МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

Хэргийн индекс: 135/2019/01211/и

*******-******* ******* ******* Сум дундын Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч М.Оюунцэцэг даргалж, тус шүүхийн танхимд хийсэн хуралдаанаар,

 

Нэхэмжлэгч: *******-******* аймгийн ******* сум, ** ны **од оршин суух ******* овогт гийн ын нэхэмжлэлтэй,

 

Хариуцагч: *******-******* ******* ******* ******* ******* **************т холбогдох,

 

Капитал зууч ХХК-ийн гаргасан үнэлгээний тайланг хүчингүйд тооцуулж, дахин үнэлгээ тогтоолгох тухай шаардлага бүхий иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

 

Шүүх хуралдаанд: Гомдол гаргагч А., гомдол гаргагчийн өмгөөлөгч Б.Цэдэндамбаа, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Д., шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Д.Адъяа нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Гомдол гаргагч А. шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: *******-******* ******* ******* Сум дундын Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2018 оны 06 сарын 07-ны өдрийн 5 тай *******ээр А. миний бие Б.Мөнгөнсүхэд 40,000,000 төгрөг төлөхөөр *******лэгдсэн. Уг *******ээр Б.Мөнгөнсүх нь *******-******* аймгийн ******* сумын 14 дүгээр баг, 2 хороолол, ны , 49,18 мкв, 2 өрөө Ү- улсын бүртгэлийн бүхий орон сууцны өмчлөх эрхийн гэрчилгээг А. миний болон охин М.гийн нэр дээр шилжүүлэн бүртгэхийг даалгаж, мөн Б.Мөнгөнсүх нь өөрийн эзэмшлийн *******-******* аймгийн Орхон сумын Ноён хонгорд шилтай гэр бүлийн хэрэгцээний газруудыг тус бүр эзэмших эрхийг А., М. нарт шилжүүлэхээр шүүгчийн захирамж гарсан. Гэтэл дээрх орон сууцны өмчлөх эрх бидэнд шилжээгүй байхад үл хөдлөх эд хөрөнгийн үнэлгээ хийх чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг Капитал зууч ХХК нь уг ыг үнэлэхдээ зах зээлийн үнэлгээнээс хэт доогуур үнэлж, бидний эрх ашгийг зөрчиж байгаа тул үнэлгээнд гомдолтой байна. Парк таун хотхонд өнөөдрийн байдлаар 1 м.кв нь 1,700,000 төгрөгөөр худалдан борлуулагдаж байна. Гэтэл миний ыг нэг метр квадратыг 1,350,000 төгрөгөөр үнэлсэнд гомдолтой байна. Миний нэр дээр тухайн ны гэрчилгээ шилжиж ирээгүй учраас тухайн ыг би өөрөө өндөр үнээр худалдан борлуулаад төлбөрийг барагдуулах боломж байгаагүй. Байрыг зах зээлийн ханшаас бага үнээр худалдан борлуулбал би болон миний охин орох оронгүй болох аюултай байна. Энд миний өмчлөх эрх болох хүүхдийн маань эрх ашиг хөндөгдөж байна. Мөн анд байгаа гал тогооны ком болон гүйдэг шүүгээг наас салгаж болохгүй учир үнэлгээнд оруулж тооцох ёстой гэж үзэж байна. Иймээс тус үнэлгээг хүчингүйд тооцож, үл хөдлөх эд хөрөнгийн үнэлгээг дахин гаргуулж өгнө үү гэв.

 

 

Гомдол гаргагчийн өмгөөлөгч Б.Цэдэндамбаа шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Ашид билгүүн ХХК-ийн хийсэн үнэлгээг ******* гүйцэтгэлийн ажиллагааны явцад процесс алдаа гараад хүчингүй болгосон. Тус ыг анх 63,200,000 төгрөгөөр авсан хэдийч хүүтэйгээ нийлээд банкинд 110,000,000 төгрөг төлсөн. Шинжээч тус ны метр квадрат нь 1,350,000 төгрөг гэж үнэлсэн ч салгаж үл болох зүйлийг үнэлэх шаардлагатай гэж үзэж байна. Гал тогооны тек хананд бэхэлсэн бэхэлгээтэй учир салгаж болохгүй үнэлгээнд орох ёстой. Үнэлгээг яагаад буруу гээд байгаа гэхээр тус ны үнэлгээг хийхдээ жишиг үнийн судалгаа авсан байна. Яг баригдсан тай харьцуулж үнэлгээ хийгээгүй байна. Байрны бодит үнэлгээн дээр нэмж 5.0.000 төгрөгийн үнийг тооцох ёстой гэж үзэж байна. Иймд үл хөдлөх хөрөнгийн үнэлгээг хүчингүй болгож өгнө үү гэв.

 

Хариуцагч *******-******* ******* ******* ******* ******* ************** шүүхэд гаргасан тайлбар болон түүний итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Д. шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: *******-******* ******* ******* Сум дундын Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн 2018 оны 06 сарын 07-ны өдрийн 5 тай Эвлэрлийг баталж хэргийг хэрэгсэхгүй болгох тухай захирамжаар А.оос 40,000,000 төгрөг гаргуулж Б.Мөнгөнсүхэд олгож, *******-******* аймгийн ******* сумын 14 баг, 2 хороолол, 47 ны , 49,18 м.кв талбайтай 2 өрөө орон сууцыг А. болон охин гийн нэр дээр шилжүүлэхийг Улсын бүртгэлийн хэлтэст даалгасан.

Төлбөр төлөгч А.од шүүхийн ******* *******мэдэгдэл удаа дараа өгсөн боловч уг төлбөрийг төлж барагдуулахгүй байгаа учир Б.Мөнгөнсүх, А. нарын өмчлөлийн Ү- *******-******* аймгийн ******* сумын 14 баг, 2 хороолол, 47 ны , 49,18 м.кв талбайтай 2 өрөө орон сууцыг 2019 оны 02 сарын 12-ны өдрийн Эд хөрөнгө битүүмжлэх тухай тогтоолоор битүүмжилж, хураан авч Иргэний хуулийн 177 зүйлийн 177.1-д зааснаар талуудаас үнийн санал авах ажиллагаа явуулахад талууд үнийг харилцан тохиролцоогүй учир ******* ******* *******тухай хуулийн 55 зүйлийн 55.2.2-т зааснаар 2019 оны 06 сарын 04-ний өдрийн Шинжээч томилох тухай тогтоолоор Ашид билгүүн ХХК-ийг томилсон. Ашид билгүүн ХХК эд хөрөнгийн үнэлгээг 62,282,097 төгрөгөөр тогтоосон боловч 2019 оны 09 сарын 04-ний өдөр төлбөр төлөгч А. гомдол гаргаснаар 2019 оны 09 сары 23-ны өдрийн ахлах ******* гүйцэтгэгчийн тогтоолоор явуулсан ******* гүйцэтгэлийн ажиллагааг бүхэлд нь хүчингүй болгосны дагуу Ашид билгүүн ХХК-ийн үнэлгээ хүчингүй болсон. Ингээд 2019 оны 10 сарын 02-ны өдрийн Эд хөрөнгө хураах тухай тогтоолоор дээрх эд хөрөнгийг дахин хураах ******* гаргаж акт үйлдсэн. Талуудаас дахин үнийн санал авах ажиллагаа явуулсан боловч үнийн санал дээр санал нэгдээгүй учир Капитал зууч ХХК-ийг шинжээчээр томилсон. Капитал зууч ХХК нь 66,393,000 төгрөгөөр хөрөнгийн үнэлгээг тогтоож үнэлгээний тайлан ирүүлснийг талуудад танилцуулсан. Шинжээч нь ******* шинжилгээний тухай хууль, Хөрөнгийн үнэлгээний тухай хуульд заасан журмыг баримталж үнэлгээ гаргасан байх тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

 

Шүүх хуралдаанаар хэрэгт авагдсан бичгийн нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад,

ҮНДЭСЛЭХ нь:

Гомдол гаргагч А. нь *******-******* ******* ******* ******* ******* **************т холбогдуулан, Капитал зууч ХХК-ийн хөрөнгийн үнэлгээний тайланг хүчингүйд тооцуулах, дахин үнэлгээ тогтоолгох тухай шаардлага гаргажээ.

 

******* ******* *******тухай хуулийн 55 зүйлийн 55.7-д талууд эд хөрөнгийн үнэлгээний талаархи гомдлоо энэ хуулийн 55.3-т заасны дагуу мэдэгдсэн өдрөөс хойш 7 хоногийн дотор шүүхэд гаргаж болно гэж заасан байна.

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Д. гомдол гаргагч А.од үнэлгээ гарсан талаар 2019 оны 11 сарын 07-ны өдөр утсаар мэдэгдэж, улмаар түүний хүсэлтээр Л.Долгормаа гэх хүнд үнэлгээний тайлангийн хуулбарыг гардуулан өгсөн болох нь хэрэгт авагдсан ******* гүйцэтгэгчийн тэмдэглэлээр тогтоогдож байна.

Иймд гомдол гаргагч А. нь эд хөрөнгийн үнэлгээний талаарх гомдлоо дээрх хуульд заасан хугацаанд гаргасан байна.

 

*******-******* ******* ******* Сум дундын Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн 2018 оны 06 сарын 07-ны өдрийн 5 тай захирамжаар Иргэний хэрэг шүүхэд хянан *******лэх тухай хуулийн 106 зүйлийн 106.5-д зааснаар А.ын нэхэмжлэлтэй, Б.Мөнгөнсүхэд холбогдох иргэний хэрэгт зохигчдын эвлэрлийг баталж *******лэсэн бөгөөд 2018 оны 09 сарын 17-ны өдрийн 3960 тай ******* *******ийг албадан гүйцэтгүүлэх тухай захирамж гарч, мөн өдрийн 623 тай *******хуудсыг олгосон болох нь хэрэгт авагдсан шүүгчийн захирамж, *******хуудас болон зохигчдын тайлбараар тогтоогдож байна.

 

Тус *******хуудсанд Иргэний хэрэг шүүхэд хянан *******лэх тухай хуулийн 106 зүйлийн 106.5-д зааснаар *******-******* аймгийн ******* сумын 14 дүгээр баг, 2 хороолол, ны , 49,18 мкв талбай бүхий 2 өрөө Ү- улсын бүхий орон сууцны Голомт банкны зээлийн үлдэгдэл 35,000,000 төгрөг болон уг ны урьдчилгаа 19,000,000 төгрөгөөс 5,000 төгрөгийг оруулан нийт 40,000,000 төгрөгөөр тохирч, А.оос 40,000,000 төгрөгийг Э.Мөнгөнсүхэд төлснөөр Б.Мөнгөнсүх нь дээрх орон сууцны өмчлөх эрхийн гэрчилгээг А., охин М. нарын нэр дээр шилжүүлж, үл хөдлөх эд хөрөнгийн эрхийг шилжүүлэхийг бүртгэлийн *******т даалгахаар.... гэж бичигджээ.

Эдгээр шүүгчийн захирамж, *******хуудсанд үндэслэн 2018 оны 09 сарын 28-ны өдрийн 18070770 тай ******* *******ажиллагаа үүсгэх тухай ахлах ******* гүйцэтгэгчийн тогтоол гарч, 2019 оны 02 сарын 12-ны өдрийн тогтоолоор *******-******* аймгийн ******* сумын 14 дүгээр баг, 2 хороолол, ны , 49,18 мкв талбай бүхий 2 өрөө Ү- бүхий орон сууцыг битүүмжлэн, 2019 оны 10 сарын 02-ны өдрийн 18070770/08 тай тогтоолоор хураасан, улмаар талуудаас үнийн санал авахад А. 120,000,000 төгрөгийн, Б.Мөнгөнсүх 63,000,000 төгрөгийн үнийн санал тус тус өгсөн болох нь хэрэгт авагдсан дээр дурдсан баримтуудаар тогтоогдож байна.

 

******* ******* *******тухай хуулийн 55 зүйлийн 55.2.2-т заасан үндэслэлээр 2019 оны 10 сарын 07-ны өдрийн 2019/21 тай шинжээч томилох тухай тогтоолоор шинжээч томилсны дагуу Капитал зууч ХХК-ийн 2019 оны 10 сарын 30-ны өдрийн үнэлгээний тайлангаар Үл хөдлөх эд хөрөнгө өмчлөх эрхийн улсын бүртгэлийн Ү- тай, *******-******* аймгийн ******* сумын 14 дүгээр баг, 2 хороолол, ны , 49,18 мкв талбай бүхий 2 өрөө орон сууцны зах зээлийн өнөөгийн үнэ цэнийг 66,393,000 төгрөгөөр үнэлжээ.

 

Ийнхүү хариуцагч байгууллагаас шинжээч томилж, үл хөдлөх эд хөрөнгөд үнэлгээ тогтоолгох ажиллагааг ******* ******* *******тухай хуулийн 55  зүйлийн 55.2, Иргэний хуулийн 177 зүйлийн 177.1 дэх хэсэгт зааснаар явуулсан байх бөгөөд үнэлгээний талаар талууд харилцан тохиролцоогүй тул дээрх хуульд заасны дагуу шинжээч томилж үнэлгээ тогтоолгох ажиллагааг хариуцагч байгуулага хийсэн нь хуульд нийцсэн байна.

 

Гомдол гаргагч А. нь шүүхэд гаргасан гомдлын үндэслэлээ дээр дурдсан үл хөдлөх эд хөрөнгийг зах зээлийн үнээс хэт доогуур үнэлсэн гэж тайлбарлаж байгаа боловч энэхүү тайлбар нь хэрэгт авагдсан баримтаар тогтоогдохгүй байна.

 

Гомдол гаргагч А.ын хүсэлтээр хэрэг хянан *******лэх ажиллагааны явцад тус орон сууцыг анх барьж ашиглалтанд оруулсан гэх Минж проперти ХХК-иас тус ны зах зээлийн үнэлгээтэй холбоотой ханшийн лавлагаа гаргуулахад тус орон сууцыг 2013 оны 09 сарын 28-ны өдөр 63,934,000 төгрөгөөр худалдан авахаар орон сууц захиалгын гэрээг байгуулж, худалдан авсан талаар албан бичиг болон 64 тай орон сууц захилагын гэрээг ирүүлсэн байна. Мөн тус албан бичигтээ одоогийн зах зээлийн ханшийг тодорхойлох эрх бүхий этгээд биш талаар дурдсан байна.

Мөн гомдол гаргагч А. нь тус орон сууцандаа салгаж болохооргүй тавилга байгаа бөгөөд энэхүү тавилгын үнийг орон сууцны үнэлгээнд оруулж тооцоогүй гэж маргаж, анх тавилга авсан талаарх баримт, дансны хуулгыг шүүхэд нотлох баримтаар ирүүлсэн боловч энэ нь иргэд хоорондын худалдах, худалдан авах гэрээнд орон сууцны үнийг тохиролцон тогтооход хамааралтай байж болох хэдий ч орон сууцны зах зээлийн дундаж үнэ ханшийг тогтооход хамааралтай гэж үзэх боломжгүй юм.

Капитал зууч ХХК нь үл хөдлөх эд хөрөнгийн үнэлгээний тайланг гаргахдаа зах дээр худалдаалагдаж буй ижил төстэй хөрөнгийн борлуулалтын үнэ ханшийн мэдээлэл дээр тулгуурлан зах зээлийн жишиг үнийн хандлагын аргаар гаргасан талаар дурдсан бөгөөд энэхүү үнэлгээний тайлан нь Хөрөнгийн үнэлгээний тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлд заасныг зөрчсөн гэж үзэх үндэслэлгүй байна.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан *******лэх тухай хуулийн 38 зүйлийн 38.1, 25 зүйийн 25.2.2-т тус тус зааснаар хэргийн оролцогч нь шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлага, түүнийг үгүйсгэх, татгалзах үндэслэл, тайлбар түүнтэй холбоотой баримтыг өөрөө нотлох, нотлох баримтыг цуглуулах, гаргаж өгөх үүрэгтэй бөгөөд гомдол гаргагч А. нь энэхүү хуульд заасан үүргээ биелүүлээгүй, шинжээчийн дүгнэлтээр тогтоосон дээрх үнэлгээгээр үл хөдлөх эд хөрөнгийг зах зээлийн үнээс хэт доогуур үнэлсэн гэх үндэслэл тогтоогдохгүй байна.

Гомдол гаргагч А. нь шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлийн үндэслэлдээ тус орон сууцыг өөрийн болон охин М.гийн нэр дээр шилжүүлээгүй байхад үнэлгээ гаргаж, ******* *******ажиллагаа явуулахдаа бага насны хүүхдийн эрх ашгийг харгалзахгүйгээр шинжээч томилж *******лэсэнд гомдолтой байгаа талаар дурдсан бөгөөд ******* ******* *******тухай хуулийн 55 зүйлийн 55.7-д заасны дагуу шүүх зөвхөн эд хөрөнгийн үнэлгээний талаархи гомдлыг хүлээн авч *******лэнэ. Харин дээр дурдсан шүүхийн ******* *******ажиллагаатай холбоотой гомдол шүүхийн харъяалалд хамаарахгүй тул шүүх зөвхөн эд хөрөнгийн үнэлгээтэй холбоотой асуудлаар дүгнэлт хийсэн болохыг дурдаж байна.

 

Иймд А.ын *******-******* ******* ******* ******* ******* **************т холбогдуулан гаргасан Капитал зууч ХХК-ийн гаргасан хөрөнгийн үнэлгээний тайланг хүчингүйд тооцуулж, дахин үнэлгээ тогтоолгох тухай гомдлын шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож *******лэх нь зүйтэй гэж үзлээ.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан *******лэх тухай хуулийн 115 зүйлийн 115.1, 115.2.3, 116, 118 зүйлд заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Иргэний хуулийн 177 зүйлийн 177.1, ******* ******* *******тухай хуулийн 55 зүйлийн 55.7-т тус тус заасныг баримтлан А.ын *******-******* ******* ******* ******* ******* **************т холбогдуулан гаргасан Капитал зууч ХХК-ийн хөрөнгийн үнэлгээний тайланг хүчингүйд тооцуулж, дахин үнэлгээ тогтоолгох тухай гомдлын шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан *******лэх тухай хуулийн 56 зүйлийн 56.1, 60 зүйлийн 60.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 зүйлийн 7.1.4-т зааснаар нэхэмжлэгч А.оос улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70,200 төгрөгийг Төрийн сангийн орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

 

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан *******лэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 120 зүйлийн 120.2-т зааснаар ******* танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох бөгөөд зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч *******ийг эс зөвшөөрвөл гардан авсан өдрөөс хойш давж заалдах журмаар 14 хоногийн дотор *******-******* аймгийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй, мөн хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.4, 119.7-д зааснаар *******ийг гардаж авах үүргээ биелүүлээгүй нь давж заалдах журмаар гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүйг дурдсугай.

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ М.ОЮУНЦЭЦЭГ