МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Булган аймаг дахь Сум дундын Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Л.Хдэлгэр даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд хийсэн иргэний хэргийн шүүх хуралдаанаар

 

Нэхэмжлэгч: З*******гийн М*******-О******* -ы нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: О*******гийн Б******* -т холбогдох,

Нэхэмжлэлийн шаардлага: Газар чөлөөлүүлэх тухай 12/20/00077/И индекстэй иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

 

Шүүх хуралдаанд оролцогчид:

Нэхэмжлэгч З.М*******-О*******,

Хариуцагч О.Б*******,

Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч М.Д*******,

Хариуцагчийн өмгөөлөгч Ч.О*******,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Т.Б******* нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэгч З.М*******-О******* нь хариуцагч О.Б*******т холбогдуулан газар чөлөөлүүлэх нэхэмжлэл гаргасан.Нэхэмжлэгч нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ дараах байдлаар тодорхойлж байна.

Миний бие нь Г******* сумын 2-р баг З уын З сны эх” гэдэг газрыг өвөлжөөний зориулалтаар эзэмшихээр сумын Засаг дарга, газрын даамал зэрэг хүмүүст -2 онд өргөдөл хүсэлтээ гаргасан. Өргөдлийн дагуу энэ газрыг манайд олгосон гэдгээ амаар мэдэгдсэн. Үүнээс хойш энэ газраа эзэмших гэж очтол Х-Ө сумын иргэн О.Б******* гэдэг хүн эзэмшээд чөлөөлж өгөхгүй байсан тул 2 жил уг газаай ойрхон өвөлжсөн.

2021 онд албан ёсоор газар эзэмших гэрчилгээгээ авч, энэ газраа эзэмших гээд 2021 оны 11-р сарын 1-ны өдөр очиж гэр барьтал Б******* ирж хэл амаар доромжилж, нас барсан нөхрийг минь минь хүэл элдвээр хэлж биднийг дээрэлхсэн тул цагдаа сэргийлэх болж би гэрээ орхиод явсан. Гэтэл гэрийг маань буулгаж айлын гадаа хурааж орхиод өөрсдөө өвөлжсөн байсан. Үүнээс болоод манай малчин айлаар сар гаруй амьдарч байна.

Б*******ийн эхнэр нь шүүхийн шийдвэр танай талд гаргавал энэ газраа манайд зарчих гэсэн. Мөн аав нь өөр өвөлжөөний газар өгье гэж хэлсэн. Миний бие газраа зарахгүй тул хууль бусаар эзэмшээд байгаа О.Б*******ийн эзэмшлээс албадан чөлөөлүүлэхээр нэхэмжлэл гаргаж байна гэв.

Хариуцагч О.Б******* нь хариу тайлбааа: Миний бие 24 онд Багийн иргэдийн нийтийн хурлаар орж, Х-Ө сумын Х д өвө өвөлжөөний газар авахаар хүсэлт тавьсныг багийн иргэдийн нийтийн хурлаар  дэмжигдэж улмаар 24 оны 07 дугаар сарын 1-ны өдрийн / тоот Сумын ИТХ-ын тогтоолоор миний газрыг “газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөн”-нд тусгаж хүсэлтийн минь дагуу Х д ө гэх газрыг “өвөлжөөний зориулалтаар” надад олгохоор шийдвэрлэсэн.

Ингээд хуулийн дагуу Сумын Засаг даргад өргөдлөө гаргаж 2 жил хөөцөлдсөний үндсэн дээр Сумын Засаг даргын оны 0 дугаар сарын 1-ны өдрийн А/ дугаар "Газар эзэмшүүлэх тухай” захирамж гарч О.Б*******т Х-Ө сумын 2-р багийн нутаг, “Х д ө” гэх газар өвөлжөөний зориулалттай 0,07 га газрыг эзэмшүүлэхээр шийдвэрлэсэн. Тээс хойш би тэр нутгийг Х-Ө сумын нутаг гэж ойлгосон. З сны эх нь урдаа байдаг байх. Энэ газар Х д өвөлжөөнд би онд хашаа барьсан. Тэр аманд тэр чигтээ Х-Ө сумын айлууд байгаа. Маргааныг нөгөө талдаа шийдвэл тэр хавийн айл бүгд л Х-Ө сумын айл байгаа. Миний бие энэ газааа насаараа амьдарч байна гэв.

... Гэтэл нэхэмжлэгч З.Мөн-О******* нь өөрийн гэрчилгээтэй газааа өвөлжихгүй миний өвөлжөөг булаацалдаж, намайг өөрийн эзэмшлийн өвөлжөөнөөс хөөгөөд хэрүүл маргаан үүсгээд байгааг ойлгохгүй байна гэв.

 

Нэхэмжлэгч тс шүүхэд дараах нотлох баримтуудыг гаргаж өгсөн.

-       0000841 дугааай газар эзэмших эрхийн гэрчилгээний хуулбар,  кадастрын зургийн хуулбар, газар эзэмшүүлэх гэрээний хуулбар /хэргийн 4--р хуудас/,

-       Газрын харилцаа, барилга хот байгуулалтын газрын 20 оны дүгээр сарын 11-ний өдрийн /0 дугааай албан бичиг /хэргийн 7-р хуудас/,

-       Булган аймгийн Г******* сумын Засаг даргын 20 оны дүгээр сарын 17-ны өдрийн /2 дугааай тайлбар /хэргийн 8-р хуудас/

 

Хариуцагч тс шүүхэд дараах нотлох баримтуудыг гаргаж өгсөн.

-       Булган аймгийн Х-Ө сумын Засаг даргын 20 оны 02 дугаар сарын 14-ний өдрийн / дугааай тодорхойлолт /хэргийн 20-р хуудас/,

-       00055874 дугааай Гэр бүлийн хамтын хэрэгцээний зориулалтаар газар эзэмших эрхийн гэрчилгээний хуулбар, газар эзэмшүүлэх гэрээний хуулбар /хэргийн 21--р хуудас/,

-       Булган аймгийн Х-Ө сумын Засаг даргын оны 0 дугаар сарын 1-ны өдрийн А/ дугааай захирамж, захирамжийн хавсралтын хуулбар /хэргийн 2-24-р хуудас/,

-       Булган аймгийн Х-Ө сумын Иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурлын 24 оны 07 дугаар сарын 1-ны өдрийн / дугааай тогтоол, тогтоолын хавсралтын хуулбар /хэргийн -2-р хуудас/

 

Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгчийн хүсэлтээр шүүх Булган аймгийн Газрын харилцаа, барилга хот байгуулалтын газраас З*******гийн М*******-О******* /ЕЙ7082828/-ы Г******* сумын 2 дугаар багийн нутаг “З уын з сны эх”-д байрлах 12002752 нэгж талбарын дугаар бүхий 00м2 газар, О*******гийн Б******* //-ийн Х-Ө сумын 2 дугаар багийн нутаг “Х д ө” гэх 11098 нэгж талбарын дугаар бүхий 700м2 газрууд давхацсан эсэх тр газрын кадастрын сангаас лавлагаа, О*******гийн Б******* //-ийн эзэмшлийн газа кадастрын зураг хийгдсэн эсэх тр лавлагаа, Г******* сумын 2 дугаар багийн нутаг “З сны эх”, Х-Ө сумын “Х д ө” гэх газруудын газрын байршлын зургийг нотлох баримтаар бүрдүүлсэн.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

З.М*******-О*******ы нэхэмжлэлтэй, хариуцагч О.Б*******т холбогдох газар чөлөөлүүлэх тухай нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж шүүх үзлээ.

Нэхэмжлэгч Булган аймаг Г******* сумын 2-р баг З сны з уын эхэд байрлах нэгж талбарын 12002752 дугааай, газар эзэмших эрхийн 000841 дугаар гэрчилгээ бүхий 00 мкв газрыг 2021 оны 11 дүгээр сараас эзэмших болсон тул хариуцагчийн хууль бус эзэмшлээс өөрийн эзэмшлийн газраа чөлөөлүүлнэ гэв.

Хариуцагч миний бие 24 онд Багийн иргэдийн нийтийн хурлаар орж, Х-Ө сумын Х д өвө өвөлжөөний газар авахаар хүсэлт тавьсныг багийн иргэдийн нийтийн хурлаар  дэмжигдэж улмаар 24 оны 07 дугаар сарын 1-ны өдрийн / тоот Сумын ИТХ-ын тогтоолоор миний газрыг “газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөн”-нд тусгаж хүсэлтийн минь дагуу Х д ө гэх газрыг Засаг даргын захирамжаар “өвөлжөөний зориулалтаар” надад олгосон. Би энэ газрыг Х-Ө сумын нутаг гэж ойлгодог. Нэхэмжлэгч өөрийн эзэмшлийн газраа андуурч миний эзэмшлийн газа халдаж байна гэж нэхэмжлэлийг үгүйсгэж маргадаг.

Хэрэгт авагдсан болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримт, зохигчийн тайлбараар дараах үйл баримт тогтоогдож байна.

Нэхэмжлэгч З.М*******-О******* нь Булган аймаг Г******* сумын 2-р баг З сны з уын эхэд байрлах нэгж талбарын 12002752 дугааай, газар эзэмших эрхийн 000841 дугаар гэрчилгээ бүхий 00 мкв газрыг эзэмшдэг болох нь хэрэгт авагдсан газар эзэмших эрхийн гэрчилгээний хуулбар, нэгж талбарын 12002752 бүхий кадастрын зургийн хуулбар, газар эзэмших эрхийн гэрчилгээний хуулбар /хэргийн 4--р хуудас/-аар тогтоогдож байна.

Мөн хариуцагч О.Б******* нь Булган аймаг Х-Ө сумын 2-р багийн нутаг, “Х д ө” гэх газар өвөлжөөний зориулалттай 0,07 га газрыг эзэмшдэг болох нь хэрэгт авагдсан 00055874 дугааай газар эзэмших эрхийн гэрчилгээний хуулбар, газар эзэмшүүлэх гэрээний хуулбар, газар эзэмшүүлэх тухай захирамжийн хуулбар /хэргийн 21-2-р хуудас/-аар тогтоогдож байна.

Зохигчийн эзэмшлийн гэрчилгээтэй газрууд нь давхцаагүй болох нь хэргийн -4-р хуудсанд авагдсан Булган аймгийн Газрын харилцаа, барилга хот байгуулалтын газраас тус шүүхэд ирүүлсэн 20 оны дугаар сарын 02-ны өдрийн /204 дугааай албан бичиг, Г******* сум болон Х-Ө сумын газар нутгийн нэрийн зургаар нотлогдож байна.

Гэвч хариуцагч О.Б******* нь Булган аймаг Х-Ө сумын 2-р багийн нутаг, “Х д ө” гэх газар өвөлжөөний зориулалттай 0,07 га газрыг эзэмшдэг боловч өөрийн эзэмшлийн газааа өвөлжөөгөө бариагүй, нэхэмжлэгчийн эзэмшлийн Булган аймаг Г******* сумын 2-р баг З сны з уын эхэд байрлах нэгж талбарын 12002752 дугааай газа оноос хойш өнөөдрийг хүэл өвөлждөг болсон нь дараах нотлох баримтаар тогтоогдож байна.

1.            Хариуцагч шүүх хуралдаан гаргасан тайлбааа: өвөлжөө байгаа газраа би Х-Ө сумын нутаг гэж ойлгодог. Энэ газааа би насаараа амьдарч байна гэх. Хариуцагч 20 он хүэл Г******* сумын хаягтай байсан бөгөөд 20 онд Х-Ө сум руу шилжсэн гэдэг нь шүүх хуралдаанд шүүгчийн асуусан Х-Ө суманд хэдэн оноос эхлэн амьдарч байна вэ? гэсэн асуултын хариултаар тогтоогдоно. Хариуцагч 20 онд Х-Ө сум руу Г******* сумаас шилжсэн, Х-Ө сумын хаягийн бүгэлтэй боловч Г******* сумын нутаг дэвсгэ өвөлждөг болох нь тий энэ газа насаараа амьдарч байна гэдэг тайлбар нь нотлогдож байна.

2.            Булган аймгийн Г******* сумын Засаг даргаас тус шүүхэд ирүүлсэн тайлбар /... сумын хэсгийн төлөөлөгч С.Г Х-Ө сумын иргэн О.Б*******тэй утсаар холбогдож сумын Засаг даргын албан мэдэгдлийг өгөх тухай асуудлыг ярьсан боловч шүлхий өвчний улмаас өөрийн биеэр очих боломжгүй байгааг мэдэгдсэн. Мөн А багийн засаг П.Н 20 оны 1 сарын 14-ний өдөр тий эхнэр Л.Этэй утсаар ярьж өвөлжөөнөөс нүүхийг мэдэгдэхэд нүүхгүй гэдгээ мэдэгдэж, холбогдох байгууллагаар асуудлыг шийдвэрлүүлэх тухай хариу өгсөн болно гэх/. Энэхүү тайлбарыг хариуцагч тал үгүйсгээгүй болно.

.            Хариуцагч нь шүүх хуралдааны хэлэлцүүлгийн шатанд 2021 оны сүүлээр Г******* тамгын газраас өвөлжөөний газраа чөлөөлөх тухай шаардлага ирсэн. Г******* сумын нутаг гэж бичиг ирсэн гэж тайлбар гаргасан.

4.            Нэхэмжлэгч шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбааа хариуцагчийн эхнэр шүүхийн шийдвэр нэхэмжлэгчийн талд гарвал нэхэмжлэгчээс газраа зарчих гэдэг санал тавьсан тухай тайлбар хийхэд хариуцагч үгүйсгээгүй учир Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 42 дугаар зүйлийн 42.4-т зааснаар хариуцагч тухайн тайлбарыг зөвшөөрч байна гэж шүүх үзсэн.

5.            Хариуцагчийн аав нь нэхэмжлэгчид өөрийн газраа Б*******т өгөөд өөр өвөлжөө ав гэдэг саналыг тавьсан гэж нэхэмжлэгч шүүх хуралдаанд тайлбар гаргахад хариуцагч аав тэгж хэлсэн. Мөн өөрөө өөр өвөлжөө авахыг санал болгосон тайлбарыг гаргаж байгаа нь хариуцагч нэхэмжлэгчийн эзэмшлээр авсан газа өвөлжөө барин мал аж ахуйгаа эрхэлдэг болох нь тогтоогдож байна.  

Газрын тухай хуулийн 27 дугаар зүйлийн 27.4 дэх хэсэгт хүчин төгөлдөр эрхийн гэрчилгээгүй аливаа этгээд газар эзэмшихийг хориглоно. Мөн хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5..5-д газар эзэмшигч нь бусдын газар эзэмшихтэй холбогдсон эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчихгүй байх үүрэгтэй гэжээ.

Иймд хариуцагч О.Б******* нь Х-Ө сумын 2-р багийн нутаг, “Х д ө” гэх газар өвөлжөөний зориулалттай 0,07 га газрыг эзэмших эрхийн хүчин төгөлдөр гэрчилгээтэй боловч Булган аймаг Г******* сумын 2-р баг З сны з уын эхэд байрлах өвөлжөө барьсан газааа газар эзэмших эрхийн гэрчилгээгүй болох нь дээрх үндэслэлүүдээр тогтоогдож байх тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангах нь Газрын тухай хуульд нийцэж байна.

Нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70.200 /далан мянга хоёр зуу/ төгрөгийг Төрийн санд хэвээр үлдээж, хариуцагчаас 70200 /далан мянга хоёр зуу/ төгрөгийг гаргуулж, нэхэмжлэгчид олгож шийдвэрлэлээ.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.2.1, 11, 118 дугаар зүйлүүдэд заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Газрын тухай хуулийн 27 дугаар зүйлийн 27.4, 5 дугаар зүйлийн 5..5-д зааснаар Булган аймаг Гурван булаг сумын 2-р баг З сны з уын эхэд байрлах нэгж талбарын 12002752 дугааай, газар эзэмших эрхийн 000841 дугааай гэрчилгээ бүхий 00 мкв газрыг хариуцагч О.Б*******ийн хууль бус эзэмшлээс албадан чөлөөлсүгэй.

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 0 дугаар зүйлийн 0.1, 5 дугаар зүйлийн 5.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.2-т зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70.200 /далан мянга хоёр зуу/ төгрөгийг Төрийн санд хэвээр үлдээж, хариуцагчаас 70200 /далан мянга хоёр зуу/ төгрөгийг гаргуулж, нэхэмжлэгчид олгосугай.

. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.4, 119.7-д зааснаар шийдвэрийг танилцуулан сонсгож, 14 хоног өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор зохигчид, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь давж заалдах журмаар гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүйг тайлбарласугай.

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2-т зааснаар зохигчид, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шийдвэрийг гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Булган аймгийн эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэйг дурдсугай.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                   Л.ХИШИГДЭЛГЭР