МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Ц.Ог даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн хуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч: Ф ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: А.С /РД:0000/,

Хариуцагч: Ж.С /Р0000008/ нарт холбогдох,

2013 оны 9 сарын 15-ны өдрийн түрээсийн гэрээ болон нэмэлт 1,2,3-р гэрээг хүчин төгөлдөр бусад тооцуулах, 404 027 322 төгрөг гаргуулах үндсэн нэхэмжлэлтэй, түрээсийн байрыг чөлөөлүүлэх, түрээсийн төлбөрт 568 614 583 төгрөг гаргуулах тухай сөрөг нэхэмжлэлтэй иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч М.О, А.З, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ц.О, Г.М, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Н.О нар оролцов.

 

                                                                                               ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

            Нэхэмжлэгч “Ф ХХК шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “Ф ХХК нь Хан-Уул дүүргийн 0 дугаар хороо, Чингисийн өргөн чөлөө, Стадион оргил 6В байрны 0 тоот хаягт байрлах 593,47 м.кв талбай бүхий үйлчилгээний зориулалтай үл хөдлөх хөрөнгийг 5 жилийн хугацаатай түрээслэхээр 2013 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдөр иргэн А.Стай түрээсийн гэрээ байгуулсан. Бидний зүгээс 2013 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдөр түрээсийн гэрээг байгуулж, нотариатаар гэрчлүүлж, Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын харьяа үл хөдлөх хөрөнгийн эрхийн бүртгэлийн газарт бүртгүүлэх гэдгийг мэдээгүй байсан. Тэгээд түрээслэгч А.С уг гэрээг нотариатаар батлуулж, бүртгүүлэх шаардлагагүй гэж хэлсэн тул талууд харилцан тохиролцож түрээсийн гэрээ байгуулсан. 2013 оны 9 дүгээр сарын 13-ны өдөр байгуулсан түрээсийн гэрээ нь Монгол Улсын Иргэний хуулийн 318 дугаар зүйлийн 318.3, 318.4 дэх хэсэгт заасны дагуу хүчин төгөлдөр бус гэрээ юм. Өөрөөр хэлбэл Иргэний хуулийн 318.3 дахь хуульд өөрөөр заагаагүй бол түрээсийн гэрээг бичгээр байгуулах бөгөөд үл хөдлөх эд хөрөнгө түрээслэх гэрээг үл хөдлөх хөрөнгийн бүртгэлийн газарт бүртгүүлнэ. 318.4-т энэ хуулийн 318.3-т заасан шаардлагыг хангаагүй гэрээ хүчин төгөлдөр бус байна гэж тус тус заасан. Гэтэл “Ф ХХК болон иргэн А.С нарын хооронд байгуулагдсан 2013 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдрийн түрээсийн гэрээ нь нотариатаар гэрчлэгдээгүй бөгөөд үл хөдлөх эд хөрөнгийн бүртгэлийн газарт бүртгэгдээгүй гэрээ юм. Иймд “Ф ХХК болон иргэн А.С нарын хооронд 2013 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдөр байгуулагдсан түрээсийн хүчин төгөлдөр бус хэлцэлд тооцуулах хүсэлтэй байна. “Ф ХХК нь дээр дурьдсанчлан иргэн А.Стай 2013 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдөр түрээсийн гэрээг 5 жилийн хугацаатайгаар байгуулсан билээ. 2013 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдрийн түрээсийн гэрээнд заасны дагуу 2013 оны 10 дугаар сарын 11-ний өдрөөс 2015 оны 05 дугаар сарын 25-ны өдрийг хүртэл нийт 103 031 022 төгрөгийг түрээслэгчид төлсөн байдаг. Гэтэл талуудын хооронд байгуулагдсан 2013 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдрийн түрээсийн гэрээ нь Иргэний хуулийн 318.3, 318.4-т тус тус заасны дагуу хүчин төгөлдөр бус гэрээ юм. Талуудын хооронд байгуулагдсан гэрээ нь байгуулагдсан үеэсээ хүчин төгөлдөр бус хэлцэл тул түрээслэгч нь түрээсийг манай байгууллагаас шаардах эрхгүй юм байна. Иймээс 2013 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдрийн түрээсийн гэрээний дагуу А.Сад төлсөн нийт 103 031 022 төгрөгийг түрээслэгчээс буцаан шаардах хүсэлтэй байна. 2013 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдрийн түрээсийн гэрээний зүйл болох үл хөдлөх эд хөрөнгө нь 2013 оны 09 дүгээр сарын 12-ны өдөр улсын бүртгэлийн №000273876 дугаарт бүртгэгдэж, үл хөдлөх хөрөнгийн гэрчилгээ гарсан боловч уг үйлчилгээний зориулалттай үл хөдлөх хөрөнгийг ердийн журмаар буюу түрээсийн гэрээний дагуу ашиглах боломжгүй хөрөнгө байсан юм. Өөрөөр хэлбэл уг үйлчилгээний зориулалт бүхий үл хөдлөх хөрөнгийг барьж дуусгасан боловч дотоод интерьер, засал, тохижилт /хана, тааз, шал, обой, шохой/ сангийн холболт зэргийг бүрэн гүйцэтгээгүй байсан. Иймээс иргэн А.Сын хүсэлтийн дагуу түрээсийн зүйл болох үл хөдлөх хөрөнгөд “Ф ХХК-ийн зүгээс дараахь засан сайжруулалт, тохижилтын ажлыг өөрийн хөрөнгөөр гүйцэтгэж, засан сайжруулалт, тохижилтын ажилд гарсан зардлыг түрээслүүлэгч нь түрээслэгчид буцаан олгохоор харилцан тохиролцсон. Үүнд: зэргэлдээ байрлалтай талбайгаас тусгаарлах ханын өрлөг, барилгын нүүрэн талд шинээр зөв шилэн хаалганы суурьлуулалт, нийт талбайн агааржуулалтын хоолой, түүний холболт, цэвэр болон бохирын хоолойн холболт, нийт талбайн цахилгааны холболт, нэгдсэн самбар суурилуулалт, галын дохиолол, интернетийн үзүүр, барилгын үндсэн тааз, шалны цутгуур тэгшилгээ, өрөөнүүдийн тусгаарлах ханын өрлөг, шавардлага, бүх тагтны доторлогоо засвар, шат, шатны чулуу суурилуулалт, шатны хашлага, бусад дотор интерьер засал /тааз, хана, шал, гэрэлтүүлэг/ байна.

            “Ф ХХК-ийн зүгээс дээр дурьдсан засан сайжруулалт, засвар, заслын ажлыг мэргэжлийн байгууллага болон иргэдээр гүйцэтгүүлсэн бөгөөд бараа, материалын зардлыг өөрсдийн зүгээс гаргасан ба нийт 432 000 000 төгрөгийн зардал гаргасан. 2015 оны 06 дугаар сарын 02-ны өдөр түрээсийн гэрээ /2013 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдрийн/-нд нэмэлт өөрчлөлт оруулах хэлцлийг хийсэн бөгөөд энэхүү хэлцлийн 1 дүгээр зүйлд “Ф ХХК-ийн зүгээс түрээсийн зүйлийг засан сайжруулах, засварлах, тохижуулахад 432 000 000 төгрөг гарсан болохыг харилцан тохиролцож тогтоосон юм. Иргэний хуулийн 289.2.5-д “Талууд өөрөөр тохиролцоогүй бол хөлсөлж авсан эд хөрөнгийг хөлслүүлэгчийн зөвшөөрөлтэйгээр, өөрийн зардлаар засаж сайжруулахад гарсан зайлшгүй зардлыг гэрээ дуусгавар болсны дараа төлүүлэхээр хөлслүүлэгчээс шаардах эрхтэй” гэж заасан. Иргэний хуулийн 289.2.5-д заасны дагуу “Ф ХХК нь түрээсийн зүйлийн засан сайжруулалт, тохижуулалтад оруулсан нийт 432 000 000 төгрөгийг түрээслэгчээс буцаан шаардах хүсэлтэй байна. Мөн талуудын хооронд байгуулагдсан 2013 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдрийн түрээсийн гэрээ нь дээр дурьдсанчлан хүчин төгөлдөр бус хэлцэл тул түрээслүүлэгч нь манай байгууллагаас аливаа төлбөр шаардах эрхгүй тул түрээсийн зүйлийн засан сайжруулалт, тохижуулалт хийхэд гарсан зайлшгүй зардал болох 432 000 000 төгрөгийг түрээслүүлэгчээс шаардах хүсэлтэй байна. Иймд “Ф ХХК нь болон А.С нарын хооронд 2013 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдөр байгуулагдсан түрээсийн гэрээ, /нэмэлт 1, нэмэлт 2, нэмэлт 3/ -г хүчин төгөлдөр бусд тооцож, түрээсийн зүйлийн засан сайжруулах, тохижуулахад гарсан зайлшгүй зардал болох 300 996 300 төгрөг, түрээсийн төлбөрт төлсөн 103 031 022 төгрөг, нийт 404 027 322 төгрөгийг А.С, Ж.С нараас гаргуулж өгнө үү гэв.

            Хариуцагч А.Сын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан хариу тайлбартаа: Тус шүүхэд “Ф ХХК–ийн нэхэмжлэлтэй 2013 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдөр байгуулагдсан түрээсийн гэрээ /нэмэлт 1, нэмэлт 2, нэмэлт 3/-г хүчин төгөлдөр бусд тооцож түрээсийн зүйлийг засан сайжруулах тохижуулахад гарсан зайлшгүй зардал болох 300 996 300 төгрөг, түрээсийн төлбөрт төлсөн 103 031 022 төгрөг нийт 404 027 332 төгрөгийг А.С надаас гаргуулах нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасантай танилцаад дараах хариу тайлбарыг гаргаж байна. Үүнд:

            1. “Ф ХХК –ийн хүсэлтээр харилцан тохиролцож, ХУД-инй 15 дугаар хороо, Чингисийн өргөн чөлөө, Стадион оргил, 6В байр, 2 тоот хаягт байрлах, 593,47 /1 давхар 218.47, 2 давхар 375 м.кв/ м.кв талбайтай, үйлчилгээний зориулалт бүхий үл хөдлөх хөрөнгийг худалдаа үйлчилгээний зориулалтаар 5 жилийн хугацаатайгаар 2013 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдөр надтай түрээсийн гэрээ хийсэн. Уг түрээсийн гэрээг түрээслэгч “Ф ХХК нь өөрийнх гэрээний загвар дээр хийсэн бөгөөд гэрээний нөхцөлийг мөн тэд нар өөрсдөө хийсэн. Түрээсийн гэрээ хийснээс хойш “Ф ХХК нь Түрээсийн гэрээний дагуу өнгөрсөн хугацаанд түрээслэгч 103 031 022 төгрөгийг түрээсийн төлбөрт төлсөн хэдий ч гэрээнд заасныхаа дагуу төлбөрийг цаг хугацаанд нь мөн тохирсон үнээрээ төлж байгаагүй. Харин “Ф ХХК нь гэрээгээ биелүүлэхгүй байж цааш нь гуравдагч этгээдэд түрээслэн ашиг олж байсан. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрөхгүй гэв.

            2.Гэтэл түрээсийн байрыг худалдаа үйлчилгээний зориулалтаар түрээслэн ашиглаж байсан бөгөөд түрээслэсэн хугацааны түрээсийн төлбөрт төлсөн мөнгөө буцаан авахаар нэхэмжилж байгаа нь үндэслэлгүй бөгөөд хуульд нийцэхгүй гэж үзэж байна.

            3.Түрээсийн гэрээний 1.2-т зааснаар түрээслэгч нь түрээслэсэн талбайн засвар, тохижилтын ажлыг үйл ажиллагааныхаа онцлогт тохируулан өөрийн зардлаар хийхээр тохиролцсон. Энэ тохиролцооны дагуу тухайн үл хөдлөх хөрөнгөд засвар тохижилт хийх асуудлыг түрээслэгч өөрийн ажлын онцлогт тохируулан хийсэн гэж ойлгож байна. Мөн гэрээнд нэмэлт оруулж түрээслэгч 100 хувь өөрийн хөрөнгөөр үндсэн болон интерьер заслыг хийхээр болсон. Ингэж засвар хийсэн түрээслэгчийн хөрөнгө оруулалтыг нөхөх зорилгоор гэрээний нэмэлтийн 2-т заасан хөнгөлөлт буюу нийт түрээсийн талбайгаас 205 м.кв талбайн түрээсийн төлбөрөөс 2016 оны 01 дүгээр сарын 01 хүртэл чөлөөлж, 1 давхрын Галерей-Лоунжийн талбайн түрээсийг 2016 оны хүртэл сар бүрийн түрээсийн дүнгээс 3 000 000 төгрөгийн хөнгөлөлт үзүүлэх, оффисын зориулалттай 52 м.кв талбайн түрээсийг 2015 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдрөөс хойш тооцохоор төлбөрөөс чөлөөлсөн юм. Гэтэл “Ф ХХК нь гэрээнийхээ дагуу одоог хүртэл түрээсийн төлбөрөө төлөхгүй байгаа бөгөөд биднийг түрээсийн төлбөрөө шаардахад шүүхэд нэхэмжлэл гаргаж өгсөн байна.

            4.Иргэн А.С би 2013 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдөр “Ф ХХК-тай Иргэний хуулийн 318.1-д заасан үндэслэлээр түрээсийн гэрээ байгуулж түрээслэгчийн эзэмшил, ашиглалтад худалдаа үйлчилгээ явуулах зориулалттай 593.47 м.кв талбайг шилжүүлэн өгч үүргээ биелүүлсэн бөгөөд түрээслэгч өөрийн ажлын онцлогт тохируулан завсар хийж ашиглахаар тохирсон. Энэ гэрээний үндсэн дээр төлбөрийг хөнгөлөлтэйгээр /нэмэлт гэрээгээр тохирсоны дагуу/ эзэмшүүлсээр байна. Түрээсийн гэрээг 3 нэмэлт гэрээг нэхэмжлэгч Иргэний хуулийн 318.3, 318.4-т заасны дагуу үл хөдлөх хөрөнгийн бүртгэлийн газарт бүртгэгдээгүй учир хүчин төгөлдөр бусд тооцуулах нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасан хэдий ч 2 тал хүсэл зоригоо бичгээр илэрхийлэн хийсэн нь хуулийн хориглох хэм хэмжээг зөрчөөгүй бөгөөд талуудын хүсэл зоригийн илэрхийлэл хэвээр үргэжилж байгаа гэж үзэхээр байна. Гэрээ байгуулахдаа талууд гэрээг нотариатаар батлуулахгүй, үл хөдлөх хөрөнгийн бүртгэлт бүртгүүлэх шаардлагагүй гэж үзэж тохиролцсон болно. Ийм учраас нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрөх үндэслэлгүй гэж үзэж байх тул түрээсийн төлбөрт 24 548 000 төгрөг гаргуулах, түрээсийн байрыг чөлөөлүүлэх нэхэмжлэлийн шаардлагыг гаргаж байна гэв.

 

            2016 оны 03 сарын 02-ны өдөр нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч сөрөг нэхэмжлэл гаргасан тухай:

            А.С нь “Ф ХХК-ийн хүсэлтээр харилцан тохиролцож, ХУД-ийн 15 дугаар хороо, Чингисийн өргөн чөлөө, Стадион оргил нь 6В байр, 2 тоот хаягт байрлах, 593.47 /1 давхар 218.47 м.кв, 2 давхар 375 м.кв/ м.кв талбайтай, үйлчилгээний зориулалт бүхий үл хөдлөх хөрөнгийг худалдаа үйлчилгээний зориулалтаар 5 жилийн хугацаатайгаар 2013 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдөр түрээсийн гэрээ хийсэн. Түрээсийн гэрээг түрээслэгч “Ф ХХК-ийн өөрийнх гэрээний загвар дээр хийсэн бөгөөд гэрээний нөхцөлийг ч мөн тэд нар өөрсдийн саналаар гэрээнд тусгасан юм. Түрээсийн гэрээ хийснээс хойш “Ф ХХК нь өнөөдрийг хүртэл уг үл хөдлөх хөрөнгийг түрээслэн эзэмшиж ашигласаар байгаа болно. Түрээсийн гэрээний дагуу өнгөрсөн хугацаанд түрээслэгч 103 031 022 төгрөгийг түрээсийн төлбөрт төлсөн байна. “Ф ХХК нь гэрээнд заасныхаа дагуу төлбөрийг цаг хугацаанд нь мөн тохирсон хэмжээгээр төлж байгаагүй. Би нэмэлт гэрээнд заасны дагуу түрээсийн төлбөрөөс тодорхой хугацаанд чөлөөлж тодорхой хэмжээгээр хөнгөлөлт үзүүлж байсан. “Ф ХХК нь гэрээний үүргээ зохих ёсоор биелүүлэхгүй түрээсийн төлбөрийг төлөхгүй байх мөн түрээслэгчийн зөвшөөрөлгүйгээр гуравдагч этгээдэд уг үл хөдлөх хөрөнгийг давхар түрээслэн ашиг олох зэргээр гэрээний үүргээ зөрчсөн юм. Дээрх зөрчлийн талаар удаа дараа сануулж хэлж байсан боловч түрээсийн төлбөрийг төлөхгүй байсаар түрээсийн гэрээ болон нэмэлт гэрээнүүдийг хүчин төгөлдөр бусд тооцуулахаар шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан. Мөн “Ф ХХК нь түрээсийн төлбөрөө төлнө гэж байснаа энэ оны 1 сарын эхээр өөрсдөө мөнгөө өгч чадахгүй, түрээслэхгүй гэж хүртэл бидэнд мэдэгдсэн, нэхэмжлэгчийг түрээсийг байрыг чөлөөлүүлэх, түрээсийн төлбөрт

 

            2016 оны 05 сарын 24-ний өдөр сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлага нэмэгдүүлсэн тухай:

            Хариуцагч “Ф ХХК-тай 2013 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдөр хийсэн түрээсийн гэрээг цуцлаж, төлөгдөөгүй түрээсийн төлбөр 24 548 000 төгрөгийг гаргуулж, А.С миний өмчлөлийн ХУД-ийн 15 дугаар хороо, Чингисийн өргөн чөлөө, Стадион оргил 6В байр, 2 тоот хаягт байрлах, 593, 47/1 давхарын 218, 47, 2 давхар 375 м.кв талбайтай, үйлчилгээний зориулалт бүхий түрээсийн байрыг чөлөөлүүлэх нэхэмжлэлийн шаардлагыг гаргасан. Одоо сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагаа дараах байдлаар нэмэгдүүлж байна. Үүнд:

            1.Иргэн А.С би өөрийн өмчлөлийн ХУД-ийн 15 дугаар хороо, Чингисийн өргөн чөлөө, Стадион оргил 6В байр, 2 тоот хаягт байрлах, 593, 47/1 давхарын 218, 47, 2 давхар 375 м.кв талбайтай, үйлчилгээний зориулалт бүхий түрээсийн байрыг хариуцагч “Ф ХХК-тай 2013 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдөр хийсэн түрээсийн гэрээгээр түрээслүүлсэн ба 2015 оны 06 дугаар сарын 02-ны өдөр бид тохиролцон түрээсийн гэрээнд нэмэлт өөрчлөлт оруулан сарын түрээсийн төлбөрөөс 3 000 000 төгрөгийг хасаж байхаар хөнгөлөлтэйгээр сарын 9 024 000 төгрөгийг төлөхөөр тохиролцсон. Гэвч түрээсийн төлбөрийг тохиролцсоноороо 2016 оны 01 дүгээр сарын 01-нээс хойш 5 сарын төлбөрийг төлөөгүй байна.

            2. “Ф ХХК нь миний өмчлөлийн түрээсийн байрыг өнөөдрийг хүртэл эзэмшиж ашиглан үйл ажиллагаа явуулж ашиг олсоор байгаа бөгөөд зөрчиж түрээсийн гэрээг хүчин төгөлдөр бусд тооцуулахаар шүүхэд нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасан хэдий ч уг байрыг чөлөөлж өгөхгүй, түрээсийн төлбөр төлөхгүйгээр эзэмшиж ашигласаар өмчлөгчийн эрхийг зөрчсөөр байна.

            Иймд өмнө нь гаргасан сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлага болох түрээсийн төлбөр 24 548 000 төгрөгийг гаргуулахар нэхэмжилсэн сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлж түрээсийн төлбөрт 27 072 000 төгрөгийг нэмэгдүүлж нийт 51 620 000 төгрөгийг “Ф ХХК-иас гаргуулахаар нэхэмжилж байна гэжээ.

 

            Нэхэмжлэгч “Ф ХХК нь нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлсэн тухай:       

            “Ф ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй, иргэн А.С, Ж.С нарт холбогдох түрээсийн гэрээнүүдийг хүчин төгөлдөр бусд тооцуулж, 404 027 322 төгрөг гаргуулах тухай үндсэн нэхэмжлэлтэй иргэний хэрэг тус шүүхэд хянагдаж байгаа билээ. Нэхэмжлэгчийн зүгээс нэхэмжлэлийн шаардлагаа дараах байдлаар нэмэгдүүлж байна. 2015 оны 06 дугаар сарын 02-ны өдөр байгуулсан түрээсийн гэрээний нэмэлт 3 дугаар гэрээний 6 дугаар зүйлд зааснаар ХУД-ийн 15 дугаар хороо, Стадион орил, Чингисийн өргөн чөлөө, 6В хаягт байрлах, үйлчилгээний зориулалттай барилгын хоёрдугаар давхрын талбайд оногдох ашиглалтын зардлын 50 хувийг түрээслүүлэгч буюу Ж.С төлөх үүргийг хүлээсэн. Гэтэл тэрээр 2015 оны 12 дугаар сараас 2016 оны 05 дугаар сарын хэрэглээний зардал, алдангийн хамт 7 920 150 төгрөгийн 50 хувь буюу 3 960 075 төгрөгийг өнөөдрийг хүртэл төлж барагдуулаагүй байгаа юм. Иймд дээрх гэрээгээр хүлээсэн үүргээ биелүүлэн, ашиглалтын зардлын 50 хувь болох 3 960 075 төгрөг төлөхийг хариуцагч Ж.Содноцэрэнд даалгаж өгнө үү гэжээ.

 

            Хариуцагч Ж.Сгийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нэхэмжлэлийн нэмэгдүүлсэн шаардлагад хариу тайлбар гаргасан тухай:

            “Ф ХХК-ийн гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлэн 3 960 075 төгрөгийг нэхэмжилсэн нэхэмжлэлтэй уншиж танилцаад дараах тайлбарыг гаргаж байна. Үүнд: “Ф ХХК нь нэхэмжлэлийн шаардлагааа нэмэгдүүлсэн үндэслэл нь  2015 оны 06 дугаар сарын 02-ны өдөр байгуулсан түрээсийн гэрээний нэмэлт 3 дугаар гэрээний 6 дугаар зүйлд зааснаар ХУД-ийн 15 дугаар хороо, Стадион оргил, Чингисийн өргөн чөлөө, 6В хаягт байрлах, үйлчилгээний зориулалттай барилгын хоёрдугаар давхрын талбайд оногдох ашиглалтын зардлын 50 хувийг түрээслүүлэгч Ж.С төлөх үүргийг хүлээсэн бөгөөд 3 960 075 төгрөгийг төлөх ёстой гэжээ. Гэтэл өмчлөгч буюу түрээслүүлэгч Ж.Сг дээрх объектыг өмчлөх эрхийг эдүүлэхгүй “Ф ХХК нь өөрсдөө үнэ төлбөргүй түрээслээд түрээсийн төлбөрөө ч төлөхгүй сууж байгаа учраас уг нэхэмжилж буй мөнгийг төлөхгүй хүлээн зөвшөөрөхгүй байна гэжээ.

           

            2016 оны 10 сарын 10-ны өдөр сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлага нэмэгдүүлсэн тухай:

            “Ф ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй, А.С, Ж.С нарт холбогдуулан 2013 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдөр байгуулагдсан түрээсийн гэрээ /нэмэлт 1, нэмэлт 2, нэмэлт 3/-г хүчин төгөлдөр бусд тооцуулах, түрээсийн төлбөр, түрээсийн зүйлийг засан сайжруулсан төлбөрт нийт 404 027 322 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагатай, А.С, Ж.С нар нь түрээсийн төлбөр 51 620 000 төгрөгийг гаргуулах мөн түрээсийн байрыг чөлөөлүүлэх сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлага бүхий иргэний хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд хариуцагч нарын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч би дараах байдлаар сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагаа дахин нэмэгдүүлж байна. Үүнд: “Ф ХХК нь 2016 оны 01 дүгээр сарын 01-нээс хойш өнөөг хүртэл төлбөрийг төлөхгүй өөрсдөө түрээсийн гэрээг хүчин төгөлдөр бусд тооцуулах гэж шаардлага гаргасан хэрнээ өнөөдрийг хүртэл түрээслүүлэгч нарын өмчийг чөлөөлж өгөхгүй төлбөрөө төлөхгүй байгаа тул түрээсийн гэрээний нэмэлт өөрчлөлт 3 дагуу 2016 оны 06 дугаар сарын 01-ний өдрөөс 2016 оны 10 дугаар сарын 01 хүртэл 60 120 000 төгрөгийг өмнөх 51 620 000 төгрөг дээрээ нэмж нийт 111 740 000 төгрөгийг “Ф ХХК-иас гаргуулж өгнө үү гэжээ.

           

            2018 оны 01 сарын 18-ны өдөр сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлэн өөрчлөлт оруулах тухай:

            “Ф ХХК нь гэрээгээр харилцан тохиролцсон төлбөрийг төлөхгүй гэхийн зэрэгцээ түрээслэж байсан байрнаас 2016 оны 05 дугаар сарын 25-ны өдөр нүүн гарсан буюу түрээсийн байранд үйл ажиллагаа явуулахаа зогсоосон боловч байрны түлхүүр хүлээлгэн өгөхгүй, доторх зүйлсээ авахгүй байсан. Түрээслүүлэгч талыг өөрийн өмчлөлийн хөрөнгийг цаашид түрээслэн олох байсан орлогыг доод давхарыг 2017 оны 4 дүгээр сар, дээд давхарыг 2017 оны 10 сар хүртэл хаагдуулсан. Талуудын маргаан нь өмчлөлийн маргаан биш, гагцхүү талбайн дотор засал, түрээсийн төлбөрийн холбогдолтой байдаг. Гэтэл түрээслэгч “Ф ХХК дураар аашилж түрээслүүлэгч талын өмчлөлийн хөрөнгөд үйл ажиллагаа явуулахаа зогсоосон хирнээ өмчлөгчид хүлээлгэн өгөхгүй доторх тавилга юмаа авахгүй, түрээслэгчийн байрыг ашиглах боломжуудад байнга хориг хязгаар тавьсаар өөрсдийн эзэмшил ашиглалтанд байлгасан. Талуудын хооронд 3 удаагийн хэлэлцэн тохиролцсон гэрээ байдаг. Энэхүү тохиролцоонууд нь үнийн өөрчлөлтийг тусгасан байхаас талбайг үргэлжлүүлэн ашигласнаар байхыг зогсоох тухай байдаггүй. Үүний үндсэн дээр “Ф ХХК нь 2016 оны 05 дугаар сарын 25 хүртэлх хугацаанд үл хөдлөхийг ашигласаар, тухайн байр талбайд компанийн бизнесийн үйл ажиллагааг явуулан ашиг орлого олсоор байсан. Энэхүү хэлцэн тохирсон үйлдэл нь хуулийн хориглох хэм хэмжээг зөрчөөгүй бөгөөд талуудын хүсэл зоригийн илэрхийлэл хэвээр үргэлжилж байсан. Гагцхүү энэ хугацаанаас хойш байрыг хүлээлгэн өгөхгүй, эд хөрөнгө ашигласны хөлсийг хугацаанд нь төлөхгүй гэрээ цуцлагдаад байхад эд хөрөнгийг хөлсүүлэгчид буцаан хүлээлгэн өгөхгүй, түрээслүүлэгчийн олох байсан орлогыг хаагдуулан ашиглалтын зардал зэргийн төлбөрийг төлөхгүй зориудаар хохирол учруулсан үйлдэл гаргасан нь ИХ-ийн 227 дугаар зүйлийн 227.1-д заасан шаардлах эрхийг түрээслэгч талд үүсгэж 227.4 заасан учирсан хохирлоо арилгахыг шаардах эрхийн үндэслэл болж 287, 288, 289 дугаар зүйлийг үндэслэл болгон нэхэмжлэлийн шаардлагад тусгасан хохиролыг нэхэмжилж байна. Иймд сөрөг нэхэмжлэлийн өмнө гаргасан шаардлага болох 111 740 000 төгрөг дээр нэмж 161 300 000 төгрөгийн хохирол нэмж нийт 273 040 000 төгрөгийг нэхэмжилж байна гэжээ. 

 

            2018 оны 04 сарын 04-ний өдөр сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлсэн тухай:

            “Ф ХХК нь болон иргэн А.С, Ж.С нарын хооронд байгуулсан 2013 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдрийн түрээсийн гэрээ, нэмэлт гэрээнүүдийн дагуу түрээслэгч “Ф ХХК нь 2015 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийг дуусталх хугацаанд 671 645 604 төгрөг төлөх үүрэгтэй байсан. Гэтэл энэ хугацаанд зөвхөн 103 031 022 төгрөгийн түрээсийн төлбөр төлсөн байдаг. Тиймээс бид төлөгдөөгүй байгаа үндсэн төлбөр болох 568 614 582 төгрөгийг нэхэмжилж байна. Хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад хариуцагч нар 4 удаагийн сөрөг нэхэмжлэлээр 273 040 000 төгрөг нэхэмжилсэн бөгөөд эдгээр сөрөг нэхэмжлэлийн хувьд үндэслэл тодорхойгүй, тухайлсан аль нэг сарын, эсхүл бүхэлд нь түрээсийн төлбөрөө нэхэмжилж байгаа эсэх нь тодорхойгүй байсан. Тиймээс сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ тодруулж байна. Энэхүү нэхэмжилж буй 568 614 582 төгрөгийн төлбөр нь түрээсийн гэрээний дагуу “Ф ХХК-иас авах ёстой үндсэн төлбөр юм. Энэ удаа бидний зүгээс 295 574 582 төгрөгөөр нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлснээр нийт сөрөг нэхэмжлэлийн үнийн дүн 568 614 582 төгрөг боллоо. Тиймээс энэхүү төлбөрийг “Ф ХХК-иас гаргуулж өгнө үү гэжээ.

 

Шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн зохигчийн тайлбар, хэрэгт цугларсан бичгийн нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад

                                                                                                      ҮНДЭСЛЭХ нь:

            Нэхэмжлэгч Фалкрам ХХК нь 2013 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдрийн түрээсийн гэрээ болон нэмэлт 1,2,3-р гэрээг хүчин төгөлдөр бусад тооцуулах, засварын зардал 300 996 300 төгрөг, түрээсийн төлбөрт төлсөн 103 031 022 төгрөг, ашиглалтын зардал 3 960 075 төгрөг нийт 407 987 397 төгрөгийг хариуцагч А.С, Ж.С нараас гаргуулахаар шүүхэд нэхэмжлэл гаргажээ.

Шүүх хэрэгт авагдсан нотлох баримтын хүрээнд дүгнэлт өгч, нэхэмжлэлийн зарим шаардлагыг хангаж, заримыг хэрэгсэхгүй болгож  шийдвэрлэв.

Нэхэмжлэгч Фалкрам ХХК хариуцагч А.С нар Хан-Уул дүүрэг, 15 дугаар хороо, Стадион оргил, Чингисийн өргөн чөлөө гудамж 6в байр 1 тоот үйлчилгээний зориулалттай 593,47 м.кв талбайтай, Ү2206025468 эрхийн улсын бүртгэлийн дугаартай үл хөдлөх эд хөрөнгийг худалдаа үйлчилгээний зориулалтаар 2013 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдрөөс хойш 5 жилийн хугацаатай ашиглуулах, нөгөө талаас тус гэрээний 1.7 дахь хэсэгт заасны дагуу төлбөрийг төлөхөөр харилцан тохиролцож, 2013 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдөр түрээсийн гэрээ байгуулж, гарын үсэг зурсан байна. /1х.х-14-18 дугаар хуудас/

Иргэний хуулийн 318 дугаар зүйлийн 318.1-д “Түрээсийн гэрээгээр түрээслүүлэгч нь түрээслэгчийн эзэмшил, ашиглалтад аж ахуйн үйл ажиллагаа явуулах болон дүрэмд заасан зорилгоо биелүүлэхэд нь зориулж, тодорхой хөрөнгө шилжүүлэх, түрээслэгч нь гэрээгээр тохирсон түрээсийн төлбөрийг төлөх үүргийг тус тус хүлээнэ” гэж заасан.

           Талуудын хооронд байгуулагдсан түрээсийн гэрээний зүйл болох Хан-Уул дүүрэг, 15 дугаар хороо, Стадион оргил, Чингисийн өргөн чөлөө гудамж 6в байр 1 тоот, Ү2206025468 эрхийн улсын бүртгэлийн дугаартай, үйлчилгээний зориулалттай, 593,47 м.кв талбай бүхий хөрөнгө нь бие даасан тусдаа өмчлөх эрхийн гэрчилгээтэй үл хөдлөх эд хөрөнгө байна./4х.х- 142 дугаар тал/

           Мөн зохигчдын хооронд байгуулсан түрээсийн гэрээний 1 дүгээр зүйлийн 1.1, талуудын шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбарт дурьдсанаар нэхэмжлэгч тал гэрээний зүйлийг худалдаа, үйлчилгээний зориулалтаар ашигласан байна.Фалкрам ХХК нь дээр дурьдсан 593,47 м.кв талбайтай үл хөдлөх хөрөнгийг бүхэлд нь тодорхой хугацаанд ашиглаж, худалдаа, үйлчилгээний үйл ажиллагаанаас бий болсон үр шимийг хүртэх буюу аж ахуйн зориулалтаар өөрийн компанийн нийгэм, эдийн засгийн хэрэгцээг хангаж, ашиглаж байсан талуудын хооронд үүссэн харилцаа нь Иргэний хуулийн 318 дугаар зүйлийн 318.1-д заасантай нийцэж байна.

2013 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдрийн Түрээсийн гэрээг талууд Иргэний хуулийн 318 дугаар зүйлийн 318.3-т заасан шаардлагын дагуу үл хөдлөх эд хөрөнгийн бүртгэлийн газарт бүртгүүлээгүйгээс хуулиар заавал баримтлах хэлцлийн хэлбэр тогтоох журам зөрчигдсөн байх тул мөн хуулийн 318 дугаар зүйлийн 318.4 дэх хэсэгт зааснаар түрээсийн гэрээг хүчин төгөлдөр бус гэж үзнэ.

Өөрөөр хэлбэл Иргэний хуулийн 318 дугаар зүйлийн 318.3-т “Түрээсийн гэрээг бичгээр байгуулах бөгөөд үл хөдлөх эд хөрөнгө түрээслэх гэрээг үл хөдлөх эд хөрөнгийн бүртгэлийн газарт бүртгүүлнэ”, мөн хуулийн 318.4-т “Энэ хуулийн 318.3-т заасан шаардлагыг хангаагүй гэрээ хүчин төгөлдөр бус байна.” гэж хууль тогтоогч хуульчилжээ. Иймд 2013 оны 9 сарын 15-ны өдрийн түрээсийн гэрээний дагуу түрээсийн зүйл болох үл хөдлөх эд хөрөнгийг бүхэлд нь хариуцагч нэхэмжлэгчид түрээсэлсэн байх тул дээрх хуулийн заалтыг хэрэгжүүлэх нь хуульд нийцэх тул Иргэний хуулийн 318 дугаар зүйлийн 318.3 дах хэсэгт заасан хуулиар тогтоосон журам зөрчсөн байх тул 2013.09.15-ний өдрийн түрээсийн гэрээ болон нэмэлт 1,2,3-р гэрээнүүд нь хүчин төгөлдөр бус хэлцэл болсон байна.

Нөгөөтэйгүүр Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1.8.-д “хуулиар тогтоосон хэлбэрийг зөрчсөн, .... хийсэн хэлцэл” хүчин төгөлдөр бус хэлцэл байх тул Иргэний хуулийн 318 дугаар зүйлийн 318.3-т заасан хэлбэрийг зөрчсөн учраас 2013.09.15-ны өдрийн түрээсийн гэрээ хүчин төгөлдөр бус хэлцэл болжээ.

 Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.5-д “ Энэ хуулийн 56.1-д заасан хэлцэл хийсэн талууд нь уг хэлцлээр шилжүүлсэн бүх зүйлээ харилцан буцааж өгөх,  боломжгүй бол үнийг төлөх үүрэгтэй” гэж заасан байх тул нэхэмжлэгч түрээсийн гэрээний төлбөрт төлсөн 103 031 022 төгрөг, түрээсийн гэрээний зүйлд засвар хийсэнг буцаах боломжгүй тул засвар хийхэд зарцуулсан зардалд 253 295 898 төгрөгийг тус тус хариуцагчаас шаардах эрхтэй байна.

Нэхэмжлэгч засварын зардалд 300 996 300 төгрөг нэхэмжилсэн бөгөөд “Файн эстимэйт” ХХК-ийн хөрөнгө үнэлгээний дүгнэлттэй маргаагүй, дүгнэлтээр 253 295 898 төгрөгийн зардал гарсан гэх дүгнэлтэнд засварын үнийн дүн ороогүй гэх бараа, материалын үнэ, ажлын хөлсний талаар нэмж шүүхэд баримт нэхэмжлэгч ирүүлээгүй тул шүүх “Файн эстимэйт” ХХК-ийн дүгнэлтийг үнэн зөв гэж үнэлэн засварын зардлын үнийг 253 295 898 төгрөгөөр тогтоосон болно./5 х.х-ийн 117-156 дугаар тал/

Харин нэхэмжлэгч Фалкрам ХХК нь түрээсийн гэрээний зүйлийг ашиглаж үйл ажиллагаагаа явуулсан, түрээсийн зүйлийг чөлөөлж, түлхүүрийг хүлээлгэж өгөөгүй, түрээсийн зүйлийг өөрийг ашиглалтандаа байлгах үеийн  буюу 2015 оны 12 дугаар сараас 2016 оны 05 дугаар сар хүтэлх ашиглалтын хэрэглээний зардалд гарсан  3 960 075 төгрөгийг хариуцагч А.Саас нэхэмжлэх эрхгүй байна.

Мөн нэхэмжлэгч Фалкрам ХХК нь 2013.09.15-ны өдөр байгуулсан  түрээсийн гэрээг хариуцагч А.Стай байгуулсан бөгөөд тус гэрээний үр дагаврыг гэрээ байгуулсан талаас шаардах эрхтэй, харин хариуцагч Ж.С 2013.09.15-ны өдрийн түрээсийн гэрээний харилцаанд оролцоогүй тул түүнээс уг түрээсийн гэрээтэй холбоотой үр дагаврыг хариуцагч Ж.Сгээс нэхэмжлэгч шаардах эрхгүй байна.

Иймд 2013 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдрийн түрээсийн гэрээ болон гэрээнд 1,2,3 удаа нэмэлт өөрчлөлт оруулсан түрээсийн гэрээг тус тус хүчин төгөлдөр бусд тооцож, хариуцагч А.Саас 356 326 920 төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгч Фалкрам ХХК-нд олгож, нэхэмжлэлийн шаардлагаас ашиглалтын зардал 3 960 075 төгрөг, засварын зардал 47 700 372 төгрөг нийт 51 660 447 төгрөгийн шаардлагыг, Ж.Сд холбогдох 407 987 397 төгрөгийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь  тус тус хэрэгсэхгүй болгох нь зүйтэй гэж шүүх дүгнэв.

Хариуцагч А.С, Ж.С нар 2013.09.15-ны өдрөөс 2016.01.01 өдрийг хүртэлх түрээсийн төлбөрт нийт 568 614 583 төгрөг, Хан-Уул дүүрэг, 15 дугаар хороо, Стадион оргил, Чингисийн өргөн чөлөө гудамж 6в байр 1 тоот үйлчилгээний зориулалттай 593,47 м.кв талбайтай, Ү2206025468 эрхийн улсын бүртгэлийн дугаартай үл хөдлөх эд хөрөнгийг худалдаа үйлчилгээний зориулалтай түрээсийн байрыг чөлөөлүүлэхээр нэхэмжлэгч Фалкрам ХХК-иас нэхэмжилж байна гэж сөрөг нэхэмжлэл гаргажээ.

Хариуцагч А.С 1 давхарын талбай хөлс - 2013.09.15-ны өдрөөс 2013.12.31-ний өдрийг хүртэл 1 м.кв талбайн түрээсийн төлбөр 25 ам доллар, 2014.01.01-ний өдрөөс 2016.01.01-ний өдрийг хүртэл 1 м.кв талбайн түрээсийн төлбөр 35 ам доллар, 1 давхар нь нийт 218,47 м.кв талбайтай, 2 давхарын талбайн хөлс - 2013.09.15-ны өдрөөс 2013.12.31-ний өдрийг хүртэл 1 м.кв талбайн түрээсийн төлбөр нь 20 ам доллар, 2014.01.01-ний өдрөөс 2014.12.31-ний өдөр хүртэл 1 м.кв талбайн түрээсийн төлбөр 21 ам доллар, 2015.01.01-ний өдрөөс 2016.01.01-ний өдөр хүртэл 1 м.кв талбайн түрээсийн төлбөр 22 ам доллар 2 давхар нь нийт 375 м.кв талбайтай, ам долларыг тухайн өдрийн ханшаар шилжүүлээд түрээсийн төлбөрт нийт 568 614 583 төгрөгийг нэхэмжилж байна. 2017.05.23-ны өдөр 1 давхарын түлхүүр, 2017.10.25-ны өдөр 2 давхарын түлхүүрийг тус тус нэхэмжлэгч Фалкрам ХХК хүлээлгэн өгч түрээсийн байрыг чөлөөлсөн тул Хан-Уул дүүрэг, 15 дугаар хороо, Стадион оргил, Чингисийн өргөн чөлөө гудамж 6в байр 1 тоот үйлчилгээний зориулалттай 593,47 м.кв талбайтай, Ү2206025468 эрхийн улсын бүртгэлийн дугаартай үл хөдлөх эд хөрөнгө болох түрээсийн байрыг чөлөөлүүлэх нэхэмжлэлийн шаардлагаасаа татгалзаж байна гэж тайлбарладаг.

Хан-Уул дүүрэг, 15 дугаар хороо, Стадион оргил, Чингисийн өргөн чөлөө гудамж 6в байр 1 тоот үйлчилгээний зориулалттай 593,47 м.кв талбайтай, Ү2206025468 эрхийн улсын бүртгэлийн дугаартай үл хөдлөх эд хөрөнгө болох түрээсийн байрыг чөлөөлүүлэх сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагаасаа хариуцагч А.С татгалзсан татгалзлыг баталж, хэргийг хэрэгсэхгүй болгох нь зүйтэй байна.

Нэхэмжлэгч Фалкрам ХХК нь хариуцагч А.С нь 2016.01.14-ны өдрөөс эхлэн  Хан-Уул дүүрэг, 15 дугаар хороо, Стадион оргил, Чингисийн өргөн чөлөө гудамж 6в байр 1 тоот үйлчилгээний зориулалттай 593,47 м.кв талбайтай, Ү2206025468 эрхийн улсын бүртгэлийн дугаартай үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөгч биш болсон тул шаардлага гаргах эрхгүй этгээд, түрээсийн гэрээ хүчин төгөлдөр бус тул түрээсийн төлбөр төлөх үндэслэлгүй учраас сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэж маргадаг.

Хариуцагч А.С нь Хан-Уул дүүрэг, 15 дугаар хороо, Стадион оргил, Чингисийн өргөн чөлөө гудамж 6в байр 1 тоот үйлчилгээний зориулалттай 593,47 м.кв талбайтай, Ү2206025468 эрхийн улсын бүртгэлийн дугаартай үл хөдлөх эд хөрөнгийг 2017 оны 7 дугаар сарын 31-ний өдрөөс өмчилж байгаад 2016 оны 1 дүгээр сарын 14-ны өдрийн бэлэглэлийн гэрээний үндсэн дээр өөрийн ногдох хэсгээ бусад өмчлөгчид бэлэглэж, маргааны зүйл болох үл хөдлөх эд хөрөнгийг 2016 оны 1 дүгээр сарын 14-ний өдрөөс эхлэн өмчлөхөө больсон нь хэрэгт авагдсан баримтаар тус тус тогтоогдож байна. /5х.х-ийн – 217, 221, 224 дүгээр тал/

Хариуцагч А.С нь 2013.09.15-ны өдрөөс 2016.01.01-ний өдрийн хоорондох түрээсийн төлбөрийг нэхэмжлэгчээс нэхэмжилсэн, уг хугацаанд хариуцагч А.С нь Хан-Уул дүүрэг, 15 дугаар хороо, Стадион оргил, Чингисийн өргөн чөлөө гудамж 6в байр 1 тоот үйлчилгээний зориулалттай 593,47 м.кв талбайтай, Ү2206025468 эрхийн улсын бүртгэлийн дугаартай үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөгч байгаа учраас түрээсийн төлбөрийг шаардах эрхтэй байх тул нэхэмжлэгчийн татгалзал, тайлбар үндэслэлгүй байна./5 х.х-ийн 217, 224 дүгээр тал/

          Бусдын эд хөрөнгийг Иргэний хуулийн 492 дугаар зүйлийн 492.1.1-т зааснаар үндэслэлгүйгээр олж авсан этгээд нь уг эд зүйлийг буцаан өгөх үүрэгтэй бөгөөд мөн хуулийн 493 дугаар зүйлийн 493.6 дах хэсэгт зааснаар “үндэслэлгүй шилжүүлсэн хөрөнгөөс зайлшгүй олох ёстой байсан орлого үр шим буюу талбайн ашиглалт” хамаарах тул хариуцагчийн олох байсан түрээсийн төлбөрийн хэмжээгээр нэхэмжлэгчийг үндэслэлгүй хөрөнгөжсөн гэж үзэх үндэслэлтэй юм. Иймд нэхэмжлэгч Фалкрам ХХК нь хариуцагчийн эд хөрөнгийг 2013 оны 9 дүгээр сарын 13-ны өдрөөс 2016 оны 1 дүгээр сарын 1-ний өдрийг хүртэл /сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагын хүрээнд нэхэмжилсэн хугацаагаар нь тодорхойлов/ буюу үндэслэлгүй ашигласны төлөө төлөх ёстой төлбөрөөс чөлөөлөгдөх үндэслэлгүй байна.

           Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.2.2-д “шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлага, ... , тайлбар түүнтэй холбоотой баримтыг өөрөө нотлох, нотлох баримтыг цуглуулах, гаргаж өгөх үүрэгтэй” мөн хуулийн 38 дугаар зүйлийн 38.1-т “ Зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч нь өөрийн шаардлага ба татгалзлын үндэс болж байгаа байдлын талаарх нотлох баримтаа өөрөө гаргаж өгөх, цуглуулах үүрэгтэй” гэж заасан байна.

           Хариуцагч А.С нь Иргэний хуулийн 493 дугаар зүйлийн 493.6-д зааснаар нэхэмжлэгч Фалкрам ХХК-иас түрээсийн төлбөрөө шаардах эрхтэй байгаа боловч түрээсийн төлбөрийн үндэслэл болж байгаа баримтыг шүүхэд ирүүлээгүй, түрээсийн зүйлийн төлбөрийн зах зээлийн үнэ, олох байсан үр шим зэрэг нь хэдэн төгрөг болох талаар баримтыг шүүхэд ирүүлээгүй тул шүүх өөрийн санаачлагаар түрээсийн зүйлийн үнийг тодорхойлох боломжгүй юм.

           Нөгөөтэйгүүр хариуцагч нар нь өмгөөлөгчөөс хууль зүйн туслалцаа авч байх ба 2013.09.15-ны өдрийн түрээсийн гэрээ нь Иргэний хуулийн 318 дугаар зүйлийн 318.3-т нийцэж байгаа эсэхэд эрх зүйн дүгнэлт өгөх, үйлчлүүлэгчийнхээ эрх ашгийг хамгаалах учиртай. Шүүх 318 дугаар зүйлийн 318.4, 56 дугаар зүйлийн 56.1.8-д заасан үндэслэлээр 2013 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдрийн түрээсийн гэрээ түүнд оруулсан нэмэлт өөрчлөлтүүдийг хуульд заасан хэлбэрийг зөрчсөн хүчин төгөлдөр бус хэлцэлд тооцсон.

           Шүүх үндсэн нэхэмжлэлийн хүрээнд 2013.09.15-ны өдрийн түрээсийн гэрээг хуулийн дагуу хүчин төгөлдөр бусд тооцсон учраас уг гэрээний 1 дүгээр зүйлийн 1.7 дах хэсэгт заасан түрээсийн төлбөрийн үнийг шууд баримталж түрээсийн төлбөрийг тооцох үндэслэлгүй юм. Өөрөөр хэлбэл үндсэн нэхэмжлэлийн хүрээнд түрээсийн гэрээг хүчин төгөлдөр бус гэж тооцчихоод, сөрөг нэхэмжлэлийн хүрээнд уг түрээсийн гэрээний заалтыг барьж түрээсийн төлбөрийг гаргах нь хууль зүйн хувьд нэг зүйлийг хоёр янзаар тайлбарлах буюу логикийн алдаатай шийдвэр болох юм. Иймд хариуцагч А.С түүний итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нар түрээсийн гэрээний төлбөрийн талаарх баримтаа шүүхэд ирүүлээгүй болохоор шүүх түрээсийн төлбөрийг нэхэмжлэгч Фалкрам ХХК-иас гаргуулах боломжгүй байна. Өөрөөр хэлбэл хариуцагч А.С хуулийн дагуу түрээсийн төлбөрөө шаардах эрхтэй байгаа боловч шүүхэд баримтаа ирүүлээгүйгээс сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлага хангагдах боломжгүй болсон байх тул хариуцагч А.Сын сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгох нь зүйтэй байна.

           Хариуцагч Ж.С нь 2013.09.15-ны өдрийн түрээсийн гэрээний дагуу 2013.09.15-ны өдрөөс 2016.01.01 өдрийг хүртэлх түрээсийн төлбөрт нийт 568 614 583 төгрөгийг нэхэмжлэгч Фалкрам ХХК-иас нэхэмжилсэн байна.

          Хан-Уул дүүрэг, 15 дугаар хороо, Стадион оргил, Чингисийн өргөн чөлөө гудамж 6в байр 1 тоот үйлчилгээний зориулалттай 593,47 м.кв талбайтай, Ү2206025468 эрхийн улсын бүртгэлийн дугаартай үл хөдлөх эд хөрөнгө 2013 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдөр А.С /РД: ЦИ71063035/, Ж.С /РД:ВБ77040908/, С.Борхур /РД:УЖ09251598/, С.Эрхур /РД:УЗ11271152/ дөрвөн иргэний өмч байсан болох нь тогтоогдож байна. /4х.х-ийн 142 дугаар тал/

          Хариуцагч А.С 2013 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдөр нэхэмжлэгч Фалкрам ХХК-тай түрээсийн гэрээ байгуулахдаа түрээсийн гэрээний зүйл болох үл хөдлөх эд хөрөнгийн бусад өмчлөгч нарын зөвшөөрлийг авалгүйгээр гуравдагч этгээд болох Фалкрам ХХК-тай түрээсийн гэрээ байгуулжээ.

          Иргэний хуулийн 108 дугаар зүйлийн 108.3-т “Дундаа хэсгээр өмчлөгч бүр ногдох хэсгээ бусдын өмчлөлд шилжүүлэх буюу өөр байдлаар захиран зарцуулах эрхтэй бөгөөд ийнхүү захиран зарцуулахдаа хэсгээр өмчлөгч бусад өмчлөгчдөд мэдэгдэх үүрэгтэй” гэж заасан бөгөөд хариуцагч А.С түрээсийн зүйл болох үл хөдлөх эд хөрөнгийг 593,47 м.кв талбайн хэмжээгээр бүхэлд нь захиран зарцуулж, гуравдагч этгээдтэй түрээсийн гэрээ байгуулахдаа уг үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөгч Ж.Сд мэдэгдсэн, түүний зөвшөөрлийг авсан талаарх баримт хэрэгт авагдаагүй байна.

           Хариуцагч А.Сын 2013.09.15-ны өдөр байгуулсан түрээсийн гэрээ хүчин төгөлдөр бус байх тул Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.6-д “Хүчин төгөлдөр бус хэлцэл хийсэн буруутай этгээд нь бусдад учруулсан хохирлыг нөхөн төлнө” гэж заасан тул өмчлөгч Ж.Сгийн зөвшөөрлийг авалгүйгээр түүний өмчлөх эрхийг зөрчиж, түүнд учруулсан хохирлыг хариуцагч А.С хариуцах үндэслэлтэй байна.

           Мөн хариуцагч Ж.С нь 2013.09.15-ны өдөр нэхэмжлэгч Фалкрам ХХК-тай түрээсийн гэрээ байгуулаагүй, нэхэмжлэгчтэй түрээсийн гэрээний эрх зүйн харилцаанд  оролцоогүй тул 2013.09.15-ны өдрийн түрээсийн гэрээг үндэслэж сөрөг нэхэмжлэл гаргасан нь үндэслэлгүй байх бөгөөд өмчлөх эрхийг нь зөвшөөрөлгүй хэрэгжүүлж, дундын өмчлөлийн ногдох хэсгээс өөрт нь ногдох олох байсан гэх ашиг буюу учирсан хохирлоо хариуцагч А.Саас нэхэмжлэх эрхтэй байх тул хариуцагч Ж.Сгийн сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгох нь зүйтэй гэж шүүх дүгнэв.

            Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухайд нэхэмжлэлийн шаардлагын заримыг ханган шийдвэрлэсэн тул Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.2 дах хэсэгт зааснаар зохигчдод хуваан хариуцуулах нь хуульд нийцнэ.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.1,            115.2.2, 115.2.3, 116, 118 дугаар зүйлд заасныг удирдлага болгон  

 

                                                                                                          ТОГТООХ нь:

 

1.Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1.8, 56.5, 318 дугаар зүйлийн 318.4 дэх хэсэгт заасныг баримтлан нэхэмжлэлийн шаардлагаас 51 660 447 төгрөгийг хэрэгсэхгүй болгож,  2013 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдрийн түрээсийн гэрээ түүнд оруулсан нэмэлт өөрчлөлтүүдийг тус тус хүчин төгөлдөр бусад тооцож,  хариуцагч А.Саас 356 326 920 төгрөгийг гаргуулж Фалкрам ХХК-нд олгосугай.

 

2.Иргэний хуулийн 318 дугаар зүйлийн 318.1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан  хариуцагч Ж.Сд холбогдох 407 987 397 төгрөг гаргуулах, 2013 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдрийн түрээсийн гэрээ түүнд оруулсан нэмэлт өөрчлөлтүүдийг тус тус хүчин төгөлдөр бусад тооцуулах нэхэмжлэгч Фалкрам ХХК-ийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

3.Иргэний хуулийн 492 дугаар зүйлийн 492.1.1, 493 дугаар зүйлийн 493.6 дах хэсэгт заасныг баримтлан нэхэмжлэгч Фалкрам ХХК-иас түрээсийн төлбөрт 568 614 583 төгрөг гаргуулах хариуцагч А.Сын сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

4.Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.6 дах хэсэгт заасныг баримтлан  Фалкрам ХХК-иас түрээсийн төлбөрт 568 614 583 төгрөг гаргуулах хариуцагч Ж.Сгийн сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

5.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106.5 дах хэсэгт заасныг баримтлан хариуцагч А.С Хан-Уул дүүрэг, 15 дугаар хороо, Стадион оргил, Чингисийн өргөн чөлөө гудамж 6в байр 1 тоот үйлчилгээний зориулалттай 593,47 м.кв талбайтай, Ү2206025468 эрхийн улсын бүртгэлийн дугаартай үл хөдлөх эд хөрөнгийг чөлөөлүүлэх сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагаасаа татгалзсан татгалзлыг баталж, хэргийг хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

6.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 56.2, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 2 256 900 төгрөг, хариуцагчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 4 642 263 төгрөгийг улсын төсвийн орлогод тус тус хэвээр үлдээж, хариуцагчаас 2 256 900 төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгчид олгосугай.

 

          7.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дэх хэсэгт зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш давж заалдах журмаар 14 хоногийн дотор Нийслэлийн иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй бөгөөд мөн хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.4, 119.7 дахь хэсэгт зааснаар шийдвэрийг 14 хоногийн дотор шийдвэр гардаж авах үүргээ биелүүлээгүй нь давж заалдах журмаар гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй бөгөөд шүүх хуралдаанд оролцоогүй талд шийдвэрийг гардуулснаар гомдол гаргах хугацааг тоолохыг тайлбарласугай.

 

 

 

 

 

 

ШҮҮГЧ                                     Ц.О