2023 03 17 128/ШШ2023/0242

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Л.Өлзийжаргал даргалж, шүүгч Б.Адъяасүрэн, шүүгч У.Бадамсүрэн нарын бүрэлдэхүүнтэй тус шүүхийн шүүх хуралдааны 5 дугаар танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар

Нэхэмжлэгч: О.А/РД:ЧП/,

Нэхэмжлэгч: Ц.Б/РД:УШ/,

Нэхэмжлэгч: О.Д/РД:ЧП/,

Хариуцагч: дүүргийн Засаг дарга,

Хариуцагч: дүүргийн алба,

Гуравдагч этгээд: Н.Т, Д.Н, Д.Г, Ү.Н нарын хоорондын газрын маргааныг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгч нарын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Г, Д.О, нэхэмжлэгч нарын өмгөөлөгч Г.Н, хариуцагчийн дүүргийн Засаг даргын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Г.З, дүүргийн албаны итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Ч, гуравдагч этгээд Н.Т, гуравдагч этгээд Н.Тын өмгөөлөгч О.Ч, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.С нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

1. Иргэн О.А, Ц.Б, О.Д нарын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Гээс тус шүүхэд хандан 2019 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдөр шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан.
2. Тэрээр шүүхэд дараах нэхэмжлэлийн шаардлага гаргаж байна. Үүнд:

• дүүргийн Засаг даргын 2001 оны 10 дугаар сарын 17-ны өдрийн дугаар захирамжийн Ү.Н, Д.Г нарт холбогдох хэсгийг Захиргааны ерөнхий хийн 47 дугаар зүйлийн 47.1.6 дахь хэсэгт зааснаар илт хь бус болохыг тогтоолгох
• дүүргийн Засаг даргын 2012 оны 8 дугаар сарын 8-ны өдрийн 263 дугаар захирамжийн Д.Нт холбогдох хэсэг,
• дүүргийн Засаг даргын 2013 оны 9 дүгээр сарын 18-ны өдрийн 375 дугаар захирамжийн Н.Тд холбогдох хэсэг,
• дүүргийн Засаг даргын 2019 оны 3 дугаар сарын 21-ний өдрийн дугаар захирамжийн Н.Тд холбогдох хэсгийг тус тус хүчингүй болгах
• Д.Б, Ж.О /О.Д/ нарын газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг сунгахгүй байгаа эс үйлдэхүй хь бус болохыг тогтоож, О.А, Д.Б, О.Д нарын нэр дээр сунгахыг дүүргийн Засаг даргад даалгах
• Ж.О /О.Д/ нарын 400 м² газрыг мэдээллийн санд бүртгээгүй эс үйлдэхүй хь бус болохыг тогтоож, газрын кадастрын санд О.А, О.Д нарын нэр дээр бүртгэхийг дүүргийн албанд даалгах

3. Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Г шүүх хуралдаанд гаргасан нэхэмжлэлийн үндэслэлдээ: 2019 онд Газрын алба дээр газраа сунгах гээд очсон. Анх очиход манай газрыг сунгаж өгнө үү гээд 3 дараалсан гэрчилгээний дугаартай газар дээрээ очиход танай газар дээр Н.Т гэдэг хүн сунгсан байна гээд сунгаж өгөөгүй. Тухайн үед газар зохион байгагч н.Т гэдэг хүн сунгах боломжгүй байна гээд миний хажууд утсаар ярьсан. Н.Т гэдэг хүн тухайн газар бүхэлдээ манайх гэсэн болохоор энэ хүнтэй ингэж ярьж байгаа бол шүүхээр явах нь зөв гэж үзээд урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагаа анх эхэлж байсан. Урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад үл хөдлөхийн гэрчилгээ Д.Бгийн нэр дээр гарч ирсэн. Тийм болохоор Д.Б гэдэг газар сунгах эрхтэй болсон гэж ойлгож байгаа. Манайх 15 жил зун болгон олон хүн бужигнаж байдаг газар дээр мэдэхгүй байх үндэслэлгүй. М.Б шүүгч асуухад тухайн газрынхаа хаана юу байгааг мэдэхгүй байсан. Газар дээр очиж үзээгүй, бодитоор эзэмшдэггүй. н.Г, н.Н хоёроос газар шилжүүлж авах ёстой байсан. Яагаад н.Г, н.Н нарын нэр дээр байгаа газрыг газрын алба Д.Н гэдэг хүний нэр дээр болж магадгүй гээд Д.Н руу залгаад асуусан. Гуравдагч этгээдийн яриад байгаа зүйл огт үндэслэлгүй байна. Газрын алба нь ха, байшинтай газрыг кадастрын зураг хийлгээд нэг нэгэндээ шилжүүлээд байдаг юм уу, 2001 оноос хойш 10 сая төгрөгөөр дамжаад явсан гэж байна. 2001-2010 он хүртэл шарга морьтын газар руу айлууд ихсээд зам нь өөрчлөгдөөд үнэ нь өсөж байсан газар. Д.Н болон бусад хүмүүсийн мэдүүлэг бүгд зөрдөг. Д.О, түүний нөхөр болон манай гэр бүл нийлээд цахилгаанаа татсан, зуслангийн манаач н.М, худгийн өвөө н.Х, манаач н.М гэдэг хүмүүс тэр хавийн айлуудыг бүгдийг нь мэднэ. Бодит байдал дээр хаана юу байгаагаа мэдэхгүй. Модон хатай байхад нь нураасан байхад манай хаг нураасан байна гээд хажуугаар нь яваад байсан гэж байна. Газар дээр нь үнэхээр байшин ха барьж байсан бол гуравдагч этгээд нэхэмжлэгч болох байсан. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж өгнө үү. гэжээ.
4. Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Д.О шүүх хуралдаанд гаргасан нэхэмжлэлийн үндэслэлдээ: Газрын хувьд гэвэл анх ха байшин бариад амьдарч байхад Д.Б, н.П, манай нөхөр нийлээд хагаа барьж байсан. Цаг хугацааны хувьд сайн санахгүй байна. Байшин барина гэдэг нь нэг хоногийн дотор барьдаггүй. Тухайн үед байшин барихдаа жил гаран барьж байсан санагдаж байна. Газар болон байшин нь хувь хүний өмч юм. 2004 онд 15 жилийн хугацаатай газар эзэмших эрхийн гэрчилгээ олгогдоод хагаа хатгаад, байшингаа бариад өөрсдөө амьдраад явж байхад гуравдагч этгээд юу хийж байсан юм. Н.Т, Д.Н нар газар дээрээ очиж үзээгүй. Очиж үзэж байгаагүй учраас газар дээр нь маргаан явж байхад анзаараагүй явж байна. 2019 онд газрын гэрчилгээ дуусгавар болсныг очиж үзсэний дараа мэдсэн. Ж.Огийн хувьд тал харвалт аваад зун болгон салхилах гэж зуслангийн газар аваад байшин барьж байсан. Аавынхаа нэр дээр гэрчилгээгээ авсан байна. Н.Т нь Д.Нтай маргаан үүсгээд явах хэрэгтэй. Анх Д.Наас газрын эрхийг өөр дээрээ шилжүүлээд авсан. Д.Н нь гуравдагч этгээдээр оролцохоос татгалзаж байгаа. Д.Нын үндэслэсэн 2001 оны 5 жилийн хугацаатай олгогдсон газар ашиглах эрхийн захирамж байгаа. Тэрнээс хойшоо сунгагдсан материал хэргийн материалаас олж хараагүй. Газар ашиглах эрх нь дууссан байхад Д.Н нь н.Г, н.Н нараас шилжүүлээд авсан байна гэж харж байгаа. Энэ хооронд 2004 онд 05 дугаар сарын 21-ний өдрийн тоот захирамжаар 3 гэрчилгээг 15 жилийн хугацаатай авсан. Тэгэхэд газар дээр нь хүмүүс очиж ямар нэгэн маргаан үүсгээгүй байгаа болохоор 2019 он хүртэл явсан. 2018 оноос ийм маргаан гарсан бол өөрийн өмч учраас юу болоод байна гээд явах байсан. 2001 онд газар ашиглах эрх нь дууссан тухайн гэрчилгээг ашиглаад Д.Н гэдэг хүнд шилжүүлээд өгсөн гэж ойлгож байгаа. Газрын албаныхан 2006 онд газар эзэмших ашиглах эрх нь дууссан байхад яагаад 2012 онд дахиж гэрчилгээ бичиж олгож байгаа гэдэг нь сонин байна. Д.Н нь кадастрын зургийг яаж хийлгээд газар эзэмших гэрчилгээ авсан бэ, кадастрын зураг хийлгэхийн тулд газрын албаныхан тухайн газар дээр очиж хийх байх гэж бодож байна. Гэтэл манаачтай айл амьдарч байхад яаж кадастр хийлгүүлээд, яаж гэрчилгээ авсан нь тодорхойгүй. Үүнийг танил талаа ашиглаад, мэдээллийн сангаас хийлгэсэн гэж харж байгаа. Тийм болохоор нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж өгнө үү. гэжээ.
5. Нэхэмжлэгч нарын өмгөөлөгч Г.Н тус шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: 2013 онд газрыг авахдаа 10 сая төгрөгийн төлбөртэй авсан. Төрийн албанд ажилладаг хүн 10 сая төгрөгийг хөдөлмөрлөж олсон байж хүнд зүгээр мөнгө өгөөд 10 жил байна гэхээр эргэлзээтэй байна. Энэ мөнгийг үнэхээр өгсөн бол хөрөнгө орлогын мэдүүлэг дотор заах ёстой. 2006 онд кадастрын зураг төсөв мөнгөөр хийгдсэн гэж байна. Сул газар харагдахаар нь н.Г, н.Н нар авсан гэсэн үг. Яагаад газар нь сул байна вэ, гэхээр Д.Б байшин барьж байгаа болохоор тойраад авсан. Гэтэл 2005 онд Газрын албаныхан очиж судалгаа хийхэд хүний газар гэдгийг нь тогтоосон. Мэдээллийн санд ороогүй гэдгийг нь мэдэж байсан болохоор Н.Т, Д.Н нар өөрсдийнхөө нэр дээр авчиж байгаа юм. 2001 оны захирамж гарах үед байршил нь тодорхойгүй, байшин байхгүй үед Захиргааны ерөнхий хийн 47 дугаар зүйлийн 47.1.6 дахь хэсэгт зааснаар газар олгосон. 2012 оны захирамжийг Захиргааны ерөнхий хийн 48 дугаар зүйлийн 48.2.2 дахь хэсэгт зааснаар давхцж олгосон гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл 2006 онд газар ашиглах эрх нь дуусгавар болсон газаргүй этгээдэд газар эзэмших эрх шилжүүлж байгаа нь үндэслэлгүй юм. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж шийдвэрлэж өгнө үү. гэжээ.
6. Хариуцагч дүүргийн Засаг дарга болон дүүргийн албаны итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Г.З, Б.Ч нар шүүхэд бичгээр гаргасан хариу тайлбар болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Д.Бгийн газар байшинтайгаа байгаа газар юм. Тэр хэсэг Газрын кадастрын мэдээллийн санд Д.Б дээр байгаа асуудал нь байшинтай газрын гэрчилгээтэй эзэмшээд явж байгаа. Хугацаа дууссан, хугацаа сунгах хүсэлтийг өгөхөд ямар ч асуудалгүй эрх нь хөндөгдөөгүй. Н.Тын газар нь Д.Бгийн газрын хажууд нь байгаа Ж.О, О.А нарын давхцалтай газар нь Д.Бгийн газартай хамааралгүй. 2001 олны захирамжаар н.Г, н.Н нарт эзэмшүүлэхдээ иргэдээс хувийн байглагаар хийлгэсэн кадастрын зургийг үндэслээд мэдээллийн сан дээр хийж үзээд, хээрийн судалгааг тухайн үед хан үзлэг хийж үзсэний үндсэн дээр захирамж, шийдвэр гаргадаг. 2001 оны дугаар захирамжаар н.Н, н.Г нарт хээрийн судалгаа хийгээд эзэмшүүлэхэд асуудалгүй газар байна гээд олгосон. 2012 оны 363 дугаар захирамжаар Д.Нт эзэмшүүлсэн. Газрыг эзэмшүүлэхэд 15 жилийн хугацаа сунгасан учраас газрын хугацаа дууссан гэж ойлгож болохгүй. 2013 онд 375 дугаар захирамжаар Н.Тд шилжихдээ 5 жилийн хугацаагаар сунгагдаад газрын эрх нь 2018 онд дуусаад 2019 онд хийн дагуу мэдээллийн санд ороод Н.Т нь хугацааг нь сунгсан. Тус дүүргийн 19 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэр ын зусланд дүүргийн Засаг даргын 2004 оны дугаар захирамжаар иргэн Ж.О, О.А нарт тус бүр 400 м2 газрыг эзэмшүүлсэн боловч тус иргэдийн захирамжийн хувийн хэрэгт тухайн үед газар эзэмших хүсэлт гаргасан схем зураг болон ямар нэгэн кадастрын зураг байхгүй. Мөн тус албаны мэдээллийн санд кадастрын зураг бүртгэлгүй байгаа болно. Иймд дээрх иргэдэд анх ямар байршилд газар эзэмшүүлсэн нь тодорхойгүй, газар эзэмших эрхийн хугацаа нь 2019 оны 05 дугаар сарын 21-ний өдөр дуусгавар болсон зэргээс харахад бусдад давхцан эзэмшүүлсэн гэж харагдахгүй байна. Тус дүүргийн 19 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэр ын зусланд иргэн Д.Бд дүүргийн Засаг даргын 2004 оны дугаар захирамжаар 400 м2 газрыг эзэмшүүлж улмаар мэдээллийн санд кадастрын зураг нь бүртгэлтэй байна. Маргаан бүхий газарт дүүргийн Засаг даргын 2001 оны дугаар захирамжаар иргэн Д.Г, Ү.Н нарт тус тус газар эзэмшүүлсэн ба улмаар дүүргийн Засаг даргын 2012 оны 263 дугаар захирамжаар тус бүр 473 м2 газрыг иргэн Д.Нт газар эзэмших эрхээ шилжүүлсэн байна. Мөн иргэн Д.Н нь дүүргийн Засаг даргын 2013 оны 375 дугаар захирамжаар иргэн Н.Т газар эзэмших эрхээ шилжүүлсэн ба газар эзэмших эрхийн хугацаа дуусаж тус албанд хүсэлт гаргаснаар дүүргийн Засаг даргын 2019 оны дугаар захирамжаар газар эзэмших эрхийн хугацааг тус тус сунгасан байна. Иймд иргэн Ж.О, О.А нарын нэхэмжлэлийн мэдээллийн санд кадастрын зураг бүртгүүлэх, газар эзэмших эрхийн гэрчилгээний хугацааг сунгах шаардлагуудыг хүлээн авах боломжгүй юм. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн авахаас татгалзаж өгнө үү, гэжээ.
7. Гуравдагч этгээд Н.Т тус шүүхэд бичгээр гаргасан хариу тайлбар болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Нэхэмжлэгчийн гаргасан шаардлагыг дараах үндэслэлүүдээр хүлээн зөвшөөрөхгүй байна. Үүнд:

Нэг. Нэхэмжлэгчийн гаргасан нэмэгдүүлсэн болон бусад шаардлага нь хийн үндэслэлгүй болох талаар: Монгол улсын иргэн Н.Т би Улаанбаатар хот, дүүргийн 19-р хороо, зусланд Иргэний газар эзэмших эрхийн гэрчилгээний дугаартай, эрхийн улсын бүртгэлийн дугаарт бүртгэгдсэн, кадастрын зургийн нэгж талбарын ******* дугаар бүхий 473м2 газар, Иргэний газар эзэмших эрхийн гэрчилгээний дугаартай, эрхийн улсын бүртгэлийн дугаарт бүртгэгдсэн, кадастрын зургийн нэгж талбарын ******* дугаар бүхий 473м2 газрыг тус тус 2035 он хүртэл эзэмших эрхийг Газрын тухай хь болон Монгол Улсын Үндсэн хь, Иргэний хь, холбогдох бусад хь, журмын дагуу авсан хь ёсны эзэмшигч нь билээ. Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээ, гэрээ, кадастрын зургууд болон холбогдох бусад материалууд бүгд хэргийн материалд нотлох баримтаар олон удаа авагдсан. дүүргийн газар зохион байгалтын албанаас шүүхэд хэд хэдэн удаагийн албан бичиг, өгсөн тайлбар, холбогдох баримт материалуудаар Н.Т намайг өөрийн эзэмшлийн зуслангийн газрын хь ёсны шударга эзэмшигч мөн болохыг, Газрын тухай хь болон холбогдох бусад хь, журмыг огт зөрчөөгүй, хэн нэгэн этгээдийн эрх, хь ёсны ашиг сонирхлыг хөндөөгүй, ямар нэгэн иргэн, хийн этгээдийн эзэмшлийн газартай огт давхалгүйгээр хийн дагуу шударгаар газар эзэмшигч болохыг олон нотлох баримтаар шүүхэд гаргаж ирүүлсэн бөгөөд Газрын харилцаа, геодези зураг зүйн газар, Нийслэлийн газрын алба зэрэг эрх бүхий терийн байглагуудаас шүүхэд удаа дараа гаргаж ирүүлсэн албан бичгүүд, улсын нэгдсэн мэдээллийн санд орсон газрын бүртгэл болон кадастрын зургууд, сансарын зургууд, СБД-ийн Засаг даргын захирамжууд, хувийн хэргийн бүх матераил, өргөдөл хүсэлт, газрын гэрчилгээ, улсын бүртгэл,... гэх нотлох баримтуудаар мэт маргашгүйгээр нотлогдож байгаа юм. Эдгээр эрх бүхий төрийн байглагуудаас шүүхэд ирүүлсэн албан бичгүүд, хавсралт сансарын зургууд, кадастрын зураг болон СБД-ийн Засаг даргын захирамжууд, газрын нэгдсэн санд бүртгэгдсэн мэдээлэл, газрын гэрчилгээ, улсын бүртгэлд бүртгэгдсэн мэдээлэл... зэрэг дээр дурдсан бүх баримтууд нотлох баримтаар хэрэгт авагдсан байгаа тул хэргийн материалаас үзнэ үү.

Гэтэл нэхэмжлэгч Д.Б, О.А/Ж.О/ нар нь Газрын тухай хийн 32 дугаар зүйлийн 32.1-д "Иргэн, аж ахуйн нэгж байглага газар эзэмших тухай хүсэлтээ шатны Засаг даргад газрын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байглагаас баталсан загварын дагуу гаргана", 32.2-т "эзэмших газрын засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгжийн харъяалал, хэмжээ, зааг, байршил, нэгж талбарыг харсан тойм зураг"-ийг хавсаргах талаар тусгайлан зохицсан заалт болон дүүргийн албанд холбогдох журамд заасны дагуу хьд нийцүүлэн гаргасан хүсэлт байхгүй газар эзэмших хугацааг сунгах талаар ч хьд нийцсэн бичиг баримтуудыг хавсаргаж баталсан загварын дагуу хугацаанд нь гаргасан хүсэлт, өргөдөл, гомдол байхгүй, О.А/Ж.О/ нар зуслангийн газар хь, журамд нийцүүлэн эзэмшиж байгаа бүртгэл газрын улсын нэгдсэн сангийн бүртгэл болон улсын бүртгэлийн аль ч бүртгэлд огт байхгүй юм.

Нэхэмжлэгч Д.Бд дүүргийн Засаг даргын 2004 оны дугаар захирамжаар 0,04 га газар эзэмших эрх олгож, газрын кадастрын зургийг Газрын харилцаа геодези зураг зүйн газраас ирүүлсэн нотлох баримтаас үзэхэд нийслэлийн газрын кадастрын мэдээллийн санд бүртгэгдсэн байна. Д.Бгийн кадастрын зураг нь миний эзэмшиж буй нэгж талбарын *******/хуучин нэгж талбар *******/, ******* /хуучин нэгж талбар *******/ дугаартай 2 эзэмшил газартай ямар ч давхцалгүйгээр бүртгэгдсэн байна. Иймээс ямар ч давхцалгүйгээр мэдээллийн санд бүртгэгдсэн, Д.Б нь дээрх байдлыг хүлээн зөвшөөрч байгаа төдийгүй иргэн Д.Бгийн эрх, хь ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн гэх ямар нэгэн үндэслэлгүй байна.

Иймд нэхэмжлэгч Д.Бг Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хийн 54 дүгээр зүйлийн 54.1.5-д "нэхэмжлэгчийг төлөөлөх бүрэн эрхгүй болон нэхэмжлэл гаргах эрхгүй этгээд нэхэмжлэл гаргасан" гэсэн үндэслэлээр нэхэмжлэлийг хүлээн авахаас татгалзаж хэргийг хэрэгсэхгүй болгох үндэслэл тогтоогдож байна.

Иргэн Ж.О/агсан/-ы тухайд 2015 онд нас барсан бөгөөд О.А, Ж.О нарт зуслангийн газар эзэмших эрх анхнаасаа үүсээгүй, хүчин төгөлдөр газар эзэмших эрхийн болон газрын нэгдсэн санд бүртгэл огт байхгүй!!!

Ж.Огийн эрхийг өвлөгч гэгч О.Ды тухайд газар эзэмших эрх Ж.О агсанд огт бүртгэгдээгүй, хийн дагуу эзэмшиж буй эрхийн талаар улсын бүртгэлд болон газрын нэгдсэн санд бүртгэлгүй, хьд нийцсэн хүчин төгөлдөр эрх байхгүй байхад өв залгамжлах талаар заасан хийн ямар ч зохицалт Монгол улсад төдийгүй дэлхийн аль ч улс орны хьд байхгүй байхад эрх өвлөсөн гэж хь зөрчсөн маш ноцтой үйлдлийг нотариаттай хамтран хуурамч баримт бүрдүүлж, шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан байна.

Иймд нэхэмжлэгч Д.Б, О.А, Ж.О/О.Д/ нар нь нэхэмжлэл гаргах эрхгүй этгээд гэдэг нь хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудаар шууд нотлогдож байх тул нэхэмжлэлийг хүлээн авахаас татгалзаж, Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хийн 109 дүгээр зүйлийн 109.2-д заасан үндэслэлээр хүлээн авахаас татгалзаж хэргийг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү.

Түүнчлэн нэхэмжлэгч О.А, Ж.О/O.Д/ нарын тухайд нэхэмжлэлийн шаардлага тодорхойгүй, өөрийн эрх, хь ёсны ашиг сонирхол нь хэрхэн хөндөгдсөн талаар хьд заасан шаардлагын дагуу нэхэмжлэлээ гаргаагүй болно.

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хийн 52 дугаар зүйлийн 52.5.1-д "захиргааны акт, захиргааны гэрээг хүчингүй болгах, илт хь бус болохыг тогтоолгох, эсхүл эс үйлдэхүй хь бус болохыг тогтоолгох, захиргааны акт гаргахыг даалгах нэхэмжлэлийн хувьд нэхэмжлэгчийн эрх, хь ёсны ашиг сонирхол нь хэрхэн зөрчигдсөн" болохоо тодорхойлох үүрэгтэй.

Дээрх баримтгүйгээс нэхэмжлэгчид нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүрэн тодорхойлохгүй өдий хүртэл шүүхийг чирэгдүүлж, миний эзэмшиж буй 2 нэгж талбар бүхий газартай нэхэмжлэгчийн эзэмших ёстой гэсэн газар хэдий хэмжээгээр давхцаж байгаагаа өнөө хүртэл тодорхойлоогүй. Учир нь О.А, Ж.О/О.Д/ нар нь анх газар эзэмших хүсэлт гаргахдаа эрх бүхий байглагаар хийлгэсэн кадастрын зураг хавсаргаагүй, мөн одоог хүртэл аль газарт хэдий хэмжээний газар эзэмших тухайгаа ч нэхэмжлэлдээ дурдаагүй, нэгж талбарын дугаар байхгүй, кадастрын зураггүй, улсын бүртгэлд бүртгэлгүй, газрын улсын нэгдсэн бүртгэлд бүртгэлгүй, миний эзэмшлийн газартай давхцал байхгүй учир үүнээс үүдэн миний эзэмшил газартай хэрхэн ямар хэмжээгээр давхцаж байгаа, эзэмших газар нь хаана байх ёстойг ч тодрж чадахгүй, шүүх хурлын үед нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч болон түүний өмгөөлөгч нь аль газартай нь маргаж байгаагаа ч мэдэхгүй байсан болно.

Түүнчлэн Д.Б, О.А, ЖО/О.Д/ нар нь хэрэв эрх нь зөрчигдсөн гэж үзсэн бол тухай бүр хийн хугацаанд нь буюу 2004 онд газар эзэмших эрхийг бүртгэхгүй, гэрээ хийхгүй байхад СБД-ийн Газрын албанд гаргасан гомдол огт байдаггүй бөгөөд 2019 онд 15 жилийн хугацаа дуусан гэдэг боловч мөн л СБД-ийн албанд гаргасан өргөдөл, хүсэлт, гомдол огт байдаггүй, Д.Б 2009 онд газрын эрхээ баталгаажж бүртгүүлсэн байхад О.А, ЖО нар тухайн үед гомдол гаргаж байгаагүй, газар эзэмших эрх анхнаасаа үүсээгүй, бүх талаар хийн хөөн хэлэлцэх хугацаа нь дууссан, худлаа ярьж, хь бус үйлдлийг бусадтай хамтран хийж, хь болон шүүхэд хүндэтгэлгүй хандаж, хь зөрчин бусдын эзэмшлийн газрыг булаах зорилгоор танил талаа ашиглан шүүхэд үндэслэлгүйгээр нэхэмжлэл гаргасан этгээдүүд юм.

Иймд нэхэмжлэгч Д.Б, О.А, Ж.О/О.Д/ нар нь анхнаасаа нэхэмжлэл гаргах эрхгүй этгээд мөн гэдэг нь баримтаар нотлогдож байх тул гомдлыг хүлээн авахаас татгалзаж, Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хийн 109 дүгээр зүйлийн 109.2-д заасан үндэслэлээр хэргийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү.

Хоёр. Н.Т би өөрийн эзэмшлийн зуслангийн газрын хь ёсны шударга эзэмшигч мөн болох талаар:Н.Т би иргэн Д овогтой Нын хь ёсны дагуу эзэмшиж байсан зуслангийн газрыг энэ хүнээс 10 сая төгрөгийн авлагаа авч чадахгүй байсан тул өөрийн нэр дээр шилжүүлэх авахаар Д.Нтай тохиролцон 2013 оны 5 сарын 02-ны өдөр "Газар эзэмших эрх шилжүүлэх гэрээ"-г байгж, дүүргийн Газрын албанд хүсэлт гаргасны дагуу дүүргийн Засаг даргын 2013 оны 09 сарын 18-ны өдрийн 375 дугаар захирамжаар хийн дагуу шилжүүлж авч байсан болно./ дүүргийн Засаг даргын 2013 оны 375 дугаар захирамж, захирамжийн хавсралт болон Газар эзэмших эрх шилжүүлэх гэрээ, кадастрын зураг, газрын төлбөр төлсөн баримтууд, өргөдөл, хүсэлт... гэх мэт холбогдох бүх нотлох баримтууд хэргийн материалд нотлох баримтаар авагдсан үзнэ үү.

Ийнхүү дүүргийн Засаг даргын 2013 оны 09 сарын 18-ны өдрийн 375 дугаар захирамжийг үндэслэн 2013 оны 09 сарын 28-ны өдөр энэхүү зуслангийн газрын хь ёсны эзэмшигчийн гэрчилгээг гаргах хүсэлтийг дүүргийн Газрын албанд гаргаж, холбогдох материалуудыг хь, журамд заасны дагуу бүрдүүлж өгснөөр Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээний 0 дугаартай, улсын бүртгэлийн 186433 дугаарт бүртгэгдсэн, кадастрын зургийн нэгж талбарын 186433 дугаар бүхий 473м2 газар, Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээний 0 дугаартай, улсын бүртгэлийн ******* дугаарт бүртгэгдсэн, кадастрын зургийн нэгж талбарын ******* дугаар дугаар бүхий 473м2 газрын хь ёсны эзэмшигч болсон юм. / дүүргийн Газрын албаны Өргөдөл, гомдлын бүртгэл-хяналтын картын маягтын №2304, №2305 дугаарт тус тус бүртгүүлж, 2013 оны 08 сарын 28-ны өдөр гаргасан өргөдөл, Газар эзэмших гэрчилгээ олгосон баримтууд хэргийн материалд нотлох баримтаар авагдсан.

Мөн газар эзэмших эрхийг авсан энэхүү зуслангийн газрын төлбөрийг ч хийн дагуу бүрэн төлж ирсэн ба эдгээр баримтууд эх хувиараа надад хадгалагдаж байна./2013-2019 оны газрын төлбөр төлсөн баримтууд, гэрчилгээний үнэ төлсөн баримтууд хэргийн материалд нотлох баримтаар авагдсан.

Анх газар эзэмших эрхийг шилжүүлж авахдаа дүүргийн Газрын алба, Нийслэлийн газрын албанаас тухайн газарт давхар эзэмшигч бүртгэлтэй эсэх, кадастрын зураг давхцал байгаа эсэхийг шалгахад иргэн Д.Н нь хь ёсны цорын ганц эзэмшигч бөгөөд энэхүү газар дээр давхар бүртгэлгүй, кадастрын зураг давхцал байхгүй болохыг дүүргийн Газрын албаны бүртгэлийн мэргэжилтэн Б.Б, зуслангийн газрыг хариуцсан мэргэжилтэн, газар зохион байгагч С.Мөнгөнцэцэг болон Нийслэлийн газрын албаны бүртгэлийн мэргэжилтэн н.У нар шалгаж, баталж хэлж өгсөн тул хийн дагуу, үнэн шударгаар энэхүү зуслангийн газрыг эзэмших эрхийг шилжүүлж авч байсан болно. Одоо ч энэ газрын хь ёсны шударга эзэмшигч нь Н овогтой Т миний бие мөн юм. /Д.Нын Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээ, гэрээ, кадастрын зураг, иргэн Д.Г, Ү.Н, Д.Н нарын 2001-2012 оны зуслангийн газрын төлбөр төлсөн баримтуудыг хэргийн материалд нотлох баримтаар авагдсан.

Н.Т би хь ёсны дагуу эзэмших эрхийг нь авсан газрынхаа хугацааг сунгах хүсэлтийг дүүргийн Газрын албанд 2019 оны 02 сарын 21-ний өдөр гаргасны дагуу дүүргийн Засаг даргын 2019 оны 03 сарын 21-ний өдрийн дугаар захирамжаар 15 жил буюу 2035 он хүртэл эзэмших эрхийн хугацааг сунгаж өгч шийдвэрлэсэн тул 2019 оны 5 сарын 29-ний өдөр СБД-ийн Газрын албанд газар эзэмших гэрчилгээгээ шинээр гаргах хүсэлтийг холбогдох баримтуудыг бүрэн бүрдүүлж өргөдөл гаргасан юм.

Энэ хугацаанд иргэн О.А, Д.Б нар хь бусаар миний газрыг булааж авахаар, газрын мэргэжилтэн Ц.Ттой үгсэн хуйвалдаж маргаан үүсгэж байсан бөгөөд миний бие хь ёсны эрхээ эдэлж гэрчилгээгээ гаргах, зөрчигдсөн эрхээ хамгахаар тус дүүргийн Газрын албанд гомдол гарган шалгснаар хь ёсны эзэмшигч нь Н овогтой Т миний биеийг мөн гэж үзэж, Газар эзэмших эрхийг 15 жилээр сунгаж өгч, газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг 2020 оны 07 сарын 31, 2020 оны 08 сарын 12-ны өдрөөр тус тус гаргаж өгч шийдвэрлэж байсан билээ. /Энэхүү гомдлыг СБД-ийн Газрын албаны Н.Т миний хувийн хэргээс хэргийн материалд нотлох баримтаар авагдсан байгаа болно.

Гэтэл 2020 оны 03 сарын 12-ны өдөр Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн дуудан ирүүлэх мэдэгдэх хуудсыг гэрт үлдээгээд явсан байсны дагуу 303 тоотод очиж захад иргэн О.А, Д.Б нарын нэхэмжлэлтэй захиргааны хэрэгт гуравдагчаар оролцох болсон талаар болон 2020 оны 03 сарын 27-ны өдрийн дотор тайлбар бичиж ирүүлэх тухай мэдэгдэж, энэ цагаас хойш шүүхэд гуравдагчаар этгээдээр оролцож байна.

О.А, Д.Б нарын гаргасан нэхэмжлэлийг хүлээж аваад анх газар эзэмших эрхийг шилжүүлж авч байсан иргэн Д.Нтай утсаар холбогдож тодрахад өмнө нь энэ газрыг иргэн Д.Г, Ү.Н нар хь ёсны дагуу эрхийг нь авч эзэмшиж байсан ба эдгээр иргэдийг гадаад улс руу явсан байхгүй байх хугацаанд энэхүү зуслангийн газар дээр иргэн О.А, Д.Б, Ж.О нар нь байшин барьж, хь бусаар эзэмшиж байсныг эдгээр хүмүүс мэдсэнээр дүүргийн Газрын албанд хандан шалгж, мөн л хь бус гэдгийг нь тогтоож байсан байна.

дүүргийн Газрын албанд эдгээр О.А, Д.Б нарын нь нэлээд их мөнгө зарцж байшин барьсан тул зөвхөн байшингийн ёроолоор ч хамаагүй газрыг үлдээж өгөөч гэж гуйж, иргэн Д.Г, Ү.Н нарын хаг харж өгч байя гэж хүсэлт гаргаж гуйсны дагуу байшин барьсан хэсгийн газрыг Д.Бгийн нэр дээр үлдээн шийдвэрлэж байжээ.

Иймд иргэн Д овогтой Н/РД:*******/-ыг гэрчээр дуудан мэдүүлэг авч, О.А, Д.Б, Ж.О нарын хь бус үйлдлийг тогтоож, үнэн зөв шийдвэрлүүлэх хүсэлт гаргасныг шүүх хурлын үед хүлээж авсан гэсэн боловч шүүгч М.Б шүүгчийн захирамж гаргаж баталгаажаагүй, гэрчээр дуудаж мэдүүлэг аваагүй. Мөн иргэн Д.Н нь Сэлэнгэ аймгийн Хүдэр суманд аж ахуй эрхэлж тэндээ амьдардаг ба Улаанбаатар хотод ирсэн байх хугацаандаа шүүхэд гэрчээр мэдүүлэг өгөх хүсэлт гаргасан боловч хариу өгөөгүй тул бичгээр тайлбар гаргаж шүүхэд ирүүлсэн юм. /Д.Нын бичгээр гаргасан тайлбар хэргийн материалд нотлох баримтаар авагдсан тул үзнэ үү.

Үүний дараа удаа дараа дахин хүсэлт гаргасны дагуу тус шүүхээс Д.Ныг гэрчээр дуудаж асуусан ба гэрчийн мэдүүлэг хэргийн материалд мөн нотлох баримтаар авагдсан байгаа болно.

Мөн түүнчлэн Д.Н газрын эрхээ шилжүүлэх үедээ надад эх хувиар нь хүлээлгэж өгсөн Д.Г, Ү.Н, Д.Н нарын Улаанбаатар банканд төлсөн 2001-2012 оны зуслангийн газрын төлбөр төлсөн баримтууд одоо ч надад эх хувиараа хадгалагдаж байгаа юм. /Иргэн Д.Г, Ү.Н, Д.Н нарын энэхүү зуслангийн газрын 2001-2012 оны газрын төлбөр төлсөн баримтуудыг хэргийн материалд нотлох баримтаар авагдсан болно./ Ийм байдлаар иргэн О.А, Д.Б, Ж.О нар нь анхнаасаа хь бусаар хүний газар эзэмших, булаах үйлдлийг удаа дараа гаргаж байсан төдийгүй одоо ч хийн дагуу эзэмшиж байгаа миний газрыг луйврын байдлаар булаахаар шүүхэд нэхэмжлэл хүртэл гаргаж, удаан хугацаанд чирэгдүүлж байна.

2018 оны зун би ээжийнхээ хамтаар зуслангийн газраа очиж эргэхэд модон ханы маань байршлыг нь өөрчилж татсан байсан тул тэнд байсан настай эмэгтэйгээс хэн гэж хүн, ямар учраас хаг маань бгаж, байршлыг нь өөрчилсөн болохыг асуухад эдгээр хүмүүс дүүргийн газрын албаны хүмүүс ингэж хаг бгаж өөрчилсөн гэсэн тул дүүргийн Газрын албанаас тодрахад манайхаас ингэж өөрчлөөгүй, тийм юм байхгүй гэж хэлсэн. Гэтэл энэ өвөл очиж эргэхэд модон хаг авч, миний газрыг дундуур нь тасалж, өөрийн байшинг оран төмөр ха татсан байсан.

Н.Т миний бие 2018-2020 онд бие өвдөж гадагшаа хэд хэдэн удаа эмчилгээнд явсан ба 2020 онд хүнд хагалгаанд орсон, мөн 2020 оноос хойш өнөөдрийг хүртэлх хугацаанд эмчилгээнд их хэмжээний мөнгө зарцж мөн л зуслангийн байшин барих төлөвлөгөөгөө биелүүлж чадаагүй юм.

Иймд О.А, Д.Б, Ж.О/О.Д/ нарын иргэдийн хь бусаар бусдын газар булаахаар удаа дараа гаргасан хь бус үйлдэлд нь болон хь ёсны дагуу газар эзэмших эрхийг авсан надад 3 жил гаруй хугацаанд хүндрэл учрж, цаг зав алдан чирэгдүүлж, хий дэмий олон бичиг цаасны ажил удаж, нэр төр, хь ёсны эрх, ашиг сонирхлыг маань ноцтойгоор зөрчин, хөндөж байгаа эдгээр увайгүй иргэдийн хь бус үйлдэлд нь холбогдох хь, тогтоомжийн дагуу зохих хийн хариуцлага тооцож, хохирлыг маань барагдж өгч, нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож хьд нийцүүлэн энэхүү хэргийг үнэн зөв, шударгаар шийдвэрлэж өгнө үү. гэжээ.

8. Гуравдагч этгээд Н.Тын өмгөөлөгч О.Ч шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Гуравдагч этгээдийн эзэмшиж байгаа газрыг дүүргийн Засаг даргыг 2001 оны дугаар захирамжаар олгосон учраас гуравдагч этгээдийн газар эзэмших эрх түрүүлж үүссэн гэж үзнэ. Нэхэмжлэгч нар нь сүүлд нэхэмжлэлийн шаардлагаа 2001 оны 10 дугаар сарын дугаар захирамжийг илт хь бус болохыг тогтоолгох гэдгийг тодрсан. Н.Ды шаардлага мөн адилхан байгаа. Шүүхээс 2021 оны 11 дүгээр сарын 09-ний өдрийн 1/8243 дугаар албан бичгээр нэхэмжлэлийн шаардлагаа эцсийн байдлаар тодрна уу, гэсэн албан бичиг явсан. Манайхаас мөн хүсэлт гаргасан тэгэхэд 2001 оны тодрсан шаардлага дээрээ хүчингүй болгох гээд бичсэн байгаа. Нэхэмжлэлийн шаардлагаа тодрах нь та нарын өөрсдийнх нь эрхийн асуудал байгаа. Тодрсан шаардлагаар 2001 оны захирамжийг илт хь бус гэж ойлгож байгаа. Гуравдагч этгээдэд газар олгосон 2013 оны 375 дугаар захирамжтай холбоотой ямар ч нэхэмжлэлийн шаардлага байхгүй гаргаагүй байгаа.

н.Ды итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Г биш юм. Яагаад гэвэл дүүргийн Засаг даргад 2019 оны 06 дугаар сарын 03-ны өдөр хүсэлт гаргаагүй. Мөн Ж.О хүсэлт гаргаж байгаагүй байхад энэ нь хариуцагчийн эс үйлдэхүй байхгүй. 3 дугаар хавтас хэргийн 151 дүгээр хуудсанд байгаа газар эзэмшүүлэх эрхийг сунгах тухай огт дурдаагүй байгаа. Харин лавлагаа гарган өгч тусална уу гэсэн хүсэлт байгаа. Үүний дагуу дүүргийн Засаг даргын албанаас 2019 оны 07 дугаар сарын 03-ны өдөр хариу өгсөн. Улмаар Нийслэлийн Засаг дарга гомдлоо гаргасан. Тухайн гомдолд хүсэлт сунгахгүй байна гэсэн агга байгаа. Өмнөх гаргасан хүсэлтдээ дурдаагүй асуудал дээр гомдол гаргаж байна гэж тайлбарлаж байна.

Нэхэмжлэгч О.А, Ж.О түүний өв залгамжлагч н.Д нарын газрын байршил тодорхойгүй байгаа. Гуравдагч этгээд нь нэгж талбар бүхий хоёр газартай давхцаад олгосон гэдэг нь хэрэгт авагдсан баримтаар шууд тогтоогдохгүй юм. Нэхэмжлэгч нар нь тухайн газар эзэмших хүсэлтээ Газрын тухай хийн 32 дугаар зүйлийн 32.1, 32.2 дахь хэсэгт заасан холбогдох баримтуудыг хавсаргаж өгөөгүй. Ийм байхад газар эзэмших эрхийг хариуцагч нар сунгах боломжгүй.Иймд хариуцагчийн эс үйлдэхүй байхгүй. 2004 онд газар эзэмших хүсэлт гаргасан үүн дээр судлаад үзэхэд хоёр хүний иргэний үнэмлэх, хүсэлт байгаа. Тэгэхээр нэхэмжлэгч талаас өөр ямар нэгэн баримт гаргаж өгөөгүй нь тогтоогдож байгаа юм. Скипилаци зургийг судалж үзэхэд ямар нэгэн огноо дугаар байхгүй, баталгаажсан тэмдэг байхгүй. Энэ нь нотлох баримтын шаардлага хангахгүй баримт байгаа. Д.Бгийн газрын доошоо газар нь байршилтай. Үүнийг Д.Нын аавынх нь зураг байгаа. Гэр бүлээрээ хүсэлт өгч байсан.

Нэхэмжлэгч О.А, Ж.О нар нь 2004 оноос хойш газар эзэмших гэрээ огт байгаагүй, газрын зургаа баталгаажаагүй, хүсэлтээ өгөөгүй. 2009 онд Д.Б нь газрын алба дээр очоод кадастрын зургаа гаргаад бүртгүүлэхэд мэдээллийн сан дээр гуравдагч этгээдийн газар яг хажууд нь харагдаж байгаа. Нэхэмжлэгч нар хүсэлтээ гаргаад бүртгүүлэх үүрэгтэй. Үүнийг огт хийгээгүй. Газрын тухай хийн 27 дугаар зүйлийн 27.1 дэх хэсэгт зааснаар нэгж дугааргүй газрыг кадастрын мэдээллийн санд бүртгэх боломжгүй. Үл хөдлөх эд хөрөнгө газраа дагаж олгогддог. Д.Бгийн газар дээр баригдсан та нарын байшин юм. Тэгэхээр Д.Бгийн эрх ашиг хөндөгдөхгүй байгаа. Бичгээр гаргасан шаардлагыг нь харахаар Д.Бгийн даалгах шаардлага байгаа. Шүүх Д.Бгийн эрх ашиг хөндөгдөхгүй байна, хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэх ёстой байсан гэж Давж заалдах шатны шүүх үзэж байгаа. Улсын бүртгэлээс ирсэн лавлагаагаар нэхэмжлэгч нар газар эзэмших эрх бүртгэгдээгүй гэсэн.

Манайх хүсэлтийг нь гаргасан. Гэрчийн мэдүүлэг дангаараа нотлох баримтын хэмжээнд үнэлэгдэхгүй. Манаач н.М гэдэг хүн н.Г, н.Н нар байсан гэдгийг мэддэг. Газрын тухайн хийн 32 дахь хэсэгт зааснаар өв залгамжлаад авчаад байгаа юм. 2015 онд нас бараад 2019 онд гэрчилгээ дуусаад, хугацаа дууссан байгаа газрыг яаж өв залгамжилж аваад байгаа юм. Үүнтэй холбоотой Иргэний хэргийн шүүх дээр нотариатын үйлдэлтэй холбоотой нэхэмжлэл гаргая гэж ярьж байсан. Хугацаа дууссан гэрчилгээг нотариат өв залгамжилж шилжүүлдэггүй. Энэ нь тусдаа яригдах асуудал байх. н.Г, н.Н нараас газар эзэмших эрх шилжүүлсэн 2005 оны 05 дугаар сарын 29-ний өдрийн гэрээ байгаа. Энэ гэрээтэй холбоотой ямар нэгэн маргаан одоогоор байхгүй байгаа. Давж шат шүүхийн магадлалаар хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журам зөрчсөн, нотлох баримтыг дутуу цуглсан гэдгээр хэрэгсэхгүй болгосон. Б.Гийн итгэмжлэл дууссан байна гэдгийг би шүүх хурал дээр олон удаа хэлсэн. 2001 оны кадастрын зураг скипилаци зураг байхгүй байна. Байхгүй бол дэлгэрэнгүй тайлбарыг ирүүлнэ үү гээд шүүхээс албан бичиг явсан. Үүнтэй холбоотой баримт хэрэгт ирсэн байсан. Дэлгэрэнгүй тайлбарыг ирүүл гэж байвал хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нар шүүх хуралдаанд ирсэн учраас өөрсдөө тайлбараа өгсөн гэж үзэж байгаа. Иймд нэхэмжлэгч нарын нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү. гэжээ.

9. Гуравдагч этгээд Д.Н тус шүүхэд бичгээр гаргасан хариу тайлбартаа: Нэхэмжлэгч нарын гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагатай танилцахад эдгээр иргэд хь нийцээгүй, үндэслэлгүй шаардлага гаргасан байх тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг огт хүлээн зөвшөөрөхгүй байна. Учир нь Монгол Улсын иргэн Д овогтой Н би дүүргийн 19-р хороо, зуслангийн 2 газрыг иргэн Д.Г, Ү.Н нарын гэр бүлийн хүмүүсээс Газрын тухай хь болон холбогдох бусад хь, журамд заасны дагуу хьд нийцүүлэн 2011 онд өөрийн нэр дээр шилжүүлэн авч, шударгаар эзэмшиж байсан юм. Дээр дурдсан зуслангийн 2 газрыг шилжүүлж авахдаа 2011 онд дүүргийн газрын албанд хь, журамд заасан маягт, шаардлагын дагуу өргөдөл, хүсэлтээ гаргаснаар СБД- ийн Засаг даргын 2012 оны 08 дугаар сарын 08-ны өдрийн 263 тоот захирамж гарч, дүүргийн Газрын алба, улсын бүртгэл гэх мэт эрх бүхий төрийн байглагуудын албан ёсны захирамж, шийдвэрүүд гарснаар 2012 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдөр Иргэний газар эзэмших эрхийн гэрчилгээ N, Кадастрын зургийн нэгж талбарын ******* дугаартай 473м2 газар, Иргэний газар эзэмших эрхийн гэрчилгээний №04033274, Кадастрын зургийн нэгж талбарын ******* дугаартай 473м2 зуслангийн газрыг тус тус эзэмших эрхийг шилжүүлэн, Д.Н миний нэр дээр газар эзэмших гэрчилгээг тус тус олгож байсан болно. Энэхүү зуслангийн 2 газрыг өмнө нь иргэн Д.Г, У.Н нарын гэр бүлийн хүмүүс 2001 онд Газрын тухай хьд заасны дагуу газар эзэмших эрхийг анх авч, хь ёсны дагуу шударгаар эзэмшиж байсан бөгөөд надад шилжүүлж өгөхдөө нэгж талбарын дугаартай, кадастрын зурагтай, гэрчилгээтэй, модон хатай, бусдын газартай ямар ч давхцал байхгүй, ямар нэгэн зөрчилгүй газрыг хь, журамд заасны дагуу надад шилжүүлэн өгч байсан.

Дахин тодрж хэлэхэд эдгээр Д.Г, Ү.Н нарын гэр бүлийн хүмүүсийг гадаад улс руу удаан хугацаагаар явж байх хугацаанд, энэхүү зуслангийн газар дээр иргэн Б гэгч нь хь зөрчин байшин барьж, бусдын эзэмшиж байгаа газрыг хь бусаар ашиглаж байсныг мэдсэнээр дүүргийн Газрын албанд хандан шалгж, хь бусаар бусдын газрыг ашигласан гэдгийг нь тогтоож байсныг тус шүүхээс гэрчээр мэдүүлэг авахад болон өмнө нь тус шүүхэд бичгээр гаргаж өгсөн тайлбартаа ч би маш тодорхой бичиж өгсөн юм.

Мөн Д.Н би энэхүү газрыг шилжүүлж авахдаа дүүргийн Газрын албаны мэргэжилтэн, газар зохион байгагч нарын хамт газар дээр нь шалгахаар очиход Б гэж хүн газар дээр маань хь бусаар байшин барьсан, кадастрын зургийг дагуу Халсан байсан модон ханы зарим хэсгийг өөрчилж татсан байсан тул дүүргийн Газрын албанаас Д.Бд бусдын эзэмшиж байгаа газрыг чөлөөлж, хь зөрчиж барьсан байшинг бгах шаардлага тавьж байсан.

Тухайн үед Д.Б болон түүний эхнэр, аав, ээж нар гээд хүмүүс байсан ба байшин барихад нэлээд хөрөнгө, мөнгө зарцсан тул зөвхөн байшингийн ёроолоор ч хамаагүй газрыг нь үлдээж өгөөч гэж гуйж, таны ха, газрыг би харж өгч байя, байшингийн газрыг л үлдээгээд өгчих... гэх зэргээр гуйж, мөн тухайн үед дүүргийн Газрын албаны газар зохион байгагч 1 залуу байсан тэр хүн хүртэл хамт гуйгаад байсан тул байшин барьсан хэсгийн газрын хэмжээгээр дутсан газрыг дээш нь сунгаж кадастрын зургийг шинэчлэн гаргаж өгч, Б гэгч нь миний зуслангийн газрын модон хаг зургийн дагуу дахин барьж өгч байсан юм.

Мөн энэхүү дахь зуслангийн газрын эзэмших эрхийг шилжүүлж авахдаа би дүүргийн Газрын албанаас тухайн газарт давхар эзэмшигч бүртгэлтэй эсэх, кадастрын зураг давхцал байгаа эсэхийг шалгахад давхар бүртгэл, давхцал байхгүй. кадастрын зураг давхцалгүй болохыг дүүргийн Газрын албаны кадастрын бүртгэлийн мэргэжилтэн болон зуслангийн газрыг хариуцсан газар зохион байгагч нар шалгаж, ямар нэгэн зөрчилгүй, хийн дагуу эзэмшиж байгаа газар болохыг хэлж өгсөн тул хьд нийцүүлэн энэхүү зуслангийн газрыг эзэмших эрхийг шилжүүлж авснаар уг газрыг шударгаар эзэмшиж байсан билээ.

Ийнхүү миний бие Д.Н нь шударгаар эзэмшиж байсан зуслангийн 2 газраа иргэн Н.Тд уг газрыг халсан модон хатай нь хамтаар 10 сая төгрөгийн өрөндөө шилжүүлж өгр тохиролцон, 2013 оны 5 сарын 2-ны өдөр "Газар эзэмших эрх шилжүүлэх гэрээ-г байгж, СБД-ийн Газрын албанд хүсэлт гаргасны дагуу дүүргийн Засаг даргын 2013 оны 9 сарын 18-ны өдрийн 375 дугаар захирамж гарч, хь, журамд заасны дагуу газар эзэмших эрхээ иргэн Н.Тд 2013 онд шилжүүлж өгсөн юм.

Дээрх бүхнийг нотлох дүүргийн Газрын албанд гаргаж байсан өргөдөл, хүсэлт, бусад материал болох дүүргийн Засаг даргын захирамжууд, дүүргийн Газрын албанаас олгосон газар эзэмших гэрчилгээнүүд, гэрээнүүд, кадастрын зургууд, газрын төлбөр төлсөн баримтууд гэх мэт бүх бичиг баримтууд дүүргийн Газрын албанд байгаа Д.Н миний газар эзэмшигчийн хувийн хэрэгт байгаа тул дүүргийн Газрын албаны архиваас авч үзнэ үү.

Мөн зуслангийн газрын төлбөрийг ч хийн дагуу бүрэн төлж ирсэн ба газраа шилжүүлэх үедээ эдгээр баримтуудыг эх хувиар нь Н.Тд өгсөн бөгөөд нэг хувь нь дүүргийн Газрын албаны архивт мөн хадгалагдаж байгаа тул эдгээр иргэн, төрийн байглагаас авч үзэх, эх хувиар нь шалгах бүрэн боломжтой.

Өмнө нь 2020 онд тус шүүхэд би бичгээр тайлбар гаргахдаа энэ талаар мөн тодорхой бичиж өгсөн бөгөөд дараа нь 2022 оны эхээр гэрчээр хүртэл очиж тус шүүхэд мэдүүлэг өгсөн. Гэтэл тус Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхээс миний бие Д.Ныг гуравдагч этгээдээр татан оролцах тухай захирамжийг гаргажээ. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх хийн 22 дугаар зүйлийн 22.1-д "Үндсэн нэхэмжлэлийн шаардлагаар үүссэн маргааны үйл баримтын талаар бие даасан шаардлага гаргасан, эсхүл эдгээрийн улмаас эрх, хь ёсны ашиг сонирхол нь хөндөгдөж байгаа гэж үзсэн гуравдагч этгээдийг тухайн этгээдийн хүсэлтээр, эсхүл шүүгч хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд оролцна" гэж заасан байна.

Энэ заалтын дагуу гуравдагч этгээдийн тухайд эрх, хь ёсны ашиг сонирхол нь хөндөгдөх учиртай байтал Д.Н миний эрх, хь ёсны ашиг сонирхол 2013 онд газар эзэмших эрхийг иргэн Н.Тд шилжүүлснээр олон жилийн өмнө дуусгавар болчихсон билээ. Одоо надад энэхүү зуслангийн газартай холбоотой сэргэх эрх, хь ёсны ашиг сонирхол огт байхгүй, газар эзэмших эрх өөр хүнд шилжээд олон жил өнгөрч, Дуусгавар болсон байтал гуравдагч этгээдээр хэрэгт оролцах шийдвэр гаргасан нь хьд нийцэхгүй байна.

Өөрөөр хэлбэл нэгэнт Д.Н миний хь ёсны эрх 2013 онд дуусгавар болсон учраас хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд оролцлоо ч надад сэргэх эрх байхгүй, миний эрх, хь ёсны ашиг сонирхол хөндөгдөх зүйл байхгүй төдийгүй уг асуудлаар анхан шатны шүүхэд бичгээр өмнө тайлбар өгсөн, мөн гэрчийн мэдүүлэг хүртэл шүүхээс авсан учир хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд оролцох шаардлага надад байхгүй тул Д.Н би гуравдагч этгээдээр оролцохоос татгалзаж байна.

Түүнчлэн нэхэмжлэгчийн гаргасан шаардлага үндэслэлгүй, хьд нийцээгүй байгаа тул зөвшөөрөхгүй байгаа тайлбарыг тус шүүхэд энэхүү татгалзалтай хамтатган өгч байна. Мөн Д.Н би Сэлэнгэ аймгийн Хүдэр суманд аж ахуйн үйл ажиллагаа эрхэлж, хөдөө орон нутагт болон Улаанбаатар хотод ирж, очин амьдарч байгаа тул өөрийн биеэр тус шүүхэд очиж, гуравдагч этгээдээр оролцох боломжгүй, ийм цаг зав ч байхгүй тул гуравдагч этгээдээр оролцохоос татгалзаж байна. гэжээ.

10. Гуравдагч этгээд Д.Г, Ү.Н нар тус шүүхэд бичгээр гаргасан хариу тайлбартаа: 2001 онд Д.Г, Ү.Н нарын эзэмшил зуслангийн газрыг нэг эмэгтэй хүнд зарсан нь үнэн. Нэрийг нь санахгүй байна. /Т гэлүү./ Дараа нь 2008-2009 оны үед нэг залуу гэрт ирээд Тын нөхөр нь гэлүү, дүү нь гэлүү, гэрчилгээгээ хаясан гэлүү, солисон гэлүү санахгүй байна. Эдгээр бичиг дээр гарын үсэг зураад өгөөч гэхээр нь зурсан. Одоогоос 20 жилийн өмнөх үйл явдлыг санахгүй байна. Иймд Д.Г, Ү.Н бид хоёр шүүхээр явах хүсэлгүй байна. Цаашид хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд оролцохгүй. гэжээ.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

1. Иргэн О.А, Д.Б, О.Д нарын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Гийн нэхэмжлэлтэй дүүргийн Засаг дарга, дүүргийн албанд холбогдох захиргааны хэрэгт хьд заасан журмын дагуу авагдаж, шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтууд, нэхэмжлэгч, хариуцагч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч, өмгөөлөгчдийн шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбар зэрэгт тулгуурлан нэхэмжлэгч нарын нэхэмжлэлийн шаардлагын хүрээнд дор дурдсан үндэслэлээр хэргийг хянан шийдвэрлэв.

2. Иргэдийн төлөөлөгчид шүүх хуралдааны тов мэдэгдсэн боловч хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр шүүх хуралдаанд ирээгүй бөгөөд хэргийн оролцогчийн зөвшөөрлөөр түүний эзгүйд шүүх хуралдааныг үргэлжлүүлэн явсан болно.

3. Иргэн Д.Бгийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Гийн нэхэмжлэлтэй дүүргийн Засаг даргад холбогдох Д.Бгийн газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг сунгахгүй байгаа эс үйлдэхүй хь бус болохыг тогтоож, сунгахыг даалгах шаардлагын тухайд:

4. Иргэн Д.Б нь хүү Б.Гт 2019 оны 8 дугаар сарын 21-ний өдөр 3 жилийн хугацаатай итгэмжлэл олгосон байх бөгөөд итгэмжлэлийн хугацаа дууссан байна.

5. Шүүхээс итгэмжлэлийн хугацаа дууссан талаар төлөөлөгчид мэдэгдсэн бөгөөд шинээр итгэмжлэл ирүүлээгүй байх тул Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хийн 54 дүгээр зүйлийн 54.1.5 ...нэхэмжлэгчийг төлөөлөх бүрэн эрхгүй... гэсэн үндэслэлээр, мөн хийн 109 дүгээр зүйлийн 109.2 Энэ хийн 54 дүгээр зүйлд заасан үндэслэл хэргийг хянан шийдвэрлэх явцад, эсхүл шүүх хуралдааны үед тогтоогдвол шүүгч, шүүх бүрэлдэхүүн хэргийг хэрэгсэхгүй болгож, нэхэмжлэлийг хүлээн авахаас татгалзана гэж зааснаар дээрх шаардлага бүхий хэргийг хэрэгсэхгүй болгож, нэхэмжлэлийг хүлээн авахаас татгалзаж шүүх шийдвэрлэлээ.

6. Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөс Д.Бгийн эзэмшиж буй газар өөр хэн нэгэн этгээдийн газартай давхцалгүй тул дүүргийн Засаг даргад хандан гэрчилгээний хугацаа сунгах хүсэлтээ шийдвэрлүүлэх боломжтой гэсэн тайлбар гаргасныг дурдах нь зүйтэй.

7. дүүргийн Засаг даргын 2001 оны 10 дугаар сарын 17-ны өдрийн дугаар захирамжаар иргэн Ү.Н, Д.Г нарт тус дүүргийн 15 дугаар хороо, Ш зуслан, маргаан бүхий газарт тус бүр 400 м² газрыг 5 жилийн хугацаатай ашиглахаар шийдвэрлэж, Ү.Нт дугаар, Д.Гт дугаар гэрчилгээг олгосон байна. /1-р х.х-н 56-59, 78/

8. Иргэн Д.Н, Ү.Н, Д.Г нарын хүсэлтийг үндэслэж, Д.Нт дүүргийн Засаг даргын 2012 оны 8 дугаар сарын 8-ны өдрийн 263 дугаар захирамжаар дээрх 2 иргэний газар эзэмшүүлэх эрхийг шилжүүлж, газар эзэмших эрхийн , дугаар гэрчилгээг олгожээ. /6-р х.х-н 10-12, 1-р х.х-н 68, 70/

9. Улмаар иргэн Д.Н, Н.Т нарын хүсэлтийн дагуу дээрх газар эзэмших эрхийг гуравдагч этгээд Н.Тд дүүргийн Засаг даргын 2013 оны 9 дүгээр сарын 18-ны өдрийн 375 дугаар захирамжаар шилжүүлж, газар эзэмших эрхийн , дугаар гэрчилгээг олгосон. /1-р х.х-н 222-242/

10. Харин маргаан бүхий газарт дүүргийн Засаг даргын 2004 оны 5 дугаар сарын 21-ний өдрийн дугаар захирамжаар О.А, Д.Б, Ж.О нарт тус бүр 400 м² газрыг 15 жилийн хугацаатай эзэмшүүлж, 0004257, *******, 0004259 дугаар газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг олгожээ. /1-р х.х-н 6-15/

11. Нэхэмжлэгч О.А, Ж.О агсан нарын нэр дээр гэрчилгээ нь гарч, ха барьсан маргаан бүхий газар нь гуравдагч этгээд Н.Тын эзэмшлийн газартай давхцаж байгаа болох нь Газар зохион байгалт, геодези зураг зүйн газрын 2022 оны 5 дугаар сарын 26-ны өдрийн 2/1551 дугаар албан бичиг, түүний хавсралтаар нотлогдоно. /2-р х.х-н 64-68/

12. Тодрбал, - 2006 оны 9 дүгээр сарын зурган мэдээлэлд анх нэгж талбарын ******* дугаар бүхий 473 м² талбайтай газар нь регистр //-ийн дугаартай иргэний /Ү.Н/ нэр дээр бүртгэгдсэн байх бөгөөд өнөөг хүртэл нэгж талбарын талбайн хэмжээнд өөрчлөлт ороогүй байна.

- Харин 2012 оны 10 дугаар сарын архивын зурган мэдээлэлд дээрх нэгж талбарын эзэмшигч өөрчлөгдөн регистр //-ийн дугаартай иргэний /Д.Н/ нэр дээр бүртгэгдсэн байна.

- Мөн 2013 оны 11 дүгээр сарын архивын зурган мэдээлэлд нэгж талбарын эзэмшигч өөрчлөгдөн регистр //-ийн дугаартай иргэний /Н.Т/ нэр дээр бүртгэгдсэн байх бөгөөд 2019 оны 3 дугаар сарын 21-ний өдрийн зурган мэдээлэлд уг нэгж талбарын дугаарт өөрчлөлт орж нэгж талбарын ******* дугаар бүхий 473 м² талбайтай болсон бөгөөд өнөөг хүртэл ямар нэгэн өөрчлөлт ороогүй байна.

- 2006 оны 9 дүгээр сарын зурган мэдээлэлд анх нэгж талбарын ******* дугаар бүхий 473 м² талбайтай газар нь регистр //-ийн дугаартай иргэний /Д.Г/ нэр дээр бүртгэгдсэн байх бөгөөд өнөөг хүртэл нэгж талбарын талбайн хэмжээнд өөрчлөлт ороогүй байна.

- Харин 2013 оны 10 дугаар сарын архивын зурган мэдээлэлд дээрх нэгж талбарын эзэмшигч өөрчлөгдөн регистр //-ийн дугаартай иргэний /Н.Т/ нэр дээр бүртгэгдсэн байх бөгөөд 2019 оны 3 дугаар сарын 6-ны өдрийн архивын зурган мэдээлэлд нэгж талбарын дугаарт өөрчлөлт орж, нэгж талбарын ******* дугаар бүхий 473 м² талбайтай болсон бөгөөд өнөөг хүртэл ямар нэгэн өөрчлөлт ороогүй байна гэжээ.

13. Нэхэмжлэгч О.А нь нөхөр Д.Бгийн хамтаар маргаан бүхий газарт газар эзэмших хүсэлт гаргасан болох нь дүүргийн газрын албанд гаргасан Миний бие болох Довчин овогтой Б, О овогтой А нь Баянгол дүүргийн 5 дугаар хороо, 10 дугаар хорооллын 36 тоотод амьдардаг. Бид Ш зусланд газартай тул газрын гэрчилгээ өгнө үү гэсэн өргөдөл, эдэлбэр газрын экспликаци зурагт Д.Бгийн эзэмшлийн газартай залгаа 2 айлын газар зурагдсан, нэхэмжлэгчээс шүүх хуралдаанд гарган өгсөн нэгж талбарын зураг, хэрэгт авагдсан фото зургаас үзвэл Д.Б, О.А нар нь залгаа газрыг эзэмшихээр хүсэлт гаргаж, тухайн газартаа байшин барьж, 15 жил амьдарч байсан байх бөгөөд одоогийн нэгж талбарын ******* дугаартай газартай давхцалтай байна. /1-р х.х-н 141, 2-р х.х-н 29-35/

14. Харин О.Аийн аав Ж.О нь тухайн газарт хүсэлт гаргаж байсан нь баримтаар тогтоогдохгүй байна. Тодрбал, Газар эзэмшихээр гаргасан өргөдөлд гарын үсэг зурсан боловч хүсэлтэд дурдагдаагүй, нэхэмжлэгчээс гаргаж өгсөн кадастрын зурагт Ж.Огийн эзэмшиж байсан газрыг одоогийн нэгж талбарын ******* дугаар бүхий газар гэж тайлбарлаж байх боловч, Д.Б, Ж.О нарын эдэлбэр газрын экспликаци зурагт нэг эгнээ бүхий залгаа газрыг зурсан, өөр зураг байхгүй байгаагаас үзвэл Ж.О тухайн газрыг эзэмшихээр хүсэлт гаргаж байсан гэж үзэх үндэслэлгүй. /2-р х.х-н 29-35, 6-р х.х-н 131-132/

15. Эдгээрээс үзвэл Д.Бгийн эзэмшиж байгаа газар өөр хэн нэгэн этгээдийн газартай давхцалгүй, түүний залгаа газрыг эхнэр О.А эзэмшихээр хүсэлт гаргаж, дүүргийн Засаг даргын 2004 оны 5 дугаар сарын 21-ний өдрийн дугаар захирамжаар газар эзэмшиж, ******* дугаар гэрчилгээ олгогджээ. /2-р х.х-н 6-8/

16. Гуравдагч этгээд Н.Тын шилжүүлэн авсан нэгж талбарын ******* дугаар, ******* дугаар бүхий газар нь анх дүүргийн Засаг даргын 2001 оны 10 дугаар сарын 17-ны өдрийн дугаар захирамжаар иргэн Ү.Н, Д.Г нарт 5 жилийн хугацаатай ашиглсан байх бөгөөд газар ашиглах эрхийн гэрчилгээний хугацаа 2006 оны 10 дугаар сарын 17-ны өдөр дууссан байх бөгөөд эдгээр иргэдээс Газрын тухай хийн 37 дугаар зүйлийн 37.1 дэх хэсэгт зааснаар эрхийн гэрчилгээний хүчин төгөлдөр байх хугацаа дуусахаас 30-аас доошгүй хоногийн өмнө хугацаа сунгах хүсэлтээ гаргаагүй, сунгасан Засаг даргын шийдвэр гараагүй байна.

17. Иймд Газрын тухай хийн 27 дугаар зүйлийн 27.4 Хүчин төгөлдөр эрхийн гэрчилгээгүй аливаа этгээд газар эзэмшихийг хориглоно гэж зааснаас үзвэл иргэн Ү.Н, Д.Г нар газар эзэмших эрхгүй, тодрбал, 2006 онд газар эзэмших эрх дуусгавар болсон байна.

18. Гэтэл иргэн Д.Н, Ү.Н, Д.Г нарын хүсэлтийг нягтлан шалгаж үзэлгүйгээр, гэрчилгээний хугацаа дууссанаас хойш 6 жил гаруйн дараа Д.Нт дүүргийн Засаг даргын 2012 оны 8 дугаар сарын 8-ны өдрийн 263 дугаар захирамжаар дээрх 2 нэгж талбар бүхий газрыг шилжүүлж, улмаар гуравдагч этгээд Н.Тд шилжүүлсэн нь Газрын тухай хийн 38 дугаар зүйлийн 38.3. Эрхийн гэрчилгээ шилжүүлэх тухай хүсэлтийг тухайн шатны Засаг дарга хүлээн авч дараахь зүйлүүдийг тодрна, 38.3.2 шилжүүлэхийг хүссэн эрхийн гэрчилгээ нь хүчин төгөлдөр эсэх гэсэн хийн заалтыг зөрчжээ.

19. Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгчөөс дүүргийн Засаг даргын 2001 оны 10 дугаар сарын 17-ны өдрийн дугаар захирамжаар иргэн Ү.Н, Д.Г нарт тус дүүргийн 15 дугаар хороо, Ш зуслан, маргаан бүхий газарт тус бүр 400 м² газрыг 5 жилийн хугацаатай ашиглахаар шийдвэрлэсэн захирамжийг Захиргааны ерөнхий хийн 47 дугаар зүйлийн 47.1.6 дахь хэсэгт зааснаар илт хь бус гэж тайлбарлаж байх боловч уг үндэслэлийг тайлбарласан тайлбарыг шүүхэд гаргаагүй, уг үндэслэл ч тухайн захирамжид байхгүй байна.

20. Дээрх нөхцөл байдлуудыг нэгтгэн дүгнэвэл, дүүргийн Засаг даргын 2001 оны 10 дугаар сарын 17-ны өдрийн дугаар захирамжаар иргэн Д.Гт Ш зусланд 400 м² газрыг 5 жилийн хугацаатай ашиглж байсан, гуравдагч этгээд Н.Тд эзэмшүүлсэн газар, иргэн О.Аийн эзэмшлийн газар хоорондоо давхцсан нь Газрын тухай хийн 31 дүгээр зүйлийн 31.3 Хүсэлт гаргасан газар нь бусдын эзэмшиж, ашиглаж байгаа газартай ямар нэг хэмжээгээр давхцаагүй байна гэснийг зөрчсөн байх тул мөн хийн 61 дүгээр зүйлийн 61.1 Төрийн эрх бүхий байглага, албан тушаалтан өөрийн шийдвэр, үйлдэл /эс үйлдэхүй/-ээрээ газрын тухай хь тогтоомж, газар эзэмшигч, ашиглагчийн хь ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн бол ... шүүх уг хь бус шийдвэрийг хүчингүй болгож, үйлдлийг таслан зогсооно гэж зааснаар дүүргийн Засаг даргын 2012 оны 8 дугаар сарын 8-ны өдрийн 263 дугаар захирамжийн Д.Гаас Д.Нт шилжүүлсэн хавсралтын 4 дэх хэсэг, дүүргийн Засаг даргын 2013 оны 9 дүгээр сарын 18-ны өдрийн 375 дугаар захирамжийн хавсралтын 167 дахь хэсэг, ******* нэгж талбарыг эзэмшүүлсэн Н.Тд холбогдох хэсэг, дүүргийн Засаг даргын 2019 оны 3 дугаар сарын 21-ний өдрийн дугаар захирамжийн хавсралтын /23 дахь хэсэг/ Н.Тд холбогдох хэсгийг тус тус хүчингүй болгох нь зүйтэй гэж шүүх бүрэлдэхүүн дүгнэлээ.

21. Иргэн О.Аийн нэхэмжлэлийн шаардлага хангагдаж, газрын давхцал арилсан тул түүний газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг сунгахыг Газрын тухай хийн 37 дугаар зүйлийн 37.2 дахь хэсэгт зааснаар дүүргийн Засаг даргад даалгаж, улмаар мэдээллийн санд бүртгэхийг Газрын тухай хийн 23 дугаар зүйлийн 23.4.3 дахь хэсэгт зааснаар дүүргийн албанд даалгаж шийдвэрлэв.

22. Дээр дурдсанчлан Д.О агсан нь Ү.Нийн ашиглаж байсан газрыг Газрын тухай хийн 32 дугаар зүйлийн 32.1 дэх хэсэгт зааснаар эзэмших хүсэлт гаргасан нь нотлох баримтаар тогтоогдохгүй, эрх залгамжлагч О.Ды эрх хөндөгдсөн гэж үзэх нөхцөл байдал байхгүй тул дүүргийн Засаг даргын 2012 оны 8 дугаар сарын 8-ны өдрийн 263 дугаар захирамжийн хавсралт Д.Нт холбогдох 5 дахь хэсэг, дүүргийн Засаг даргын 2013 оны 9 дүгээр сарын 18-ны өдрийн 375 дугаар захирамжийн хавсралтын 168 дахь хэсэг Н.Тд холбогдох ******* нэг талбарт холбогдох хэсэг, дүүргийн Засаг даргын 2019 оны 3 дугаар сарын 21-ний өдрийн дугаар захирамжийн Н.Тд холбогдох 22 дахь хэсгийг тус тус хүчингүй болгах, О.Ды нэр дээр газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг сунгахгүй байгаа эс үйлдэхүй хь бус болохыг тогтоож, сунгахыг дүүргийн Засаг даргад даалгах, О.Ды нэр дээр 400 м² газрыг мэдээллийн санд бүртгээгүй эс үйлдэхүй хь бус болохыг тогтоож, газрын кадастрын санд О.Ды нэр дээр бүртгэхийг дүүргийн албанд даалгах, дүүргийн Засаг даргын 2001 оны 10 дугаар сарын 17-ны өдрийн дугаар захирамжийн иргэн Ү.Нт холбогдох хэсгийг илт хь бус болохыг тогтоолгох нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэв.

23. Дээрх газрыг гуравдагч этгээд Н.Тд Газрын тухай хьд зааснаар хүчин төгөлдөр эрхийн гэрчилгээгүй этгээдээс шилжүүлсэн шийдвэр гаргасан нь хариуцагч дүүргийн Засаг даргын буруутай үйлдэл байх хэдий ч гуравдагч этгээд Н.Тд эзэмшүүлсэн ******* нэгж талбарын дугаартай газар бусдын эзэмшиж, ашиглаж байгаа газартай давхцаагүй тул түүний хь ёсны итгэлийг хамгаалж, эзэмших эрхэд нь халдах хь зүйн үндэслэлгүй гэж шүүх бүрэлдэхүүн дүгнэлээ.

 

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хийн 106 дугаар зүйлийн 106.1, 106.3, 106.3.1, 106.3.4, 106.3.13, 109 дүгээр зүйлийн 109.2 дахь хэсэгт заасныг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хийн 54 дүгээр зүйлийн 54.1.5 дахь хэсэгт зааснаар иргэн Д.Бгийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Гийн нэхэмжлэлтэй дүүргийн Засаг даргад холбогдох Д.Бгийн газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг сунгахгүй байгаа эс үйлдэхүй хь бус болохыг тогтоож, сунгахыг даалгах шаардлага бүхий хэргийг хэрэгсэхгүй болгож, нэхэмжлэлийг хүлээн авахаас татгалзсугай.

2. Газрын тухай хийн 23 дугаар зүйлийн 23.4.3, 27 дугаар зүйлийн 27.4, 31 дүгээр зүйлийн 31.3, 37 дугаар зүйлийн 37.1, 37.2, 38 дугаар зүйлийн 38.3, 38.3.2, 61 дүгээр зүйлийн 61.1 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгч О.А болон түүний итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Г нараас гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хэсгийг хангаж, дүүргийн Засаг даргын 2012 оны 8 дугаар сарын 8-ны өдрийн 263 дугаар захирамжийн Д.Гаас Д.Нт шилжүүлсэн хавсралтын 4 дэх хэсэг, дүүргийн Засаг даргын 2013 оны 9 дүгээр сарын 18-ны өдрийн 375 дугаар захирамжийн хавсралтын 167 дахь хэсэг, ******* нэгж талбарыг эзэмшүүлсэн Н.Тд холбогдох хэсэг, дүүргийн Засаг даргын 2019 оны 3 дугаар сарын 21-ний өдрийн дугаар захирамжийн хавсралтын 23 дахь хэсэг, Н.Тд холбогдох хэсгийг тус тус хүчингүй болгож, түүний газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг сунгахыг дүүргийн Засаг даргад, мэдээллийн санд бүртгэхийг дүүргийн албанд тус тус даалгаж, үлдэх дүүргийн Засаг даргын 2001 оны 10 дугаар сарын 17-ны өдрийн дугаар захирамжийн иргэн Д.Гт холбогдох хэсгийг илт хь бус болохыг тогтоолгох нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгосугай.

3. Газрын тухай хийн 32 дугаар зүйлийн 32.1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан нэхэмжлэгч О.Д болон түүний итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Г нараас гаргасан дүүргийн Засаг даргын 2012 оны 8 дугаар сарын 8-ны өдрийн 263 дугаар захирамжийн хавсралт Д.Нт холбогдох 5 дахь хэсэг, дүүргийн Засаг даргын 2013 оны 9 дүгээр сарын 18-ны өдрийн 375 дугаар захирамжийн хавсралтын 168 дахь хэсэг Н.Тд холбогдох ******* нэг талбарт холбогдох хэсэг, дүүргийн Засаг даргын 2019 оны 3 дугаар сарын 21-ний өдрийн дугаар захирамжийн Н.Тд холбогдох 22 дахь хэсгийг тус тус хүчингүй болгах, О.Ды нэр дээр газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг сунгахгүй байгаа эс үйлдэхүй хь бус болохыг тогтоож, сунгахыг дүүргийн Засаг даргад даалгах, О.Ды нэр дээр 400 м² газрыг мэдээллийн санд бүртгээгүй эс үйлдэхүй хь бус болохыг тогтоож, газрын кадастрын санд О.Ды нэр дээр бүртгэхийг дүүргийн албанд даалгах, дүүргийн Засаг даргын 2001 оны 10 дугаар сарын 17-ны өдрийн дугаар захирамжийн иргэн Ү.Нт холбогдох хэсгийг илт хь бус болохыг тогтоолгох нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

4. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хийн 47 дугаар зүйлийн 47.1, 48 дугаар зүйлийн 48.1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан нэхэмжлэгч нарын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөс улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 70200 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, дүүргийн Засаг даргын Тамгын газраас 70200 төгрөгийг гаргж, түүнд олгож, нэхэмжлэгч О.Доос улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 70200 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

5. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хийн 114 дүгээр зүйлийн 114.1 дэх хэсэгт заасны дагуу шүүхийн шийдвэрийг гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор хойш хэргийн оролцогч, тэдгээрийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нар Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй болохыг мэдэгдсүгэй.

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ Л.ӨЛЗИЙЖАРГАЛ

ШҮҮГЧ Б.АДЪЯАСҮРЭН

ШҮҮГЧ У.БАДАМСҮРЭН