Говь-Алтай аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч Д.Сарантуяа даргалж        

         Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.Одбаяр

         Улсын яллагч Т.Эрдэнэбат

         Хохирогч, иргэний нэхэмжлэгч Н.Доржсүрэн

         Иргэний нэхэмжлэгч М.Мөнхзаяа

         Шүүгдэгч Д.Болдбаатарын өмгөөлөгч Ж.Мөнхнасан

         Шүүгдэгч Б.Батбаярын өмгөөлөгч М.Энхзаяа

         Шинжээч Ц.Жамсран нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй явуулсан шүүх хуралдаанаар

         Говь-Алтай аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн 215 дугаар зүйлийн 215.1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллагдагчаар татах тогтоол үйлдэж ирүүлсэн шүүгдэгч Б.Батбаяр, Д.Болдбаатар нарт холбогдох 201607000133 дугаартай эрүүгийн хэргийг 2016 оны 11 дүгээр сарын 08-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

 

 

Монгол Улсын иргэн, халх, Говь-Алтай аймгийн Есөнбулаг сумын харьяат, 1977 оны 5 дугаар сарын 26-нд төрсөн, 39 настай, эрэгтэй, бага боловсролтой, мэргэжилгүй, ам бүл 6, эхнэр 4 хүүхдийн хамт Есөнбулаг сумын Жаргалант багийн Жаргалантын хороо 2-3 тоотод оршин суудаг, аминдаа хөрөнгөгүй, төрөөс авсан гавъяа шагналгүй, ял шийтгэлгүй, хэрэг хариуцах чадвартай, ДК77052619 регистрийн дугаартай, Боржигон овогт Баастын Батбаяр гэв.

 

Монгол Улсын иргэн, халх, Говь-Алтай аймгийн Шарга сумын харьяат, 1964 оны 4 дүгээр сарын 2-ны өдөр төрсөн Говь-Алтай аймгийн Шарга сумд төрсөн, 52 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, жолооч мэргэжилтэй, ам бүл 4, 2 хүүхдүүдийн хамт Говь-Алтай аймгийн Есөнбулаг сумын Шарга сумын Баянгол багийн Шандын 3-3 тоотод оршин суудаг, төрөөс Тээврийн яамны хүндэт жуух бичгээр шагнуулж байсан, аминдаа хөрөнгөгүй, ял шийтгэлгүй, бие эрүүл, ухаан бүрэн, ДП64040210 регистрийн дугаартай, Хойд овогт Дуламын Болдбаатар гэв.

 

             Холбогдсон хэргийн талаар:

             Шүүгдэгч Д.Болдбаатар нь Эрүүгийн хуулийн 215.1 дэх хэсэгт заасан жолооч хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль тогтоомж зөрчиж зам тээврийн осол

2.

 

       үйлдэж Н.Доржсүрэнгийн биед хүндэвтэр, Б.Батбаярын биед хөнгөн зэргийн гэмтэл, М.Мөнхзаяагийн тээврийн хэрэгсэлд 3.313.000 төгрөгийн хохирол учруулсан, шүүгдэгч Б.Батбаяр нь Эрүүгийн хуулийн 215.1 дэх хэсэгт заасан жолооч хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль тогтоомж зөрчиж зам тээврийн осол үйлдэж иргэн Н.Доржсүрэнгийн биед хүндэвтэр, Д.Болдбаатарын эзэмшлийн тээврийн хэрэгсэлд 553.000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэргүүдийг тус тус үйлджээ. /Яллагдагчаар татах тогтоолд бичигдсэнээр/

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

       Шүүгдэгч Б.Батбаяр нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэг өгөхийг зөвшөөрч байна гээд мэдүүлэхдээ: Би 2016 оны 8 дугаар сарын 22-ны өдөр гэрээсээ гараад ахындаа очих гээд талын 2 дугаар гудамжны дэлгүүрийн гадаа зогсож байсан. Тэгтэл нэг охин ирээд эмээгээ Энхийн зуун эмнэлэгт аваачиж тарилга хийлгэх гэсэн юм гээд миний машинд сууж би тариаг нь хийлгэчихээд буцаад гол замаар өгсөөд талруу хүргэж өгөхөөр явсан. Тэгтэл Монгол шуудан банкны ард талын 4 замын уулзварт нэвтэрсэн хойно баруун гар талаас буюу туслах замаас 5903 ГАҮ улсын  дугаартай машин мөргөн миний машинийг замын нөгөө талын хашлагаруу шахаж явган хүний замыг давуулсан. Тэгээд би бууж ирээд эмнэлэг, цагдаа, даатгал дуудсан. Би эхнэр Мөнхзаяагийн нэр дээр байдаг 2119 ГАА дугаартай приус маркийн машинтай явж байсан. Бид хоёр хамтран эзэмшигч. Манай машины жолооч талын урд тал тэр чигтээ эвдэрсэн. Би зүүн тийшээ жаахан дарахад хажуугаар гарчих байх гэж бодсон. 4 замын уулзварлуу нэвтэрсэн юм чинь тоормоз гишгэх шаардлагагүй. Би гол замаар явж байсан учраас шинжээч нарын дүгнэлтийг хүлээн зөвшөөрөхгүй байна. Би эхнэртэйгээ хохирогч Н.Доржсүрэнгийн гэрт нь очиж байсан. 2016 оны 8 дугаар сарын 25-нд очиж биеийн байдлыг мэдэж ойр зуур эм тариа, сүү, цагаан идээ өгсөн. Түүнээс хойш хэд хэдэн удаа очсон. Манай эхнэр Улаанбаатар авч явж 30-45 хоногийн хэвтэрийн дэглэм сахихад нь Улаанбаатарт гэмтлийн эмнэлэгт аваачиж үзүүлж харуулна гэж хэлсэн. Иргэний бүртгэлд ажилладаг охинд нь энэ талаар хэлж байсан. Тэр үед бидэнд мөнгө төгрөг муу байна. Ах дүү нараасаа хэдэн мал өгье гэхэд надад малны хэрэг байхгүй гэж байсан. Сая шүүх хурлын өмнө очиж уулзахад 3-4 сая төгрөг өгвөл гомдолгүй гэж хэлсэн. Би замын хөдөлгөөний дүрмийн 9 дүгээр зүйлийн 9.2-т зааснаар жолооч аюул саад бий болоход тээврийн хэрэгслийн хурдыг хасаж, зогсоох арга хэмжээ авах заалтыг хүлээн зөвшөөрөхгүй байна. Учир нь би гол замаар 4 замын уулзварт нэвтэрсэн байхад баруун буюу туслах замаас 5903 ГАҮ улсын дугаартай машины жолооч маш хурдтай орж ирээд миний машиныг түрээд зүүн талын хашлага давуулсан. Би гол замаар 4 замын уулзварт нэвтэрсэн байхад тоормоз гишгэх шаардлагагүй гэж байна. Манай өмгөөлөгч энэ хэргийг 5 хүний бүрэлдэхүүнтэй Нийслэлийн замын цагдаагийн газарт буюу механик инженерийн их сургуульд хөндлөнгийн хүмүүсээр дүгнэлт гаргуулахыг удаа дараа хүссэн ч бидний хүсэлтийг хүлээн авахгүй энэ шүүх хуралд хөтлөн оруулж байна. Тийм учраас энэ хэргийг үнэн зөв дүгнэлт гаргуулахын тулд Нийслэлийн замын цагдаагийн газар, Механик инженерийн сургуулиар дүгнэлт гаргуулах хүсэлтэй байна гэв.

 

Шүүгдэгч Д.Болдбаатар нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэг өгөхийг зөвшөөрч байна гээд мэдүүлэхдээ: Би 8 дугаар сарын 22-ны өдрийн 12 цагийн орчимд Говь-Алтайд орж ирж хойд толгойд хүн буулгаад урагшаа эргээд баруун зүүн талаа харахад зүүн талаас ирж байсан машин хол байхаар нь замруу орсон. Миний машин

3.

 

уулзварлуу ороод урд хоёр дугуй цагаан шугам давчихсан байсан. Гэтэл зүүн талаас ирж байсан машин миний араар баруун гар талаа баримталж эгнээ байраа зөв эзлээд зөрөх байх гэж бодож байсан. Би голын цагаан шугам давж байтал яг жолоочийн хаалган талаас Приус 20 маркийн машин ирж мөргөсөн. Мөргөсөн машин нь хурдтай явж байсан бололтой миний машин чигээрээ явж байсан мөртлөө замын хажуу тийшээ дугуй хэсэг дээр гарсан. Би тэр үед тоормоз гишгээд зогсоосон. Миний машин явган хүний зам дээр зогссон байсан. Жолоочийн хаалга онгойхгүй байсан тул би зорчигчийн хаалгаар буугаад Б.Батбаярт би цагаан шугам давчихсан байхад яагаад ирээд мөргөчихсөн юм гэж хэлсэн. Намайг эсрэг урсгалаас орж ирээд мөргөчихлөө гэсэн. Тэгээд би утсаа хайгаад олоогүй. Б.Батбаярын утсаар цагдаа дуудуулаад шинжээч эмч нар ирж хөгшнийг авч яваад замын цагдаагийн газраас шинжээч нар ирж ослын дүгнэлтээ гаргасан. Тэндээс журмын хашааруу явсан. Би трактор, комбайн барьж байгаад 1993 оны үед жолооны үнэмлэх авч байсан. Сая үнэмлэх солилтоор D ангилалтай болсон. 20 гаруй жил машин барьж байна. Замын цагдаагийн гаргасан дүгнэлтийн дагуу хохирлыг төлнө. Би ослын дүгнэлтийг үгүйсгэхгүй байна. Гарсан дүгнэлт бол Замын хөдөлгөөний дүрмийн дагуу гарсан. Намайг очиж мөргөсөн гээд байх юм. Би очиж мөргөөгүй, намайг ирж мөргөсөн. Миний машины зөв талын хаалганаас ирж Б.Батбаярын машин мөргөсөн. Энийг л намайг мөргөчихсөн гэж яриад байна. Зураг дээр ч харагдаж байсан. Төв замын цагаан шугам яах зориулалттай шугам юм. Тэр чинь эгнээ байрыг зөв эзлүүлэх зориулалттай. Миний машины урд дугуй давна гэдэг нь уулзвар нэвтэрсэн гэсэн үг. Тэгтэл миний машиныг ирж мөргөсөн. Өөр нэмж хэлэх зүйл байхгүй. Ослын дүгнэлтийг буруутгах зүйл байхгүй. Цагдаа нар гаргадаг дүрэм журмаараа гаргасан байх гэв.

      

Иргэний нэхэмжлэгч М.Мөнхзаяа шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ: Би ГАА 2119 дугаартай машины эзэмшигч байгаа юм. Манай гэр бүлийн хүн группд байдаг учраас таксинд явъя гээд мөнгө төгрөгөө бүрдүүлээд 6 сард хотоос 8.500.000 төгрөгөөр авчирсан. Мөн 2 сар болоод машинаа  эвдэлж, маш их хохирол учирсан. Машин маань зүгээр байсан бол өрөндөө баригдахгүй байсан байх. Би хохирлоо бүрэн гүйцэд барагдуулж авна. Ашид билгүүн гэх үнэлгээний газраас 3.313.000 төгрөг, тэр дээр үнэлгээ гаргасан хураамж 138.000 төгрөгийг Ашид билгүүн шилжүүлж авсан. Дээрээс нь осол болсон газраас журмын хашааруу кранаар зөөлгөсөн 50.000 төгрөг, журмын хашаанаас авахад 21.000 төгрөгийн хөл, кранаар 50.000 төгрөгийг хашаандаа буулгасан хөлс, өмгөөлөгчийн хөлс, мөн баримтгүй мөнгө төгрөг гэвэл хотруу 200.000 төгрөгөөр ачуулаад 22-ын товчооноос засварлуу явуулах зэрэг зардлууд гарахаар байгаа. Энэ зардлыг Д.Болдбаатарын буруу гэж үзэж байгаа тул Д.Болдбаатараас нэхэмжилж байна.  Манай хүн осол гаргах үед би хөдөө байсан. Би маргааш нь хөдөөнөөс ирээд 25-нд эмээ дээр цуг очиж биеийн байдлыг асуугаад дутуу зүйл, авахуулах зүйлийг нь асуугаад эмийг нь авч өгсөн. Тэрнээс хойш 4-5 удаа очсон. Эмч 35-45 хоног хэвтэрт байх ёстой гэхэд нь би тогоог нь барья. Хотод гэмтлийн эмнэлэгт манай дүү их эмч учраас хотруу асарч авч явж болно. Би аваад явъя гэж хэлж байсан. Эмээг эмчлүүлнэ гэж бодож байсан. Энэ хэргийг ингэж удна гэж бодоогүй гэв.

 

Хохирогч Н.Доржсүрэн шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ: Би сард 1 удаа эмнэлэгт тариа хийлгэдэг юм. Би зээгээ дагуулаад такси зогсож байхаар нь сууж тариулчихаад эргэж явахад Жанжин малгайтын тэнд мөргөлдсөн. Тэнд юу болсныг

4.

 

сайн мэдэхгүй байна. Хамт явсан охин маань эмнэлэг дээр ах, дүү нараа дуудаж эм тариа уугаад, эмнэлэгт очиж зураг авахуулаад бүтэн өдөржин эмнэлэгт байсан. Миний нүүр, гар, хөл хавдсан байсан. Хүзүүний хугаралтай гээд хамгаалалт хийж өгсөн. Одоо л гайгүй болж байна. Хүзүү толгой өвчтэй байгаа. Хүзүүний хамгаалалт зүүгээд даралт ихдэж байгаа. Тархи толгой их өвдөж байна. Даралтны эм их ууж байна. Энэ зун хөдөө гарч чадаагүй. Бие зовиуртай байна. Мал өгье гэсэн. Манайхан бүл цөөтэй учраас хүнээс мал аваад хүүхэддээ дарамт болохын нэмэр гэсэн. Эд нар үзүүлье гэсэн гэж байна. Би юу ч мэдэхгүй. Охин маань л мэдэх байх. Өвөл боллоо. Явж чадахгүй байх. Даралтны эмийг хоёр давхарлаж ууж байна. Хүзүүний хамгаалалтаа авсны дараа одоо өвчин намдаах эм уугаад, баралгин, цитромон гэх зэрэг ойр зуурын эм ууж байна. Баралгин хүүхдүүд уулгахгүй байгаа. Аваарт орсны дараа Мөнхзаяа ирж уулзсан. Дараа нь бас хэд хэдэн удаа ирсэн. Нэг ирэхдээ эмчид үзүүлнэ гэж намайг авч яваад очиход эмч нь хагалгаанд орчихсон байна гээд үзүүлж чадаагүй. Тэрнээс хойш охинтой л харьцаж байсан. Энэ охин тогоо шанагыг барьж өгье гэж хэлсэн. Манай зээ байдаг учраас би хэрэггүй гэсэн. Энэ охин 3 удаа ирсэн. Д.Болдбаатар 4 удаа ирсэн. Тархинд хэцүү зовиуртай байна. Ууц нуруу өвдөөд байна. Удаан сууж болохгүй байна. Өчигдөр тархины шинжилгээнд орсон. Хэцүү байна. Болдбаатар надад эхлээд 20.000 төгрөг, дараа нь 200.000 төгрөг өгсөн. Одоо эрүүл гэж хэлэхэд хэцүү л байна. Жаахан гомдолтой л байна. Би хот явбал нэг хүнтэй хамт явна. Тэгээд тархи толгойны эмнэлэгт үзүүлнэ. Цаашид гарах зардлаа тооцоолоод 3.000.000 төгрөгийг Батбаяраас нэхэмжилсэн гэв.

 

Шинжээч Ц.Жамсран шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ: 2016 оны 8 дугаар сарын 22-ны өдөр гарсан ослын асуудал байгаа. Хоёр жолооч маань Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн хоёр заалтыг зөрчсөн. Д.Болдбаатар Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 1 дүгээр хавсралтын замын тэмдэг тэмдэглэл гэсний дарааллын тэмдгийг зөрчиж гол замын машинд зам тавьж өгөлгүй орсон. Туслах замаар явсан Б.Батбаяр Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 9.2-т жолооч аюул саад бий болохыг мэдсэн үедээ тээврийн хэрэгслийн хурдыг хасч, тээврийн хэрэгслийг зогсоох арга хэмжээ авна гэснийг тус тус зөрчсөн. Уулзвар нэвтрэх дараалал гэж байна. Зохицуулалтгүй уулзвар дээр Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн дарааллын тэмдгээр Монгол улсын нутаг дэвсгэрт дараалал тогтоож өгсөн. Өөрөөр хэлбэл 3.1 дэх тэмдэг бол гол зам, 3.4 бол туслах замын тэмдэг байгаа. Д.Болдбаатар нь 3.4 дэх тэмдэгтэй туслах замаас, Б.Батбаяр нь 3.1 тэмдэгтэй уулзвараар явж байгаа. Тийм учраас зохицуулалтгүй уулзварыг нэвтрэх дараалал бол 3.4 тэмдэгтэй талд явж байгаа Д.Болдбаатар бол 3.1-ээр явж байгаа Б.Батбаярт зам тавьж өгөх бүрэн үндэслэлтэй байгаа. Хэргийн материалд Б.Батбаярын машины тоормозны мөр байдаггүй. Тээврийн хэрэгслийг зогсоох арга хэмжээ авсныг тоормозны мөрөөр тогтоодог. 4 дугуйны тоормозны мөр байгаагүй учраас Б.Батбаярыг тоормоз гишгээгүй байна гэж үзэн Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 9.2-т жолооч аюул саад бий болохыг мэдсэн үедээ тээврийн хэрэгслийн хурдыг хасч, тээврийн хэрэгслийг зогсоох арга хэмжээ авна гэснийг зөрчсөн гэж тогтоосон. Уг нь туслах замын жолооч зам тавьж өгөх ёстой. 3.4 дүгээр тэмдгийн цаана Д.Болдбаатар нь зогсож байгаа төв замын бүх машиныг өнгөрөөх ёстой. Тэгсэн бол гол замын машин ямар нэгэн аваар гаргахгүй явна. Гэтэл туслах замын машин ороод ирэхэд би гол замын машин гээд зогсолгүй очиж мөргөж болохгүй. Өөрөөр хэлбэл тоормозны мөр байхгүй учраас Монгол Улсын Замын

 

5.

 

хөдөлгөөний дүрмийн 9.2-ийг зөрчиж хоёр машин мөргөлдсөн байгаа. Гол замын машин заавал туслах замын машинд зам тавьж өгнө гэсэн дүрэм байхгүй гэв.

     

        Шүүхийн хэлэлцүүлэгт улсын яллагчийн хүсэлтээр: Гэрч Г.Ариунжаргалын мэдүүлэг /хх 31-рт/, гэрч Г.Болормаагийн мэдүүлэг /хх 43-рт/, гэрч Х.Батнасангийн мэдүүлэг /хх 44-рт/, зам тээврийн ослын дүгнэлт /хх 68-рт/, нэмэлт бүрэлдэхүүнтэй шинжээчийн дүгнэлт /хх 143-144-рт/, хохирогчийн гэмтлийн зэргийг тогтоосон шинжээчийн дүгнэлт /хх 54-55/, эвдрэлийн зэргийн дүгнэлт /хх 75, 81-82-рт/ зэрэг баримтуудыг, шүүгдэгч Д.Болдбаатарын өмгөөлөгч Ж.Мөнхнасангийн хүсэлтээр: Гэрч Д.Чойжилсүрэнгийн мэдүүлэг /хх 33-34-рт/, гэрч П.Лхагвабаатарын мэдүүлэг /хх 37-38-рт/, гэрч Г.Болормаагийн мэдүүлэг /хх 43-44-рт/ гэрч Б.Батнасангийн мэдүүлэг давхардсан, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх 4-рт хуудасны 5 дахь зураг/, Шарга сумын багийн Засаг даргын тодорхойлолт /хх 104-рт /, ял шалгах хуудас /хх 96-рт/, шүүхэд хохирогчийн хийж өгсөн тодорхойлолт /хх 230-рт/ зэрэг баримтуудыг, шүүгдэгч Б.Батбаярын өмгөөлөгч М.Энхзаяагийн хүсэлтээр:  Шүүгдэгч Д.Болдбаатарын мэдүүлэг /хх 12-рт/, хохирогч Н.Доржсүрэнгийн мэдүүлэг /хх 23-рт/, шүүгдэгч Б.Батбаярын мэдүүлэг /хх 27-28-рт/,  шүүгдэгч Б.Батбаярын биед гэмтлийн зэргийг тогтоосон шинжээчийн дүгнэлт /хх 48-рт/, хохирогч Н.Доржсүрэнгийн биед гэмтлийн зэрэг тогтоосон шинжээчийн дүгнэлт /хх 55-рт/, ял шалгах хуудас /хх 95-рт/, прокурорт гаргаж байсан хүсэлт, хангахаас татгалзсан тогтоол /хх 201-202-рт/, машины эд зүйлийн үнэлгээ зураг /хх 83-рт/, шинжээч Д.Ойнбилэг, Ц.Жамсран нараас авсан мэдүүлэг /хх 175-178-рт/ зэрэг баримтуудыг тус тус шинжлэн судалж үзлэг хийв.

 

        Шүүгдэгч Д.Болдбаатар, Б.Батбаяр нар  нь Эрүүгийн хуулийн 215.1 дэх хэсэгт заасан жолооч хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль тогтоомж зөрчиж 2016 оны 08 дугаар сарын 22-ны өдрийн 12 цагийн орчимд зам тээврийн осол үйлдэн Н.Доржсүрэнгийн биед хүзүүний 4-р нугаламын хугарал, баруун талын хуйхан доор цус хуралт, духны баруун тал, баруун бугалганд зөөлөн эдийн няцрал, цус хуралт гэмтэл буюу гэмтлийн хүндэвтэр гэмтэл, Б.Батбаярын биед тархины доргилт буюу гэмтлийн хөнгөн зэргийн гэмтэл, М.Мөнхзаяагийн тээврийн хэрэгсэлд 3.313.000 төгрөгийн хохирол учруулсан, шүүгдэгч Б.Батбаяр нь Эрүүгийн хуулийн 215.1 дэх хэсэгт заасан жолооч хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль тогтоомж зөрчин 2016 оны 08 дугаар сарын 22-ны өдрийн 12 цагийн орчимд зам тээврийн осол үйлдэн иргэн Н.Доржсүрэнгийн биед хүзүүний 4-р нугаламын хугарал, баруун талын хуйхан доор цус хуралт, духны баруун тал, баруун бугалганд зөөлөн эдийн няцрал, цус хуралт гэмтэл буюу гэмтлийн хүндэвтэр гэмтэл, Д.Болдбаатарын эзэмшлийн тээврийн хэрэгсэлд 553.000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэргүүдийг тус тус үйлдсэн гэм буруутай болох нь хавтаст хэрэгт хуульд заасан журмын дагуу авагдаж бэхжигдсэн яллах, өмгөөлөх талын хүсэлтээр шүүхийн хэлэлцүүлэгт хэлэлцэгдсэн дээрх нотлох баримт болон шинжээчийн дүгнэлтүүд, эд зүйлийн үнэлгээ зэрэг нотлох баримтуудаар нотлогдож байна гэж шүүх үзлээ.

 

Шүүх шүүгдэгч Б.Батбаярын өмгөөлөгч М.Энхзаяагийн "…шинжээчийн дүгнэлтийг зөвшөөрөхгүй байна, шүүгдэгч Б.Батбаяр нь төв замаар явж байсан учир 5 шинжээч оролцуулан дахин дүгнэлт гаргуулах хүсэлтэй байна..." гэх саналыг хангах үндэслэлгүй байна гэж үзлээ. Учир нь хавтаст хэргийн 3 дугаар хуудсан дахь хэрэг учралын газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэлд "…тээврийн хэрэгслүүд анх мөргөлдсөн цэгийн орчимд ямар нэгэн тормозны ул мөр үүсгээгүй байх ба..." гэж тэмдэглэгдсэн

6.

 

нь шүүгдэгч Б.Батбаяр төв замаар явж байсан хэдий ч Замын хөдөлгөөний дүрмийн 9 дүгээр бүлгийн 9.2-т заасан "…жолооч хөдөлгөөнд аюул саад бий болохыг мэдсэн үед тээврийн хэрэгслийн хурдыг хасаж, зогсоох арга хэмжээ авна…" гэсэн заалтыг зөрчсөн гэж үзэх үндэслэл болж байна.

 

Иймд хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу хавтаст хэрэгт бэхжүүлсэн хэргийн газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэл, шинжээчийн дүгнэлт болон бусад нотлох баримтуудыг шүүх үнэлж шийдвэрлэх үндэслэлтэй байна гэж үзлээ.

 

Шүүгдэгч Б.Батбаяр, Д.Болдбаатар нарт холбогдох хэргийн зүйлчлэл зөв байх тул шүүхээс тэдгээрийг тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдлын болон ашиглалтын журам зөрчсөний улмаас бусдын бие махбодид хүндэвтэр гэмтэл учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож,  Эрүүгийн хуулийн 215 дугаар зүйлийн 215.1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.Болдбаатар, Б.Батбаяр нарын тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг хасахгүйгээр шүүгдэгч тус бүрийг 1 сар 15 хоногийн хугацаагаар баривчлах ял оногдуулах үндэслэлтэй байна гэж дүгнэв.

     

        Шүүх шүүгдэгч Б.Батбаяр, Д.Болдбаатар нар нь тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа хөнгөн гэмт хэрэг үйлдсэн, үйлдсэн хэрэгтээ чин санаанаас гэмшсэнийг Эрүүгийн хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.1.1, 55.1.9 дэх хэсэгт заасныг баримтлан хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцож, ял оногдуулахдаа харгалзаж үзэв. Шүүгдэгч Б.Батбаяр, Д.Болдбаатар нарт хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй болно.

 

       Иргэний нэхэмжлэгч М.Мөнхзаяа нь “…үнэлгээний төлбөр 138.000 төгрөгийг Ашид билгүүн ХХК-нд шилжүүлсэн…” гэх боловч шүүх хуралдаанд гаргаж өгсөн баримт нь нотлох баримтын шаардлага хангаагүй байх тул мөн хохирогч Н.Доржсүрэн нь “…Улаанбаатар хот явж эмчид үзүүлж эмчилгээ хийлгэмээр байна. Тархи толгой өвдөөд хэцүү байна…” гээд шүүгдэгч Б.Батбаяраас 3.000.000 төгрөгийг баримтгүйгээр нэхэмжилсэн байх тул хойшид гарах эмчилгээний зардлыг нотлох баримтаа бүрдүүлэн Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар шийдвэрлүүлэх боломжтой байна.

 

       Энэ хэрэг эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, Д.Болдбаатар нь хохирогч Н.Доржсүрэнд 200.000 төгрөг төлсөн ба хохирогч Н.Доржсүрэн нь хойшид гарах эмчилгээний зардлаа, иргэний нэхэмжлэгч М.Мөнхзаяа нь бусад хохирол буюу шинжээчийн дүгнэлт гаргуулсны төлбөр зэргийг Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар нэхэмжлэх эрхтэй зэргийг тус тус дурдах нь зүйтэй гэж үзэв.

 

Эрүүгийн байцаан шийтгэх тухай хуулийн 283, 286, 294, 297, 298 дугаар зүйлүүдэд заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

1.Шүүгдэгч Хойд овогт Дуламын Болдбаатар, Боржигон овогт Баастын Батбаяр нарыг тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдлын болон ашиглалтын журам зөрчсөний улмаас бусдын бие махбодид хүндэвтэр гэмтэл учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2.Эрүүгийн хуулийн 215 дугаар зүйлийн 215.1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.Болдбаатар, Б.Батбаяр нарын тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг хасахгүйгээр шүүгдэгч тус бүрийг 1 сар 15 хоногийн хугацаагаар баривчлах ял шийтгэсүгэй.

7.

 

3. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1, 505 дугаар зүйлийн 505.1 дэх хэсэгт зааснаар ялтан Д.Болдбаатараас эмчилгээний зардалд 37.850 төгрөгийг гаргуулж хохирогч, иргэний нэхэмжлэгч Б.Батбаярт, машины эвдрэлийн хохирол 1.656.500 төгрөг, машин зөөвөрлөсний зардал 50.000 төгрөг, нийт 1.706.500 төгрөгийн гаргуулж иргэний нэхэмжлэгч М.Мөнхзаяад, ялтан Б.Батбаяраас машины эвдрэлийн хохирол 1.656.500 төгрөг, машин зөөвөрлөсний төлбөр 50.000 төгрөг, нийт 1.706.500 төгрөгийг гаргуулж иргэний нэхэмжлэгч М.Мөнхзаяад, 276.500 төгрөгийг гаргуулж иргэний нэхэмжлэгч Д.Болдбаатарт тус тус олгосугай.

4. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 134 дүгээр зүйлд зааснаар мөрдөн байцаагчийн 2016 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хөрөнгө битүүмжилсэн тогтоолыг хэвээр үлдээж, 5903 ГАА улсын дугаартай машиныг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх албанд шилжүүлсүгэй.

5. Шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц ялтан Д.Болдбаатарын  411887 дугаарын, ялтан Б.Батбаярын 781817 дугаарын жолоочийн үнэмлэхийг буцаан олгож, ялтан нарын цахим үнэмлэх, 00762258 дугаарын тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээг Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх албанд шилжүүлж, 00218657 дугаарын тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээг өмчлөгч М.Мөнхзаяад буцаан олгосугай.

6. Энэ хэрэг эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, Д.Болдбаатар нь хохирогч Н.Доржсүрэнд 200.000 төгрөг төлсөн ба хохирогч Н.Доржсүрэн нь хойшид гарах эмчилгээний зардлаа, иргэний нэхэмжлэгч М.Мөнхзаяа нь бусад хохирол буюу шинжээчийн дүгнэлт гаргуулсны төлбөр зэргийг Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар нэхэмжлэх эрхтэй зэргийг дурдсугай.

7. Ялтан Д.Болдбаатар, Б.Батбаяр нарыг цагдан хорьж, ял эдлэх хугацааг энэ өдрөөс эхлэн тоолсугай.

8.Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 299 дүгээр зүйлийн 299.3 дахь хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдсугай.

9.Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 303 дугаар зүйлийн 303.1, 304 дүгээр зүйлийн 304.1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг гардуулснаас хойш ялтан нар, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хохирогч нар 14 хоногийн дотор Говь-Алтай аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, иргэний нэхэмжлэгч зөвхөн тогтоолын иргэний нэхэмжлэлтэй хэсэгт гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг тайлбарласугай.

10.Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 306 дугаар зүйлийн 306.1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолд давж заалдах гомдол, эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд шийтгэх тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, шүүгдэгч Д.Болдбаатар, Б.Батбаяр нарт авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                       Д.САРАНТУЯА