Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийдвэр

2022 оны 11 сарын 07 өдөр

Дугаар 184/ШШ2022/03482

 

оны 11 сарын 07 өдөр

Дугаар 1*******/ШШ/03*******2

Улаанбаатар хот

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Сонгинохайрхан дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч А.Энхтөр даргалж хийсэн шүүх хуралдаанаар:

Нэхэмжлэгч: Баянзүрх дүүрэг, ******* хороо, ******* ******* *******, ******* оффис хаягт байрлах, ******* ХХК /РД:*******1/

Хариуцагч: Сонгинохайрхан дүүрэг, ******* хороо, ******* гудамж, тоот хаягт оршин суух, овогт /РД: ИЮ1010*******11/

Хариуцагч: Сонгинохайрхан дүүрэг, ******* хороо, ******* гудамж, тоот хаягт оршин суух, Цагаан тугт овогт Пүрэвдоржийн Золбоо /РД: ИЮ00/

Зээлийн гэрээний үүрэгт үндсэн зээл 1 *******.2 төгрөг, хүү 3 377 555 төгрөг, нэмэгдүүлсэн хүү 351 төгрөг нийт 5 0 3 төгрөг гаргуулах тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч , хариуцагч ,, нарийн бичгийн дарга нар оролцлоо.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэгч ******* ХХК нь хариуцагч , нарт холбогдуулан зээлийн гэрээний үүрэгт үндсэн зээл 1 *******.2 төгрөг, хүү 3 377 555 төгрөг, нэмэгдүүлсэн хүү 351 төгрөг нийт 5 0 3 төгрөг гаргуулахаар нэхэмжилж үндэслэл, шаардлагаа дараах байдлаар тодорхойлсон. Үүнд:

Зээлдэгч нар нь *******ны Оргил тооцооны төвөөс 1******* оны сарын 0*******-ний өдөр № БЗГЦ/13112/*******60 дугаар барьцаат зээлийн гэрээ байгуулж 9 000 000 төгрөгийг жилийн .6 хувийн хүүтэй, 36 сарын хугацаатай, хэрэглээний зээл зориулалтаар авсан. Зээлдэгч нар үндсэн зээл 7 7 511.00 төгрөг, хүү 1 ********************* **************.*******9 төгрөг, нэмэгдүүлсэн хүү ******* 75*******.67 төгрөг, нийт 9 16 699.00 төгрөг төлсөн ба Зээл буцаан төлөх хуваарь-ийг удаа дараа зөрчсөн тул үүргээ биелүүлэхийг шаардаж банк зээлдэгчидтэй удаа дараа уулзах, зээлийн төлбөрийг төлөх мэдэгдэл өгөх, төлөхгүй тохиолдолд хууль болон гэрээнд заасны дагуу зохих арга хэмжээ авахыг урьдчилан сануулж, мэдэгдсэн боловч өнөөдрийг хүртэл зээлийн төлбөр төлөгдөлгүй хуваарьт хугацааг хэтрүүлсэн. Иймд зээлдэгч , хамтран үүрэг гүйцэтгэгч нараас үндсэн зээл 1 *******.2 төгрөг, хүү 3 377 550 төгрөг, нэмэгдүүлсэн хүү 351 төгрөг, нийт 5 0 3 төгрөгийг гаргуулж өгнө үү. Банкны зүгээс хангалттай нотлох баримт гаргаж өгсөн байхад хариуцагч юуг нь ойлгохгүй байгааг мэдэхгүй байна. Хариуцагч нар ээжийнхээ тэтгэврийн зээл авч, зээл төлж байсан, үлдэгдэл нь 1 000 төгрөг гэдгийг хүлээн зөвшөөрч, маргаан байхгүй гэж баталгаа гаргасан боловч одоо шүүх дээр ирэхээрээ өмнө хэлсэн зүйлээсээ өөр тайлбар өгөөд байна. Хариуцагч нарт хүчээр зээл өгсөн зүйл байхгүй, зээлийн гэрээг сайн дурын үндсэн дээр байгуулж, зээл олгосон гэв.

Хариуцагч хариу тайлбартаа: *******ны нэхэмжлэлийг хүлээн зөвшөөрөхгүй. Миний бие анх 1******* онд цалингийн зээл авснаас хойш нийт 9 16 699 төгрөг төлсөн. *******ны зүгээс одоо дахин 5 0 3 төгрөг гаргуулахаар шаардаж байгаа нь амьдралд хүнд байна. Бид ээжийнхээ тэтгэврийн дэвтрийг барьцаалж зээл төлж байсан. Би ажлаасаа халагдсанаар зээлийг хугацаандаа төлөх боломж алдагдсан. Гэрээний хугацаа 17 оы дууссан, гэрээг сунгаагүй. ******* ХХК над руу яриад 1 0 000 төгрөг дээр хүүгийн төлбөрөөс 50 хувийг төлөөд эвлэрэх талаар ярихад нь би зөвшөөрсөн, гэтэл хариу өгөөгүй шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан байдаг гэв.

Хариуцагч хариу тайлбартаа: ******* ХХК хууль зөрчиж, хүчээр зээл олгосон. Тухайн үед 30 сартай тэнцэх тэтгэврийн зээлийг Засгийн газраас тогтоол гаргаад олгож байсан бөгөөд ээж нь 27 сарын зээлтэй байхад ******* ХХК өөрсдөө хаанаас нь мэдэхгүй хууль, журам гаргаад ******* сарын тэтгэврийн зээл олгосноос гадна давхар хүү авсан. Ээж маань энэ ******* сарын зээлийг хүлээн зөвшөөрч авсан, гэхдээ 27 сарын тэтгэврийн зээлтэй байсан, дээр нь сарын тэтгэврийн зээлийг нэмж өгсөн. сарын зээлийг 000 төгрөгөөр тооцоход 7 029 700 төгрөг болохоос 1 000 000 гаруй төгрөгийн хүү бодож аваад 5 000 000 гаруй төгрөгийг хариуцагч гийн зээл рүү оруулсан. Үлдэгдэл хүү авах шаардлагагүй байхад давхар, давхар хүү авсан, үүнийг дараагийн давж заалдах шатны шүүхэд ярина. Үндсэн зээл 1 0 000 төгрөгийг бөөнд нь одоо өгөөд үлдэх хүүгийн төлбөрийн 50 хувийг д хуваарь гаргаж өгөөд төлөх нөхцөлөөр эвлэрэх саналтай гэв.

Нэхэмжлэгч нь хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээ, ******* ХХК-ийн хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын оны 05 сарын 01-ний өдрийн №9 дүгээр тогтоол, оны 05 сарын -ний өдрийн №01/5377 дугаар итгэмжлэл, оны 07 сарын -ны өдрийн №05/760, оны сарын 01-ний өдрийн №61/367 дугаар итгэмжлэл, 1******* оны сарын 0*******-ний өдрийн №БЗГЦ/13112/*******60 дугаар Барьцаат зээлийн гэрээ, зээл буцаан төлөх хуваарь, хариуцагч нарын иргэний үнэмлэхийн хуулбар, зээл хүсэгчийн анкет, цалингийн орлоготой иргэдийн зээлийн өргөдлийн маягт, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх ерөнхий газрын харьяа Хорих *******01 дүгээр ангийн 1******* оны 0 сарын 26-ны өдрийн 1/635 дугаар тодорхойлолт, цалингийн тодорхойлолт, ******* ХХК-ийн 1******* оны сарын 0*******-ний өдрийн мөнгөн шилжүүлгийн баримт, зээлийн бүртгэлийн карт, хариуцагч нарын зээлийн дансны дэлгэрэнгүй хуулга, оны 0******* сарын 16-ны өдрийн гийн гараар бичсэн тайлбар, оны 11 сарын 29-ний өдрийн №01/1*******2, №29/1*******3 дугаар итгэмжлэл, оны 05 сарын 03-ны өдрийн №61/259 дугаар итгэмжлэл, 1******* оны сарын 01-ний өдрийн зээл хүссэн өргөдөл, /хэргийн *******-27, 75-7, 101 тал/

Хариуцагч нь зээлийн дансны дэлгэрэнгүй хуулга, /хэргийн 1*******2-1************** тал/

Шүүх нь ******* ХХК-иас тэтгэврийн зээлийн талаарх баримт тус тус бүрдүүлсэн. /хэргийн 10, 116-11, 125-1*******0, 151-16******* тал/

ҮНДЭСЛЭХ нь:

******* ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй хариуцагч , нарт холбогдох зээлийн гэрээний үүрэгт үндсэн зээл 1 *******.2 төгрөг, хүү 3 377 555 төгрөг, нэмэгдүүлсэн хүү 351 төгрөг нийт 5 0 3 төгрөг гаргуулах тухай иргэний хэрэгт нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангах үндэстэй.

Нэхэмжлэгч нэхэмжлэлээ дэмжиж: хариуцагч нар 9 000 000 төгрөгийн зээл авсан боловч, зээлийн гэрээний үүргээ зөрчиж үндсэн зээл, хүү, нэмэгдүүлсэн хүү төлөхгүй байх тул шаардах эрхтэй гэж,

Хариуцагч нар татгалзлаа дэмжиж: Зээл авсан нь үнэн боловч, ажил, орлогогүй болсны улмаас зээлээ хугацаанд нь төлж чадаагүй, ээж тэтгэврийн зээлээр зээлийг хаасан гэж ойлгож байсан, банк хууль зөрчиж зээл олгосон, давхар, давхар хүү тооцож байгааг хүлээн зөвшөөрөхгүй гэж тус тус тайлбарлажээ.

Шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн, хэрэгт цугларсан нотлох баримтаар дараах үйл баримт тогтоогдож байна.

Зээлдүүлэгч ******* ХХК, зээлдэгч , хамтран үүрэг гүйцэтгэгч нар 1******* оны сарын 0*******-ний өдөр 9 000 000 төгрөгийг жилийн .6 хувийн хүүтэй, 36 сарын хугацаатай, хэрэглээний зээл зориулалтаар харилцан тохиролцож БЗГЦ/13112/*******60 дугаар барьцаат зээлийн гэрээ байгуулсан. /х.х-ийн 13-1******* тал/

Зээлдүүлэгч нь мөнгөн хөрөнгө буюу 9 000 000 төгрөгийг зээлдэгчид шилжүүлж гэрээгээр хүлээсэн үүргээ биеүүлсэн болох нь *******ны мөнгөн шилжүүлэг, зээлийн бүртгэлийн карт, харилцагч , хамтран эзэмшигч нарын зээлийн дансны дэлгэрэнгүй хуулгаар тогтоогджээ. /х.х-ийн 23-25 тал/

Зээлдэгч нар зээлийн гэрээний үүрэгт үндсэн зээл 7 7 511 төгрөг, хүү 1 ********************* ************** төгрөг, нэмэгдүүлсэн хүү ******* *******5 төгрөг, нийт 9 16 699 төгрөг төлсөн бөгөөд талууд энэ тухай маргаагүй. /х.х-ийн 15, 2*******, 27 тал/

Иргэний хуулийн *******51 дүгээр зүйлийн *******51.1-т банк, зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх эрх бүхий хуулийн этгээдээс зээл олгох гэрээгээр банк, зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх эрх бүхий хуулийн этгээд нь мөнгөн хөрөнгийг хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу тодорхой хугацаатайгаар, зээлдэгчид шилжүүлэх, зээлдэгч нь гэрээнд заасан хугацаанд уг мөнгөн хөрөнгө, гэрээнд заасан бол түүний хүүг буцаан төлөх үүргийг тус тус хүлээхээр заасан байна.

Гэрээний талууд зээл өгсөн, авсан тухай маргаагүй, энэ нь баримтаар нотлогдож байх тул талуудын хооронд банк, зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх эрх бүхий хуулийн этгээдээс зээл олгох гэрээ байгуулагджээ. Иргэний хуулийн *******52 дугаар зүйлийн *******52.2-т зээлдэгч зээлээ гэрээнд заасан хугацаанд эргүүлэн төлөөгүй бол нэмэгдүүлсэн хүү төлөхөөр зааж болно, *******53 дугаар зүйлийн *******53.1-т зээлдэгч авсан зээлээ хугацаанд нь төлөөгүй бол хэтэрсэн хугацааны хүү, гэрээнд заасан бол нэмэгдүүлсэн хүү төлөх үүрэгтэй, зээлийн гэрээний 2.*******.2.2, 2.*******.3-т тус тус зааснаар зээлдүүлэгч нь зээлдэгчийг хугацаа хэтрүүлсэн тохиолдолд зээл, хүү, нэмэгдүүлсэн хүү шаардах эрхтэй.

БЗГЦ/13112/*******60 дугаар барьцаат зээлийн гэрээний хугацаа 17 оны сарын 02-ны өдөр дууссан бөгөөд талууд гэрээний хугацааг цаашид сунгаагүй. Нэхэмжлэгч гэрээний хугацаа дуусмагц үүргийн биелэлтийг хариуцагч нараас удаа дараа шаардаж байсан гэх боловч ийм баримт хэрэгт авагдаагүй нь нэхэмжлэгчийг шаардах эрхээ хэрэгжүүлээгүй гэх үндэстэй. Гэвч нэг талаар тухайн үед хүчин төгөлдөр үйлчилж байсан Банк, эрх бүхий хуулийн этгээдийн мөнгөн хадгаламж, төлбөр тооцоо, зээлийн үйл ажиллагааны тухай хуулийн 2******* дүгээр зүйлийн 2*******.3, гэрээний .1, .2-т зээлийн гэрээний хугацаа дууссан нь зээлдэгчийг үндсэн зээл, хүү, нэмэгдүүлсэн хүү төлөх үүргээс *******лөхгүй гэж зааснаар нэхэмжлэгч шаардах эрхтэй гэж үзлээ.

Хариуцагч нар нэхэмжлэлийг зөвшөөрөхгүй нэг үндэслэлээ ээж тэтгэврийн зээлээр зээл хаасан гэж тайлбарлах бөгөөд нэхэмжлэгч ******* ХХК-аас тэтгэврийн зээлтэй холбогдох баримтыг шүүхийн журмаар бүрдүүлсэн. Т.Эрдэнэчимэг нь ******* ХХК-аас 16 оны 02 сарын 0*******, 17 оны 01 сарын 06, 1 оны 06 сарын , 1 оны 11 сарын 17, оны 06 сарын 12, оны сарын -ний өдөр тус тус авсан тэтгэврийн зээлийн баримтыг шинжлэн судлахад хариуцагч , нарын 9 000 000 төгрөгийн зээлээс төлөлцсөн, давхар хүү тооцож, хохироосон гэх тайлбар нотлогдохгүй байна. Түүнчлэн хариуцагч нарыг Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 25, 3 дугаар зүйлд заасан нэхэмжлэлийн шаардлагыг эс зөвшөөрч байвал түүнийг нотлох баримтыг өөрөө цуглуулж, бүрдүүлэх үүргээ хэрэгжүүлээгүй гэх үндэстэй.

Иймд Иргэний хуулийн *******51 дүгээр зүйлийн *******51.1, *******52 дугаар зүйлийн *******52.2, *******53 дугаар зүйлийн *******53.1-д зааснаар хариуцагч , нараас зээлийн гэрээний үүрэгт үндсэн зээл 1 *******.2 төгрөг, хүү 3 377 555 төгрөг, нэмэгдүүлсэн хүү 351 төгрөг нийт 5 0 3 төгрөг гаргуулан нэхэмжлэгч ******* ХХК-д олгож шийдвэрлэлээ.

Нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэсэн тул нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 95 100 төгрөгийг улсын төсвийн орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч нараас 95 100 төгрөг гаргуулан нэхэмжлэгчид олгох нь хуульд нийцнэ.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.1, 115.2.1, 116, 11 дугаар зүйлд заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1.Иргэний хуулийн *******51 дүгээр зүйлийн *******51.1, *******52 дугаар зүйлийн *******52.2, *******53 дугаар зүйлийн *******53.1-д зааснаар хариуцагч , нараас зээлийн гэрээний үүрэгт үндсэн зээл 1 *******.2 төгрөг, хүү 3 377 555 төгрөг, нэмэгдүүлсэн хүү 351 төгрөг нийт 5 0 3 төгрөг гаргуулан нэхэмжлэгч ******* ХХК-д олгосугай.

2.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 60 дугаар зүйлийн 60.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1-д зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 95 100 төгрөгийг улсын төсвийн орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч , нараас 95 100 төгрөг гаргуулан нэхэмжлэгч ******* ХХК-д олгосугай.

3.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1 дугаар зүйлийн 1.2-т зааснаар зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрч байвал гардан авсан өдрөөс хойш 1******* хоногийн дотор Нийслэлийн иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргаж болохыг дурдсугай.

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ А.ЭНХТӨР