Шүүх | Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүх |
---|---|
Шүүгч | Сосорын Мөнхжаргал |
Хэргийн индекс | 128/2018/0430/З |
Дугаар | 221/МА2019/0006 |
Огноо | 2018-12-27 |
Маргааны төрөл | Төрийн хяналт шалгалт, |
Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн Магадлал
2018 оны 12 сарын 27 өдөр
Дугаар 221/МА2019/0006
2018 оны 12 сарын 27 өдөр Дугаар 221/МА2019/0006 Улаанбаатар хот
“Б ц” ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй
захиргааны хэргийн тухай
Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч Д.Батбаатар даргалж, шүүгч Д.Баатархүү, шүүгч С.Мөнхжаргал нарын бүрэлдэхүүнтэй, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Н.Өнө-Эрдэнэ, нэхэмжлэгчийн төлөөлөгч Б.Б, өмгөөлөгч Л.Н, Д.Т, гуравдагч этгээдийн өмгөөлөгч Р.Б, Г.Ц нарыг оролцуулан хийж, Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2018 оны 10 дугаар сарын 31-ний өдрийн 128/ШШ2018/0677 дугаар шийдвэртэй, “Б ц” ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй, Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар, Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын Дэд бүтцийн хяналтын газрын даргад холбогдох захиргааны хэргийг нэхэмжлэгчийн давж заалдах гомдлоор, шүүгч С.МөнхЖын илтгэснээр хянан хэлэлцэв.
ТОДОРХОЙЛОХ нь:
Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2018 оны 10 дугаар сарын 31-ний өдрийн 128/ШШ2018/677 дугаар шийдвэрээр: Төрийн хяналт шалгалтын тухай хуулийн 52 дугаар зүйлийн 52.1, 52.3-д заасныг тус тус баримтлан нэхэмжлэгч Б ц ХХК-иас Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар, Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын Дэд бүтцийн хяналтын газрын дарга Д.Ж нарт холбогдуулан гаргасан Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын Дэд бүтцийн хяналтын газрын дарга Д.Ж-ын эс үйлдэхүйг хууль бус болохыг тогтоож, Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын даргын 2017 оны 12 дугаар сарын 04-ний өдрийн удирдамжаар батлагдсан төлөвлөгөөт бус хяналт шалгалтын үйл ажиллагааг үргэлжлүүлэн явуулж, дүгнэлт гаргахыг даалгуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгожээ.
Нэхэмжлэгч давж заалдах гомдолдоо: “ ... МХЕГ-ын дарга Н.Ц 2017 оны 12-р сарын 04-ний өдрийн 01/275-р “Төлөвлөгөөт бус хяналт шалгалт хийх тухай” удирдамжаа СБД- ийн 2-р хороо Усны гудамж, С сургуулийн өргөтгөлийн барилга-улсын комиссын үйл ажиллагааг хамруулан хяналт шалгалт хийж, тайлбар тодруулга гаргах бөгөөд ажлын 7 хоногийн хугацаатай хийж гүйцэтгэхээр гаргасан байдаг.
Энэ хяналт шалгалт нь Төрийн хяналт шалгалтын тухай хуулийн 5-р зүйлд заасан төлөвлөгөөт бус хяналт шалгалт юм.Энэ төлөвлөгөөт бус хяналт шалгалт нь Төрийн хяналт шалгалтын тухай хуулийн 5-р зүйлийн 5.4, 52-р зүйлийн 52.4-д зааснаар шалгалтын дүн, дүгнэлтээ заавал гаргах ёстой.
МХЕГ-ын даргад илтгэх хуудсаа 2017 оны 12-р сарын 28-ны өдөр гаргасан байтал МХЕГ-ын Дэд бүтцийн хяналтын газрын дарга Д.Ж нь урьдчилсан дүгнэлтийг гаргасан нь ХЗДХ-ийн сайд болон манай компанид өгсөн хариу зэргээс тодорхой байна.
“Мэргэжлийн хяналт шалгалтын ерөнхий шаардлага, стандарт”-ын 10.4.3-д заасны дагуу илтгэх хуудас бичигдсэн бөгөөд 10.4.6-д зааснаар Улсын ерөнхий байцаагч шийдвэр гаргаагүй юм.
Төрийн хяналт шалгалтын тухай хуулийн 31-р зүйлийн 31.1.1 -д “хяналт шалгалт” гэж иргэн, хуулийн этгээдийн явуулж байгаа үйл ажиллагаа /үйлдэл, эс үйлдэхүй/, түүнчлэн үйлдвэрлэж байгаа болон борлуулж байгаа бараа, бүтээгдэхүүн, үзүүлж байгаа ажил, үйлчилгээ хууль тогтоомжид заасан шаардлагыг хангаж байгаа эсэхийг дүгнэхэд чиглэсэн хянан шалгах арга хэмжээний цогцолборыг” гэж заасан. Гэтэл “С” сургуулийн өргөтгөлийн барилгыг байнгын ашиглалтад хүлээн авсан Улсын комиссын үйл ажиллагаа нь МУ-ын хууль, норм дүрэмтэй нийцэхгүй байгааг зохих төрийн байгууллагууд тогтоосон бөгөөд МХЕГ-ын төлөвлөгөөт бус ажлын хэсэг доорх асуудлуудад заавал дүнгээ гаргах ёстой. Үүнд:
“С” сургуулийн өргөтгөлийн барилгыг байнгын ашиглалтад хүлээн авсан Улсын комиссын үйл ажиллагаа нь МУ-ын хууль, норм дүрэмтэй нийцэхгүй байгааг зохих төрийн байгууллагууд тогтоосон байтал ажлын хэсэг энэ талаар дүгнэж, шалгалтын дүн, дүгнэлтээ гаргахгүй байгаа нь Захиргааны ерөнхий хуулийн 4-р зүйлд заасан Захиргааны үйл ажиллагааны зарчимтай нийцэхгүй байгаа юм.
Мөн шүүх шийдвэртээ 2016 оны 12-р сарын 14-ний өдрийн 10478-р захирамж, Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2018 оны 06-р сарын 18-ны өдрийн 221/ШТ2017/0032-р тогтоолыг хүчин төгөлдөр байгаа талаар дурдсан нь МУ-ын Үндсэн хуулийн 16-р зүйлийн 14-д заасан эрхийг минь зөрчиж байна.
Иймд, анхан шатны шүүхийн 2018 оны 10-р сарын 31-ний өдрийн 128/ШШ2018/0677 дугаартай шийдвэрийг хүчингүй болгож, нэхэмжлэлийг хангаж шийдвэрлэж өгнө үү” гэжээ.
ХЯНАВАЛ:
Анхан шатны шүүхийн шийдвэр хууль ёсны бөгөөд үндэслэл бүхий болж чадаагүй байх тул нэхэмжлэгчийн гомдлыг хангаж, шийдвэрийг хүчингүй болгон, нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хангаж шийдвэрлэлээ.
Хууль зүй, дотоод хэргийн сайдын 2017 11 дүгээр сарын 17-ны өдрийн 1-1/4305 дугаар албан бичгээр “Б ц” ХХК-ийн захирал Б.Б-ийн Монгол Улсын Ерөнхий сайдад хандан гаргасан шаардлагад дурдсан асуудлаар холбогдох тайлбар, тодруулга ирүүлэхийг хүссэний дагуу Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын дарга Төрийн хяналт шалгалтын тухай, Зөрчлийн тухай, Барилгын тухай хууль тогтоомж, холбогдох журам дүрмийн хүрээнд Б.Б-ийн шаардлагад дурдсан С сургуулийн өргөтгөлийн барилга-улсын комиссын үйл ажиллагааг шалгахаар 2017 оны 12 дугаар сарын 04-ний өдрийн 01/275 дугаар “Төлөвлөгөөт бус хяналт шалгалт хийх тухай” удирдамжийг баталжээ.
Хариуцагч Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар нь хяналт шалгалт хийхээр удирдамж баталсан атлаа Хууль зүй, дотоод хэргийн сайдад 2017 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдрийн 01/3831 дүгээр албан бичгээр “Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн 2016 оны 10478 дугаар захирамж, Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2017 оны 221/ШТ2017/0032 дугаар тогтоолоор ... С сургуулийн өргөтгөлийн барилгыг хүлээн авсан улсын комиссын актыг хүчингүй болгуулах тухай нэхэмжлэлийг хүлээн авахаас татгалзсан байна. Иргэдээс төрийн байгууллага, албан тушаалтанд гаргасан өргөдөл, гомдлыг шийдвэрлэх тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 1.4-т өргөдөл гомдолд дурдсан асуудлаар шүүхийн хүчин төгөлдөр шийдвэр байгаа бол” өргөдлийг хянаж үзэхгүй байхаар хуульчилсан ... С сургууль, “Б ц” ХХК-ийн хоорондын маргааныг ... шүүхэд хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явагдаж байгаа тул манай байгууллага уг асуудалд хөндлөнгөөс оролцох боломжгүй” гэсэн хариуг өгчээ.
Дээрх шүүхийн шүүгчийн захирамж, тогтоолоор “Б ц” ХХК-ийн хүчингүй болгуулахыг хүссэн Барилга байгууламжийг ашиглалтад оруулах улсын комиссын актыг хууль тогтоомж, холбогдох норм дүрэмд нийцсэн эсэх талаар дүгнэлт өгөөгүй, зөвхөн нэхэмжлэлийг хүлээн авахаас татгалзсан тул уг актыг хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлийг шийдвэрлэсэн гэж үзэхгүй.
Хариуцагч Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар нь Төрийн хяналт шалгалтын тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.2.1-д “хууль тогтоомж болон түүнийг үндэслэн төрийн эрх бүхий байгууллагаас нийтээр дагаж мөрдөхөөр тогтоосон журмын биелэлтэд хяналт тавих” бүрэн эрх хэрэгжүүлэхээр заасны дагуу иргэн, аж ахуй нэгжээс гаргасан, эрх бүхий этгээдээс ирүүлсэн өргөдөл, гомдлын дагуу барилга байгууламжийг ашиглалтад авах улсын комиссын үйл ажиллагааг хууль тогтоомж, норм, дүрэм, стандартад нийцэж байгаа эсэхэд хяналт шалгалт хийх үүрэгтэй байна.
Гэтэл хариуцагч Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар /ажлын хэсэг/ нь удирдамжийн хүрээнд “Б ц” ХХК-ийн гаргасан шаардлага, гомдолд дурдсан “С сургуулийн өргөтгөлийн барилгыг ашиглалтад оруулах улсын комиссын акт хүчин төгөлдөр хууль, дүрэм, журамд нийцсэн эсэхэд хяналт шалгалт явуулаагүй нь Төрийн хяналт шалгалтын тухай хуулийн дээрх заалт болон Иргэдээс төрийн байгууллага, албан тушаалтанд гаргасан өргөдөл, гомдлыг шийдвэрлэх тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 3, 6-д “төрийн байгууллага, албан тушаалтан өргөдөл, гомдолд дурдсан асуудал бүрийг эрх хэмжээнийхээ хүрээнд хянан үзэж, үндэслэлтэй шийдвэрлэх, өргөдөл, гомдолд үндэслэл бүхий хариу өгөх нийтлэг үүрэгтэй” гэж заасныг зөрчсөн байна.
Хариуцагчийн энэхүү хууль бус эс үйлдэхүйн улмаас нэхэмжлэгч “Б ц” ХХК-ийн захирал Б.Б-ийн Иргэдээс төрийн байгууллага, албан тушаалтанд гаргасан өргөдөл гомдол шийдвэрлэх тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн эхний хэсгийн 1, 2 , 5-д “өргөдөл гомдол гаргагч нь гаргасан өргөдөл гомдлынхоо хариуг авах, өргөдөлтэйгөө холбогдуулж тайлбар, нотлох баримт гаргах, төрийн байгууллага, албан тушаалтанд гаргасан өргөдөл гомдлоо шийдвэрлүүлэх эрх зөрчигдсөн байх тул удирдамжийн дагуу хяналт шалгалтыг явуулахыг хариуцагчид даалгаж нэхэмжлэлийг хангах үндэслэлтэй байна.
Анхан шатны шүүх дээрх нөхцөл байдлыг буруу дүгнэж, шүүхийн шийдвэрээр шийдвэрлээгүй асуудлыг шийдвэрлэсэн гэж үзэж, хяналт шалгалт явуулах бүрэн эрхээ хэрэгжүүлээгүй хариуцагчийн эс үйлдэхүйг хуульд нийцсэн гэж дүгнэсэн нь үндэслэлгүй болжээ.
Харин нэхэмжлэгчийн давж заалдах гомдолд дурдсан “... Барилга байгууламжийг ашиглалтад оруулах улсын комиссын актыг 12 асуудлаар хууль тогтоомж, дүрэм журам зөрчсөн болохыг удирдамжийн дагуу төлөвлөгөөт бус хяналт шалгалт явуулж, заавал дүн, дүгнэлтээ гаргах ёстой ...” гэснийг хангах үндэслэлгүй.
Учир нь тус шүүх Барилга байгууламжийг ашиглалтад оруулах улсын комиссын актыг хуульд нийцсэн эсэхтэй холбоотой асуудлыг хянаагүй бөгөөд мэргэжлийн хяналтын байгууллагын хяналт шалгалтын үйл ажиллагааг хөндлөнгөөс зааварчлах, хяналт шалгалтын үр дүнд илрэх асуудлыг тогтоож, гаргах шийдвэрийг заах боломжгүй юм.
Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 121 дүгээр зүйлийн 121.1.2, 121.2-д заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:
1.Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2018 оны 10 дугаар сарын 31-ний өдрийн 677 дугаар шийдвэрийг хүчингүй болгож, Төрийн хяналт шалгалтын тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.2.1, Иргэдээс төрийн байгууллага, албан тушаалтанд гаргасан өргөдөл, гомдлыг шийдвэрлэх тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1, 2, 5, 7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 3, 6-д заасныг баримтлан нэхэмжлэгч “Б ц” ХХК-ийн захирал Б.Бийн нэхэмжлэлийг хангаж, Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар /ажлын хэсэг/-т 2017 оны 12 дугаар сарын 04-ний өдрийн удирдамжийн дагуу С сургуулийн өргөтгөлийн барилгыг ашиглалтад оруулахыг зөвшөөрсөн улсын комиссын үйл ажиллагаанд хяналт шалгалт явуулаагүйг хууль бус болохыг тогтоож, уг хяналт шалгалтыг тус удирдамжийн дагуу явуулахыг даалгасугай.
2. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 48 дугаар зүйлийн 48.1, 48.3, 50 дугаар зүйлийн 50.3-д заасныг баримтлан нэхэмжлэгч “Б ц” ХХК-аас нэхэмжлэл гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 70200 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газраас 35100 төгрөг, Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын Дэд бүтцийн хяналтын газрын даргаас 35100 төгрөг гаргуулан нэхэмжлэгчид олгож, нэхэмжлэгч “Б ц” ХХК-аас давж заалдах гомдол гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70200 төгрөгийг улсын төсвөөс буцаан гаргуулж нэхэмжлэгчид олгосугай.
Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.5-д зааснаар шүүх хэрэглэвэл зохих хуулийг хэрэглээгүй, хэрэглэх ёсгүй хуулийг хэрэглэсэн, хуулийг буруу тайлбарлаж хэрэглэсэн, төсөөтэй харилцааг зохицуулсан хуулийг буруу хэрэглэсэн, мөн шүүх хуулиар тогтоосон хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журам зөрчсөн нь шүүхийн шийдвэр гарахад нөлөөлсөн гэж үзвэл магадлалыг гардан авсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Улсын дээд шүүхийн Захиргааны хэргийн танхимд гомдол гаргах эрхтэй.
ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ Д.БАТБААТАР
ШҮҮГЧ Д.БААТАРХҮҮ
ШҮҮГЧ С.МӨНХЖАРГАЛ