөний  аюулгүй  байдлын  тухай  хууль,  түүнд  нийцүүлэн  гаргасан  захиргааны  хэм  хэмжээний  актыг  зөрчсөний  улмаас  хүний  эрүүл  мэндэд  хүндэвтэр  хохирол  учруулсан  гэмт  хэрэг  үйлдсэн  гэм  буруутайд  тооцсугай.   

2.  Эрүүгийн  хуулийн  тусгай  ангийн  27.10  дугаар  зүйлийн  1-зааснаар  шүүгдэгч  Э.Э  г    350  цагийн  хугацаагаар  нийтэд  тустай  ажил  хийлгэх  ялаар  шийтгэсүгэй. 

3.  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  5.4  дүгээр  зүйлийн  1-т  зааснаар    шүүгдэгч  Э.Э    нь  350  цагийн  нийтэд  тустай  ажил  хийлгэх  ялыг  биелүүлээгүй  бол  нийтэд  тустай  ажил  хийлгэх  ялын  найман  цагийг  ажлын  нэг  хоногоор  тооцож  хорих  ялаар  солихыг  мэдэгдсүгэй. 

4.  Иргэний  хуулийн  497  дугаар  зүйлийн  497.1,  505  дугаар  зүйлийн  505.1-д  зааснаар  шүүгдэгч  Э.Э  гээс  14.632.000  төгрөгийг  гаргуулж,  хохирогч  О.Д д  олгосугай. 

5.  Хохирогч  О.Д   нь  цаашид  эмчилгээ  хийлгэсэн  нотлох  баримтаа  бүрдүүлэн  иргэний  хэрэг  шүүхэд  хянан  шийдвэрлэх  ажиллагааны  журмаар  гомдол  гаргах  эрхтэй  болохыг  дурдсугай. 

  6.  Шүүгдэгч  Э.Э    нь  цагдан  хоригдсон  хоноггүй,  хэрэгт  эд  мөрийн  баримтаар  хураагдсан  болон  битүүмжилсэн  зүйлгүй,  түүний  бичиг  баримт  шүүхэд  шилжиж  ирээгүй,  гаргавал  зохих  хэрэг  хянан  шийдвэрлэх  ажиллаганы  зардалгүй    болохыг  тус  тус  дурдсугай.

7.  Шүүгдэгч  Э.Э  д  хэрэглэсэн  хувийн  баталгаа  гаргах  таслан  сэргийлэх  арга  хэмжээг  хэвээр  үлдээж,  шийтгэх  тогтоол  хүчин  төгөлдөр  болмогц  хүчингүй  болгосугай 

8.  Шийтгэх  тогтоол  уншиж    сонсгосноор  хүчинтэй  болохыг  дурдаж,  шийтгэх  тогтоолыг  улсын  яллагч,  шүүгдэгч,  хохирогч,  тэдгээрийн  хууль  ёсны  төлөөлөгч,  өмгөөлөгч  өөрөө  гардан  авснаас  буюу  хүргүүлсэнээс  хойш  14  хоногийн  дотор      Баянхонгор  аймгийн  Эрүү,  Иргэний  хэргийн  давж  заалдах  шатны  шүүхэд  давж  заалдах  гомдол  гаргах,  дээд  шатны  прокурор  эсэргүүцэл  бичих  эрхтэй  болохыг  дурдсугай.

9.  Давж  заалдах  шатны  шүүхэд  гомдол  гаргах  буюу  эсэргүүцэл  бичигдсэн  тохиолдолд  тогтоолын  биелэлтийг  түдгэлзүүлж,  тогтоол  биелүүлэх  хүртэл  шүүгдэгч  Э.Э  д  хэрэглэсэн  цагдан  хорих  таслан  сэргийлэх  арга  хэмжээг  хэвээр  үргэлжлүүлсүгэй.