МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Д.Уранзул даргалж, тус шүүхийн танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар

 

Нэхэмжлэгч: Улаанбаатар хот, Хан-Уул дүүрэг, 3 дугаар , Ажилчдын гудамж, өөрийн хаягт оршин байх, Хөдөө ******* ******* ******* ******* *******лын ******* /рд:*******/-ны нэхэмжлэлтэй,

 

Хариуцагч: Улаанбаатар хот, Сонгинохайрхан дүүрэг, ******* дугаар , өнөр лол, 34А , хаягт лах, Маргасар ХХК /рд:534922/,

 

Бие даа шаардлага гаргаагүй гуравдагч этгээд: Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, дугаар , гудамж, хаягт оршин суух Хаан Дөш овогт Сүрэнхорын Батсүх /рд:/ нарт холбогдох,

 

Зээлийн гэрээний үүрэгт 49,04,000 төгрөг гаргуулж, барьцаа хөрөнгөөс үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулах тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

 

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Э.Нарантуул, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч А.Энхтүвшин, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Э.Намуундарь нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

.Нэхэмжлэгч шүүхэд гарга нэхэмжлэл, түүний итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүх хуралдаанд гарга тайлбартаа: ...Хөдөө ******* ******* ******* ******* *******лын *******наас Маргасар ХХК-д холбогдуулан барьцаат зээлийн гэрээний үүргийн гүйцэтгэлд үндсэн төлбөр хүүгийн хамт 32,736,000 төгрөг, алданги 6,36,000 төгрөг, нийт 49,04,000 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлага гарга. Хуучнаар Тариаланг эрхлэлтийг ******* одоогийн Хөдөө ******* ******* ******* гаас хариуцагч нь 3 оны 2 сарын 23-ны өдөр БЗ-3/70 дугаар Барьцаат зээлийн гэрээгээр жимс жимсгэнийн ******* ахуй байгуулахад дэмжлэг үзүүлэх төсөлд шалгар Маргасар ХХК-д дэмжлэг үзүүлэх зорилгоор 30,000,000 төгрөгийг 5 жилийн хугацаатай, жилийн 2,4 хувийн хүүтэйгээр, барьцаатайгаар зээлдүүлсэн. С.Батсүхийн өмчлөлийн Сүхбаатар дүүргийн -р , Бэлх -р гудамжны, , 60 м.кв т*******йтай хувийн сууцыг барьцаал. Хариуцагч нь өнөөдрийг хүртэл 30,000,000 төгрөгөөс огт төлбөр хийгээгүй. Хариуцагчийн тайлбараар нэг ч удаа мөнгө нэхэмжилж байгаагүй, хөөн хэлэлцэх хугацаа дуус гэж нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрдөггүй. Жил болгоны намар тариалангийн бүс нутгуудаар хуваагд******* дэмжлэг үзүүлсэн ******* ахуйн нэгжүүдтэйгээ холбогдож 45 хоногоор тойроод өр төлбөрөө нэхэмжилж явдаг. оны 0 дүгээр сарын 0-ны өдрийн Засгийн газрын 6 дугаар тогтоол, Монгол Улсын Хүнс, ******* ******* ахуйн сайдын А-34 дүгээр тушаалаар Жижиг , Мал хамгаалах г нэгтгэж Хөдөө ******* ******* ******* ******* *******лын ******* болон өөрчлөгдөн байгуулагд. Өөрчлөгдөн байгуулагд******* явсаар оноос үйл *******иллагаа жигдэрч нэхэмжлэл гарга учир өөрчлөгдөн байгуулагдах явцад хөөн хэлэлцэх хугацаа тасалдах боломжтой байгаа юм. Хэн нэгэн этгээд төрийн болон татвар төлөгчдийн мөнгийг авчхаад, огт өгөхгүй хөөн хэлэлцэх хугацаа дуус үндэслэлээр хөрөнгийг шамшигдуулж байна. Нэхэмжлэлийн шаардлагыг ханг******* өгнө үү гэв.

 

2.Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч А.Энхтүвшин шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гарга хариу тайлбартаа: ...Хариуцагчийн зүгээс Жимс жимсгэнийн ******* ахуй нэгж байгуулахад дэмжлэг үзүүлэх төсөл-д шалгаран 3 оны 2 дугаар сарын 23-ны өдрийн БЗ-3/70 зээлийн гэрээг байгуулж, 30,000,000 төгрөгийг жилийн 2,4 хувийн хүүтэйгээр 5 жилийн хугацаатайгаар зээл хүлээж ав нь үнэн бөгөөд гэрээний хүчин төгөлдөр эсэхэд маргахгүй. Бидний зүгээс тухайн газартаа үйл *******иллагаа явуулах гэж оролдсон боловч Сумын Засаг даргын захирамжаар газар эзэмших эрх цуцлагд******* үйл *******иллагаа зогсон, төсөл хэрэгжих боломжгүй болж гэрээний үүргээ биелүүлэх чадваргүй болсон. Нэхэмжлэгчийн зүгээс гэрээний хэрэгжилтийн талаар манай компаниас нэг ч удаа бид нартай холбогдож, өр төлбөр шаард*******, нэхэмжилсэн үйл явдал огт болоогүй. Гэрээний үүрэгтэй холбоотой шаардлага гаргах хөөн хэлэлцэх хугацаа 3 жил байхаар хуульчил байдаг. 3 оны 2 сарын 23-ны өдөр байгуулагд БЗ-3/70 гэрээний хугацаа оны 2 сарын 23-ны өдөр дуус ба үүнээс 3 жилийн шаардах эрхийн хугацаа 2 оны 2 сарын 23-ны өдрөөр дуусгавар болсон байна. Нэхэмжлэгч гомдлын шаардлага гаргах эрхээ алд буюу хөөн хэлэлцэх хугацаа дуус учраас үүрэг гүйцэтгэгч үүрэг гүйцэтгэхээс татгалзах эрхтэй. Аливаа хуулийн этгээд, хувь хүн хуулийн өмнө эрх тэгш байна. Хөөн хэлэлцэх хугацаа зогссон, тасалд үйл баримт байхгүй, нэхэмжлэгч тал 9 жилийн хугацаанд ямар нэгэн байдлаар үүргийн гүйцэтгэлийг шаард******* байгаагүй, шүүхэд нэхэмжлэл гаргахаас өөр хэлбэрээр үүргийн гүйцэтгэлийг шаард үйл баримт байхгүй тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй байна гэв.

 

3.Бие даа шаардлага гаргаагүй гуравдагч этгээд С.Батсүх шүүхэд гарга хариу тайлбартаа: ...Тус шүүхэд Хөдөө ******* ******* ******* ******* *******лын *******-ны нэхэмжлэлтэй, Маргасар ХХК-д холбогдох хэрэгт С.Батсүх миний бие гуравдагч этгээдээр оролцохоор болсон бөгөөд нэхэмжлэлийн шаардлагатай танилцаад, бүхэлд нь эс хүлээн зөвшөөрч байгаа болно. Талуудын хооронд 3 оны 2 сарын 23-ны өдрийн БЗ-3/70 зээлийн гэрээ байгуулагд*******, 30,000,000 төгрөгийг жилийн 2.4 хувийн хүүтэйгээр 5 жилийн хугацаатай, үүргийн гүйцэтгэлийг барьцаа хөрөнгөөр хангуулахаар гэрээг байгуулж бай байна. Миний зүгээс хариуцагч Маргасар ХХК-ийн гарга хариу тайлбарыг дэмжиж байгаа бөгөөд үндсэн зээлийн гэрээний үүргийг шаардах эрхийн хугацаа дуус учир барьцааны зүйлтэй холбогдох үүрэг ч мөн дуусгавар болох ёстой гэж үзэж байна. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

 

4.Нэхэмжлэгчээс шүүхэд гарг******* өгсөн нотлох баримтуудыг дурдвал, 22 оны 06 сарын 6-ны өдрийн 0/253 итгэмжлэл, Хөдөө ******* ******* ******* ******* *******лын *******-ны улсын бүртгэлийн гэрчилгээний нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, Өглөг, авлагын дэлгэрэнгүй журнал гэх баримт, 3 оны 2 сарын 23-ны өдрийн БЗ-3/70 дугаартай Барьцаат зээлийн гэрээний нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, Мөнгөн шилжүүлгийн баримт, Маргасар ХХК-ийн 4 оны 0 сарын 23-ны өдрийн 4/0 *******н бичгийн хуулбар, С.Батсүхийн өмчлөлийн Ү-23024253 дугаартай үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээний нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, Ц.Эрдэнэчимэгийн иргэний үнэмлэхийн нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, Маргасар ХХК-ийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээний нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, Монгол Улсын Засгийн газрын оны 0 сарын 0-ны өдрийн 6 дугаартай тогтоолын нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, Хүнс, ******* ******* ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайдын оны 04 сарын 24-ний өдрийн 34 тушаалын нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар,

 

Хариуцагчаас шүүхэд гарг******* өгсөн нотлох баримтуудыг дурдвал, Маргасар ХХК-ийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээний нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, Ц.Эрдэнэчимэгийн иргэний үнэмлэхийн хуулбар, Маргасар ХХК-иас А.Энхтүвшин, Х.Нажаргал нарт олгосон 22 оны 0 сарын 0-ны өдрийн итгэмжлэл зэрэг бичмэл баримтуудыг шүүхэд гарг******* өгсөн байна.

 

Шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн зохигчдын тайлбар, хэрэгт цуглар бичгийн нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад      

                                      

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

5.Хөдөө ******* ******* ******* ******* *******лын ******* нь хариуцагч Маргасар ХХК-д холбогдуулан зээлийн гэрээний үүрэгт 49,04,000 төгрөг гаргуулж, барьцаа хөрөнгөөс үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулах тухай нэхэмжлэлийг шүүхэд гарг*******ээ

 

6.Нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэх хууль зүйн үндэслэлтэй.

 

Нэхэмжлэгч нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ ...талуудын хооронд 3 оны 2 сарын 23-ны өдөр БЗ-3/70 дугаартай Барьцаат зээлийн гэрээ байгуулагд ба уг гэрээг үндэслэн үндсэн зээлийн үлдэгдэл 32,736,000 төгрөг, алданги 6,36,000 төгрөг, нийт 49,04,000 төгрөгийг гаргуулж, хариуцагч үүргээ зохих ёсоор гүйцэтгээгүй тохиолдолд барьцаа хөрөнгөөс үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулна... хэмээн тайлбарлав.

 

Хариуцагч Маргасар ХХК, итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч А.Энхтүвшин, бие даа шаардлага гаргаагүй гуравдагч этгээд С.Батсүх нар нь ...шаардлага гаргах хөөн хэлэлцэх хугацаа дуус тул нэхэмжлэлийг зөвшөөрөхгүй... гэж маргав.

 

Хэрэг хянан шийдвэрлэх *******иллагааны явцад хариуцагчийн хүсэлтээр барьцаа хөрөнгийн өмчлөгч болох С.Батсүхийг бие даа шаардлага гаргаагүй гуравдагч этгээдээр тат байна.

 

7.Тариалан эрхлэлтийг ******* нь 3 оны 2 сарын 23-ны өдөр Маргасар ХХК-тай БЗ-3/70 дугаартай Барьцаат зээлийн гэрээ-г байгуулжээ. гэрээгээр 30,000,000 төгрөгийг жилийн 2,4 хувийн хүүтэйгээр, оны 2 сарын 25-ны өдрийг хүртэл 5 жилийн хугацаатайгаар зээлж ав байна. Гэрээний үүргийн баталгаа болгож Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүргийн дугаар , Бэлхийн гудамжны хаягт шилтай, хувийн сууцны зориулалттай 60 м.кв т*******йтай, С.Батсүхийн өмчлөлийн, эрхийн улсын бүртгэлийн Ү-23024253 дугаарт бүртгэгдсэн үл хөдлөх эд хөрөнгийг барьцаалжээ.

 

Талуудын хооронд Иргэний хуулийн 2 дүгээр зүйлд заа зээлийн гэрээний үүрэг үүссэн, барьцааны гэрээ нь мөн Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56., 56.2, 56.4 дэх хэсэгт зааснаар бичгээр хийж, улсын бүртгэлд бүртгүүлэх, нотариатчаар гэрчлүүлэх шаардлагыг ханга хүчин төгөлдөр гэрээ байна.

 

Монгол Улсын Засгийн газрын оны 0 дүгээр сарын 0-ны өдрийн Хөдөө ******* ******* ******* ******* *******лын ******* байгуулах, орон тооны хязгаарыг батлах тухай 6 дугаар тогтоол, Монгол Улсын Хүнс, ******* ******* ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайдын оны 04 дүгээр сарын 24-ний өдрийн Хөдөө ******* ******* ******* д хөрөнгө балансаас балансад шилжүүлэх тухай А-34 дүгээр тушаалаар Хөдөө ******* ******* ******* ******* *******лын албыг байгуулж, Тариалан эрхлэлтийг ******* ******* хөрөнгө, авлага, өр төлбөр, бараа материалыг Хөдөө ******* ******* ******* д балансаас балансад шилжүүлэн, өөрчлөгдөн байгуулагджээ.

 

Тиймээс Хөдөө ******* ******* ******* ******* *******лын *******-нд Иргэний хуулийн 2 дүгээр зүйлийн 2., 22 дугаар зүйлийн 22.2, 232 дугаар зүйлийн 232.4 дэх хэсэгт зааснаар Барьцаат зээлийн гэрээ-ний үүргийг шаардах эрх үүсэх бөгөөд зээлдэгч Маргасар ХХК-иас гэрээний үүргийг нэхэмжлэгч шаард.

 

.Талуудын хооронд байгуул зээлийн гэрээний хугацаа 3 оны 2 сарын 23-наас 5 жил буюу  оны 2 сарын 25-ны өдөр дуусахаар гэрээнд за*******ээ.

 

Иргэний хуулийн 75 дугаар зүйлийн 75.2. дэх хэсэгт зааснаар гэрээний үүрэгтэй холбоотой шаардлага гаргах хөөн хэлэлцэх хугацаа гурван жил, 76 дугаар зүйлийн 76. дэх хэсэгт хөөн хэлэлцэх хугацааг шаардах эрх үүссэн үеэс эхлэн тоолно гэж заа ба нэхэмжлэгч нь оны 2 сарын 25-ны өдөр гэрээний хугацаа дуусгавар болсноор 3 жилийн хугацаанд шаардлага гаргах учиртай.

 

Дээрх хугацаагаар тооцвол Хөдөө ******* ******* ******* ******* *******лын *******- нь оны 2 сарын 26-ны өдрөөс 2 оны 2 сарын 26-ны өдрийн дотор Маргасар ХХК-д холбогдуулан зээлийн гэрээний үүрэг шаардах эрхтэй байна. Нэхэмжлэгч нь тус шүүхэд 22 оны 07 сарын -ны өдөр хандан Маргасар ХХК-д холбогдуулан гэрээний үүрэг шаард болох нь түүний шүүхэд гарга нэхэмжлэл, шүүх нэхэмжлэлийг хүлээн ав дардас бүхий баримтаар тогтоогдов.

 

Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөс ...гуудыг нэгтгэж Хөдөө ******* ******* ******* ******* *******лын ******* болгон өөрчлөн байгуулагд оноос үйл *******иллагаа жигдэрч нэхэмжлэл гарга учир өөрчлөгдөн байгуулагдах явцад хөөн хэлэлцэх хугацаа тасалд... гэж тайлбарладаг боловч хөөн хэлэлцэх хугацаа тасалд талаар ямар нэгэн баримтыг шүүхэд гаргаагүй байна. Түүнчлэн Хүнс, ******* ******* ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайдын оны 04 сарын 24-ний өдрийн А-34 дүгээр тушаалаар хөрөнгө балансаас балансад шилжүүлсэн байх бөгөөд нэхэмжлэгч дээрх хугацаанаас 2 оны 2 сарын 26-ны өдрийг хүртэлх хугацаанд шаардах эрхээ хэрэгжүүлэх боломжгүй бай хүндэтгэн үзэх шалтгаан, үйл баримтгүй, мөн тэрээр шүүхэд нэхэмжлэл гаргахаас өмнө хариуцагчид холбогдуулан шаардлага хүргүүлсэн, Иргэний хуулийн 79 дүгээр зүйлд зааснаар хөөн хэлэлцэх хугацаа тасалд болох нь тогтоогдсонгүй.

 

9.Иргэний хуулийн 2 дугаар зүйлийн 2. дэх хэсэгт Хөөн хэлэлцэх хугацаа өнгөрсөн бол үүрэг гүйцэтгэгч үүрэг гүйцэтгэхээс татгалзах эрхтэй гэж заа ба нэхэмжлэгч нь хуульд заа 3 жилийн хөөн хэлэлцэх хугацааг хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр хэтрүүлж нэхэмжлэлийн шаардлага гарга байх тул талуудын хооронд байгуулагд зээлийн гэрээний үүргийг шаардах эрхээ алд гэж үзэх ба хариуцагчийн татгалзал үндэслэлтэй байна.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.2.2, 3 дугаар зүйлийн 3.-д зааснаар хэргийн оролцогч нь шүүхэд гарга нэхэмжлэлийн шаардлага, түүнийг үгүйсгэх, татгалзах үндэслэл, тайлбар түүнтэй холбоотой баримтыг өөрөө нотлох, нотлох баримтыг цуглуулах, гарг******* өгөх үүрэгтэй.

 

0.Иймд дээрх үндэслэлээр нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгох нь зүйтэй гэж шүүх үзэв.

 

.Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4..3-т зааснаар нэхэмжлэгч Хөдөө ******* ******* ******* ******* *******лын *******-ны нэхэмжлэлийг улсын тэмдэгтийн хураамжаас чөлөөлсөн болохыг дурдах нь зөв байна.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5., 5.2.3, 6, дугаар зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон

 

ТОГТООХ нь:

 

.Иргэний хуулийн 75 дугаар зүйлийн 75.2. дэх хэсэгт заасныг баримтлан Маргасар ХХК-д холбогдох зээлийн гэрээний үүрэгт 49,04,000 төгрөг гаргуулж, барьцаа хөрөнгөөс үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулах тухай Хөдөө ******* ******* ******* ******* *******лын *******-ны нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

2.Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4..3-т зааснаар нэхэмжлэгч Хөдөө ******* ******* ******* ******* *******-ны нэхэмжлэлийг улсын тэмдэгтийн хураамжаас чөлөөлсөн болохыг дурдсугай.

3.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.2, дугаар зүйлийн .2-д зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц  хүчинтэй болох бөгөөд зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шийдвэрийг гардан авснаас хойш 4 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гарг******* болох ба хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.4, 9.7-д зааснаар шийдвэрийг гардан аваагүй нь гомдол гаргах хугацааг хуульд заа журмын дагуу тоолоход саад болохгүйг тайлбарласугай.

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                   Д.УРАНЗУЛ