2020 оны 09 сарын 07 өдөр

Дугаар 153/ШШ2020/00616

Ховд аймаг

 

МОНГОЛ УЛСЫН НРИЙН ӨМНӨӨС

 

Ховд аймаг дахь сум дундын Иргний хргийн анхан шатны шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч Ц.Оюун-рдн даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нлттй хийсн хуралдаанаар

Нхмжлгч: Ховд аймаг, Жаргалант сум, Усны аж ахуйн хашаа 21-24 тоотод байрлах влл ХК /РД:/-ийн нхмжллтй,

Хариуцагч: Ховд аймаг, Жаргалант сум, Наран баг, ... тоотод оршин суух, Ш овогт Осорын М //-д холбогдох,

Бусдын хууль бус змшлс газраа чөлөөлүүлх тухай нхмжллийг 2020 оны 03 дугаар сарын 31-ний өдөр хүлн авч, 2020 оны 04 дүгр сарын 07-ны өдөр  иргний хрг үүсгн хянан хллцв.

Шүүх хуралдаанд: Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга  А.Золзаяа, нхмжлгчийн төлөөлөгч У.Батзаяа /онлайн/, хариуцагчийн итгмжлгдсн төлөөлөгч Ж.Жаргалбаяр /онлайн/ нар оролцов

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нхмжлгч влл ХК-ийн төлөөлөгч У.Батзаяа нь шүүхд гаргасан нхмжллд болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Усны аж ахуйн контор 1961 онд байгуулагдсан. Манай влл ХК нь 1998 оноос үйл ажиллагаагаа явуулж хлсн ба өдийг хүртл үйл ажиллагаагаа явуулж байгаа. Манай компани Ховд аймгийн Засаг даргын 2011 оны 03 дугаар сарын 04-ний өдрийн 46 дугаар захирамжаар Ховд аймгийн Жаргалант сумын Наран багийн нутагт байрлах, Усны аж ахуйн албан контор, хашааны 1 га газрыг үйлдврллийн зориулалтаар 15 жилийн хугацаатай змшүүлх рхийн грчилг авсан. Улмаар 2011 оны 03 дугаар сарын 07-ны өдөр влл ХК-ийн захирал Д.Уртнасан нь Ховд аймгийн газрын албатай иргн, хуулийн тгдд газар змшүүлх гр-г 15 жилийн хугацаатай байгуулж, газрын төлбөрийг цаг тухайд нь төлсөөр ирсн. Гтл 2017 онд манай компаний газар змших рхийг Ховд аймгийн Засаг даргын 2012 оны 11 дүгр сарын 28-ны өдрийн А/274 дүгр захирамжаар цуцалж, иргн О.Мын нр др 2013 оны 01 дүгр сарын 21-ний өдрийн огноотой дрх газрын газар өмчлөх рхийн грчилг олгогдсоныг мдсн. Манай влл ХК нь 2017 онд Ховд аймаг дахь Захиргааны хргийн анхан шатны шуүхд хандан манай компанийн газар змших рхийг хүчингүй болгосон Ховд аймгийн Засаг даргын 2012 оны 11 дүгр сарын 28-ны өдрийн А/274 дүгрзахирамжийг хүчингүй болгуулахаар нхмжлл гаргасан. Захиргааны хргийн анхан, давж заалдах, хяналтын шатны шүүх хуралдаанаар хргийг шийдврлсн. Захиргааны хргийн давж заалдах шатны шүүхс 2018 оны 04 сарын 11- ний өдрийн 221/МА2018/0220 дугаартай магадлалын тогтоох хсгийн 1-д нхмжлгч влл ХК-ийн нхмжллийн шаардлагыг бүхлд нь хангаж, Ховд аймгийн Засаг даргын 2012 оны 11 дүгр сарын 28-ны өдрийн А/274 дүгр захирамжийг хүчингүй болгож шийдврлсн. Монгол Улсын Дд шүүхийн Хяналтын шатны захиргааны хргийн шүүхс 2018 оны 06 сарын 13-ны өдрийн 260 дугаартай тогтоолын тогтоох хсгийн 1-д Захиргааны хргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2018 оны 04 дүгр сарын 11-ний өдрийн 221/МА2018/0220 дугаартай магадлалыг хвр үлдж, шийдврлсн, Шүүхийн шийдврийн дагуу манай влл ХК-ийн газар змших рхийг сргж, газар змших грчилгг шинр авсан. Гвч хариуцагч О.М нь шүүхийн шийдврийг үл тоон өнөөдрийг хүртл манай компанийн змших рхийн грчилгтй газрыг чөлөөлөхгүй, манай компанийн хууль ёсны рх, ашиг сонирхлыг хөндсөөр байгаа. Иймд Ховд аймгийн Жаргалант сумын Наран багийн 21-23 тоотод байрлах газрыг О.Мын хууль бус змшлс чөлөөлж өгнө үү гв.

Хариуцагчийн итгмжлгдсн төлөөлөгч Ж.Жаргалбаяр шүүхд ирүүлсн хариу тайлбар болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: влл ХК нь Ховд аймаг Жаргалант сумын Наран багийн 21 дугр гудамжны 23 тоотод хаягт байрлах газрыг хариуцагч О.Мын хууль бус газрыг чөлөөлж өгнө үү гсн нхмжлл гаргаж. Тус нхмжллд ВЛЛ ХК нь 2017 онд Ховд аймаг дахь захиргааны хргийн анхан шатны шүүхд хандан манай компанийн газар змших рхийг хүчингүй болгосон Ховд аймгийн Засаг даргын 2012 оны 11 дүгр сарын 28-ны өдрийн а/274 дүгр захирамжийг хүчингүй болгуулахаар нхмжлл гаргасан. Захиргааны хргийн анхан, давж заалдах, хяналтын шатны шүүх хуралдаанаар хргийг шийдврлсн. Захиргааны хргийн давж заалдах шатны шүухс 2018 оны 04 дүгр сарын 11-ний өдрийн 221/МА2018/0220 дугаартай магадлалын тогтоох хсгийн 1-д нхмжлгч влл ХК-ийн нхмжллийн шаардалыг бүхлд нь хангаж Ховд аймгийн Засаг даргын 2012 оны 11 дүгр сарын 28-ны өдрийн а/274 дүгр захирамжийг хүчингүй болгож шийдврлсн. Монгол улсын Дд шүүхийн Хяналтын шатны захиргааны хргийн шүүхс 2018 оны 08 дугаар сарын 13-ны өдрийн 260 дугаар тогтоолын тогтоох хсгийн 1- д Захиргааны хргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2018 оны 04 дүгр сарын 11-ний өдрийн 221/МА2018/0220 дугаартай магадлалыг хвр үлдж, шийдврлсн байх тул иргн О.Мын Ховд аймаг Жаргалант сумын Наран багийн 21 дүгр гудамжны 23 тоотод хаягт байрлах газрыг чөлөөлүүлхр нхмжлл гаргасан байх юм. Гтл иргн О.М Ховд аймаг Жаргалант сумын Наран багийн 21 дүгр гудамжны 23 тоотод газрыг Ховд аймгийн Засаг даргын 2006 оны 05 дугаар сарын 18-ны өдрийн Газар өмчлүүлх тухай 96 дугаар захирамж -аар иргн Х.Батаа, Б.Ичинхорлоо, Б.Магсаржав, Б.Цнд-Аюуш, Б.Батмөнх, Б.Насанжаргал нарын өмчлөлд олгосон тухайн үед хаяг нь Наран багийн 22-17 тоот гж гарсан, 2013 оны 01 дүгр сарын 14 -ний өдрийн газрын хмж өөрчлөх тухай А/16 дугаартай захирамж -аар Наран багийн 22-17 тоот газрын Наран баг 21-23 болгон өөрчлөн Засаг даргын захирамж гарч өөрчлөлт орсон байдаг. О.М нь Наран багийн 22-17 тоот газрын 2010 оны 08 дугаар сарын 24-ний өдрийн Г-1617000895 дугаар бүхий газар өчлех грчилггр өмчилж авсан. Дараан 2013 оны 01 дүгр сарын 14 -ний өдрийн Газрын хмж өөрчлөх тухай А/16 дугаартай захирмжаар Наран багийн 22-17 тоот газрын -аран баг 21-23 болгон өөрчлөн Г-1617000895 дугаар бүхий газар өмчлөх грчилгг авсан байна. влл ХК нь давж заалдах шатны магдлал болон дд шүүхийн тогтоолоор Ховд аймгийн Засаг даргын 2018 оны 11 дүгр сарын 28-ний өдрийн а/274 дүгр захирамжыг хүчингүй болгуулсан байна. О.Мын Ховд аймгийн Засаг даргын 2006 оны 05 дугаар сарын 18-ний өдрийн Газар өмчлүүлх тухай 96 дугаар захирамж болон Газрын хмж өөрчлөх тухай А/16 дугаартай захирамжтай холбоотой шүүхийн шийдвр гараагүй байгаа тул О.М нь шударга өмчлөгч мөн болно. Иймд влл ХК-ийн нхмжллийг бүхлд нь хргсхгуй болгож өгнө үү гв.

Шүүх хуралдаанаар зохигчийн тайлбар, хавтаст хргт авагдсан бичгийн нотлох баримтуудыг шинжлн судлаад  

ҮНДСЛХ нь:

Нхмжлгч влл ХК нь хариуцагч О.Мад холбогдуулан О.Мын хууль бус змшлс газар чөлөөлүүлх тухай нхмжллийг гаргасан байна.

Нхмжлгчийн төлөөлөгч У.Батзаяа нь Ховд аймгийн Жаргалант сумын Наран багийн 21-23 тоотод байрлах газрыг хариуцагч О.Мын хууль бус змшлс чөлөөлүүлх туай гж нхмжллийн шаардлагаа тодруулав.

Хариуцагчийн итгмжлгдсн төлөөлөгч Ж.Жаргалбаяр нь ... О.Мын Ховд аймгийн Засаг даргын 2006 оны 05 дугаар сарын 18-ний өдрийн 96 дугаар Газар өмчлүүлх тухай захирамж болон Газрын хмж өөрчлөх тухай А/16 дугаартай захирамжтай холбоотой шүүхийн шийдвр гараагүй байгаа тул О.М нь шударга өмчлөгч юм. Иймд влл ХК-ийн нхмжллийг бүхлд нь хргсхгуй болгож өгнө үү... гж маргаж.

Хргт хуульд заасан журмын дагуу авагдсан бөгөөд шүүх хуралдаанаар хллцгдсн бичмл нотлох баримтууд, нхмжлгч хариуцагч нарын тайлбар болон бусад нотлох баримтуудыг шинжлн судалж үнлд дараах хууль зүйн үндсллр нхмжлгч влл ХК-ийн нхмжллийн шаардлагыг бүхлд нь хргсхгүй болгох үндсллтй гж дүгнл.

Хргт авагдсан баримт болон зохигчдийн тайлбараас үзхд  

Нхмжлгч влл ХК нь Ховд аймгийн Засаг даргын 2011 оны 03 дугаар сарын 04-ний өдрийн 46 тоот шийдврийг үндслсн Ховд аймгийн Жаргалант сумын Наран багийн Гурван цнхр-1 тоот газарт 2019 оны 03 дугаар сарын 11-ний өдөр рхийн улсын бүртглийн -1617000071 дугаарт бүртггдсн 000004512 дугаартай аж ахуйн нгж байгууллагын газар змших рхийн грчилгний дагуу 2019 оны 03 дугаар сарын 11-ний өдөр №08401-2019/00078 дугаартай иргн хуулийн тгдд газар змшүүлх гр байгуулж. /хх-ийн 5-8 дугаар хуудас/

Хариуцагч О.М нь Ховд аймгийн Жаргалант сумын Наран багийн 21-23 тоотод байрлах газрыг Ховд аймгийн Засаг даргын 2006 оны 05 дугаар сарын 18-ны өдрийн 96 дугаартай Газар өмчлүүлх тухай захирамжийн дагуу 2013 оны 01 дүгр сарын 21-ний өдрийн 000174716 дугаартай Газар өмчлөх рхийн улсын бүртглийн грчилгний дагуу өмчилж авсан байна.

Нхмжлгчийн төлөөлөгч У.Батзаяа нь Захиргааны хргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2018 оны 04 дүгр сарын 11-ний өдрийн 221/МА2018/0220 дугаартай магадлал, Монгол Улсын Дд шүүхийн Хяналтын шатны захиргааны хргийн шүүхс 2018 оны 06 сарын 13-ны өдрийн 260 дугаартай тогтоолоор Ховд аймгийн Засаг даргын 2012 оны 11 дүгр сарын 28-ны өдрийн А/274 дүгр захирамжийг хүчингүй болгож шийдврлсн. Засаг даргын захирамж хүчингүй Манай компани Ховд аймгийн Жаргалант сумын Наран багийн 21-23 тоот газрын хууль ёсны өмчлөгч мөн гж тайлбарлах боловч түүнийг нотолсон баримтыг ирүүлгүй, Ховд аймгийн Жаргалант сумын Наран багийн 21-23 тоотод байрлах газрыг Ховд аймгийн Засаг даргын 2006 оны 05 дугаар сарын 18-ны өдрийн 96 дугаартай Газар өмчлүүлх тухай захирамж нь хуулийн хүчин төгөлдөр байна.

Нхмжлгч влл ХК нь Иргний хрг шүүхд хянан шийдврлх тухай хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.2.2-д зааснаар Хргийн оролцогч нь шүүхд гаргасан нхмжллийн шаардлага, түүнийг үгүйсгх, татгалзах үндслл, тайлбар түүнтй холбоотой баримтыг өөрөө нотлох, нотлох баримтыг цуглуулах, гаргаж өгөх үүргтй мөн хуулийн 38 дугаар зүйлийн 38.1-д зааснаар Зохигч нь өөрийн шаардлага татгалзлын үндс болж байгаа байдлын талаархи нотлох баримтаа өөрөө гаргаж өгөх, цуглуулах үүргтй гж заасан үүрг биелүүлгүй, Ховд аймгийн Жаргалант сумын Наран багийн 21-23 тоот газрын хууль ёсны өмчлөгч нь влл ХК гдг нь хавтаст хргт авагдсан бичгийн нотлох баримтаар тогтоогдохгүй байна.

Иймд Иргний хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106.1-д зааснаар нхмжлгч влл ХК-ийн нхмжллтй, хариуцагч О.Мад холбогдох, Бусдын хууль бус змшлс газраа чөлөөлүүлх тухай нхмжллийг бүхлд нь хргсхгүй  болгох нь зүйтй байна.

Иргний хрг шүүхд хянан шийдврлх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 60 дугаар зүйлийн 60.1, Улсын тмдгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.2-т зааснаар нхмжлгч влл ХК-ийн улсын тмдгтийн хураамжид төлсөн 70200 төгрөгийг улсын орлогод хвр  үлдж шийдврлв.

Иргний хрг шүүхд хянан шийдврлх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.1, 115.2.3, 116, 118 дугаар зүйлүүдд заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Иргний хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106.1-д зааснаар нхмжлгч влл ХК-ийн нхмжллтй, хариуцагч О.Мад холбогдох, Бусдын хууль бус змшлс газраа чөлөөлүүлх тухай нхмжллийг бүхлд нь хргсхгүй болгосугай. 

2. Иргний хрг шүүхд хянан шийдврлх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 60 дугаар зүйлийн 60.1, Улсын тмдгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.2-т зааснаар нхмжлгч влл ХК-ийн улсын тмдгтийн хураамжид төлсөн 70200 төгрөгийг улсын орлогод хвр үлдсүгй.

3. Иргний хрг шүүхд хянан шийдврлх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хсгт зааснаар зохигчид, гуравдагч тгд, тдгрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч анхан шатны шүүхийн шийдврийг с зөвшөөрвөл шийдврийг гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Ховд аймгийн рүү, Иргний хргийн давж заалдах шатны шүүхд давж заалдах гомдол гаргах рхтйг дурдсугай.

  

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                             Ц.ОЮУН-РДН