20*******9 оны 0******* сарын 23 өдөр

Дугаар *******0*******/ШШ20*******9/00346

Улаанбаатар хот

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС  

 

 

Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Д.Золзаяа даргалж, тус шүүхийн танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар,

 

Нэхэмжлэгч: Т.Г-ын нэхэмжлэлтэй, 

 

Хариуцагч: “С” ХХК -д холбогдох,  

 

Хөрөнгө оруулалтын гэрээний дагуу төлсөн 259.567.9*******9 төгрөг буцаан гаргуулах, үл хөдл******* эд хөрөнгийг улсын бүртгэлд бүртгүүлж, гэрчилгээ гаргуулахыг даалгах, 20*******0 оны *******2 дугаар сарын **************-ний өдрийн 20*******0/0******* дугаар худалдаа үйлчилгээний барилгын захиалагчтай хийх хөрөнгө оруулалтын гэрээний *******.******* дэх заалтын “нийтийн эзэмшлийн талбайн хамт” гэх хэсгийг хүчин төгөлдөр бусад тооцуулах тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.    

 

Шүүх хуралдаанд: нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.С, өмгөөлөгч А.Б, хариуцагчийн өмгөөлөгч Э.У, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.Сэндэнхорол нар оролцов.   

    

 ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Нэхэмжлэгч Т.Г, түүний итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.С, өмгөөлөгч А.Б нар  шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт гаргасан тайлбартаа: “... Т.Г нь “С” ХХК-тай 20*******0 оны *******2 дугаар сарын **************-ний өдөр Чингэлтэй дүүргийн 3 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт баригдаж буй ******* ******* оффис, үйлчилгээний зориулалттай барилгын ******* ******* ******* ******* ******* 20*******.52 м.кв хэмжээтэй үйлчилгээний талбайг 4*******8.960 ам.доллараар худалдан авахаар худалдаа, үйлчилгээний барилгын захиалагчтай хийх хөрөнгө оруулалтын гэрээг байгуулсан бөгөөд гэрээний агуулгаас харвал талуудын хооронд Иргэний хуулийн 343 дугаар зүйлд заасан ажил гүйцэтгэх гэрээний харилцаа үүссэн. Захиалагч гэрээний 2 дугаар зүйлийн 2.******* дэх хэсэгт заасны дагуу гэрээгээр хүлээсэн үүргээ биелүүлж талбайн төлбөр болох 4*******8.960 ам.долларыг бүрэн төлсөн. Харин “С” ХХК нь гэрээгээр тохиролцсон ажлын үр дүнг 20*******3 оны 08 дугаар сард захиалагчид хүлээлгэн өгсөн боловч талбайн хэмжээ нь гэрээгээр тохирсон 20*******.52 м.кв байхаас 50.76 м.кв-аар дутуу байсан буюу *******50.76 м.кв талбайг хүлээлгэн өгсөн болох нь “Ш” ХХК-ийн хэмжилт хийсэн дүгнэлтээр тогтоогдсон. Өөрөөр хэлбэл, хариуцагч Иргэний хуулийн 350 дугаар зүйлийн 350.*******.6-д заасан ажил гүйцэтгэгчийн үүрэг болох захиалагчийн өмчлөлд ямар нэгэн доголдолгүй үр дүнг шилжүүлэх, мөн гэрээний 3 дугаар зүйлийн 3.*******-т гүйцэтгэгч нь *******.*******-т дурдсан барилгыг ******* ******* ******* ******* ******* 20*******.52 м.кв-ыг иж бүрэн чанар, сайтай барьж, 20*******3 оны ******* ******* улиралд багтаан хөрөнгө оруулагчид хүлээлгэн өгнө гэсэн заалтыг зөрчиж захиалагчид биет байдлын доголдолтой ажлын үр дүнг шилжүүлсэн. Талууд дээрх талбайн зөрүүтэй асуудлаар 20*******4 оны 06 дугаар сарын 02-ны өдөр тавьсан хүсэлтийн дагуу зөвшилцсөний эцэст хариуцагч “С” ХХК нь захиалагчид доголдолтой ажлын үр дүнг хүлээлгэн өгсөн гэдгээ хүлээн зөвшөөрч түүнд илүү төлсөн мөнгийг нь буцаан өг*******өөр болж улмаар 5.000.000 төгрөгийг Т.Г-д буцаан шилжүүлсэн боловч үлдэх хэсгийг өнөөдрийг хүртэл буцааж өгөөгүй. Харамсалтай нь “С” ХХК миний илүү төлсөн мөнгийг өг*******ийн оронд залилан мэхлэх аргаар шүүх болон хуулийн байгууллага, нэхэмжлэгч нарт хүндрэл учруулсан явдлыг дурдвал Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлийг эсэргүүцэн санаатайгаар Стандартчиллын үндэсний зөвлөлд холбогдуулан 2009 оны *******2 дугаар сарын 24-ний өдрийн 52 дугаар тогтоолоор батлагдсан орон сууцны талбай тооцох аргачлал MNS 6058:2009 стандарттай холбоотой нэхэмжлэлийг Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхэд гаргасны дагуу захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа хийгдэж байгаа гэсэн үндэслэлээр Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 65 дугаар зүйлийн 65.*******.7, **************7 дугаар зүйлийн **************7.*******-т зааснаар хэргийг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэсэн. Ийнхүү уг захиргааны хэргийг Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүх болон Захиргааны хэргийн давж залдах шатны шүүхээс нэхэмжлэлийг хүлээн авахаас татгалзаж, хэргийг хэрэгсэхгүй болгох тухай 67*******0 дугаартай шүүгчийн захирамж, 22*******/ШТ20*******6/0584 дугаартай шүүхийн тогтоолыг тус тус гаргаснаар “С” ХХК-ийн шударга бус үйлдэл хийж байгаа гэдгээ хүлээн зөвшөөр******* ёстой. Мөн нэхэмжлэгч Т.Г 20*******6 оны *******0 дугаар сарын **************, ************** ******* сарын 28-ны өдрүүдэд нэхэмжлэл гаргахад 20*******6 оны *******2 дугаар сарын *******6-ны өдрийн, мөн 20*******7 оны 02 дугаар сарын 20-ны өдрүүдийн тус тусын шүүхийн шийдвэрт “С” ХХК-ийн хаяг тодорхойгүй шалтгаанаар нэхэмжлэлийг буцаасан. Иргэний хуулийн 206.*******, 350.*******.6, 352.2.3-т заасныг тус тус үндэслэн худалдаа үйлчилгээний захиалагчтай хийх хөрөнгө оруулалтын гэрээгээр захиалагчтай барьж хүлээлгэн өг*******өөр тохиролцсон 20*******.52 м.кв талбайгаас дутуу хүлээлгэн өгсөн 50.76 м.кв талбайн үнэ *******05.530 ам доллар буюу 259.567.9*******9 төгрөг гаргуулж өгнө үү. Мөн Эд хөрөнгө өмчл******* эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 4 ******* зүйлийн 4.******* дэх хэсэгт өмчлөгч нь үл хөдл******* эд хөрөнгө өмчл******* эрхээ энэ хуульд заасны дагуу эрхийн улсын бүртгэлд бүртгүүлж гэрчилгээ авснаар түүний өмчл******* эрх баталгаажна гэж заасны дагуу үл хөдл******* эд хөрөнгө өмчл******* эрх нь улсын бүртгэлд бүртгэгдэж, гэрчилгээ гарснаар баталгааждаг. Гэтэл хариуцагчаар гүйцэтгүүлсэн барилгын талбайд өнөөдрийг хүртэл үл хөдл******* эд хөрөнгийн гэрчилгээ гараагүй буюу өмчл******* эрх баталгаажаагүй. Ажил гүйцэтгэгч ямар нэгэн эд зүйлсийг хийсэн бол түүнийг захиалагчийн өмчлөлд шилжүүлэх үүрэгтэй тул барилгыг бидний өмчлөлд шилжүүлж, баталгаажуулж өг******* нь ажил гүйцэтгэгч “С” ХХК-ийн үүрэг юм. Иймд тус үл хөдл******* эд хөрөнгийг *******50.76 м.кв талбайн хэмжээгээр улсын бүртгэлд бүртгүүлж, гэрчилгээ гаргуулахыг “С” ХХК-д даалгаж өгнө үү. Үл хөдл******* эд хөрөнгийн хэмжээ бодит байдлаас их байснаар бид үл хөдл******* эд хөрөнгийн татвар илүү төл*******, дулаан, ашиглалтын зардал гэх мэт зардлыг илүү төлж цаашид олон жилийн хугацаанд хохирох үр дагавартай байх болно. Түүнчлэн зохигчдын хооронд барилгын талбайг хүлээлгэж өг******* ажил гүйцэтгэх гэрээ анх 2008 онд байгуулагдсан. Ингэхдээ гэрээний *******.******* дэх хэсэгт барилгын талбайн хэмжээг тодорхойлохдоо нийт 20*******.52 м.кв гэж заасан бөгөөд нийтийн эзэмшлийн талбайн хамт гэж заагаагүй байсан байна. Хожим “С” ХХК-ийн ажилтнууд гэрээний үнийн дүнд НӨАТ нэмэгдэж байгаа тул гэрээг өөрчл******* шаардлагатай гэж анхны гэрээг авч 20*******0 оны 20*******0/******* дугаар бүхий гэрээг өгсөн. Ингэхдээ зөвхөн НӨАТ-тай холбоотой нэмэлт орсон гэж өгсөн бөгөөд гэрээний *******.******* дэх заалтад нийтийн эзэмшлийн талбайн хамт гэж үл мэдэгдэх байдлаар оруулж, энэ тухай нэхэмжлэгчид хэлээгүй. Дээрх байдлыг нэхэмжлэгч Т.Г болон тухайн үед гэрээг байгуулж байсан хүнээс асууж тодруулж, “С” ХХК-ийн бусад иргэн, хуулийн этгээдүүдтэй байгуулж байсан ажил гүйцэтгэх гэрээ, тэдгээртэй холбоотой шүүхийн шийдвэрүүдийг судлах замаар олж мэдлээ. Иймд гэрээний тус хэсэг нь хууран мэхэлж хийсэн хэлцэл болон ноцтой төөрөгдлийн үндсэн дээр хийсэн хэлцэлд хамаарна гэж үзэж байна. Бид дээрх асуудлаар Peace tower барилгаас талбай худалдаж авсан бусад иргэн, хуулийн этгээдээс тодруулах замаар тэдгээрийн ихэнхэд нь дээрх хууран мэхлэлт явагдсан болохыг олж мэдсэн. Тодруулбал “С” ХХК нь анх гэрээ байгуулахдаа барилгын талбайд нийтийн эзэмшлийн талбайн хамт гэх заалт байхгүй байсан бол хожим гэрээг өөрчилж байна гэж анхны гэрээг авч, гэрээг дахин өг*******дөө дээрх заалтыг үл мэдэгдэх байдлаар оруулж, захиалагчдыг хууран мэхэлсэн байна. Зарим хүмүүсийн хувьд гэрээнд нийтийн эзэмшлийн хамт гэж нэмэлт оруулж чадаагүй боловч барилгын талбайд нь нийтийн эзэмшлийн талбайг оруулж, цэвэр талбай болон нийтийн эзэмшлийн талбайн үнийг тусад нь тохиролцож гэрээ байгуулсан байна. Зарим захиалагчийн анхны гэрээг олж үзэхэд гэрээний *******.*******-т барилгын талбайг тодорхойлохдоо нийтийн эзэмшлийн талбайн хамт гэж бичигдээгүй байна. Мөн барилгын талбай захиалагч нартай уулзаж тодруулахад бидний гэрээнд анх нийтийн эзэмшлийн талбайн хамт гэсэн заалт байгаагүй. Үүнийг сүүлд нэмж оруулж биднийг мэхэлсэн байна гэж тайлбар өгсөн. Түүнчлэн “С” ХХК-д холбогдуулан барилгын талбай захиалагчдын гаргасан нэхэмжлэлийг шийдвэрлэсэн шүүхийн шийдвэрүүдэд ч дээрх н*******цөл байдал тодорхой харагдаж байна. Дээрх байдлаар “С” ХХК нь анх нийтийн эзэмшлийн талбайг худалдах талбайд оруулж тооцолгүй захиалагч нартай гэрээ байгуулж байсан боловч барилгын ажлын явцад барилгын талбайд нийтийн эзэмшлийн талбайг оруулан тооцож, энэ байдлаас ашиг хийх, алдагдалгүй гарах үүднээс нийтийн эзэмшлийн талбайн хамт гэх заалтгүйгээр гэрээ байгуулсан хүмүүсийг хууран мэхэлж, гэрээг нь өөрчл*******, хожим гэрээ байгуулсан хүмүүстэй барилгын дундын талбайг цэвэр талбайгаас бага үнээр тохирч худалдсан болох нь тогтоогдож байна. Түүнчлэн Иргэний хуулийн *******42.*******-*******42.4 дэх заалтууд, *******48.*******.2 дахь заалт болон Сууц өмчлөгчдийн холбооны эрх зүйн байдал, нийтийн зориулалттай орон сууцны байшингийн дундын өмчлөлийн эд хөрөнгийн тухай хуулийн *******5.*******.******* дэх заалтын дагуу барилгын талбайн дундын өмчлөлийн талбайг хүний хувийн өмчлөлд шилжүүлэхээр  гэрээний *******.******* дэх хэсэгт заасан нь хууль зөрчсөн хэрэг юм. Иргэний хуулийн *******0******* ******* зүйлийн *******0*******.******* дэх хэсэгт зааснаар өмчлөгч нь өөрийн өмчлөлийн зүйлийг чөлөөтэй захиран зарцуулах эрхтэй. Гэтэл барилгын дундын өмчлөлийн талбайг хэн нэгэн чөлөөтэй захиран зарцуулах боломжгүй, харин Иргэний хууль болон сууц өмчлөгчдийн холбооны эрх зүйн байдал, нийтийн зориулалттай орон сууцны байшингийн дундын өмчлөлийн эд хөрөнгийн тухай хуулийн дээрх заалтуудын дагуу сууц өмчлөгч бүхэн ашиглах эрхтэй байна. Иймд гэрээний холбогдох заалт нь Иргэний хуулийн *******0*******.******* дэх заалтыг мөн адил хууль зөрчсөн хэлцэл юм. Түүнчлэн шинжээчийн дүгнэлтээр нэхэмжлэгч нь нийтийн эзэмшлийн талбайг хашиж авбал барилгын болон галын аюулгүй байдлын норм дүрэм зөрчигд******* болохыг тогтоосон болно. Иймд зохигчдын хоорондын гэрээний *******.******* дэх заалтын нийтийн эзэмшлийн талбайн хамт гэх хэсгийг хүчин төгөлдөр бусад тооцож өгнө үү” гэв.

  

Хариуцагч “С” ХХК, түүний төлөөлөгч Д.Б, Б.Г, өмгөөлөгч Э.У нар шүүхэд болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт гаргасан тайлбартаа: “... Нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөр*******гүй байна. Гэрээний *******.******* дэх заалтыг хүчин төгөлдөр бусад тооцуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөр*******гүй байна. Энэ шаардлагыг гэрээ байгуулахаас өмнө хоёр тал харилцан тохиролцож гэрээндээ оруулсан бөгөөд талуудын хүсэл зоригийг илэрхийлсэн байсан. Иймд нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү. Мөн өмчл******* эрхийн гэрчилгээг гэрээгээр тохиролцсон хэмжээгээр гаргаж өгнө. Нэхэмжлэгч манай компанид талбай дутсан талаар хандаж байгаагүй бөгөөд өнөөдрийг хүртэл төлбөр тооцоо ч бүрэн дуусаагүй байгаа. Харин ч 2008 онд Т.Г гэрээ хийсэн талаар үндэслэлгүй худал ярьж байгаад гомдолтой байна. Миний бие Т.Г-д мөнгө шилжүүлсэн зүйл ч байхгүй. Харин уг талбайг өмнө нь худалдан авч гэрээ цуцалж байсан гэх “Х******* *******” ХХК-д төлбөр шилжүүлж байсан. Энэ тухай мэдэгдэж байсныг андуурч Т.Г-д шилжүүлсэн гэж тайлбарлаж байх шиг байна. Мөн нийтийн эзэмшлийн талбай худалдан авсан тухай заалтыг хүчин төгөлдөр бусад тооцох үндэслэл байхгүй. Иймд нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү” гэв.

 

          Шүүх хуралдаанаар зохигчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч болон өмгөөлөгчийн тайлбар, хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудыг хэлэлцээд

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

          Нэхэмжлэгч Т.Г нь хариуцагч “С” ХХК-д холбогдуулан хөрөнгө оруулалтын гэрээний дагуу төлсөн 259.567.9*******9 төгрөг буцаан гаргуулах, үл хөдл******* эд хөрөнгийг улсын бүртгэлд бүртгүүлж, гэрчилгээ гаргуулахыг даалгах, 20*******0 оны *******2 дугаар сарын **************-ний өдрийн 20*******0/0******* дугаар худалдаа үйлчилгээний барилгын захиалагчтай хийх хөрөнгө оруулалтын гэрээний *******.******* дэх заалтын “нийтийн эзэмшлийн талбайн хамт” гэх хэсгийг хүчин төгөлдөр бусад тооцуулах тухай нэхэмжлэл гаргасныг хариуцагч бүхэлд нь хүлээн зөвшөөр*******гүй маргаж байна. 

 

Шүүх нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хэсгийг хангах үндэстэй гэж дүгнэв.

 

Зохигчдын хооронд 20*******0 оны *******2 дугаар сарын **************-ний өдөр 20*******0/0******* ******* худалдаа үйлчилгээний барилгын захиалагчтай хийх хөрөнгө оруулалтын гэрээ бичгээр байгуулагдаж, нэхэмжлэгч Т.Г нь Чингэлтэй дүүрэг, 3 дугаар хороо, ******* тауэр оффис үйлчилгээний зориулалттай барилгын ******* ******* ******* ******* ******* хаягт байршилтай 20*******.52 м.кв /нийтийн эзэмшлийн талбайн хамт/ талбайг 4*******8.960 ам.доллараар захиалах, хариуцагч “С” ХХК нь дурдсан талбайг чанар сайтай бүрэн барьж 20*******3 оны ******* ******* улиралд багтаан хүлээлгэн өг*******өөр харилцан тохиролцжээ /хх2-*******60-*******62/.

 

Нэхэмжлэгч нь хариуцагчтай анх 2008 онд гэрээ байгуулсныг гэрээний үнийн дүнд нэмэгдсэн өртгийн албан татвар нэмэгдэж гэрээг өөрчл******* шаардлагатай үндэслэлээр хариуцагч хураан аваад буцааж өгөөгүй гэж тайлбарлаж байх ба хэрэгт 2008 оны *******0 дугаар сараас эхлэн гэрээний төлбөрийг хүлээн авсан хариуцагчийн кассын орлогын баримтууд /хх*******-82-84/ авагдсан байх тул шүүх нэхэмжлэгчийн тайлбарыг үндэстэй гэж дүгнэв. 

 

Талууд Чингэлтэй дүүргийн 3 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт ******* ******* оффис, үйлчилгээний зориулалттай барилга баригдаж эхлэх үед дээр дурдсан хөрөнгө оруулалтын гэрээг байгуулснаас үзэхэд зохигчдын хооронд ажил гүйцэтгэх гэрээний харилцаа үүссэн гэж үзэхээр байна.

 

Иргэний хуулийн 343 дугаар зүйлийн 343.******* дэх хэсэгт зааснаар ажил гүйцэтгэх гэрээгээр ажил гүйцэтгэгч нь захиалагчийн буюу өөрийн материалаар гэрээнд заасан ажил гүйцэтгэх, захиалагч нь уг ажлын үр дүнг хүлээн авч, хэлэлцэн тохирсон хөлс төл******* үүргийг тус тус хүлээнэ.

 

Нэхэмжлэгч гэрээний үнэ 4*******8.960 ам.долларыг хариуцагчид бүрэн төлсөн гэж шүүхэд тайлбарлаж, хариуцагч байгууллагын кассын орлогын баримтуудыг нэхэмжлэлдээ хавсаргасныг төлбөр бүрэн төлөгдөөгүй гэж хариуцагч маргаж байх хэдий ч уг татгалзалтай холбоотой баримтаа шүүхэд гаргаагүйн дээр дурдсан баримтуудыг үгүйсгээгүй /хх*******-6-*******4/.

 

Иймээс нэхэмжлэгчийг ажил гүйцэтгэх гэрээнд заасан ажлын хөлсийг хариуцагчид төл******* үүргээ бүрэн биелүүлсэн гэж үзэв.

 

Мөн хариуцагчийн барьсан барилгыг улсын комиссын 20*******3 оны 07 дугаар сарын 24-ний 0*******/5*******/20*******3 ******* актад байнгын ашиглалтад оруулахыг зөвшөөрснөөр /хх*******-*******50-*******52/ нэхэмжлэгч үйлчилгээний талбайг 20*******3 оны 08 дугаар сараас эзэмшиж байгаа үйл баримт зохигчдын тайлбараар тогтоогдож байна.

 

Ажил гүйцэтгэх гэрээний *******.*******-д үйлчилгээний талбайг 20*******.52 м.кв /нийтийн эзэмшлийн талбайн хамт/ гэж тодорхойлсон байх бөгөөд нэхэмжлэгчийн зүгээс “нийтийн эзэмшлийн талбайн хамт” гэснийг Иргэний хуулийн *******42 дугаар зүйлийн *******42.*******-*******42.4, *******48 дугаар зүйлийн *******48.*******.2 дахь хэсэгт заасан дундын өмчлөлийн зүйлийн зохицуулалтыг зөрчсөн буюу Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.*******.******* дэх хэсэгт зааснаар хууль зөрчсөн хүчин төгөлдөр бус н*******цөл, мөн хариуцагч 20*******0 онд ажил гүйцэтгэх гэрээг шинэчлэн байгуулахдаа уг заалтыг нэхэмжлэгчид үл мэдэгдэх байдлаар оруулж хууран мэхэлсэн, ноцтой төөрөгдлийн үндсэн дээр хийгдсэн хүчин төгөлдөр бусад тооцох н*******цөл, үүнээс гадна хариуцагч 20*******.52 м.кв талбайгаас 50.76 м.кв талбайг дутуу хүлээлгэн өгсөн, мөн нийтийн эзэмшлийн талбай нэхэмжлэгчийн өмчлөлд шилжих боломжгүй, өөрөөр хэлбэл биет байдлын болон эрхийн доголдолтой гэж тус тус шаардлагын үндэслэлээ тодорхойлсныг хариуцагч хүлээн зөвшөөр*******гүй маргаж байна.

 

Иргэний хуулийн *******89 ******* зүйлийн *******89.******* дэх хэсэгт зааснаар гэрээний талууд хуулийн хүрээнд гэрээг чөлөөтэй байгуулах, түүний агуулгыг өөрсдөө тодорхойлох эрхтэй бөгөөд зохигчид ажил гүйцэтгэх гэрээгээр үйлчилгээний талбайг “нийтийн эзэмшлийн талбайн хамт” барьж гүйцэтгэхээр тохирсон нь Иргэний хуулийн 343 дугаар зүйлийн 343.******* дэх хэсэгт заасан ажил гүйцэтгэх гэрээний агуулгыг зөрчөөгүй, гэрээний зүйл орон сууц биш учир нийтийн зориулалттай орон сууцны дундын өмчлөлийн зүйлийн талаарх зохицуулалт тус харилцаанд  хамааралгүй болно.

 

Мөн хариуцагч “нийтийн эзэмшлийн талбайн хамт” гэсэн н*******цөлийг нэхэмжлэгчид мэдэгдэлгүй хууран мэхэлж гэрээнд оруулсан, нийтийн эзэмшлийн талбайг авах хүсэл зориг нэхэмжлэгчид байгаагүй, хариуцагч хэлцэл хийхэд саад болох н*******цөл буюу нийтийн эзэмшлийн талбайн талаар нуун дарагдуулсан гэх нэхэмжлэгчийн тайлбар баримтаар нотлогдоогүйн дээр Иргэний хуулийн 58 дугаар зүйлийн 58.2.*******, 58.2.2 дахь хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгчийг хэлцэл хийхдээ хүссэн хэлцлээсээ өөр хэлцлийг зөвшөөрөн хийсэн, эсхүл хүссэн хэлцлийнхээ агуулгыг эндүүрсэн, мөн 59 ******* зүйлийн 59.*******, 59.2 дахь хэсэгт зааснаар хариуцагч хэлцэл хийх зорилгоор нэхэмжлэгчийг хууран мэхэлсэн, хэлцэл хийхэд саад болох н*******цөл байдлыг нуун дарагдуулсан гэж үзэх үндэслэл баримтаар тогтоогдохгүй байна.

Өөрөөр хэлбэл, Иргэний хуулийн 43 дугаар зүйлийн 43.2.******* дэх хэсэгт заасан шаардлагад нийцсэн ажил гүйцэтгэх гэрээ нь талуудын чөлөөт байдлын зарчмын дагуух хүсэл зоригийн илэрхийлэл болох бөгөөд тэдний хүсэл зоригийн агуулгыг тайлбарлахдаа Иргэний хуулийн 4******* ******* зүйлийн 4*******.******* дэх хэсэгт зааснаар үгийн шууд утггыг анхаарна. Талуудын маргаж буй “нийтийн эзэмшлийн талбайн хамт” н*******цөл үгийн шууд утгын хувьд ойлгомжтой, тодорхой, эргэлзээгүй байна.

Түүнчлэн ажил гүйцэтгэх гэрээний бүрэлдэхүүн хэсэг болох барилгын ******* ******* ******* байгуулалтын зурагт нэхэмжлэгчийн захиалсан 20*******.52 м.кв үйлчилгээний талбайн *******70.79 м.кв нь цэвэр талбай, 30.73 м.кв нь үйлчлүүлэгчийн зорчих хэсгээс ногдох талбай гэж зааглан тусгаснаар гэрээний зүйлд нийтийн эзэмшлийн талбай багтах, мөн түүний хэмжээ ямар байхыг тогтоосон байна /хх*******-*******30/. Нэхэмжлэгч уг зураг үйлдсэн огноо нь гэрээнийхээс зөрүүтэй үндэслэлээр маргаж байх хэдий ч гэрээний *******.2 дахь хэсэгт зааснаар гэрээний салшгүй хэсэг болохоос гадна уг зургийг хожим үйлдсэн байдал нь гэрээний хүчин төгөлдөр байдалд нөлөөл*******гүй болно.

Нэхэмжлэгч нь хариуцагч байгууллагаас бусад иргэн, хуулийн этгээдтэй байгуулсан ажил гүйцэтгэх гэрээ, холбогдох шүүхийн шийдвэрийг судлан дээрх байдлыг тогтоосон гэж тайлбарлаж байх боловч аливаа гэрээнээс үүсэх эрх зүйн үр дагавар тухайн гэрээний талууддаа хамааралтайн дээр зохигчийн маргаанд өөр этгээдийн хүсэл зоригийн илэрхийллийг холбон дүгнэх боломжгүй юм.

Дээрх үндэслэлээр талуудын байгуулсан ажил гүйцэтгэх гэрээний *******.******* дэх “нийтийн эзэмшлийн талбайн хамт” гэсэн н*******цөлийг хууль зөрчсөн хүчин төгөлдөр бус гэж үзэх үндэслэлгүй, мөн хууран мэхэлсэн болон ноцтой төөрөгдлийн үндсэн дээр хийгдсэн гэх байдал баримтаар тогтоогдохгүй байх тул уг н*******цөлийг хүчин төгөлдөр бусад тооцох үндэслэлгүй байна.

Талуудын байгуулсан ажил гүйцэтгэх гэрээний *******.******* дэх хэсэгт “20*******.52 м.кв /нийтийн эзэмшлийн талбайн хамт/ үйлчилгээний талбай” гэж тодорхойлсон ба Иргэний хуулийн 353 дугаар зүйлийн 353.*******, 353.2 дахь хэсэгт зааснаар гүйцэтгэсэн ажлын үр дүнгийн талаар гуравдагч этгээд захиалагчид ямар нэгэн шаардлага гаргах эрхгүй бол уг ажлын үр дүнг эрхийн доголдолгүй гэнэ, гэрээнд заасан тоо, хэмжээ, чанарт тохирч байвал ажлын үр дүнг биет байдлын доголдолгүй гэнэ.

 

Нэхэмжлэгчийн хүсэлтээр хийгдсэн шинжээч Онцгой байдлын ерөнхий газрын Гал түймрийн улсын хяналтын ахлах байцаагч ахмад О.М-ын 20*******8 оны 07 дугаар сарын 30-ны өдрийн Ш-06 ******* дүгнэлтэд үйлчилгээний төвийн *******0******* *******ын нийтийн эзэмшлийн талбайг нэхэмжлэгч Т.Г хана босгож хашиж авах н*******цөлд барилга байгууламжийн галын аюулгүй байдал БНбД 2*******-0*******-02-ын 6.*******5, барилга байгууламжийн зураг төсөл зохиох галын аюулгүйн норм БНбД 2*******-02-02-ын 5.*******, 5.2, олон нийт иргэний барилга БНбД 3*******-03-03-ын 3.82 заалтууд зөрчигдөж байна /хх*******-205-206/, шинжээч Барилгын хөгжлийн төвийн 20*******8 оны 09 ******* сарын *******4-ний өдрийн дүгнэлтэд хэрэв *******0******* *******ын S2 талбайтай хэсгийг хашиж хана хийвэл цахилгаан шат, явган шат, гадагш төв хаалгаар ******* ******* давхар болон бусад давхраас гарах бүх орц, гарц хаагдаж галын болон бусад аюултай н*******цөл байдал үүсэх тохиолдолд хүмүүсийг нүүлгэн шилжүүлэх ажиллагаанд саад учруулах тул хашиж хаалт хийх боломжгүй гэжээ /хх*******-220-222/. 

 

Дээрх дүгнэлтүүдээр гуравдагч этгээдээс нэхэмжлэгчид шаардлага гаргах эрхтэй болох нь тогтоогдсон учир эрхийн доголдолтой гэж нэхэмжлэгч тайлбарлаж байх боловч эдгээр дүгнэлтэд заасан “хэрвээ нэхэмжлэгч нийтийн эзэмшлийн талбайг хана босгож хашиж авбал” гэх урьдчилсан н*******цөл нь ажил гүйцэтгэх гэрээний агуулга, зорилготой огт холбоогүйгээс гадна нэхэмжлэгч ажлын үр дүн, түүний зориулалт, тоо хэмжээ зэргийн талаар хариуцагчтай тохиролцохдоо өөрөөс нь худалдаа, үйлчилгээг авах худалдан авагчийн буюу гуравдагч этгээдийн зорчих хэсгийг захиалан бариулах хүсэл зоригоо илэрхийлсэн гэж үзнэ.

 

Иймээс гэрээний үр дүнг эрхийн доголдолтой гэж үзэх үндэслэлгүй байна.

 

Нэхэмжлэлд “Ш” ХХК-ийн хэмжилт хийсэн тэмдэглэлийг хавсаргаж /хх*******-*******5/, хариуцагчийг 20*******.52 м.кв талбайгаас 50.76 м.кв талбайг дутуу хүлээлгэн өгсөн гэж шаардлагын үндэслэлээ тодорхойлсон. Хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад хийгдсэн шинжээч Барилгын хөгжлийн төвийн дүгнэлтэд шилэн ханаар хашиж хийсэн талбай *******49.9 м.кв, хашихаар төлөвлөсөн эзэмшлийн талбай 33.9 м.кв гэж дүгнэсэн байх ба зохигчид шинжээчийн дүгнэлтийг маргаагүй.

 

Дээрх шинжээчийн дүгнэлтийг гэрээний н*******цөлтэй харьцуулан үзэхэд нэхэмжлэгчийн талбайн бодит хэмжээ гэрээнд зааснаас *******7.72 м.кв дутуу буюу Иргэний хуулийн 353 дугаар зүйлийн 353.2 дахь хэсэгт зааснаар ажлын үр дүн биет байдлын доголдолтой болох нь тогтоогдож байх бөгөөд нэхэмжлэгч нь мөн хуулийн 353.2.3 дахь хэсэгт зааснаар доголдлын улмаас ажлын үр дүнгийн үнэ нь буурсан хэмжээнд хувь тэнцүүлэн ажил гүйцэтгэгчид төлбөл зохих хөлсийг бууруулахыг шаардах эрхтэй байна.

 

Нэхэмжлэгч нь 20*******4 оны 06 дугаар сарын 04-ны өдөр хариуцагчид бичгээр гаргасан өргөдөлдөө “... 20*******4.05.27-нд “Ш” ХХК-аар хэмжилт хийлгэхэд *******50.76 м.кв болж байна. Гэтэл худалдаж авсан нийт талбай 20*******.52 м.кв-аас 50.76 м.кв дутуу байгаа ба энэ талбайн учрыг тодруулж өгнө үү” гэжээ /хх*******-*******6/.

 

Мөн хариуцагчаас 20*******5 оны 02 дугаар сарын *******8-ны өдөр иргэн С.М-ийн Хаан банкин дахь 50**************267456 ******* дансанд 5.000.000 төгрөг шилжүүлсэн байх /хх*******-*******7/ ба гэрч Г.Т “... нэхэмжлэгчийн захиалсан талбайн зөрүүний талаар “С” ХХК-ийн ерөнхий захирал Б.Өтэй уулзахад цагдаа шүүхээр явахгүй эндээ тохиръё гэсэн, ... тохирсон мөнгөө өг*******гүй байсан, үүний дагуу холбоо барихад 5.000.000 төгрөг өгсөн, 75.000-80.000 ам.долларт амаар тохирсон” гэж /хх*******-72-73/, гэрч С.М “... манай н*******өр “С” ХХК-ийн захирал Б.Өтэй тохиролцоод 3 сарын дотор төлбөрийн 50 хувийг шилжүүлэх юм бол төлбөрийг дуусгаж болно гэсэн, тэгээд төлбөрийг өг*******гүй нилээн удсан ... Г миний данс руу 5.000.000 төгрөг шилжүүлээд над руу утсаар мэдэгдсэн, тохиролцсон 50 хувийн эхний хэсэг гэж ойлгосон” /хх2-32-33/ гэж тус тус мэдүүлжээ.

 

Гэрч Г.Т, С.М нар нэхэмжлэгч Т.Ггийн эцэг, эх байх ба ажил гүйцэтгэх гэрээний төлбөрийг тэдний хуулийн этгээд болох “Ш” ХХК төлж байсан үйл баримт /хх*******-6-*******4, хх*******-82-84, хх2-97-*******02/-тай дээрх баримтуудыг харьцуулан үзэхэд хариуцагчийн шилжүүлсэн 5.000.000 төгрөгийг талуудын байгуулсан ажил гүйцэтгэх гэрээтэй холбоотой, өөрөөр хэлбэл нэхэмжлэгч, хариуцагч нар ажлын үр дүнгийн биет байдлын доголдлын талаар хэлэлцэж, улмаар ажлын хөлсийг бууруулахаар тохиролцсон үйл баримтыг нотолж байна гэж дүгнэх үндэстэй.

 

Хариуцагч уг 5.000.000 төгрөгийг өмн******* худалдан авагч “Х”ХХК-ийн гэрээг цуцалж шилжүүлсэн төлбөр гэж тайлбарлаж байх боловч уг тайлбараа шүүхэд баримтаар нотлоогүй болно. Мөн хариуцагчийн өмгөөлөгч хүсэлт гаргаснаар холбогдох баримтыг “Х” ХХК-аас гаргуулсан болно /хх2-34-35/.

 

          Дээрх үндэслэлээр хариуцагчаас дутуу шилжүүлсэн *******7.72 м.кв талбайн үнэ 36.839,88 ам.доллар /*******7.72*2.079/ буюу нэхэмжлэл гаргах үеийн албан ханшаар тооцон 89.656.********************* төгрөг /36.839,88*2.433,67/ төгрөг гаргуулан нэхэмжлэгчид олгох нь зүйтэй /хх2-96/.

         

          Гэрээний зүйлийг эд хөрөнгийн өмчл******* эрхийн улсын бүртгэлд бүртгүүлж, гэрчилгээ гаргуулахыг хариуцагчид даалгуулах шаардлагын хувьд, талуудын хооронд үүссэн ажлын үр дүнгийн доголдлын талаарх маргаан, түүнчлэн нэхэмжлэгчийг төлбөр бүрэн төлөөгүй гэх үндэслэлээр хариуцагч татгалзсан ба шүүх эдгээр маргааныг ийнхүү шийдвэрлэснээр өмчл******* эрхийн улсын бүртгэлд бүртгүүлэх боломжтой боловч нэхэмжлэгч талбайн хэмжээг *******50.76 м.кв гэж үзэж, энэ хэмжээгээр улсын бүртгүүлэхийг хариуцагчаас шаардаж байх тул тус шаардлагыг хангах үндэслэлгүй байна.

         

          Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн **************5 дугаар зүйлийн **************5.*******, **************5.2, **************5.2.2, **************6, **************8 дугаар зүйлүүдэд заасныг удирдлага болгон

 

ТОГТООХ нь:

 

*******. Иргэний хуулийн 343 дугаар зүйлийн 343.*******, 352 дугаар зүйлийн 352.2.3 дахь хэсэгт зааснаар хариуцагч “С” ХХК-аас 89.656.********************* төгрөг гаргуулан нэхэмжлэгч Т.Г-д олгож, нэхэмжлэлийн шаардлагаас *******69.9**************.808 төгрөгт холбогдох хэсэг болон үл хөдл******* эд хөрөнгийг *******50.76 м.кв талбайтайгаар улсын бүртгэлд бүртгүүлж, гэрчилгээ гаргуулахыг хариуцагчид даалгах шаардлагыг, мөн Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.*******.*******, 58 дугаар зүйлийн 58.*******, 59 ******* зүйлийн 59.*******, 59.2 дахь хэсэгт заасан үндэслэлгүй тул 20*******0 оны *******2 дугаар сарын **************-ний өдрийн 20*******0/0******* дугаар худалдаа үйлчилгээний барилгын захиалагчтай хийх хөрөнгө оруулалтын гэрээний *******.******* дэх заалтын “нийтийн эзэмшлийн талбайн хамт” гэх хэсгийг хүчин төгөлдөр бусад тооцуулах шаардлагыг тус тус хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.2, 60 дугаар зүйлийн 60.*******, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.*******.*******, 7.*******.2 дахь хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгч Т.Г-гаас улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн *******.596.*******90 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч “С” ХХК-аас 606.230,55 төгрөг гаргуулан нэхэмжлэгч Т.Г-д олгосугай. 

 

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******20 дугаар зүйлийн *******20.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш *******4 хоногийн дотор Нийслэлийн иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэйг дурдсугай.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                       Д.ЗОЛЗАЯА