2019 оны 3 сарын 18 өдөр                                              Дугаар 184/ШШ2019/00713                                                          Улаанбаатар хот

       МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Н.Батчимэг даргалж, тус шүүхийн хуралдааны танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар,

 

Нэхэмжлэгч: Баянгол дүүргийн .... дүгээр хороо, Горькийн .... дугаар гудамжны ..... тоотод оршин суух, эрэгтэй, Б овогт Б.П /......../-ийн нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: Сонгинохайрхан дүүргийн .... дугаар хороо, Сансар ... дугаар гудамжны ... тоотод оршин суух, эмэгтэй, АА овогт Н.Я/............../-д холбогдох,

Үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөн 2 000 000 төгрөг гаргуулах тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

 

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгч Б.П, хариуцагч Н.Я, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Л.Баянжаргал нар оролцов.  

 

                                                  ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Нэхэмжлэгч Б.П шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Би хариуцагч Н.Я-ыг танихгүй. Манай нагац ахын танил болох Н.Я-ын охин Т нь энэ хүний данс руу 2 хүний Чех улсын визний ярилцлагын цагны мөнгө шилжүүл гээд утасны дугаарыг нь өгсний дагуу би утас руу нь залгахад 2 200 000 төгрөг шилжүүл гэхээр нь 2016 оны 6 дугаар сарын 23-ны өдөр шилжүүлсэн. Тухайн үед ажлын гэрээ нь Чех улсын визний ярилцлагын цагтай ирдэг, гэрээ байхгүй бол цаг нь хүчингүй болдог гэж консул надад хэлсэн. Сайтаар нь ажлын гэрээ ирсэн үед интернетээр визний цагийг авах журамтай юм билээ. Би өөрөө ярилцлагын цаг явья гэхэд Т шаардлагагүй гэсэн. Н.Яыг 2 200 000 төгрөгийг хууль бусаар авсан гэдгийг Цагдаагийн байгууллага тогтоосон бөгөөд энэ хүн хууль бусаар авсан гэдгээ хүлээгээд 200 000 төгрөгийг буцааж өгсөн. Мөн охин Т нь Чех улсад ирэх бүх асуудлыг зохицуулна гэж мөнгө авчихаад намайг эхнэртэйгээ очиход зугатаасан. Би Ц.Огэж хүнийг танихгүй бөгөөд тэр хүнд 2 000 000 төгрөг өг гэж хэлээгүй. Иймд Чех улсын визний ярилцлагын цагийг мөнгөөр авдаггүй тул хууль бусаар авсан 2 000 000 төгрөгийг Н.Яаас буцаан авах хүсэлтэй байна гэжээ.

 

Хариуцагч Н.Я шүүхэд гаргасан хариу тайлбар болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Миний дансанд 2016 оны 6 дугаар сарын 23-ны өдөр 2 200 000 төгрөг орж ирснийг би 2016 оны 7 дугаар сарын 01-ний өдөр Ц.Огэж хүний ХААН банкны 5011163127 дугаарын данс руу Б.С, Б.П гэж утгын бичээд 2 000 000 төгрөгийг шилжүүлээд 200 000 төгрөг нь үлдсэн байсан. Учир нь охин Т Чех улсад амьдардаг бөгөөд хоёр хүний визний ярилцлагын цаг авах мөнгө 2 200 000 төгрөг орж ирнэ, 2 000 000 төгрөгийг Ц.Огэж хүний данс руу шилжүүлээрэй гэж хэлсэн. Тэр Ц.Огэж хүн энэ хоёр хүний  визний цагийн гаргаж өгөөд энэ хоёр хүн Чех улсад очоод буцаж ирсэн байдаг. Энэ хүний эхнэр Б.С мэргэжлийн үнэмлэхний овог нь Идэрбат гэж зөрснөөс бол буцах болсон талаар баримт шүүхэд өгсөн байгаа. Үлдсэн 200 000 төгрөгийг өгчихсөн учир би 2 000 000  төгрөгийг төлөх үндэслэлгүй гэжээ.

 

Шүүх хуралдаанаар зохигчийн тайлбар болон хавтас хэрэгт цугларсан бичгийн баримтуудыг шинжлэн судлаад ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

Нэхэмжлэгч Б.П нь хариуцагч Н.Яд холбогдуулан үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөн 2 000 000 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасныг хариуцагч Н.Я эс зөвшөөрчээ.

 

Нэхэмжлэгч Б.П нь нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ “Чех улсын визний ярилцлагын цагийг мөнгөөр авдаггүй, ажлын гэрээ нь визний ярилцлагын цагтай ирдэг бөгөөд интернетээр визний цагийг авах журамтай тул хууль бусаар авсан 2 000 000 төгрөгийг Н.Яаас гаргуулах үндэслэлтэй” гэж тайлбарласныг хариуцагч Н.Я нь “шилжүүлсэн 2 000 000 төгрөгийг 7 хоногийн дараа Ц.Огэж хүний данс руу шилжүүлээд тэр хүн нь визний цагийн гаргаж өгөөд энэ хоёр хүн Чех улсад очоод буцаж ирсэн байдаг тул төлөх үндэслэлгүй” гэж маргажээ.

 

Хавтас хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудаар дараахь нөхцөл байдал тогтоогдов.

 

Нэхэмжлэгч Б.П нь 2016 оны 6 дугаар сарын 23-ны өдөр хариуцагч Н.Яын ХААН банк дахь ......... дугаарын данс уруу өөрийн ХААН банк дахь .............дугаарын данснаас Бүгд Найрамдах Чех Улсын виз мэдүүлэх ярилцлагын цаг авах зорилгоор 2 200 000 төгрөгийг шилжүүлсэн бөгөөд хариуцагч Н.Я нь өөрийн ............. дугаарын данснаас 2016 оны 7 дугаар сарын 01-ний өдөр Ц.Огэж хүний ХААН банк дахь .......... дугаарын данс уруу гүйлгээний утгыг Б.С, Б.П гэж  бичин 2 000 000 төгрөгийг шилжүүлэн, үлдэх 200 000 төгрөгийг 2018 оны 2 дугаар сарын 03-ны өдөр нэхэмжлэгч Б.Пид хүлээлгэн өгсөн болох хавтас хэрэгт авагдсан бичгийн баримтуудаар тогтоогдож байх бөгөөд зохигч энэ талаар маргаагүй байна.

/хх-ийн 17, 47, 67, 71-73, 74, 75 дугаар тал/

 

Мөн нэхэмжлэгч Б.П нь эхнэр Б.С хамт Бүгд Найрамдах Чех улсад зорчин ирсэн талаар маргаагүй болно.

 

Хавтас хэрэгт авагдсан Монгол Улсын Гадаад Харилцааны яамны албан бичгээс үзвэл “Бүгд Найрамдах Чех улсад зорчих Монгол Улсын иргэд тус улсын Элчин сайдын яаманд виз мэдүүлэг цагийг ямар нэгэн хувь хүн, байгууллагаар дамжуулахгүйгээр Баасан гариг бүрийн 13.30 цагаас ЭСЯ-ны 70110223 дугаарын утсаар холбогдож, өөрийн мэдээллийг бүртгүүлэн цаг товлож, товлосон өдрөө холбогдох бичиг баримтаа бүрдүүлэн очдог, визний цаг товлох, визний мэдүүлэг бөглөх зэрэг эрхийг аливаа байгууллага, хувь хүнд олгоогүй болохыг БНЧУ-ын ЭСЯ-наас мэдэгдсэн” гэжээ.

/хх-ийн 53 дугаар тал/

 

Иргэний хуулийн 492 дугаар зүйлийн 492.1, 492.1.1-т зааснаар хөрөнгө олж авсан этгээд болон үүрэг гүйцэтгэгч этгээдийн хооронд үүрэг үүсээгүй, эсхүл үүрэг нь хожим дуусгавар болсон бол бусдын өмнө хүлээсэн үүргээ гүйцэтгэхээр хэн нэгэн этгээдэд хөрөнгө шилжүүлсэн этгээд уг зүйлийг олж авсан этгээдээс дээрх хөрөнгөө буцаан шаардах эрхтэй байна.

 

Хариуцагч Н.Я нь Ц.Оюунсүрэнгийн данс уруу 2 000 000 төгрөгийг шилжүүлсэн болох нь тогтоогдож байх хэдий ч нэхэмжлэгч Б.П, хариуцагч Н.Я нарын хооронд ямар нэгэн гэрээ, хэлцэл байгуулагдаагүй, хариуцагч Н.Я нь Бүгд Найрамдах Чех улсын виз мэдүүлэх цаг товлох, визний мэдүүлэг бөглөх эрхгүй болох нь зохигчийн тайлбараар болон хавтас хэрэгт цугларсан бичгийн баримтуудаар тогтоогдож байх тул хариуцагч Н.Яыг Иргэний хуулийн 492 дугаар зүйлийн 492.1.1-т зааснаар үндэслэлгүй хөрөнгөжсөн байна гэж үзэн, түүнээс 2 000 000 төгрөгийг гаргуулан нэхэмжлэгч Б.Пид буцаан олгох үндэслэлтэй байна. Тодруулбал нэхэмжлэгч, хариуцагч нарын хооронд БНЧУ-ын виз мэдүүлэх цаг авч өгөх талаар үүрэг үүсээгүй тул хөрөнгө шилжүүлсэн этгээд болох Б.П нь хариуцагч Н.Яаас 2 000 000 төгрөгөө  буцаан шаардах эрхтэйг Иргэний хуулийн 492 дугаар зүйлийн 492.1, 492.1.1-д заажээ. Иймд нэхэмжлэгч Б.Пийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэх үндэслэлтэй байна гэж шүүх дүгнэв.

 

Хариуцагч Н.Я нь бусад этгээдэд холбогдуулан 2 000 000 төгрөгтэй холбоотой шаардлага гаргахад энэ шийдвэр саад болохгүйг дурдах нь зүйтэй.

 

            Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.1, 115.2.1, 116., 118 дугаар зүйлд заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

            1.Иргэний хуулийн 492 дугаар зүйлийн 492.1, 492.1.1-т заасныг баримтлан хариуцагч Н.Яаас 2 000 000 төгрөгийг гаргуулан нэхэмжлэгч Б.Пид олгосугай.

 

2.Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 60 дугаар зүйлийн 60.1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан нэхэмжлэгч Б.Поос улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 46 950 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч Н.Яаас улсын тэмдэгтийн хураамжид 46 950 төгрөгийг  гаргуулан нэхэмжлэгч Б.Пид олгосугай.

 

3.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2-т заасныг баримтлан зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч шийдвэрийг гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэйг, мөн хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.4, 119.7-д зааснаар шийдвэрийг танилцуулан сонсгож, 7 хоног өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь  гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй бөгөөд  шүүх хуралдаанд оролцоогүй талд шийдвэрийг гардуулснаар гомдол гаргах хугацааг тоолохыг тус тус дурдсугай.

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                          

                      

 

 

 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                

                       ДАРГАЛАГЧ,ШҮҮГЧ                                                             Н.БАТЧИМЭГ