*******э ХХК нэхэмжлэлтэй

иргэний хэргийн тухай

 

Завхан аймгийн эрүү, иргэний хэргийн давж

заалдах шатны шүүхийн шүүх

хуралдааны бүрэлдэхүүнд:

Даргалагч шүүгч: Ж.Баттогтох

Шүүгчид: Т.Жаргалсайхан, Б.Ариунбаяр

Бусад оролцогчид:

Нэхэмжлэгч байгууллагын төлөөлөгч: М.*******үү

Хариуцагч, сөрөг нэхэмжлэгч: Ю.Ч

Хариуцагч, сөрөг нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч:Б.*******

Нарийн бичгийн дарга: Б.******* нар оролцов.

Завхан аймгийн эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүх хуралдаанаар Завхан аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Т.Балжиннямын даргалж шийдвэрлэсэн 2017 оны 06 дугаар сарын 16-ны өдрийн 299 дугаартай шийдвэрийг эс зөвшөөрч бичсэн нэхэмжлэгч байгууллагын төлөөлөгч М.*******үү, хариуцагчийн өмгөөлөгч Б.*******ийн давж заалдах гомдлыг лэн давж заалдах шатны шүүх хэргийг 2017 оны 08 дугаар сарын 03-ны өдөр хүлээн авч, шүүгч Ж.Баттогтохын илтгэснээр хянан хэлэлцээд

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэгч байгууллагын төлөөлөгч М.*******үү анхан шатны шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ:

Манайх 2015 оны 04-р сард *******ай архины гэрээт борлуулагчаар ажилласан юм. 2015 оны 08-р сарын 01-нд иргэн Ю.Ч-ыг *******ай архины худалдааны төлөөлөгчөөр ажилд авсан. Ю.Ч нь 6 сар ажиллахдаа 48,778,980 төгрөгийн борлуулалт хийснээс 30,056,820 төгрөгийг Аврай архины борлуулалтын дансанд хийсэн. Одоо 12,251,000 төгрөг хүмүүсийн гар дээр байгаа. Үүнээс бензин шатахууны үнийг хасаад 3,080,700 төгрөгийн дутагдал гаргасан. Мөн хүмүүсийн гар дээр байгаа 12,251,000 төгрөгийн өрнөөсөө 909,940 төгрөгийг өөрөө хэрэглэсэн буюу дутаасан. Нийт 3,990,640 төгрөгийн дутагдалтай байна. Иймд Ю.Ч-аас 3,990,640 төгрөгийг гаргуулж өгнө үү гэжээ.

Хариуцагч Завхан, Алдархаан, Өгөөмөр багийн иргэн Ю.Ч анхан шатны шүүхэд гаргасан хариу тайлбартаа:

Миний бие 2015.08.01-н арвайн архины худалдааны төлөөлөгчөөр ажилд орсон. 6 сар ажиллах хугацаандаа 48,778,900 төгрөгийн борлуулалт хийсэн. 3,990,940 төгрөгийн дутагдал мөнгийг хүлээхгүй. Авлага цуглуулах явцдаа гаргасан 909,940 мөнгийг хүлээж байна. Мөн жолооч машинтай холбоотой 248,000 төгрөгийг дутагдлыг хүлээхгүй гэжээ.

Нэхэмжлэгч, сөрөг нэхэмжлэлийн хариуцагч М.*******үү шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

Би 2015 оны 04 сарын 28-ны өдөр *******ай компаний Завхан аймаг дахь гэрээт борлуулагчаар ажиллахаар гэрээ байгуулсан. *******ай компаний зүгээс надад худалдааны төлөөлөгч, жолооч 2-ыг хүлээлгэж өгсөн. Гэрээндээ жолоочийн цалинг *******ай компани өгөхөөр заасан байсан. Хамгийн гол нь танай компани төлөвлөгөөгөө биелүүлэх ёстой. Төлөвлөгөө 50 хувь л биелүүлсэн байхад машины бинзений зардал болох 180000 төгрөг танай компаний дансанд орно гэдэг байдлаар гэрээ хийсэн юм. Ч-ын өмнөх худалдааны төлөөлөгч нь Ч-аас арай дээр хүн байсан юм. Тэгээд тэр хүний ар гэрт нь ажил явдал гараад тэр хүнийг сольсон юм. 7 сарын 29-нд *******ай компаний баруун бүс хариуцсан захирал ******* Ч-ыг дагуулаад 1 диплом барьж ирээд энэ дипломийг өөр дээрээ хадгал дээрээс нь нэмээд 1,000,000 төгрөг аваарай. Тэр нь барьцаа юм шүү гэж хэлсэн. Тэгээд Ч бараагаа хүлээж аваад ажлаа эхэлсэн. Би Ч-ыг хөдөө борлуулалт хийгээд ир гээд явуулдаг байсан. Ч 1,000,000, 2,000,000 төгрөгийн борлуулалт хийж байсан. *******ын байгаа байдал хүнтэй харьцаж байгаа харьцаа зэрэг нь нээлттэй биш. Дэлгүүрүүдийн хүмүүстэй харьцаж бараа бүтээгдэхүүнээ борлуулж чаддаггүй. Тэр байдал нь надад өр болж байгаа юм. Би 8 сард ******* рүү чиний олж ирсэн жолооч, худалдааны төлөөлөгч 2 намайг өрд оруулах нь ээ, би гэрээт борлуулагч байхаа больё гэж хэлсэн. Тэгэхэд за болох байхаа гэж хэлсэн. Би үл хөдлөх хөрөнгөө барьцаанд тавиад гэрээт борлуулагч гэдэг үүрэг авсан. ******* 10 сард Улаанбаатар хот руу *******ай компаний сургалтанд суусан. Тэгээд 1 сарын 29-ний өдөр ажлаа хүлээлцээд *******д бүх бараагаа падаанаар хүлээлгэж өгсөн. Ч-ын тооцоонд өмнөх борлуулагч байсан *******ийн өрийг тусгаагүй байсан. Тэгэж тооцоо хийхэд 2,978,000 төгрөг дутсан. Энэ тооцоог бид 2 удаа бодсон. Тэгээд энэ тооцоон дээр бид 2 *******ийг байхад гарын үсэг зураад 12,251,000 төгрөгийг хүмүүсээс авах авлага байгаа гэж бодоод би *******ай компанид 33,000,000 төгрөгийн өртэй гэж гарын үсэг зураад *******э компани *******ай компаний гэрээт борлуулагч байхаа больж би өртэй хоцорсон. Тэгээд 4 сард *******ай компаниас 6 хүний бүрэлдэхүүнтэй баг манай аймагт ирсэн. Тэгэхэд Ч 5,410,000 төгрөгийн борлуулалт *******ай компаний дансанд хийсэн байсан. 6,500,000 төгрөгийн борлуулалт байхгүй, хийгээгүй байсан. Тэгээд тэр үлдэгдэл өрийг би хүмүүсээс авч цуглуулая гээд эхнээс нь хүмүүс рүү ярьж эхэлсэн. 906940 төгрөгийн өрийг Ч өөрөө хариуцна. Миний ойр дотно найз нөхөдийн өгөх ёстой мөнгө байгаа юм аа гэж хэлсэн. Тэгээд *******ай компани надаас мөнгөө авахын тулд шахаж эхэлсэн. Тиймээс би Ч-аас мөнгөө гаргуулахаар шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан юм. Би нэхэмжлэл гаргах бүрэн эрхтэй. Учир нь *******айн ийн барааг манай э ХХК худалдан борлуулах гэрээ хийсэн. э ХХК-ны хувьд банк дээр нэгдүгээр гарын үсэг зурж мөнгө авдаг хүн нь би учраас ингэж үзэж байна. Тиймээс *******аас 3,990,640 төгрөгийг нэхэмжилж байна.

Ч-ын гаргасан сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлага лэлгүй гэж үзэж байна. Учир нь *******айн компаний төлөөлөгч гэдэг хүн телевизэд зар өгсөн байсан. Тэр зарын дагуу ресторанд *******тэй Ч уулзаад худалдааны төлөөлөгчийн ажилд орсон. Сард 400000 төгрөгийн цалин өгнө гэж хэлснийг мэдэхгүй. Ажилд орж цалин авах тухай хэлцлийг Ч *******айн компанитай хийсэн. Олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслээр *******айн худалдааны борлуулагчаар ажилд авах зар явуулж байгаа нь хэлцэл хийхийг урьж байгаа гэж ойлгоно. Тиймээс ******* *******айн компаниас цалин нэхэмжлэх эрхтэй. *******айн болон э компаний хооронд хийгдсэн гэрээнд бол компаний зүгээс гаргах зардлуудыг заасан байгаа. Тэр зардал дотор худалдааны төлөөлөгчийн цалин, урамшуулалыг *******айн компани хариуцна гэж заасан байна. Надаас 200000 төгрөгийн цалин авсан гэдэг нь үнэн. Энэ талаар э компаний диспозиц дансны хуулгыг гаргуулж авсан. Энэ баримтыг шүүгээд үзэхэд *******айн компаниас 7 удаагийн гүйлгээ хийгдэж мөнгө орсон байна. Дээрх 7 шилжүүлэг хийсний нэг дээр нь цалин гэж орж ирсэн байгаа. 2015 оны 10 сарын 09-ний өдөр 385000 төгрөгийн гүйлгээний цалин гэж *******айн ХХК-аас орж ирсэн. Бусад нь дандаа агуулахын түрээс гэж орж ирсэн. *******айн компани болон э компаний хооронд байгуулсан гэрээн дээр худалдааны төлөөлөгчийн мэдээ, борлуулалтын хувь төлөвлөгөөг харгалзаад төлөвлөгөөний урамшуулал бусад зардлыг э компаний дансанд шилжүүлнэ гэж заасан байгаа. Тийм учраас би энэ хүний нэхэмжлээд байгаа цалинг өгөх боломжгүй учир хүлээн зөвшөөрөхгүй байна гэжээ.

Хариуцагч, сөрөг нэхэмжлэгч Ю.Ч анхан шатны шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

Би 7 сарын 30-ны өдөр зарын дагуу э компанид ажилд орсон. ******* гэдэг хүн намайг дагуулж очоод цаашдаа энэ хүнтэй хамтарч ажиллана гээд урд талын Хайрхан дэлгүүр дээр авч очсон. Түүнээс хойш би өөрийнхөө чадах хэмжээгээр ажилласан. *******ай архи маш чанаргүй архи учраас борлогддоггүй. Тэгээд дэлгүүрүүдээр борлуулах гээд очихоор мөнгө төгрөг нь удаан гарна тиймээс зээлээр л авах боломжтой гэдэг. Отгон сум руу очиход архийг нь голоод авдаггүй байсан. Өмнөх сард өгсөн архи нь хэвээрээ байж байна бараг энэ архиа буцаагаад аваад яв гэдэг байсан. Иймд надаас нэхэмжилсэн 3,990,640 төгрөгийг хүлээн зөвшөөрөхгүй байна.

Мөн би 2015 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдрөөс 2016 оны 04 сарын 05-ны өдөр хүртэл э компанид ажилласан. Ингэж ажиллаж байх хугацаандаа 200000 төгрөгийн цалин нэг удаа авсан. Түүнээс хойш ямар ч цалин мөнгө аваагүй. Иймд би М.*******үүгээс цалингаа нэхэмжилж байна. Анх намайг ажилд ороход сарын 400000 төгрөгийн цалин өгнө гэж амаар хэлсэн. Тиймээс ажилгүй байсан хугацаан цалин 4,334,843 төгрөгийг гаргуулж өгнө үү гэв.

Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Э.******* шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: *******айн компанитай э компани гэрээ байгуулаад үл хөдлөх хөрөнгөө барьцаалаад *******айн компаний бараа бүтээгдэхүүнийг өөрийнхөө компаний өмчлөлд шилжүүлсэн байна. Захиран зарцуулах эрх нь э компанид шилжсэн байсан байна. Тиймээс *******аас нэхэмжлэх эрхтэй байна. *******үү гэдэг хүн э компаний нэрийн өмнөөс тухайн компанийг төлөөлж нэхэмжлэл гаргах эрхтэй. Компанийг хуульд зааснаар төлөөлөх, итгэмжлэлээр төлөөлөх гэж байгаа. *******үү нь э компаний захирал мөн, нэгдүгээр гарын үсэг зурдаг гэсэн баримтаа гаргаж өгсөн байгаа учраас хуульд зааснаар төлөөлж байгаа юм. Хариуцагч *******аас 3990640 төгрөг нэхэмжилж байгаа юм. э компани яагаад *******аас нэхэмжилээд байгаа юм бэ? гэхээр *******айн компаниас зээлээр худалдах худалдан авах гэрээний дагуу аваад агуулахдаа хадгалчихсан. Тэрийг нь э компаний няраваас ******* өдөр бүр тоолж хүлээж авдаг.

Сөрөг нэхэмжлэлийн тухайд ажилд авах санал тавихдаа олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслээр дамжуулан зар өгч байгаа нь олон нийтэд хэлцэл хийх санал тавьж байна гэж ойлгож байна. Тиймээс энэ хэлцэл хийх саналыг *******айн компаний ажилтан ******* Air1 телевизээр зар явуулсны дагуу ******* гэдэг хүнтэй уулзаад сарын 400000 төгрөгийн цалин авахаар тохиролцоод ажилд орсон. Хэрвээ э компаний худалдааны төлөөлөгчөөр ажиллах гэж байсан бол ******* гэдэг хүн дундуур нь орж ирээд цалин мөнгөний талаар ярилцаад байх боломжгүй. Гэрээний хавсралт дээр цалин мөнгийг хэн олгохыг тодорхой заасан байгаа. Хариуцагч ******* нь ажлаа *******айн компаний өмнө тайлагнадаг гэдгээ дурдсан. Тэр мэдээ тайланг нь лэж *******айн компани төлөвлөгөөний биелэлтийг нь хувилж бодоод гаргадаг. Гаргасан төлөвлөгөөний биелэлт нь *******ыг ажиллаж байх хугацаанд 50-аас дээш хувь нэг ч удаа биелүүлж байгаагүй учраас цалин олгоогүй байдаг. 1 удаа цалин орсон нь э компаний дансаар дамжиж орж ирсэн байдаг. Гэрээний 2.2 дахь хэсэгт худалдааны төлөөлөгчийн цалинг гэрээт борлуулагчийн дансанд хийхээр заасан байгаа. Тиймээс э компани цалинг хариуцахгүй гэдэг нь тодорхой байна. Тиймээс үндсэн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж, сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэжээ.

 

Хариуцагч, сөрөг нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Б.******* шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

Нэхэмжлэгч *******үү нь хариуцагч *******аас 3990640 төгрөг гаргуулахаар нэхэмжилсэн. Учир нь хөлсөөр ажиллах гэрээний явцад ******* байгууллагын эд хөрөнгө дутаасан асуудал гаргасан гэж үзсэн. Эд хөрөнгө дутаасан асуудал нь тодорхойгүй байна. Хэрэгт нотлох баримтаар өгсөн тооцоо нийлсэн акт нь хэрэгт ач холбогдолтой эсэхийг шалгах хэрэгтэй байна. Тэгвэл нэхэмжлэлийн мөнгөн дүн өөрчлөгдөх байх гэж бодож байна. Итгэмжлэлийн асуудал яригдаж байна. Энэ нэхэмжлэлийг гаргаагүй гэж үзэж байна. Учир нь гэрээ байгуулсан 2 компаний хоорондох эд хөрөнгө худалдах худалдан авах гэрээ байна. Ийм учраас э ХК-ний нэхэмжлэлийг хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй гэж үзэж байна. Мөн хариуцагч ******* хөлсөөр ажиллах гэрээгээр ажиллаж байсан гэж үзэж байгаа учраас цалин хөлс гаргуулах нэхэмжлэл гаргасан. *******ыг 6 сарын хугацаагаар авч ажиллуулсан гэж ярьж байгаа энэ нь нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч *******айн компаний ажилтан гэсэн орон нутгийн албаны ажилтан биш хүнд хамаатуулж ойлгох боломжгүй. ******* ажил хийж ажлын үр дүн гарсан учраас цалин хөлс нэхэмжлэх эрхтэй гэж бодож байна. Учир нь 48000000 төгрөгийн борлуулалт хийсэн байгаа. сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагаа дэмжиж байна. Харин үндсэн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэжээ.

 

Анхан шатны шүүх: Монгол Улсын Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 117 дугаар зүйлийн 117.1 дэх хэсэгт зааснаар М.*******үүгийн нэхэмжлэлтэй Ю.*******т хобогдох 3,990,640 төгрөг гаргуулах тухай иргэний хэргийг хэрэгсэхгүй болгож, нэхэмжлэлийг нэхэмжлэгч М.*******үүд буцааж, Иргэний хуулийн 359 дүгээр зүйлийн 359.1 дэх хэсэгт зааснаар Ю.*******ын нэхэмжлэлтэй М.*******үүд холбогдох 4,334,840 төгрөг гаргуулах тухай сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож, Монгол Улсын иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.1 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгч М.*******үүгийн нэхэмжлэл гаргахдаа урьдчилж төлсөн тэмдэгтийн хураамж 79290 төгрөгийг нэхэмжлэгчид буцаан олгож, Монгол Улсын Тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7-р зүйлийн 7.1.1, Иргэний Хэрэг Шүүхэд Хянан Шийдвэрлэх тухай хуулийн 60-р зүйлийн 60.1, 56-р зүйлийн 56.1 дэх хэсэгт зааснаар Ю.*******ын сөрөг нэхэмжлэл гаргахдаа урьдчилж төлсөн тэмдэгтийн хураамж 84467 төгрөгийн улсын орлогод хэвээр үлдээж, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2-т зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч, гуравдагч этгээд болон түүний өмгөөлөгч наршийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Завхан аймгийн эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэйг тус тус дурдаж шийдвэрлэжээ.

Нэхэмжлэгч, сөрөг нэхэмжлэлийн хариуцагч М.*******үү давж заалдах шатны шүүхэд гаргасан гомдолдоо:

Ю.*******аас 3.990.940 төгрөг гаргуулах шаардлага бүхий нэхэмжлэлтэй иргэний хэргийн нэхэмжлэгч М.*******үү би тус хэргийг хянан шийдвэрлэсэн Завхан аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2017.06.16-ны өдрийн 299 тоот шийдвэрийг эс зөвшөөрч гомдол гаргаж байна.

Учир нь нэхэмжлэгч миний зүгээс шүүхэд нэхэмжлэлийн шаардлагаа нотлохоор *******айн ХХК болон Ю.*******тай нийлсэн тооцооны үлдэгдлийн баталгааг нотлох баримтаар гаргаж өгсөн бөгөөд энэхүү нотлох баримтаас хариуцагчийн төлөх ёстой үлдэгдэл мөнгө харагдаж байхад шүүх шийдвэрийн лэх хэсэгтээ ... Ю.*******ыг нэхэмжлэгчийн хүлээлгэн өгсөн барааг дутаасан гэх лэл тогтоогүй байна... гэж дүгнэн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүйболгосныг хүлээн зөвшөөрөхгүй байна.

Мөн сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагын талаар нэхэмжлэгч миний зүгээс Ю.*******ыг манай компанийн ажилтан биш , *******айн ХХК-ийн ажилтан гэж, харин Ю.******* өөрийгөө *******э ХХК-ийн ажилтан мөн гэж маргаж, мэтгэлцэж байхад шүүх шийдвэрийнхээ лэх хэсэгт ... Ю.******* нь *******э ХХК-д... ажиллаж байсан нь талуудын шүүхэдгаргасан тайлбар болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбарууд зөрүүгүй байгаа.. гэж дүгнэсийг лэлгүй гэж үзэж байна.

Мөн нэхэмжлэгч миний зүгээс нэхэмжлэлийн шаардлагаа нотлохын тулд Ю.*******ын зардлын тайлан, тооцооны үлдэгдлийн баталгаа, хариуцагчийн тооцооны жагсаалт, хариуцагчаас авах авлагын баримт, зардлын баримтууд, Ю.*******ын ажилласан хугацааны тайлан мэдээ өгөлтийн баримт, гэрээтээс авч зарсан нийт барааны тооцоо,тооцооны үлдэгдлийн баталгаа гэх мэт нотлох баримтуудыг гарган өгсөн атал эдгээр нотлох баримтууд дээр дүгнэлт хийлгүйгээр хэргийг шийдвэрлэсэн нь ойлгомжгүй байна.

Иймд анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хууль ёсны бөгөөд лэл бүхий болж чадаагүй гэж үзэж байгаа тул Завхан аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2017.06.16-ны өдрийн 299 тоот шийдвэрийн үндсэн нэхэмжлэлийг шийдвэрлэсэн хэсгийг хүчингүй болгон нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж, сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгосон хэсгийг хэвээр үлдээж өгнө үү гэжээ.

Хариуцагч, сөрөг нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Б.******* давж заалдах шатны шүүхэд гаргасан гомдолдоо:

Б.******* миний бие *******э ХХК-ний нэхэмжлэлтэй Ю.*******т холбогдох төлбөр гаргуулах, Ю.*******ын сөрөг нэхэмжлэлтэй *******э ХХК-д холбогдох цалин ажлын хөлс гаргуулах тухай иргэний хэрэгт хууль зүйн тусалцаа үзүүлэх гэрээний дагуу хариуцагч, сөрөг нэхэмжлэгч Ю.*******ын өмгөөлөгчөөр оролцож байна.

Завхан аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2017 оны 06 сарын 16-ны өдрийн 299 дүгээр шийдвэрийг 2017 оны 07 сарын 06-ны өдөр хүлээн аваад уг шийдвэрийг эс зөвшөөрч дараах давж заалдах гомдол гаргаж байна.

Үүнд:

Анхан шатны шүүх нь хавтаст хэрэгт авагдсан нотлох баримтыг огт үнэлээгүй тул хууль ёсны нотлох баримтанд лэсэн шийдвэр байх хуулийн шаардлагыг хангаагүй гэж үзэж байна.

Нэхэмжлэгч байгууллага болон түүний төлөөлөгч нь Ю.*******ыг нэхэмжлэл гаргахдаа болон шүүхийн хянан шийдвэрлэх ажиллагааны үед, шүүхийн хэлэлцүүлэгийн шатанд хүртэл ажиллуулсан гэж хүлээн зөвшөөрч байхад анхан шатны шүүх шийдвэрийн лэх хэсэгтээ ...*******э ХХК-д ажиллаж байсан нь талуудын шүүхэд гаргасан тайлбар болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбарууд зөрүүгүй байгаа хэдий ч Ю.******* хичээн төгрөгийн цалин, хөлс, урамшуулал авдаг байсан талаараа нотлох баримтаар нотлож чадахгүй, нотлох үүргээ биелүүлээгүй байна гэж дүгнэсэн нь лэлгүй юм.

Учир нь *******э ХХК, *******айн ХХК нарын хооронд 2015 оны04 сард байгуулсан бүтээгдэхүүн зээлээр худалданборлуулах гэрээний хавсралтад үндсэн цалин ажлын хөлс сарын 400000, урамшуулал 150000 гэж заасан байхад

Мөн 2015 оны 9 сард Ю.*******т *******э ХХК-ний төлөөлөгч М.*******үү нь 8 сарын эхний хагасийн ажлынхөлс гэж 200000 төгрөг өгсөн гэж шүүхийн хэлэлцүүлэгийн шатанд тайлбарласан байдаг. Үүнийг хэн ч үгүйсгээгүй маргаагүй.

Гэтэл анхан шатны шүүхээс хэчнээн төгрөгийн цалин авдаг байснаа нотлож чадаагүй гэж дүгнэсэн Ю.*******ыг тогтмол хугацаанд заавал цалин хөлс авсан байхыг шаардсан шийдвэр болоод байна.

Иймд Завхан аймаг дахь Сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2017 оны 06 сарын 16-ны өдрийн 299 дүгээр шийдвэрийн сөрөг нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгосон хэсгийг өөрчлөлт оруулж сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж, шийдвэрийн бусад хэсгийг хэвээр үлдээж өгнө үү гэжээ.

Нэхэмжлэгч, сөрөг нэхэмжлэлийн хариуцагч М.*******үү давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

Ю.*******аас 3990940 төгрөг гаргуулах шаардлага бүхий нэхэмжлэлийг нэхэмжлэгч байгууллагын төлөөлөгч М.*******үү би Завхан аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг 2017 оны 06 дугаар сарын 16-ны өдрийн 299 дугаартай шийдвэрийг эс зөвшөөрч эс зөвшөөрч давж заалдах гомдол гаргаж байна. Сөрөг нэхэмжлэлийн хувьд сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагын талаар нэхэмжлэгч миний зүгээс Ю.*******ыг манай компанийн ажилтан биш, *******айн ХХК-ийн ажилтан гэж, харин Ю.******* өөрийгөө *******э ХХК-ийн ажилтан мөн гэж маргаж, мэтгэлцэж байхад шүүх шийдвэрийнхээ лэх хэсэгт Ю.******* нь *******эХХК-д ажиллаж байсан нь талуудын шүүхэд гаргасан тайлбар болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбарууд зөрүүгүй байгаа гэж дүгнэсэнийг лэлгүй гэж үзэж байна. 2016 оны 04 сарын 30-нд *******э ХХК, *******айн ХХК-ийн хооронд гэрээ байгуулагдаж байсан. *******э ХХК нь *******айн ХХК-ийн архины борлуулалтыг хийхээр ажиллаж эхэлсэн. Энэ үед 2016 оны 08 дугаар сарын 01-нд *******айн ХХК-ийн худалдааны төлөөлөгчийг сольж, Улаанбаатараас худалдааны баруун бүс хариуцсан менежер н.******* ирж Айр 1 телевизээр зар явуулж Ю.******* гэж хүнийг над дээр авч ирээд, манай компаний ажилтан танай ажиллуулах ёстой гээд диплом аваад ирсэн. Тэгээд 08 сарын 01-нээс эхлэн Ю.******* нь үйл ажиллагаагаа эхлэж, түгээлтэнд явж эхлэсэн. 2016 оны 10 сарын эхээр *******э компаний дансанд *******айн компаниас Ю.*******ын цалин гээд 200000 төгрөгний цалин орж ирсэн. Тэр нь ямар учиртай юм бэ? гэхээр *******айн компани төлөвлөгөө өгсөн байдаг. 20000000 төгрөг, 25000000 төгрөг гээд Ю.******* нь төлөвлөгөөгөө биелүүлээгүй учраас 8 сар, 9 сард цалин аваагүй 10 сард 200000 төгрөгийн цалинг *******э компани дансаар жолооч, Ю.******* 2-ын цалин дамжин оруулж ирсэн байдаг. Бид нарын маргааны гол агууллага нь миний зүгээс Ю.*******ыг манай компанийн ажилтан биш *******айн ХХК-ийн ажилтан гэж, харин Ю.******* өөрийгөө *******э ХХК-ийн ажилтан мөн гэж маргаад байдаг. Ю.*******ыг *******айн ХХК-ийн баруун бүс хариуцсан менежер н.******* нь Ю.*******ыг ажилд авсан. 2017 оны 01 сарын 25-нд гэрээт борлуулагч байхаа больж, тооцоогоо хийхэд *******ай компаний ажилтан н.*******ийг ирэхэд Ю.******* нь өөрийн тайлан тооцоогоо өгсөн байдаг. Сар бүр Ю.******* нь мэдээгээ *******э компанид биш *******айн компанид өгдөг байсан. *******ай компани тэндээс борлуулалт хэрхэн хийгдэж байгаа талаар мэдээлэл авч цалинг нь бодож олгож байсан. Манай компани агуулахаас бараагаа падаанаар авч борлуулалт хийдэг байсан. Ю.******* нь хөдөө явж сумуудаар борлуулалт хийхээрээ ор хоногийн мөнгөө өөрөө авдаг. Машины бинзенийг *******э ХХК-аас гаргаж өгдөг байсан. Иймд анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хууль ёсны бөгөөд лэл бүхий болж чадаагүй гэж үзэж байна. Мөн нэхэмжлэгч миний зүгээс нэхэмжлэлийн шаардлагаа нотлохын тулд Ю.*******ын зардлын тайлан, тооцооны үлдэгдлийн баталгаа, хариуцагчийн тооцооны жагсаалт, хариуцагчдаас авах авлагын баримт, зардлын баримтууд, Ю.*******ын ажилласан хугацааны тайлан мэдээ өгөлтийн баримт, гэрээтээс авч зарсан нийт барааны тооцоо, тооцооны үлдэгдлийн баталгаа гэх мэт нотлох баримтуудыг гарган өгсөн атал эдгээр нотлох баримтууд дээр дүгнэлт хийлгүйгээр хэргийг шийдвэрлэсэн нь ойлгомжгүй байна гэв.

Хариуцагч, сөрөг нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Б.******* давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

Анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрч нэхэмжлэгч талаас давж заалдах гомдол гаргасан байгаа. Нэхэмжлэл гаргахдаа иргэн М.*******үү гэдгээрээ нэхэмжлэл гаргаагүй. *******э ХХК-ийн төлөөлөгч гэдгээрээ нэхэмжлэл гаргасан байдаг. 2017 оны 07 сараас 01 сарын 25-ны өдрийн хүртлэх хугацаанд энэ хүн ажиллахдаа ийм бараа, бүтээгдэхүүн дутаасан гэж хэлж хамгийн гол нь нэхэмжлэл дээр тэгэж бичиж оруулж ирж байгаа нь өөрөө Ю.******* гэдэг хүнийг ажиллуулж байсан тухайгаа хүлээн зөвшөөрч байна гэж ойлгож байна. 7 сарын хугацаанд манай байгууллагад ажиллахдаа ийм ийм зүйл архи дутаасан гэж анхан шатны шүүх дээр ярьж байсан талаар би тод санаж байна. Энэ хүн хамгийн гол нь өөрөө энэ тухай үгүйсгэхгүй байгаа нь ажиллаагүй гэж ерөөс хэлэхгүй ажиллаж байх хугацаандаа гэж яриад байсан учраас анхан шатны шүүхээс ажиллаж байсан байна гэж үзэх бүрэн лэлтэй. Энэ асуудал дээр хөдөлмөрийн харилцаа явагдсан уу? гэж үзэхээр бас эргэлзээтэй хөдөлмөрийн гэрээ байгуулсан зүйл байхгүй. Зөвхөн машины түрээсийн гэрээ байдаг. Энэ компаниас архи бараа, бараа бүтээгдэхүүнийг авч худалдан борлуулалт хийдэг байсан тухай асуудал байдаг. 2016 оны 01 сарын 25-наас 04 сарын 05-ныг хүртэл борлуулалт хийгээд 7 сарын хугацаанд үүссэн хохиролоо барагдуулахыг шаардсан байсан. Тэгээд 7 сарыг хүртлэх өрөө цуглуулаад тодорхой хэмжээний үлдэгдэл гарсан байгаа тэр үлдэглийг болохоор Энэ хүний ярьсан тайлбар дээр залруулага хийгээд тайлбараад явья гээд Ю.******* анх орохдоо н.******* гэж хүнээс 3 сая гаруй төгрөгийн зээлтэй байсан байгаа юм.Тэгээд авсаар байгаад 1 сая гаруй төгрөгийн өр үлдсэн байгааг М.*******үү гэж хүн Ю.*******аас нэхээд байгаа юм. Энэ хүнд та өөрөө н.*******оос нэхэмжлэх бүрэн эрхтэй юм байна гэхээр энэ хүний найз нь архи авсан биз дээ гээд байгаа. Ю.******* нь *******айн ХХК-ийн архийг найз нартаа өгсөн байгаа өгөхдөө зээлээр өгсөн тэгээд тэрийгээ авч чадахгүй ийм асуудал гарсан байна. Тооцоо нийлсэн акт дээр хүлээж авсан *******э ХХК, хүлээлгэн өгсөн нь *******айн  ХХК гэж байдаг. Ю.*******ыг манай ажилтан биш гэж маргаж байна. Энэ хүнийг 7 сарын хугацаанд ажиллуулаад 200000 төгрөгийн цалин өгсөн байдаг. Энэ хүнийг орохоос өмнө 7 сард ажиллуулсан байдаг. 2016 оны 04 сарын 30-нд *******э ХХК, *******айн ХХК-ийн хооронд гэрээ байгууллагдсан байдаг. Энэ гэрээн дээр хэрвээ төлөвлөгөө биелэгдсэн байх юм бол цалингийн урамшуулал өгнө төлөвлөгөө биелэгдээгүй бол өгөхгүй гэсэн тийм гэрээ хавтаст хэрэгт авагдсан байдаг. Чиний төлөвлөгөө биелэгдээгүй байна. Чамд цалин урамшуулал өгөхгүй гэсэн мөртлөө ажилуулаад байдаг. Ийм асуудал гараад байна гэв.

Хариуцагч, сөрөг нэхэмжлэгч Ю.******* давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

Намайг Ю.******* гэдэг би *******э ХХК-нд 2017 оны 02 сарын 01-нээс 04 сарын 05-ныг хүртлэх хугацаандажилласан. Энэ хугацаандаа 250000 төгрөгийн цалин авсан бусад хугацаанд нь төлөвлөгөө биелүүлэх гээд яваад байдаг байсан. *******айн  ХХК нь маш өндөр төлөвлөгөө өгдөг. Би энэ талаар эдгээр хүмүүст хэлж байсан танай компани архи борлуулалт муу байна би ажлаасаа гармаар байна гээд хэлж байсан. Тэгээд намайг ажлаас гаргахгүй ажиллуулаад байсан. *******айн  ХХК-наас намайг 4 сар хүртэл ажил гэж хэлж байсан 1 сард ажлаа хүлээлгэж өгөөд байж байхад бас л намайг ажиллуулсаар байсан тийшээяваад тийм зүйл аваад ийшээ яваад ийм зүйл аваад ир, тийм өр цуглуулаад ир гээд байдаг байсан. Миний хувьд өр авлагаа цуглаад өрөө барагдуулж байсан. Би *******э ХХК-наас цалингаа нэхэмжилж байна цалингүй ажиллаж байсан гэв.

ҮНДЭСЛЭХ нь

Анхан шатны шүүх хэргийн бодит байдал тогтоогдоогүй байхад хэргийг хянан шийдвэрлэснээс зохигчдын хооронд үүссэн маргаантай харилцаанд эрх зүйн лэлтэй дүгнэлт хийгээгүй, хэрэглэвэл зохих хуулийг хэрэглээгүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны хуулиар тогтоосон журмыг зөрчсөнөөс шүүхийн шийдвэр хууль ёсны бөгөөд лэлтэй байх хуулийн шаардлагыг хангаагүй байна.

Нэхэмжлэгч *******э ХХК нь хариуцагч Ю.*******т холбогдуулан бараа бүтээгдэхүүн дутагдуулсаны төлбөр 3.990.940 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасныг хариуцагч Ю.******* эс зөвшөөрч *******э ХХК- нд холбогдуулан цалин, урамшуулалд 4.334.843 төгрөг гаргуулахаар сөрөг нэхэмжлэл гаргажээ..

Нэхэмжлэлийн шаардлага, лэл болон зохигчдийн тайлбараас үзвэл талуудын хооронд ямар маргаантай эрхийн харилцаа үүссэн болох нь тодорхойгүй байна.

Шүүх зохигчидын хооронд үүссэн маргаантай харилцааг нотлох баримтад лэн эрх зүйн лэлтэй тогтоохгүйгээр шууд Ю.*******ыг *******э ХХК-ны худалдан борлуулагч гэж үзсэн нь учир дутагдалтай байна.

Өөрөөр хэлбэл, *******э ХХК нь *******ай ХХК-ны хооронд хийгдсэн гэрээт борлуулагчаар хамтран ажиллах, бараа бүтээгдэхүүн зээлээр худалдан борлуулах гэрээ болон түүний хавсралтаар гэрээний талууд цалин урамшуулал тохиролцсон нь Ю.*******ын цалин хөлс эсэх, эсхүл *******э ХХК-ны урамшуулалт цалин хөлс эсэх нь тодорхойгүй байгаа, мөн Ю.******* нь бараа бүтээгдэхүүн худалдан борлуулж тооцоогоо шууд *******айн ХХК-тай хийдэг байсан талаарх баримтууд хэрэгт байгаа зэргээс Ю.******* нь *******ай-Үндэс ХХК-ны болон *******э ХХК-ны алинтай гэрээ байгуулсан үйл баримт тогтоогдоогүй байна.

Хариуцагч Ю.*******ын өмгөөлөгч дээрх нөхцөл байдлыг тодруулахаар шүүхэд хүсэлт гаргасан байх ба энэ хүсэлтийг хангах нь хэрэгт ач холбогдолтой байхад шүүх хүсэлтийг хангахаас татгалзсан нь түүний Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.1.3 дахь хэсэгт заасан эрхийг зөрчснөөс гадна мөн хуулийн 105 дугаар зүйлийн 105.1, 105.2-ийг буруу тайлбарлан хэрэглэсэн гэж үзэхээр байна.

Дээрх үйл баримтыг эрх зүйн үүднээс зөв тогтоосноор үндсэн болон сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангах эсэхийг шийдвэрлэх нь шүүхийн шийдвэр лэлтэй байх хуулийн шаардлагад нийцэх тул анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож, хэргийг дахин шийдвэрлүүлэхээр анхан шатны шүүхэд буцаах нь зүйтэй байна гэж шүүх бүрэлдэхүүн дүгнэв.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 167 дугаар зүйлийн 167.1.5 дахь хэсэгт заасныг удирдлага болгон 

ТОГТООХ нь:

1. Завхан аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2017 оны 06 дугаар сарын 16-ны өдрийн 299 дугаартай шийдвэрийг хүчингүй болгож, мөн шүүхээр дахин хэлэлцүүлэхээр буцааж, нэхэмжлэгч, хариуцагч, хариуцагч нарын давж заалдсан гомдлуудыг хэлэлцэхгүй орхисугай.

2. Монгол улсын Иргэний хуулийн 162 дугаар зүйлийн 162.4, 59 дүгээр зүйлийн 59.3 дахь хэсгүүдэд заасныг баримтлан тэмдэгтийн хураамжид төлсөн нэхэмжлэгч Дарив Эрдэнэ ХХК-ны 78950 төгрөг болон хариуцагчийн 84350 төгрөгийг шүүгчийн захирамжаар буцаан олгосугай.

3. Давж заалдах шатны шүүх хэргийг шийдвэрлэхдээ хууль буруу хэрэглэсэн, хэрэглэвэл зохих хуулийг хэрэглээгүй, эсхүл хуулиар тогтоосон хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журам зөрчсөн гэж үзвэл зохигчид магадлалыг гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор хяналтын журмаар гомдол гаргах эрхтэйг дурдсугай.

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧЖ.БАТТОГТОХ

ШҮҮГЧИД Т.ЖАРГАЛСАЙХАН

Б.АРИУНБАЯР