Монгол Улсын нэрийн өмнөөс

Сэлэнгэ аймаг дахь сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч С.Нолхоосүрэн даргалж тус шүүхийн шүүх хурлын танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанд:

Прокурор Т.Нансалмаа

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Д.Эрдэнэ-Оргил

Хохирогч Ш.М*******

Хохирогч С.Х*******

Нарийн бичгийн дарга С.Энхтайван нар оролцов.

Сэлэнгэ аймгийн Цагдаагийн газраас мөрдөн байцаалт явуулж аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн 7.3 дугаар зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн ******* овогт Б*******н Б*******, Монгол овогт Ж*******ын Б******* нарт холбогдох ******* тоот хэргийг хянан хэлэлцэв.

Үндсэн захиргаа: Монгол Улсын иргэн, оны дүгээр сарын -ны өдөр Сэлэнгэ аймгийн ******* сумд төрсөн, 40 настай, эмэгтэй, дээд боловсролтой, эрх зүйч мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 6, нөхөр, 4 хүүхдийн хамт Сэлэнгэ аймгийн ******* сум, дүгээр баг, -р гудамж тоотод оршин суух, улсаас авсан гавъяа шагнал, ял шийтгэлгүй, бие эрүүл, ухаан мэдрэл бүрэн, хэрэг хариуцах чадвартай гэх, ******* овогт Б*******н Б*******, /РД:МА7905/,

Үндсэн захиргаа: Монгол Улсын иргэн, 977 оны дугаар сарын -ны өдөр Улаанбаатар хотод төрсөн, 42 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, жолооч мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 6, эхнэр,4 хүүхдийн хамт Сэлэнгэ аймгийн ******* сум дүгээр баг, -р гудамж тоотод оршин суух, улсаас авсан гавъяа шагнал, ял шийтгэлгүй, бие эрүүл, ухаан мэдрэл бүрэн, хэрэг хариуцах чадвартай гэх, Монгол овогт Ж*******ын Б*******, /РЛ:ЦД770/,

Шүүгдэгч Б.Б******* нь нөхөр Ж.Б*******тай бүлэглэн 208 оны 05 дугаар сарын 3-ний өдөр, 208 оны 06 дугаар сарын 0-ний өдөр Сэлэнгэ аймгийн Сүхбаатар сумын 3 дугаар багт оршин суух иргэн Ш.М*******ээс “урьд авсан зээлээ хаагаад дахин зээл авч таны мөнгийг өгнө гэж” бодит байдлыг нуух замаар төөрөгдөлд оруулж, хуурч 2.000.000 төгрөгийг бэлнээр болон шилжүүлэн авч залилсан, Мөн Б.Б******* нь нөхөр Ж.Б*******тай бүлэглэн 208 оны 0 дүгээр сарын 24-ний өдөр Сэлэнгэ аймгийн Хүдэр сумын дүгээр багт оршин суух иргэн Н.Оээс “хүүхдээ нүдний хагалгаанд оруулах эмчилгээний зардалд зарцуулна, 208 оны 02 дугаар сарын 03-ны өдөр гэхэд нөхөр Б*******ы цалингийн зээлийг авч өгнө” гэж урьдын харилцааны явцад бий болсон итгэлийг урвуулан ашиглаж, бодит байдлыг нуух замаар төөрөгдөлд оруулж 5.000.000 төгрөгийг бэлнээр авч залилсан, 2 Мөн нөхөр Ж.Б*******тай бүлэглэн 208 оны 03 дугаар сард Нийслэлийн Сонгинохайрхан дүүргийн 9-р хороо, 2-0 тоотод оршин суух иргэн М.Маас “....500.000 төгрөг зээлээч манай нөхөр Сэлэнгэ аймгийн Замын цагдаад замын цагдаа ажилтай, хүүтэй нь 7 хоногийн дотор буцааж өгье” гэж хэлж .500.000 төгрөгийг зохиомол байдлыг зориудаар бий болгож, бодит байдлыг нуух замаар төөрөгдөлд оруулж эзэмшигч өмчлөгчийн эд хөрөнгийн эрхийг шилжүүлэн авч залилсан Шүүгдэгч Б.Б******* нь ганцаараа 208 оны 06 дугаар сарын 5-ны өдрөөс 208 оны 06 дугаар сарын 6-ны өдрүүдэд Сэлэнгэ аймгийн ******* сумын дүгээр баг, 3-05 тоотод оршин суух иргэн С.Х*******гаас “ээжийнхээ эмчилгээний зардалд зарцуулна, 208 оны 06 дугаар сарын 20-ны өдөр гэхэд нөхөр Б*******ы цалингийн зээлийг авч өгнө” гэж бодит байдлыг нуух замаар төөрөгдөлд оруулж, хуурч .700.000 төгрөгийг бэлнээр авч залилсан гэмт хэргүүдийг, Шүүгдэгч Ж.Б******* нь эхнэр Б.Б*******тай бүлэглэн 208 оны 05 дугаар сарын 3-ний өдөр, 208 оны 06 дугаар сарын 0-ний өдөр Сэлэнгэ аймгийн Сүхбаатар сумын 3 дугаар багт оршин суух иргэн Ш.М*******ээс “урьд авсан зээлээ хаагаад дахин зээл авч таны мөнгийг өгнө гэж” бодит байдлыг нуух замаар төөрөгдөлд оруулж, хуурч 2.000.000 төгрөгийг бэлнээр болон шилжүүлэн авч залилсан, Мөн нь эхнэр Б.Б*******тай бүлэглэн 208 оны 0 дүгээр сарын 24-ний Сэлэнгэ аймгийн Хүдэр сумын дүгээр багт оршин суух иргэн H.Оээс “хүүхдээ нүдний хагалгаанд оруулах эмчилгээний зардалд зарцуулна, 208 оны 02 дугаар сарын 03-ны өдөр гэхэд цалингийн зээл авч өгнө” гэж урьдын харилцааны явцад бий болсон итгэлийг урвуулан ашиглаж, бодит байдлыг нуух замаар төөрөгдөлд оруулж 5.000.000 төгрөгийг бэлнээр авч залилсан, мөн нь эхнэр Б.Б*******тай бүлэглэн 208 оны 03 дугаар сард Нийслэлийн Сонгинохайрхан дүүргийн 9-р хороо, 2-0 тоотод оршин суух иргэн М.Маас “.500.000 төгрөгийг 7 хоногийн дотор буцааж өгье” гэж хэлж .500.000 төгрөгийг зохиомол байдлыг зориудаар бий болгож, бодит байдлыг нуух замаар төөрөгдөлд оруулж эзэмшигч өмчлөгчийн эд хөрөнгийн эрхийг шилжүүлэн авч залилсан гэх гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ нь

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд;

.Шүүгдэгч Б.Б*******ын 209 оны 06 дугаар сарын -ны өдөр мөрдөн байцаалтын шатанд яллагдагчаар өгсөн: ...Тогтоолыг хүлээн зөвшөөрч байна. Тогтоолтой холбоотой санал хүсэлт байхгүй байна. Хийсэн үйлдлээ хүлээн зөвшөөрч байна. ...гэх мэдүүлэг, /2-р хх-ийн 32-33-р ху/,

2. Шүүгдэгч Б.Б*******ын шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: ... Б.Б*******: Миний хувьд бол ээжийгээ нүдний хагалгаанд оруулах гэж мөнгө зээлсэн нь үнэн. Ээжийгээ “Солонго” эмнэлэгт хагалгаад оруулж болор суулгасан юм. Охин маань хүртэл хагалгаанд орох гэж байсан нь үнэн. Тэгээд эмнэлэгт үзүүлтэл хагалгаанд орох нас нь болоогүй гэсэн тул эмчилгээ хийлгэсэн байгаа. Гэхдээ мөнгө авсан нь үнэн. Манай охин одоо 4 дүгээр ангид сурдаг. Солонго эмнэлэгт үзүүлтэл хагалгаанд орох боломжгүй нас хүрч байж хагалгаанд оруулна гэсэн тул эмчлүүлсэн юм. ... Гэм буруугаа ойлгож байна. Дахиж гэмт хэрэг үйлдэхгүй тул нөхрийг минь тэнсэж өгнө үү 3 гэж хүсье. М хохирогчийн мөнгийг бүрэн төлсөн. М*******ийн мөнгөнөөс 200.000 төгрөг, Оийн 5,000,000 төгрөгийн 2,000,000 төгрөгийг, Х*******гийн 200.000 төгрөгийг тус тус төлсөн. Үлдэх хохирлыг төлж барагдуулна. Ж.Б*******ы хувьд сая шалгалтдаа тэнцсэн мөн тэтгэвэрт гарах хугацаа нь 6 сар дутуу байгаа тул хөнгөн ял оногдуулж өгнө үү. Надад бас хөнгөн ял шийтгэл оногдуулж өгнө үү. гэх мэдүүлэг,

3. Шүүгдэгч Ж.Б*******ы 209 оны 08 дугаар сарын 0-ний өдөр мөрдөн байцаалтын шатанд яллагдагчаар өгсөн: ...Тогтоолыг хүлээн зөвшөөрч байна. Тогтоолтой холбоотой санал хүсэлт байхгүй байна. Энэ хийсэн үйлдлээ хүлээн зөвшөөрөхгүй байна. ...гэх мэдүүлэг, /2-р хх-ийн -3-р ху/,

4. Шүүгдэгч Ж.Б*******ы шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн ...Хэргээ хүлээн зөвшөөрч байгаа, гэм буруугаа ойлгож байна. М******* гэдэг хүнээс 2,000,000 төгрөг авсан үүнээс 600,000 төгрөгийг өгсөн байгаа. Маас зээлсэн ,500,000 төгрөгийг төлж барагдуулсан. О гэдэг хүнээс зээлсэн 5,000,000 төгрөгийн 2,000,000 төгрөгийг бэлнээр өгсөн одоо 3,000,000 төгрөг дутуу байгаа. Х******* гэдэг хүн дээр би оролцоогүй ч гэсэн ,700,000 төгрөг өгөх дутуу байгаа. Миний хувьд цагдаагийн байгууллагадаа эргэж орох гээд шалгалт өгөөд тэнцсэн тул тэнсэн авчих бол ажилдаа эргэн орох боломжтой. Гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна. Хөнгөн ял шийтгэл оногдуулж өгнө үү гэх мэдүүлэг

 5. Хохирогч, иргэний нэхэмжлэгч Ш.М*******ийн 209 оны 02 дугаар сарын 25-ны өдөр мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: ...208 оны 05 дугаар сарын 3-ний өдөр гаднаас цагдаа хувцастай Б*******, түүний эхнэр гээд нэг хүүхэн орж ирээд мэнд мэдээд Б.Б******* нь “өөртэй чинь уулзах ажилтай ирлээ, зээл авах гэсэн чинь урд авсан зээлээ хаах хэрэгтэй болчихоод байна. Зээл хаахад .000.000 төгрөг дутаад байна, надад туслаач би одоо аваад өнөөдөртөө бүтээгээд үдээс хойш .000.000 төгрөг буцаагаад өгнө” гэж хэлсэн. Би тэгэхээр нь “надад мөнгө байхгүй байна тусалж чадахгүй нь” гэж хэлсэн. Ж.Б******* “та бид хоёрт туслахгүй бол болохгүй нь зээлээ авчихвал ажлын цаг дуусахаас өмнө эргүүлээд өгнө, та туслаач” гээд гуйгаад байсан. ...би тэр хоёрт .000.000 төгрөг шилжүүлсэн. Дараа өдөр нь буюу 208 оны 06 дугаар сарын 0-ний өдрийн цагийн орчим над руу Б.Б******* утсаар залгаад “гадаа чинь байна гараад ирээч” гэхээр нь надаас зээлсэн мөнгөө өгөх гэж байна гэж бодоод гарахад Б.Б******* “зээл авах гэсэн чинь .000.000 төгрөг дутчихлаа, надад дахиад .000.000 төгрөг хэрэгтэй байна. Надад .000.000 төгрөг өгвөл өчигдөр авсан .000.000 төгрөг зээлнээс гарах гээд байна. Үгүй бол зээл бүтэхгүй учраас өчигдөр авсан .000.000 төгрөгийг тань би өгч чадахгүй болох гээд байна” гэж хэлэхээр нь ажил руу Б.Б*******тай хамт очоод “.000.000 төгрөг өгвөл зээл нь бүтээд миний .000.000 төгрөг гарч ирэх юм байна” гэж бодоод .000.000 төгрөг бэлнээр ажил дээрээ өгсөн. ...Би мөнгөө нэхээд өгөхгүй байхаар нь Б.Б*******д “банкны эдийн засагчтай чинь уулзъя” гэж хэлэхэд Б.Б******* “анхнаасаа цалингийн зээл авч мөнгө өгөхгүй байсан юм танд худлаа хэлсэн юм уучлаарай” гэж хэлсэн. Намайг хуурч худлаа хэлж мөнгө авсан гэдгээ хэлсэн. ...208 оны дугаар сарын 3-ний өдөр 400.000 төгрөгийг Б.Б*******ын хүүхэд нь авчирч өгсөн. ...208 оны дүгээр сарын -ны өдөр Ж.Б******* өөрийн биеэр 200.000 төгрөг авчирч өгсөн. Надад мөнгө өгөхдөө “удахгүй мөнгийг чинь өгнө” гэж хэлсэн...гэх мэдүүлэг/-р хх-н 35-38-р хуудас/, 4

6. Хохирогч С.Х*******гийн 209 оны 02 дугаар сарын 25-ны өдөр мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: ...208 оны 06 дугаар сарын 5-ны өдөр дэлгүүр дээрээ байж байхад манай сумын иргэн Д.Дгийн охин Б.Б******* над дээр орж ирээд “манай ээжийн бие тааруу 2 нүд нь сохорчихлоо, ээжийгээ нүдний хагалгаанд оруулахад надад 5.000.000 төгрөг хэрэгтэй байна. Та надад .000.000 төгрөг зээлээч, би 208 оны 06 дугаар сарын 20-ны өдөр буюу 3 дахь өдөр нөхрийнхөө цалингийн зээл 20.000.000 төгрөг аваад таны мөнгийг буцаагаад өгнө. Хамгийн удлаа гэхэд л 3 дахь өдөр өгнө” гэж хэлээд уйлаад надад зовлонгоо ярьсан. Хүн орж ирээд “таныг зорьж ирлээ” гээд уйлаад байхаар нь би “хүнд тус больё” гэж бодоод банкинд хийсэн байсан мөнгөнөөсөө .000.000төгрөг авах гэхэд Б******* “та надад нэг мөсөн .200.000 төгрөг болгоод өгөөч” гээд гуйгаад байхаар нь би банкнаас .000.000 төгрөгийг бэлнээр аваад Б.Б*******д өгөөд дэлгүүрийн орлого болон өөрт байсан бэлэн мөнгөө шавхаад 200.000 төгрөг бэлнээр өгсөн. Дараа өдөр нь буюу 208 оны 06 дугаар сарын 6-ны өдөр буюу 6 дахь өдөр манай дэлгүүр дээр Б.Б******* ирээд “Х******* эгчээ би ээжийгээ эмнэлэгт үзүүлэх болон ор хоногийн мөнгөнд 500.000 төгрөг дутаад байна. Зээл гарахыг хүлээх юм бол болохгүй байна. Мөнгийг тань удахгүй 208 оны 06 дугаар сарын 20-ны өдөр гэхэд сүүлийн хугацаа мөнгийг тань өгнө” гээд гуйгаад байхаар нь 500.000 төгрөг өгсөн. Би Б*******д 2 удаа нийлээд .700.000 төгрөг өгсөн. гэх мэдүүлэг,/-р хх-ийн 42-43-р ху/,

7. Хохирогч М.Мы 209 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдөр мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: ...Б******* нөхөр Б*******ы хамт манайд 208 оны 03 дугаар сарын 0-ны үеэр ирсэн. Б******* нь “Би Сэлэнгэ аймгийн цагдаад замын цагдаа ажилтай ,500,000 төгрөг зээлээд цалингийн зээл аваад хүүтэй нь 7 хоногийн дотор буцааж өгье” гэж хэлсэн. Тэгэхээр нь би “хүү яах вэ? 7 хоногийн дотор буцааж өгөөрэй, хүнээс зээлж өгье” гэж хэлээд хамаатны эгч Сэргэлэнгээс ,500,000 төгрөг зээлээд өгчихсөн. Тэрнээс хойш 4 хоногийн хугацаа өнгөрсний дараа Б*******, Б******* нартай утсаар яриад “нөгөө хүний мөнгө өгөөч ээ” гэхээр “өгнө” гэж хэлээд шалтаг тоочоод хойшлуулаад байдаг байсан. “Өгнө өө өгнө” гээд заримдаа утсаар ярина, заримдаа утсаа авахаа больсон. Би мөнгөө авахаар Сэлэнгэ аймаг руу 2 удаа явсан. Б*******, Б******* хоёр гэртээ ирэхгүй, утсаа авахгүй зугтаагаад байсан. Тэгээд сүүлдээ цагдаад өргөдөл өглөө гэж хэлээд өргөдөл өгөхөд Б******* цагдаад ажиллаж байгаад ажлаасаа гарсан байсан. ...:гэх мэдүүлэг,/2-р хх-ийн 4-р ху/,

8.Хохирогч, иргэний нэхэмжлэгч Н.Оийн 209 оны 02 дугаар сарын 0- ний өдөр мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: ...Б.Б******* намайг дуудаад машиндаа суулгаад “манай охин нүдний хагалгаанд орох гэж байгаа юм шинжилгээ өгөхөд эмч нар хагалгаанд орохгүй бол болохгүй яаралтай хагалгаанд орохгүй бол нүд нь сохорч нүдгүй болох аюултай” байна гэж хэлсэн. “Би хүүхдээ нүдгүй болгомооргүй байна, надад туслаач гадаад улсад хагалгаанд орох гэхээр үнэтэй байгаад байна. Монгол улсад хагалгаанд ороход 5.000.000 төгрөг гэсэн, энэ мөнгө бид нарт байхгүй байна” гэж хэлээд уйлаад байсан. Дараа өдөр нь буюу 208 оны 0 дүгээр сарын 24-ний өдөр би нөхөр Атэйгээ ярилцаад хоёулаа зээлээ нэмж “зээл өгвөл аваад өгчихье” гэж ярилцаад Б.Б*******д хэлэхэд Ж.Б******* нь хамт байсан. Мөн өдөр Б.Б******* хүүхдийн хагалгааны талаар ярихад Ж.Б******* нь хажууд нь байж байгаад “тийм ээ манай хүүхэд хагалгаанд орох гэж байгаа” гэж хэлсэн. Хүдэр сумын төв рүү А, Б.Б*******, Ж.Б******* бид 4 хамт яваад банкны ажилтантай 5 уулзаад зээлээ бүтээгээд бэлнээр 5.000.000 төгрөг аваад Б.Б*******д бэлнээр би өгсөн. Бид хоёроос мөнгө аваад “шууд Улаанбаатар хот руу хүүхдээ хагалгаанд оруулахаар явлаа” гэж хэлээд явсан. Би Б.Б*******, Ж.Б******* нарт итгээд мөнгө өгсөн Б.Б******* нь “Б******* банкнаас зээл аваад өгнө” гэж хэлж байсан. Өөрсдөө “зээл авах гэхээр хугацаа нь болоогүй 208 оны 02 дугаар сарын 04-ний өдөр хугацаа нь болоод тэр өдөр зээл аваад шууд өгнө, өгөхдөө мөнгө нэмж өгнө хүүхдийн эрүүл мэнд чухал” гэж хэлж байсан. Нөхөр нь цагдаагийн байгууллагад ажилладаг юм чинь зээл амархан авчих байх дээр нь цагдаа нөхөртэй нөхөр нь хамт яваа болж байгаа үйл явдлыг мэдэж байгаа юм чинь арай ч ингэж хуурч мэхэлчихгүй байх гэж бодсон. ...гэх мэдүүлэг,/-р хх-ийн -29-р ху/,

9. Гэрч Ц.Аийн 209 оны 02 дугаар 2-ны өдөр мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: ...208 оны 0 дүгээр сарын 24-ний өдөр манай эхнэр Н.О банкны хүнтэй уулзаж байгаад 5.000.000 төгрөгийн зээл гарган авч Б.Б*******, Ж.Б******* нарт бэлнээр өгсөн. Охиныхоо хагалгааг 208 оны 02 дугаар сарын эхээр хийлгээд 208 оны 02 дугаар сарын сүүлээр мөнгийг маань өгнө гэж хэлсэн. Уул нь “хүүхдээ хагалгаанд оруулаад мөнгийг тань цалингийн зээл аваад буцаагаад өгнө” гэж Б.Б*******, Ж.Б******* нар хоёулаа хэлж байсан. Дараа нь” цалингийн зээл бүтэхгүй болчихлоо өөрсдийн ******* суманд байх газрыг зараад мөнгийг маань буцаан өгнө” гэж хэлсэн. 208 оны 08 дугаар сард 2.000.000 төгрөг өгсөн тэрнээс хойш надад мөнгө өгөөгүй. ...Б******* цагдаагийн байгууллагад ажилладаг. ...гэх мэдүүлэг /-р хх-ийн 67-68-р ху/,

0.Гэрч Д.Бын 209 оны 0 дүгээр сарын -ны өдөр мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: ...208 оны 06 дугаар сарын 5-ны үед энэ Б******* гэх эмэгтэй худал ярьж манай гэр бүлийн хүнээс .700.000 төгрөгийг зээлж авсан талаар би 0 гаруй хоногийн дараа л мэдсэн юмаа. Энэ эмэгтэй болох Б******* нь анх авахдаа манай нөхөр 3 хоногийн дараа банкнаас 20 сая төгрөг авах гэж байгаа гэж хэлж авсан байсан. ...гэх мэдүүлэг, /-р хх-ийн 72-р ху/,

.Гэрч О.Эийн 209 оны 0 дүгээр сарын 24-ний өдөр мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: ...хамгийн сүүлд зээл авах шаардлагатай байна, хүүхдийн эмчилгээнд мөнгө хэрэгтэй байна гээд зээл дээрээ нэмж 659.906 төгрөгийг 208 оны 06 дугаар сарын 3-ны өдөр авч байсан. ...гэх мэдүүлэг, /-р хх-ийн 74-р ху/,

2.Гэрч Б.Оийн 209 оны 02 дугаар сарын 4-ний өдөр мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: ...”Та 2 маань туслаад олоод өгөөч мөнгө олоод өгөх юм бол Сэлэнгэд очиж байгаад цалингийнхаа зээлийг аваад өгье, энэ хотод ирсэн дээрээ ажлаа бүтээгээд нэг мөсөн авмаар байна, заавал олоод өгөөч” гэж тулгаад гуйгаад байсан юм.Тухайн үед Сэлэнгэд очоод цалингийн зээл хурдан аваад өгчихнө ямар ч асуудалгүй гээд гуйгаад байхаар нь зөвшөөрч хүүтэй мөнгө зээлдэг хүнтэй ярьж байгаад ,500,000 төгрөг авч өгөөд явуулсан юм. ...гэх мэдүүлэг,/2-р хх-ийн 8--р ху/,

3.Гэрч Г.Бын 209 оны 06 дугаар сарын 4-ний өдөр мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: ...208 оны намраас “мөнгө хэрэгтэй байна. Хүүхдийн шинжилгээ болон бусад зүйлд мөнгө хүрэлцэхгүй, цалингийн зээлтэй болохоор болохгүй байна” гэж ярьж байсан. Ж.Б******* нь ааш зангийн хувьд хүнд тусч, даруухан дөлгөөн зантай. ...гэх мэдүүлэг, /2-р хх-ийн 4-5-р ху/,

4.Хэрэг бүртгэлтийн 90002 тоот хэрэг нээх тухай, мөрдөгчийн тогтоол, /-р 6 хх-ийн 0-р ху/, Хэрэг бүртгэлтийн 9009 тоот хэрэг нээх тухай, мөрдөгчийн тогтоол, /-р хх-ийн 05-р ху/, Хэрэг бүртгэлтийн 90053 тоот хэрэг нээх тухай, мөрдөгчийн тогтоол, /-р хх-ийн 08-р ху/, Хэрэг бүртгэлтийн 90068 тоот хэрэг нээх тухай, мөрдөгчийн тогтоол, /-р хх-ийн 242-р ху/, Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл, /-р хх-ийн , 247-р ху/, Эрүүгийн хэргийг нэгтгэх тухай прокурорын тогтоол, /-р хх-ийн 24-25, 24-р ху/, Банкны зээлийн дансны хуулга, Хаан банкны депозит дансны дэлгэрэнгүй хуулга, /-р хх-ийн 97, 99-202, 206- 2, 24-2-р ху/, Эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татах тухай прокурорын тогтоол, /-р хх-ийн 99-00, 05-0, 08-0, 6-7, 8-9, 2-р хх-ийн 22-, 35-36- р ху/, хавтаст хэргийн материалтай шүүгдэгч нарыг танилцуулсан тэмдэглэл, /-р ххийн 8-9, 2-р хх-ийн 8-82-р ху/, Яллагдагчаар татах тогтоолд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай 209 оны дугаар сарын 29-ний өдрийн 3 дугаартай прокурорын тогтоол, /2-р хх-ийн 28-29-р ху/, Харьяалал өөрчлөн тогтоох тухай 209 оны дугаар сарын 6-ны өдрийн 4/376 дугаартай прокурорын тогтоол, /2-р хх-ийн 44-45-р ху/, Хэргийг харьяаллын дагуу шилжүүлэх тухай 209 оны 04 дүгээр сарын 7-ны өдрийн дугаартай прокурорын тогтоол, /2-р хх-ийн 48-49-р ху/, Хэргийг харьяаллын дагуу шилжүүлэх тухай 209 оны 03 дугаар сарын 5-ны өдрийн 03 дугаартай прокурорын тогтоол, /2-р хх-ийн 75-76-р ху/, Шүүгдэгч нарын Эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас, /2-р хх-ийн 65-66-р ху/, шүүгдэгч нарын иргэний үнэмлэхний лавлагаа, /2-р хх-ийн 7-72–р ху/,Яллагдагчид холбогдох зарим хэргийг хэрэгсэхгүй болгох тухай 209 оны 08 дугаар сарын -ний өдрийн 3 дугаартай прокурорын тогтоол, /2-р хх-ийн 84-86, 87-89-р ху/, хууль сануулагдан асуугдсан гэрч хохирогч нарын мэдүүлэг зэрэг тухайн хэрэгт хамааралтай, хуулийн дагуу цуглуулж авсан нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Шүүгдэгч Б.Б*******, шүүгдэгч Ж.Б******* нар нь бүлэглэн 208 оны 05 дугаар сарын 3-ний өдөр, 208 оны 06 дугаар сарын 0-ний өдөр Сэлэнгэ аймгийн Сүхбаатар сумын 3 дугаар багт оршин суух иргэн Ш.М*******ээс “урьд авсан зээлээ хаагаад дахин зээл авч таны мөнгийг өгнө гэж” бодит байдлыг нуух замаар төөрөгдөлд оруулж, хуурч 2.000.000 төгрөгийг бэлнээр болон шилжүүлэн авч залилсан, Мөн шүүгдэгч нар нь бүлэглэн 208 оны 0 дүгээр сарын 24-ний өдөр Сэлэнгэ аймгийн Хүдэр сумын дүгээр багт оршин суух иргэн Н.Оээс “хүүхдээ нүдний хагалгаанд оруулах эмчилгээний зардалд зарцуулна, 208 оны 02 дугаар сарын 03-ны өдөр гэхэд нөхөр Б*******ы цалингийн зээлийг авч өгнө” гэж урьдын харилцааны явцад бий болсон итгэлийг урвуулан ашиглаж, бодит байдлыг нуух замаар төөрөгдөлд оруулж 5.000.000 төгрөгийг бэлнээр авч залилсан, Мөн шүүгдэгч нар нь бүлэглэн 208 оны 03 дугаар сард Нийслэлийн Сонгинохайрхан дүүргийн 9-р хороо, 2-0 тоотод оршин суух иргэн М.Маас “....500.000 төгрөг зээлээч манай нөхөр Сэлэнгэ аймгийн Замын цагдаад замын цагдаа ажилтай, хүүтэй нь 7 хоногийн дотор буцааж өгье” гэж хэлж .500.000 төгрөгийг зохиомол байдлыг зориудаар бий болгож, бодит байдлыг нуух замаар төөрөгдөлд оруулж төгрөгийг бэлнээр авч залилсан, Мөн шүүгдэгч Б.Б******* нь ганцаараа 208 оны 06 дугаар сарын 5-ны өдөр Сэлэнгэ аймгийн ******* сумын дүгээр баг, 3-05 тоотод оршин суух иргэн С.Х*******гаас “ээжийнхээ эмчилгээний зардалд зарцуулна, 208 оны 06 дугаар сарын 20-ны өдөр гэхэд нөхөр Б*******ы цалингийн зээлийг авч өгнө” гэж бодит байдлыг нуух замаар төөрөгдөлд оруулж, хуурч .700.000 төгрөгийг бэлнээр авч залилсан гэмт 7 хэргүүдийг үйлдсэн болох нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч нарын хэргээ хүлээн мэдүүлсэн мэдүүлэг, хохирогч нарын мэдүүлсэн мэдүүлэг болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт хэлэлцэгдсэн хэрэг бүртгэлтийн 90002 тоот хэрэг нээх тухай, мөрдөгчийн тогтоол, хэрэг бүртгэлтийн 9009 тоот хэрэг нээх тухай, мөрдөгчийн тогтоол, хэрэг бүртгэлтийн 90053 тоот хэрэг нээх тухай, мөрдөгчийн тогтоол, /-р хх-ийн 08-р ху/, Хэрэг бүртгэлтийн 90068 тоот хэрэг нээх тухай, мөрдөгчийн тогтоол, гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл, Эрүүгийн хэргийг нэгтгэх тухай прокурорын тогтоолууд, Эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татах тухай прокурорын тогтоолууд, хавтаст хэргийн материалтай шүүгдэгч нарыг танилцуулсан тэмдэглэл, яллагдагчаар татах тогтоолд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай 209 оны дугаар сарын 29-ний өдрийн 3 дугаартай прокурорын тогтоол, яллагдагчид холбогдох зарим хэргийг хэрэгсэхгүй болгох тухай 209 оны 08 дугаар сарын -ний өдрийн 3 дугаартай прокурорын тогтоол, хавтаст хэрэгт авагдсан хууль сануулагдан асуугдсан гэрч хохирогч нарын мэдүүлэг батлагдаж байна. Иймд шүүгдэгч Б.Б******* нь шүүгдэгч Ж.Б*******тай бүлэглэн, мөн ганцаараа хохирогч нараас, бодит байдлыг нуух замаар төөрөгдөлд оруулж, хуурч -2 удаа мөнгө зээлж залилсан гэмт хэрэг үйлдсэн талаар шүүгдэгч нар шүүхээс тогтоосон үйл баримтаас зөрүүтэй байдлаар мэдүүлээгүй, хэргийн үйл баримт зүйлчлэлийн талаар маргаангүй, прокурорын зүйлчлэл хэргийн бодит байдалтай тохирсон, дээрх гэмт хэргийг үйлдсэн нь нотлогдсон гэж шүүх дүгнэлээ. Иймд шүүгдэгч Б.Б******* нь шүүгдэгч Ж.Б******* нарыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхийн ангийн .4-р зүйлийн -д заасныг баримтлан, мөн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2-р зүйлийн 3, 3.7-р зүйлийн дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.3-р зүйлийн -д заасан ...бодит байдлыг нуух замаар бусдыг төөрөгдөлд оруулж залилах гэмт хэргийг бүлэглэн үйлдсэн... гэмт хэрэгт гэм буруутайд тооцох нь зүйтэй. Шүүгдэгч Б.Б*******, шүүгдэгч Ж.Б******* нар нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5-р зүйлийн 3-д заасан бусад нөхцөл байдал болох үйлдсэн хэрэгтээ гэмшин байгаа, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн болон ар гэр, хувийн байдал зэрэг эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.6-р зүйлийн .2-д заасан энэ хуулийн тусгай ангийн нэг бүлэгт заасан санаатай гэмт хэргийг хоёр ба түүнээс дээш удаа үйлдсэн, бусдад учруулсан нөхөн төлөх үүргээ биелүүлээгүй зэргийг эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл байдалд тооцож ял шийтгэл оногдуулах нь зүйтэй. Шүүгдэгч Б.Б*******, шүүгдэгч Ж.Б******* нарын гэмт үйлдлийн улмаас бусдад нийт 0.200.000 төгрөгийн хохирол учирсныг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.5 дугаар зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар хохиролд тооцов. Шүүгдэгч Б.Б*******, шүүгдэгч Ж.Б******* нар нь хохирогч Ш.М*******т 600.000 төгрөг, хохирогч Н.От 2.000.000 төгрөг, хохирогч С.Х*******д 200.000 төгрөг, хохирогч Мд .500.000 төгрөг тус тус төлсөн болохыг дурьдах нь зүйтэй. Иймд Иргэний хуулийн 497-р зүйлийн 497., 50-р зүйлийн 50.-д зааснаар шүүгдэгч Б.Б*******, шүүгдэгч Ж.Б******* нараас 5.900.000 /таван сая есөн зуун/ төгрөг гаргуулан хохирогч Ш.М*******т .400.000 /нэг сая дөрвөн зуун/ төгрөг, хохирогч 8 Н.От 3.000.000 /гурван сая/ төгрөг, хохирогч С.Х*******д .500.000 /нэг сая таван зуун/ төгрөг тус тус олгох нь зүйтэй. Шүүгдэгч Б.Б*******, шүүгдэгч Ж.Б******* нар нь үйлдсэн хэрэгтээ ихэд гэмшин байгаа, гэм буруугийн тал дээр маргаангүй болон уг гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлыг шүүхийн шатанд боломжоороо төлж барагдуулж, төлөгдөөгүй хохирогч С.Х*******гийн .500.000 төгрөгийг 2020 оны 05-р сарын 5-ны дотор, хохирогч Ш.М*******ийн .500.000 төгрөгийг 2020 оны 06-р сарын -ны дотор, хохирогч Н.Оийн 3.000.000 төгрөгийг 2020 оны -р сарын -ны дотор, нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн зэрэг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдлыг харгалзан Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7. дүгээр зүйлийн -д заасныг журамлан шүүгдэгч Б.Б*******, шүүгдэгч Ж.Б******* нарт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.3 дугаар зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар хорих ял оногдуулахгүйгээр 2 /хоёр/ жилийн хугацаагаар тэнсэж, уг хугацаанд хяналт тавихыг Сэлэнгэ аймгийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт үүрэг болгох нь зүйтэй. Шүүгдэгч Б.Б*******, шүүгдэгч Ж.Б******* нар нь энэ хэргийн улмаас цагдан хоригдсон хоноггүй, шүүгдэгч нар нь бусдад төлөх зарим төлбөрөө нөхөн төлөхөө илэрхийлснийг болон, эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн болон битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүйг тус тус дурьдах нь зүйтэй.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2-р зүйлийн 4, 36.3-р зүйлийн , 36.5-р зүйлийн , 36.6-р зүйлийн , 36.7-р зүйлийн 2,3, 36.8-р зүйлийн , 4- д заасныг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

. Шүүгдэгч Б.Б******* нь шүүгдэгч Ж.Б******* нарыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхийн ангийн .4-р зүйлийн -д заасныг баримтлан, мөн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2-р зүйлийн 3, 3.7-р зүйлийн дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.3-р зүйлийн -д заасан ...бодит байдлыг нуух замаар бусдыг төөрөгдөлд оруулж залилах гэмт хэргийг бүлэглэн үйлдсэн... гэмт хэрэгт гэм буруутайд тооцсугай.

2. Шүүгдэгч Б.Б******* нь шүүгдэгч Ж.Б******* нарыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7. дүгээр зүйлийн -д заасныг журамлан шүүгдэгч Б.Б*******, шүүгдэгч Ж.Б******* нарт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.3 дугаар зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар хорих ял оногдуулахгүйгээр 2 /хоёр/ жилийн хугацаагаар тэнсэж, уг хугацаанд хяналт тавихыг Сэлэнгэ аймгийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт үүрэг болгосугай. 3. Иргэний хуулийн 497-р зүйлийн 497., 50-р зүйлийн 50.-д зааснаар шүүгдэгч шүүгдэгч Б.Б*******, шүүгдэгч Ж.Б******* нараас 5.900.000 /таван сая есөн зуун/ төгрөг гаргуулан хохирогч Ш.М*******т .400.000 /нэг сая дөрвөн зуун/ төгрөг, хохирогч Н.От 3.000.000 /гурван сая/ төгрөг, хохирогч С.Х*******д .500.000 /нэг сая таван зуун/ төгрөг тус тус олгож, хохирогч Ш.М*******ийн 600.000 төгрөг, хохирогч М.Мы .500.000 /нэг сая таван зуун/ төгрөг, хохирогч Н.Оийн 2.000.000 төгрөг, хохирогч С.Х*******гийн 200.000 төгрөгийн нэхэмжлэлийг тус тус хэрэгсэхгүй болгосугай.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3-р зүйлийн ,2-т зааснаар хохирогч С.Х*******гийн .500.000 төгрөгийг 2020 оны 05-р сарын 5-ны дотор, хохирогч Ш.М*******ийн .500.000 төгрөгийг 2020 оны 06-р сарын -ны дотор, хохирогч Н.Оийн 3.000.000 төгрөгийг 2020 оны -р сарын -ны дотор, нөхөн 9 төлөхөө илэрхийлсэн хугацаандаа төлбөрийг барагдуулахыг шүүгдэгч Б.Б*******, шүүгдэгч Ж.Б******* нарт үүрэг болгосугай.

5. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3-р зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүхээс шүүхээс тогтоосон хугацаанд хүлээлгэсэн үүргийг биелүүлээгүй бол прокурорын дүгнэлтийг үндэслэн шүүх шийдвэрийг хүчингүй болгож ял оногдуулахыг шүүгдэгч шүүгдэгч Б.Б*******, шүүгдэгч Ж.Б******* нарт мэдэгдсүгэй. 6. Шүүгдэгч Б.Б*******, шүүгдэгч Ж.Б******* нар нь энэ хэргийн улмаас цагдан хоригдсон хоноггүй, болон, эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн болон битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүйг тус тус дурьдсугай.

7. Шүүгдэгч Б.Б*******, шүүгдэгч Ж.Б******* нар нь урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг шүүхийн шийдвэр хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.0-р зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шийдвэрийг уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурьдсугай.

9. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.3 дугаар зүйлийн -дэх хэсэгт зааснаар шүүхийн шийдвэрийг уншин сонсгосноос хойш 5 хоногийн дотор шийдвэрийн агуулгыг бүрэн эхээр бичгээр үйлдэж улсын яллагч, шүүгдэгч нар, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хохирогч нар болон тэдгээрийн өмгөөлөгч нарт гардуулахыг шүүгчийн туслахад даалгасугай.

0. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.3 дугаар зүйлийн 4-дэх хэсэгт зааснаар шүүхийн шийдвэрийг оролцогч нар энэ зүйлийн .2 дахь хэсэгт зааснаар гардаж аваагүй бол шүүгчийн туслах уг шийдвэрийг хүлээн авах хүнд гардуулах, эсхүл шуудангийн хаягаар нь хүргүүлж, энэ тухай баталгаажуулсугай.

. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.2-р зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар шүүхийн шийдвэрийг прокурор болон дээд шатны прокурор шүүгдэгч нар, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хохирогч нар эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардуулснаас хойш, эсхүл шийдвэрийг хүлээн авах хүнд гардуулсан, эсхүл шуудангийн хаягаар нь хүргүүлснээс 4 хоногийн дотор Сэлэнгэ аймгийн Эрүү, Иргэний давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч болон дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй.

2. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.-р зүйлийн 2-т зааснаар анхан шатны шүүхийн шийдвэрт гомдол эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд шүүхийн шийдвэрийн биелэлтийг түдгэлзүүлсүгэй.

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ С.НОЛХООСҮРЭН