129/ШШ2020/00236      

 

    МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Архангай аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Ч.Жаргалан даргалж, тус шүүхийн танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар 

Нэхэмжлэгч: О.Б-ийн нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: Ч.Ч-д холбогдох

1.370.000 төгрөг гаргуулах тухай иргэний хэргийг хэлэлцэв.

            Шүүх хуралдаанд: нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч С.П-, хариуцагчийн өмгөөлөгч Г.Э-, шүүх хуралдааны нарийн  бичгийн дарга Д.Түвшинжаргал нар оролцов.

                                                     ТОДОРХОЙЛОХ нь:                      

Нэхэмжлэгч Ч.Ч шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ: Ч.Ч нь 2017 оны 11 дүгээр сарын 18-ны өдөр цагаан идээ авсан үнийг 7 хоногийн дотор өгнө гэсэн боловч өгөөгүй. Ингээд 2019 оны 02 дугаар сард өгнө гэсэн боловч өгөлгүй намайг хохироож байна. Иймд хариуцагч Ч.Чаас үндсэн мөнгө 1.370.000 төгрөгийг гаргуулж өгнө үү гэжээ.

Хариуцагч Ч.Ч шүүхэд гаргасан хариу тайлбартаа: Б-тай би уулзаж цагаан идээ өгөлцөж, авалцаж тооцоо нийлж байсан асуудал байхгүй. Харин түүний нөхөр Э-тай шар тос, аарц авч байсан. Аарц нь чанарын тордлого хангахгүй гологдол бүтээгдэхүүн байсан. Үүнийг Чулуут сумын 3 дугаар баг, Хайрхан гэх газар оршин суух М.Ч- гэдэг хөдөө мал малладаг хүн авч яваад зарах гэсэн боловч тухайн аарц нь шар сүү ихтэй мэргэжлийн хяналтын албанд хураалгаад устгуулсан гээд одоог хүртэл Ч- надтай тооцоо хийгээгүй байна. Энэ талаар би Э-т муу аарц байсан гээд хэлэхэд тийм юм сонсохгүй гээд үг сонсохгүй элдвээр доромжлоод олны дунд хөөж давхиад байхаар нь бусдаас ичихдээ л өгнө гэж гарын үсэг зурсан. Нэхэмжлэл нь Э-ынх биш Б- гэсэн нэрээр бичигдсэн байна. Б-тай ерөөсөө наймаа хийгээгүй. Би нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрөхгүй. Мөн энэ хүний өгсөн аарц ямар шинж чанартай яагаад өдий болтол мөнгийг нь өгөхгүй байгаа нь шалтгаантай учир үүнийг тодруулахаар гэрчээр Архангай аймгийн Чулуут сумын 3 дугаар баг, Хайрхан багт оршин суух Ч-ыг гэрчээр асуулгаж Э-ын өгсөн аарцыг мэргэжлийн хяналтын албанд хураалгасан эсэх талаар тодруулах хүсэлт гаргаж байна гэжээ.

Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч С.П- шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Хариуцагч Ч- нь 2017 оны 12 сард нэхэмжлэгч Б-тэй холбогдон цагаан идээ худалдан авах тухай санал тавьж цагаан идээ худалдэн авсан. Худалдан авсан цагаан идээний үнэ 1.370.000 төгрөг болсон. Цагаан идээ авсан мөнгөө төлөөгүй. 2018 оны 01 сард Б- нь хариуцагч Ч-тай уулзаж өөрийн тэмдэглэлийн дэвтэр дээр 2 сард мөнгөө төлнө гэж гарын үсэг зуруулан авсан боловч өнөөдрийг хүртэл мөнгөө төлөөгүй байна. 258 кг аарц, 70 кг шар тос худалдан авсан. 1кг аарцны үнэ 2600 төгрөг, шар тосны үнэ 10 төгрөг, нийт 1.370.000 төгрөг болсон байгаа. Иймд нэхэмжпэлийн шаардлагыг  бүхэлд нь хангаж өгнө үү гэв.

Хариуцагчийн өмгөөлөгч Г.Э- шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Хэриуцагч Ч- тайлбарлахдаа би Б- гэдэг хүнтэй наймаа хийгээгүй гэсэн. Харин Б-гийн нөхөр Э- гэх хүнтэй л наймаа хийж байсан тул Б- нэхэмжлэх эрх байхгүй. Гэхдээ Э-ын өгсөн аарц нь гологдол болоод борлогдоогүй. Тиймээс мөнгийг төлөх боломж байхгүй. Төлөхгүй гэсэн. Нөхцөл байдлаас харахад Б-, Ч- нарын хооронд худалдах худалдан авах гэрээ хийгдээгүй. Эрдэнэбээтэр гэх хүнтэй гэрээ хийгдсэн боловч энэ хүнийг төлөөлөх эрх Б-д олгогдоогүй байгаа тул нэхэмжлэлийн шаэрдлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

 

            Шүүх хэрэгт цугларсан болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтыг шинжлэн судлаад:

ҮНДЭСЛЭХ нь:

Нэхэмжлэгч О.Б нь хариуцагч Ч.Чд холбогдуулан худалдан худалдан авах гэрээний үүргийн төлбөр 1.370.000 төгрөг гаргуулахаар нэхэмжлэл гаргажээ.

            Нэхэмжлэгч хариуцагч нар 2017 оны 11 дүгээр сард 1.370.000 төгрөгийн цагаан идээ буюу аарцыг нэхэмжлэгч О.Бгаас хариуцагч Ч.Чд шилжүүлж хариуцагч нь  цагаан идээний үнийг төлөхөөр харилцан тохирч, Иргэний хуулийн 243 дугаар зүйлийн 243.1-дэх заалтад заасан худалдах худалдан авах гэрээ байгуулагдсан нь үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрч У.Э-ын мэдүүлгээр тогтоогдож байна.

            Талууд худалдсан, худалдан авсан цаг хугацаа, цагаан идээ авсан, өгсөн талаар маргаагүй, харин нэхэмжлэгч нь нэхэмжлэлийн шаардлага гаргах эрхгүй, цагаан идээ буюу аарц нь чанар байдлын шаардлага хангахгүй байсан талаар маргасан байна.

Хариуцагч тал  “нэхэмжлэгч О.Б нь нэхэмжлэлийн шаардлага гаргах эрхгүй, цагаан идээ буюу аарц нь чанар байдлын шаардлага хангахгүй” гэх тайлбараа буюу нэхэмжлэлийн шаардлагыг татгалзаж байгаа үндэслэлээ баримтаар нотлох Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.2.2, 38 дугаар зүйлийн 38.1-д заасан үүргээ бүрэн хэрэгжүүлээгүй, нэхэмжлэлийн шаардлагыг татгалзаж байгаа үндэслэлээ нотлоогүй болно.

Иймд хариуцагч Ч.Чаас нийт 1.370.000 төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгч О.Бд олгож, нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэж байгаа тул  нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 36.870 төгрөгийг орон нутгийн орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас улсын тэмдэгтийн хураамж 36.870 төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгчид олгох нь зүйтэй.

            Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн  115.2.1, 116, 118-р зүйлүүдэд заасныг  удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Иргэний хуулийн 243 дугаар зүйлийн 243.1-д заасныг баримтлан хариуцагч Ч.Чаас 1.370.000 /нэг сая гурван зуун далан мянга/ төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгч О.Бд олгосугай.

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.1, , 56 дугаар зүйлийн 56.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1-т заасныг баримтлан нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 36.870 төгрөгийг орон нутгийн орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас улсын тэмдэгтийн хураамж 36.870 төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгчид олгосугай.

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 120 дугаар зүйлийн 120.2-т зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох бөгөөд нэхэмжлэгч, хариуцагч нар нь шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор шийдвэр гаргасан шүүхээр дамжуулан Архангай аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэйг дурдсугай.

                                        ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                    Ч.ЖАРГАЛАН