Чингэлтэй дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийтгэх тогтоол

2016 оны 12 сарын 13 өдөр

Дугаар 224

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

            Чингэлтэй дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Г.Буяннэмэх даргалж, шүүгч Н.Баярмаа, Ё.Цогтзандан нарын бүрэлдэхүүнтэй тус шүүхийн танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар

            Иргэдийн төлөөлөгч Л.Сүхбаатар,

            Нарийн бичгийн дарга Ц.Золзаяа,

            Улсын яллагч З.Энхжаргал,

            Шүүгдэгч Э.Түвшин-Эрдэнэ, түүний өмгөөлөгч Б.Баярбаясгалан, Н.Ганхуяг,

            Хохирогч Т.Сансар, Т.Мөнхбаатар, тэдгээрийн өмгөөлөгч Ч.Энхтөвшин,

Хохирогч Ж.Цэрэнчимэд, түүний өмгөөлөгч М.Батболд, 

Хохирогч, иргэний нэхэмжлэгч Б.Буянхишигийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Жавхлантөгс,  

Хохирогч Н.Лхагвадорж, Ц.Батсүх, П.Батбаяр, Н.Цогтбаяр,

Гэрч Р.Энхжаргал, Б.Мандахцэцэг, Г.Болортуяа, Б.Даваасүрэн нарыг оролцуулан,

            Нийслэлийн Чингэлтэй дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн 148 дугаар зүйлийн 148.4-т заасан гэмт хэрэгт яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Энхбаяржавхлангийн Түвшин-Эрдэнэд холбогдох, 201525031230 дугаартай эрүүгийн хэргийг 2016 оны 9 дүгээр сарын 28-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгч Монгол Улсын иргэн, 1985 оны 6 дугаар сарын 27-ны өдөр Говьсүмбэр аймгийн Сүмбэр суманд төрсөн, 31 настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой, нягтлан бодогч мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 1, Сонгинохайрхан дүүргийн 6 дугаар хороо, Тоосгоны 14 дүгээр гудамж, 285а тоотод оршин суух бүртгэлтэй боловч одоогоор оршин суух тодорхой хаяггүй, төрөөс авсан гавъяа шагналгүй, ял шийтгэлгүй, хэрэг хариуцах чадвартай, Хиад боржигон овогт Энхбаяржавхлангийн Түвшин-Эрдэнэ (РД:ЕЙ85062715)

Яллах дүгнэлтэд тэмдэглэснээр:

Э.Түвшин-Эрдэнэ нь эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, хөрөнгийн эх үүсвэргүй атлаа бусдад банк бус санхүүгийн байгууллага ажиллуулж байгаа, олон хүнтэй хамтарч ажилладаг, эд хөрөнгөө барьцаалж хүүтэй мөнгө зээлүүлээч, хугацаанд нь өгье гэж худал хэлж, давтан үйлдлээр иргэн Т.Сансараас “хашаа байшингаа барьцаанд тавьчих, дээд хэмжээгээр нь зээл гаргаж өгье, хамтарч ажиллая” гэж хэлээд 2013 оны 8 дугаар сарын 24-ний өдөр Т.Сансарын өмчлөлийн Баянзүрх дүүргийн 13 дугаар хороо 4 дүгээр хэсэг сургуулийн гудамжны 1706 тоот хашаа байшинг Хас банкинд 27.000.000 төгрөгийн барьцаанд тавиулж 14.500.000 төгрөгийг бэлнээр, 2014 оны 7 сарын 25-ны өдөр “хүнээс зээлсэн мөнгө хүүтэй нэхэгдээд байна, яаралтай мөнгө олоод өгөөч” гэж хэлээд 14.300.000 төгрөгийг дансаар, иргэн Т.Мөнхбаатараас 2014 оны 3 дугаар сарын 26-ны өдөр Т.Мөнхбаатарын өмчлөлийн Чингэлтэй дүүргийн 2 дугаар хороо 22-25 тоот орон сууцыг Капитал банкинд 40.000.000 төгрөгийн барьцаанд тавиулж Т.Сансараар дамжуулан 16.000.000 төгрөгийг бэлнээр, иргэн Н.Лхагвадоржоос 2014 оны 3 дугаар сарын 28-ны өдөр “мөнгө зээлээч, 2 сарын хугацаатай хэрэглэж байгаад өгье” гэж хэлээд Баянгол дүүргийн нутагт зээлийн гэрээ байгуулж 15.000.000 төгрөгийг бэлнээр, 2014 оны 5 дугаар сарын 16-ны өдөр “мөнгө зээлээч, 2 сарын хугацаатай хэрэглэж байгаад өгье” гэж хэлээд Баянгол дүүргийн нутагт зээлийн гэрээ байгуулж 2.000.000 төгрөгийг бэлнээр, 8.000.000 төгрөгийг дансаар, 2014 оны 7 дугаар сарын 24-ний өдөр “аавын дүү зээл авах гэж хөөцөлдөж байгаа, өмнөх зээлийг хаагаад өмнө авсан мөнгөтэй хамт өгье” гэж хэлээд өдрийн 1 хувийн хүү төлөхөөр тохиролцож 30.000.000 төгрөгийг бэлнээр, иргэн Ц.Батсүхээс 2014 оны 5 дугаар сард “1 сарын хугацаатай 1 хувийн хүүтэй мөнгө зээлүүлээч” гэж хэлээд Чингэлтэй дүүргийн 4 дүгээр хорооны нутагт байрлах Хаан банкинд Н.Лхагвадоржоор дамжуулан 15.500.000 төгрөгийг бэлнээр, иргэн С.Мөнх-Эрдэнээс “1 сарын хугацаатай мөнгө зээлүүлээч” гэж хэлээд 2014 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдөр Чингэлтэй дүүргийн нутагт зээлийн гэрээ байгуулж Сонгинохайрхан дүүргийн 26 дугаар хороо мандал овоо 17-28 тоотод байрлах хашаа байшинг Капитал банкинд барьцаанд тавиулж 10.000.000 төгрөгийг бэлнээр, иргэн Ж.Цэрэнчимэдээс 2014 оны 8 дугаар сарын 07-ны өдөр “банк бус санхүүгийн байгууллага ажиллуулж байгаа олон хүнтэй хамтарч ажилладаг, 30 орчим сая төгрөг хэрэгтэй байна, байраа барьцаалаад мөнгө зээлүүлээч, сар болгон банкны зээлийн төлөлтийг хийгээд бэлнээр 500.000 төгрөг өгч байя” гэж хэлээд Ж.Цэрэнчимэдийн өмчлөлийн Баянгол дүүргийн 17 дугаар хороо 4 дүгээр хороолол 34-110 тоот орон сууцыг Капитал банкинд барьцаанд тавиулж 1 жилийн хугацаатай 32.000.000 төгрөгийг бэлнээр, иргэн П.Батбаяраас “зээл авах гэсэн юм, дансанд барьцаа хөрөнгө байрлуулахад мөнгө хэрэгтэй байна 14 хоногийн хугацаатай хэрэглээд өгье” гэж хэлээд 2014 оны 4 дүгээр сард Баянзүрх дүүргийн нутагт 6.000.000 төгрөгийг бэлнээр, 2014 оны 6 дугаар сарын 27-ны өдөр “зээл бүтдэггүй, мөнгө зээлээч” гэж хэлээд 1.000.000 төгрөгийг мобайл банкаар, 2014 оны 7 дугаар сарын 02-ны өдөр Говьсүмбэр аймгийн Хаан банкнаас 8.000.000 төгрөгийг дансаар, иргэн Б.Буянхишигээс 2014 оны 6 дугаар сарын 13-ны өдөр Сүхбаатар дүүргийн нутагт “20 сая төгрөгийг 3 сарын хугацаатай зээлээч 26 сая төгрөг болгож өгье” гэж хэлээд Баянгол дүүргийн 16 дугаар хороо Туулын 15-278 тоот 227.16 мк.в газрыг Женерал Фенанс ББСБ-д барьцаанд тавиулж, 1 сарын хугацаатай 20.000.000 төгрөгийг бэлнээр, иргэн Н.Цогтбаяраас “хамтарч ломбард ажиллуулъя” гэж хэлээд 2014 оны 11 дүгээр сарын 12-ны өдөр Баянзүрх дүүргийн 16 дугаар хороо 24 дүгээр байр 10 тоот орон сууцыг Баянзүрх дүүргийн нутагт байрлах Ариг банкны салбарт 30.000.000 төгрөгийн барьцаанд тавиулж, 2014 оны 11 дүгээр сарын 12-ны өдөр уг мөнгөнөөс Чингэлтэй дүүргийн нутагт сарын 10 хувийн хүүтэй 13.000.000 төгрөгийг бэлнээр тус тус итгэл эвдэх, хуурч мэхлэх аргаар залилан авч бусдад 204.800.000 төгрөгийн буюу онц их хэмжээний хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

            Шүүх хуралдааны хэлэлцүүлгийн үед шүүгдэгч болон хохирогч, гэрч нарын мэдүүлэг, бичгийн бусад нотлох баримтыг шинжлэн судалж ТОДОРХОЙЛБОЛ:

            Шүүх хуралдаан дээр шүүгдэгчээс мэдүүлэхдээ:-Би 2012 оны 3 дугаар сараас 2013 оны 6 дугаар сарын 01 хүртэл хугацаанд ХАС банкинд зээлийн мэргэжилтнээр ажиллаж байсан. Дараа нь “Огч” гэх ББСБ-д ажиллаж байсан. Мөн Энхжин формат, Их бэл финанс санхүүгийн байгууллага ажиллуулж байсан. 2013 оны 4 дүгээр сарын сүүлчээр Сансартай танилцаж, 5 дугаар сард ХАС банкнаас түүний газрыг барьцаалж 8.000.000 төгрөгийн зээл гаргаж өгч байсан. Дараа нь түүнтэй “Огч” ХХК-д хамтарч ажиллаж байсан. Тус компанид Даваасүрэн, Лхагвадорж, Сансар бид дөрөв хамтарч ажиллаж байсан. Би Сансараас 4.600.000 төгрөг авсан, буцааж түүнд 13.000.000 төгрөг төлсөн. Би Мөнхбаатараас мөнгө аваагүй, түүнийг Буянхишигтэй уулзуулж байсан. Лхагвадоржоос 25.000.000 төгрөг авсан, 35.000.000 төгрөг өгсөн. Түүнээс 20.000.000 төгрөг аваагүй. Батсүхээс мөнгө аваагүй. Лхагвадоржтой цуг явж байсан. 2014 оны 12 дугаар сарын 17-нд Мөнх-Эрдэнийн хашаа байшинг барьцаалж зээл аваад, уг хашаа байшинг түүний нэр дээр шилжүүлж өгөөд бидний хооронд тооцоогүй болсон. Мөнх-Эрдэнэтэй Лхагвадоржийн найз гэдгээр нь танилцсан. Мөнх-Эрдэнэтэй зээлийн гэрээ, худалдах, худалдан авах гэрээ хийсэн байсан. Цэрэнчимэдийн орон сууцыг барьцаалж, Капитал банкнаас 32.000.000 төгрөг авсан нь үнэн. Үүнээс 20.000.000 төгрөгийг фото студи ажиллуулахаар авсан, 10.000.000 төгрөгийг Болортуяад өгсөн. Цэрэнчимэдэд нэг өрөө байрны мөнгө өгөх ёстой. Батбаяраас 10.000.000 төгрөг авсан, 12.000.000 төгрөг өгсөн. Буянхишигийн байрыг барьцаалж 20.000.000 төгрөг аваад Сансарт өгсөн. Цогтбаяраас 13.000.000 төгрөг аваад, 700.000 төгрөг өгсөн. Би хүмүүсээс авсан мөнгөнөөс Туяа, Даваабаатар гэх хүмүүст өгөөд алдсан. Тэд нар барилга барьж байгаа, барилгын материал авах мөнгө хэрэгтэй гэхээр нь Сансартай хамт явж байгаад мөнгө өгсөн. “Огч” ХХК нь 2013 оны 8 дугаар сараас 2014 оны 4 дүгээр сар хүртэл хугацаанд барьцаалан зээлдүүлэх үйл ажиллагаа явуулж байсан. Тухайн үед бид өөр өөрсдийн мөнгөө нийлүүлсэн байсан. Би 100.000.000 төгрөг, Сансар 50.000.000, Лхагвадорж 50.000.000 төгрөг нийлүүлж байсан. Батбаяртай хамтарч “Ихбэл финанс” ББСБ ажиллуулсан. Түүнээс тоосгоны үйлдвэрийг нь тоног төхөөрөмжтэй нь худалдан авсан. Болортуяагаар дамжуулж Мандахцэцэг, Энхжаргал нартай танилцаж, тэд нар ББСБ-д хөрөнгө оруулалт хийе гэсэн. Энхжаргал, Мандахцэцэг нарыг ББСБ-д ажиллуулах асуудлыг ажил хэргийн түвшинд л ярилцсан. Сансар бид хоёрын хооронд өгөх, авах тооцоо байсан. Миний тооцоогоор Сансараас 59.000.000 төгрөг авах ёстой. Сансар миний машиныг зарна гэж авсан. Би Даваабаатарт 34.500.000 төгрөг өгөхдөө Сансартай цуг явж байсан. Урнаагаас авсан 16.000.000 төгрөгийг хүүнд төлсөн.  Сансар “ахдаа худлаа хэлчихлээ” гэхээр нь зээлийн гэрээ хийсэн. Сансар машины ченж хийдэг, мөнгөтэй тул хамтарч ажилласан. Би Сансар, Лхагвадорж, Цогтбаяр, Буянхишиг, Даваасүрэн, Болортуяа нартай хамтран ажиллаж байсан болохоос, тэд нарыг залилая гээгүй. Харин Мөнхбаатар, Батсүх, Цэрэнчимэд нарыг хохироосон нь үнэн. Хохиролгүй болгож өгнө. Ер нь надад 100.000.000 төгрөг байсан гэдгийг шалгаж өгнө үү. Цэрэнчимэд, Буянхишиг нараас авсан мөнгийг Сансарт өгсөн. Мөн Туяа, Даваабаяр нарт мөнгө өгөөд алдсан, би хохирогч болсон. Шалгаж өгнө үү гэв.  

1.Шүүх хуралдаанд хохирогч Т.Сансараас мэдүүлэхдээ:-Би Түвшин-Эрдэнэтэй хамтарч ажиллаж байгаагүй. Чиний дансаар мөнгө оруулаад авъя гээд надаас нийт 28.800.000 төгрөг авсан. Бидний хооронд мөнгө өгсөн авсан баримт байхгүй. Мөнхбаатар нь миний хүргэн ах юм. Түвшин-Эрдэнэ хөрөнгө оруулагч хэрэгтэй гэхээр нь танилцуулсан. Надад мөнгө байхгүй байсан тул Мөнхбаатар ахын мөнгийг надаар дамжуулж авсан. Би Түвшин-Эрдэнэд мөнгө зээлүүлж буцааж авсан тул миний итгэлийг олсон. Би тэр Туяа, Даваабаатар гэх хүмүүсийг нь танихгүй. Хамтарч ажиллаагүй. Түвшин-Эрдэнэ гуйхаар нь би Даваабаатар мөнгө өгсөн гэх тодорхойлолт гаргаж өгсөн. Түвшин-Эрдэнэ миний данс руу мөнгө оруулдаг, хэлсэн данс руу нь гаргадаг. Түвшин-Эрдэнэ намайг дагуулж явдаг байсан нь үнэн. Үнэндээ би мөнгөө авахын тулд л дагаж явдаг байсан. Би Энхжаргал, Мандахцэцэг гэх хүмүүсийг танихгүй. Одоо 18.800.000 төгрөгөө нэхэмжилнэ гэв.

Т.Сансараас мөрдөн байцаалтад мэдүүлэхдээ:-Би анх 2013 оны 6 сард Түвшин-Эрдэнийн ажиллаж байсан Хас банкинд өөрийн БЗД-ийн 23 дугаар хороо сургуулийн 4-1706 тоотод байрлах хашаагаа 7 сая төгрөгийн барьцаанд тавихаар танилцаж байсан. Энэ үед манай байшингийн гэрчилгээ гараагүй байсан тул дан хашаагаа барьцаалж байсан. Үүнээс хойш 2013 ондоо 2-3 удаа бага хэмжээний хүүтэй мөнгө зээлж аваад буцаагаад өгч байсан. Ингээд бага хэмжээний мөнгө зээлж аваад надад ч ашигтай байсан тул боломжийн санагдсан мөн итгэл төрсөн. Тэгээд байшингийнхаа гэрчилгээг гаргачих юм бол гайгүй өндөр хэмжээний зээл гарах уу гэж асуухад болно гэж хэлсэний дагуу би байшингийн гэрчилгээг гаргуулж аваад 27.000.000 төгрөгийн зээл авсан, үүнээс өмнө банкны зээл болох 7 сая төгрөгийг төлөөд гар дээр бэлнээр 20 сая төгрөгийг авсан. Тэгээд тэр өдрөө буюу 2013 оны 8 сарын 27-ны өдөр Баянзүрх дүүргийн автобусны буудлын хойд талд Түвшин-Эрдэнэ, Даваасүрэн нартай уулзаад Түвшин-Эрдэнэд ямар нэг хүү, хугацаа тохироогүй 10 сая төгрөгийг, Даваасүрэнд 10 сая төгрөгийг 1 жилийн хугацаатай 20 сая төгрөгөөр буцааж олгохоор амаар тохиролцон бэлнээр зээлдүүлсэн. Тэрнээс хойш Түвшин-Эрдэнэ надад мөнгө өгөөгүй. 2014 оны 3 сарын 26-ны өдөр Түвшин-Эрдэнэ надад мөнгө өсгөх ажил байна, хамтарч ажиллая мөнгө олооч гэж хэлэхээр нь хүргэн ах болох Мөнхбаатараас гуйгаад байрыг нь 40 сая төгрөгийн  барьцаанд тавиулж Мөнхбаатар ахаас  39,600,000 төгрөгийг би өөрөө гар дээрээ авсан. Тэгээд Түвшин-Эрдэнэ хэд хоногийн дараа мөнгө эргүүлчмээр байна, мөнгө зээлчих гэж хэлээд 16.000.000 төгрөгийг авсан, тэгээд үлдсэн 23 сая 600 мянган төгрөг нь надад байсан бөгөөд 2014 оны 3 сарын 31-ний өдөр Даваасүрэн эгч нь банкны зээл төлөх гэсэн юм 2 сая төгрөг зээлчих гэж хэлж авсан, түүнээс хойш хагас сар орчмын дараа нэг ажил байна, өдрийн 2 хувийн хүүтэй 21 сая төгрөг зээлдүүлчих гэж гуйгаад зээлж авсан. Тэгээд Түвшин-Эрдэнэ нь ямар нэг холбоогүй болсон бөгөөд Мөнхбаатар ахын байрны зээлийн мөнгө нэхэгдээд байсан тул араас нь хөөцөлдөж байж 6 сая төгрөгийг 2 хувааж авсан. 2014 оны 05 сараас 09 сар хүртэлх хугацааны банкны зээлийг би өөрөөсөө төлсөн. 2014 оны 7 сард Түвшин-Эрдэнэтэй хамт явж байхад хүнээс зээлсэн мөнгө хүүтэйгээ нэхэгдээд байна яаралтай 8.900.000 төгрөг олоод өгөөч гэж гуйсны дагуу Түвшин-Эрдэний хэлсэн данс руу нь хийж байсан, тэгээд надад олдохгүй болсон тул цагдаагийн байгууллагад хандсан. Би Түвшин-Эрдэнэтэй хамтран хүнд хөрөнгө оруулалт хийж хамтран ажиллах гэж байгаад ажил бүтээгүй. Анх Болортуяагийн зээлийг нь гаргаж өгөх гэж байгаад л танилцаж байсан. тэгээд Болортуяатай хамааралтай Гэсэр сүмийн зурхайч хийдэг хүнтэй л уулзаад яваад байдаг байсан, надад юу хийж байгаа, яах гэж байгаагаа хэлж байгаагүй, нэг удаа сонирхоод хамт очиж байснаас өөр мэдэх зүйл байхгүй. Түвшин-Эрдэнэ надаас мөнгө авахад Болортуяа хамт байсан удаа байхгүй, эхлээд мөнгө авахад Түвшин-Эрдэнэ Болортуяатай танилцаа ч үгүй байсан. Би хашаа байшингаа барьцаалж 27 сая төгрөгийн зээл авсаны дараа  сар болгоны зээлийг төлдөг байсан. 1 сард төлөх зээлийн хэмжээ 1,900,000 орчим төгрөг байсан тэгээд 9 сарын зээлийг төлсөн. Сүүлд ХАС банкнаас мэдэгдэл ирэхэд 13.000.000 төгрөгийн үлдэгдэлтэй байна гэсэн байсан тэгэхээр бусад мөнгийг нь Түвшин-Эрдэнэ өгсөн гэсэн үг юм. Түвшин-Эрдэнэд өгсөн гэх 8,900,000 төгрөг нь хүнээс авч хэрэглэчихээд буцааж төлөх ёстой байсан мөнгө юм. Миний дансанд байсан тухайн үед данснаасаа шууд шилжүүлсэн. Түвшин-Эрдэнэ банк бус санхүүгийн байгууллага байгуулна гэж ярьж байсан, тэгээд яг ямар ажил хэрхэн хийх талаар нарийн зүйл надад ярьдаггүй, олсон ашгаасаа тодорхой хувийг өгнө гэж ярьж байсан, би бүрдүүлсэн гэх бичиг баримтыг нь үзээгүй. Түвшин-Эрдэнэ урьд банкны эдийн засагч хийж байсан мөн хэлж ярьж байгаа нь үнэмшилтэй байдаг байсан учраас итгэсэн. Түвшин-Эрдэнэ миний хашаа байшингийн зээлийг 9 сарын турш төлсөн, ойролцоогоор 10 гаран сая төгрөг болсон гэжээ.

2.Шүүх хуралдаан дээр хохирогч Т.Мөнхбаатараас мэдүүлэхдээ:-Сансар 2014 оны 2 дугаар сард надтай ирж уулзаад хөрөнгө оруулах мөнгө хэрэгтэй гэсэн. Би яг ямар үйл ажиллагаа вэ гэхэд гадаадын хөрөнгө оруулалттай гэсэн. Бүх юмыг Сансараар дамжуулан хийнэ гэсэн. Тэгээд 40,0 сая төгрөгийн зээл гаргуулсан. 2,0 сая төгрөгийг банкны ажилтанд өгнө гээд Сансарт өгүүлсэн. Үлдэхийг үйл ажиллагаандаа зарцуулна гэсэн. 2014 оны 11 дүгээр сард өмгөөлөгч гэх Ганхуягтай ирж уулзсан. Сүүлдээ надад олдохоо больсон. Болортуяа гэдэг нь одоо гаднаас хүмүүс ирсэн, хурал хийж байгаа гэсэн. Би Ганхуягаас Түвшин-Эрдэнийг хаана ажилладаг талаар асуухад мэдэхгүй гэсэн. Түвшин-Эрдэнэ олдохгүй байж байгаад 2016 оны 4 дүгээр сард надтай уулзсан. Эвлэрлийн гэрээ байгуулъя, шүүх цагдаагаар явбал  байргүй болно гэсэн. Би энэ хүний үгээр л явж байсан. Манай гэрт Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэлийн хүн ирсэн. Би орох оронгүй болсон. Капитал банкнаас дуудлага худалдаа явуулсан. Одоо 16.000.000 төгрөг нэхэмжилнэ гэв.

Т.Мөнхбаатараас мөрдөн байцаалтад мэдүүлэхдээ:-Манай эхнэрийн дүү Сансар нь 2012 оны үеэс эхлэн тэрэг зараад хувийн бизнес хийж эхэлсэн, миний хувьд Сансарын хувийн бизнес нь одоогоор амжилттай явагдаж байгаа гэсэн ойлголтой байгаа.Тэгэхдээ хэнтэй нийлж яг ямар бизнес яаж хийдэг талаар би сайн мэдэхгүй. Сансар 2014 оны 3 сарын дундуур манай гэрт ирээд бизнес хийх гэтэл мөнгөний хэрэг гараад байна, та байраа барьцаанд тавиад мөнгийг нь зээлчих бид нар буцаагаад таньд сард 4 саяар төлөөд дуусгана, та тэр 4 саяасаа өөрөө банкны зээлээ төлөөд яваад бай гэж хэлсэн. Би өөрийн байраа барьцаанд тавьж байгаа болохоор санаа зовоод “Та нар хууль бус юм хийхгүй биздээ юу хийх гэж байгаа юм бэ” гэж асуухад Сансар хууль бус юм хийхгүй, манай компани Гадаадын хөрөнгө оруулалттай санаа зоволтгүй гэж хэлсэн, яг ямар үйл ажиллагаа явуулдаг зэргээ огт хэлээгүй. Тэрнээс 5-6 хоногийн дараа Сансар намайг Сүхбаатар дүүргийн замын эсрэг талд байрлах Капитал банкинд дуудсаны дагуу очиход Түвшин-Эрдэнэ гэх хүнтэй танилцуулаад надтай хамтарч бизнес хийдэг залуу, өмнө нь Хас банкинд ажиллаж байсан, зээлийг чинь хурдан бүтээж өгнө гэж хэлээд тэр хоёр нийлээд банкинд бүрдүүлэх материалыг бүрдүүлээд маргааш нь гэхэд зээл авахаар болсон. Манай байрыг банк 40 сая төгрөгөөр үнэлсэн. Тэгээд банкнаас гар дээр 39.600.000 төгрөг авсан, тэрнээс 2 сая төгрөгийг зээл хурдан гаргаж өгсөн Буянхишиг гэдэг хүнд өгнө гэсэн, үлдсэн мөнгийг нь буюу 37.600.000 төгрөгийг Сансар, Түвшин-Эрдэнэ хоёр авсан. Тэрнээс хойш 4,5,6,7,8,9 саруудад надад сар болгон 4 сая төгрөг өгсөн, би тэрнээс 1.500.000 төгрөгийг нь  банкинд тушаадаг байсан. Тэгээд 9 сард төлөлт хийснээс хойш Түвшин-Эрдэнэ алга болчихсон. Сансараас асуухаар одоо зээл нь бүтэх гэж байгаа, гадны хөрөнгө  оруулалт орж ирэх гээд хүлээгээд байна, гарын үсэг зурагдаал болоо та санаа зоволтгүй, банкны өрөө өөрөө төлөөд явж бай, нөхөөд өгчихнө гэж хэлсэн. Би өөрөө банкны хүүг төлөөд дууссан, одоо үндсэн мөнгө нь нэхэгдээд байгаа. Сансар хэлэхдээ надтай цуг бизнес эрхэлдэг өмнө банкинд ажиллаж байсан мэдлэг боловсрол сайтай залуу байгаа гэж тухайн үед хэлсэн. манай компани гадаадын хөрөнгө оруулалтай гэж хэлсэн. Сүүлд сонсохнээ мөнгө хүүлэгч гэж нэрлэдэг буюу хүний мөнгийг хүүтэй чөлөөлдөг ажил хийдэг байсан юм шиг байна лээ. Би ямар нэг гэрээ хэлэлцээр хийгээгүй, ямар хөрөнгийн эх үүсвэрээс яаж буцааж төлөхөө ч хэлээгүй. Сансар нь манай эхнэрийн төрсөн дүү учраас өөрийн дүү шигээ бодоод итгээд өгсөн. Сүүлд бодоход банкны ажилтан Буянхишиг нь  зээл олгохдоо намайг хөрөнгийн эх үүсвэрээс хэрхэн яаж буцааж төлөх зэргийг огт асууж шалгаагүй, юунд зарцуулах гэж байгаа талаар ч асуугаагүй шууд л зээл гаргаад өгсөн зэргээс харахад хамтарч ажилладаг л байсан юм шиг байна лээ. Би одоо Сансар Түвшин-Эрдэнэ нараас банкны нэхэмжилсэн байрны мөнгөө гаргуулж авмаар байна. Би тухайн үед Сансараас ямар нэг ашиг, хонжоо, хүү хараагүй дүүгээ хөлжөөд аваг л гэж бодсон гэжээ.

3.Шүүх хуралдаан дээр хохирогч Н.Лхагвадоржоос мэдүүлэхдээ:-Түвшин-Эрдэнийг найдвартай хүн гэхээр нь 2014 оны 3 дугаар сарын 28-нд зээлийн гэрээ хийж Түвшин-Эрдэнэд 15.000.000 төгрөг өгсөн. Мөн оны 5 дугаар сарын 16-нд зээлийн гэрээ хийж 2.000.000 төгрөг бэлнээр, 8.000.000 төгрөг дансаар өгсөн. 2014 оны 7 дугаар сарын 24-нд өдөр өдрийн 1 хувийн хүүтэй 30.000.000 төгрөг бэлнээр өгсөн. Нийт 55.000.000 төгрөг өгснөөс цувуулж 8.500.000 төгрөг авсан. Үлдэх 46.500.000 төгрөг нэхэмжилнэ. Би хамтарч ББСБ байгуулъя гэж яваагүй. Хөрөнгө оруулалт хөөцөлдөж байна л гэсэн. Цаад хүмүүсийг нь мэдэхгүй гэв.

Н.Лхагвадоржоос мөрдөн байцаалтад мэдүүлэхдээ:-Би Түвшин-Эрдэнэ гэх хүнийг 2013 оноос хойш банкинд ажилладаг гээд танилцаж байсан. Түвшин-Эрдэнэ надаас 2014 оны 3 сараас хойш “мөнгө түр зээлээч би эргэлдүүлж байгаад өгье” гэж хэлээд увуулж цувуулаад 25 сая төгрөг, “манай аавын дүү банкнаас зээл авах гэсэн юм, өмнөх зээлийг чөлөөлөх гэсэн юм, 30 сая төгрөг зээлчих дараагийнхаа зээлийг аваад  өгнө” гэж хэлээд 30 сая төгрөг, нийт 55 сая төгрөг авсан. Надаас “мөнгө өгөх зээлэх хүн байна уу?, бэлэн мөнгө байвал зээл чөлөөлөх гэсэн юм” гэж хэлэхээр нь найз Батсүх, Чимэддорж, Мөнх-Эрдэнэ нарыг уулзуулж мөнгө зээлдүүлсэн. Батсүхийн 15.500.000 төгрөгийг Чингэлтэй дүүргийн 4 дүгээр хороонд байрлах Хаан банкинд Түвшин-Эрдэнэтэй уулзаад энэ хүнд зээлчих, би эрсдэлийг нь даана гэж хэлээд шууд Түвшин-Эрдэний данс руу хийлгэсэн. Чимэддоржийн 8 сая төгрөгийг миний данс руу хийгээд би Түвшин-Эрдэнэд өгсөн, сүүлд хооронд нь уулзуулаад гэрээ хийлгэсэн. Мөнх-Эрдэнийг би Түвшин-Эрдэнэтэй танилцуулж өгсөн, өөрсдөө хоорондоо мөнгө төгрөгөө өгөлцөж авалцсан. 2014 оны 3 сарын 28-ны өдөр 15 сая төгрөгийг Баянгол дүүргийн нотариат дээр зээлийн гэрээ хийж өгсөн. 2014 оны 5 сарын 16-ны өдөр 10 сая төгрөгийг зээлийн гэрээ байгуулж өгсөн,сүүлд 2014 оны 7 сарын 24-ны өдөр 30 сая төгрөгийг хүнсний 1 дэлгүүрийн Хаан банкинд гараар авсан өгсөн тухай баримт үйлдэж өгсөн гэжээ.

4.Шүүх хуралдаан дээр хохирогч Ц.Батсүхээс мэдүүлэхдээ:-Би Түвшин-Эрдэнэтэй Лхагвадоржоор дамжуулж танилцсан. Мөнгө хүүлдэг ХАС банкинд ажилладаг хүн байна гэсэн. 15.500.000 төгрөгийг өдрийн 1 хувийн хүүтэй зээлсэн. 4.500.000 төгрөг авсан. Одоо 11.000.000 төгрөг нэхэмжилнэ гэв. 

Ц.Батсүхээс мөрдөн байцаалтад мэдүүлэхдээ:-2014 оны 5 сард манай найз Лхагвадорж нь утсаар яриад байраа зарсан мөнгөнөөсөө 15 сая 500 мянган төгрөг зээлчих гэж хэлээд Хүнсний нэгдүгээр дэлгүүрийн урд талд байрлах Хаан банкинд дуудаад Түвшин-Эрдэнэ гэдэг хүнийг танилцуулаад энэ манай хуурай дүү байгаа юм, банкинд эдийн засагч хийдэг байсан, одоо зээл чөлөөлдөг найдвартай хүн байгаа чи 15 сая 500 мянган төгрөг зээлдүүлчих гэхээр нь зээлдүүлсэн. Тэгтэл сүүлд хүү гэж хэлээд 2 саяыг, дараа нь 2 сая төгрөгийг, тэгээд дахиад 500 мянган төгрөгийг өгч байгаад Түвшин-Эрдэнэ нь алга болчихсон. мөнгө өгөх үед Түвшин-Эрдэнэ, Лхагвадорж хоёр хамт байж байгаад Лхагвадорж одоо энэ хүний данс руу хийчих гэж хэлээд Түвшин-Эрдэнийн данс руу хийлгэсэн. Тухайн үед гэрээ хэлэлцээр хийгээгүй. Тэгээд мөнгөө өгөхгүй байсан болохоор сүүлд 2014 оны 6 сард уулзаад 20 сая төгрөгийн гэрээ нөхөж байгуулсан гэжээ.

5.Шүүх хуралдаан дээр хохирогч Ж.Цэрэнчимэдээс мэдүүлэхдээ:-Түвшин-Эрдэнэ манай хажуугийн өрөөг түрээсэлж амьдарч байсан. 2014 онд өөрийгөө ББСБ ажиллуулж байгаа, хүүхдийг чинь ажиллуулж болно гэсэн. Болортуяа 4 хоног дагаж явсан. Хүний мөнгө чөлөөлдөг хүн гэж ойлгосон. Өөрийгөө фото шоп, барилга гэх мэт олон төрлийн ажил хийж байгаа гэсэн. Хөрөнгө оруулалт хэрэгтэй, байрыг чинь барьцаалж, зээл авъя гэсэн. Намайг Капитал банкны эдийн засагч гэх Буянхишиг гэх залуу дээр дагуулж орсон. Түвшин-Эрдэнэ нь эргэн төлөлтийг би хийнэ, сар бүр таньд 500.000 төгрөг нэмж өгнө гэсэн. Би “эгч нь туслах маягаар зээл авч өгье” гэсэн. Энэ хүн Нийслэлийн шүүхийн санхүүд ажилладаг, авгай нь ХАС банкинд ажилладаг болохоор нь би итгэсэн. Би банкнаас авсан 32,0 сая төгрөгийн зээлийг Түвшин-Эрдэнэд өгсөн. Тэгээд Түвшин-Эрдэнэ алга болсон. 2016 оны 9 дүгээр сард манай байрыг зарах анхны дуудлага худалдаа болсон. 10 дугаар сарын 12-нд байрнаас албадан гаргасан. Би одоо сарын 230.000 төгрөгөөр айлын байр түрээсэлж амьдарч байгаа. Болортуяа энэ хоёрыг хамтарч ажилладаг гэж ойлгосон. Саарал өнгийн Приус-20 машинтай явдаг байсан. Одоо нэг өрөө байраа нэхэмжилнэ гэв.

Ж.Цэрэнчимэдээс мөрдөн байцаалтад мэдүүлэхдээ:-2014 оны 8 сард Түвшин-Эрдэнэ нь банк бус санхүүгийн байгууллага ажиллуулж байгаа их олон хүнтэй хамтарч ажилладаг, мөн давхар РС тоглоомын газар ажиллуулж байгаа, фото студийн газар худалдаж авах гэсэн чинь 30 орчим сая төгрөг хэрэгтэй байна, байраа барьцаалаад надад мөнгө зээлээч ээ би 1 жилийн дотор таны банкны зээлийн төлөлтийг сар болгон хийгээд, мөн таньд бэлнээр 500,000 төгрөг өгч байя гэж гуйгаад байхаар нь итгээд л 3 өдөр хамт зээл хөөцөлдөж байгаад байраа Капитал банкны барьцаанд тавиад бэлнээр 32 сая төгрөгийг Түвшин-Эрдэнэд төв Капитал банкны замын эсрэг талд өгсөн боловч Түвшин-Эрдэнэ алга болчихсон. Би банкин дээр очиж асуухад 3 сая төгрөгийн төлөлт хийсэн байсан. Би эхнэр нь болох Нансалмаа гэх хүнтэй уулзахад бид хоёр салчихсан ямар ч холбоогүй, одоо над дээр ирэх хэрэггүй гэж хэлсэн. Би Түвшин-Эрдэнэтэй ямар нэг гэрээ хэлэлцээр хийгээгүй, мөнгө өгсөн тухай ямар нэг баримт байхгүй. Мөнгө Капитал банкны төв салбараас авч гараад бэлнээр өгсөн, тэгээд нотариат орж баталгаажуулах бодолтой байсан ч чадаагүй. Миний санаж байгаагаар Буянхишиг, Болортуяа өөр бас хэдэн нэр хэлж байсан, нийлээд ажиллаж байгаа, ажил гайгүй бүтэж байгаа удахгүй корпораци байгуулна гэсэн. Надаас авсан мөнгө үндсэн хөрөнгө болгож эргэлтэнд оруулаад буцаад 6 сарын дотор л миний мөнгийг өгчих юм ярьсан. Мөнгө өгөхөд Болортуяа байсан яг хэдэн төгрөг өгсөн гэдгийг ч Болортуяа мэдэж байгаа, хамт тоолоод Түвшин-Эрдэнэ нь авсан гэжээ.

6.Шүүх хуралдаан дээр хохирогч П.Батбаяраас мэдүүлэхдээ:-Би Түвшин-Эрдэнийн аавыг нь таньдаг байсан. 2014 онд аав нь намайг Түвшин-Эрдэнэтэй танилцуулсан. Би 2014 оны 4 дүгээр сард 6.000.000 төгрөг бэлнээр өгсөн. Дараа нь 1.000.000 төгрөг мобайлаар шилжүүлж өгсөн. 2014 оны 7 дугаар сарын 02-нд 2.000.000 төгрөг дансаар, 6.000.000 төгрөгийг ХААН банкаар дамжуулж өгсөн. Лангууны түрээсийн мөнгө нэхэгдээд 250.000 төгрөг авсан. Өөр зүйл аваагүй. Үлдэхийг нэхэмжлнэ. Өөрийгөө тоосгоны үйлдвэр ажиллуулна гээд яриад л яваад байсан. Байраа тавиад зээл гарангуут мөнгийг чинь өгнө гэж байсан. 14.750.000 төгрөг нэхэмжилнэ гэв.

П.Батбаяраас мөрдөн байцаалтад мэдүүлэхдээ:-Түвшин-Эрдэнийн аав Энхбаяржавхлан нь Дэнжийн-1000-н зах дээр мах зардаг бөгөөд би мах нийлүүлж хамтран ажилладаг байсан юм, тэгээд Түвшин-Эрдэнийг хүүхэд нь гэж мэддэг болсон. Тэрнээс хойш 2014 онд Түвшин-Эрдэнээс 3-4 удаа 1 хувийн хүүтэй 2-3 хоногийн хугацаатай мөнгө  зээлээд буцааж өгч байсан. Түвшин-Эрдэнэ надаас  4-5 удаа мөнгө зээлээд буцаагаад өгч байсан, миний хувьд Түвшин-Эрдэнэ найдвартай юм байна гэж итгэл төрсөн. 2014 оны 4 сард зээл авах гэсэн юм, дансанд барьцаа хөрөнгө байршуулахад мөнгө хэрэгтэй байна, 14 хоногийн хугацаатай надад 6.000.000 төгрөг зээлчих гэж хэлээд Баянзүрх дүүрэг офицерүүдийн ордны автобусны зогсоол дээр бэлнээр авсан, энэ асуудлыг бид хоёроос өөр мэдэх хүн байхгүй. Мөн 2014 оны 6 сарын 27-ны өдөр Түвшин-Эрдэнэ нь утсаар яриад нөгөө зээл маань бүтдэггүй өөр банкинд арай их мөнгө зээлэх гэсэн юм, 10 сая төгрөг зээлчих гэхээр нь  9 сая төгрөг л байна гэж хэлсэн. тэгтэл хамаагүй зээлчих гэхээр нь тэр өдрөө 1 сая төгрөгийг 07 сарын 02-ны өдөр данс руу нь өөрийн 5720942797 данстай 89701759 дугаарын утастай мобайл банкаар шилжүүлсэн, үлдсэн 8 сая төгрөгийг Говьсүмбэр аймгийн Хаан банкнааас Түвшин-Эрдэний данс руу шилжүүлсэн баримт байгаа. Тэгээд наадмаар олон хоног амарчихлаа ажил цуглахаар больё гэж хэлээд эргэж мөнгө өгөөгүй таг болсон. Түвшин-Эрдэнийг Чингэлтэй дүүргийн прокурор дээр байгаа гэж сонсоод прокурорт гомдол гаргасан юм. Түвшин-эрдэнэ тухайн үед банкны эдийн засагч хийдэг байсан тул надаас зугтана гэсэн ямар ч бодол төрөөгүй, итгэсэн. 5 сая төгрөгийг банкнаас зээлсэн, 10 сая төгрөг нь малынхаа ноолуур, мах арьс ширийг зарж борлуулан олсон мөнгө байсан юм. Түвшин-Эрдэнэ нь гэрээ хийхээсээ өмнө хоёулаа хамтарч тоосгоны үйлдвэр барья, би зураг төслийг нь гаргасан гээд надад харуулсан тэгээд би гэрээ хийсэн, тэгэхдээ яг мөнгө авахынхаа өмнө банкнаас зээл авах гэж байна гэж хэлж байгаад мөнгө зээлсэн гэжээ.

7.Шүүх хуралдаан дээр хохирогч Н.Цогтбаяраас мэдүүлэхдээ:-Түвшин-Эрдэнэтэй Буянхишигийн найзаар дамжуулж танилцсан. ББСБ байгуулна гээд намайг Ариг банкнаас орон сууц барьцаалуулж 30.000.000 төгрөгийн зээл авахуулж, үүнээс 13.000.000 төгрөгийг сарын 10 хувийн хүүтэй зээлж авсан. Банкны тооцоогоор 13,0 саяд ногдох хүү зээлд нийтдээ 23.920.000 төгрөг нэхэж байгаа Үүнээс Түвшин-Эрдэнэ дансаар 700.000 төгрөг өгснийг хасч үлдэх 23.220.000 төгрөг нэхэмжилнэ гэв.

Н.Цогтбаяраас мөрдөн байцаалтад мэдүүлэхдээ:-Би Түвшин-Эрдэнэ гэх хүнтэй 2014 оны намар Буянхишигтэй уулзаад явж байгаад танилцаж байсан. хэсэг хугацаа өнгөрсний дараа хамтраад автоломбард нээж ажиллуулъя гэж ярилцсан, тэгж ярихдаа Түвшин-Эрдэнэ ажил бүтвэл 100 сая төгрөг гаргана гэж ярьж байсан. Би ээжийн хамт амьдардаг Баянзүрх дүүргийн 16 дугаар хороо 16 дугаар хороололт 24-10 тоот байрыг Ариг банкны салбарт байрлах 30 сая төгрөгийн барьцаанд тавьсан. Тэгтэл Түвшин-Эрдэнийн мөнгө нь бүтээгүй гээд ломбард нээх ажил хойшлогдсон. Тэгээд мөнгө хадгалаад байж байх үед Түвшин-Эрдэнэ нь надаас яаралтай хэрэгтэй байна, 13 сая төгрөгийг сарын 10 хувийн хүүтэй зээлүүлээч гэж хэлээд гараар баримт үйлдэн Чингэлтэй дүүргийн нутагт 5 дугаар сургуулийн замын урд машины зогсоол дээр машин дотор өгсөн, тэр үед Буянхишиг хажууд байсан. Миний хувьд Буянхишигтэй багын найзууд, Түвшин-Эрдэнэ Буянхишигтэй гайгүй найзууд шиг байхаар нь итгэсэн гэжээ.

            8.Б.Буянхишигийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Жавхлантөгсөөс мэдүүлэхдээ:-2014 оны 6 дугаар сарын 13-нд Баянгол дүүргийн 16 дугаар хороо, Туулын 15-278 тоот хашаа байшин, газрыг барьцаалж, Женерал Финанс ББСБ-д барьцаанд тавиулж 1 сарын хугацаатай 20.000.000 төгрөг бэлнээр авч Түвшин-Эрдэнэд өгсөн. Шүүхийн шийдвэрээр уг газар хураагдсан. 2015 оны 8 дугаар сард дуудлага худалдаагаар орсон. Газар, хашаа, байшингаа нэхэмжилнэ гэв.  

Б.Буянхишигээс мөрдөн байцаалтад мэдүүлэхдээ:-2014 оны 02 дугаар сард Түвшин-Эрдэнэтэй уулзаж байсан. 2014 оны 6 дугаар сарын 10-нд Женерал финанс ББСБ-д өөрийн өмчлөлийн Баянгол дүүргийн 16 дугаар хороо Туулын 15-278 тоотод орших өмчлөх эрхийн газраа барьцаалаад 20,0 сая төгрөгийг ББСБ-аас авч, Түвшин-Эрдэнэд зээлүүлсэн. Тэр өдрөөс хойш Түвшин-Эрдэнэ хүүгээ төлчихөөд надаас асууж хугацааг нь сунгасан юм. 2015 оны 01 дүгээр сарын 17-ны өдөр гэрээний хугацаа дуусах байсан, тэр хооронд төлөлт хийгээгүй байсан. 2015 оны 3 дугаар сард банк бусаас над руу залгаж, шүүх рүү шилжиж байгаа талаар мэдэгдсэн. Түвшин-Эрдэнэ надад чи шүүх дээр эвлэрчих, би чамайг хохиролгүй болгож өгнө гэхээр нь би шүүх дээр эвлэрсэн. Түүнээс хойш Түвшин-Эрдэнэ олдоогүй алга болсон. 2015 оны 7 сарын сүүлээс эхэлж ШШГА-аас Ариунболор гэдэг хүн дуудаж уулзсан. 2016 оны 3 дугаар сард би газраа ШШГА-д хураалгасан. Би гомдолтой байна гэжээ.   

9.Хохирогч Д.Мөнх-Эрдэнээс мөрдөн байцаалтад мэдүүлэхдээ:-Би Түвшин-Эрдэнэ гэх хүнийг танина. Манай найз Лхагвадорж нь манай хуурай дүү байгаа юм, мөнгөний хэрэг гараад байгаа юм байна, мөнгө байвал зээлээч гэж хэлээд танилцуулж байсан. Түвшин-Эрдэнэ надаас 2014 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдөр зээлийн гэрээ байгуулан 1 сарын хугацаатай , ямар нэг хүүгүй сараасаа хэтрэх юм бол 0,5 хувийн хүү бодох нөхцөлтэйгөөр 10 сая төгрөг зээлсэн. Тэгээд барьцаанд нь Сонгинохайрхан дүүргийн 26 дугаар хороо мандал овоо 17-28 тоотод байрлах хашаа байшинг тавьсан. Миний нэр дээр шилжүүлсэн болохоор надад одоо ямар нэг гомдол санал байхгүй. Би тухайн үед Капитал банкнаас 15 сая төгрөгийн зээл авсан, тэр мөнгө нь миний дансанд орсон тухай баримт байгаа. Би уг 15 саяас 10  саяыг нь бэлнээр аваад Түвшин-Эрдэнийн явуулсан нэг хүнд өгсөн. Лхагвадорж тэр үед хажууд байсан. Би тэр хүнийг танихгүй, Түвшин-Эрдэнэ тэр хүнд өртэй юм шиг байна лээ. Миний хувьд нэхэмжлэх зүйл байхгүй, бид хоёр зээлийн гэрээ байгуулаад мөнгө өгч авалцсан, гэрээний нөхцөлийн дагуу барьцаанд тавьсан хашаа байшинг би авсан гэжээ.

Мөрдөн байцаалтад Б.Буянхишиг гэрчээр мэдүүлэхдээ:-Иргэн Т.Мөнхбаатар нь манай банкинд хандан өргөдөл гаргасны дагуу Чингэлтэй дүүргийн 2 дугаар хороо 2 дугаар 40 мянгат 22-25 тоот хаягт бүртгэлтэй орон сууцыг барьцаалж зээл олгосон. Зээл олгохдоо зохих журмын дагуу судалж бүтээгдэхүүний шуурхай зээл гэсэн төрлөөр буюу үл хөдлөх эд хөрөнгийг барьцаалж тухай үеийн зах зээлийн үнийн дүнгийн 50 хувьтай тэнцэх хэмжээгээр богино хугацаанд буюу ажлын 8 цагт багтаан зээл олгосон.  Уг байрны зах зээлийн үнэ 80 сая төгрөгөөр үнэлэгдээд 40 сая төгрөгийн зээлийг 12 сарын хугацаатай сарын  3 хувийн хүүтэйгээр олгосон. Би Түвшин-Эрдэнэ гэх хүнийг танина. 2014 оны 02 сард надаас Банк бус санхүүгийн байгууллагын талаар мэдээлэл солилцох улмаар хамтран ажиллаж болох талаар асууж ирснээр танилцаж байсан. Өөрийгөө Хас банкинд ажиллаж байсан, одоо Банк бус санхүүгийн байгууллага байгуулах санаа зорилготой байна гэж хэлж байсан. Сансар гэх хүнийг бол сайн танихгүй, зээл авах үед Мөнхбаатар гэдэг хүний дүү гэж танилцуулаад машиныг нь барьчихсан ирж байсан. Би зохих журмын дагуу зээлийг гаргаж өгсөн. Мөнхбаатар гэх хүнээс мөнгө авсан асуудал байхгүй. Түвшин-Эрдэнэ зээл авдаг өдрөө манай ажил дээр ирээд танайх шуурхай зээл өдөртөө гардаг гэсэн, манай найзын ах зээл авах гээд байгаа юм энэ байрыг барьцаалаад зээл гарах боломжтойг судлаад боломжтой бол зээл гаргаад өгөөч гэж хэлсэн. Түвшин-Эрдэнэ нь 2014 оны 7 сард манай эгч байраа 40 сая төгрөгийн барьцаанд тавих гэсэн юм гээд Цэрэнчимэд гэх хүнийг над дээр дагуулж ирж байсан. Мөнхбаатар, Цэрэнчимэд гэх хүмүүсийн байрны зээл төлөгдөж байгаад зээл доголдож, зээлийн хугацаа дуусч шүүх рүү шилжүүлсэн байгаа гэжээ.

Шүүх хуралдаан дээр гэрчүүдээс мэдүүлэхдээ:

1.Г.Болортуяагаас:-Би 2014 онд Кредит Монгол ББСБ-д зээлтэй байгаад, зээл чөлөөлнө гэх зараар Түвшин-Эрдэнэтэй танилцсан. Би 7,7 сая төгрөгийн зээл чөлөөлүүлээд, 7 хоногт, өдөрт 1 хувийн хүүтэй мөнгө зээлсэн. Бид хоёр хамтарч ББСБ ажиллуулъя гэж ярьсан. Хөрөнгө оруулалт татъя гэсэн. Тухайн үед би машинтай байсан тул түүгээр хамт явж байсан. Бид хоёр 2 үзмэрч эгч дээр хамт очиж байсан. Тэр хоёр эгч хөрөнгө оруулж хамтарч ажиллая гэсэн. Сансар, Лхагвадорж нараас мөнгө зээлэхэд нь машинаар үйлчилж байсан. Тэр хоёр анхнаасаа Түвшин-Эрдэнэтэй зээл чөлөөлөх ажил хамтарч хийж байсныг би мэднэ. “Огч” ХХК-ийн захирал Даваасүрэн гэх хүнтэй хамтарч энэ 4 зээл чөлөөлөх ажил хийж байсан. Сансар зээл чөлөөлдөг дарга нь гэж байсан. Түвшин-Эрдэнэ Ихбэл ББСБ байгуулна гэж хөөцөлдөж байсныг Сансар, Лхагвадорж нар мэдэж байсан гэв.  

Г.Болортуяагаас мөрдөн байцаалтад мэдүүлэхдээ:-Би Түвшин-Эрдэнэ гэх хүнийг танина. 2013 онд танилцаж байсан, найзууд болсон. 2014 оны 7 сарын орчимд Түвшин-Эрдэнэ банк бус санхүүгийн байгууллага байгуулах гэж байна гээд би хотод засал хийлгэдэг байсан зурхайч Энхжаргал, Мандахцэцэг гэдэг хүмүүст очиж учир байдлаа хэлээд ажил эхэлбэл яах талаар асуухад дээр нэр дурьдсан 2 эгч “бид хоёр хөрөнгө оруулалт хийе хамтарч ажил хийе” гэж хэлсний дагуу бид хоёр хүлээгээд өнөөдрийг хүргэж байна. Түвшин-Эрдэнэ 2014 оны 7 сард надтай нийлээд Банк бус санхүүгийн байгууллага байгуулъя гэж ярихдаа “Би хүнээс хүүтэй мөнгө зээлээд хүнд өгчихсөн чинь нөгөө хүмүүс нь мөнгийг маань өгөхгүй  би өөр хүнээс хүүтэй зээлээд нөгөө хүндээ өгөөд дахин өөр хүнээс хүүтэй зээлээд дараагийнхаа хүнд өгсөөр байгаад баларлаа, надаас мөнгө авсан хүмүүс нь өгөхгүй юм гэж ярьж байсан. Надтай нийлээд ажил хөөцөлдөж байх хугацаанд Лхагвадорж, Сансар, Буянаа, Цээгий гэх эгч, Батсүх, Мөнх-Эрдэнэ гэх хүмүүсээс мөнгө авсан гэж ярьж байсан. Надад ярьж байснаар бол Лхагвадоржид хүү алдангитайгаа нийлээд 60 сая төгрөг өгөхөөр болчихлоо, Сансарт мөнгөнийхөө оронд машин тэргээ өгчихсөн, одоо бараг мөнгө өгөх ёсгүй, Батсүх, Мөнх-Эрдэнэ гэх хүмүүсийн аль нэгэнд нь 10 сая төгрөгийн өртэй байж байгаад авлагатай байсан хүнээсээ хашаа байшинг нь аваад өрөө хаачихсан, Буянаа гэх хүнд 10 билүү 20 сая төгрөг өгөх ёстой, Цээгий гэх хүнээс мөнгө аваад нэгнийхийг дарсан юм шиг ярьж байсан. хэдэн төгрөг авсан, хэнд өгсөн гэдгийг нь мэдэхгүй. Түвшин-Эрдэнэ дээрх хүмүүсээс мөнгө авахад нь уулзахад би машинтайгаа хүргэж өгдөг байсан, тэгээд машинаас бууж уулзчихаад л ирдэг байсан. хүнээс мөнгө авсан, өгсөн талаараа хааяа л надад хэлдэг байсан. Тэрнээс би мөнгө өгч авалцахад нь хажууд нь хараад зогсож байсан асуудал байхгүй. Сүүлд 2014 оны 10 билүү 11 сард Түвшин-Эрдэнэ Лхагвадоржоос 3 сая төгрөг авахад нь хамт байсан. Бид 2 хамт ажил хийхээр хөөцөлдөж байсан, тэгээд Түвшин-Эрдэнэ машинтайгаа хамт яваад өгөөч гэж гуйдаг байсан болохоор нь хамт явж өгдөг байсан. Би яриан дундаас нь ойлгохдоо Лхагвадоржоос мөнгө аваад Сансарт өгөөд, Сансараас мөнгө зээлээд Лхагвадоржид өгдөг, хэн нэгнээс нь 10 сая төгрөг аваад авлагатай хүнийхээ газрыг нь чөлөөлөөд өөр нэг өртэй хүнийхээ өрөнд тэр хашаа байшинг өгсөн, Цээгий гэх эгчээс мөнгө зээлээд бас нэг хүүнд нь өгсөн гэж ойлгосон тэрнээс нарийн асуудлыг нь огт мэдэхгүй надад ярьдаггүй байсан гэжээ.

2.Б.Мандахцэцэгээс:-Би үзмэрч хийдэг. Түвшин-Эрдэнэ надаар үйлчлүүлж байсан. Түвшин-Эрдэнэ ББСБ байгуулна гэж байсан. Дүү Энхжаргал бид хоёр төслөө хэрэгжүүлбэл хамтарч ажиллахад боломжтой гэж байсан. Хоёр эгчид нь боломж гарвал болно л гэсэн. Түүнтэй нэг л удаа уулзсан. Бодитой ажил хийгээүй. Дүү бид хоёрт хэрэглээний 500.000 төгрөг өгч байсан. Түүнийг нь Болортуяад буцаагаад өгсөн гэв.

3.Р.Энхжаргалаас:-Түвшин-Эрдэнэ бид нарт үзүүлдэг байсан. Хохирогч нарыг танихгүй. 2014 онд ББСБ байгуулахад нь тусалъя л гэсэн. Түвшин-Эрдэнээс мөнгө зээлж байгаагүй. Би Болортуяагаас л 3,0 сая төгрөгийн зээл авч байсан. Гадаадын хүнтэй уулзана гэж байсан. Хөрөнгө оруулалт бүтээгүй гэсэн. Хэрэв ББСБ байгуулбал хэн нь дарга, нягтлан болох талаар л ярьж байсан гэв.   

4.Б.Даваасүрэнгээс:-2013, 2014 онд Түвшин-Эрдэнэ, Сансар, Лхагвадорж нартай хамтарч ажиллаж байсан. Би анх Түвшин-Эрдэнээс зээл авч байгаад танилцаж байсан. Би “Огч” ХХК-ийн захирлаар ажиллаж байсан. Хөрөнгө зуучлалын ажил хийдэг байсан. Бид зээл чөлөөлөх ажилд мөнгөө өөрсдөө гаргадаг байсан. Эхний ажил бүтвэл дараагийн зуучлал орж ирдэг байсан. Бид нарын хооронд бие биедээ итгээд мөнгө өгч, авалцдаг байсан. Сансар “Огч” ХХК-ийн санхүүг хариуцдаг байсан. Түвшин-Эрдэнийн нэрээр “Ихбэл финанс” ББСБ байгуулсан. Сансарыг даргаар нь томилсон. Албан ёсны бичиг баримтгүй. Би Сансараас мөнгө зээлж байсан гэв. 

Гэрч Ш.Батбаяраас мөрдөн байцаалтад мэдүүлэхдээ:-2015 оны 5 сард тэр өдөр хамт явж байхад Батсүх рүү нэг хүн утсаар яриад зээлэх мөнгө байвал аваад хүрээд ир гэсэн. /мөнгө өгөх үед Лхагвадорж ярьсан гэдгийг мэдсэн/ надтай хамт Хүнсний нэгдүгээр дэлгүүрээс доошоо Цэцэг төв рүү уруудах замын баруун талд Хаан банкны салбар дээр очсон, тэр үед Батсүхийн найз Лхагвадорж, мөн нэг залуу байсан /Түвшин-Эрдэнэ/ тэгээд Лхагвадорж нь манай дүү байгаа юм, мөнгө хэрэг болоод байна, зээлэх мөнгөө энэ хүний данс руу хийчих гэсэн. Батсүх би наад хүнийг чинь танихгүй чамд л зээлнэ гэтэл зүгээрээ ямар ч асуудалгүй, надад итгэ гэж хэлээд данс руу нь хийлгэсэн. Тэд нар ямар нэг гэрээ хэлцэл хийгээгүй. Батсүх Түвшин-Эрдэнийн данс руу мөнгө хийгээд баримтаа авчихсан явж байсан гэжээ.        

Шүүх хуралдаанаар хэлэлцүүлсэн дээрх баримтуудыг дүгнэн үзвэл шүүгдэгч Э.Түвшин-Эрдэнэ нь өөрийн хөрөнгийн эх үүсвэргүй, барьцаалан зээлдүүлэх үйл ажиллагаа явуулах хууль ёсны эрх олгогдсон аж ахуйн нэгжгүй атлаа бусдын итгэл эвдэх, хууран мэхлэх аргаар, яаралтай мөнгөний хэрэг болоод байна, хүүтэй мөнгө зээлдүүлээч, удахгүй мөнгөтэй болно, банк бус санхүүгийн байгууллага ажиллуулж байгаа, гаднаас хөрөнгө оруулалт орж ирэх гэж байгаа, зээл өгсөн хариуд сар бүр 500.000 төгрөг өгнө, мөнгийг чинь өсгөж өгнө хэмээн Чингэлтэй, Баянзүрх, Баянгол дүүргүүдийн нутаг дэвсгэрт

-2013 оны 8 дугаар сарын 21-ний өдөр хохирогч Т.Сансарын өмчлөлийн Баянзүрх дүүргийн 13 дугаар хороо 4 дүгээр хэсэг сургуулийн гудамжны 1706 тоот хашаа байшинг барьцаалуулж, Хас банкнаас авсан зээлээс нийт 28.800.000 төгрөгийг,

-2014 оны 3 дугаар сарын 26-ны өдөр хохирогч Т.Мөнхбаатарын өмчлөлийн Чингэлтэй дүүргийн 2 дугаар хороо 22-25 тоот орон сууцыг барьцаалуулж, Капитал банкнаас авсан 40.000.000 төгрөгийн зээлээс 16.000.000 төгрөгийг,

-2014 оны 3 дугаар сарын 28-ны өдөр хохирогч Н.Лхагвадоржоос 15.000.000 төгрөгийг бэлнээр, 2014 оны 5 дугаар сарын 16-ны өдөр 2.000.000 төгрөгийг бэлнээр, 8.000.000 төгрөгийг дансаар, 2014 оны 7 дугаар сарын 24-ний өдөр 30.000.000 төгрөгийг бэлнээр, нийт 55.000.000 төгрөгийг,

-2014 оны 6 дугаар сарын 26-ны өдөр хохирогч Ц.Батсүхээс 15.500.000 төгрөгийг бэлнээр,

-2014 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдөр хохирогч С.Мөнх-Эрдэнийн Сонгинохайрхан дүүргийн 26 дугаар хороо Мандал овоо 17-28 тоотод байрлах хашаа байшинг нь барьцаалуулж, Капитал банкнаас авсан зээлээс 10.000.000 төгрөгийг бэлнээр,

- 2014 оны 8 дугаар сарын 07-ны өдөр хохирогч Ж.Цэрэнчимэдийн Баянгол дүүргийн 17 дугаар хороо 4 дүгээр хороолол 34-110 тоот орон сууцыг нь барьцаалуулж, Капитал банкнаас авсан зээл 32.000.000 төгрөгийг бэлнээр,

-хохирогч П.Батбаяраас 2014 оны 4 дүгээр сард 6.000.000 төгрөгийг бэлнээр, 2014 оны 6 дугаар сарын 27-ны өдөр 1.000.000 төгрөгийг мобайл банкаар, 2014 оны 7 дугаар сарын 02-ны өдөр Говьсүмбэр аймгийн Хаан банкнаас 8.000.000 төгрөгийг дансаар, нийт 15.000.000 төгрөгийг,

-2014 оны 6 дугаар сарын 13-ны өдөр Б.Буянхишигийн Баянгол дүүргийн 16 дугаар хороо, Туулын 15-278 тоот 227.16 м.кв газрыг Женерал Фенанс ББСБ-д барьцаалуулж, авсан зээл 20.000.000 төгрөгийг бэлнээр,

-2014 оны 11 дүгээр сарын 12-ны өдөр Н.Цогтбаярын Баянзүрх дүүргийн 16 дугаар хороо 24 дүгээр байр 10 тоот орон сууцыг барьцаалуулж, Ариг банкны салбараас 30.000.000 төгрөгийн зээлээс 13.000.000 төгрөгийг бэлнээр тус тус авч, бусдад нийт 204.800.000 төгрөгийн хохирол учруулсан болох нь хохирогч, гэрчүүдийн мэдүүлэг, хохирогч нараас цагдаагийн байгууллагад гаргасан өргөдөл, Хасбанк, Т.Сансар нарын хооронд хийсэн барьцаат зээлийн гэрээ, Капитал банк, Т.Мөнхбаатар нарын хооронд хийсэн зээл, барьцааны гэрээ, Капитал банк Ж.Цэрэнчимэд нарын  хооронд хийсэн зээл, барьцааны гэрээ, зээл төлөх тухай Э.Түвшин-Эрдэнээс гаргасан тайлбар, Капитал банкны нэхэмжлэлтэй, Ж.Цэрэнчимэдэд холбогдох иргэний хэргийн шүүхийн шийдвэр, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх ажиллагаатай холбоотой баримтууд, Женерал финанс ББСБ, Б.Буянхишиг нарын хооронд хийсэн зээл, барьцааны гэрээ, бичгийн бусад баримтуудаар нотлогдон тогтоогдлоо.   

Иймд шүүгдэгч Хиад боржигон овогт Энхбаяржавхлангийн Түвшин-Эрдэнийг бусдын эд хөрөнгийг хуурч мэхлэх, итгэл эвдэх аргаар олж авсан гэмт хэргийг давтан үйлдсэний улмаас бусдад онц их хэмжээний хохирол учруулсан гэм буруутайд тооцож, түүнд Эрүүгийн хуулийн 148 дугаар зүйлийн 148.4-т заасан ял оногдуулах хууль зүйн үндэслэлтэй байна. 

Шүүгдэгч Э.Түвшин-Эрдэнээс хохирогч Т.Сансарт 10.000.000, Н.Лхагвадоржид 8.500.000, Ц.Батсүхэд 4.500.000, С.Мөнх-Эрдэнэд 10.000.000, П.Батбаярт 250.000, Н.Цогтбаярт 700.000 төгрөг тус тус буцаан төлсөн тул үлдэхийг шүүгдэгчээс гаргуулахаар шийдвэрлэлээ. Харин Дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны 2 дугаар шүүхийн 2015 оны 6 дугаар сарын 19-ний өдрийн 102\ШШ2015\04049 дугаартай шийдвэрээр Ж.Цэрэнчимэдээс улсын тэмдэгтийн хураамж болон төлбөрт нийт 38.973.440 төгрөг гаргуулж Капитал банкинд, Дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны 2 дугаар шүүхийн шүүгчийн 2015 оны 4 дүгээр сарын 16-ны өдрийн 102\ШШ2015\02421 дугаартай захирамжаар Б.Буянхишигээс 25.000.000 төгрөг гаргуулж Женерал финанс ХХК-д олгуулахаар  шийдвэрлэсэн байх ба шүүгдэгч Э.Түвшин-Эрдэнэ нь дээрх хохирогч нарт учруулсан хохирлоо төлөөгүйн улмаас тэдгээрийн зээлийн барьцаанд барьцаалсан үл хөдлөх эд хөрөнгө хураагдсан тул хохирогч нараас төлүүлэхээр шийдвэрлэсэн иргэний хэргийн шүүхийн шийдвэрт заасан зээлийн хүү, алданги, тэмдэгтийн хураамжийг гэмт хэргийн улмаас учирсан шууд бус хохирол гэж үзэж, шүүгдэгчээс нөхөн гаргуулахаар шийдвэрлэсэн болно. Мөн хохирогч Н.Цогтбаярын өмчлөлийн орон сууцыг барьцаалуулж Ариг банкнаас зээл авахуулсан тул Н.Цогтбаярын тус банктай хийсэн гэрээнд заасны дагуу зээлийн хүү, алдангийг гэмт хэргийн улмаас учирсан шууд бус хохиролд тооцсон болно.  

            Шүүх хохирлын хэмжээг тодорхойлохдоо Эрүүгийн хуулийн 29 дүгээр зүйлийн 29.1-д заасныг баримтлан гэмт хэрэг үйлдэх үед мөрдөгдөж байсан нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ болох 192.000 төгрөгийг хоёр зуугаас дээш дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээгээр тооцсон болно.

            Шүүгдэгч нь “Огч” ХХК-ийн нэрээр Т.Сансар, Н.Лхагвадорж нартай хамтран үл хөдлөх эд хөрөнгө барьцаалан зээл чөлөөлөх ажил хийж байсан, мөн барьцаалан зээлдүүлэх үйл ажиллагаа эрхэлж байсан гэх боловч тэрээр хууль ёсоор дээрх ажил үйлчилгээ эрхэлж байсан болох нь гэрчүүдийн мэдүүлэг болон хэрэгт байгаа бусад баримтаар нотлогдохгүй байна. Харин ч шүүгдэгч нь өөрөө хөрөнгийн эх үүсвэргүй атлаа бусдын үл хөдлөх эд хөрөнгийг банк, санхүүгийн байгууллагуудад барьцаалуулж, өмчлөгчийнх нь нэр дээр зээл авахуулж, улмаар тэдгээрээс авсан мөнгө буюу зээлийг нь эргүүлэн төлөхгүйгээр зугтааснаас Ж.Цэрэнчимэд, Б.Буянхишиг нар өөрсдийн үл хөдлөх эд хөрөнгө өмчлөх эрхээ  алдсан байна. Түүнчлэн хохирогч нараар банк, санхүүгийн байгууллагуудаас зээл авахуулж, уг мөнгийг нь өөртөө авсан хэрнээ төлөхгүй зугтааж, тэдгээрийг иргэний шүүхэд хариуцагчаар татагдсан үед нь “эвлэрчих, би удахгүй төлнө” хэмээн шүүх дээр эвлэрүүлэх зэргээр дахин дахин хуурч мэхлэж байсан байна. Мөн хохирогч нарт хохирлоо төлөлгүй хугацааг нь сунжруулж, эвлэрлийн гэрээ гэгчээр халхавчилж тэдгээрийг хуурч байжээ.

            Шүүх шүүгдэгчид ял оногдуулахдаа гэмт хэрэг давтан үйлдсэн, гэмт хэргийн улмаас хүнд хор уршиг учирсныг хүндрүүлэх нөхцөлд харгалзан үзлээ.

            Шүүгдэгч нь хохирогч нараас авсан гэх 34.500.000 төгрөгийг Туяа, Даваабаатар гэх хүмүүст өгч, өөрөө хохирогч болсон гэж үзэж байгаа боловч тэрээр уг асуудлаа жичдээ шийдвэрлүүлэх боломжтой ба энэ хэрэгтэй нэгтгэн шалгах шаардлагагүй юм. 

            Монгол Улсын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 122 дугаар зүйлийн 122.1, 283, 286, 294, 297, 298 дугаар зүйлүүдэд тус тус заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ НЬ:

1.Шүүгдэгч Хиад боржигон овогт Энхбаяржавхлангийн Түвшин-Эрдэнийг бусдын эд хөрөнгийг хуурч мэхлэх, итгэл эвдэх аргаар олж авсан гэмт хэргийг давтан үйлдсэний улмаас бусдад онц их хэмжээний хохирол учруулсан гэм буруутайд тооцсугай.

2.Эрүүгийн хуулийн 148 дугаар зүйлйин 148.4-т зааснаар шүүгдэгч Э.Түвшин-Эрдэнээс 100.000 (нэг зуун мянга) төгрөгийн эд хөрөнгө хурааж, 11 (арван нэг) жилийн хугацаагаар хорих ялаар шийтгэсүгэй.

3.Эрүүгийн хуулийн 52 дугаар зүйлйин 52.6-д зааснаар шүүгдэгч Э.Түвшин-Эрдэнэд оногдуулсан 11 жилийн хугацаагаар хорих ялыг чанга дэглэмтэй эрэгтэйчүүдийн хорих ангид эдлүүлсүгэй.

4.Эрүүгийн хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.1, 59.2-т зааснаар шүүгдэгч Э.Түвшин-Эрдэнийн цагдан хоригдсон 85 хоногийг түүний ял эдэлсэн хугацаанд оруулан тооцсугай.

5.Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1-д зааснаар шүүгдэгч Э.Түвшин-Эрдэнээс 194.243.440 (нэг зуун ерэн дөрвөн сая хоёр зуун дөчин гурван мянга дөрвөн зуун дөч) төгрөг гаргуулж, хохирогч Боржигин овогт Тогтохын Сансар (РД:ЧЗ78072874)-т 18.800.000 төгрөг, Сартхуун овогт Тожидын Мөнхбаатар (РД:ХБ67020876)-т 16.000.000 төгрөг, Боржигон овогт Нямбуугийн Лхагвадорж (РД:ХМ78092714)-д 46.500.000 төгрөг, Чанцлай овогт Цэвэлийн Батсүх (РД:ЦЕ78070674)-д 11.000.000 төгрөг, Баатад овогт Жанчивын Цэрэнчимэд (РД:ЧК67020668)-д 38.973.440 төгрөг, Шаргууд овогт Пунцагдоржийн Батбаяр (РД:ЗВ83110711)-т 14.750.000 төгрөг, Цэнхэр овогт Буяндоржийн Буянхишиг (РД:ЧЕ82012573)-т 25.000.000 төгрөг, Тууварчин овогт Намсрайжавын Цогтбаяр (РД:ЧН81071618)-т 23.220.000 төгрөг тус тус олгосугай.

6.Хэрэгт эд мөрийн баримт ирүүлээгүй, эд хөрөнгө битүүмжлээгүйг тус тус дурдсугай.

7.Шүүхийн тогтоол танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд гомдол, эсэргүүцэл гаргасан тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, шүүгдэгч  Э.Түвшин-Эрдэнэд урьд авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

Шүүхийн тогтоолд давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичих эрх бүхий этгээд тогтоолыг гардуулснаас хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                           Г.БУЯННЭМЭХ

                       

ШҮҮГЧИД                                                              Н.БАЯРМАА

                                                                                               

            Ё.ЦОГТЗАНДАН