“А*******” ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй

   захиргааны хэргийн тухай

Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч О.Ном*******ин даргалж, шүүгч С.Мөнхжаргал, шүүгч Б.Тунгалагсайхан нарын бүрэлдэхүүнтэй, нарийн бичгийн дарга Б.Наранцэцэг, нэхэмжлэгчийн төлөөлөгч М.Г*******, нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Н.Н*******, Ц.Т*******, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч С.Б******* нарыг оролц*******ан хийж, Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2016 оны 08 дугаар сарын 31-ний өдрийн 601 дүгээр шийдвэрийг эс зөвшөөрч нэхэмжлэгчийн гаргасан давж заалдах гомдлоор, “А*******” ХХК-ийн  нэхэмжлэлтэй, Б*******т холбогдох захиргааны хэргийг шүүгч Б.Тунгалагсайханы илтгэснээр хянан хэлэлцээд

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2016 оны 08 дугаар сарын 31-ний өдрийн 601 дүгээр шийдвэрээр: Татварын ерөнхий х*******ийн 55 дугаар зүйлийн 55.1, 74 дүгээр зүйлийн 74.1, 75 дугаар зүйлийн 75.1, Захиргааны хариуцлагын тухай х*******ийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1, 18 дугаар зүйлийн 18.1, Эдийн засгийн ил тод байдлыг дэмжих тухай х*******ийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1, Анхны ардчилсан сонг*******ь болж  байнгын ажиллагаатай парламент байг*******агдсаны 25 жилийн ойг тохиолд*******ан өршөөл үзүүлэх тухай х*******ийн 1 дүгээр зүйлийн 1.1, 2 дугаар зүйлийн 2.1, 10 дугаар зүйлийн 10.1-д тус тус заасныг баримтлан “А*******” ХХК-ийн “Нийслэлийн татварын газрын улсын байцаагчийн 2015 оны 04 дүгээр сарын 20-ны өдрийн 220017234 тоот актаар тавигдсан татварын төлбөрийн дүнгээс торг*******ьд тавигдсан 3184283 төгрөг, алдангид тавигдсан 1910968 төгрөг, нийт 5095251 төгрөгийг Эдийн засгийн ил тод байдлыг дэмжих тухай х*******ь, Анхны ардчилсан сонг*******ь болж  байнгын ажиллагаатай парламент байг*******агдсаны 25 жилийн ойг тохиолд*******ан өршөөл үзүүлэх тухай х*******ь болон тус х*******ийг хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байг*******ах комиссын 2015 оны 11 дүгээр сарын 17-ны өдрийн хуралдаанаас гаргасан зөвлөмжийн дагуу өршөөлд хамр*******ахгүй байгаа хариуцагчийн эс үйлдэхүй нь х*******ь бус болохыг тогтоож, дээрх алданги, торг*******ийг өршөөлд хамр*******ахыг хариуцагчид даалгах”-ыг хүссэн шаардлага бүхий нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэжээ.

Нэхэмжлэгч “А*******” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал М.Г******* давж заалдах гомдолдоо: “...Шийдвэрийн Үндэслэх хэсэгт “Захиргааны хэргийн шийтгэлийн төрөлд хамаарахгүй байх тул нэхэмжлэгчийг захиргааны шийтгэл хүлээсэн гэж үзэж өршөөлийн х*******ьд хамр*******ах боломжгүй юм”, “Татварын улсын байцаагчийн 2015 оны 04 дүгээр сарын 20-ны өдрийн 220017234 тоот актыг гаргахдаа Татварын ерөнхий х*******ийн 74 дүгээр зүйлийн 74.1, 74.2, 74.3 дахь заалтыг үндэслэн акт ногд*******сан байх тул нэхэмжлэгчийг захиргааны зөрчил гаргаж, захиргааны шийтгэл хүлээсэн гэж үзэхээргүй байна. Дээрхээс үзэхэд Татварын ерөнхий х*******ийн 74 дүгээр зүйлд заасны дагуу татварын хариуцлага буюу татварын өрийг төлүүлэхэд Өршөөл үзүүлэх тухай х*******ь үйлчлэхгүй, харин Татварын ерөнхий х*******ийн 75 дугаар зүйлд заасны дагуу захиргааны шийтгэл ногд*******сан тохиолдолд Өршөөл үзүүлэх тухай х*******ь үйлчлэхээр байна” гэсэн нь үндэслэлгүй бөгөөд дараах аг*******гыг зөрчиж байна.

Анхны ардчилсан сонг*******ь болж байнгын ажиллагаатай парламент байг*******агдсаны 25 жилийн ойг тохиолд*******ан өршөөл үзүүлэх тухай х*******ийн 4 дүгээр зүйлийн 4.3-д х*******ь тогтоомж зөрчиж захиргааны зөрчил гаргасан болон шийтгэл хүлээсэн этгээдийг өршөөн хэлтрүүлэхээр зохиц*******жээ.

Захиргааны хариуцлагын тухай х*******ийн 3 дугаар зүйлд “Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт бүх нийтээр буюу тухайн нутаг дэвсгэрт дагаж мөрдүүлэхээр тогтоосон захиргааны журам санаатай буюу болгоомжгүйгээр зөрчсөн үйлдэл, эс үйлдэхүйг захиргааны зөрчил гэж үзнэ” гэж заажээ.

Тодр*******бал, х*******ь тогтоогчоос захиргааны журам гэдэгт нийтээр дагаж мөрдүүлэхээр тогтоосон зан үйлийн горим, эрх зүйн хэм хэмжээг хамр*******ан, өргөн утгаар тайлбарласан байна. Эндээс татварын х*******ь тогтоомж зөрчигчид хүлээлгэх хариуцлага нь өөрөө захиргааны хариуцлагын нэг төрөл, захиргааны шийтгэл юм.

Анхны ардчилсан сонг*******ь болж, байнгын ажиллагаатай парламент байг*******агдсаны 25 жилийн ойг тохиолд*******ан өршөөл үзүүлэх тухай х*******ийн зорилго нь зарим этгээдийг захиргааны шийтгэлээс чөлөөлөхтэй холбогдсон харилцааг зохиц*******ахад чиглэсэн байх бөгөөд ийнхүү чөлөөлөхдөө ямар төрлийн захиргааны шийтгэлийг өршөөн хэлтрүүлэхийг х*******ь тогтоогчоос нарийвчлан заагаагүй, х*******ь тогтоомж зөрчиж, захиргааны зөрчил гаргасан болон шийтгэл хүлээсэн этгээдийг өршөөн хэлтрүүлэхээр өргөн утгаар х*******ийг баталсан байх тул зөрчил гаргагчийн эрх зүйн байдлыг дорд*******ахгүй байх зарчмыг баримталдаг.

Нөгөө талаар Анхны ардчилсан сонг*******ь болж байнгын ажиллагаатай парламент байг*******агдсаны 25 жилийн ойг тохиолд*******ан өршөөл үзүүлэх тухай х*******ийг хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байг*******ах комиссын 2015 оны 11 дүгээр сарын 17-ны өдрийн хуралдаанаас татварын актын нөхөн татварыг гэм буруутай этгээдээр нөхөн төлүүлж, харин торг*******ь, алдангийг өршөөхөөр шийдвэрлэсний дагуу олон аж ахуйн нэгжүүд өршөөлд хамрагдан Татварын ерөнхий х*******ийн 74 дүгээр зүйлд заасан захиргааны хариуцлагаас чөлөөлөгдсөн болохыг хариуцагчийн төлөөлөгч анхан шатны шүүх хуралдаанд тайлбарласан.

Иймээс Нийслэлийн татварын газрын улсын байцаагчийн 2015 оны 04 дүгээр сарын 20-ны өдрийн 220017234 тоот актаар тавигдсан татварын төлбөрийн дүнгээс торг*******ьд тавигдсан 3,184,283 төгрөг, алдангид тавигдсан 1,910,968 төгрөг, нийт 5,095,251 төгрөгийг Анхны ардчилсан сонг*******ь болж, байнгын ажиллагаатай парламент байг*******агдсаны 25 жилийн ойг тохиолд*******ан өршөөл үзүүлэх тухай х*******ийн 4 дүгээр зүйлийн 4.3-д заасны дагуу өршөөн хэлтрүүлэх х*******ь зүйн үндэслэлтэй.

Дээрх байдлаар нэхэмжлэгч “А*******” ХХК нь холбогдох х*******ь тогтоомжийн дагуу өршөөлд хамрагдах бүрэн боломжтой байхад анхан шатны шүүх х*******ийг тайлбарлахдаа нэхэмжлэгчийн эрх зүйн байдлыг дорд*******ж, нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож, х*******иар олгосон эрх, ашиг сонирхлыг маань ноцтой зөрчлөө.

Иймд анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож, нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж шийдвэрлэж өгнө үү” гэжээ.

ХЯНАВАЛ:

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай х*******ийн 118 дугаар зүйлийн 118.3-д заасны дагуу анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хянаад “А*******” ХХК-д татварын улсын байцаагчийн 220017234 тоот актаар ногд*******сан торг*******ь, алдангийг Өршөөлийн х*******ьд хамр*******ахгүй байгаа хариуцагч Баянгол дүүргийн Татварын хэлтсийн эс үйлдэхүйг х*******ь бус болохыг тогтоож, торг*******ь, алдангийг өршөөлд хамр*******ахыг хариуцагчид даалгаж шийдвэрлэлээ.

Нийслэлийн татварын газрын татварын улсын байцаагч нар “А*******” ХХК-ийн 2013 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс 2014 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийг дуусталх хугацааны албан татвар ногд*******алт, төлөлтийн байдалд шалгалт хийж, 220017234 тоот актаар Татварын ерөнхий х*******ийн 74 дүгээр зүйлийн 74.1, 74.2, 74.3 дахь хэсэгт заасныг үндэслэн “А*******” ХХК-ийн зээлийн хөрөнгөөр барилга байг*******амж барих, тоног төхөөрөмж угсрах, суурил*******ах хугацаанд уг зээлийн хүүгийн төлбөрийг албан татвар ногдох орлогоос хасч тооцсон, нэмэгдсэн өртгийн албан татвар төлөх х*******ийн хугацааг хожимд*******сан, бусдад олгосон хөдөлмөрийн хөлс, шилжүүлсэн орлогод татвар ногд*******ж суутган авч төсөвт төлөөгүй зөрчилд 4,457,627.80 төгрөгийн нөхөн татвар, 3,184,283.00 төгрөгийн торг*******ь, 1,910,968.30 төгрөгийн алданги, нийт 9,552,879.10 төгрөгийн төлбөр тогтоосон байна.

“А*******” ХХК нь дээрх актаар ногд*******сан 4,457,627.80 төгрөгийн нөхөн татварыг төлж барагд*******ан, харин нөхөн татварын дүнд ногд*******сан 3,184,283.00 төгрөгийн торг*******ь, 1,910,968.30 төгрөгийн алдангийг Өршөөлийн х*******ьд хамр*******ж чөлөөлүүлэхээр шүүхэд нэхэмжлэл гаргажээ.

Анхны ардчилсан сонг*******ь болж байнгын ажиллагаатай парламент байг*******агдсаны 25 жилийн ойг тохиолд*******ан өршөөл үзүүлэх тухай х*******ь /цаашид Өршөөлийн х*******ь гэх/-ийн 4 дүгээр зүйлийн 4.3-д х*******ь тогтоомж зөрчиж захиргааны зөрчил гаргасан болон шийтгэл хүлээсэн этгээдийг өршөөн хэлтрүүлэхээр заасан байна.

Захиргааны хариуцлагын тухай х*******ийн 3 дугаар зүйлд “Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт бүх нийтээр буюу тухайн нутаг дэвсгэрт дагаж мөрдүүлэхээр тогтоосон захиргааны журам санаатай буюу болгоомжгүйгээр зөрчсөн үйлдэл, эс үйлдэхүйг захиргааны зөрчил гэж үзнэ”, 41 дүгээр зүйлийн 1-д “Энэ х*******ьд заасан захиргааны журмыг х*******иар тогтоох...” гэж зааснаас үзвэл захиргааны журам нь зөвхөн Захиргааны хариуцлагын тухай х*******иар хязгаарлагдахгүй бөгөөд Татварын ерөнхий х*******ийн 74 дүгээр зүйлийн 74.1, 74.3-д заасны дагуу татварын х*******ь тогтоомж зөрчигчид ногд*******ж буй торг*******ь, алданги нь захиргааны хариуцлагын нэг төрөл, захиргааны шийтгэл юм.

Иймээс татварын улсын байцаагчийн 220017234 тоот актаар “А*******” ХХК-д ногд*******сан 3,184,283 төгрөгийн торг*******ь, 1,910,968 төгрөгийн алдангийг өршөөлд хамр*******ж чөлөөлөх нь зүйтэй байх бөгөөд ийнхүү өршөөлд хамр*******ах нь Анхны ардчилсан сонг*******ь болж байнгын ажиллагаатай парламент байг*******агдсаны 25 жилийн ойг тохиолд*******ан өршөөл үзүүлэх тухай х*******ийн зорилго, зохиц*******алтад нийцэх юм.

Тодр*******бал, Өршөөлийн х*******ийн зорилго нь зөрчил гаргасан этгээдийг шийтгэлээс чөлөөлөх аг*******гатай, харин татварын улсын байцаагчийн актаар ногд*******сан торг*******ь, алданги нь татварын х*******ь тогтоомж зөрчигчид хүлээлгэж буй нэг төрлийн захиргааны хариуцлага, шийтгэл байх тул нөхөн татварын дүнд ногд*******сан торг*******ь, алдангийг Өршөөлийн х*******ьд хамр*******ах үндэстэй байна.

Дээрх үндэслэлээр нэхэмжлэгч х*******ийн этгээдийн давж заалдах гомдлыг хангаж, анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож шийдвэрлэв.

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай х*******ийн 121 дүгээр зүйлийн 121.1.2 дахь заалтыг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2016 оны 08 дугаар сарын 31-ний өдрийн 601 дүгээр шийдвэрийг хүчингүй болгож, Анхны ардчилсан сонг*******ь болж байнгын ажиллагаатай парламент байг*******агдсаны 25 жилийн ойг тохиолд*******ан өршөөл үзүүлэх тухай х*******ийн 1 дүгээр зүйлийн 1.1, 4 дүгээр зүйлийн 4.3-д заасныг баримтлан нэхэмжлэгч “А*******” ХХК-ийн нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хангаж, Нийслэлийн татварын газрын улсын байцаагчийн 2015 оны 04 дүгээр сарын 20-ны өдрийн 220017234 тоот актаар тавигдсан 3184283 төгрөгийн торг*******ь, 1910968 төгрөгийн алданги, нийт 5095251 төгрөгийг Анхны ардчилсан сонг*******ь болж  байнгын ажиллагаатай парламент байг*******агдсаны 25 жилийн ойг тохиолд*******ан өршөөл үзүүлэх тухай х*******ийн дагуу өршөөлд хамр*******ахгүй байгаа хариуцагчийн эс үйлдэхүйг х*******ь бус болохыг тогтоож, дээрх торг*******ь, алдангийг өршөөлд хамр*******ахыг Б*******т даалгасугай.

2. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай х*******ийн 48 дугаар зүйлийн 48.1, 50 дугаар зүйлийн 50.3-д заасныг баримтлан нэхэмжлэгч “А*******” ХХК-ийн нэхэмжлэл гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70200 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас 70200 төгрөг гарг*******ан нэхэмжлэгчид олгож, нэхэмжлэгчээс давж заалдах гомдол гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70200 төгрөгийг улсын орлогоос гаргаж, буцаан олгосугай.

            Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай х*******ийн 119 дүгээр зүйлийн 119.5-д зааснаар шүүх хэрэглэвэл зохих х*******ийг хэрэглээгүй, хэрэглэх ёсгүй х*******ийг хэрэглэсэн, х*******ийг буруу тайлбарлаж хэрэглэсэн, төсөөтэй харилцааг зохиц*******сан х*******ийг буруу хэрэглэсэн, х*******иар тогтоосон хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журам зөрчсөн нь шүүхийн шийдвэр гарахад нөлөөлсөн гэж үзвэл магадлалыг гардан авсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Улсын дээд шүүхийн Захиргааны хэргийн танхимд гомдол гаргах эрхтэй.

ШҮҮГЧ                                                           О.НОМУУЛИН

ШҮҮГЧ                                                           С.МӨНХЖАРГАЛ

ШҮҮГЧ                                                           Б.ТУНГАЛАГСАЙХАН