Монгол Улсын Шүүхийн шийдвэрийн цахим сан

Шийдвэрийн мэдээлэл

Шүүх	Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүх
Шүүгч	Дамдинжавын Ганболд
Хэргийн индекс	101/2021/00094/И
Дугаар	101/ШШ2021/03762
Огноо	2021-11-17
Маргааны төрөл	Худалдах-худалдан авах болон арилжааны гэрээ,

Холбоотой шийдвэрүүд

Шүүгч: Дашцоодолын Дэлгэрцэцэг
Дугаар: 210/МА2021/01214
Огноо: 2021-08-09

Шүүгч: Гоошоохүүгийн Даваадорж
Дугаар: 210/МА2022/00167
Огноо: 2022-01-26

Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийдвэр

2021 оны 11 сарын 17 өдөр

Дугаар 101/ШШ2021/03762

2021 11 17

101/ШШ2021/03762

МОНГОЛУЛСЫННЭРИЙНӨМНӨӨС

БаянзүрхдүүргийнИргэнийхэргийнанханшатнышүүхийншүүгчД.Ганболддаргалж,тусшүүхийнтанхимднээлттэйхийсэнхуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч:О.М-ийн нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч:Г.Б-дхолбогдох

Автомашинхудалдах,худалданавахгэрээнийүүрэгт7,000,000төгрөггаргуулах тухайиргэнийхэргийгхянанхэлэлцэв.

Шүүххуралдаанд:Нэхэмжлэгч*******,хариуцагчийнитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгчБ.Ану,хариуцагчийнөмгөөлөгч*******,шүүххуралдаанынарийнбичгийндаргаТ.Дөлгөөннароролцов.

ТОДОРХОЙЛОХнь:

Нэхэмжлэгч*******ньшүүхэдгаргасаннэхэмжлэлболоншүүххуралдаандгаргасантайлбартаа:ИргэнОтгонбаярынМөнгөнсүхминийбие2017оны12сарын18-ныөдөриргэн*******автомашинхудалдаххудалданавах№8056тоотгэрээбайгуулсан.АвтомашинньHondaInspireмаркийнUC1-1050360арлындугаартайхарөнгийн0446УБҮулсындугаартайавтотээврийнгазраас2010оны10сарын11-нийөдөролгосон№0046157тоотбүхийгэрчилгээгээрнотлогдоно.Дээрхавтомашиныүнийгталууд7,000,000(долоонсая)төгрөгөөртохиролцсон.Угхудалдаххудалданавахгэрээний3-рзүйлдтөлбөрийг2017оны12сарын18-нытөлждууссанболногэжзаасан.Тухайнүедтөлбөрийгдараатөлжбарагдуулахаархоорондоотохиролцсонбайсныүндсэндээртөлбөрийгтөлжбарагдуулсангэжтодорхойлсонюм.Энэхүүгэрээнийдагуу*******минийбиеугавтомашинытөлбөртодоохүртэлбэлнээрболонбэлэнбусаарогттөлбөраваагүйбайгааболно.ИймддээрхавтомашинытөлбөрийгнэхэмжилжгэрээнийүүргийнгүйцэтгэлийгхангуулахаарБаянзүрхдүүргийниргэнийхэргийнанханшатнышүүхэдхандажбайна.УчирньгэрээгБаянзүрхдүүргийнтойргийннотариатааргэрчлүүлсэнболно.

ГанбатынБатбуянаасHondaInspireмаркийнUC1-1050360арлындугаартай0446УБҮулсындугаартайавтомашинхудалдаххудалданавахгэрээнийдагуутохиролцсон7,000,000төгрөгийггаргуулжөгнөүү.

Машинхудалдсанүнэнд7саяыггаргуулна.2017.12.18-ндгэрээхийсэн.7хоногийндараамашинынэршилжүүлсэн.Танилуудтултөлбөртооцоодууссангэсэн.Цартахлаасболжшуудангаарнэхэмжлэлгаргасан.Төлбөртооцоодуусаагүй.Машиныүнийгаваагүй.Иймднэхэмжлэлээдэмжинэ.Давахшатнышүүххөөнхэлэлцэххугацааныталаардүгнэхёстойгэсэн.2017.12.25-ндмашинынэршилжсэн.Иймдбинэхэмжлэлээ2020.12.22-ндгаргасанбайдаг.Иймдхөөнхэлэлцэххугацааяригдахёсгүй.Цартахлаасболоодхугацаагсунгахёстой.Хөөнхэлэлцэххугацаадуусаагүй.Хариуцагчталыняриадбайгааоронсууцньнадтайхолбоогүй.Бихаринугоронсууцныажлыгхариуцажбайсан.Минийоронсууцбиш.Барилгабарьсанэтгээдэдньмөнгийгөгчбайсанбаэнэталааргэрчхэлдэг.Урьдчилгаанытөлбөрньбүгдбайрнымөнгөндтооцогдсонбайдаг.Урьдчилгаагэжтөлсөнмөнгийгмашинымөнгөгэдэгньбурууюм.Хөөнхэлэлцэххугацаадууссангэдгээрхүнийхөрөнгийгүнэгүйавчүндэслэлгүйгээрхөрөнгөжихгээдбайна.Урьдчилгааболонүлдэгдэлтөлбөрийгбанктатажавсанболохньхуулгаархарагддаг.Үүнийгнададтөлсөнгээдбайдагюмгэв.

ХариуцагчийнтөлөөлөгчБ.Ануньшүүхэдболоншүүххуралдаандгаргасантайлбартаа:*******нь2020.12.22-ныөдөрмашинхудалдаххудалданавахгэрээнийүүрэгт7000000төгрөгийгхариуцагч*******гаргуулахтухайнэхэмжлэлгаргажээ.*******ийнгаргасаннэхэмжлэлийгбүхэлдньэсзөвшөөрчдарааххариутайлбарыггаргажбайна.

Гэрээнийүүргийгзохихёсооргүйцэтгэж,үүрэгдуусгаварболсонталаар

Нэхэмжлэгч*******ээс32.04м.квбүхийнэгжталбартайоронсууцыгхудалданавахаарамаартохиролцож,1м.кв-ийг1,350,000төгрөгнийт/32.04*1350000=43254000/төгрөгөөравахаарболжулмаар2016.03.17өдрөөс2017.12.08-ныөдрийгхүртэлнийт30удаагийнмөнгөншилжүүлгээрнийтдээ18302800төгрөгийнүнийндүнгийнурьдчилгаатөлбөртшилжүүлээдбайсанбөгөөдүлдэгдэл24951200төгрөгийгтөрийнбанкнаасзээлгаргуулжбарагдуулахаарболсонтулталуудоронсууцзахиалгынгэрээг2017.12.05-ныөдөрнөхөнүйлдэжнотариатааргэрчлүүлсэнюм.Мөнтүүнчлэн*******өөрийнавтомашинаахудалданахэмээнсаналтавьж,худалданавахаартохиролцожавтомашиныүнийгбайрнызээлдээрээнэмжгаргуулахаарярилцаж“оронсууцзахиалгынгэрээ”байгуулахдаамашиныүнийгнэмжгаргахынтулдбайрны1м.квүнийг1570000төгрөгболгоннэмжгэрээхийсэнбөгөөдТөрийнбанкнаас2017.12.18-ныөдөрзээлгарчмөнөдөр32000000төгрөгийгтөрийнбанкны340004104358тоотдансандшилжүүлснээроронсууцхудалдах,худалданавахгэрээболонавтомашинхудалдаххудалданавахгэрээнийүүргээзохихёсоорбүрэнтөлжбарагдуулснаарүүрэгдуусгаварболсонбилээ.Гэрээнийүүргийгхудалданавагчталаасбүрэнтөлжбарагдуулсныг2017.12.18-ныөдрийн“Автомашинхудалдах,худалданавахгэрээ”-ний3дугаарзүйлдтусгасан“Автомашиныгхудалдахүнийгталууд7000000/долоонсая/төгрөгбайхаар2талхарилцантохиролцсонбөгөөдтөлбөрийг2017оны12сарын18-ыөдөртөлждууссан.”хэмээнүүрэгдуусгаварболсныгтогтоосонбайна.

Гэрээнийүүрэгтэйхолбоотойгооршаардлагагаргаххөөнхэлэлцэххугацаадуусгаварболсонталаар

Талууд“Автомашинхудалдах,худалданавахгэрээ”-г2017.12.18-ныөдөрбайгуулсанбилээ.Иргэнийхуулийн75дугаарзүйлийн75.2.1-тгэрээнийүүрэгтэйхолбоотойшаардлагагаргаххөөнхэлэлцэххугацаагурванжилбайхаартусгасанбилээ.Иргэн*******ийнгэрээнийүүрэгтэйхолбоотойшаардлагагаргаххуулийнболомжитхугацаа2020.12.18-ныөдөрдуусгаварболсонбайхадхөөнхэлэлцэххугацаагхэтрүүлж2020.12.22-ныөдөрнэхэмжлэлгаргасанбайна.ТалуудынхоорондбайгуулагдсанИргэнийхуулийн234дугаарзүйлийн243.1-тзаасанхудалдаххудалданавахгэрээнийдагуухудалдагчньбиетбайдлындоголдолгүй,эрхийнзөрчилгүйэдхөрөнгөтүүнтэйхолбоотойбаримтбичгийгхудалданавагчийнөмчлөлдшилжүүлэх,худалданавагчньхудалдагчидхэлэлцэнтохирсонүнийгтөлж,эдхөрөнгийгхүлээнавахгэрээнийүүргээзохихёсооргүйцэтгэжгэрээтэйхолбоотойхарилцаабүрэндуусгаварболсонбайхадийнхүүшүүхэднэхэмжлэлгаргасанньүндэслэлгүйболно.Иймднэхэмжлэлийншаардлагыгбүхэлдньхэрэгсэхгүйболгожөгнөүү.

Нэхэмжлэлийгбүхэлдэсзөвшөөрнө.Нэхэмжлэгчтэйбайгуулагдсанмашинхудалдаххудалданавахгэрээнийүүрэгбүрэндуусгаварболсон.Иймднэхэмжлэгчшаардахэрхгүй.Хариуцагчньнэхэмжлэгчээсмашинболоноронсууцхудалдажавсан.Оронсууцхудалданавахгэрээнийүүргийггүйцэтгэхдээмашины7саяыгхамтадньтөлсөн.НэхэмжлэгчньХХБ-сдансуруушилжүүлүүлсэн.Нэхэмжлэгчээс1350000төгрөгөөрм.кв-гньавахаартохирооднийтүнэнь43254000төгрөгболно.Энэтохиролцооныдагуу2017.12.8-ныөдөрхүртэлнийт30удаагийншилжүүлгээрнийтмөнгийгшилжүүлсэн.Хэрэгт29үйлдлээр18302800-гнэхэмжлэгчийнээжОюунчимэгийнболоннэхэмжлэгчийндансандшилжүүлсэн.Голомтындансанд10550000 төгрөгийгшилжүүлсэн.Энэньдансныхуулгаарнотлогдоно.2017.12.5-ндүлдсэнтөлбөр24950200төгрөгийгзээлавчтөлнөгэсэн.Зохигчидболнайзуудюм.Энэүедмашинаазарахболоодмөнгөгүйгэхэдбайрныгэрээгүнийндүнгнэмжбичээдилүүзээлаваадмөнгийгньтөлчихгэсэн.Улмаарбайрнымөнгийг1500000төгрөгболгожнөхөжгэрээхийсэн. Ингээдзээлаваадмөнмашиныхудалдахгэрээхийгдсэн.Ингээд32саятөгрөгийгнэхэмжлэгчийнсаналболгосондансуруушилжүүлсэн.Оронсууцзахиалгынгэрээгнэхэмжлэгчөөрөөгэрээбайгуулсанбайдаг.Ингээдоронсууцныүнийндүнгөсгөөдтөлбөрөөбүрэндуусгасан.Машинхудалдахүеднэхэмжлэгчүүнийгхүлээнзөвшөөрсөнбайдаг.Гэрээний3-тзаасантөлбөрийгтөлждуусгасан.Мөн7-дтөлбөрдууссангэдгийгталуудзөвшөөрсөн.Үүнийдагуумашинынэрийгшилжүүлжөгөхталаарбичсэн.Хариуцагчньмашиныгхүлээнавсан.Төлбөртөлснөөрүүрэгдуусгаварболсон.Иргэнийхуулийн75-дзааснаархөөнхэлэлцэххугацаа3жилюм.Нэхэмжлэгчньхүндэтгэнүзэхшалтгаанаархугацаахэтрүүлсэнгэсэнбаримтгаргаагүй.Мөншүүхээрхугацаагаасэргээлгэсэнбаримтгүй.Мөнхоорондообичижбайсанчатаарбичсэнбаримтхэрэгтбайдаг.Худалдаххудалданавахгэрээнийүнийгавсангээдгэрээндгарынүсэгзурсан.Машинньэвдэрсээрбайгаадзасварынхүннь2саяаравчихсан.Нэхэмжлэгчнь7саяарзараадбуцаагаад2саяаравчихсан.Энэнэхэмжлэлийггаргахболсоншалтгаанньэхнэртэйньмуудсанаасболооднэхэмжлэлгаргасан.Энэхэрүүлээсболоодхариуцагчньавсаноронсууцандааамьдардаггүйгэв.

Хариуцагчийнөмгөөлөгч*******ньшүүххуралдаандгаргасантайлбартаа:Төлбөртооцоогүйгэдгийгнэхэмжлэгчньмэдэжгэрээндзурсанбөгөөднэхэмжлэгчньэрхзүйнбүрэнчадамжтай.Төлбөртооцоодууссангэсэнбөгөөдхэрэвдуусаагүйюмболөмнөньмөнгөөшаардажбайсанбаримтхэрэгтбайхгүй.Нэгчудаатөлбөрөөтөлгэсэнмессежбичсэнгэхзүйлгүй.7саяыгтөлсөнбөгөөдтүүндногдоххүүгавахгүйгэсэнмессежийгуншсанбайдаг.Хэрэвтөлөөгүйболэнэталаарнотолсонбаримтгүй.Нэхэмжлэгчньтөлбөраваагүйгэдгээнотлохёстойгэв.

Хэрэгтбайгааболоншүүххуралдаанаархэлэлцэгдсэннотлохбаримтыгшинжлэнсудлаад

ҮНДЭСЛЭХнь:

Нэхэмжлэгч*******ньавтомашинхудалдаххудалданавахгэрээнийүүрэгт7,000,000төгрөггаргуулахтухайнэхэмжлэлгаргажээ.

ХариуцагчГ.Батбуянньавтомашинхудалдаххудалданавахгэрээнийтөлбөрийгоронсууцхудалданавахгэрээнийхамттөлждуусгасан,мөнгэрээнийдагуушаардахэрхийнхөөнхэлэлцэхдуусангэжмаргажбайна.

Шүүхдараахүндэслэлээрнэхэмжлэлийгбүхэлдньхэрэгсэхгүйболгожшийдвэрлэв.

Зохигчид2017оны12дугаарсарын18-ныөдөравтомашинхудалдаххудалданавахтухай7,000,000төгрөгийнүнэбүхийгэрээбайгуулсанбайна.(хэргийн2дугаартал)

Улмаарнэхэмжлэгчньгэрээндзаасан04-46УБҮулсындугаартайХондаИнспайрмаркийнавтомашиныг2017оны12дугаарсарын25-ныөдөрхариуцагчийнөмчлөлдшилжүүлсэнболохньАвтотээврийнүндэснийтөвийн2021оны03дугаарсарын10-ныөдрийн244дугаарлавлагаа,түүнийхавсралтаартогтоогдсон.(хэргийн47-49дүгээртал)

Хариуцагчнь2016оны01дүгээрсарын18-ныөдрийноронсууцзахиалгынгэрээний1м.кв-нүнийг1,350,000төгрөгөөртохиролцсонболовчилүүзээлавчмаргажбуйавтомашинытөлбөрийгтөлөхзорилгооргэрээнийүнийг1м.квнь1,570,000төгрөгөөрнөхөнгэрээхийсэнгэжтайлбарласан.(хэргийн15-16дугаартал)

Иргэнийхуулийн189дүгээрзүйлийн189.1-дзааснаарталуудгэрээгчөлөөтэйбайгуулахбөгөөдтүүнийагуулгыгөөрсдөөтодорхойлдог.

Мөнхэрэворонсууцзахиалгынгэрээгнөхөнхийсэнболхариуцагчийнтайлбартдурдсанаар1м.кв-нүнийг1,350,000төгрөгөөртохиролцсонгэхөмнөхгэрээгшүүхэдирүүлэхболомжтойюм.ГэвчхариуцагчньэнэхүүтайлбарааИргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн25дугаарзүйлийн25.2.2,38дугаарзүйлийн38.1-дзаасанүүргийндагуунотлоогүй.Иймдхариуцагчийгавтомашиныүнийгоролцууланоронсууцзахиалгынгэрээбайгуулсангэжүзэхүндэслэлгүй.

Хариуцагчньмаргажбуй2017оны12дугаарсарын18-ныөдрийнавтомашинхудалдаххудалданавахгэрээний3-ттөлбөрийгбүрэнтөлсөнталаарзаасангэжтайлбарласан.Мөнийнхүүтөлөхдөөхэргийн17-19дүгээрталдбайхоронсууцнызээлийнгэрээнийдагууавсан32,000,000төгрөгөөртөлсөнгэжтайлбарлажбайна.Гэвчэнэхүүоронсууцнызээлнь2021оны12дугаарсарын19-нийөдөролгогдсонньС.ӨлзийсайханыТөрийнбанкдахь360000212034тоотдансныхуулгаарнотлогдожбайхтулавтомашинхудалдаххудалданавахгэрээбайгуулахүедтөлбөртөлөгдөөгүйбайжээ.(хэргийн20дугаартал)

Түүнчлэндээрх32,000,000төгрөгийгС.ӨлзийсайханньО.Оюунчимэгт27тоотбайрнытөлбөргэсэнзориулалтаартөлсөнбайна.ЭнэхүүтөлбөрийгхүлээнавсанТөрийнбанкдахь340601448202тоотдансныэзэмшигчньО.ОюунчимэгболохньТөрийнбанкны2021оны10дугаарсарын07-ныөдрийн026/4773дугааралбантоотоортогтоогдсон.(хэргийн152дугаартал)

Улмаардээрх32,000,000төгрөгньО.Оюунчимэгийнданснаасзээлийнтөлбөртсуутгагдсанболохньхэргийн153дугаарталдбайхО.Оюунчимэгийндансныхуулгаартогтоогдожбайна.Үүнээсүзэхэдэнэхүү32,000,000төгрөгөөснэхэмжлэгчидавтомашинытөлбөрболох7,000,000төгрөгтөлөгдсөнгэжүзэхээргүйбайна.

Үүнээсгаднахариуцагчааснэхэмжлэгч*******болонтүүнийэхО.ОюунчимэгийндансандтөлсөнбусадтөлбөрүүдийгХудалдаахөгжлийнбанкныхуулга,Голомтбанкныхуулга,Төрийнбанкныхуулгаболонхолбогдохбанкнаасирүүлсэнбаримтаасүзэхэдбайрнытөлбөргэсэнутгааршилжүүлсэнбайхбөгөөдтөлсөнхугацааньмаргажбуй2017оны12дугаарсарын18-ныөдрийнавтомашинхудалдаххудалданавахгэрээбайгуулагдахаасөмнөхийгдсэнгүйлгээбайна.(хэргийн172-194,206-209,215,233-242дугаартал)

Иймдэдгээртөлбөрийгавтомашинытөлбөргэжүзэхүндэслэлгүйюм.

ДээрхийгбүхэлдньнэгтгэндүгнэвэлхариуцагчГ.Батбуянньавтомашиныүнэболох7,000,000төгрөгийгнэхэмжлэгч*******эдтөлсөнгэхүндэслэлгүйбайна.

Иргэнийхуулийн243дугаарзүйлийн243.1-дзааснаархудалдагчньбиетбайдлындоголдолгүй,эрхийнзөрчилгүйэдзүйлийгшилжүүлэх,худалданавагчньтохиролцсонүнийгтөлөхүүрэгтэй.

Энэхүүгэрээнийталуудынүүрэгньнөгөөталдүүргээбиелүүлэхийгшаардахэрхийгүүсгэдэг.Өөрөөрхэлбэл,нэхэмжлэгчидавтомашиныөмчлөхэрхийгшилжүүлснээсхойшүнийгшаардахэрхүүсэхгүй,харингэрээбайгуулагдсанаарүнийгшаардахэрхүүснэ.

Үүнээсүзэхэднэхэмжлэгчидавтомашиныүнийгшаардахэрхгэрээбайгуулагдсан2017оны12дугаарсарын18-ныөдөрүүссэнбайна.

Хариннэхэмжлэгчнь2020оны12дугаарсарын21-нийөдөршүүхэднэхэмжлэлгаргасанболохньнэхэмжлэлийгшүүхэдирүүлсэндугтуйдахьшуудангийндардас,нэхэмжлэгчийншүүххуралдаандгаргасантайлбараартогтоогдсон.(хэргийн4дүгээртал)

Иргэнийхуулийн71дүгээрзүйлийн71.1-дзааснаархугацаагхоногоортоолно.Мөнхуулийн74дүгээрзүйлийн74.1-дзаасаншаардахэрхийнхөөнхэлэлцэххугацаагшаардахэрхүүссэнөдрөөсэхлэнтоолохбөгөөд75дугаарзүйлийн75.2.1-дзааснааргэрээнийүүрэгшаардахэрхийнхөөнхэлэлцэххугацаань3жилбайна.

Дээрхээсүзэхэднэхэмжлэгчнь2020оны12дугаарсарын21-нийөдөршүүхэднэхэмжлэлгаргаснаархуульдзаасанхөөнхэлэлцэххугацаагхэтрүүлсэнбайхтулИргэнийхуулийн82дугаарзүйлийн82.1-дзааснаархариуцагчидүүрэггүйцэтгэхээстатгалзахэрхүүсжээ.

Иймднэхэмжлэлийгбүхэлдньхэрэгсэхгүйболгожшийдвэрлэв.

МонголУлсынИргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн115дугаарзүйлийн115.2.3,116,118дугаарзүйлдзаасныгудирдлагаболгон

ТОГТООХнь:

Иргэнийхуулийн243дугаарзүйлийн243.1,82дугаарзүйлийн82.1-дзааснаархариуцагчГ.Батбуяндхолбогдох2017оны12дугаарсарын18-ныөдрийнавтомашинхудалдаххудалданавахгэрээнийүүрэгт7,000,000төгрөггаргуулахтухайнэхэмжлэгч*******ийннэхэмжлэлийгбүхэлдньхэрэгсэхгүйболгосугай.

Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн57дугаарзүйлийн57.1-дзааснаарнэхэмжлэгчийнулсынтэмдэгтийнхураамжидурьдчилантөлсөн126,950төгрөгийгулсынорлогодхэвээрүлдээсүгэй.

Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн119дүгээрзүйлийн119.2,119.3,119.4,119.7-дзааснааршүүхийншийдвэртанилцуулансонсгомогцхүчинтөгөлдөрболохбөгөөдшүүххуралдаандоролцогчталшийдвэрхүчинтэйболсноосхойш14хоногөнгөрөөгөөдтүүнээсхойш14хоногийндоторшүүхэдхүрэлцэниржшийдвэрийггарданавахүүрэгтэйбагарданаваагүйньхуульдзаасанжурмындагуудавжзаалдахгомдолгаргаххугацаагтоолоходсаадболохгүйг,Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн120дугаарзүйлийн120.2-тзааснаарзохигч,тэдгээрийнтөлөөлөгчбуюуөмгөөлөгчшийдвэрийггарданавснаасхойш14хоногийндоторНийслэлийнИргэнийхэргийндавжзаалдахшатнышүүхэдгомдолгаргахэрхтэйболохыгдурдсугай.

ДАРГАЛАГЧ,ШҮҮГЧ Д.ГАНБОЛД