“Интернэйшнл СОС монголиа лимитед” ХХК-ийн

                                  нэхэмжлэлтэй захиргааны хэргийн тухай

Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч Д.Батбаатар даргалж, шүүгч Н.Хонинхүү, Б.Тунгалагсайхан нарын бүрэлдэхүүнтэй, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Д.Батбилэг, гомдол гаргагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Р.М, Ч.Ц, хариуцагч татварын улсын байцаагч Т.О, Л.Н, хариуцагч нарын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Х.А, Ц.Т нарыг оролцуулан, Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2020 оны 03 дугаар сарын 31-ний өдрийн 212 дугаар шийдвэрийг эс зөвшөөрч нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нарын гаргасан давж заалдах гомдлоор, “И” ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй, Татварын ерөнхий газрын дэргэдэх Улсын төсвийн орлого хяналтын газрын Хяналт шалгалтын хэлтсийн татварын улсын байцаагч Т.О, Л.Н нарт холбогдох захиргааны хэргийг шүүгч Б.Тунгалагсайханы илтгэснээр хянан хэлэлцээд

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2020 оны 03 дугаар сарын 31-ний өдрийн 212 дугаар шийдвэрээр: Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 2.1 дүгээр зүйлийн 2, 6.1 дүгээр зүйлийн 1.1.1, 2.2.3, 6.6 дугаар зүйлийн 1.1.1, Зөрчлийн тухай хуулийн 11.19 дүгээр зүйлийн 1.1.1, 1.1.2, Татварын ерөнхий хууль /2008 оны/-ийн 18 дугаар зүйлийн 18.1.1, 48 дугаар зүйлийн 48.1.1, 48.2, 48.3, 48.6, Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хууль /2006 оны/-ийн 6 дугаар зүйлийн 6.1.1, 9 дүгээр зүйлийн 9.1.4, 12 дугаар зүйлийн 12.1.5, Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1, Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн /2015 оны/-ийн 7.1.4 дэх заалтыг баримтлан “Татварын ерөнхий газрын дэргэдэх Улсын төсвийн орлого хяналтын газрын татварын улсын байцаагчийн 2018 оны 10 дугаар сарын 19-ний өдрийн 297760 дугаартай шийтгэлийн хуудсыг бүхэлд нь хүчингүй болгуулах” тухай “И” ХХК-ийн гомдлын шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэжээ.

Нэхэмжлэгч “И” ХХК-ийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ч.Ц, Р.М нар давж заалдах гомдолдоо: Анхан шатны шүүх нь хэрэг хянан шийдвэрлэхдээ нотлох баримтыг дутуу үнэлсэн, хуулийг буруу тайлбарлаж хэрэглэсэн гэж үзэж дараах үндэслэлээр гомдол гаргаж байна.

Шүүхийн шийдвэрийн 26 дах тал үндэслэх хэсэгт зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагааны журам зөрчөөгүй байна гэж үзжээ. Анхан шатны шүүхээс татварын улсын байцаагч нар нь гомдол гаргагчид холбогдох хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэж, шийтгэлийн хуудсаар шийтгэл оногдуулсныг зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагааны журам зөрчөөгүй гэж дүгнэсэн нь Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 1.1-д “энэ хуулийн зорилт нь зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагааны үндэслэл, журмыг тогтоож, зөрчлийг шалгах зөрчил үйлдсэн хүн, хуулийн этгээдэд шийтгэл оногдуулах, энэхүү ажиллагааны явцад хүн, хуулийн этгээдийн хууль ёсны ашиг сонирхлыг хамгаалахад оршино, 6.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт “эрх бүхий албан тушаалтан энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан зөрчлийн шинжтэй үйлдэл, эс үйлдэхүйг илрүүлсэн, эсхүл гомдол мэдээллийг хүлээн авснаас хойш ажлын 3 өдрийн дотор шалгаж, дараах шийдвэрийн аль нэгийг гаргана, 6.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг буруу тайлбарлаж хэргийг шийдвэрлэсэн гэдгийг харуулж байна.

Татварын хяналт шалгалт болон зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагаа нь тусдаа журмаар зохицуулагдах харилцаа тул татварын улсын байцаагч нар нь Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмыг баримтлах ёстой. Татварын хяналт шалгалт явуулах үйл ажиллагааг Татварын ерөнхий хуулиар, харин хяналт шалгалтын үед илэрсэн зөрчлийг шалган шийдвэрлэж, шийтгэл оногдуулах эсэх харилцааг Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулиар зохицуулах болсон.

Татварын хяналт шалгалт нь Татварын ерөнхий хууль /2008 он/-ийн 47 дугаар зүйлийн 47.1 дэх хэсэгт зааснаар “татвар төлөгч МУ-ын татварын хууль тогтоомжид зааснаар төлбөл зохих татварын ногдлоо бүрэн гүйцэт тодорхойлж, хугацаанд төлсөн эсэхийг татварын алба, татварын улсын байцаагч хянана”, тус хяналт шалгалтаар зөрчил илрэхгүй байх бололцоотой.

Харин зөрчил Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмыг дагах ёстой байна. Гэтэл татварын улсын байцаагч нар нь татварын хяналт шалгалтын явцад зөрчил илрүүлсэн тохиолдолд тийнхүү илрүүлснээс хойш 3 хоногийн дотор зөрчлийн хэрэг нээхийг заасан Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 6.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэг, 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг зөрчиж, зөрчлийг хяналт шалгалтын хүрээнд илрүүлж, холбогдох тооцоолол, бодолтыг хийсэн бөгөөд энэ талаар холбогдогчид огт мэдэгдээгүй, хуулиар олгогдсон эрхийг нь эдлүүлэх талаар арга хэмжээ аваагүй болох нь хэргийн материалаас тодорхой харагддаг. Өөрөөр хэлбэл татварын хяналт шалгалт харьцангуй урт хугацаа шаардагддаг, нэгэнт томиллолтоор зөрчлийг илрүүлсэн тохиодолд дахин зөрчлийн хэрэг нээж хугацаа тогтоон шалгах шаардлагагүй гэж хариуцагч болон шүүх дүгнэсэн нь үндэслэлгүй юм. Мөн Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмыг баримтлах шаардлагагүй гэж байгаа нь хууль дээдлэх Үндсэн хуулийн зарчимд үл нийцэж байгаа хэрэг болно. Иймд хэрэв татварын улсын байцаагч нар нь зөрчил илрүүлсэн бол Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмыг баримтлан шийтгэлийн хуудас үйлдэх ёстой.

Түүнчлэн Зөрчлийн тухай хууль болон Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулиуд үйлчилж эхэлснээр эрүүгийн хариуцлагаас бусад хууль зөрчсөн үйлдэл, эс үйлдлийг зөрчилд тооцож, шийтгэл оногдуулах нэгдсэн журмыг бий болгосон. Ингэснээр шийтгэл оногдуулах, хариуцлага тооцох эрхийг эдэлж буй албан тушаалтнуудын үйл ажиллагаанд мөрдөх нэгдсэн стандарт, шаардлагыг тогтоосон бөгөөд энэ харилцаанд оролцогч хувь хүн, хуулийн этгээдийн хууль ёсны ашиг сонирхлыг хамгаалахад томоохон дэвшил гарах эхлэлийг тавьсан.

Татварын улсын байцаагч нар нь Зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагааг хялбаршуулсан журмаар явуулах ёсгүй байсан. Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 6.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн дагуу дараах нөхцөлүүд үүссэнээс бусад тохиолдолд 3 хоногийн дотор зөрчлийн хэрэг нээж, уг зөрчлийг шалган шийдвэрлэх ажиллагааг Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмын дагуу явуулах ёстой байсан. Зөрчлийн шинжгүй бол, Зөрчлийн тухай хуульд заасан хөөн хэлэлцэх хугацаа өнгөрсөн бол, тухайн зөрчилд хариуцлага тооцсон хуулийн зүйл, хэсэг, заалт хүчингүй болсон бол, Зөрчил үйлдсэн хүн нас барсан бол, тухайн зөрчлийг үйлдсэн хүн, хуулийн этгээдэд шийтгэл оногдуулсан эрх бүхий албан тушаалтны, эсхүл шүүхийн шийдвэр хүчин төгөлдөр бол зөрчлийн хэрэг нээхгүй болохыг заасан. Манай комапнийг шалгаж шийтгэл оногдуулсан нь хамаарахгүй бөгөөд татварын улсын байцаагч нар Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 6.6 дугаар зүйлд үндэслэн хялбаршуулсан журмаар хэргийг шийдвэрлэсэн.

Тодруулбал, зөрчил үйлдэгдсэн нь ил тодорхой, зөрчил, учирсан хохирлыг нотлох талаар зөрчлийн хэрэг бүртгэлт явуулах шаардлагагүй бол хялбаршуулсан журмаар зөрчлийг шалган шийдвэрлэнэ. Татварын хууль тогтоомж зөрчсөн зөрчил болон түүнээс учирсан хохирлыг татварын улсын байцаагчийн зүгээс тогтоохын тулд тухайн хугацаанд хамаарах санхүүгийн болон татварын тайланг шалгах, анхан шатны баримт бичгүүдтэй тулгаж, тодорхой мэргэжил шаардсан үйл ажиллагаа буюу санхүүгийн нарийн тооцоолол, дүн шинжилгээ хийх, ярилцлага тодруулга авах буюу мэдүүлэг авах зэрэг цогц үйл ажиллагааг хийх замаар нотлох боломжтой. Татварын зөрчлийг илрүүлэх тэр үед тухайн зөрчлөөс шалтгаалан бий болсон хохирлын хэмжээг шууд, бүрэн тодорхой тогтоох ямар ч боломжгүй. Өөрөөр хэлбэл зөрчил болон түүнээс учирсан хохирлыг зөрчлийн хэрэг бүртгэлт хийж зөрчил шалган шийдвэрлэх тодорхой ажиллагаа явуулснаар тогтоох боломжтой.

Хэрэв дээрх ажиллагааг Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн дагуу явуулсан бол зөрчлийн үндэслэл болсон “бодит зээлийн хүү”-г байцаагч хэрхэн тооцоолж гаргасныг бид шаардах мөн энэ талаарх мэдээллийг зөрчлийн хавтаст хэрэгт авахуулах зэрэг хуульд заасан “холбогдогчийн эрх”-ээ эдлэх боломжтой байсан. Гэвч шалгалтын явцад илрүүлсэн гэх зөрчлүүдийг тогтоох, хохирлын хэмжээг тооцоолон гаргах ажиллагааг зөрчлийн хэрэг нээхгүйгээр гүйцэтгэж, шийтгэл оногдуулсан нь Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 1.9-дүгээр зүйл, 3.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэг, 6.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэг, 6.6 дугаар зүйл, 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг тус тус зөрчсөн гэж үзэж байна.

Татварын улсын байцаагч нар Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуульд заасан 3 хоногийн хугацааг зөрчсөн. Зөрчил гэж үзсэн үйлдэл, эс үйлдлийг илрүүлснээс хойш татварын хяналт шалгалтын хүрээнд зөрчлийн хэмжээг тодорхойлж, түүнээс үүссэн хохирлын хэмжээг тогтоох зэрэг нарийн төвөгтэй тооцоолол, ажиллагааг Татварын ерөнхий хуулийн хүрээнд хийсэн. Өөрөөр хэлбэл зөрчлийн хэмжээ, хохирлыг татварын хяналт шалгалтын хүрээнд тогтоосон нь Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 6.1.1.2 болон 6.12 дугаар зүйлийг тус тус ноцтой зөрчиж тэдгээрийн гаргасан шийтгэлийн хуудсыг бүхэлд нь хүчингүй болгох хангалттай үндэслэлийг бий болгож байна.

Татварын улсын байцаагч нар нь Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмыг зөрчиж, холбогдогчийн эрхийг зөрчсөн. Татварын улсын байцаагч нар нь ерөнхий нягтлан бодогч Ц.О-г 2018 оны 10 дугаар сарын 19-ний өдрийн 01 тоот эрх бүхий албан тушаалтны тогтоолоор холбогдогч болох “И” ХХК-ийн хууль ёсны төлөөлөгчөөр тогтоож, мөн тэр өдрөө Ц.О-с мэдүүлэг авсан. Мөн тухайн өдөр буюу 2018 оны 10 дугаар сарын 19-ний өдөр хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэх зөрчилд оногдуулах 0297760 тоот шийтгэлийн хуудсыг үйлдсэн байдаг. Өөрөөр хэлбэл зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагаатай холбоотой бүх баримт бичгийг нэг өдөр буюу 2018 оны 10 дугаар сарын 19-ний өдөр үйлдэж холбогдогч, түүний хууль ёсны төлөөлөгчийн зүгээс, өөрийгөө өмгөөлөх, хууль зүйн туслалцаа авах, тайлбар гаргах, зөрчил шалгах тодорхой ажиллагаа явуулах хүсэлт гаргах, зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагааны тэмдэглэлтэй танилцах, түүнд засвар оруулах хүсэлт гаргах, нотлох баримт шалгуулах хүсэлт гаргах, нотлох баримт гаргаж өгөх зэрэг Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 3.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан хуулиар олгогдсон эрхээ эдлэх боломжийг олгоогүй. Татварын улсын байцаагч нар зөрчлийн хэрэг нээгээгүй, зөрчлийг нотлох баримт бичиг, үндэслэлтэй танилцах боломжоор хангаагүй тул холбогдогч нар зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагааны явцад хуулиар олгогдсон эрхээ эдэлж чадаагүй.

Шүүхийн шийдвэрийн 30 дахь талын үндэслэх хэсгээс харахад шүүхээс Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн /2015 оны/ 13 дугаар зүйлийн 13.5.5 дугаар заалтыг зээлийн хүүгийн орлогыг НӨАТ-аас чөлөөлөхөд хамаарахгүй, зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрөлгүй этгээдэд хамаарахгүй гэж буруу тайлбарлаж хэргийг шийдвэрлэсэн.

Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн 13 дугаар зүйлийн 13.5 дахь хэсэгт нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлөх үйлчилгээг жагсаасан байдаг. Зээл олгох үйлчилгээ 13.5.7 “Банкны болон банк бус санхүүгийн байгууллага, хадгаламж зээлийн хоршооны зээлийн хүү, ААНОАТТХ-ийн 9.4-т заасан хүү, 10.1.3-т заасан хувьцаа, үнэт цаас, санхүүгийн бусад хэрэгсэл, санхүүгийн түрээсийн хүү, ногдол ашиг, зээлийн баталгааны хураамж, даатгалын гэрээний хураамж төлөх үйлчилгээ гэж заасан бөгөөд Арилжааны банк, Банк бус санхүүгийн байгууллага, Хадгаламж зээлийн хоршоод нь тухайн үйл ажиллагааны орлого олдог хуулийн этгээд байна.

Зээлийн үйл ажиллагааг зайлшгүй тусгай зөвшөөрлөөр гүйцэтгэнэ гэсэн анхан шатны шүүхийн дүгнэлт нь буруу, алдаатай гэж үзэж байна. Учир нь Иргэний хуулийн 281-286 дугаар зүйлд зээлийн гэрээг иргэн, хуулийн этгээд өөрсдийн хүсэл, зоригийн үндсэн дээр байгуулж болох бөгөөд энэ тохиолдолд зээлдүүлдэгч нь заавал тусгай зөвшөөрөлтэй байхыг шаарддаггүй. Зээлийн үйл ажиллагааг буюу зээлийг тусгай зөвшөөрөлгүй этгээд Иргэний хуулийн 281 дүгээр зүйлд заасан гэрээ байгуулснаар олгож болдог.

Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн 13.5.5 дахь заалт нь зөвхөн “зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрөлтэй этгээдэд хамаарна гэсэн албан ёсны тайлбар байдаггүй. Мөн Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуульд энэ талаар тодруулсан, ийнхүү тайлбарлахад хамаатуулах ямар нэг заалт байдаггүй. Маш олон хуулийн этгээд тусгай зөвшөөрөлгүй боловч Иргэний хуулийн 281 дүгээр зүйлд заасан зээлийн гэрээний дагуу бусдад зээл олгож, авсан байдаг. Тийм ч учраас Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн 13.5.5 дахь заалтыг тусгай зөвшөөрөлгүй боловч Иргэний хуулийн 281 дүгээр зүйлд заасан зээлийн гэрээний дагуу олгосон зээлийн харилцаанд хамаатгаж, НӨАТ-аас чөлөөлж ирсэн. “И” ХХК нь Сингапур улсын “И лтд” компанид олгосон зээлийн үйл ажиллагаанаас олсон орлого болох зээлийн хүү нь 2006 оны Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн 13 дугаар зүйлийн 13.6.5 дугаар заалт, 2015 оны Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн 13.5.5 дугаар заалтад заасны дагуу нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлөгдөх үйлчилгээ болно. “И” ХХК нь уг зээлийн үйл ажиллагаанаас олсон зээлийн хүүд нэмэгдсэн өртгийн албан татвар ногдуулаагүй татвараа тайлагнаж ирсэн бөгөөд энэ нь хуульд нийцсэн үйл ажиллагаа байсан. Мөн энэхүү зээлийн харилцаа нь тусгай зөвшөөрөл шаардахгүй, тусгай зөвшөөрөлгүй этгээд ч эрхэлж болно гэдэг нь дээрх үндэслэлүүдээр хангалттай нотлогдож байна.

Шүүхийн шийдвэрийн үндэслэх хэсгийн 27 дугаар талд “Сангийн сайдын 2017 оны 86 дугаар тушаалаар жишиг үнэ хэрэглэх аргачлал, 2015 оны 353 дугаар тушаалаар бодит үнэ тооцох аргачлал нь хэм хэмжээний актын нэгдсэн бүртгэлд бүртгэгдээгүй хэдий ч Татварын ерөнхий хууль /2018 оны/-ийн 48 дугаар зүйлд тодорхой үйл ажиллагаа эрхлэхдээ бодит бус үнэ хэрэглэсэн тохиолдолд шууд бус буюу бодит болон жишиг үнийн аргаар татварын ногдлыг тодорхойлохоор, ийнхүү тодорхойлох аргачлалыг төсвийн асуудал эрхэлсэн засгийн газрын гишүүн батлахаар тус тус зохицуулсан, энэ хүрээнд баталсан журам нь хуулиар нэгэнт зөвшөөрсөн татварын ногдлыг хэрхэн тооцож тодорхойлоход чиглэсэн, өөрөөр хэлбэл шинээр харилцаа үүсгээгүй, захиргааны үйл ажиллагаанд баримтлахаар дотогш чиглэсэн шинжээр нь хэм хэмжээний актын нэгдсэн санд бүртгээгүй, ийнхүү бүртгээгүйгээр нь тухайн аргачлалыг хэрэглэх ёсгүй гэж үзэхээргүй байна” Сангийн сайдын 2017 оны 86 дугаар тогтоолоор батлагдсан Жишиг үнэ хэрэглэх аргачлал нь Захиргааны ерөнхий хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.1 дэх хэсэгт заасан захиргааны хэм хэмжээний актын тодорхойлолтод бүрэн нийцдэг.

Гэвч энэхүү захиргааны хэм хэмжээний акт буюу Сангийн сайдын 2007 оны 86 дугаар тушаалаар батлагдсан жишиг үнэ тогтоох аргачлал нь Захиргааны ерөнхий хуулийн 67 дугаар зүйлд заасан хүчин төгөлдөр болох шаардлагыг хангаагүй, эрх зүйн үйлчлэлгүй хэм хэмжээний акт юм. Улмаар жишиг үнэ хэрэглэх аргачлал нь захиргааны хэм хэмжээний акт мөн боловч хүчин төгөлдөр үйлчлэлгүй тул татвар төлөгч дагаж мөрдөх ёсгүй бөгөөд улмаар уг хэмжээний актыг дагаж мөрдөөгүйд хариуцлага хүлээлгэж болохгүйг Захиргааны ерөнхий хуулийн 67 дугаар зүйлийн 67.3-т тодорхой заасан байдаг. Энэ талаар гомдол гаргагчийн зүгээс тайлбарлаж, гомдол гаргагчийн гаргасан тайлбар, нотлох баримтыг бүрэн зөв хангалттай үнэлэлгүй шийдвэр гаргасан.

Шинэчлэн батлагдсан Татварын ерөнхий хуульд мөн л татварын ногдлыг шууд бус буюу жишиг үнийн аргаар тодорхойлох журмыг Сангийн сайд батлахыг заасан. Түүнчлэн энэ харилцааг улам задалж, тусгаарлан үнэ шилжилтийн тохируулга хийх хамгийн тохиромжтой аргыг сонгох, хэрэглэх, журмыг Сангийн сайд батлахаар заасан.

Бидний ойлгосноор Сангийн сайдын 2017 оны 86 дугаар тушаал болон 2015 оны 353 дугаар тушаалаар батлагдсан захиргааны хэм хэмжээний актууд нь Захиргааны ерөнхий хуулийн 60 дугаар зүйлийн 60.1 дэх хэсэгт заасан шаардлагыг бүрэн хангаагүй үндэслэлээр захиргааны хэм хэмжээний актын бүртгэлд /12-4 жилийн турш/ бүртгэгдэж байгаагүй.

Харин энэ удаад 2020 оны шинэчлэн батлагдсан Татварын ерөнхий хуулийн 36.3 болон 40.4 дэх заалтыг үндэслэн татварын ногдлыг шууд бусаар тодорхойлох аргачлалыг заасан холбогдох хэм хэмжээний актуудыг Сангийн сайдаас баталсан бөгөөд аль аль нь Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны Захиргааны хэм хэмжээний актын бүртгэлд бүртгэгдсэн байна. Энэ нь дээрх харилцааг зохицуулсан журмууд нь захиргааны хэм хэмжээний акт мөн байсан болохыг илтээр нотолж байгаа болно.

Түүнчлэн эдгээр буюу Сангийн сайдын 2019 оны 294 болон 308 дугаар тушаалаар батлагдсан журмууд хүчин төгөлдөр үйлчилж эхлэхээс өмнө Монгол улсын хэмжээнд татварын ногдлыг шууд бусаар тодорхойлох аргачлалыг баталсан хүчин төгөлдөр захиргааны хэм хэмжээний акт байгаагүй тул татвар төлөгчийн харилцан хамааралтай этгээдтэйгээ байгуулсан хэлцлийн үнийг татварын албанаас тодорхойлох эрх зүйн үндэслэл байгаагүй болох нь харагдаж байна.

Шүүхийн шийдэрийн үндэслэх хэсгийн 34 дэх талд улсын тэмдэгтийн хураамжаар 9,730,738.87 төгрөгийг гомдол гаргагчаас гаргуулан шийдвэрлэсэн нь хуульд нийцэхгүй байна. Анхан шатны шүүхээс хэрэглэх ёсгүй заалтыг хэрэглэж, хуулийг буруу тайлбарлан хэрэглэсэн нь дараах байдлаар тогтоогдоно.

Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 48 дугаар зүйлийн 48.2-т “хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэхтэй холбогдуулж төлөх улсын тэмдэгтийн хураамжийн хувь хэмжээг Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулиар зохицуулна” гэж заасан. Харин Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7.1-д “эрх зүйн маргааныг хянан шийдвэрлүүлэхээр өргөдөл, гомдол, нэхэмжлэл шүүхэд гаргах болон шүүхээс баримт бичиг олгоход дор дурдсан хэмжээгээр тэмдэгтийн хураамж хураана” гэж заасан бөгөөд 7.1.1-д “эд хөрөнгийн чанартай үнэлж болох нэхэмжлэлд нэхэмжлэлийн үнийн дүнгээс хамаарч тэмдэгтийн хураамж нь дараах хэмжээтэй байх”, 7.1.2-д “эд хөрөнгийн бус, түүнчлэн үнэлэх боломжгүй нэхэмжлэлд 70,200 төгрөг” гэж хуульчилсан. Уг нэхэмжлэл нь үнийн дүн агуулсан байх шаардлагуудыг хангасан тохиолдолд Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7.1.1-д зааснаар 9,730,738.87 төгрөгийг гомдол гаргагчаас гаргуулах үндэслэл бүрдэнэ. Гомдол гаргагчаас шүүхэд 2018 оны 10 дугаар сарын 19-ний өдрийн 297760 дугаартай “Шийтгэлийн хуудас”-ыг бүхэлд нь хүчингүй болгуулах гомдлын шаардлагыг гаргасан. Гомдлын шаардлага нь эд хөрөнгийн чанартай бус мөн огт үнийн дүн агуулаагүй, мөн захиргааны актыг хүчингүй болгуулах шаардлагыг үнэлэх боломжгүй юм.

Иймд бидний зүгээс анхан шатны шүүхээс улын тэмдэгтийн хураамжид 9,730,738.87 төгрөгийг гаргуулахаар шийдвэрлэсэн нь хуульд үл нийцэх тул бид хүлээн зөвшөөрөхгүй байна.

Иймд анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож, нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж, Монголы Улсын Үндсэн хуулийн 18 дугар зүйлийн 14-т заасны дагуу бидний хөндөгдсөн эрх ашгийг хамгаалж өгөхийг хүсье гэжээ.

ХЯНАВАЛ:

Анхан шатны шүүх Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийг хэрэглэхдээ алдаа гаргасан байх тул шийдвэрт өөрчлөлт оруулж шийдвэрлэв.

Татварын ерөнхий газрын Улсын төсвийн орлого хяналтын газрын Татварын хяналт шалгалтын хэлтсийн даргын олгосон хяналт шалгалтын 21180800318 томилолтын дагуу тус хэлтсийн татварын улсын байцаагч Т.О, Л.Н нар “И” ХХК-ийн 2013-2017 онуудын татварын ногдуулалт, төлөлтийн байдалд хяналт шалгалт хийж, 2018 оны 10 дугаар сарын 19-ний өдрийн 297760 дугаартай шийтгэлийн хуудсаар 16,871,102,319.00 төгрөгийн зөрчилд 1,476,749,427.10 төгрөгийн нөхөн татвар, 481,419,344.30 төгрөгийн торгууль, 314,818,665.20 төгрөгийн алданги, нийт 2,272,987,436.60 төгрөгийн төлбөр тогтоосныг тус компани эс зөвшөөрч шийтгэлийн хуудсыг бүхэлд нь хүчингүй болгуулахаар гомдол гаргасан байна.

Гомдол гаргагч нь анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрч харилцан хамаарал бүхий компанид олгосон зээлийн хүүгийн орлогын татварын ногдлыг шууд бус аргаар тодорхойлохдоо хүчин төгөлдөр болоогүй аргачлалаар 11-13 хувиар бодит үнэ гэж тогтоосон нь, дээрх зөрчилд нэмэгдсэн өртгийн албан татвар ногдуулсан нь, түрээсээр эзэмшиж буй барилгад хийгдсэн засварын зардлыг хөрөнгөд бүртгэн элэгдэл байгуулж, элэгдлийн зардлыг татвар ногдох орлогоос хасагдах зардалд тооцсоныг зөрчил гэж үзсэн нь үндэслэлгүй, улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийг буруу тайлбарлаж хэрэглэсэн нь тус тус үндэслэлгүй гэж гомдол гаргажээ.

Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 6.1 дүгээр зүйлийн 1.1-д зааснаар татварын улсын байцаагч нь хуулиар хүлээсэн татварын хяналт шалгалт хийх чиг үүргээ хэрэгжүүлж зөрчлийн шинжтэй үйлдэл, эс үйлдэхүйг илрүүлсэн бол зөрчил шалган шийдвэрлэх тодорхой ажиллагааг явуулж, 6.6 дугаар зүйлийн 1.1-д зааснаар зөрчлийг татварын хяналт шалгалтын явцад санхүүгийн анхан шатны баримтууд, нягтлан бодох бүртгэлийн баримтууд, татварын тайлангаар тогтоогдсон гэж үзсэн бол 6.1 дүгээр зүйлийн 2.2.3-т зааснаар хялбаршуулсан журмаар зөрчлийг шалган шийдвэрлэх боломжтой бөгөөд татварын улсын байцаагч нар татварын хяналт шалгалт хийж зөрчлийг шалган шийдвэрлэхдээ зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагааны журам зөрчөөгүй байна.

Компанийн тухай хуулийн 84 дүгээр зүйлийн 84.1-д “Компанийн төлөөлөн удирдах зөвлөл, гүйцэтгэх удирдлагын багийн гишүүн, гүйцэтгэх захирал, санхүүгийн албаны дарга, ерөнхий нягтлан бодогч, ерөнхий мэргэжилтэн, төлөөлөн удирдах зөвлөлийн нарийн бичгийн дарга зэрэг компанийн албан ёсны шийдвэрийг гаргахад болон гэрээ, хэлцэл хийхэд шууд болон шууд бусаар оролцдог этгээдийг компанийн эрх бүхий албан тушаалтанд тооцно” гэж заасан байх бөгөөд хэрэгт авагдсан баримтаас үзвэл Татварын ерөнхий хуульд заасан татварын хяналт шалгалт хийх журам, татварын алба, татварын улсын байцаагчийн бүрэн эрхийн хүрээнд томилолтын хугацаанд багтаан 2 сарын хугацаанд татварын хяналт шалгалт хийж, хяналт шалгалтаар илрүүлсэн зөрчлийг тогтоогдсон гэж үзэж хялбаршуулсан журмаар зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагаа явуулж, холбогдогчийн хууль ёсны төлөөлөгчийг тогтоон, мэдүүлэг авч, зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагааны тэмдэглэл үйлдэж, шийтгэлийн хуудсаар төлбөр тогтоосон байх тул зөрчлийн хэрэг нээгээгүй үндэслэлээр зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагааны журам зөрчсөн үндэслэл хэрэгт авагдсан баримтаар тогтоогдохгүй байна. Татварын хяналт шалгалтаар зөрчлийг илрүүлсэн тохиолдолд дахин зөрчлийн хэрэг нээж хугацаа тогтоон шалгах шаардлагагүй байжээ.

Хэрэгт авагдсан баримтаас үзвэл татварын хяналт шалгалтын явцад санхүүгийн анхан шатны баримтууд болон нягтлан бодох бүртгэлийн баримтууд, татварын тайлан зэргээр зөрчил тогтоогдсон Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 6.1 дүгээр зүйлийн 2.3-т зааснаар хялбаршуулсан журмаар зөрчлийг шалган шийдвэрлэсэн нь зөв тул гомдол гаргагчийн татварын хяналт шалгалт хийж зөрчлийг шалган шийдвэрлэхдээ зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагааны журам зөрчсөн гэх гомдол үндэслэлгүй.

Татварын хяналт шалгалтаар харилцан хамаарал бүхий этгээдэд олгосон зээлийн хүүгийн орлогод Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын хууль /2006 оны/-ийн 9 дүгээр зүйлийн 9.1.4-т зааснаар албан татвар ногдуулахдаа бодит бус үнэ хэрэглэж татвар ногдох орлогыг бууруулсан 6,574,006,746.9 төгрөгийн зөрчилд 657,400,674.70 төгрөгийн нөхөн татвар, 197,220,202.50 төгрөгийн торгууль, 131,480,135.00 төгрөгийн алданги, нийт 986,101,012.20 төгрөгийн төлбөр ногдуулсан байна.

Анхан шатны шүүх “...гомдол гаргагч “И” гадаадын хөрөнгө оруулалттай ХХК-ийг 2010 онд Сингапур улсын “И Лтд” компани 80 хувь, Монгол улсын иргэн Л.С 20 хувийн хөрөнгө оруулалттайгаар үүсгэн байгуулсан, одоог хүртэл үүсгэн байгуулагч, хувьцаа эзэмшигчийн мэдээлэлд өөрчлөлт ороогүй тул тэдгээрийг Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.1.1-д зааснаар харилцан хамаарал бүхий этгээд...” гэж зөв дүгнэсэн.

Гомдол гаргагч нь 2011 оны 9 дүгээр сарын 12-ны өдөр 5 жилийн хугацаатай байгуулсан, үнийн дүн тодорхойлоогүй зээлийн гэрээгээр харилцан хамаарал бүхий “И Лтд” компанид жилийн 2.5 /сарын 0,2/ хувийн хүүтэйгээр 2013 онд 12,817,041,112.0 төгрөгийн, 2014 онд 14,865,938,518.4 төгрөгийн, 2015 онд 15,021,473,356.0 төгрөгийн, 2016 онд 11,675,348,741.6 төгрөгийн, 2017 онд 9,485,924,474.4 төгрөгийн зээлийг олгосон. Уг зээлийг гомдол гаргагчаас Иргэний хуулийн 281 дүгээр зүйлд заасан зээлийн гэрээний харилцаа гэх бөгөөд татварын хяналт шалгалтын хугацаанд буюу 2018 оны 10 дугаар сарын 10-нд уг зээлийн гэрээг 2016 оны 9 дүгээр сарын 12-ноос 2021 оны 6 дугаар сар хүртэл сунгасан санамж бичгийг байгуулжээ.

“И” ХХК нь зээл өгсөн “И Лтд” компанийг өөрийн харилцан хамаарал бүхий этгээд гэдэг нь үндэслэгүй, бодит үнэ тогтоосон тооцоолол нь үндэслэлгүй, аргачлал нь хэм хэмжээний актын нэгдсэн санд бүртгэгдээгүйгээс хэрэглэх ёсгүй байсан гэж тус тус маргаж байна.

Татварын ерөнхий хуулийн Татварын ерөнхий хуулийн 48 дугаар зүйлийн 48.1-д “тодорхой үйл ажиллагаа эрхлэхдээ бодит бус үнэ хэрэглэсэн, тайлан, бүртгэл хөтлөөгүй буюу дутуу хөтөлсөн, эсхүл бүртгэл, татварын тайланг гаргаж өгөөгүй нь нотлогдсон тохиолдолд татварын алба тухайн татвар төлөгчийн татварын ногдлыг дор дурдсан шууд бус аргаар тодорхойлно”, 48.2-д “харилцан хамаарал бүхий этгээдийн хооронд хийгдсэн үйлдвэрлэл, худалдаа, санхүүгийн үйл ажиллагаанд хэрэглэсэн үнэ нь ийм харилцан хамааралгүй этгээдийн хооронд хэрэглэсэн үнээс ялгаатай байвал зах зээлийн ердийн нөхцөлд хэрэглэж болох үнийн харьцуулалт, тооцооллын аргыг ашиглан татварын ногдол тогтоохыг “бодит үнийн арга” гэнэ гэж тус тус заасан байна. Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хууль /2006 оны/-ийн 11 дүгээр зүйлийн 11.2-т зааснаар Сангийн сайдын 2007 оны 86 дугаар тушаалаар батлагдсан “Жишиг үнэ хэрэглэх аргачлал”, 2015 оны 353 дугаар тушаалын хавсралтаар батлагдсан “Бодит үнэ тооцох аргачлал” нь Захиргааны ерөнхий хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.1-д “Захиргааны хэм хэмжээний акт гэж хуулиар тусгайлан эрх олгогдсон захиргааны байгууллагаас нийтээр заавал дагаж мөрдүүлэхээр гаргасан, гадагш чиглэсэн, үйлчлэл нь байнга давтагдах шинжтэй шийдвэрийг ойлгоно” гэж заасанд хамаарахгүй бөгөөд уг аргачлал нь захиргааны хэм хэмжээний актад байх нийтээр заавал дагаж мөрдүүлэхээр гаргасан, гадагш чиглэсэн шинжийг агуулаагүй байна.

Тодруулбал, эдгээр аргачлалаар татвар төлөгчид шинээр эрх, үүргийг үүсгэж, өөрчилж дуусгавар болгоогүй буюу шинээр эрх зүйн харилцаа үүсгээгүй, харин хуулиар нэгэнт тогтоосон татварыг тооцох жишиг буюу бодит үнийг тодорхойлоход чиглэсэн, хуулийг хэрхэн хэрэглэх талаар татварын байцаагч нарт тайлбарласан буюу чиглэл болгосон дотогш чиглэсэн акт гэж үзэхээр байна. Иймд “бодит үнэ тогтоосон тооцоолол нь үндэслэлгүй, аргачлал нь хэм хэмжээний актын нэгдсэн санд бүртгэгдээгүйгээс хэрэглэх үндэслэлгүй” гэх гомдол гаргагчийн гомдлыг хангах үндэслэлгүй байна.

Татварын улсын байцаагч нар нь Монгол Улсад харилцан хамааралгүй этгээдүүд хооронд олгогдож буй зээлийн хүүгийн нөхцөл, түүнд нөлөөлөх хүчин зүйлстэй харьцуулалт хийх аргыг хэрэглэсэн. Монгол банкны бодлогын хүү, санхүүжилтийн байнгын хэрэгслүүд, арилжааны банкуудын зээлийн дундаж хүүнээс зах зээлийн бодит дундаж хүүг тооцож, үүнээс зээлийн хүүгийн бодит орлогыг тодорхойлон, бодит хүүнд ногдох аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татвараас дутуу тайлагнасан хүүгийн татварыг болон нэмэгдсэн өртгийн албан татварыг тооцсон нь дээрх аргачлалд нийцжээ.

Сангийн сайдын 2007 оны 86 дугаар тушаалаар “Жишиг үнэ хэрэглэх аргачлал”, 2015 оны 353 дугаар тушаалаар “Бодит үнэ тооцох аргачлал” нь хэм хэмжээний актын нэгдсэн бүртгэлд бүртгэгдээгүй хэдий ч Татварын ерөнхий хууль /2008 оны/-ийн 48 дугаар зүйлд тодорхой үйл ажиллагаа эрхлэхдээ бодит бус үнэ хэрэглэсэн тохиолдолд шууд бус буюу бодит болон жишиг үнийн аргаар татварын ногдлыг тодорхойлохоор байна. Хуульд тодорхойлох аргачлалыг төсвийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батлахаар тус тус зохицуулсан бөгөөд баталсан журам нь хуулиар нэгэнт зөвшөөрсөн татварын ногдлыг хэрхэн тооцож тодорхойлоход чиглэсэн, дотогш чиглэсэн шинжээр нь хэм хэмжээний актын нэгдсэн санд бүртгээгүй, ийнхүү бүртгэгдээгүй нь тухайн аргачлалыг хэрэглэх ёсгүй гэж үзэхгүй юм.

Мөн Татварын хяналт шалгалтаар харилцан хамаарал бүхий компанид олгосон зээлийн хүүгийн орлогод нэмэгдсэн өртгийн албан татвар ногдуулаагүй 8,025,500,524.20 төгрөгийн зөрчилд 802,550,052.40 төгрөгийн нөхөн татвар, 240,765,015.70 төгрөгийн торгууль, 160,510,010.50 төгрөгийн алданги, нийт 1,203,825,078.60 төгрөгийн төлбөр тогтоосон бөгөөд шийтгэлийн хуудсаар Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай /2006 оны/ хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.4, 7 дугаар зүйлийн 7.1.1-д заасныг зөрчиж нэмэгдсэн өртгийн албан татвар ногдуулж төлөөгүйг Зөрчлийн тухай хуулийн 11.19 дүгээр зүйлийн 1.1-д заасан зөрчил гаргасан гэж үзэж шийтгэл ногдуулж, анхан шатны шүүх хуулийг зөв тайлбарлаж хэрэглэсэн тул гомдол гаргагчийн гомдлыг хүлээн авах боломжгүй.

Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай /2015 оны/ хуулийн 13 дугаар зүйлийн 13.5.7-д “банкны болон банк бус санхүүгийн байгууллага, хадгаламж зээлийн хоршооны зээлийн хүү, Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуулийн 9.4-т заасан хүү, 10.1.3-т заасан хувьцаа, үнэт цаас, санхүүгийн бусад хэрэгсэл, санхүүгийн түрээсийн хүү, ногдол ашиг, зээлийн баталгааны хураамж, даатгалын гэрээний хураамж төлөх үйлчилгээ зэргээр нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлөхөөр хуульчилжээ.

Гомдол гаргагч нь “Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн /2016 оны/ 13 дугаар зүйлийн 13.6.5, Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн /2015 оны/ хуулийн 13 дугаар зүйлийн 13.5.5 дахь заалтаар зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрөлтэй этгээдэд хамаатуулж шүүхээс хуулийг буруу тайлбарласан” гэх гомдол үндэслэлгүй бөгөөд анхан шатны шүүхээс “зээл олгох үйлчилгээ нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлөгдөх энэ зохицуулалт нь зээлийн хүүгийн орлогыг нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлөхөд хамаарахгүйн дээр энэ зохицуулалт нь тусгай зөвшөөрөлгүй этгээдээс олгосон зээлд хамаарна гэж үзэхгүй” гэж зөв дүгнэлт хийсэн байна.

Хэрэгт авагдсан баримтаас үзвэл гомдол гаргагч нь нэмэгдсэн өртгийн албан татвар төлөгч гэдэгт маргаагүй, тус компани нь зээлийн үйл ажиллагаа явуулах тусгай зөвшөөрөлгүй тул энэ орлогыг татвар ногдох орлого гэж үзэх үндэслэлтэй байх тул харилцан хамаарал бүхий этгээдэд хэрэглэсэн бодит бус үнэ гэж үзэж шууд бус аргаар буюу харьцуулагдах үнийн аргаар бодит үнийг тогтоож, түүнээс татварын ногдлыг тодорхойлж, татварыг төлүүлэхээр тогтоосон нь үндэслэл бүхий тул гомдол гаргагчийн Иргэний хуулийн 281-286 дугаар зүйлд заасанд хамаатуулан ойлгож, дээрх шийдвэрийг хүчингүй болгох үндэслэлгүй байна.

Харин анхан шатны шүүхийн шийдвэрийн тогтоох хэсгийн 3 дахь заалтаар Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1-д заасны дагуу улс тэмдэгтийн хураамжид 9,730,738.87 төгрөгийг гомдол гаргагчаас гаргуулж шийдвэрлэсэн нь буруу, учир нь гомдол гаргагч нь 2018 оны 10 дугаар сарын 19-ний өдрийн 297760 дугаартай “Хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэх зөрчилд шийтгэл оногдуулах тухай” захиргааны актад гомдол гаргасан бөгөөд хэргийн үйл баримтаас харвал уг нэхэмжлэлд Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.2-д “эд хөрөнгийн бус, түүнчлэн үнэлэх боломжгүй нэхэмжлэлд 70,200 төгрөг”, Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 48 дугаар зүйлийн 48.2-д “хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэхтэй холбогдуулж төлөх улсын тэмдэгтийн хураамжийн хувь хэмжээг Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулиар зохицуулна” гэж тус тус заасан бөгөөд шүүхээс гомдол гаргагчаас тэмдэгтийн хураамжид 9,730,738.87 төгрөгийг гаргуулж шийдвэрлэсэн нь үндэслэлгүй байна.

Харин Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 47 дугаар зүйлийн 47.1-д нөхөн төлүүлэхээр байна.

Дээрх үндэслэлүүдээр анхан шатны шүүхийн шийдвэрт давж заалдах гомдлын зарим хэсгийг хангасан өөрчлөлт оруулав.

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 120 дугаар зүйлийн 120.3 дахь хэсгийг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2020 оны 03 дугаар сарын 31-ний өдрийн 212 дугаар шийдвэрийн тогтоох хэсгийн 3 дахь заалтаас “Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1-д заасны дагуу улсын тэмдэгтийн хураамжид 9,730,738.87 төгрөгийг гомдол гаргагчаас гаргуулсугай” гэснийг Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.2, Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 47 дугаар зүйлийн 47.1, 47.3-д зааснаар гомдол гаргагчаас улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70,200 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээсүгэй гэж өөрчлөн, шийдвэрийн бусад заалтыг хэвээр үлдээж, хариуцагч нарын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нарын давж заалдах гомдлыг хангахгүй орхисугай.

2. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 50 дугаар зүйлийн 50.3-д заасныг нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 70,200 төгрөгийг улсын орлогоос гаргуулан буцаан олгосугай.

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 113 дугаар зүйлийн 113.5-д зааснаар магадлалыг гардан авсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш таван хоногийн дотор Улсын дээд шүүхийн Захиргааны хэргийн танхимд гомдол гаргах эрхтэй.

 

ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                                                  Д.БАТБААТАР

 

ШҮҮГЧ                                                                       Н.ХОНИНХҮҮ

 

ШҮҮГЧ                                                                       Б.ТУНГАЛАГСАЙХАН