Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийдвэр

2023 оны 05 сарын 17 өдөр

Дугаар 184/ШШ2023/02012

 

      МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Т.Батсүх даргалж тус шүүхийн танхимд хийсэн хуралдаанаар

            Нэхэмжлэгч: Сүрэг овогт Шунуугийн ******* /РД: ЧЕ72097/. Хаяг: Сонгинохайрхан дүүрэг, дүгээр хороо, хороолол, дугаар байр, тоот

Хариуцагч: “******* *******” ХХК /РД:20476/. Хаяг: Сонгинохайрхан дүүрэг, дугаар хороо, дүгээр хороолол, өөрийн байр

Нөхөн олговрын орлого 306,00,668 төгрөг гаргуулах тухай үндсэн нэхэмжлэлтэй, хэлцэл  хүчин төгөлдөр бус болохыг тогтоолгох, 43,575,675 төгрөг гаргуулах тухай сөрөг нэхэмжлэлтэй иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгч Ш.*******, нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Л., Г., хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б., хариуцагчийн өмгөөлөгч Б.-, А., шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Л.Азжаргал нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

            Нэхэмжлэгч шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл, шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Ш.******* би 200 оноос эхлэн “******* *******” ХХК-д өөрийн эзэмшлийн - , - улсын дугаартай автобуснуудыг нэр дээр нь шилжүүлэн нийтийн ******* ******* явуулж байсан бөгөөд сар бүр улсаас олгодог нөхөн төлбөрийг, ******* ******* ******* ******* ******* ******* -г байгуулан шугаманд явуулаад одоог хүртэл аваагүй тул шүүхэд хандан нэхэмжлэл гаргаж байна. Мөн “******* *******” ХХК-иас 2009 онд намайг -д ажиллаж байхад манай гэр бүлд нэг автобус бэлэглэж нөхөн олговроос орж ирдэг ашгийг нь хүртэж, аж амьдралаа дээшлүүл гэж өгсөн. Энэ ******* улсын дугаар нь - улсын дугаартай. Үүнийг нотлох баримт нь “******* *******” ХХК-ийн зүгээс 205 онд “” ББСБ-д намайг автомашины зээл авч байхад гаргаж өгсөн 205 оны 2-р сарын 2-ны өдрийн 03/79 тоот албан бичгээр нотлогдож байдаг. Тухайн үед ах амьд байсан тул бичиг баримтыг үнэн зөвөөр нь хийж өгдөг байсан юм. Дээрх - улсын дугаартай ******* нөхөн төлбөрийн мөнгийг одоог хүртэл огт авч чадаагүй байгаа 2005 онд би аж амьдралаа дээшлүүлэх зорилгоор руу т ажилчнаар явж ажиллаад 200 онд буцаж ирсэн. Ингээд эхнэрийн дүү Г. нэг автобус, би бас нэг автобус худалдаж аваад Монгол руу өөрийн нэрээр ачуулж хүлээн авагчийн нэр дээр хадам ах ын эхнэр Ц.ын нэрийг тавьж ачуулсан. Гаалийн баримт нь одоо хуулбараараа байгаа. Тухайн үед эхнэрийнхээ нэрийг тавиагүй учир нь бага насны хүүхэдтэй гадуур ажил хөөцөлдөж мэдэхгүй, хадам ахын эхнэр Ц. ******* ******* ХХК-даа ажилладаг, хил гааль хариуцдаг байсан тул нэрийг нь хүлээн авагч дээр тавьсан. Дараа нь би нутагтаа эргэж ирсэн. Миний Солонгос улсаас ачуулсан Дэү маркийн автобусанд - улсын дугаар авч эзэмшигч байгууллагаар нь “******* *******” ХХК-ийг бүртгүүлсэн. Эзэмшигчээр нь ******* ******* ХХК-ийг бүртгүүлсэн учир нь тухайн компаниас өөр ззэмшигчтэй автобусыг шугаманд явуулдаггүй, ******* компани тусад нь хийж явуулдаг журамтай байсан учир бүртгүүлсэн болно. Миний мөнгөөрөө худалдаж авсан - улсын дугаартай автобус 200 оны 4 дүгээр сарын 6-ны өдөр Монгол Улсад орж ирсэн бөгөөд 200 оны 5 дугаар сараас эхлэн шугаманд явж эхэлсэн. Эхнэр бид хоёр зөвлөлдөж байгаад 20 онд дахин нэг автобус худалдаж авъя гэж тохиролцсон. Монгол Улсаас худалдаж авсан Дэү маркийн автобусандаа - улсын дугаар авч “******* *******” ХХК-ийн дотоод дүрмийн дагуу нэр дээр нь бүртгүүлсэн. Би “******* *******” ХХК-д эхлээд засварчнаар дараа нь тэрэг тавиулагчаар 205 оны 8 дугаар сар хүртэл ажилласан. Тус компанийн шугаманд автобусаа явуулдаг эздүүд нь компанитай гээ хийж байхыг нь олж үзээд ахад хэлж байгаад 20 оны  дүгээр сарын 5-ны өдөр Солонгос улсаас худалдан авсан - дугаартай автобустай холбоотой “******* ******* ******* ******* ******* ******* ”-г байгуулсан. Харин 20 онд худалдаж авсан - улсын дугаартай автобустай холбоотой г 20 оны 7 дугаар сарын 5-ны өдөр байгуулсан. Миний 2 автобус 205 оны 4 дүгээр сар хүртэл нийтийн ******* шугаманд явж, улсаас албан ёсоор өгдөг нөхөн олговрыг “******* *******” ХХК-д олгож байсан. Би одоог хүртэл нэг ч сарын нөхөн олговор ёсоор “******* *******” ХХК-иас авч байгаагүй. Манай гэр бүл хороололын 6 дугаар байрны 72 тоот 2 өрөө байртай байсан юм. Эхнэрийгээ амьд байхад хүү том болж байна, тусдаа өрөөтэй болгоё гээд хорооллынхоо 2 дугаар байранд 3 өрөө байр авахаар болж 20 онд Худалдаа хөгжлийн банкнаас 25,000,000 төгрөгийн зээл авахаар болсон. Тухайн үед ахын эхнэр Ц. яаралтай 20,000,000 төгрөгийн хэрэг байна. Танай барьцаа чинь хангалттай 45,000,000 төгрөгийн зээл авчих юм байна гэсээр байгаад авхуулсан. Нэмж зээлүүлсэн 20,000,000 төгрөгийг Ц. эгч авсан. Энэ тухай “******* *******” ХХК-ийг үүсгэн байгуулагч ах, манай талийгаач хоёр мэдэж байсан. Одоо энэ зээлийн материалаас л нотлох баримт олж шүүхэд гаргаж байна. Миний нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын дэвтрийг минь одоог хүртэл гаргаж өгөхгүй байгаа. 202 оны эхээр эхнэр минь нас барсан, хүү бид хоёр арай ядан сэхээ орж байхад 204 онд ахын авгай Ц. эгч нас барсан. Үхэл зовлон ихтэй байхад нь нөхөн олговрын мөнгө гээд нэхээд яах вэ гээд нэхэж байгаагүй. Эгчийг нас барахаас өмнө ахтай нэг удаа ярихад дүү минь жаахан хүлээж бай, ер нь ах нь чамд 20,000,000 төгрөг бөөнд нь өгнө. Чи залуу байна. Дахиад амьдар гэж хэлж байсан. Би тухайн үед ахаа ******* гээ шинэчилж хийе гэдэг санал тавихад ах шинэчлэх шаардлага байхгүй ээ. Гэрээгээ сайн уншвал ний 5.6-д нөхөн олговрын 30 хувийг бааз авна, 5.3-д хийсэн талуудын аль нэг нь цуцлах саналгүй бол г хүчинтэйд тооцно гэсэн заалт байгаа. Дахиж хийх шаардлагагүй. Монгол Улсад том оврын автобус үйлдвэрлэгдсэн хугацаанаасаа хойш 2 жил ******* явдаг стандарттай. Хугацаа нь дуусахаар аяндаа шугаманд явуулахаа болино. Тэгээд л ах дүү хоёр нэг тооцоо бодъё гэж хэлсэн. 206 онд ах хүнд өвчтэй болох нь оношлогдож, удтал эмчлүүлж байгаад харамсалтайгаар нас барсан. - улсын дугаартай автобусыг шугаманд явах хугацаа дууссаных нь дараа би өөрөө “******* *******” ХХК-иас авч “Тэнүүн огоо” ХХК-д 5,000,000  төгрөгөөр үнэлж сэлбэгэнд зарсан. - улсын дугаартай ******* хугацаа нь дууссаны дараа надад хүлээлгэн өгсөн тул одоо миний төрсөн дүү Гансүхийн Баруунтуруунд байдаг хашаанд нь байгаа. Шугаманд явах хугацаа дууссан автобуснуудыг би захиран зарцуулж байгаа байдал нь дээрх автобуснууд миний эзэмшлийнх болохыг бүрэн нотолж буй юм. Нэхэмжилж буй үнийн дүн болох 20,000,000 төгрөг нь “******* *******” ХХК-ний үүсгэн байгуулагч талийгаач хүргэн ах ын хэлж, тооцож байсан үнийн дүн болон улсаас үнэ төлбөргүйгээр нийтийн ******* байгууллагыг дэмжих зорилгоор засгийн газрын хэрэгжүүлж буй төслийн хүрээнд 30 шинэ автобус өгсөн. Тэгээд айл бүрд хоёр автобусыг байгууллагаас тараасан. Энэ талаар эхнэр маань надад хэлж байсан ба би -д ажиллаж байсан. Миний бие тус компанид засварчнаар ажиллаж байхдаа зөвхөн сар бүрийнхээ цалингаа авч амьдралаа залгуулж байсан. Ингээд удалгүй эхнэр маань хорт хавдраар хүнд өвдсөн... Одоо банкинд “******* *******” ХХК-иас төлөөд байгаа мөнгө нь эгчийн т зориулж авсан мөнгө юм. Би банкнаас 2 өрөө байраа 3 өрөө болгохоор зээлсэн мөнгөө одоог хүртэл төлж чадаагүй байгаа тул автобуснуудынхаа нөхөн олговрыг авахаар шүүхэд хандсан юм. Миний “******* *******” ХХК-тай байгуулсан ******* хуурамч байх үндэслэлгүй. Яагаад гэвэл тус г банкны ажилчид шалгаж үзээд үнэн гэдгийг нь батлаад миний нэр дээр 44,000,000 төгрөгийн зээл олгосон байдаг. Мөн миний бие гурван *******хаа /50, 7, 22/ нөхөн олговрын мөнгөө нэг ч удаа авч байгаагүй нь үнэн юм. Хэрвээ авч байсан бол байгууллагаас миний гарын үсэгтэй мөнгө авсан баримт шүүхэд гаргаж өгөх байсан. Би эцэг хүний хувьд амьжиргаагаа залгуулах гэж автомашин зээлээр худалдан авч одоог хүртэл тухайн машиныхаа зээлийг төлж дуусгаагүй, таксинд явж амьжиргаагаа залгуулдаг. Тус шүүхэд анх 20 оны дүгээр сарын 23-нд “******* ******* ХХК-д холбогдуулан нэхэмжлэл гарган хариуцагч талаас 20,000,000 төгрөг нэхэмжилсэн. Шүүхийн захирамжийн дагуу “******* *******” ХХК-иас - , - , - улсын дугаартай автобуснуудад олгогдсон нөхөн олговрын баримт ирсэнтэй холбогдуулан нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлсэн. Гурван автобусанд хавтаст хэрэгт авагдсан бичгийн нотлох баримтаар нийт 437,45,2 төгрөгийг Улаанбаатар хотын Тээврийн газраас олгосон байдаг. Нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын дэвтэр гаргуулахтай холбоотой шаардлага ач холбогдолгүй болсон.

Иймд нийтийн ******* ******* ******* ******* ******* байгуулсан ний 2.6-д заасны дагуу нөхөн олговрын 30 хувийг компани авах болзолтой тул нийт нөхөн олговорт олгогдсон 437,45,2 төгрөгөөс 30 хувь буюу 3,43,572 төгрөгийг хасаж, 306,00,668 сая төгрөгийг хариуцагчаас гаргуулж өгнө үү.

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б. шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Миний бие ын нь 205 оноос эхлэн “******* *******” ХХК-ийн дэд захирлаар ажиллаж байна. Миний аав “******* *******” ХХК-ийн ерөнхий захирал Готовын 207 оны 08-р сард нас барсан.Ерөнхий захирал амьд сэрүүн байх хугацаандаа С.*******од өглөг үлдээгүй гэдгээ өөрийн биеэр хэлж байсан.Мөн холбогдох тооцоог харахад манай байгууллага нь С.*******од өглөггүй байгаа тул шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлийг хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй байна. Гэтэл - улсын дугаартай автобус нь манай байгууллагын гараашийн 7 дугаартай, - улсын дугаартай автобус нь гараашийн 22 дугаартай,  - улсын дугаартай автобус нь гараашийн 50 гэсэн дугаарт бүртгэлтэй байдаг.

Архивын материалаас автобус бүрийн тооцооны бүртгэлийг шүүж үзэхэд: 7 дугаартай автобус нь 200 оны 5 дугаар сараас 205 оны 7 дугаар сарын хоорондын нийт үлдэгдэл тооцоо 6,76,607 төгрөг, 22 дугаартай нь 20 оны 3 дугаар сараас 205 оны 7 дугаар сарын хоорондын нийт үлдэгдэл тооцоо 0,20,230 төгрөг,  50  дугаартай нь 2009 оны 8 дугаар сараас 205 оны 7 дугаар сарын хоорондын тооцооны үлдэгдэл 9,303,30 төгрөг байсан. Нийт 3 ******* тооцоо 6,76,607+0,20,230+(-9,303,30)=7,4,536 төгрөг байна. 205 оны 7 дугаар сараас 20 оны 3 дугаар сарыг дуустал манай байгууллагаас ерөнхий захирал Б., дэд захирал Б. нар Ш.*******ын ХААН банкны 505720873, ХХБанкны 49505537 дансаар 23,888,776,89 төгрөг өгсөн. Ш.*******ын хүү З.гийн сургалтын төлбөрт 3,0,00 төгрөг дунд сургууль руу шилжүүлж, нийт 27,068,776,89 төгрөг өгсөн байна. Ш.*******ын авбал зохих авлагаас нь илүү 9,454,240,90 төгрөгийг өгсөн байдаг. Нэхэмжлэгч Ш.*******ын анхны нэхэмжлэл болон 20 оны 5 дугаар сарын 9-ний нэхэмжлэлийн шаардлага нэмэгдүүлсэнтэй холбогдуулан дараах тайлбарыг гаргаж байна. Ш.******* нь хуурамч нотлох баримт шүүхэд гаргаж их хэмжээний мөнгө манай компаниас нэхэмжилж байгаа нь “******* ******* ******* ******* ******* ******* байгуулсан ”-ний заалт, агуулга, зорилт, хийгдсэн талаарх үнэн зөв дүгнэлтийг шүүхэд гаргаж өгөх зайлшгүй шаардлага үүсэж байна. Манай компанийн захирал Ц. нь 20 оны 7 дугаар сарын 5-ны өдөр Ш.*******той “******* ******* ******* ******* ******* ******* ” гэгчийг Ш.******* болон бусад жолооч, ажилчдын ахуй амьдралыг дээшлүүлэх, нийгмийн хэрэгцээг хангаж орон сууцтай болгох зорилгоор тус тус хийж байсан байдаг. Энэ зорилгын хүрээнд одоогийн Ш.*******ын амьдарч байгаа Сонгинохайрхан дүүргийн, дүгээр хороо, хорооллын -р байрны тоот орон сууцны банкны 8 хувийн зээлийн нөхцөлийг хангуулах зорилготой хуурамч г хууль зөрчин үйлдэж зээлд хамруулж өгсөн байдаг. Гэвч Ш.******* нь тухайн үеийн захирлуудыг нас барсны дараа тус хуурамч г гарган ирж шүүхэд материал болгон бүрдүүлж их хэмжээний мөнгө нэхэмжилж байгаад харамсаж байна. Одоогийн компанийн удирдлага нь Ш.*******од ах дүүгийн ёсоор хандаж түүний увайгүй үйлдлийг тэвчиж өнөөдрийг хүртэл Ш.*******ын хүү З.г бодож сургалтын төлбөр болох 3,0,000 төгрөгийг төлсөн бөгөөд одоо амьдарч буй байрны хүү, үндсэн төлбөр болох 24,2,776 төгрөгийг төлсөөр байна. Мөн “******* *******” ХХК-ийн - , - улсын дугаартай автобусуудыг нэхэмжлэгч Ш.******* нь дураараа аашлан компанийн хөрөнгийг өөрийн өмч мэт өөр компанид зарж, тонож шамшигдуулсан байгаа нь шүүхийн үзлэг хийсэн өдөр нотлогдсон юм. Иймд компанийн өмч хөрөнгө болох дээрх 2 автобусыг тус тус 5,000,000 төгрөгөөр үнэлэн /зах зээлийн хамгийн бага үнээр/ уг 2 автобусаа зүй ёсоор нэхэмжлэх шаардлага тулгарч байна. Автобусууд нэхэмжлэгч Ш.*******ын өмчлөлд хэзээ ч байгаагүй, манай компанийн оруулж ирсэн, компанийн өмчлөлийн эд хөрөнгө болно.

Ш.*******ын үндсэн нэхэмжлэл болон нэмэгдүүлсэн нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрөхгүй байна.

200 оны 4 дүгээр сарын 6-ны өдөр “******* *******” ХХК-иас Г.т өгсөн итгэмжлэлээр, 202 оны 4 дүгээр сарын 5-ны өдрийн /0 тоот итгэмжлэлээр Замын-Үүдийн гаалийн газарт бүрдүүлэлт хийж, холбогдох бичиг баримтыг бүрдүүлж хүлээн авах эрхийг Ц. захиралд олгосон.  Мөн 20 оны 2 дугаар сарын 26-ны өдөр манай байгууллага дээр ирж байгаа их багтаамжийн автобусыг Ц.т олгож өгнө үү гэсэн итгэмжлэл, 20 оны 2 дугаар сарын 23-ны өдөр /09 тоот итгэмжлэлийг Ц.т олгосон байдаг.

- улсын дугаартай автобус 2009 онд Монгол Улсын Засгийн Газрын хөрөнгө оруулалтаар “******* *******” ХХК авч байсан автобус бөгөөд Ш.*******оос “******* *******” ХХК-ийн нэр дээр автобус шилжүүлж өгч байсан юм байхгүй. Нэхэмжлэлд дурдагдсан автобусууд нь “******* *******” ХХК-ийн эзэмшлийн автобус байсан байхад  Ш.*******той ******* хийх шаардлагагүй дүр үзүүлэн хийсэн хэлцэл юм. Энэ г банкны шаардлага хангуулах гэж нэхэмжлэгч Ш.*******ыг зээлэнд хамруулах  зорилготой, зорилгоо биелүүлсэн юм. Ц. захирал ах дүүс болон найз нөхдөө дэмжиж амьжиргааг нь дээшлүүлж орон сууцанд оруулах зорилгоор биелэгдэх боломжгүй хуурамч хийж өгч, тэдгээр хүмүүсийг орлоготой мэт харагдуулж, банк, банк бус санхүүгийн байгууллагын зээлийн шаардлагыг хуурамчаар хангуулж зээл авах нөхцөлийг бүрдүүлж дэмжлэг үзүүлдэг байсан. Нэхэмжлэгч - улсын дугаартай автобусыг бэлэглэсэн гэж нэхэмжлэлдээ бичсэн , 205 онд “ ББСБ”-д энэхүү хуурамч ний үндсэн дээр гаргаж өгсөн тодорхойлолтыг Ш.******* шаардлагынхаа үндэслэл болгосон бөгөөд Ш.*******од бэлэглэсэн болохыг нотлох баримт байдаггүй. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү.

            Хариуцагч “******* *******” ХХК шүүхэд гаргасан сөрөг нэхэмжлэлдээ: Манай компанийн захирал Ц. нь 20 оны сарын 5-ны өдөр болон 20 оны 7 дугаар сарын 5-ны өдөр Ш.*******той ******* ******* ******* ******* ******* ******* гэгчийг Ш.******* болон бусад жолооч, ажилчдын ахуй амьдралыг дээшлүүлэх, нийгмийн хэрэгцээг хангаж орон сууцтай болгох зорилгоор хуурамч хийсэн байдаг. Тус ажиллагаанд Ш.******* оролцсон байдаг. Одоогийн компанийн удирдлага нь Ш.*******од ах дүүгийн ёсоор хандаж, өнөөдрийг хүртэл Ш.*******ын хүү З.г бодож 206,207,20 оны сургалтын төлбөр болох 3,0,000 төгрөгийг төлсөн бөгөөд одоо амьдарч буй Сонгинохайрхан дүүрэг, дүгээр хороо, хороолол байрны тоотод байрлах хүү, үндсэн төлбөр болох 24,2,776 төгрөгийг төлсөн. Мөн Ш.******* нь “******* *******” ХХК-ийн - , - улсын дугаартай автобусуудыг өөрийн өмч мэт тоносон болон бусдад зарсан нь шүүхийн үзлэг хийсэн өдөр нотлогдсон. Компанийн өмч хөрөнгө болох дээрх 2 автобусыг тус тус 5,000,000 төгрөгөөр үнэлж байна. Ш.******* нь тухайн үеийн захирлуудыг нас барсны дараа материал бүрдүүлж, худал хэлж мөнгө авах санаатай байна.

Иймд Ш.*******од “******* *******” ХХК-ийн захирал Ц. Ш.*******ын амьжиргааг дээшлүүлэх, байрны зээлэнд хамруулах зорилгоор хийгдсэн хуурамч 2 г хүчин төгөлдөр бусад тооцуулах, хүүхдийн сургалтын төлбөрт төлсөн 3,0,000 төгрөг, орон сууцны хүү, үндсэн төлбөрт төлсөн 24,2,776 төгрөг, нэхэмжлэгчийн дураараа аашлан хувьдаа завшсан “******* *******” ХХК-ийн өмчлөлийн 2 ******* үнэ 0,000,000 төгрөг, нийт 37,792,776 төгрөгийг гаргуулахаар сөрөг нэхэмжлэл гаргасан. 

 “******* *******” ХХК нь өөрийн данснаас болон гүйцэтгэх захирал Б., дэд захирал Б. нараар дамжуулан Ш.*******од байрны зээлийг нь төлөх, хүүхдийн сургалтын төлбөрийг нь төлөх байдлаар мөнгө зээлдүүлж байсан. Тус компани нь хүүхдийн сургалтын төлбөрт 3,0,000 төгрөг нэхэмжилсэн ч бодит байдал дээр сургалтын төлбөрт нийт 9,030,000 төгрөг, Ш.*******ын байрны зээлд 24,2,776 төгрөг гэж нэхэмжилсэн нь 24,545,675 төгрөг болж байх бөгөөд нэхэмжлэлийн шаардлагыг нэмэгдүүлж сургалтын төлбөрийн зөрүү 5,782,899. төгрөгийг нэмж нийт 43,575,675  төгрөг Ш.*******оос гаргуулахаар нэхэмжилж байна.

Нэхэмжлэгч Ш.******* сөрөг нэхэмжлэлд өгсөн хариу тайлбартаа: Сөрөг нэхэмжлэлд нэхэмжлэгч Ш.******* намайг тухайн үеийн захирлууд нас барсны дараа материал бүрдүүлж, худал хэлж мөнгө авах санаатай гэж илт гүтгэж бичсэн байна. ******* ******* ******* ******* ******* ******* үед “******* *******” ХХК-ийн үүсгэн байгуулагч, компанийн захирал Г., түүний эхнэр Ц. нар бүгд амьд сэрүүн байсан. Гэрээг тухайн үед “******* *******” ХХК-ийн эрх бүхий ажилтан Ц.Мөнхжаргал байгууллагаа төлөөлж байгуулсан байдаг. Миний хувьд хуурамч бичиг баримт бүрдүүлэх шаардлага байхгүй, тийм боломж ч байхгүй. Хавтаст хэрэгт цугларсан бичгийн нотлох баримтуудын хувь нь банкнаас, мөн “******* *******” ХХК-иас шүүхийн журмаар гаргаж өгсөн баримтууд байгаа. Би хариуцагч компанийн удирдлагуудаас мөнгө зээлж байгаагүй, компанийн ажилтнуудын хүүхдүүд бүгд сургуульд суралцдаг, төлбөрийг байгууллага хариуцан төлдөг байсан. Сөрөг нэхэмжлэлийг хүлээн зөвшөөрөхгүй.

Хэрэгт авагдсан бичгийн нотлох баримт, зохигчийн тайлбар зэргийг шинжлэн судлаад

Хавтаст хэрэгт авагдсан баримтын тухайд: Улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримт, нэхэмжлэгчийн оршин суугаа хорооны Засаг даргын тодорхойлолт, иргэний үнэмлэхийн хуулбар, Ш.*******ын эхнэр Г.ын нас барсны бүртгэлийн лавлагаа, хүү З.гийн төрсний гэрчилгээний хуулбар, нийгмийн даатгалын дэвтрийн банкнаас авсан хуулбар, 20 оны дүгээр сарын 5, 20 оны 7 дугаар сарын 5-ны өдрийн ******* ******* ******* ******* ******* ******* нүүд /- улсын дугаартай Дэү маркийн автобус/ ******* хэрэгсэл бүртгэлээс хасагдсан лавлагаа, “******* *******” ХХК-ийн 3/2, /97 тоот тодорхойлолт, нөхөн олговор “******* *******” ХХК авч байсан зарлагын ордер, албан бичиг, 200 оны 0 дугаар сарын -ний өдрийн хөдөлмөрийн , “******* *******” ХХК-д ажилладаг талаар Ш.*******ын ажлын тодорхойлолт, нийгмийн даатгал төлсөн лавлагаанууд, - улсын дугаартай ******* хэрэгслийн гэрчилгээний хуулбар, фото зургууд, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын эд хөрөнгө битүүмжлэх тухай 200 оны 0 дугаар сарын 26-ны өдрийн 9274/08 дугаартай тогтоол, битүүмжилсэн эд хөрөнгийн жагсаалт, шүүхийн шийдвэр биелүүлэх мэдэгдэл, 

Хариуцагчаас: 207 оны 4 дүгээр сарын 7, 207 оны дүгээр сарын 24-ний өдрийн Төрийн банк ХХК-ийн зарлагын баримт, 20 оны дүгээр сарын 5, 2023 оны дүгээр сарын 8-ны өдрийн 03 дугаартай ******* ******* ******* ******* ******* ******* , орлогын хуудсууд, хавтас 42 хуудас нотлох баримтууд, “******* *******” ХХК-ийн дүрэм, улсын бүртгэлийн дэлгэрэнгүй лавлагаа, 209 оны 4 дүгээр сарын 23-ны өдрийн 0/087, 2020 оны 2 дугаар сарын 2-ний өдрийн 0/575 дугаартай итгэмжлэл зэрэг баримтуудыг шүүхэд гаргаж өгсөн байна. 

 ҮНДЭСЛЭХ нь:

Нэхэмжлэгч Ш.******* нь хариуцагч “******* *******” ХХК-д холбогдуулан нөхөн олговрын орлого 306,00,668 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийг, хариуцагч нь нийтийн ******* ******* ******* ******* ******* эзэнтэй г хүчин төгөлдөр бус хэлцэл болохыг тогтоолгох,  43,575,675 төгрөг гаргуулах тухай сөрөг нэхэмжлэлийг гаргажээ.

Шүүх үндсэн нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож, сөрөг нэхэмжлэлийн зарим хэсгийг хангаж, үлдсэнийг нь хэрэгсэхгүй болгон шийдвэрлэлээ.

Үндсэн нэхэмжлэлийн тухайд: 

Нэхэмжлэгч шаардлагын үндэслэлээ “******* ******* ******* ******* ******* ******* ”-ий үүргээ хариуцагч биелүүлээгүй гэж, хариуцагч нь татгалзлын үндэслэлээ тухайн нь банкнаас зээл авахад нь туслах зорилгоор дүр үзүүлэн хийсэн хэлцэл бөгөөд нэхэмжлэл болон нд дурдсан ******* хэрэгслийн өмчлөгч нь  “******* *******” ХХК байсан гэж тус тус тайлбарлаж байна.

Зохигчид 20 оны дүгээр сарын 5-ны өдөр “******* ******* ******* ******* ******* ******* ”-г байгуулж Дэү // маркийн - улсын дугаартай том оврын автобусыг, мөн 20 оны 7 дугаар  сарын 5-ны өдөр  Дэү маркийн - улсын дугаартай том оврын автобусыг нийслэлийн нийтийн ******* ******* явуулахаар тохиролцжээ.

Гэрээгээр Ш.******* нь хариуцагч “******* *******” ХХК-иас - ,  - , - улсын дугаартай автобусуудыг нийслэлийн оршин суугчдын нийтийн ******* ******* явуулах, нийтийн тээврийн хэрэгслээр үнэ төлбөргүй болон хөнгөлөлттэй зорчдог иргэдийн унааны хөлсөнд улсаас олгодог нөхөн олговорын 30 хувийг шугамын үйл ажиллагааны зардалд тооцон компани  авч байх, ажил гүйцэтгэгчийн хөдөлмөрийг жилд 2 удаа дүгнэн урамшуулал шагнал олгож байхаар тохирсон байна.

Нэхэмжлэгч ний энэхүү заалтыг баримтлан, дээр дурдсан 3 том оврын автобусанд улсаас олгох нөхөн олговрын үлдэх 70 хувийг буюу 306,00,668 төгрөгийг шаардсан.

Хариуцагч “******* *******” ХХК нь - улсын дугаартай автобусыг 2009 онд Монгол Улсын Засгийн Газрын хөрөнгө оруулалтаар авсан, - , - улсын дугаартай автобусыг тус компанийн ажилтан Г., Ц. нар нь компаниас олгосон итгэмжлэлийн үндсэн дээр оруулж ирсэн, нэхэмжлэгч нь автобусыг худалдан аваагүй, өмчлөлд нь байгаагүй болох нь хэрэгт авагдсан баримт, гэрч нарын мэдүүлгээр тогтоогдсон. 

Тухайлбал Гаалийн ерөнхий газраас 20 оны 4 дүгээр сарын 20-ны өдөр ирүүлсэн маркийн, KL2URJD4094, KL2URSD3P024 арлын дугаартай ******* хэрэгслүүдийн гаалийн бүрдүүлэлтийн мэдээлэл, гаалийн хилээр нэвтрүүлэх барааны мэдүүлэг, татвар төлсөн баримт,  “******* *******” ХХК-иас гаргасан хүсэлт, Ц., Г. нарт олгосон итгэмжлэл зэрэг баримтаар   хариуцагчийн тайлбар нотлогдож  байна.  /хх-ийн 45-68/

Хэрэг авагдсан ******* хэрэгслийн гэрчилгээ, тодорхойлолтоос үзэхэд   -аас 200 оны 4 дүгээр сарын 6-ны өдөр оруулж ирсэн KL2URJD4094 алын дугаартай автобус - улсын дугаар авсан, 20 оны 2 дугаар сарын 26-нд оруулж ирсэн KL2URSD3P024 арлын дугаартай автобус - улсын дугаар авсан болно. /хх-ийн 4, 9/

Нэхэмжлэгч нь хариуцагчид түрээслүүлж байсан гэх эдгээр автобусуудыг хаанаас ямар үнээр худалдан авсан, хэрхэн оруулж ирсэн, гаалийн татвар, бусад татварыг төлж байсан эсэхээ баримтаар нотлоогүй.

Иргэний хуулийн 3 дугаар зүйлийн 3. дэх хэсэгт түрээсийн гээр түрээслүүлэгч нь түрээслэгчийн эзэмшил, ашиглалтад аж ахуйн үйл ажиллагаа явуулах болон дүрэмд заасан зорилгоо биелүүлэхэд нь зориулж тодорхой хөрөнгө шилжүүлэх, түрээслэгч нь гээр тохирсон түрээсийн төлбөрийг төлөх үүргийг тус тус хүлээнэ гэж заажээ.

Нэхэмжлэгч хариуцагчийн эзэмшил ашиглалтад ний зүйл болох ******* хэрэгслүүдийг шилжүүлэн өгөөгүй, автобусууд хариуцагч өөрийн өмчлөлийн автобусаар нийтийн ******* үйл ажиллагаа явуулж, ашиглалтын зардал тооцохгүйгээр орлогын 70 хувийг нэхэмжлэгчид өгөхөөр  тохиролцсон гэх нэхэмжлэгчийн тайлбар үндэслэл муутай байна. 

Иргэний хуулийн  93 дугаар зүйлийн 93.2 дахь хэсэгт хууль буюу нд өөрөөр заагаагүй бол хууль ёсны эзэмшигч эд хөрөнгийг эзэмшилдээ байлгах хугацаанд тухайн эд хөрөнгийн үр шимийг эзэмшихээр заасан ба түрээсийн  зүйл болох хоёр ширхэг том оврын автобусыг  нэхэмжлэгч Ш.******* эзэмших эрхтэй болох нь баримтаар тогтоогдоогүй.

Нэхэмжлэгч Ш.******* хариуцагч “******* *******” ХХК-д 200 оноос хөдөлмөрийн гээр /тэрэг тавиулагч/ ажиллаж байсан, нийгмийн даатгалын шимтгэлийг хариуцагч байгууллага 202 оны дүгээр сараас 205 оны 2 дугаар сарыг дуустал төлж байсан тухайд талууд маргаагүй, мөн Нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн лавлагаагаар давхар нотлогдсон.

Иргэний хуулийн 75 дугаар зүйлийн 75.2. дэх хэсэгт ний үүрэгтэй холбоотой шаардлага гаргах хөөн хэлэлцэх хугацаа гурван жил байхаар зохицуулсан /г  жилийн хугацаатай хийсэн, түрээсийн ний хугацаа нь 202 оны дүгээр сарын 5, 202 оны 7 дугаар сарын 5-ны өдөр  тус тус дууссан/ байх бөгөөд ний 5.3-т “ хийсэн 2 талын аль нэг нь цуцлах саналгүй бол г хүчинтэйд тооцно” гэж заасан.

Гэрч С., Г., Ж. нарын мэдүүлэг, талуудын хооронд байгуулсан ний агуулгаас үзэхэд нөхөн олговрыг тооцоог сар бүр тооцдог,  гарсан зардлын хэмжээ, орлого зэргээс хамааран зарим сар нөхөн олговор тооцдоггүй, нд нөхөн олговрын 70 хувийг хэрхэн хуваарилах талаар тусгаагүй, автобус “******* *******” ХХК-ийн эзэмшилд байдаг, банкны зээлэнд хамруулах зорилгоор г хийсэн, хэрэгждэггүй байсан гэж дүгнэхээр байна. /II хх-ийн 25-/ 

- , -   улсын дугаартай  автобусуудыг 205 оны 4 дүгээр сар хүртэл нийтийн тээвэрт явуулан ашиглаж байсан тухайд талууд маргадгүй бөгөөд нэхэмжлэгчийн авах нөхөн олговрын мөнгө хэдэн төгрөг болсон, түүнийг  хэрхэн тооцож байсан, хариуцагчаас шаардаж байсан эсэх нь тогтоогдохгүй байна.

Иргэний хуулийн 76 дугаар зүйлийн 76., 82 дугаар зүйлийн 82. дэх хэсгүүдэд хөөн хэлэлцэх хугацааг шаардах эрх үүссэн үеэс эхлэн тоолох, хөөн хэлэлцэх хугацаа өнгөрсөн бол үүрэг гүйцэтгэгч үүрэг гүйцэтгэхээс татгалзах эрхтэй байхаар тус тус зохицуулсан.

Нэхэмжлэл гаргах хөөн хэлэлцэх хугацаа дуусгавар болсон гэх хариуцагчийн тайлбар үндэслэлтэй байх бөгөөд  хийсэн, нд гарын үсэг зурсан, мөн нөхөн олговрын мөнгийг бөөнд нь өгөхөөр нэхэмжлэгчид амласан гэх хариуцагч “******* *******” ХХК-ийн удирдлагууд болох Г. Ц. нарыг амьд сэрүүн байхад  Ш.******* хариуцагч компаниас шаардаж байсныг нотлох  баримтгүй байна. 

Иргэний хуулийн 78, 79 дүгээр зүйлээр зохицуулсан шаардлага гаргах хөөн хэлэлцэх хугацаа тасалдсан, түр зогссон гэх үндэслэл хэрэгт авагдсан баримтаар тогтоогдоогүй, байгуулснаас хойш 7 жилийн дараа буюу 20 оны дүгээр сарын 23-ны өдөр шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан болно.

Нэхэмжлэгч “******* ******* ******* ******* ******* ******* ”-ий дагуу шаардлагаа гаргасан, мөн - улсын дугаартай автобусыг хариуцагч “******* *******” ХХК-иас надад бэлэглэсэн гэх тайлбарыг хариуцагч гаргадаг.

Иргэний хуулийн 276 дугаар зүйлийн 276., 276.2, 276.4 дэх хэсгүүдэд бэлэглэлийн гээр бэлэглэгч нь бэлэг хүлээн авагчийн зөвшөөрснөөр түүний өмчлөлд тодорхой хөрөнгө хариу төлбөргүй шилжүүлэх, эд хөрөнгө шилжүүлснээр бэлэглэлийн г байгуулсанд тооцох, тодорхой хөрөнгө бэлэглэхээр амласан амлалтыг нотариатаар гэрчлүүлсэн бол үүрэг үүсэхээр тус тус зохицуулсан.

Тухайн автобусыг нэхэмжлэгч эзэмшиж байгаагүй нь гэрчийн мэдүүлэг, хариуцагчийн тайлбар, ******* хэрэгслийн гэрчилгээ  болон бусад баримтаар тогтоогдох бөгөөд автобусыг нийтийн ******* ******* явуулах, нөхөн олговор авах эсэх талаар хэлцэл хийгээгүй, нэхэмжлэгчид - улсын дугаартай автобустай холбоотой  ний үүрэг шаардах эрх үүсээгүй гэж үзлээ.

Сөрөг нэхэмжлэлийн хэлцэл хүчин төгөлдөр бус болохыг тогтоолгох шаардлагын тухайд:

Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56..2 дахь хэсэгт  дүр үзүүлэн хийсэн хэлцэл нь хүчин төгөлдөр бус байхаар заасан ба энэ нь хэлцэл хийгч талууд тодорхой үр дүнд хүрэх зорилгоор бус тухайн хэлцэл хийх хүсэл,эрмэлзэлгүйгээр, зөвхөн гадаад илэрхийллийг бий болгохын тулд буюу бусдыг харахад хэлцэл хийсэн мэт харагдуулахын тулд хуурах зорилгоор хийсэн байдаг.

Хариуцагч “******* *******” ХХК нь  ажилчдын ахуй амьдралыг дээшлүүлэх, нийгмийн хэрэгцээг хангаж орон сууцтай болгох, банкнаас зээл авахад нь зориулж “******* ******* ******* ******* ******* ******* ”-г хийж, холбогдох тодорхойлолт, баримтыг бүрдүүлэн өгдөг байсан нь гэрч нарын мэдүүлгээр тогтоогдох бөгөөд өөрийн өмчлөлийн автобусыг буцаан түрээслэсэн гэх боломжгүй байна. /гэрчийн мэдүүлэг: I хх-ийн 90, 92, IIхх-ийн 25-/

 Гэрч Г. нь нэхэмжлэгч Ш.******* -д ажиллаж байхдаа 4,000,000 воныг  өгсөн тухай, - улсын дугаар авсан автобусыг оруулж ирэхэд өөр байдлаар оролцоогүй, бүх зардлыг “******* *******” ХХК гаргасан тухай мэдүүлсэн нь  гаалийн мэдүүлэг, компаниас олгосон итгэмжлэл болон бусад баримтаар нотлогддог. /I хх-ийн90/

Нэхэмжлэгч Ш.*******, хариуцагч “******* *******” ХХК-ын хооронд байгуулсан 20оны дүгээр сарын  5, 20 оны 7 дугаар сарын 5-ны өдрийн “******* ******* ******* ******* ******* ******* ”-нь бодит байдлаар хэрэгжээгүй, банкны зээлийн шалгуурт нийцүүлэх зорилгоор байгуулсан, ний зүйл болох автобусууд нь нэхэмжлэгчийн өмчлөлд байгаагүй нь тогтоогдсон тул дүр үзүүлэн хийсэн буюу хүчин төгөлдөр бус хэлцэл гэж дүгнэлээ.  

Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн  56.5 дахь хэсэгт хүчин төгөлдөр бус хэлцэл /56. дэх хэсэгт заасан/ хийсэн талууд нь уг хэлцлээр шилжүүлсэн бүх зүйлээ харилцан буцааж өгөх, боломжгүй бол үнийг төлөх үүрэгтэй байхаар зохицуулсан боловч уг хэлцлээр харилцан шилжүүлсэн эд хөрөнгийн маргаан байхгүй, нэхэмжлэгч ний үүргийг шаардсан болно.    

Сөрөг нэхэмжлэлийн Ш.*******ын хүүгийн сургалтын төлбөрт болон байрны зээлд төлсөн 33,575674 төгрөг, хоёр автобус дур мэдэн авч ашигласны хохирол 0,00,00 төгрөг нийт  43,575,675  төгрөг гаргуулах шаардлагын тухайд:

“******* *******” ХХК нь шаардлагын үндэслэлээ нэхэмжлэгч Ш.******* нь хүү З.гийн сургалтын төлбөр, мөн орон сууцны зээлийн төлбөрөө төлөхгүй байсан, энэхүү төлбөрийг компаниас төлж байсан тул буцаан гаргуулна гэж тайлбарласан.

Нэхэмжлэгч Ш.******* нь татгалзлын үндэслэлээ би компаниас ямар нэгэн байдлаар зээл авч байгаагүй, ажилтнуудын хүүхдийн сургалтын төлбөрийг компани хариуцдаг, хүүгээ төлбөртэй “” дунд сургуульд сургах нь миний хүсэл зориг биш байсан гэж маргаж байна.

Нэхэмжлэгч Ш.*******ын хүү З. нь 200 оны 3 дугаар сарын 9-нд төрсөн, эхнэр Г. нь хариуцагч “******* *******” ХХК-ийг үүсгэн байгуулагч Г.ын төрсөн дүү /202 оны 0 дугаар сарын 8-нд нас барсан/, З. нь хариуцагч компанийн захирал Б., дэд захирал Б. нарын ач дүү юм.  /I хх-ийн 8, 9 /

Сургалтын төлбөрт, болон орон сууцны зээлийн төлбөрт Б., Б. нарын төлсөн  төлбөрийг хариуцагч “******* *******” ХХК-иас гарсан гэх, буцаан авах нөхцөлтэйгөөр шилжүүлэн өгсөн гэх үндэслэл баримтаар тогтоогдохгүй байна. /I хх-ийн 7 II хх-ийн 239-248/

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б. тухайн үед нэхэмжлэгчийн төлбөрийн чадваргүй байдлыг харгалзан, мөн хүүхдийнх нь ирээдүйг бодож төлбөрийг төлж байсан, гэтэл нэхэмжлэгч Ш.******* шүүхэд бодит байдлыг илтэд гуйвуулан, худал нэхэмжлэл, тайлбар гаргаж, гомдоож байгаа тул буцаан шаардах болсон гэж тайлбарласан.

Тухайн тайлбараас үзэхэд нэхэмжлэгч Ш.*******ын хүсэлтээр бус сайн дураар нэхэмжлэгчийн хүү З.гийн сургалтын төлбөр болон нэхэмжлэгчийн орон сууцны зээлийн төлбөрийн үүргийг гүйцэтгэж байгаа нь Иргэний хуулийн 276 дугаар зүйлийн 276. дэх хэсэгт заасан  бэлэглэлийн ний харилцаа, бэлэг хүлээн авагчийн өмчлөлд тодорхой хөрөнгө хариу төлбөргүй шилжүүлсэн гэж дүгнэхээр байна.

Нэхэмжлэгч нь “******* *******” ХХК-д холбогдуулан нэхэмжлэл гаргасан нь Б., Б. нарыг ноцтой гомдоосон гэх, бэлэглэлийн г хүчингүй болгуулах, бэлэглэлийн зүйлийн буцаан шаардах үндэслэл болохгүй юм.

 Хариуцагч “******* *******” ХХК нь өөрийн өмчлөлийн эд хөрөнгө болох - , - улсын дугаартай автобусуудыг нэхэмжлэгч дураар авч явсан тул тэдгээрийн үнэ 0,000,000 /2х5,000,000/ төгрөгийг буцаан гаргуулахаар шаардаж байна. 

Хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад тухайн автобуснуудын  205 оны үеийн зах зээлийн үнийг тогтоолгохоор шинжээчээр “ ” ХХК-ийг томилсон, шинжээч - улсын дугаартай автобусыг 8,0,000 төгрөг,  - улсын дугаартай автобусыг 5,990,000 төгрөгөөр тус үнэлсэн.

 Хариуцагч байгууллага тухайн хоёр ******* ашиглалтын хугацаа дууссаны улмаас  205 онд байгууллагын данснаас хасаж, акталсан, нэхэмжлэгч Ш.******* компанийн хашаанаас авч явсан, захиран зарцуулсан тухайд талууд маргахгүй байна. 

Хариуцагч “******* *******” ХХК нь ашиглалтын хугацаа дууссан гэх автобустай холбоотой асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэсэн тухай  болон нягтлан бодох бүртгэлийн анхан шатны баримтыг шүүхэд гарган өгөөгүй.

Өөрөөр хэлбэл цаашид ашиглах боломжгүй болсон автобусыг нэхэмжлэгч авч явах, захиран зарцуулах эрхгүй, компанийн эд хөрөнгө байсан болохыг баримтаар нотлоогүй болно. 

Хэрэгт авагдсан баримт, гэрчийн мэдүүлэг, талуудын тайлбараар зохигчийн хооронд байгуулсан ******* ******* ******* ******* ******* ******* ” нь хүчин төгөлдөр бус болох нь тогтоогдсон тул хүчин төгөлдөр бус хэлцлийн үүрэгт 306,00,668 төгрөг гаргуулыг шаардсан үндсэн нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгож, сөрөг  нэхэмжлэлийн холбогдох шаардлагыг хангаж, сөрөг нэхэмжлэлээс Ш.*******оос 43,575,675  төгрөг гаргуулах шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгох нь зүйтэй гэж үзлээ.  

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.2.2,5.2.3, 6,, 9 дүгээр зүйлд заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь: 

.Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56..2, 75 дугаар зүйлийн 75.2., 82 дугаар зүйлийн 82. дэх хэсэгт заасныг баримтлан талуудын хооронд  20 оны дүгээр сарын 5, 20 оны 7 дугаар  сарын 5-ны өдөр тус тус байгуулсан  “******* ******* ******* ******* ******* ******* ”-г  хүчин төгөлдөр бус хэлцэл болохыг тогтоож, хариуцагч “******* *******” ХХК-иас  306,00,668 /гурван зуун зургаан сая нэг мянга зургаан зуун жаран найм/ төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэгч Ш.*******ын нэхэмжлэлийг, сөрөг нэхэмжлэлээс Ш.*******оос 43,575,675 /дөчин гурван сая таван зуун далан таван мянга зургаан зуун далан тав/ төгрөг гаргуулах шаардлагыг  тус тус хэрэгсэхгүй болгосугай.  

2. Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.., Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56., 56.2 дахь хэсэгт заасныг баримтлан нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн ,845,900 төгрөг, хариуцагч “******* *******” ХХК-ийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 4,820 төгрөгийг тус тус улсын төсөвт үлдээж, нэхэмжлэгчээс 70,200 төгрөг гаргуулан хариуцагчид олгосугай. 

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 20 дугаар зүйлийн 20.2 дах хэсэгт зааснаар зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш 4 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд  гомдол гаргах эрхтэйг дурдсугай.

 

 

                ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                             Т.БАТСҮХ